دسته بندی | محیط زیست |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 35 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 12 |
گیاهان داروئی در طول تاریخ همیشه با انسان قرابت خاصی داشته و آثار داروئی و موارد استفاده آن بر هیچکس پوشیده نیست, اگر چه علاقه و توجه به این گیاهان مفید ناچیز بوده ولی خوشبختانه اخیراً مورد عنایت و توجه بیشتری قرار گرفته است و از آنجا که فلات وسیع ایران,در عین حال که یک واحدخاص جغرافیائی در روی کره زمین شمرده می شود که دارای مرتفع ترین کوهها, عمیق ترین دره هاو صافترین دشتها می باشد واز اقالیم و محیط های گوناگونی در قسمتهای مختلف بر خوردار است, به همین جهت است که گونه های گیاهی متنوعی در آن می روید که شاید ما از بسیاری ازآنها بی خبریم و عدم شناسائی آنها سبب گردیده است که کوشش کافی در استفاده از آ نها بعمل نیاید, اما بطوری که جوامع گیاهی منتشر در این فلات هر یک دارای ترکیب معینی از انبوه گونه های مختلف می باشد و در میان فلور غنی ایران که یش از 7500 گونه گیاهی را در بر می گیرد .
دسته بندی | طب سنتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 1338 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 200 |
فهرست مطالب
مقدمه
طبقه بندی گیاهان دارویی بر اساس اثرات آنها
واژگان کلیدی
کشت و برداشت گیاهان دارویی
روش های تهیه مواد دارویی
مواد موثره گیاهان دارویی
آب میوه ها و سبزی ها و ویتامین آنها
25 نوع گونه گیاهی همراه با تصویر آن
ننتیجه گیری
مقدمه
تاریخچه ی گیاهان دارویی
انسان از همان نخستِِین روزهای ان زندگی خویش توانست از منابع دارویی بعضی از گیاهان که در پیرامون اویافت می شدند،بهره گیردحیوانات نیز،به ویژه درمحیط طبیعی خویش،درجستجوی گیاهانی برمی آیندتادردهای خود را باآن ها تکسین بخشند.همیشه موجودات زنده ی تکامل یافته درجستجوی گیاهانی بودهاندکه جاره ای از بی نظمی های ارگانیسم خود را به وسیلهءآن ها بر طرف نمایند. این جستجو خیلی زود به صورت مدونی درآمدوحرفهءافراد خاصی شد.درمصرقدیم،درمیان آشوری هاو درخاور،دانشمندان دانسته های خودراگردآورندونام بسیاری از گیاهان دارویی را،باذکرشیوۀاستفاده از آن ها،ثبت کردن.یونانی هاورومی هابا حذف جنبۀجادویی این اعمال صرفاًتجربی،کاربردمعقول گیاهان رابنیادنهادند. بعدهادراورپای باختری،کشیشان فهرستی از گیاهان قابل استفاده تهیه کرده ،روش کاربرد آن ها رامدون نموده.درصومعه هاباغ هایی ایجادشدکه به گیاهان دارویی اختصاص داشت. قرن هیجدهم عصر طلایی گیاه شناسان بود.بزرگ ترین طبقه بندی خانواده های گیاهی در این دوره پدپد آمد.پیشرفت های علم شیمی درقرن نوزدهم،به طورطبیعی منجر به این ،شد که دانشمندان بکوشند تا مواد مؤثر گیاهان را استخراج نمایند.
اگر چه گیاهان به عنوان یک پایهی دارویی برای همگان شناخته شده اند. اما روش های استفاده از آن متفاوت است. این روش ها در یک نکته مشترک اند: بهره گیری بدن ما از مواد دارویی گیاهی . الوپاتی و همئوپاتی از گیاهان به عنوان مواد بنیادین استفاده می کنند. پزشکان همئوپاتی از گیاهان را به عنوان مواد مواد بنیادین استفاده می کنند.
پزشکان همئوپات ، محلول هایی را تجویز می کنند که منشاء معدنی ، حیوانی یا گیاهی داشته باشند. آنچه بیش از همه مورد توجه ماست ، محلول های گیاهی است. این محلولها از تنتور مادرچیست؟ منظور خیساندن گیاهان معمولاً وحشی در یک محلول الکلی است . تقریباً همیشه از گیاه کامل استفاده می شود. این تنتور ، تنتور مادر نامیده می شود، زیر از این تنتور است که محلول های مختلف همئوپاتی تهیه می شود. این محلول ها را محلول های هاهنمائی نیز می نامند، زیرا نخستین بار ساموئل هاهنمان Samuel Hahnemann پدر همئوپاتی جدید ، روش های تهیهی آن ها را ابداع کرده است.
بعدها مکتب جدیدی مانند آروماتراپی و ژموتراپی به وجود آمدند. در مکتب نخستین ، مواد معطر گیاهی و در دومی ، جوانه های تازه و بافت گیاهی در حال رشد ، مورد استفاده قرار می گیرند.
فیتوتراپی یا گیاه درمانی به طور فزاینده ای از داروهای گیاهی بهره می گیرد و برای این منظور از تست های مختلف گیاه ، اغلب گیاه کامل ، که به صورت تازه یا خشک از محل رویش طبیعی گیاه جمع آوری شده ، استفاده می گردد.
از چندین سال پیش ، تجدید حیاتی در استفاده از گیاهان دارویی رخ داده است. گیاه درمانی در حال حاضر ، به علت تأثیر ملایم گیاهان دارویی در مقایسه با داروهای شیمیایی ، مورد توجه فزاینده ای قرار دارد . امروزه گیاه درمانی از حالت تجربی بدوی و از پوستهی جادویی و اسرار آمیز خود درآمده و موثر بودن آن از نظر بالینی و علمی به اثبات رسیده است.
پیشگفتار
یکی از مشکلات بزرگی که طب جدید با وجود امتیازهای ظاهری آن نسبت به طب سنتی با خود به ارمغان آورده ، مصرف روز افزون داروهای شیمیایی است که متأسفانه روزبه روز شکل حادتری به خود می گیرد. در رابطه با پیامدهای این مسئله می توان به دو مورد بسیار مهم اشاره کرد:
نخست اینکه به تدریج پدیده ای به نام خود ایمنی شکل گرفته است که بر اثر مصرف مداوم ، بی رویه و گاهی بدون توجه به طریقۀ خاص مصرف برخی داروها ، در میکروبها و ویروسها ایجاد می شود و از این طریق تأثیر این دارو را ضعیف و حتی خنثی می سازد و در نتیجه باعث افزایش مصرف و روی آوردن به انواع قویتری از آنها می شود.
ثالثاً اگر چه استفاده از داروهای شیمیایی در رابطه با بیماریهای خاصی که مورد نظر مفید واقع می شود ، ولی مصرف طولانی و در برخی موارد حتی مقطعی آنها عوارض خاصی از خود برجا می گذارد که «عوارض جانبی» نامیده می شود و بعضاً می تواند از خود بیماری نیز خطرناکتر باشد.
البته این نکته را نیز نباید نادیده گرفت که داروهای شیمایی عمدتاً با تقلید از فرمول داروهای گیاهی اما بصورت مصنوعی در آزمایشگاههای داروسازی تهیه می شوند، ولی اخیراً مشخص شده است در صورتی که برخی از انواع ترکیبات موجود درگیاهان که در آزمایشگاهها بصورت خالص تهیه می شوند ، همراه با سایر ترکیبات موجود در گیاه به مصرف برسند، عوارض جانبی آنها از بین رفته و تنها اثرات مفید آن در شخص آشکار می گردد.
