تأثیر زندان نسبت به تکرار جرم
| دسته بندی | حقوق |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 151 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 158 |
چکیده
«مجازات زندان» از جمله اصلیترین مجازاتهایی است که در حال حاضر در تمام سیستمهای قضایی کشورهای جهان اعمال میشود. این مجازات نیز همانند دیگر نهادهای کیفری در طول تاریخ دستخوش دگرگونیهایی شده و با انجام اصلاحات فراوانی تکامل یافته تا به شکل امروزی آن درآمده است. با وجود این، سیستم زندان آنگونه که باید در جهت احقاق اهداف خود - که همانا «تبییه»، «ارعاب» و «بازپروری» مجرمین است پیش نرفته و خود دارای اثرات سوء و آسیبهای جدی برای جامعه است از جمله، تأثیری که زندان در خصوص تکرار جرم دارد که موضوع پایاننامه حاضر بوده و در طی مباحث آینده به آن پرداخته شده است.
توجه جدی به مسایل و مشکلات ناشی از زندان خصوصا قضیه مانحن فیه، مسئلهای بسیار مهم و اساسی است که همکاری و همیاری همهجانبه قوای سهگانه و نیز مردم جامعه و چه بسا خود زندانیان را میطلبد و به هیچوجه قضیهای یکسویه و دامنگیر خود جامعه زندان نیست بلکه قربانی اصلی آن جامعه است که تکرار جرم در آن، موجب برهمخوردن نظم و امنیت و آرامش آن میشود. لذا هدف تمامی نظامهای کیفری در سالهای اخیر کاهش توسل به این مجازات و از بین بردن آثار مخرب آن بوده و هست و تصویب قوانین و لوایح و آییننامههای متعدد، و نیز برگزاری همایشها و کارگاههای آموزشی متعدد در سطح ملی و بینالمللی و وضع قواعد و ارائه راهکارهای مختلف درخصوص رسیدن به این منظور، گویای این امر است. در این میان راهکارهای قابل اجرا در سیستم کیفری ایران نیز شناسایی و تبیین شده و در پایاننامه حاضر ارائه گردیده است.
واژگان کلیدی: مجازات- زندان - حبس- تکرار جرم- آثار زندان.
مقدمه
هرگاه صحبت از مجازات به میان میآید بیشک مجازات «زندان» یکی از مهمترین موارد آن به شمار میرود. میتوان گفت که جرم عمری به قدمت عمر بشر دارد و تا زمانی که بشر در پهنه هستی پای میفرساید جرم نیز وجود خواهد داشت و از آنجایی که مجازات عقوبتی است که در سزای جرم بکار میرود بنابراین با وجود جرم در جامعه، مجازات و ازجمله زندان نیز وجود خواهد داشت. باتوجه به اینکه آزادیهایی ازقبیل آزادی رفت و آمد، اقامت و پرداختن به حرفه دلخواه، در زمره آزادیهای مهم و حقوق اساسی انسان بشمار میرود لذا مجازات زندان از همان ابتدای پیدایش بعنوان رایجترین روش مقابله با مجرمین مورد توجه بوده است.
در دهههای اخیر با توجه به افزایش آمار ارتکاب جرم در جوامع مختلف، برای مقابله با مجرمان و به منظور تأمین امنیت جامعه، سیستمهای قضایی توجه بیشتری به مجازات زندان معطوف نمودهاند و این مجازات در اغلب جرایم به عنوان مجازات اصلی اعمال میشود. همین مسئله سبب توسعه سیستم زندانها گردیده است. به همین دلیل تغییرات و اصلاحاتی نیز در ساختار زندانها بوجود آمده تا بهتر بتواند اهداف نظام کیفری که همان تنبیه و بازپروری و ارعاب مجرمین است را تأمین نماید.
از زندان تحت عنوان «مجازات سالب آزادی» یاد میشود و از آنجای که آزادی یکی از نعمتهایی است که سلب آن موجب رنج و مشقت فراوان برای انسان است، فلذا بنظر میرسد مجازات زندان تأثیر بسزایی در حفظ جامعه در برابر جرایم داشته باشد. و اما زندان مانند هر پدیده نوظهور دیگری از زمان پیدایش آن در معرض حمایتها و مخالفتهای فراوان قرار داشته که در پایاننامه به بیان عموم نظرات موافقان و مخالفان پرداخته شده است.
این کیفر در زمانهای مختلف یکی از واکنشهای بسیار مهم دربرابر جرایم بحساب آمده و از بدو پیدایش تا ظهور آن در قوانین موضوعه رسالتهای گوناگونی را برعهده داشته و آن را برحسب زمان و مکان ایفا نموده است. آخرین رسالتی که برای آن تعیین شده اصلاح و بازگشت مجدد مجرمین به صحنه اجتماع با روحیهای پاک و سالم میباشد. ناگفته پیداست که این هدف باید با انسانی کردن بیش از پیش حقوق کیفری همراه باشد بطوری که از تمام استعدادهای نفسانی مجرم بهره گیرد و نه تنها اعتماد به نفس بلکه احساس مسئولیت و ارزشهای بشری را در نهاد او احیا کند.
ماده 9 منشور حقوق بشر که اشعار میدارد «هیچکس را نباید خودسرانه توقیف، حبس یا تبعید کرد.» در اصل سی و دوم قانون اساسی ایران تبلور یافته است و بموجب آن «هیچکس را نمیتوان دستگیر کرد مگر به حکم و ترتیبی که قانون معین میکند. در صورت بازداشت، موضوع اتهام باید با ذکر دلایل بلافاصله کتبا به متهم ابلاغ و تفهیم شود و حداکثر ظرف مدت بیست و چهار ساعت پرونده مقدماتی به مراجع صالحه قضایی ارسال و مقدمات محاکمه، در اسرع وقت فراهم گردد. متخلف از این اصل طبق قانون مجازات میشود.» درکنار اینها اصل 156 قانون اساسی نیز یکی از وظایف قوه قضاییه را صرفنظر از کشف جرم و تعقیب و مجازات مجرمین، اقدام مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمین دانسته است. لذا به منظور دستیابی به این اهداف، بررسی علمی و دقیق وضعیت زندانهای کشور، شناخت مشکلات زندانها و تلاش جدی جهت رفع آنها و ارتقاء کارآیی زندانها ضروری است. زیرا رسیدن به هدف مذکور بدون داشتن زندانهای مطلوب امکانپذیر نیست و بیشک ایجاد زندانهای مطلوب بدون فهم کامل مشکلات زندانهای موجود و شناسایی علمی آنها غیرممکن است.