دانلود کارآموزی در شرکت کشت و صنعت مغان
| دسته بندی | کشاورزی و زراعت |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 14 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 22 |
شرکت کشت و صنعت فعالیت خود را در مقیاس 48400 هکتار از اراضی دشت مغان با عنوان کردن بهره گیری صحیح و مدار از اراضی قابل شرب دشت و نیز گسترش کشاورزی مکانیزه و همپا نمودن آن با صنایع وابسته از نیمه دوم سال 1351 آغاز نمود.
از طرف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی پس از بررسیهای مقدماتی اقدام به برنامه ریزی جامعی برای پای گذاری یک مجتمع عظیم کشت و صنعت در مقیاس یاد شده از اراضی منطقه شد و پس از آن بلافاصله برنامه گسترده مزبور زیر عنوان «طرح کشت وصنعت و دامپروری مغان » به مرحله اجرا در آمد . به منظور اینکه طرح یاد شده قادر به تحقق کامل مسئولیتهای و ظایف و اهداف محوله گردد در سال 1353 با تقدیم لایحه ای به مجلسین شورای ملی و سنا پیشنهاد بنیانگذاری شرکتی به نام «شرکت سهامی کشت و صنعت و دامپروری مغان» شد . لایحه مزبور در اسفند ماه 1353 به تصویب مجلسین رسید و به دولت ابلاغ گردید . سهامداران شرکت ، وزارت کشاورزی و منابع طبیعی ، برنامه و بودجه ، صنایع و معادن و وزارت امور اقتصادی و دارایی بودند . سرمایه اولیه این شرکت 7 میلیارد ریال بوده و در 17 اسفند 1353 بنیانگذاری شده است .
اهداف این شرکت عبارت بود از :
- گسترش و عمران اراضی کشاورزی
- افزایش تولید پروتیئن حیوانی
- افزایش تولید میوه
- افزایش تولید شکر
- کاهش اتکا به واردات فراورده های مزبور
- ایجاد مشاغلی تازه و بهبود سطح زندگی در منطقه
مجتمع کشت و صنعت و دامپروری مغان در منتهی الیه شمال شرق آذربایجان قرار دارد . وسعت این مجتمع در زمان تاسیس و مطابق طرح 48400 هکتار بود ولی در حال حاضر سند رسمی شرکت برای 63000 هکتار می باشد . در حال حاضرفعالیتهای آن شامل زراعت، دامپروری، باغداری و صنایع وابسته میباشد.
زراعتهای اصلی مجتمع گندم، جو، یونجه ، چغندر قند، پنبه و ذرت بذری،
دانه ای و علوفه ای است .
پروار بندی گوسفند ، گوساله ، شتر و همچنین پرورش گاوهای شیری ، تولید شیر و نگهداری زنبور عسل از عمده فعالیتهای دامپروری این شرکت است .
مجتمع دارای کارخانجات قند ، پروسس میوه ، لبنیات ، سردخانه ، خوراک دام ، پروسس بذر و تصفیه پنبه می باشد ، باغداری نیز از عمده فعالیتهای دیگر این مجتمع بوده که در حدود 2500 هکتار از اراضی را زیر گونه های مختلف سیب ، گلابی ، هلو ،شلیل ، گیلاس ، آلبالو ،فندق ، انار و گردو برده است .
این مجتمع آمادگی دارد تا فراروده های باغات خود را برای مصرف تازه کنسرو ، آب میوه و میوه خشک به بازارهای داخلی و بین المللی عرضه نماید . ناگفته نماند در شرکت کشت و صنعت مغان حدود 100 کیلومتر راه ارتباطی وجود داشته و بیش از 5 هزار نفر در آن مشغول به کار می باشند .
بهره برداری از اراضی دشت مغان در حالت فعلی بوسیله زارعین خصوصی و بخش دولتی (عمدتاً کشت و صنعت و دامپروری مغان ) صورت می گیرد . مساحت اراضی زارعین بین 35-30 هزار هکتار و اراضی دولتی بیش از 63 هزار هکتار و محدوده قنات ، نهرها ، تاسیسات و کانالها 10 هزار هکتار است . شرکت کشت و صنعت علاوه بر اراضی وسیع کشاورزی ، تاسیسات و کارخانجات بزرگی را نیز شامل می شود که اکثراً در دست اجار می باشد . برآورد به هنگام سرمایه گذاری طرح کشت و صنعت و دامپروری مغان در سال 1357 حدود 38 میلیارد ریال و تا پایان سال 1359 کلاً مبلغ 38/22 میلیارد ریال از طرف سازامان برنامه و بودجه تامین و به هزینه رسیده اشت . به گفته دست اندرکاران برای رفع نواقص و مسایل موجود در مجتمع کشت و صنعت مغان حدود 10تا 15 میلیارد تومان اعتبار لازم است . به گفته کارشناسان و دست اندر کاران مجموعه ای که در حال حاضر تحت عنوان شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان عمل می کند در دنیا منحصر به فرد و بی نظیر است ،به علت اینکه پیوستگی واحد های تولیدی ، وسعت ، تعدد فعالیتها و مدیریت واحد ، آن از کشت و صنعتهای دیگر جهان متمایز می کند . سالانه در این شرکت حدود 150 تا 250 میلیون متر مکعب مصرف می شود و ارزش محصولات تولیدی آن 2 میلیارد تومان در سال برآورد می شود .
فعالیتهای صنعتی
در طرح اولیه شرکت ایجاد کارخانجات قند و پروسس به منظور تبدیل محصولات تولیدی به فراورده های با ارزش افزوده و کارخانه خوراک دام پیش بینی نموده و تعدادی از این کارخانجات در طول زمان تاسیس و مورد بهره برداری قرار گرفت و تعدادی نیز در دست احداث بوده و برخی نیز در برنامه های سالهای آتی احداث خواهند شد . به علاوه برخی از کارخانجاتی که در طرح اولیه منظور نشده بود (مانند کارخانه پنیر و کارخانه پروسس بذر) به دلیل ضرورت امر بر مجموعه فعالیتها اضافه شد .