به هر حال آنگونه که بسیاری ازمتخصصان در این رشته نیز معرفند ، بایستی اساساً بیماران را به سوی مصرف گیاهان دارویی که امتیازهای متعددی نسبت به داروهای شیمایی دارند سوق داد . ناگفته نماند که بسیاری از کشورهای آسیایی و اروپایی خصوصاً کشورهای که زمینه این علم در آنها از سابقهء بیشتری برخوردار است (بالاخص چین) تحقیقات وسیع و دامنه داری را در این راستا شروع کرده و از انواع متنوعی از این داروها را به بازار عرضه نموده اند که اثرات مثبت آنها مورد تأیید همگان قرار گرفته است.
کتاب حاضر نیز بر اساس یکی از همین بررسیها تنظیم شده است . این کتاب ضمن ارائه اطلاعات کلی از تاریخچه و کنکاش در ابعاد گوناگون این علم ، به معرفی تعدادی از متداولترین گیاهان دارویی و تشریح مواد مؤثره موجود در آنها ، بررسی و برشمردن اندامهای مفید گیاه و طرز تهیه و مصرف آنها نیز پرداخته است.
لازم به تذکر است از آنجا که این تحقیقات در اروپا انجام گرفته ممکن است پاره ای از انواع گیاهان مطرح شده از نظر خوانندگان ایرانی ناشناخته باشند . در این صورت بدیهی است که می توان از این طریق به وجود آنها پی برد و احتمالاًٌ گیاهان مشابه را در کشور شناسائی کرد تا بتوان از اطلاعات داده شده در مورد آنها تا حدودی سود برد.
در خاتمه مایلم از کلیه صاحبنظرانی که مرا در ترجمه و تنظیم این کتاب یاری داده اند تشکر کنم . امید آن دارم که ترجمه و انتشار این کتاب بتواند کمکی هر چند ناچیز به شناخت و پیشرفت این علم در کشور عزیزمان بنماید.
طی سالیان متمادی داروهای طبیعی ، خصوصاً گیاهان دارویی اساس و حتی در برخی موارد تنها طریق درمان محسوب می شود و در عین حال مواد اولیۀ موجود در آنها در صنعت داروسازی مورد استفاده قرار می گرفت.
در اوایل قرن حاضر پیشرفت علم شیمی و کشف سیستمهای پیچیدۀ سنتزارگانیک منجر به توسعۀ صنعت داروسازی و جایگزینی شیمی درمانی شد. بدین طریق پزشکی مدرن توانست بسیاری از بیماریهای غیر قابل علاج و غالباًٌ مرگ آور را درمان کند. این مسئله خصوصاً در رابطه با بیماریهای عفونی که بوسیله سولفامیدها ، آنتی بیوتیک ها و دیگر ترکیبات شیمیایی مداوا شده اند بیشتر صدق می کند. ایمونوتراپی (تحریک و تشدید سیستم دفاعی بدن) نیز نقش بزرگی را در از بین بردن بسیاری از بیماریهای عفونی باز می کند.
با وجود این ، گیاهان دارویی و داروهایی که از آنها تهیه می شوند هرگز بطور کامل کنار گذاشته نشدند. مواد اولیه و مؤثری که در گیاهان بصورت ذخیره موجود است، پیوسته بعنوان موادی غیرقابل جایگزینی مورد استفاده بوده و خواهد بود.
ایضاً ، طب مردمی و عطاریها هیچوقت استفاده از این مواد را متوقف ننموده و طب سنتی را به شکلی که از بین پدران و اجداد دور خود به ارث برده اند همواره پاس داشته اند.
با گذشت زمان بر تعداد گیاهان دارویی شناخته شده افزون شده و زمینه های کاربرد آنها را نیز گسترده تر شد.
کشف گیاهان جدید از بین نمونه های آورده شده از سرزمینهای دور ، دستیابی به کاربردهای نوین بعنوان داروهای کمکی در درمانهای شیمیایی یا آنتی بیوتیکی ، پی بردن به ارزش بهداشتی گیاهان و بالاخره کشف مواد جدیدی نظیر ویتامینها ، هورمونها، مواد ضد میکروبی ، ضد ویروسی ، ضد توموری در میان گیاهان شناخته شده و یا گیاهانی که به تازگی کشف شده اند ، بار دیگر در پیشرفت طب گیاهی کمک شایانی کردند.
بالاخره دوره جدید صنایع داروسازی ، پزشکان و گروههای تحقیقاتی بسیاری از کشورها مجدداً توجه خود را به متنابع طبیعی و گیاهان دارویی معطوف داشتند بطوری که امروزه ما شاهد مزارع وسیع آزمایشی و تولیدی هستیم . کشت گیاهان دارویی در حال حاضر به عنوان شاخه مهمی از کشاورزی مطرح است که برای استخراج و تولید مواد اولیهای که در ساخت داروهای موجود به کار می روند ، صورت می گیرد.
به این ترتیب ملاحظه می شود که در هیچ زمانی توجه به گیاهان دارویی و اثرات کاربرد و طریقهءاستفاده از آنها کاملاً قطع نشده است . در حال حاضر نیز بیماران در تلاش برای دستیابی به آگاهیهای بیشتر از موارد استفادۀ مؤثر موجود در آنها و کاربردشان در درمان بیماریهای مختلف هستند ، در عین حال نبایستی این نکته را از نظر دور داشت که داروهای طبیعی همیشه و برای درمان هر نوع بیماری مناسب نیستند و تنها پزشک می تواند نوع درمان و برنامهءآن را تنظیم کند. و در طول دورۀ درمان نیز لازم است بیمار تحت نظر و مراقبت پزشک باشد.
به علت اینکه این مواد مؤثره موجود در داروهای گیاهی به دلیل همراه بودن آنها با مواد دیگر پیوسته از یک حالت تعادل بیولوژیک برخوردار می باشد . لذا در بدن انباشته نشده و اثرات جانبی به بار نمی آورند و از اینرو امتیاز و برتری قابل ملاحظه ای نسبت به داروهای شیمیایی دارند . در این رابطه تنها مورد استثنا ، گیاهان سمی هستند که هرگز نبایستی بدون تجویز پزشک مصرف شوند.
کاربرد گیاهان و استفاده از آنها در داروسازی و جایگزین کردن داروهای وارداتی با آنها در اروپا روزبروز افزایش یافته و نتیجۀ گرفته شده پیوسته مثبت بوده است.
مروری بر تاریخچه این علم
مصر : سرزمین اهرام
شناخت امروز از مواد و تجربیات دارویی مورد استفادۀ مصریان قدیم ، از روی پاپیروسهای مقدسی که از آنان به جای مانده است . با ارزشترین آنها ، پاپیروس اسمیت است که تاریخ آن به نیمۀ اول قرن هفدهم قبل از میلاد می رسد و به آن پاپیروس جراحی نیز گفته می شود. این متن کپی شده از یک کتاب قدیمی تر است که قدمت آن به 2700-2980 سال قبل از میلاد مسیح می رسد و به آن پاپیروس جراحی ادوین اسمیت می گویند. دو متن دیگر نیز که تقریبا ً به متن اولی نزدیک هستند عبارتند از پاپیروس علوم جنسی از کاهون و گوروب و پاپیروس اِبِر . دیگر نوشته ها و یا قطعاتی که امروزه موجود است مجموعۀ نسخه هایی است که شاگردان مدارس طب آنها را کپی می کرده اند.
برخی از نسخه های مصری تا حدود زیادی دارای فرمولهای بسیار مؤثری هستند که در آنها درج شده اند. این دستورات شامل حدود 400 ماده اولیه میشوند که می بایست در فارما کوپهءمصر قدیم موجود باشد . گروه اول از مواد حیوانی از قبیل خون ، گوشت ، شاخ ، شیر ، تخم مرغ ، عسل و خصوصاً ادرار و فضولات تشکیل شده و گروه دوم از مواد گیاهی نظیر آکاسیا ، درخت هلو ، انار ، نخل ، هیفاناکوریاس ، درخت زیتون ، درخت خرنوب ، استراکر ، مو و چنار فرنگی تشکیل یافته است.
