دسته بندی | صنایع غذایی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 1753 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 105 |
مقدمه
تاریخچه
شناخت قارچ های خوراکی و سمی و داروئی
قارچ های خوراکی
قارچ های سمی
قارچ های داروئی
آشنایی با قارچ های صدفی
قارچ صدفی
انواع قارچ صدفی
1- پلوروتوس استرا توس
2- پلوروتوس فلوریدا P.florid
3- قارچ شاه صدف Eringi
5- ساج کاجو :
6- قارچ صدفی صورتی یا سالمون
7- قارچ صدفی خرمائی
شکل شناسی یا مرفولوژی
اصول تهیه بستر قارچ صدفی
مایه کوبی یا مایه قارچ
روشهای بذر زنی قارچ صدفی پلوروتوس استراتو
روش کشت قارچ صدفی
1- کیسه ای
2- کشت قارچ به روش سبدی
3- کشت به روش قفسه ای
4- کشت روی تنه درخت
5- روش گسترده روی زمین
خصوصیات سالن کشت قارچ
شرایط استاندارد کارگاههای ساختمانی مخصوص پرورش قارچ :
ضد عفونی سالن کشت قارچ
بخار آب ضد عفونی کننده
مراقبت های ویژه جهت رشد قارچ صدفی
آفات قارچ
1- مگس سرکه
2- آفت نماتد
3- بیماری فوزاریوم
4- تریکودرما
5- مومی
6- کلاهک سیاه
7- بیماری باکتریایی
تعریف سویه یا استرین
آشنایی با انتخاب سویه
تهیه اسپاون قارچ دکمه ای :
تعریف کود کمپوست
آشنایی با مواد ونحوه عمل آوری کود کمپوست
1- مواد اصلی
2- مکمل های غذایی
3- مواد غذایی کنسانتره
4- کودهای ازته
5- املاح معدنی
آشنایی با کمپوست مصنوعی و طبیعی
مزایای کمپوست مصنوعی
سوله تهیه کمپوست
روش های تولید کود کمپوست
تهیه کمپوست
روش های آماده سازی بستر
خاک پوششی بستر سالن های کشت قارچ
ضدعفونی خاک پوششی
مناسب ترین زمان خاک دهی بستر قارچ
مرحله داشت قارچ دکمه ای
اصول هوادهی سالنهای پرورش قارچ
اصول برداشت محصول
بسته بندی
انبار کردن قارچ
درجه بندی قارچ
تبدیل ونگهداری قارچ های خوراکی
بیماری های قارچ های خوراکی
علائم بیماری و رتیسلیوم
کنترل و مبارزه با بیماری ورتیسلیوم
3- بیماری تار عنکبوتی
4- قارچ های هرز کلاه دار
5- بیماری بلاچ تند
6- بیماری حفره دار شدن کلاهک
7- بیماری مومی شدن
8 – تیغه های اشک ریز
9- بیماری باکتریایی
10- بیماری ویروسی
آفات قارچ های خوراکی
منابع علمی
مقدمه
پرورش قارچ خوراکی امروزه اهمیت زیادی کسب کرده و پیشرفت قابل توجهی نموده است . نظر بسیاری از دانشمندان ومحققین به این گیاه شگفت انگیز ، که فقط از بقایای گیاهی کم ارزش از نظر اقتصادی مثل کاه ، گندم ، کاه جو ، کاه برنج و امثالهم پرورش می یابد جلب شده است
قارچ ، اگر چه از مواد زائد گیاهی تغذیه می کند . کیفیت غذایی قابل توجهی دارد : سرشار از پروتئین و در عین حال بسیار خوش طعم است . بعلاوه دوره کشت آن بسیار کوتاه است و در سال چندین بار می توان به کشت آن مبادرت نمود .
از سال 1970 ، شناخت علمی و عملی بشر از قارچ و نحوه پرورش آن پیشرفت چشمگیری کرده است . بازده تولید قارچ های اهلی شده روز به روز افزایش می یابد و به علاوه انواع جدید قارچ های جدید اهلی شده و پرورش می یابند . قارچ را می توان در سطح کوچک ، در منزل ، به منظور مصرف در خانواده ، و در سطح بزرگتر جمعیت ارائه به بازار و تامین درآمد تولید کرد .
تاریخچه
قارچ به اصطلاح گیاه موضوعات مختلف و شگفت انگیزی را در دوران عمر زمینی طی کرده است تا به امروز هنوز به طور کامل نزد جهانیان شناسایی نشده است .
مردم بد بینی خاصی نسبت به قارچ ها دارند چون شنیده اند که بعضی از انسانها بر اثر خوردن قارچ مسموم شده اند و جان خود را از دست داده اند .