اهم فعالیتهای صنعتی عبارتند از :
فایل ورد 22 ص
دانلود گزارش کارآموزی در کشت و صنعت مغان
| دسته بندی | گزارش کارآموزی و کارورزی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 16 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 14 |
گزارش کارآموزی در کشت و صنعت مغان در 14 صفحه ورد قابل ویرایش
شرکت سهامی کشت و صنعت و دامپروری مغان
شرکت کشت و صنعت فعالیت خود را در مقیاس 48400 هکتار از اراضی دشت مغان با عنوان کردن بهره گیری صحیح و مدار از اراضی قابل شرب دشت و نیز گسترش کشاورزی مکانیزه و همپا نمودن آن با صنایع وابسته از نیمه دوم سال 1351 آغاز نمود.
از طرف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی پس از بررسیهای مقدماتی اقدام به برنامه ریزی جامعی برای پای گذاری یک مجتمع عظیم کشت و صنعت در مقیاس یاد شده از اراضی منطقه شد و پس از آن بلافاصله برنامه گسترده مزبور زیر عنوان «طرح کشت وصنعت و دامپروری مغان » به مرحله اجرا در آمد . به منظور اینکه طرح یاد شده قادر به تحقق کامل مسئولیتهای و ظایف و اهداف محوله گردد در سال 1353 با تقدیم لایحه ای به مجلسین شورای ملی و سنا پیشنهاد بنیانگذاری شرکتی به نام «شرکت سهامی کشت و صنعت و دامپروری مغان» شد . لایحه مزبور در اسفند ماه 1353 به تصویب مجلسین رسید و به دولت ابلاغ گردید . سهامداران شرکت ، وزارت کشاورزی و منابع طبیعی ، برنامه و بودجه ، صنایع و معادن و وزارت امور اقتصادی و دارایی بودند . سرمایه اولیه این شرکت 7 میلیارد ریال بوده و در 17 اسفند 1353 بنیانگذاری شده است .
اهداف این شرکت عبارت بود از :
- گسترش و عمران اراضی کشاورزی
- افزایش تولید پروتیئن حیوانی
- افزایش تولید میوه
- افزایش تولید شکر
- کاهش اتکا به واردات فراورده های مزبور
- ایجاد مشاغلی تازه و بهبود سطح زندگی در منطقه
مجتمع کشت و صنعت و دامپروری مغان در منتهی الیه شمال شرق آذربایجان قرار دارد . وسعت این مجتمع در زمان تاسیس و مطابق طرح 48400 هکتار بود ولی در حال حاضر سند رسمی شرکت برای 63000 هکتار می باشد . در حال حاضرفعالیتهای آن شامل زراعت، دامپروری، باغداری و صنایع وابسته میباشد.
زراعتهای اصلی مجتمع گندم، جو، یونجه ، چغندر قند، پنبه و ذرت بذری،
دانه ای و علوفه ای است .
پروار بندی گوسفند ، گوساله ، شتر و همچنین پرورش گاوهای شیری ، تولید شیر و نگهداری زنبور عسل از عمده فعالیتهای دامپروری این شرکت است .
مجتمع دارای کارخانجات قند ، پروسس میوه ، لبنیات ، سردخانه ، خوراک دام ، پروسس بذر و تصفیه پنبه می باشد ، باغداری نیز از عمده فعالیتهای دیگر این مجتمع بوده که در حدود 2500 هکتار از اراضی را زیر گونه های مختلف سیب ، گلابی ، هلو ،شلیل ، گیلاس ، آلبالو ،فندق ، انار و گردو برده است .
این مجتمع آمادگی دارد تا فراروده های باغات خود را برای مصرف تازه کنسرو ، آب میوه و میوه خشک به بازارهای داخلی و بین المللی عرضه نماید . ناگفته نماند در شرکت کشت و صنعت مغان حدود 100 کیلومتر راه ارتباطی وجود داشته و بیش از 5 هزار نفر در آن مشغول به کار می باشند .
بهره برداری از اراضی دشت مغان در حالت فعلی بوسیله زارعین خصوصی و بخش دولتی (عمدتاً کشت و صنعت و دامپروری مغان ) صورت می گیرد . مساحت اراضی زارعین بین 35-30 هزار هکتار و اراضی دولتی بیش از 63 هزار هکتار و محدوده قنات ، نهرها ، تاسیسات و کانالها 10 هزار هکتار است . شرکت کشت و صنعت علاوه بر اراضی وسیع کشاورزی ، تاسیسات و کارخانجات بزرگی را نیز شامل می شود که اکثراً در دست اجار می باشد . برآورد به هنگام سرمایه گذاری طرح کشت و صنعت و دامپروری مغان در سال 1357 حدود 38 میلیارد ریال و تا پایان سال 1359 کلاً مبلغ 38/22 میلیارد ریال از طرف سازامان برنامه و بودجه تامین و به هزینه رسیده اشت . به گفته دست اندرکاران برای رفع نواقص و مسایل موجود در مجتمع کشت و صنعت مغان حدود 10تا 15 میلیارد تومان اعتبار لازم است . به گفته کارشناسان و دست اندر کاران مجموعه ای که در حال حاضر تحت عنوان شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان عمل می کند در دنیا منحصر به فرد و بی نظیر است ،به علت اینکه پیوستگی واحد های تولیدی ، وسعت ، تعدد فعالیتها و مدیریت واحد ، آن از کشت و صنعتهای دیگر جهان متمایز می کند . سالانه در این شرکت حدود 150 تا 250 میلیون متر مکعب مصرف می شود و ارزش محصولات تولیدی آن 2 میلیارد تومان در سال برآورد می شود .