از میان گیاهان غیر درختی مورد استفاده نیز می توان از انیسون ، باقلا ، پیاز ، سیر ، گندم ، جو ، خیار ، نی ، کرچک ، نیشکر ، مو و هندوانه نام برد. ضمناً آنها تقریباٌ از همۀ قسمت های گیاه از قبیل برگ ، گل ، ریشه ، میوه ، صمغ ، چوب ، عصاره ، روغن ، تراشه و کاه و حتی خاکستر و دود آن استفاده می کرده اند . و آخرین گروه مواد معدنی هستند که در اینجا از مرمر سفید ، انتیموان ، آجر و سنگ لاجورد ،شوره ، خاک رس ، نمک دریا و سرب می توان نام برد.
داروها را معمولاً به اشکال مختلف مانند پودر ، قرص ، شیاف ، دلمه ، شیرینی یا کلوچه و برای مصرف خارجی به شکل مرهم ، خمیر یا پوره تهیه می کردند . ذیلاً چند نمونه از این دستورات را بازگو می کنیم:
نسخه ضد آسکاریس : 75 گرم ریشۀ انار را در 150 گرم آب به مدت یک شب خیسانده روز بعد میل نمایند.
نسخه برای پوست : عسل ، شورۀ قرمز و نمک دریا را به مقدار مساوی گرفته و مخلوط می کنند تا خمیر یکسانی بدست آید و سپس روی پوست می مالند.
برای درمان حبس البول : گندم ، خرما ، خرنوپ پخته و آب را به نسبت های 2،2،2و6 گرفته و بعد از آنکه خوب مخلوط و له کردند با فشار از الک گذرانده و آب حاصل را به مدت چهار روز مصرف می نمایند این دستورات اگر چه ممکن است امروزه شکل دیگری به خود گرفته باشد، اما تأثیر آن همچنان باقی است.
هند: گنجینه ای از داروها و ادویه ها
فلسفه هند باستان بر این باور بود که یک جریان مستمر تکوینی در طبیعت وجود دارد . انسان می تواند با بکارگیری روشهای سحر آمیز آن را مهار کند و این نیروهای پنهانی را به کنترل خود درآورد.
در قدیمیترین آثار به این روشها اشاره شده است . ریگ ودا (در دومین هزاره قبل از میلاد) به شکل زیر گیاهان داروئی را ستایش نموده است:
ای گیاهان ، که از زمانهای بسیار دور ، سه نسل قبل از پیدایش خدایان پا به عرصهءوجود نهاده اید.
من می خواهم صد و هفت اصل شما را بشناسم اصولی که خود مادر هزاران شاخهءفرعی است.
دانایان این بیمار را برای من درمان کنید!
هدف اساسی علم پزشکی در هند قدیم ، طولانی تر نمودن زندگی انسانها و یکی از مهم ترین قسمت های آن شناخت مواد دارویی (اوپاج) بوده است. این داروها اساساً ریشه گیاهی داشته و گیاهان دارویی بصورت منظم و سازمان یافته ای طبق نسخه های شاه بودایی به نام آموکا (سه قرن قبل از میلاد مسیح) کشت می شده اند.
خاک هند تعداد بیشماری از گیاهان دارویی را در خود جای داده است. تا امروزه هند مانند گنجینه ای از گیاهان طبی که هنوز تعداد زیادی از آنها در انتظار شناخته شدن به سر می برند بوده است. از سوی دیگر این کشور معدن ادویه جات و داروهای آرام بخش برای همۀ دنیا بوده است.
در متون هند قدیم دربارۀ گیاهان طبی این طور نوشته شده است :«این گیاهان بایستی به وسیلهء فرد شایسته ای که در جنگل ساکن باشد و فردی پاک و مدهبی بوده و بصورت شایسته ای روزه گرفته باشد جمع آوری شوند . گیاهان تازه اثر بیشتر دارند . این گیاهان باید فقط در نقاطی که انسانها به سختی به آن دست می یابند و جایی که خاک حاصلخیز و آب کافی داشته ومحل مقدس و گورستانی در آنجا نباشد کاشته شوند. خود گیاه باید ریشه دار بوده و آبیاری شود و بر حسب نیاز تحت تابش نور خورشید قرار گرفته و گاهی اوقات از نور خورشید حفاظت شده و به سمت شمال برگردانده شود.»
فایل ورد 200 صفحه
دسته بندی | طب سنتی |
فرمت فایل | ppt |
حجم فایل | 1831 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 22 |
مقدمه
احساس نیازبه درمان از اساسی ترین وابتدایی ترین تمایلات بشربوده والهه
درمان(اسکوالیا)ازمهمترین الهه هایمقدس انسان اولیه بوده است(رب النوع
یاالهه طب که نمادآن یک مارمی باشددرتابلو برخی داروخانه ها نیزدیده
میشود).
مصریان وچینیان باستان درزمره اولین جمعیت های بشری بوده اندکه ازگیاهان
بعنوان دارواستفاده کرده اندمردم یونان باستان خواص داروئی برخی ازگیاهان
رابه خوبی می دانسته اند.بقراط حکیم بنیانگذارطب یونان قدیموشاگردوی
ارسطوودیگران،برای استفاده ازگیاهان دردرمان بیماری هاارزش زیادی قائل بوده
اند. بعدازاینان،یکیازشاگردان ارسطوبه نام"تئوفراستوس"مکتب درمان باگیاه
رابنیان گذاری کرد.
درقرون هشتم تادهم میلادی(حدودهزارسال پیش)دانشمندان ایرانی
مانندابوعلی سینا،محمدزکریای رازی و...به دانشدرمان باگیاه رونق زیادی
دادندوکتابهای معروفی چون"قانون"و"الحاوی"رابه رشته تحریردرآوردند.درقرن
سیزدهممیلادی"ابن بیطار" مطالعات فراوانی درمورد خواص گیاهان داروئی
انجام دادوخصوصیات بیش از14000گیاه داروئی رادرکتابش یادآورشد.
دریک تعریف می توان گفت که گیاهان داروئی گسترده وسیعی ازگیاهان هستند
که دردرمان بیماری ویادرپیشگیریازبروز بیماری مورداستفاده قرارمی
گیرند.درشعری منسوب به نظامی یک تعریف عام برای گیاهان داروئی ارائه
شدهاست.
مهمترین ویژگی گیاهان داروئی به شرح زیرمی توان خلاصه کرد:درپیکر این
گیاهان مواد خاصی ساخته وذخیره می شوند که این مواد خواص متعددی دارند.
ماده موثره فعال به میزانبسیارکم(معمولاکمترازیک درصدوزن خشک گیاه)ساخته
می شود.
دسته بندی | طب سنتی |
فرمت فایل | ppt |
حجم فایل | 1235 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 51 |
گاو زبان ایرانی
گل های درشت آبی مایل به بنفش یا بنفش رنگ دارد .
میوه آن فندقه ، نوک تیز و پوشیده از برجستگی های کوچک و متعدد است .
برگ های بیضوی نوک تیز و گل های آبی با ظاهر بسیار زیبا .
دسته بندی | کشاورزی و زراعت |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 115 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 52 |
مبانی نظری گیاهان دارویی، گیاه بابونه آلمانی، تاریخ کاشت، روش کاشت
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پژوهش
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از متن مبانی نظری
اهمیت اقتصادی گیاهان دارویی
تولید و استفاده از گیاهان دارویی به زمان های بسیار دور باز میگردد. استفاده و تجارت مواد گیاهی معطر که بومی نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری هستند، از شاخص های تمدن های قدیمیجهان نظیر مصر، یونان و ایران است. امروزه بهره برداری و فرآوری اسانس گیاهان عطری جهت مصرف در صنایع آرایشی و بهداشتی به صحنه رقابت فشرده اقتصادی در بین کشورهای تولید کننده تبدیل شده است.