قارچ های سمی در کنار انواع خوراکی و کیفیت غذایی این گیاه انسان را بر آن داشت که قارچ خوراکی را خود پرورش دهند .
هزاران سال پیش چینی ها و ژراپنی ها نحوه پرورش چندین نوع قارچ را می دانستند که از میان آنها شیتاکه معروف است دو قرن قبل از تولد مسیح ، یک پزشک یونانی به نام «نیکاندر» قارچ را در بستری از کود حیوانی و خاکستر که شاخ و برگ انجیر روی آن را پوشانده بود پرورش داد .
سیصد سال بعد « دیو سکورید» یک پزشک دیگر یونانی روش ساده و عملی برای پرورش قارچ ابداع کرد و سرانجام در قرن 16 یک ایتالیایی به نام سالپین و یک گیاه شناس فرانسوی به نام شارل دولکلوز معروف به کلوسیوس آثاری در مورد پرورش قارچ نوشتند .
کمی دیر تر در حدود دهه 1650 کشاورزان فرانسه کاملاً به طور تصادفی به نحوه پرورش قارچ پی می بردند . آنها متوجه می شوند که در گوشه جالیزشان جائی که کودهای اسب قارچ ظاهر شده ولی به علت آن پی نمی بردند ولی در اندیشه تکثیر قارچ افتادند یکی از کشاورزان متوجه می شود که قارچ که در جالیزشان است با قارچ های وحشی مراتع تفاوتهایی دارد به این ترتیب که علاوه بر تفاوت ظاهری این گونه قارچ ها بر خلاف قارچ های مراتع قابلیت تطبیق با شرایط پرورش در باغچه را دارند .
کین تینی در وروسای به پرورش قارچ برای پادشاه خورشید دست می زند چند سال بعد ، تورن فورت به آکادمی سلطنتی علوم نامه ای درباره پرورش قارچ می نویسد ... پرورش قارچ که همه این نوآوران می شناختند هنوز بعضی علاقه مندان به آن عمل می کنند یک عیب جدی داشت : پرورش قارچ در زمستان بعلت سرما و در تابستان به علت گرما ووجود انگل ها غیر ممکن بود در حدود اواخر قرن هیجدهم عده ای به فکر افتادند که قارچ را زیر گلخانه پرورش دهند تا فصل تولید را طولانی تر سازند و این قدم جدیدی بود .
یک باغبان فرانسوی به نام «شامبری» به فکر استفاده از معادن متروک جهت پرورش قارچ افتاد . استفاده از معادن چند فایده داشت : ثبات درجه حرارت ، سهولت تنظیم هوا و سهولت تنظیم رطوبت نسبی .
و باز هم دو فرانسوی به نامهای کنستاتین و ماتروشو از انستیتو پاستور هستند که در این زمینه قدمی پیش بر می دارند ما در پیشرفت تکنولوژی پرورش قارچ را تا حد زیادی مرهون آنها هستیم این دو نفر با بهره گیری از روشهای پاستوریزاسیون اسپور قارچ را وادار به جوانه زدن کردند و میسلیوم به دست آورند از آن هنگام این امکان به وجود آمد که پر بارترین نژادهای قارچ را به صورتی خالص پرورش داد .
کار این دو محقق باعث شد که انواع دیگر قارچ ها مورد توجه قرار بگیرند و تلاش برای اهلی کردن قارچ های وحشی آغاز شود ولی اگرچه پس از تحقیقات زیادی در زمینه پرورش قارچ به عمل آمد ، بعلت عدم ارتباط کار محققین با یکدیگر نتیجه تحقیقات به صورتی جامع و مدون در اختیار همگان قرار نگرفت . امروزه وضع به گونه ای دیگر است .
بیستمین کنگره بین الملی درباره دانش و پرورش قارچ ها در ژوئن 1978 در فرانسه تشکیل شده است که در آن 600 نفر محقق و تولید کننده از سی کشور جهان شرکت داشتند .
در جریان این کنگره ، یک محقق انگلیسی در خطا به خود اظهار کرد که آرزو دارد ارتباطبین شرکت کنندگان بیش از پیش برقرار شود و این بیان توجه پیشگامان پرورش قارچ را که تا آن هنگام اماکن پرورش قارچ خود را با سیم خاردار و سگ نگهبان حفاظت می کردند تا کسی از راز و رمز کارشان در پرورش قارچ سر در نیاورد برانگیخت .
در پی این اقدامات ، تبادل مفید اطلاعات ونتایج به دست آمده ، بی شک در آینده پرورش انواع قارچ ها ار انحصار معدودی باغبان و قارچ شناس غربی بیرون آمده و در همه جای دنیا گسترش خواهد یافت به این ترتیب آیا مصرف کنندگان قرن بیستم شاهد بحرانی در زمینه پرورش قارچ ، بعلت افزونی تولید خواهد بود و یا بلعکس .