فعالیتهای صنعتی
در طرح اولیه شرکت ایجاد کارخانجات قند و پروسس به منظور تبدیل محصولات تولیدی به فراورده های با ارزش افزوده و کارخانه خوراک دام پیش بینی نموده و تعدادی از این کارخانجات در طول زمان تاسیس و مورد بهره برداری قرار گرفت و تعدادی نیز در دست احداث بوده و برخی نیز در برنامه های سالهای آتی احداث خواهند شد . به علاوه برخی از کارخانجاتی که در طرح اولیه منظور نشده بود (مانند کارخانه پنیر و کارخانه پروسس بذر) به دلیل ضرورت امر بر مجموعه فعالیتها اضافه شد .
اهم فعالیتهای صنعتی عبارتند از :
کارخانه قند
با ظرفیت اسمی 5000 تن در روز یکی از دو کارخانه معظم چغندر قند کشور می باشد که از سال 62 به بعد فعالیت خود را آغاز کرده است .
برخلاف پیش بنی اولیه در توجیه لزوم تاسیس کارخانه ، متاسفانه شرایط اقلیمی منطقه برای حصول به عیارهای پیش بینی شده در طرح (5/16 تا 17 در صد) مناسب نبوده و عیار موجود در منطقه در سطح خیلی پایین تر (5/11 تا 5/10) می باشد . این امر بهره برداری کامل از ظرفیت کارخانه را از نظر فنی نا ممکن ساخته است . برای رفع مشکل و افزایش عیار چغندر قند طرح تحقیقاتی به هزینه شرکت است . برای رفع مشکل و افزایش عیار چغندر را از نظر فنی نا ممکن ساخته است . برای رفع مشکل و افزایش عیار چغندر قند طرح تحقیقاتی به هزینه شرکت است . برای رفع مشکل و افزایش عیار چغندر قند طرح تحقیقاتی به هزینه شرکت کشت و صنعت در دست اجرا می باشد . عملکرد کارخانه در سالهای اولیه بندرت از صد هزار تن تجاوز نموده است ولی از سال 1371 با تمهیدات انجام شده هر ساله بیش از 200 هزار تن چغندر به کارخانه واصل گردیده است .
با توسعه روابط با جمهوری آذربایجان و با راهنمایی فنی کارشناسان مجرب شرکت در سالهای اخیر سطح قابل توجهی از اراضی همجوار به زیر کشت این محصول رفته و چغندر تولیدی در کارخانه قند شرکت مورد استحصال قرار گرفته است . ضمنا به منظور استفاده کامل از ظرفیت کارخانه و بهره برداری از آن در سالهای اخیر برنامه تصفیه شکر خام نیز بر فعالیتهای کارخانه افزوده شده است و سالانه حدود 20 هزار تن شکر زرد وارداتی به شکر سفید تبدیل و به بازار عرضه می شود . سطح کل کارخانه قند 299600 متر مربع و زیر بنای آن 82500 متر مربع است و توست یک شرکت لهستانی ساخته شده است .
آزمایش سالم بودن سیم پیچ کمپرسور بسته
وسایل و ابزار مورد نیاز : مولتی متر یا اهم متر ، فاز متر ، انبردست ، پیچ گشتی و یک کمپرسور مستعمل .
مراحل انجام کار :
1- در جعبه ی اتصال برق کمپرسور را باز می کنیم .
2- سلکتور مولتی متر را بر روی اهم (R*10K) قرار دهید و عقربه ی آن را بر روی صفر تنظیم می کنیم .
3-یکی از سیم های رابط اهم متر را به بدنه ی کمپرسور و سیم دیگر رابط را به ترتیب به ترمینالهای مشترک ، رانینگ و استارت کمپرسور وصل می کنیم . در صورتی که در سه حالت عقربه اهم متر منحرف نشود سیم پیچ کمپرسور اتصال بدنه ندارد .
4- سلکتور اهم متر را بر روی درجه ی R*1 قرار می دهیم و صفر آن را اتنظیم می کنیم .
5- یکی از سیم های رابط اهم متر را به ترمینال C و سیم رابط دیگر را اول به ترمینال S و به ترمینال R کمپرسور وصل می کنیم . در دو حالت بایستی عقربه ی اهم متر منحرف شود و مقدار مقاومت بین C-R کم تر از مقاومت بین C-S باشد .
6- یکی از سیم های رابط اهم متر را به ترمینال R و سیم رابط دیگر را به ترمینال S کمپرسور وصل می کنیم . در این حالت بایستی مقدار مقاومت خوانده شده از اهم متر برابر با مجموع مقاومت های بین C-R و C-S باشد .
7- کمپرسور را به برق وصل کنید . بایستی دارای دهش در لوله ی دهش و مکش در لوله ی مکش باشد .
اورلود یک وسیله ی حفاظتی است و هنگامی که جریانی بیش تر از جریان مجاز کمپرسور از آن عبور کند و یا در اثر اختلال پیش آمده کمپرسور بیش از اندازه گرم شود جریان برق را قبل از این که به سیم پیچ کمپرسور صدمه ای برسد قطع می کند . بدین علت اورلود در مدار با سیم پیچ کار کمپرسور به طور سری قرار می گیرد. یک سر اورلود به ترمینال مشترک سیم پیچ کمپرسور و سر دیگرش به جریان برق متصل می شود .
اورلود یک گرم کن (هیتر) و یک تیغه ی بی متالی تشکیل شده است که به طور سری به هم دیگر متصل شده اند .
با عبور جریان اضافی از اورلود گرمکن آن گرمای زیادی تولید می کند که این گرما باعث قطع شدن تیغه ی بی متالی می شود که در نتیجه کمرسور خاموش می شود .
تایمر دیفراست
به منظور جلوگیری از کاهش قدرت برودتی اوپراتور بایستی برفک های تشکل شده بر روی اوپراتور ذوب شود. عمل آب کردن برفک را دیفراست می گویند .زمان و مدت دیفراست به طور خودکار به وسیله ی تایمر (ساعت)دیفراست تنظیم می شود .