ثروتمندتر شدن جوامع جهانی و ایجاد تنوع در فرهنگ مصرف موجب شده است کاربرد گسترده اسانس گیاهان در طیف وسیعی از فرآورده های غذایی مورد استفاده قرار گیرند و همچنین حمایت سازمان بهداشت جهانی(WHO) از مصرف فرآورده های طبیعی، به نوبه خود باعث شده است که تولید و تجارت این محصول از رونق قابل توجهی در جهان برخوردار باشد(میر جلیلی، 1382).
..............
- وضعیت جهانی گیاهان دارویی
امروزه اهمیت گیاهان دارویی در سطح جهان بر کسی پوشیده نیست. میلیونها نفر از مردم جهان در زمینه کشت، برداشت، فرآوری و سایر جنبه های گیاهان دارویی فعالیت دارند. بطوریکه فقط در کشور چین 100 میلیون نفر به بکار گیاهان دارویی اشتغال دارند.
برآورد می شود 30000-75000 گونه گیاهی در زمین یافت شود و این در حالی است که کمتر از 1 درصد این گونه ها شناسایی و ثبت شده است. براساس آمار سازمان بهداشت جهانی بیش از 80 درصد از مردم جهان برای درمان انواع بیماریها از 200 گونه گیاه دارویی متداول در جهان مصرف میکند.
استفاده از گیاهان دارویی سبب شده است تا میزان گیاهان دارویی در کشورهای توسعه یافته روز به روز افزایش یابد، به طوری که واردات گیاهان دارویی ( گیاهان معطر شامل آن نمی شود ) از 355 میلیون دلار در سال 1976 به 51/5 میلیارد دلار در سال 2002 رسید و تا سال 2050 بالغ بر 5 تریلیون دلار خواهد رسید ( هاسنا 1997 ).
.............
وضعیت گیاهان دارویی در ایران
کشور ایران جایگاه ویژه ای در مورد گیاهان دارویی دارد. علاوه بر سابق طولانی و ریشه تاریخی و فرهنگی مصرف گیاهان دارویی در ایرا ن تنوع اقلیمی موجود در کشور ایران جایگاه گیاهان دارویی را در کشور ممتاز کرده است.
تعداد گونه های گیاهی شناخته شده در ایران بین 8000 تا 10000 برآورد می شود تعداد گونه ای گیاهان دارویی تا 2300 گونه برآور می شود که رقم بسیار بالا و در خور توجهی است.
...................
اهمیت تاریخ کاشت و روش کاشت در عملکرد گیاهان
یکی از نیازهای مهم در برنامه ریزی برای بدست آوردن حداکثر عملکرد با کیفیت مطلوب تعیین بهترین زمان کاشت می باشد. تاریخ کاشت عامل مهمی است که بر طول دوره رشد رویشی و زایشی و توازن بین آنها و نهایتا عملکرد و کیفیت محصول تأثیر می گذارد و کاشت به موقع جهت کنترل خسارت ناشی از سرما یا گرما، آفات و بیماری ها و علف های هرز و استفاده از عوامل اقلیمی موثر در تولید نظیر تطابق زمان گلدهی با درجه حرارت مناسب از اهمیت خاصی برخوردار است. تصمیم گیری در مورد زمان کاشت مطلوب یک گیاه زراعی بسیار با اهمیت بوده و از عوامل مهم جهت کسب حداکثر عملکرد در گیاهان می باشد. تأثیر عوامل محیطی بر مراحل فیزیولوژیکی گیاه باعث می شود تاریخ کاشت از منطقه ای به منطقه دیگر و حتی در یک منطقه بسته به تفاوت های ژنتیکی بین ارقام متفاوت باشد (Sandhu, 1984).
.............
بابونه آلمانی گیاهی علفی و یکساله از خانواده کاسنی با نام علمیL. Matricaria recutita است؛ که در عرض جغرافیایی 63 تا 64 درجه شمالی در سطوح وسیعی میروید. بابونه دارای واریتههای دیپلوئید(18=x2=n2) و تتراپلوئید(36=x4=n2) است. واریته های دیپلوئید دارای دوره رشد کوتاهتر، قطر بزرگتر و وزن بیشتر گل ها، عملکرد تر و خشک بیشتر سرشاخه های گلدار خشک و تر و ارتفاع بوته کمتری نسبت به واریتههای تتراپلوئید هستند(آندرآ، 2003)).
..............
................
بابونه از گیاهان بومیمناطق مدیترانه بوده ولی منشاء آن را آسیای صغیر گزارش کرده اند. این گیاه امروزه پراکندگی وسیعی در اروپا، آسیای غربی، آفریقای شمالی و جنوبی و استرالیا پیدا نموده است.
در ایران نیز گونه های مختلف جنس ماتریکاریا در نقاط مختلف کشور رشد مینماید؛ ولی جنس و گونه Matricaria recutita در منطقه غرب بین خرم آباد و دورود، 28 کیلومتری شمال غربی اندیمشک؛ در خوزستان: در صالح آباد، هفت گل، شوشتر، کیلومتر 5 جاده رامهرمز- شیراز، ایرانشهر و در منطقه دربند تهران یافت می شود(رحیمی، 1380).
................
1- M.aurea: این گیاه در شمال ایران، رودبار؛ خرمشهر، مرزهای جنوبی، بوشهر، کونک (بین دزفول و شوشتر) و در ارتفاعات 400 متری قصر شیرین یافت می شود.
2- M.lasicarp : در بلوچستان و در دره حری رود بطور خودرو میروید و به نامهای محلی پین فولی و پیون فولی نامیده می شود.
...............
-2- عوامل زراعی موثر بر کمیت و کیفیت عملکرد بابونه آلمانی
1-2-2- زمان و نحوه کاشت
زمان کاشت یکی از عواملی است که میتوان با انتخاب صحیح آن شرایط محیطی مناسبی برای رشد گیاه فراهم آورده و باعث افزایش کمیت و کیفیت محصول تولیدی گردید.
برای طبقه بندی بابونه از نظر نحوه رشد و فصل کاشت آن را به گروه های بهاره، زمستانه و تابستانه یا بی تفاوت و همچنین زودرس و دیررس طبقه بندی میکنند. اگرچه بابونه یک گیاه روزبلند می باشد ولی به علت دامنه اکولوژیک وسیع این گیاه، امکان کشت آن در مناطق معتدله و نیمه گرمسیر وجود دارد(امید بیگی، 1379).
................
2-2-2- تراکم کاشت
تراکم گیاه یکی دیگر از عواملی است که به کمک آن میتوان علاوه بر استفاده بهینه از نور خورشید و عامل خاک، به افزایش کمیت و کیفیت محصول نیز پرداخت. با استفاده از فواصل مناسب بین بوته ها میتوان رقابت بین گیاهان یک گونه را به منظور تولید حداکثر مواد موثره دارویی کنترل نمود.
نتایج تحقیقات مختلف دربررسی بهترین فاصله کشت نشان می دهد که بالاترین عملکرد گل و اسانس زمانی بدست میآید که فاصله بین ردیف cm30 و فاصله درون ردیفcm 10 باشد. همچنین تحقیقات نشان می دهد جهت مدیریت بهتر مزرعه و کشت مکانیزه فاصله بین ردیف cm 40 سبب بالاترین عملکرد گل و اسانس خواهد شد(زالکی، 1972).
....................
اسانس ها عبارتند از متابولیت های ثانویه برخی گیاهان، که با استفاده از روش های مختلف از بافتهای گیاهی قابل استحصال هستند. اسانسها در اثر تبخیر در مجاورت هوا و در حرارت عادی تصعید میشوند بنابراین آنها را روغنهای فرار مینامند. اسانس ها با آب غیر قابل اختلاط بوده ولی میتوانند تا حدی در آب حل شده و بوی خود را به آب انتقال دهند، آنها در اتر، الکل و اغلب حلالهای آلی محلول هستند. اغلب اسانسها سبک تر از آب بوده و لذا وزن مخصوصشان کمتر از یک است.