دنیا به شکرانه تولید پیوسته این ماده غذایی با ارزش از گرسنگی نجات خواهد یافت ؟ آینده نشان خواهد داد .
از بیش از دو هزار سال پیش ، که نیکاندر پزشک ، با روشی بدوی و به کمک شاخ و برگ انجیر قارچ پرورش داد تاکنون چه راه دراز و پر پیچ و خمی پیموده شده است !
شناخت قارچ های خوراکی و سمی و داروئی
قارچ ها سه دسته هستند :
1- خوراکی2- سمی3- داروئی
قارچ های خوراکی
در اکثر کشورهای جهان خوردن قارچ متداول است زیرا نسبت به گوشت قرمز از نظر پروتئین چیزی کم ندارد و از نظر چربی صفر می باشد و با صرفه و اقتصادی نیز می باشد . از مهم ترین قارچ های خوراکی میتوان به قارچ دکمه ای و انواع صدفی آن اشاره کرد این قارچ ها را می توان در مکانهای کوچک هم تولید کرد .
قارچ های سمی
سمی بودن قارچ ها به سه نوع تقسیم شده اند : 1- فالاتوکین2- آموتوکسین3- همولیتیک و آمانیتا لفظ سمی بودن قارچ ها می باشد .
مسمومیت های ناشی از مصرف قارچ های سمی
الف) قارچ های روی دستگاه گوارش و روی اعصاب اثر کرده و شخص را دچار دل درد و سر درد و تهوع که مصرف کننده بیمارستانی شده و باید تحت نظر پزشک معالجه شود .
ب) قارچ هایی که به تنهایی اثرات سوئی نداشته ولی با مکمل های دیگری مثل الکل اثر منفی گذاشته و شخص را به حال احتراز می برد . قارچ های مرکب (Coprinus) و موالها (Morchella)
ج) قارچ هایی که به طور کل سمی بوده ، و به شخص مصرف کننده شوک سریع وارد کرده چه بسا مصرف کننده به بیمارستان هم نرسد .
فالاتوکسین و آموتوکسین سم هایی هستند که روی دستگاه گوارش اثر می کند ولی کشنده نیستند .
همولیتیک سمی است که روی گردش خون (گلبولهای قرمز خون را از بین می برد ) و اعصاب و مغز تاثیر سریع دارد و باعث سکته مغزی می شود .
آمانیتا فالوئید و آمانیتا موسکاریکا از این دسته از قارچ های سمی می باشد .
آمانیتا فالوئید Amanita Phalloides
کلاهی بهقطر 7 تا 10 سانتی متر به رنگ سبز زیتونی یا زرد زیتونی وگاه بسیار کم رنگ و نزدیک به سفید دارد . در حالت مرطوب کمی لزج است .گاه لکه های مسطح پوست مانند سفیدی بر پوسته دارد . پوسته آن را می توان مثل پوسته قارچ خوراکی جدا کرد . تیغه ها سفید و نزدیک به هم هستند .
فایل ورد 105 صفحه
دسته بندی | کشاورزی و زراعت |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 434 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 56 |
تاریخ مصرف قارچهای خوراکی به عنوان غذا و دارو به زمانی بسیار دور برقی گردد بطوری که استان های نخستین از خواصی ویژه قارچها اطلاع داشتند و گاهی به عنوان یک ماده توهم زا در فالگیری ها از آن استفاده می نمودند . مردم کشور های شرقی اولین کسانی بودند که به استفاده از قارچ دست زده بودند بطوری که نوعی قارچ به نام « اوریکولاریا» برای اولین حدود 600 سال قبل از میلاد و نوعی دیگر بنام « فلامولینا و لوتیپس » در چین کشت می شده اند و همچنین نوعی دیگر از قارچهای آسیای شرقی بنام های « vokvariella و lentinu edodes » در حدود 2000 سال قبل در چین و ژاپن مورد استفاده قرار می گرفتند و تکنولوژی کشت این قارچها جزء هنرهای خیلی قدیمی این سرزمین ها بوده است .
همچنین ذکر شده که دو قرن قبل از میلاد یک پزشک یونانی به نام نیکاندر «Nicander » قارچ را در بستری از کود حیوانی و خاکستر که شاخه و برگ درخت انجیر روی آن را پوشانده بود پرورش داد .