برای انجام عملیاتی نظیر هواگیری(وکیوم کردن) سنجش فشارهای سیستم ، تخلیه و شارژ سیستم از ماده ای مبرد ، شارژ روغن به سیستم و بالاخره تحت فشار قرار دادن سیستم با گاز ازت از شیر چند راهه یا مانیفولد استفاده می شود . یک مانیفولد کامل مجهز به فشار نمای زیاد فشار نمای فشار کم (فشار نمای مرکب). دو شیر دستی مربوط به فشار بالا و پایین و سه عدد شیلنگ فشار قوی مهره ای 4/1 اینچی است که برای آب بندی کردن آن ها از واشرهای لاستیک مصنوعی استفاده می کنند و با دست می توان آن ها را کاملاً سفت و آب بندی کرد .
شیر دستی ، شیلنگ و فشار نمای سمت چپ که به رنگ آبی می باشند قسمت فشار کم مانیفولد سمت چپ که به رنگ آبی می باشند قسمت فشار کم مانیفولد را تشکیل می دهند و به قسمت فشار کم سیکل تبرید متصل می شوند و شیر دستی شیلنگ و فشار نمای سمت راست که به رنگ قرمز می باشند قسمت فشار زیاد مانیفولد را تشکیل می دهند و به قسمت فشار زیاد سیکل تبرید متصل می شوند . شلنگ وسطی (زرد رنگ)به خط شارژ (کپسول ماده مبرد ، پمپ وکیوم ، کمپرسورهای هوا ، ظرف روغن) متصل می گردد .
وقتی شیرهای دستی (آبی و قرمز ) بسته باشند مسیر شیلنگ های کناری با شیلنگ وسط بسته می شود و وقتی شیرهای دستی باز باشند مسیر شیلنگهای کناری با شیلنگ وسط باز می گردد . مسر گیج آبی و گیج قرمز با شیلنگ قرمز در هر دو موقعیت شیر دستی باز می باشد . بعضی از مانیفولدهای سرویس به جای استفاده از شیلنگ های رنگی فقط از یک رنگ که معمولاً سیاه است استفاده می کنند . بر روی شیلنگ های مانیفولد فشار نهایی کار بر حسب Psi نوشته شده است و نبایستی از آن ها برای فشارهای بیش تر از انچه قید شده است استفاده نمود .
اوپراتور (تبخیر کننده ) یکی از اجزای اصلی سیکل تبرید می باشد که در آن مایع مبرد تبخیر می شود و در نتیجه محیط اطراف اوپراتور سرد می گردد . اوپراتور ممکن است در اثر ضربه دیدن یا تماس اشیای نوک تیز با آن در موقع جدا نمودن ظروف یخ از کف اوپراتور ، سوراخ شود و یا ان که به علت چندین سال کار مداوم قسمتی از لوله های آن فرسوده شده و سوراخ گردد . برای تعیین محل نشت یا عدم نشت اوپراتور بایستی آن را با گاز ازت تحت فشار قرار داد و تمام قسمت هایش را با محلول کف صابون آزمایش کرد .
کنانسور (تقطیر کننده)یکی دیگر از اجزای اصلی سیکل تبرید است که در آن گاز داغ خارج شده از لوله ی دهش کمپرسور تقطیر و تبدیل به مایع می شود .
دانلود گزارش کارآموزی شرکت کشت و صنعت گرگان (شهره)
| دسته بندی | کشاورزی و زراعت |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 7272 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 77 |
گزارش کارآموزی شرکت کشت و صنعت گرگان (شهره) در 77 صفحه ورد قابل ویرایش
تقدیر و تشکر
حمد و ستایش، ذات کبریای غیب منیع لایدرکی را شایسته است که از کوچکترین ذرات تا اعظم اجرام لاتعد و لاتحصی را به قدرت کامله و حکمت بالغه در نهایت اکمال و اتقان، خلعت خلقت پوشانید و به آدمیان نیروی عقل و ادراک عطا فرمود تا «علی قدر مراتبهم»، به فحض در کیفیات و روابط ضروریه منبعث از حقایق اشیاء پردازند و به کشف اسرار مکنونه و مکتومه در عالم طبیعت توفیق حاصل نماید و دل ذره را بکشافند و آفتاب‌ها در میان آن مشاهده کنند و در آسمان منیع آن ذات کبریا سر تعظیم فرود آرند و «بما عرفناک حق معرفتک» ناطق شوند. حال که به فضل و عنایات و توفیقات الهی، این قدرت به من ارزانی داشته شد که با اندیشه خویش قدمی هرچند کوچک در علم‌آموزی و آشنایی با دنیای اسرارآمیز طبیعت بردارم و این گزارش را به سرانجام رسانم، بر خود وظیفه می‌دانم که با الهام از مکتب حیات‌بخش اسلام که: «من لم یشکر المخلوق، لم یشکر الخالق»، بدینوسیله از عزیزان و سرورانی که صادقانه و بدون چشم‌داشت در انجام این گزارش کار مرا یاری نموده و از راهنمایی‌های صمیمانه‌شان دریغ ننموده‌اند، تقدیر و تشکر نمایم.
از پدر و مادر گرامی‌ام که با توجه به مشکلات تحصیل، همکاری صمیمانه خود را در زندگی ابراز داشتند و پشتیبان و یاور بنده بوده‌اند، نهایت سپاسگذاری را دارم.
در پایان از تمامی کسانی که به هر طریقی در انجام این تحقیق مرا یاری نموده و از هیچ کمکی دریغ ننموده‌اند، ولی در اینجا نامی از آنها برده نشده است، ضمن پوزش خالصانه، صمیمانه تقدیر و تشکر می‌گردد.
