دسته بندی | معارف اسلامی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 22 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 10 |
نماز از عبادتهای مسلمانان است.
واژه نماز معادل عربی صلاة یا صلوة است.
نماز در نزد اهل سنت یکی از ارکان خمسه (ستونهای پنجگانه دین) و در نزد شیعیان یکی از فروع دهگانه دین است. نمازهایی که بر هر مسلمان، در هر شبانهروز، واجب است عبارتاند از: نماز صبح، ظهر، عصر، مغرب و عشا.البته غیر از این نمازها، نمازهای واجب دیگری هم هست که در ذیل تا حدودی توضیح داده شده است.
واژهشناسی
واژه «صلاة» در عربی، به معنی «فراخواندن» است .با این حال واژه «نماز» واژهای فارسی است که در ایران، افغانستان، بنگلادش، هند، پاکستان و ترکیه برای واژه «صلاة» عربی بهکار برده میشود. این واژه همچنین در زبان بنگالی، آلبانیایی، بوسنیایی و مقدونیایی، برابر صلاة به کار میرود.
واژه نماز به معنای خمشدن و سرفرودآوری برای ستایش و احترام است. فرهنگ فارسی معین ریشه این واژه را از پارسی پهلوی میداند. هرچند در برخی منابع ریشه واژه نماز از واژه «ناماسته» در زبان سانسکریت آریاییان دانسته شدهاست ضمناً در مورد طرز استفاده از این واژه، چندین روش وجود دارد: نمازگزاردن، نمازخواندن، نمازکردن و نمازبهجایآوردن یا بهجاآوردن نماز.
آمادگی
بر اساس دستورات اسلامی، جایی که در آن نماز خوانده میشود، باید غصبی نباشد. بدن نمازگزار باید پاک باشد. لباس نمازگزار نیز باید پاک و پوشاننده عورت باشد. نمازگزار پیش از نماز میبایست وضو، غسل یا تیمم کرده باشد. نمازگزار، باید رو به قبله بایستد و بهتر است قبل از نماز اذان و اقامه بگوید.
نمازهای واجب
نمازهای واجب در ذیل خواهد آمد. البته مسلمانان سنی علاوه بر اینها، شرکت در نماز جمعه و نماز عید را نیز واجب میدانند؛ شیعیان این نمازها را در زمان غیبت کبری، مستحب میدانند.
نمازهای یومیّه (روزانه)
بر مسلمانان واجب است که روزی ۵ بار نماز بخوانند؛ کودکان، بیماران روانی و زنان در دوره عادت ماهانه از خواندن این نمازها معاف هستند. این نمازهای پنجگانه عبارتاند از:
نماز صبح (نماز فجر، نماز دوگانه):از سپیده دم تا طلوع آفتاب؛ این نماز دو رکعت است.
نماز ظهر (نماز پیشین): هنگامی که خورشید در وسط آسمان قرار گیرد تا زمان عصر؛ این نماز چهار رکعت است.
نماز عصر (نماز دیگر): بعد از زمان ظهر تا زمان غروب خورشید؛ این نماز چهار رکعت است.
نماز مغرب (نماز شام): از زمان غروب خورشید تا زمان عشا؛ این نماز سه رکعت است.
نماز عشاء (نماز خفتن): از زمانی که شفق سرخ رنگ آفتاب ناپدید شود تا نیمه شب؛ این نماز چهار رکعت است.
شیعیان معتقدند که بلافاصله پس از خواندن نماز ظهر میتوان نماز عصر و بلافاصله پس از نماز مغرب، میتوان نماز عشا را تا نیمه شب خواند.
مسلمانان اعتقاد دارند که چنانچه کسی نتواند نماز را در وقت آن بخواند، باید آن را پس از پایان وقت بخواند. چنین نمازی را نماز قضا میگویند.
نماز طواف واجب خانه خدا (در مسجدالحرام)
پس از هفت دور چرخیدن به دور کعبه، یک نماز دورکعتی به نام نماز طواف خوانده میشود.