...........
اسانس ها که دارای مصارف عمده ادویه ای، دارویی و عطرسازی هستند، اغلب از دو گروه ترکیب شیمیایی عمده تشکیل شده اند که عبارتند از: ترپن ها و فنیل پروپن ها. از بین این دو گروه، ترپن ها فراوانتر و رایج تر هستند ولی در صورت حضور فنیل پروپن ها، باید آن را عامل اصلی طعم و عطر دانست. ترپنهای اسانسها به دو گروه فرعی منوترپنها و سزکوئیترپنها تقسیم میشوند. ساختمان بیش از 1000 مونوترپن و احتمالا 3000 نوع سزکوئی ترپن شناسایی شده است. در مقابل، تنوع فنیل پروپن ها محدود است و کمتر از 50 نوع از آنها شناسایی شده است(هی و واترمن، 1379).
...............
هر نوع از اسانس در گیاهان معطر و در قسمت های مختلف و در فضای مابین سلولی اپیدرم و مزوفیل در ساختارهای متعدد ترشحی ذخیره میشوند. بنابراین تعیین روش های مناسب و زمان لازم برای اسانس گیری به میزان زیادی به محل انباشته شدن اسانس در گیاه و نوع ماده بستگی دارد. اسانس ها فرار بوده و اغلب آنها به روش رایج تقطیر با بخار، استحصال میشوند. در این روش، بخار از داخل ظرفی که حاوی گیاه اسانس دار می باشد، عبور مینماید. اسانس موجود در بخار آب که فرار است، به همراه بخار آب از داخل یک کندانسور عبور داده شده و در نتیجه بخار آب و اسانس هر دو سرد شده به مایع تبدیل میشوند. سپس اسانس و آب از یکدیگر جدا میشوند. اسانس را که در اغلب موارد غلظتش بسیار کم است،جمع آوری میکنند.
...............
در حال حاضر بابونه به عنوان یک داروی گیاهی رسمیدر فارماکوپه 26 کشور جهان از قبیل فارماکوپه ایالت متحده(2004) و فارماکوپه انگلیس(2002) است.
.................
بابونه در بسیاری از کشورها به عنوان گیاه زینتی کشت می شود. این گیاه از قرنهای گذشته به عنوان یک گیاه پوششی یکدست و زیبا در جایگزینی چمن بکار میرفته است و نیز حتی در اروپا در محل نشستن و در حاشیه پیاده رو به دلیل داشتن گل های زیبا و بسیار معطر کاربرد وسیعی داشته است.
علاوه بر زیبایی چشمگیر گل ها ، رایحه دلنواز آنها در آرامش بخشی و ایجاد مسرت بسیار ارزشمند است. این ویژگی خصوصا برای افراد نابینا که از موهبت مشاهده زیباییهای طبیعت محرومند بسیار ارزشمند است(بینام، 1376). امروزه استفاده از رایحه در درمان(آروماتراپی) بسیار رایج شده است.
.................
منابع:
امید بیگی، رضا. 1384 . تولید و فرآوری گیاهان دارویی (جلد اول). به نشر(انتشارات آستان قدس رضوی).
امیدبیگی، رضا.1384، تولید و فرآوری گیاهان دارویی. موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.جلد سوم.
بینام، 1376. گیاهان معطر و کاربرد آنها در طراحی فضای سبز. مجموعه مقالات علمی و تخصصی فضای سبز، جلد دوم. صفحه 44-49.
................
......................
........................
Dragland,S. and Paulsen,B.S. 1887.Flower yield and the content and quality of the essential oil of chamomile grown in Norway. Horticultural Abstracts,
Emongor,V.E and Chweya,J. 1999. Effect of age on chamomile flower yield, essential oil content and composition. Discovery and innovation. (4):63-66
………………………………..
………………………………………
…………………………….
دسته بندی | طب سنتی |
فرمت فایل | pptx |
حجم فایل | 168 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 33 |
مقدمه
استفاده از داروها با منشا گیاهی بدون انجام فرآوری خاصی، یعنی استفاده از پودر گیاه یا مواد موثره آن بدون خالصسازی عصاره گیاهی، از قدیم رواج داشته و حتی در حال حاضر و در پزشکی مدرن از طیف وسیعی از داروهای با منشا گیاهی استفاده میشود. گرچه تعدادی از این داروها به طور مصنوعی برای مصارف ساخته میشوند ولی هنوز بسیاری از آنها از منابع طبیعی به دست میآیند.
به محض اینکه اثر فیزیولوژیک یک گیاه دارویی خاص کشف شود، تلاشها برای یافتن خصوصیات دقیق شیمیایی ماده موثره آن (داروی گیاهی) و در پی آن، یافتن روش تولید شیمیایی این ترکیبات به طور تجارتی صورت میگیرد.
برای تعیین خصوصیات شیمیایی و شناسایی یک متابولیت ثانویه، جداسازی آن به صورت کاملاً خالص الزامی و اولین قدم است. روشهای جداسازی ،گوناگون و مراحل آن اکثراً طولانی است.
متابولیت
هر چیزی که در واکنشهای متابولیسم تولید میشود متابولیت نام می گیرد.
این مواد برای زندهماندن و رشد بافت زنده مصرف میشوند و در اثر شکستهشدن انرژی تولید میکنند. سلول ها خصوصاً سلول های گیاهی دو دسته از ترکیبات را تولید می کنند؛ متابولیت های اولیه و متابولیت های ثانویه.
دسته بندی | طب سنتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 12 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 43 |
جمعآوری گیاهان دارویی در طبیعت
جمعآوری گیاهان دارویی در رویشگاه طبیعی آنها جهت بدست آوردن مواد اولیه به نظر کاری آسان میآید اما در واقع این کار نیاز به شناخت و تجربه دارد. اگر شخصی که می خواهد این نوع گیاهان را جمعآوری کند تجربهای در این کار نداشته باشد خیلی آسان دو نوع گیاه شبیه به هم را با هم اشتباه نموده و نوعی را که اصولاً ربطی به گیاه دارویی مورد نظر ندارد به خانه آورده که میتواند مضر یا حتی سمی باشد. بنابراین نه تنها شناسایی دقیق گیاهی که در جستجوی آن هستیم لازم است بلکه آشنا یی با محل رویش، نیازها، و شرایط اکولوژیک آن هم از ضروریات به شمار میرود. بعضی از گیاهان در مناطق بسیار خاصی میرویند و بعضی به گیاهان دیگر متکی هستند و بعضی در خاک به خصوصی رشد میکنند. بعضی در اطراف روستاها، و یا حتی در اماکن شروع به رشد میکنند. حضور و وجود یک گیاه در طبیعت بستگی به شرایط و عوامل خاص از نقطه نظر حرارت، نزولات، نور ارتفاع از سطح دریا، مواد غذایی، آب و . . . . دارد. و دخالت انسان در طبیعت از قبیل کودپاشی، زراعت، سموم و . . . . رشد این گیاهان را محدود می کند. بنابراین برداشت و چیدن گیاهان دارویی در طبیعت نیازمند به داشتن اطلاعات کافی برای شناخت گیاهان، رویشگاه، بیولوژی آنها که مشخص کننده بهترین وقت برداشت آنهاست می باشد. در مورد جمعآوری گیاهان دارویی باید دقت کرد که:
1) به غیر از گیاه سالم نباید گیاه دیگری چید
2) گیاه نباید هیچگونه خرابی یا بریدگی داشته باشد.
3) باید گیاه به خوبی رشد کند و در آغاز فصل خشک شدن چیده شود.
4) جمعآوری باید گونه به گونه صورت پذیرد و هر گونه در ظرف جداگانه باشد.