فهرست مطالب
1-1 مقدمه و تاریخچه کنسروسازی.. 1
1-2 معرفی کشت و صنعت گرگان.. 10
1-3 محصولات تولیدی شرکت... 11
1-4 اصول و مراحل مختلف خط تولید محصولات کنسروی.. 13
1-4-1 انتخاب مواد اولیه. 13
1-4-1-1 میوه و سبزی.. 13
1-4-1-2 مواد اولیه‌ی نیمه آماده. 13
1-4-2 درجه‌بندی مواد اولیه. 16
1-4-3 تمیز کردن مواد اولیه. 17
1-4-4 آماده کردن ماده‌ی اولیه. 17
1-4-4-1 جدا کردن پوست میوه. 18
1-4-4-2 دم‌گیری و جدا کردن هسته. 19
1-4-4-3 قطعه قطعه کردن.. 19
1-4-4-4 استفاده از خلاء برای خارج کردن اکسیژن، هوا و گازها (آبدهی در خلاء). 19
1-4-5 بلانچینگ.... 20
1-4-6 فرمولاسیون.. 22
1-4-7 پر کردن در قوطی.. 23
1-4-8 خارج کردن اکسیژن و گازها 24
1-4-8-1 خارج کردن هوا با استفاده از دما 25
1-4-8-2 خارج کردن هوا با استفاده از روش‌های مکانیکی.. 25
1-4-8-3 خارج کردن هوا با استفاده از تزریق... 25
1-4-9 درب‌بندی قوطی‌های کنسرو. 25
1-4-10 فرآیند دمایی کنسروها 26
1-4-10-1 پخت محصول.. 26
1-4-10-2 دما دادن به منظور استریلیزاسیون محصول.. 27
1-4-10-3 دستگاه‌ها و روش‌های دما دادن کنسروها 27
1-4-11 سرد کردن قوطی‌های کنسرو. 28
1-4-12 کدگذاری و برچسب‌زنی قوطی‌های کنسرو. 28
1-4-13 کارتن‌گذاری و نگهداری قوطی‌ها 29
1-4-14 میکروبیولوژی کنسروها 30
1-5 خط تولید ذرت شیرین کارخانه‌ی شهره. 30
1-5-1 ذرت فریز شده. 33
1-5-2 کنسرو ذرت شیرین.. 34
1-5-3 مخزن آب نمک‌زنی.. 36
1-5-4 کوکر کولر. 37
1-6 خط تولید خوراک بادمجان کارخانه‌ی شهره. 38
1-7-1 فلوچارت تولید کنسرو لوبیاچیتی با سس.... 40
1-7-2 فلوچارت تولید فرآورده‌های گوجه‌فرنگی.. 41
1-8 تاسیسات و تجهیزات کارخانه. 42
1-8-1 سردخانه و انجماد. 42
1-8-1-1 تجهیزات تولید و توزیع سرما 43
1-8-1-2 ساختمان سردخانه. 44
1-8-2 دیگ بخار. 46
1-8-3 انبارهای کارخانه. 49
1-8-4 تصفیه‌ی فاضلاب (تصفیه‌ی آب صنعتی). 51
1-9 بخش کنترل کیفی محصول و آزمون‌های آن.. 53
1-9-1 آب کارخانه. 53
1-9-1-1 آزمون‌های آب کارخانه‌ی شهره. 54
1-9-2 آزمون‌های فیزیکی ـ شیمیایی کارخانه‌ی شهره. 58
1-9-3 آزمون‌های میکروبی کارخانه‌ی شهره. 63
1-10 نتیجه‌گیری.. 65
1-11 پلان کارخانه شهره. 66
1-12 جداول.. 67
1-13 اشکال.. 69
فهرست جداول
جدول 1: برخی از روش‌های نگهدای غذا....................................................................................................... 59
جدول 2: تخمین آب مورد احتیاج برای فرآیند کنسرو میوه و سبزی‌ها.............................................. 59
جدول 3: بخار آب مصرفی واحدهای مختلف در کارخانه......................................................................... 59
جدول 4: زمان و دما برای نابود کردن کلستریدیوم بوتولینوم در غذاهای کم اسید........................... 60
جدول 5: درصد پری قوطی خوراک بادمجان (متوسط)............................................................................. 60
فهرست اشکال
شکل 1: دستگاه آنزیم‌بر بلانچر ...................................................................................... 61
شکل 2: پرکن محلول خودکار (فیلر).............................................................................. 61
شکل 3: اتوکلاو مداوم FMC برای استریل کردن قوطی‌ها............................................ 62
شکل 4: دستگاه اگزاستینگ با آب داغ.......................................................................... 62
-1 مقدمه و تاریخچه کنسروسازی
کلمه کنسروسازی از لغت یونانی conservar به معنی حفظ کردن مشتق شده است. به طور کلی، کنسروکردن در صنایع غذایی عبارت است از ایجاد شرایطی که بتوان تحت آن شرایط محصول موردنظر را برای مدت‌های طولانی حفظ نمود. کنسرواسیون غذا با استفاده از گرما، تاریخچه نسبتاً کوتاهی دارد. در اواخر قرن 18، هنگام لشگرکشی ناپلئون به روسیه، تعداد زیادی از سربازان فرانسه به علت مسمومیت‌های غذایی تلف شدند و دولت فرانسه برای رساندن غذای سالم به لشگریانش، یک جایزه‌ی 12000 فرانکی برای کشف روش کنسرواسیون غذا تعیین کرد. قنادی فرانسوی پس از سال‌ها زحمت، موفق شد غذا را با جوشاندن در ظرف و لحیم کردن درب آن در همان دمای معین برای مدتی حفظ کند و جایزه مزبور را ببرد. این عمل به نام «appertization» نامیده شد که اساس کنسرواسیون غذا را تشکیل می‌دهد.
