دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | |
حجم فایل | 660 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 15 |
تعریف استرس :
کاربرد واژه استرس سابقه ی طولانی دارد این واژه که از ریشه ی لاتین «Strictnsstringe» گرفته شده است به معنی سختی کشیدن یا بستن است می توان آن را در نوشته های تا سده ی چهاردهم به معنی مشقت و سختی یا فلاکت پیدا کرد ( به نقل از نصر اصفهانی، ١٣٧٦)، به نظر می رسد این واژه اهمیت تکنیکی خود را در قرن هفدهم در کارهای پزشک و زیست شناسی سرشناس روبرت هوک بدست آورده است. تحت تأثیر تحلیل هوک بتدریج این واژه درعلوم فیزیولوژی و روان شناسی نیز کاربرد یافت. واژه ی استرس به معناب نیرو- فشار و اجبار واژه ای است انگلیسی و در زبانهای مختلف با همین لفظ به کار برده می شود در حقیقت تحول اساسی در مفهوم استرس و نقش تعیین کننده آن در بیماری ها مدیون پژوهشهای هانس سلیه است. او میان استرس و عامل بوجود آورنده ی آن تفاوت قائل شد و سندرم سازگاریهای عمومی را مطرح کرد ( به نقل از ذوالفقاری، ١٣٧٧) .
تاکنون تعاریف متعددی ازاسترس شده است که به چند نمونه ازاین تعاریف می پردازم.
لازاروس و فولکمن معتقدند که استرس ممکن است به عنوان یک عدم تعادل بین ادراک فرد از نیازهای موجود در یک موقعیت و توان برآورده کردن این نیازها باشد. جاسمین و کانتین استرس را چنین تعریف می کنند :
استرس عبارت است از بهم خوردن تعادل درونی به صورت تغییرات هیجانی، شناختی و فیزیولوژیکی که در اثر عوامل بیرونی مانند رویدادهای زندگی سرما، گرما، رطوبت و یا تحریکات درونی ( مانند ارضاء غرایز - امیال و تکانه) به وجود می آید و درجه تهدید آمیز بودن آن در یک ارزشیابی شناختی تعیین می گردد. استرس را می توان فشار در وضعیت یا شرایطی دانست که فرد را از حالت آرامش خارج ساخته و به واکنش درابعاد گوناگون بدنی روانی و رفتاری وا می دارد .
به عبارتی دیگر استرس یک واکنش فیزیولوژیکی و روانی است که در هنگام احساس عدم توازن میان سطح تقاضاهایی که از فرد می شود و توانایی و ظرفیت آن دربرآوردن این تقاضا روی می دهد ( مهرآئین، ١٣٧٣) به طور کلی در تعریف استرس گروهی گرایش به تأکید بر تعیین یک پاسخ یا الگوی پاسخی که موقعیتی را منعکس می کند دارند. برای مثال نشانگان انطباق عمومی که توسط سیلیه در سال ١٩٧٤ مطرح شد نمونه ای است از مفهوم استرس مبنی بر پاسخ است او میان استرس و عامل به وجود آورنده ی آن تفاوت قائل شد و سازگاری عمومی را مطرح کرد از سویی دیگر گروهی در تعریف استرس تأکید بر محرک دارند. در مورد استرس مبتنی بر محرک چنین گفته می شود که استرس از محیط فرد ناشی می[1] شود و واکنش به منابع خارجی استرس نامیده می شود درعین حال مدل های تعاملی هم مطرح شده اند دراین مدل ها دو جنبه ی محرک و پاسخ استرس در نظر گرفته می شوند که بنابراین استرس طی یک رابطه ی خاصی بین شخص و محیطش اتفاق می افتد در این مدل به فرد به عنوان عنصری فعال در مقابل جریان استرس نگریسته می شود ( به نقل از ذوالفقاری، ١٣٧٦) .
بنابراین می توان گفت این مدل قابل قبول تر به نظر می رسد زیرا ترس زا بودن یا نبودن یک موقعیت به درک فرد از آن شرایط بستگی دارد ممکن است برای فردی صحبت کردن در مقابل دیگران استرس زا باشد و برای شخص دیگر این چنین نباشد که در اینجا به نقش تفاوت های فردی پی برده می شود. که در نوجوانان این تفاوتهای فردی می تواند تحت تأثیر شیوه های مختلف فرزند پروری والدین بوده باشد والدین با رفتارهای خویش در مقابله با استرس و شرایط استرس زا و همچنین با توجه به کیفیت روابطی که با فرزندان خود دارند می توانند بر شیوه های مقابله با استرس فرزندان خود تأثیر گذار باشند.