سپس آنها را عمل آورد و هر چه سریعتر قبل از پلاسیده شدن خشک شوند.
خشک کردن:
خشک کردن به معنای گرفتن تدریجی رطوبت است. اغلب قبل از خشک کردن برای از بین بردن گرد و خاک و آشغالها و خاک چسبیده به گیاه لازم است گیاه در مدت کوتاهی در جریان آب شستشو شود. خشک کردن روشهای مختلفی دارد. در اکثر موارد از خشک کردن گیاه زیر نور مستقیم خورشید استفاده نمیشود چون نور خورشید باعث از بین رفتن تا مواد اولیه شده و باعث زرد و قهوهای شدن گیاه میشود. فقط استثنائاً در بعضی موارد قرار دادن در نور خورشید به مدت کوتاه توصیه میشود در محلی که سرپوشیده باشد و دارای جریان هوا باشد و یک هواکش نیز داشته باشد.
عمل خشک کردن باید آنقدر ادامه یابد تا بتوان گیاه را کوبیده و پودر نمود و قسمتهای سخت نیز باید در اثر خم شدن به آسانی بشکنند. بیش از حد هم نباید گیاه را خشک نمود چون ضمن جذب گرد و غبار مقداری از مواد فعاله موجود در آن نیز از بین میرود و اگر هم به مقدار کافی خشک نشود و کمی مرطوب بماند باعث میشود تا در مدت نگهداری گندیده و خراب شود.
در تابستان: در یک محل سرپوشیده معمولاً گلها در مدت 3 تا 8 روز و برگها در مدت 4 تا 6 روز خشک میشوند. در پاییز و بهار باید وقت بیشتری صرف شود. در زمستان باید گیاهان را در اتاقی گرم قرار داد. (گیاهان در انبار در سایه در محلی که هوا جریان داشته باشد نگهداری میشوند.) برخی گیاهان دارویی به خاطر استفاده از میوهشان کشت میشوند مثل رازیانه و زیره، بعضی برای سرشاخه هایشان کشت میشوند مثل آویشن و مرز نگوش که اینها را ابتدا برای مدتی به حال خودروهای کنیم به شرطی که زیر باران و نور آفتاب قرار نداشته باشد. در کارخانجات صنعتی از خشک کنهایی استفاده میشود که دارای حرارت سنج و رطوبت سنج قابل تنظیم بوده و سیستم جریان هوا داشته باشد. اما بهترین نتیجه را گرمای طبیعی می دهد.
قسمتهای گیاه را به صورت قشری نازک روی یک بسته چوبی که قبلاً میوه و سبزیجات در آن بوده قرار میدهیم. چون ته بستهها مشبک است هوا در آن جریان دارد که یک امتیاز است و هم چنین میتون این سبدها را روی هم قرار داد.
خشک کردن گیاهان روی زمین به هیچ وجه مناسب نیست و زیر آنها نباید روزنامه پهن کرد بلکه باید از کاغذ سفید کاملاً تمیز استفاده کرد.
گیاهان کامل را می توان به شکل دسته آویزان کرد طوریکه گل به طرف پایین باشد و در هوای آزاد مثلاً کنار یک پنجره قرار بگیرد که از این روش در گلهای تزئینی برای درست کردن دستههای خشک استفاده میشود.
هر نوع از گیاهان باید جداگانه خشک شود تا در شناسایی آنها اشکالی ایجاد شود و بعد از خشک کردن نیز باید توجه زیادی در رابطه با انبار کردن آنها نمود.
نگهداری گیاهان:
بستگی به نوع مواد مؤثره موجود در گیاه دارد. همه داروها باید به صورت خشک در تاریک و در ظروف بسته و یا در جعبههای مقوایی و یا بسته کاغذی به صورت موقت نگهداری شوند و در صورتیکه مقدار آنها زیاد باشد از کیسههای کتانی که دور از نور و رطوبت قرار داشته باشد استفاده می گردد. به هیچ وجه نباید از مواد پلاستیکی بری بستهبندی استفاده شود.
در انبارهای بزرگ معمولاً گیاهان در کیسههای کاغذی یا کنفی در صندوقچههای چوبی که ورقههای کاغذ سولفوریزه پوشاینده شده است یا در جعبههای فلزی بر حسب نوع دارو نگهداری میشوند.
برخی داروها در بربر رطوبت هوا بسیار حساس هستند و به همین دلیل هم باید منحصراً در ظرف شیشهای قهوهای با در پوشهای محتوی سنگ سمباده نگهدرای شوند. هر سال باید این داروها را عوض کرد حتی اگر تماماً مورد استفاده قرار نگرفته باشد.
بعضی قسمتهای گیاهان به وجود نور حساسند مثل ریشه ریوند، دانه گل حضرتی، غدههای رازک، گیاهان را که دارای اسانسهای روغنی هستند باید به طور خاصی عمل آورد. قسمتهای بیرون از خاک این گیاهان را نه در زمان خشک کردن و نه پس از آن برای اینکه اسانس آن از بین نرود قطع نمی کنند این نوع گیاهان را هم نباید بیش از 1 سال نگه داشت.
یکسری گیاهان به عنوان مواد اولیه داروها هستند که باید توجه خاصی به آنها داشت مثل شاه بلوط. با توجه به ظرافت زیاد آنها اغلب باید وضعیت این گیاهان نگهداری شده به دقت مورد بررسی قرار بگیرد تا رطوبت، کپک و حشرات که باعث از بین رفتن ارزش دارویی میشوند گیاه را از بین نبرند.
ریشه و ریزوم:
در دوره خواب گیاه یعنی زمانیکه بیشترین مواد مؤثره در آن موجود است جمعآوری میشود. گاهی در بهار انجام میدهند. بهترین هنگام برای گیاهان دائمی حدود سالهای دوم و سوم و برای گیاهان دو ساله پاییز سال اول است. هنگام جمعآوری گیاهان کمیاب یک قسمت از ریشه را در خاک رهای میکنیم تا شاید دوباره سبز شود. ریشه و ریزوم را قبل از خشک کردن باید سریع و به مدت کوتاهی با آب جاری شست تا گرد و غبار شسته شود. با برس و وسایل دیگر این کار انجام نمی شود مثلاً سنبل الطیب در سلولهای سطحی سرشار از اسانس است.
ریشههای نازک با حرارت طبیعی خشک میشوند طولی بریده و به عنوان مکمل از خشک کن برای جذب رطوبت و خشکاندن استفاده میشود.
سرشاخه:
منظور قسمت انتهایی ساقه است که دارای برگ یا برگ و گل است و یا به وسیله چاقو و یا قیچی باغبانی چیده میشود. (به هیچ وجه نباید با دست چید.) در گیاهانی که بزرگ هستند فقط قسمت بالایی شاخه به طول cm 30-20 مورد استفاده قرار میگیرد. زیرا قسمتهای پایین کاملاً چوبی شده و دارای برگهای زردتری هستند.