نیکلاس آپرت نتوانست علت فاسد شدن غذا را با این روش توضیح دهد، ولی در ادامه با کشف میکروب توسط پاستور در سال 1864 لویی پاستور بیان داشت که عامل فساد در مواد غذایی کنسری، میکروب است. شیشه و قوطی حلبی در اوایل قرن نوزدهم (1810) توسط صنعتگری انگلیسی به ثبت رسید. در سال 1823، قوطی حلبی با سوراخی در بالای آن به نام canister نامیده شد و به بازار آمد. نام انگلیسی can و روش کنسرواسیون غذا با استفاده از گرما در قوطی حلبی و یا شیشه به نام canning از آن مشتق شده است.
و در ادامه صنعت کنسروسازی با تلاش‌های افراد زیادی همچون شریور تکامل و توسعه یافت. امروزه که فقط 150 سال از تولید غذاهای قوطی شده می‌گذرد، این صنعت به جایی رسیده که توانسته است هزاران نوع غذایی ساده و پخته آماده در اختیار مصرف کنندگان بگذارد. در کشور عزیزمان ایران، اولین کارخانه کنسروسازی در سال 1316 برای تولید کنسرو ماهی در بندرعباس تاسیس شد و در حال حاضر تعداد کارخانه‌های کنسروسازی کشور متجاوز از 150 واحد است که در نقاط مختلف کشور و بویژه قطب‌های تولید مواد اولیه مربوطه، مستقر می‌باشند.1-2 معرفی کشت و صنعت گرگان
شرکت کشت و صنعت گرگان در تاریخ 21/12/1352 تاسیس و تحت شمارهی 34 در اداره‌ی ثبت استان گلستان به ثبت رسیده است و در تاریخ 7/12/1355 پروانه‌ی بهره‌برداری آن به شمارهی 395/45 با تایید وزارت صنایع وقت تحت عنوان کشت و صنعت صادر گردیده است. مرکز اصلی آن در گرگان و فعالیت اصلی آن بر اساس ماده‌ی 3 اساسنامه، عبارت است از انجام کلیه‌ی عملیات مربوط به کشت و صنعت و انجام هرگونه فعالیتهای مربوط به تولید، تبدیل، عرضه و فروش محصولات اصلی و فرعی و همچنین بهره‌برداری از سردخانه به ظرفیت سه هزار تن است.
لازم به ذکر است در گذشته‌ای نه چندان دور، محصولات این شرکت با نام یک و یک تولید می‌شد، ولی در حال حاضر تمام محصولات این شرکت با نام شهره تولید و به بازار عرضه می‌گردد.
1-3 محصولات تولیدی شرکت
این شرکت بالغ بر 30 نوع محصول تولید می‌کند که عبارتند از:
رب گوجه‌فرنگی حلب 17 کیلویی؛ رب گوجه‌فرنگی حلب 5 کیلویی؛ رب گوجه‌فرنگی حلب 1 کیلویی؛ رب گوجه‌فرنگی حلب 5/0 کیلویی؛ رب گوجه‌فرنگی 70 گرمی؛ رب گوجه‌فرنگی شیشه‌ای 750 گرمی؛ خیارشور حلب 17 کیلویی؛ خیارشور حلب 5 کیلویی خیارشور قوطی 1 کیلویی درجه‌ی یک؛
10. خیارشور شیشه‌ای 750 گرمی ریز درجه‌ی یک، G1؛
11. خیارشور شیشه‌ای 750 گرمی متوسط درجه‌ی دو، G1؛
12. زیتون شور شیشه‌ای 750 گرمی درشت؛
13. زیتون شور شیشه‌ای 750 گرمی متوسط؛
14. زیتون شور شیشه‌ای 350 گرمی متوسط؛
15. ترشی سیر شیشه‌ای 750 گرمی؛
16. ترشی سیر شیشه‌ای 350 گرمی؛
17. ترشی لیته‌ی بادنجان شیشه‌ای 750 گرمی؛
18. ترشی لیته‌ی مخلوط شیشه‌ای 750 گرمی؛
19. ترشی حبه‌ی مخلوط شیشه‌ی 750 گرمی؛
20. کنسرو خوراک بادنجان 500 گرمی؛
21. کنسرو خوراک بادنجام 300 گرمی؛
22. خوراک لوبیا سبز؛
23. کنسرو لوبیا سبز؛
24. کنسرو نخودفرنگی؛
25. کنسرو لوبیاچیتی؛
26. کنسرو باقلا سبز؛
27. کنسرو ذرت شیرین؛
28. کنسرو مخلوط سبزیجات؛
29. کنسرو خوراک کدو؛
30. کمپوت گلابی؛
31. کمپوت گیلاس؛
32. مربای توت‌فرنگی؛
33. مارمالاد توت‌فرنگی؛
34. مربای هویج؛
35. کنسرو لوبیاچیتی با قارچ؛
36. ترشی کدو شیشه‌ای 750 گرمی؛
37. کنسرو اسفناج 500 گرمی.
1-4 اصول و مراحل مختلف خط تولید محصولات کنسروی1-4-1 انتخاب مواد اولیه1-4-1-1 میوه و سبزی
برای انتخاب مواد اولیه‌ی کنسروها استانداردهای مشخصی وجود دارد که شامل ویژگی‌های مختلفی مانند وضعیت ظاهری، شکل، اندازه، ابعاد، رنگ، حالت فیزیکی، بافت ، یکنواختی محصول، شمارش و نوع میکروارگانیسم‌های موجود در آنها، نحوه و ظروف بسته‌بندی می‌باشند که مجموعه‌ی آنها را specifications می‌نامند.
specifications یا به اصطلاح ویژگی‌های تعیین شده توسط هر کارخانه‌ی کنسروسازی، خاص همان واحد بوده و تهیه و اجرای آنها کار ساده‌ای نیست. در صورت انتخاب ماده‌ی اولیه، مهمترین اصل، توجه به انتخاب گونه‌ی محصول است، زیرا گونه‌های مختلف طی مراحل مختلف کنسروسازی دارای رفتارهای گوناگون هستند و در نتیجه فرآورده‌های با کیفیت‌های مختلف از آنها بدست می‌آید.1-4-1-2 مواد اولیه‌ی نیمه آماده
الف) نشاسته:
انواع نشاسته از منابع اولیه‌ی مختلف و با ویژگی‌های متفاوت در کنسروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. نشاسته برای حفظ قوام مواد غذایی و ثبات آنها در طی فرآیند دمایی در دمای بالا موثر است. همچنین در بهبود کیفیت بافت میوه‌ها و سبزی‌ها نقش مهمی دارند. از نشاسته گاهی برای حفظ طعم و مزه‌ی محصول نیز استفاده می‌گردد.