نماز میّت
نماز میت، بر مرده گزارده میشود. این نماز نیاز به وضو و غسل و غیره ندارد و با کفش میتوان آن را انجام داد. معمولاً در مسجدالحرام پس از هر نماز یومیّه از نمازگزاران دعوت میشود که برای مرده یا مردگانی نماز بخوانند.
نماز قضای پدر و مادر
کسی که در زندگی خود برخی از نمازهایش را به جا نیاورده، باید پسر بزرگترش آن نمازها را قضا کند که جزئیات آن در کتابهای دینی نوشته شده است.
نماز نافلهای که به علت نذر یا عهد یا قسم واجب شده است
نماز نافله به خودی خود واجب نیست و مستحب است ولی مثلاً اگر کسی نذر کند (تصمیم بگیرد) که اگر بیماریم معالجه شود، نماز نافله خواهم خواند و بیماریش معالجه شود، نماز نافله بر او واجب میشود که جزئیات این موضوع در کتابهای دینی ذکر شده است.
نمازهای مستحب
نماز نافله
به نمازهای مستحبی نوافل گویند. اثر کلی نوافل قرب به خدا و توجه و تذکر بیشتر و طبعاً پاکی و دوری از گناه و غفلت است. در حدیث قدسی معروفی به نام «قرب النوافل» آمده کهخداوند فرموده: «بنده با نوافل به من نزدیک میشود تا جائیکه من چشم او میشوم که با او میبیند و گوش او میشوم که با او میشنود و دست او میشوم که با او کار انجام میدهد؛ یعنی، چشم و گوش و دست الهی پیدا میکند.» بهترین نمازهای مستحبی نوافل شبانهروزی هستند که به آنها نوافل یومیه میگویند، نافله صبح، نافله ظهر، نافله عصر، نافله مغرب و نافله عشاء و دربین اینها نافله شب ونافله صبح بافضیلتتر است. اما نمازهای مستحبی دو قسم است؛ بعضی مانند نوافل شبانه روز اصلاً سوره ندارد؛ یعنی، خواندن سوره لازم نیست اما اگر کسی یک سوره یا چند سوره بخواند اشکال ندارد و کراهت هم ندارد؛ قسم دوم آنهایی است کهسوره خاص و دستور خاصی دارد مانند نماز جعفر طیار که اگر کسی بخواهد به دستور آن رفتار کرده باشد باید همان سوره خاص را بخواند؛ اما اگر در همین قسم نیز سوره دیگر بخوانند و یا چند سوره بخوانند باطل نیست واشکال ندارد. گفتنی است نمازهای مستحبی زیاد است و در حوصله این نامه نمیگنجد برای اطلاع از آنها به رساله توضیح المسایل و مفاتیح الجنان مراجعه کنید. در این مقاله نماز شب توضیح داده شده است که البته مقاله جداگانهای هم دارد.
نماز تحیت مسجد
کسی که به مسجد وارد میشود بهتر است که یک نماز دورکعتی برای تحیت مسجد بخواند و تَحیّت به معنای سلام است. اگر یک نماز دورکعتی واجب (مثلا نماز صبح) را هم بخواند کافی است، یعنی در این صورت این نماز هم نماز صبح حساب میشود و هم نماز تحیت مسجد.
نماز استخاره
استخاره در لغت یعنی طلب خیر یا خوبیخواستن، و این در حقیقت دعا برای خیر از خداست. و بسیاری از روایاتی که توصیه به استخاره میکند به این معناست؛ یعنی دعا کنید و از خدا خیر بخواهید.
معنای دیگری نیز دارد که مشهورتر است و آن این است که انسان در کاری که میخواهد انجام دهد چون نتیجه آن را نمیتواند پیش بینی کند اول با مشورت و تعقل سعی میکند بفهمد انجامدادن و یا انجامندادن، کدام بهتر است. اگر به نتیجه نرسید، و از طرفی کسی هم نیست که با توکل به خدا پیش برود، برای آرامش پیداکردن به استخاره متوسل میشود و از خدا کمک میگیرد. این استخاره روشهای مختلفی دارد.
فایل ورد 10 ص