در اوایل قرن 16 یکی از پزشکان گیاه داروئی در کشور اتریش برای اولین بار مبادرت به شناسائی قارچهای اطراف شهر وین نمود در همان قرن پرورش و استفاده از قارچ در کشور ایتالیا آغاز و با اختراع میکروسکوپ در قرن 17 فعالیت شناسائی قارچها بیشتر و بیشتر شد و پرورش قارچ در گلخانه و سالنهای پرورش قارچ در انگلستان آغاز و به برخی دیگر از کشورهای اروپایی توسعه یافت و در سال 1809 شخصی بنام « لینک » ساختمان بازیدیوسپور را در بازدیدیومیستها مشاهده نمود و اصطلاح بازیدیوم و سیستیدیوم را شخصی به نام لویل در سال 1837 اشائه داد و در سال 1884 دو نفر فرانسوی بنامهای آقایان کنستانتین و ماترشو که عضو انیستیتو پاستور بودند برای اولین بار از روش پاستوریزاسیون ،اسپور قارچ را وادار به جوانه زدن کرده وبذر قارچ را در شرایط استریل ابداع نمودند ودر اوائل قرن 19 کشت سنتی قارچ در غارهای طبیعی در کشور فرانسه آغاز شد ودر اوائل نیمه دوم قرن نوزده از اروپا به آمریکا انتقال ودر سال 1890 مزرعه داران در پنسیلوانیای آمریکا مبادرت به پرورش قارچ نمودند ودر سال 1921 در کشور هندوستان برای اولین بار فردی بنام بوس موفق به کشت دو نوع قارچ از جنس آگاریکوس (دکمهای) بر روی کود حیوانی شد. سیندن Sinden در سال 1932 تهیه بذر قارچ بر روی غلات را ابداع و لامبرت Lambert از آمریکا اساس تکنولوژی مدرن پرورش قارچ را بنیان نهاد و از سال 1970 در کشور مجارستان پرورش نوعی قارچ بنام پلوروت بر روی کنده درختان انجام میگرفته است. در ایران برای اولین بار در سال 1335 کشت قارچ دکمهای توسط فردی بنام احیایی در قسمت شمال تهران شروع شد و پس از مدتی در سالهای 1348 الی 1357 واحدهای کشت و تولید قارچ در تهران - کرج و شهر ری افتتاح و فعالیت خود را آغاز نمودند و در اواخر سالهای 1356 تولید بذر قارچ دکمهای توسط آقای پیرایش شروع شد و کشت قارچ صدفی نیز برای اولین بار در سال 1365 توسط آقای مصطفوی کارشناس سازمان کشاورزی در منطقه اوین تهران شروع شد و در سال 1376 ناصر وکیلی بعد از شش سال تلاش علمی وعملی اولین محصول بذر قارچ تولیدی خودکه شامل بذر قارچهای صدفی و دکمهای بود را به همراه دستورالعمل پرورش آن در منزل، در اختیار دانشجویان و پرسنل کادر دانشگاه ارومیه که در کلاسهای آموزشی پرورش قارچ شرکت کرده بودند قرار داده وفعالیت تولیدی خود را در سطح استان آذربایجان غربی آغاز نمود. در حال حاضر در سطح استان آذربایجان غربی دو شرکت عمده تولید قارچ صدفی ودکمهای بنام قارچ شیوا که در محور ارومیه به سلماس و شرکت « کوهستان » در 85 کشور تولید قارچ از مرز 4000000 تن در سال فراتر رفته است و ایران یکی از این 85 کشور تولید کننده قارچ خوراکی در ... است که با تولید 7500 تن در سال در جایگاه 24 قرار دارد که با افزایش اطلاعات علمی و استفاده از بذور مرغوب و استفاده از افراد متخصص و اهل فن می توان راندمان تولید را با همین امکانات موجود بالا برد . طبق آمار ارائه شده از طرف سازمان خوار و بار جهانی FAO حاکی از آن است که با توسعه اقتصادی رژیم غذایی تغییر کرده و مصرف روز افزون قارچ افزایش یافته بطوری که مصرف سرانه میزان تولید و خوراکی آن در چند کشور به شرح ذیل می باشد .
میزان تولید کشور ها بر حسب تن می باشد .
ردیف |
نام کشور تولید کننده |
میزان تولید قارچ در سال برحسب تن |
میزان مصرف سرانه برحسب gr |
1 |
چین |
1250000 |
|
2 |
ژاپن |
67000 |
|
3 |
انکلستان |
67000 |
|
4 |
امریکا |
390000 |
1470 |
5 |
هلند |
280000 |
2000 |
6 |
اسپانیا |
80000 |
|
7 |
کانادا |
77000 |
|
8 |
فرانسه |
150000 |
2830 |
9 |
لهستان |
90000 |
|
10 |
ایتالیا |
70000 |
|
11 |
آلمان |
60000 |
2980 |
12 |
ایران |
7500 |
130 |