دسته بندی | حسابداری |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 140 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 134 |
فهرست مطالب
مقدمه. 2
بیان مسأله یا موضوع تحقیق.. 3
ضرورت انجام تحقیق.. 3
هدف از مطالعه موضوع. 4
پیشینه تحقیق.. 5
فرضیات... 5
تعریف عملیات متغیرها 6
ابزار گرد آوری دادهها 7
جامعه آماری.. 7
مراحل انجام تحقیق.. 7
تعریف مفاهیم.. 7
محدودیتها- موانع و مشکلات تحقیق.. 9
بخش اول: آشنایی با صنعت داروسازی و ساخت محلولهای تزریقی 11
1- تاریخچه. 11
ادویه ی مرکبه و شناخت مفردات طبی.. 12
دارو شناسی در ایران.. 14
2- تکنولوژی.. 18
3- روش اجرایی عملیات تولید (مراحل ساخت محلولهای تزریقی) 19
ساخت محلول.. 25
بخش 2: مباحثی در مورد مشتری.. 27
1- مشتری کیست؟ 27
قبل از اینکه مشتریانتان تغییر رأی بدهند رفتارتان را تغییر دهید 27
مقدمه. 27
حقایق مسلم درباره مشتریان.. 27
یکی از مدیران فورد در مورد مشتری میگوید: 28
مشتری سود است و هرچیزدیگر هزینه سربار 30
خودتان را به جای مشتری بگذارید. 31
چرا مشتریانمان را از دست میدهیم.. 33
مشتری یعنی کسب و کار، کسب و کار یعنی مردم، مردم یعنی مشتری.. 34
هنری فورد در این خصوص میگوید: 35
هدف سازمان شما ایجاد مشتری است... 36
اقدامات اساسی برای جلب مشتری بیشتر. 37
با مشتریان خود ارتباط دائم داشته باشید. 39
هر یک از کارکنان شما باید مشتریانتان را ملاقات کنند. 40
2- «روش اجرایی نحوه ارتباط با مشتری و اندازهگیری رضایت مشتری» 43
تعاریف... 44
شرح فعالیتها 44
کلیات... 44
ارتباط با مشتری.. 45
نحوه اندازهگیری میزان رضایت مشتری.. 47
3- «روش اجرایی رسیدگی به شکایت مشتریان». 49
تعاریف... 50
مسئولیت و اختیار 50
شرح فعالیتها 50
بخش سوم: بازاریابی.. 53
تعریف... 53
1- استراتژی های عمده تقسیم بندی بازار 54
2- ارزشیابی و انتخاب استراتژی تقسیم بندی بازار 57
3- آمیخته های بازاریابی 61
«روش تحقیق». 71
مصاحبه و اخذ نظرات کتبی بوسیله پرسشنامه: 71
منابع اطلاعات... 72
اطلاعاتی راجع به رؤسای بیمارستانها و مسئولین فنی داروخانهها: 73
بررسی فرضیهها: 74
فرضیه 1: 74
فرضیه 2: 75
فرضیه 3. 75
فرضیه 4. 76
فرضیه 5. 76
فرضیه 6. 77
تحلیل یافتههای پرسشنامه ای.. 78
تبلیغات برای فروش.... 78
نتیجه گیری.. 80
پیشنهادات... 80
توصیه به سایر دانشجویان.. 80
نمونه پرسشنامه. 80
منابع: 80
کشور ایران به دلیل طیف وسیع گیاهان دارویی موجود در آن و سابقه مثبت استفاده از گیاهان دارویی و رویکرد بیماران به این شیوه درمان و همچنین وجود عطارها و اطباء سنتی در سطح شهرهای کوچک و بزرگ باعث شد تا ایجاد کارخانجات پیشرفته داروئی به عهده تعویق بیافتد و تولید داروهای شیمیایی در داخل کشور بسیار ناچیز بوده و اکثر داروهای مورد نیاز شبکه مصرف از طریق واردات تأمین گردد، تا قبل از پیروزی انقلاب بیشتر داروها از کشورهای آمریکا و آلمان وارد کشور میشد و معدود شرکتهای تولیدکننده دارو در کشور تحت لیسانس شرکتهای معروف کشورهای فوق به تولید دارو در داخل کشور با استفاده از فن آوری و اطلاعات آنها میپرداختند و کمترین کار تحقیقاتی در زمینه داروسازی و طرح ژنریک داخلی دارو انجام میپذیرفت.
پس از پیروزی انقلاب اسلامیو ایجاد تحریمهای اقتصادی، شرکتهای دارویی جزء طرحهای مهم دهه انقلاب محسوب و بخصوص ایجاد دو شرکت بزرگ ساخت محلولهای تزریقی در شهرهای مشهد و تبریز در دستور کار دولت قرار گرفت.
البته در کنار شرکتهای دارویی تولیدکننده محلولهای تزریقی، شرکتهای دارویی دیگری نیز جهت تولید انواع قرص، کپسول و شربت به بهره برداری رسید.
شرکت داروسازی ثامن از سال 1364 بصورت طرح توجیهی و انتخاب زمین شروع به فعالیت و در سال 1372 توسط رئیس جمهور وقت جناب آقایهاشمیرفسنجانی افتتاح گردید.
در ابتدا و به دلیل حجم کم داروهای تزریقی در بازار، تنها نیاز شرکت، تولید هرچه بیشتر انواع سرم و عرضه به بازار بود، ولی به تدریج و با افزایش تولید و پایان دوره خاص ناشی از جنگ تحمیلی، شرکت داروسازی ثامن، توجه به نیازهای مشتریان را سرلوحه کار خود قرار داده و با تشکیل یک تیم از متخصصان به عنوان واحد ارزیابی رضایت مندی مشتریان و خدمات پس از فروش اولین قدم در این راستا را برداشت.
اکنون که تعداد شرکتهای تولیدکننده روبه افزایش و امکان ورود شرکتهای خارجی به بازار ایران بسیار محتمل میباشد، توجه به نیازمندیهای کیفی و کمیمحصول و تطابق آن با نیازهای مشتریان بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
ارزیابی رضایتمندی مشتریان، شرکت داروسازی ثامن، در طی یک دوره دوماهه از سطح بیمارستانها و داروخانههای سطح شهر مشهد میباشد.
خوشبختانه کشور در زمینه محلولهای تزریقی (سرم) و آب مقطر جهت تزریق انواع آمپولها به خودکفایی نسبی رسیده است و دولت جهت حمایت از تولیدکنندگان داخلی از واردات این نوع محصولات جلوگیری مینماید، البته واردات فرآوردههای تزریقی به دلیل حساسیت پزشکی آن و امکان ورود انواع بیماریهای واگیر مثل ایدز و هپاتیت بسیار با احتیاط انجام میشود.
در حال حاضر سالانه حدود 70000000 واحد سرم در حجمهای 500CC و 1000CC و 3000CC و 150000000 واحد آب مقطر در حجمهای 5CC و 10CC توسط شرکتهای تولیدکننده به بازار داخلی عرضه میشود و با توجه به قریب الوقوع بودن ورود شرکتهای دیگری به بازار تولید این محصولات، لزوم هرچه بیشتر تحقیقات بازاریابی و توجه بیش از پیش به رضایتمندی مشتریان احساس میگردد.
لذا یک شرکت تولیدی میبایست ضمن ارائه یک محصول با کیفیت، به نیازمندیهای کیفی و کمیمحصول نیز توجه داشته باشد.
تحقق چنین دستاوردی جز با اعمال مدیریت صحیح و استفاده از تکنولوژی پیشرفته و در فضای تولید مناسب و توجه به فیدبک نظرات مشتریان ممکن نمیباشد، درحالیکه در صورت تغییر بینش و فعالیت علمیمیتوان محصولات متنوع و قابل رقابت در بازارهای جهانی تولید نمود و از طریق توسعه این صنعت علاوه بر ارزآوری فراوان برای تعداد زیادی از افراد جامعه اشتغال نیز ایجاد نمود، که این گام با سیاستهای نظام جمهوری اسلامیدر جهت توسعه صادرات غیرنفتی و اولویت ایجاد اشتغال در جامعه جوان کشور ایران هم راستا خواهد بود.
دسته بندی | پزشکی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 16 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 15 |
گیاهان دارویی: اهمیت - مزیتها - مشکلات - نتیجه
با ظهور داروهای شیمیایی و بیولوژیک، نقش و اهمیت گیاهان دارویی در تأمین سلامت بشر، در معرض فراموشی قرار گرفت. امّا با گذشت زمان، استقبال از گیاهان دارویی با رشد قابلتوجهی روبرو شده است.