ب) شکر:
از شکر برای فرمولاسیون قسمت مایع قوطی‌های کمپوت و برای تغییر طعم و مزه‌ی آنها استفاده می‌گردد. به علاوه شکر موجب تشدید اثر مواد موثر در طعم و بو در محصول می‌گردد. گاهی وجود شکر در فرمول موجب بهبود رنگ و تردی محصول می‌شود. در مورد کنسروسازی‌ها نیز شکر موجب طعم و مزه‌ی محصول می‌گردد، اما در مورد فرآورده‌های گوجه‌فرنگی استفاده از شکر مناسب نیست، زیرا در مزه‌ی ترش و مطبوع محصول اثر منفی دارد و رشد میکروارگانیسم‌ها را در طی مراحل بعدی نگهداری تشدید می‌کند.
ج) کلرور سدیم (نمک طعام)
از نمک به عنوان چاشنی در اغلب سبزی‌ها به منظور افزایش پذیرش آنها توسط مصرف کننده استفاده می‌شود. باید توجه داشت که سه طعم اصلی شوری، ترشی و شیرینی، اثرات مختلفی روی یکدیگر دارند. نمک موجب کاهش ترشی اسیدها و افزایش شیرینی قندها می‌گردد و بنابراین، می‌توان از آن در فرمولاسیون محصول موردنظر برای تغییرات و بهبود طعم بهره‌گیری نمود.
از نمک در فرمولاسیون انواع آب نمک (brine) مورد مصرف در کنسرو هم استفاده می‌گردد که کاربرد آنها به عنوان قسمت مایع قوطی‌های کنسروسازی‌ها و پاره‌ای از فرآورده‌های گوشتی ضروری است.
د) اسیدهای آلی
اسیدهای آلی طبیعی مانند تارتاریک، مالیک، سیتریک، آبلیموی تازه و اسیدهای حاصل از تخمیر، مانند اسید لاکتیک، اسید استیک و اسیدهای معدنی مانند اسید فسفریک و ارتوفسفریک، به اشکال مختلف در کنسروسازی کاربرد دارند.
1-4-14 میکروبیولوژی کنسروها
آلودگی و فساد در قوطی کنسرو در اثر دو عامل مهم ممک است اتفاق بیافتد: یکی در اثر عدم کفایت فرآیند دمایی که در این حالت فرم فعال یا اسپورمیکروارگانیسم‌های زنده‌ی مانده در قوطی فعالیت کرده و موجب فساد می‌شوند و دیگری آلودگی‌ای که بیشتر در اثر آلودگی آب ویژه‌ی سرد کردن قوطی یا نشتی شدن قوطی‌ها در اثر زنگ‌زدگی یا عوامل مکانیکی و غیره ممکن است اتفاق بیافتد.1-5 خط تولید ذرت شیرین کارخانه‌ی شهره
از ذرت دو نوع محصول به دست می‌آید:
1. ذرت فریز شده 2. کنسرو ذرت شیرین
برای هر دو محصول، نصف مسیر مشابه میباشد، بدین ترتیب که ابتدا درصد افت ذرت‌هایی که توسط کشاورز وارد کارخانه می‌شوند، باید توسط کارشناس مربوطه مشخص شود. درصد افت ذرت عبارت است از: خشکی، نارس بودن، ریزی و آفت‌زدگی. برای محاسبه‌ی درصد افت ذرت، وزن یا تعداد مشخصی از ذرت را جدا کرده، نسبت وزن ذرت‌های آسیب‌دیده به کل وزن یا نسبت تعداد ذرت‌های آسیب دیده به تعداد کل را محاسبه نموده، درصد افت محصول را بدست می‌آورند.
پس از پذیرش محصول توسط کارشناس، در بسیاری مواقع، ذرت تا زمان فرآوری در سردخانه در دمای 15-10 درجه سانتیگراد نگهداری می‌شود. سپس وارد خط تولید شده که به ترتیب مراحل زیر بر روی ذرت جهت تولید محصول انجام می‌گیرد:
بلال‌ها بر روی نوار نقاله ریخته شده که در حین بالا رفتن و عبور از تونل، بخار به آنها دمیده می‌شود تا کرم و حشرات موجود در ذرت از بین بروند. سپس سر و دم ذرت در یک دستگاه به فاصله‌ی 5-1 سانتیمتر زده می‌شود. پس از آن ذرت بدون دم به دستگاهی به نام پوست‌گیری وارد می‌شود که در آن توسط چرخش غلتک‌های دوگانه‌ای که برخلاف جهت یکدیگر حرکت می‌کنند، به روش سایشی پوست‌های ذرت جدا می‌شوند.
سپس توسط کارگران، قسمت‌های خراب و سیاه ذرت به همراه ساقه، توسط چاقو بریده می‌شود که در این قسمت ضمن عبور بلال‌ها از روی نوار نقاله، جداسازی بلال‌های خراب و نارس و بلال‌های ریز هم صورت می‌گیرد. در این مرحله، گاهی اوقات در صورت لزوم ذرت بدون دم و ساقه را که ممکن است آفت داشته باشد، در داخل ظرف بزرگی پر از آب نمک می‌اندازند تا آفت‌ها و کرم‌ها از آن جدا گردند. سپس ذرت بدون دم و ساقه و پوست وارد قسمت دان‌کن می‌شود که ذرت را از قسمت جلویی آن وارد ریلی کرده که دارای غلطک میباشد و توسط چرخش تیغه‌های دستگاه، ذرت از غلاف جدا شده، به صورت دانه دانه درمی‌آید که اگر اندازه‌ی ذرت خیلی کوچک باشد، دانه‌ها خوب جدا نمی‌شوند.