اهمیت
صنعت گیاهان دارویی یکی از معدود صنایع دارای رشد دو رقمی است
مؤسسه اسکریپ طی سالهای قبل از ورود به هزاره سوم رشد صنعت گیاهان دارویی را با1.3 میلیارد دلار گردش مالی در سال 1996 برای سالهای ابتدایی هزاره سوم رقمی حدود 15 تا 20 درصد پیشبینی کرده بود. این پیشبینی نهتنها بیش از میزان واقع نبود، بلکه در این مدت صنعت مذکور، 25 درصد رشد داشته است.
به نظر میرسد مردم از یک سری نارساییهای طب مدرن خسته شدهاند و به طور روزافزون به سمت داروهای گیاهی روی میآورند. اصولاً زمانیکه قانون ابنسینا را در غرب به آتش کشیدند و ادعا کردند شیمی, مولکول و فیزیولوژی را شناختهاند, طب به انحراف کشیده شد. بهطوریکه هماکنون طب مدرن توانایی حل بسیاری از مشکلات بشر را ندارد و طی سالهای اخیر در کتب درسی به این موضوع اعتراف کردهاند.
طبق گزارش بانک جهانی گردش مالی صنعت گیاهان دارویی در سال 2050 معادل 500 میلیارد دلار خواهد بود. هماکنون کشورهای مختلف به گونهای تلاش میکنند تا سهم مناسبی از این بازار عظیم داشته باشند.
حدود 50 درصد از داروهای تولیدشده در دنیا، منبع طبیعی دارند .
نباتات کاربردهای وسیعی دارند که یکی از مهمترین آنها، استفادههای دارویی است. حدود 50 درصد از داروهای تولیدشده در جهان، منشاء طبیعی دارند که با تغییراتی به عنوان دارو مورد استفاده قرار میگیرند. نیمی از این مقدار از منابع معدنی، حیوانی و باکتریایی بدست میآید و نیمیدیگر منشاء گیاهی دارد. به عنوان مثال، تمام هورمونهای مصرفی گیاهی هستند و از گیاهان مختلفی نظیر سیبزمینی مکزیکی, شنبلیله و غیره به دست میآیند. همچنین ترکیباتی مثل وینبلاستین و وینکریستین که از داروهای ضدسرطان هستند از گیاه به دست میآیند و یا گلیکوزیدهای قلبی از جمله این گروه داروها محسوب میشوند.
البته امروزه ترکیبات زیادی از گیاهان به عنوان نگهدارنده و طعمدهنده در صنایع غذایی، محافظتکننده و شادابکننده پوست در صنایع آرایشی و بهداشتی و روغنهای فرار مختلف در آروماتراپی مورد استفاده قرار میگیرند.
ماهیت طبیعی گیاهان دارویی باعث سازگاری بیشتر با بدن و رفع عوارض جانبی میشود
گیاهان دارویی به دلیل ماهیت طبیعی و وجود ترکیبات همولوگ دارویی در کنار هم، با بدن سازگاری بهتری دارند و معمولاً فاقد عوارض ناخواسته هستند، لذا به خصوص در موارد مصرف طولانی و در بیماریهای مزمن، بسیار مناسب میباشند. به عنوان مثال، گیاهان دارویی در بسیاری از اختلالات اعصاب و روان به عنوان بهترین انتخاب خواهند بود. بیشترین داروهای مصرفی در سال 1380 با تعداد حدود 6/6 میلیارد عدد مربوط به ناراحتیهای اعصاب و روان میباشد که دارای عوارض ناخواسته متعددی میباشند؛ درحالیکه به راحتی میتوان بخش قابلتوجهی از آنها را با داروهای گیاهی جایگزین کرد.
مزیت ها ی گیاهان دارویی برای ایران
ایران میتواند سهم مناسبی از بازار جهانی داروهای گیاهی را به خود اختصاص دهد
ایران به لحاظ تنوع اقلیمی، از تنوع زیستی وسیع و منحصربهفردی برخوردار است. این تنوع در
مورد گیاهان و از جمله گیاهان دارویی به روشنی مشهود است. اما تاکنون نتوانستهایم از این نعمت الهی در جهت خدمت به مردم استفاده نماییم.
اگرچه در زمینه توسعه صنعت گیاهان دارویی در ابتدای راه هستیم، ولی میتوانیم با برنامهریزی صحیح، بخش قابلتوجهی از بازار جهانی را بهخود اختصاص دهیم. شاید در ابتدای کار نتوانیم با کشورهایی که محصولات خود را به تولید انبوه رساندهاند، رقابت نماییم؛ امّا به لحاظ تنوع گونهای و تولید طبیعی گونههای دارویی رقبای چندانی در جهان نداریم و در مواردی حتی بیرقیب هستیم. همه اینها منوط به این نکته است که داراییهای کشور را بشناسیم و بتوانیم از آنها استفادة بهینه نماییم. در اینصورت حتی میتوان تا 5 درصد از تولید ناخالص ملی (GDP) را از این طریق تأمین نمود.
طب سنتی ایران قابلیتهای فراوانی دارد که عمدتاً بر پایه استفاده از گیاهان دارویی است
طب سنتی ایران با پیشینة چندصدساله, ظرفیتهای بالایی در زمینه پیشگیری و درمان بیماریها
دارد که در تعامل با طب نوین میتوانند بسیاری از مشکلات بهداشتی و پزشکی را حل نمایند. به عنوان مثال، در زمینة درمان بیماریهای پوستی، اختلالات کبدی یا مشکلات اعصاب و روان, با استفاده از طب سنتی، روشهای درمانی مطمئن و منحصربهفردی وجود دارد که فقط در اختیار عده معدودی است.
از آنجاییکه طب سنتی ایران عمدتاً بر پایة استفاده از گیاهان دارویی استوار است و استفاده از گیاهان دارویی ریشه در سنت ما ایرانیان دارد، بسط و توسعة طب سنتی در کشور نهتنها یکی از راهکارهای گسترش صنعت گیاهان دارویی است، بلکه با توجه به توصیههای سازمان جهانی بهداشت (WHO) یکی از روشهای مناسب برای دسترسی راحت عموم مردم به طب مطمئن و ارزانقیمت میباشد.
پژوهش در صنعت گیاهان دارویی نقطه قوت داروسازی کشور
یکی دیگر از نقاط قوت برای توسعه صنعت گیاهان دارویی وجود امکانات مناسب تحقیقاتی در
دانشکدههای داروسازی همچنین حضور متخصصین مختلف در زمینههای مرتبط با صنعت گیاهان دارویی میباشد. استفاده از این امکان میتواند باعث رشد و توسعه صنعت گیاهان دارویی شود. در مجموع یکی از بهترین زمینههای سرمایهگذاری داروسازی کشور همین صنعت میباشد، زیرا با ورود به بازار جهانی یکی از صنایعی که با شکست قطعی روبرو خواهد شد صنعت داروسازی شیمیایی موجود میباشد و اگر بخت با بعضی از شرکتهای موجود یار باشد آنها در کمپانیهای بزرگ جهانی هضم میشوند. (پایان نقلقول از دکتر امنزاده) .
توصیه
علیرغم وجود این نقاط قوت در زمینة گیاهان دارویی, شاهد مشکلات و موانعی در توسعة صنعت مذکور در کشور هستیم
از طرف دیگر علاوه برفرصتهایی که برای رخنه در بازار داخلی و جهانی و گسترش آن وجود دارد و در بالا به آنها اشاره شد، کشور با تهدیدهای عدیدهای در این زمینه روبرو است که از آن جمله میتوان به نابودی و سرقت منابع مهم تنوع گیاهی کشور اشاره کرد.
بنابراین توسعة صنعت گیاهان دارویی کشور، به سرعت عمل, آیندهنگری, برنامهریزی و مدیریت اجرایی قوی نیاز دارد و فقط به صرف تکیه بر منابع زیستی غنی و بدون توجه به موارد مذکور، حرف چندانی برای گفتن نخواهیم داشت.