پس از آن مخزن سیار حاوی ذرت دان شده توسط لیفتراک دستی به قسمت بوجاری منتقل می‌شود که در آنجا دانه‌ها توسط نوار بالابر وارد دستگاه air cleaner می‌شود. طرز کار این دستگاه به این صورت است که ابتدا ذرت‌ها بر روی تکان دهنده اولیه ریخته شده و ذرات چسبیده از هم جدا می‌شوند. سپس دانه‌های ذرت از یک فن جدا کنند عبور کرده که ضمن عبور از فن، اجسام سبک و ساقه و پوست ذرت توسط جریان هوا جدا می‌شوند و در ادامه دانه‌های ذرت بر روی تکان‌دهنده‌ای ثانویه (الک)، ریخته شده که در این قسمت چوب و ذراتی که از منافذ الک درشت‌تر هستند، جدا شده و اینها جزو ضایعات بوده و به مصرف خوراک دام می‌رسد.
در ادامه دانه‌های ذرت یک سورتینگ اولیه می‌شوند و سپس توسط یک پمپ به نام هیدروپمپ بوسیله‌ی جریان آب و از طریق لوله‌های مربوطه، ذرت و آب با فشار وارد دستگاه شستشو می‌شوند. شایان ذکر است که بعد از هیدروپمپ، یک شیر وجود دارد که چون سنگ‌های بزرگ، سنگین می‌باشند و نمی‌توانند بالا بروند، در داخل آن می‌مانند و در نیم ساعت یکبار دستگاه هیدروپمپ را خاموش کرده و سنگ‌ها را خارج می‌کنند. دستگاه شستشو شامل غلاف‌گیر، سنگ‌گیر و لپه‌گیر میباشد، بدین صورت که غلاف‌گیر از دو استوانه‌ی تودرتو تشکیل شده که می‌چرخند. استوانه‌ی داخلی دارای سوراخ‌های بزرگی میباشد که ذرات بزرگتر از دانه ذرت، غلظت ذرت توسط آن جدا شده و دانه ذرت از آن عبور می‌کند و وارد استوانه‌ی خارجی می‌گردند که به صورت طولی و کوچک‌تر است که از این استوانه ذرت‌ها عبور نمی‌کنند، بلکه سنگ‌ها و غلاف‌ها به همراه آب اضافی به مخزن پایینی وارد می‌شوند و آب اضافی مجدداً به لوله‌ی هیدروپمپ برگشت می‌کند. بعد از غلاف‌گیر، دانه ذرت وارد سنگ‌گیر می‌شود که از یک مخزن حوض مانند تشکیل شده است که در آن در اثر اختلاف در جرم حجمی و سرعت جریان آب، سنگ‌ها از ذرت‌ها جدا می‌شوند.
به این ترتیب که سنگ‌ها که جرم حجمی بالایی دارند، پایین رفته و پوسته‌های سبک در بالای آب جمع می‌شوند و ذرت از طریق لوله‌ای به سمت لپه‌گیر می‌رود. در لپه‌گیر، لپه‌ها از یک استوانه عبور می‌کنند و شستشوی نهایی دانه ذرت صورت می‌گیرد. سپس ذرت تمیز و شسته شده، وارد air cleaner می‌شوند که در آن، جریان هوا بر روی صفحه‌ای که ذرت‌ها روی آن قرار گرفته‌اند، دمیده می‌شود و ذراتی که سبک میباشد، خارج شده و سپس ذرت وارد دستگاه بلانچر می‌شود. از اهداف بلانچینگ، می‌توان به غیرفعال کردن آنزیم‌ها و تثبیت رنگ بافت و خروج هوای میان بافتی و پخت اولیه اشاره کرد.
قابل ذکر است که بلانچر از یک استوانه که در داخل آن یک هلیکس که می‌چرخد و ذرت‌ها با آن می‌چرخند و تا وسط آن آب وجود دارد، تشکیل شده است که مدت زمان و دمای آن بسته به نوع بافت ماده تنظیم می‌شود (معمولاً برای ذرت بین 95-80 درجه‌ی سانتیگراد و مدت زمان 15-8 دقیقه میباشد). بعد از خروج ذرت از بلینچر، آب سرد به منظور ایجاد شوک حرارتی و کامل شدن فرآیند آنزیم‌بری بر روی دانه ریخته می‌شود. پس از بلانچر sorting وجود دارد که بوسیله‌ی نیروی انسانی، آشغال‌ها و احیاناً کرم‌ها جدا می‌شوند. پس از سورتینگ ذرت، می‌توان 2 نوع محصول تولید کرد که به شرح زیر میباشد:1-5-1 ذرت فریز شده
دانه ذرت پس از sorting وارد هیدروکولر شده که در آنجا دمای دانه و ذرت پایین آورده می‌شود. هیدروکولر دارای شیرهای آب سرد میباشد که آب بر روی ذرت ریخته و ذرت را سرد می‌کند که این عمل برای تسهیل و تسریع فریز کردن صورت می‌گیرد. پس از هیدروکولر، ذرت وارد تونل انجماد IQF می‌شود که ذرت‌ها را به صورت سریع و دانه به دانه منجمد می‌کند.
در تونل انجماد، ذرت‌ها به دمای 30- درجه‌ی سانتیگراد رسیده و منجمد می‌شوند. سپس در کیسه‌های پلاستیکی (معمولاً به صورت 20 کیلویی) بسته‌بندی می‌شوند و سریعاً به سردخانه انتقال داده می‌شوند و در دمای 18- درجه‌ی سانتیگراد نگهداری می‌شوند و با حفظ چرخه‌ی سرما به صورت فریز به بازار عرضه می‌گردند.