دانلود شرکت غله و خدمات بازرگانی

شرکت غله و خدمات بازرگانی

شرکت راه ماشین (سهامی خاص ) در تاریخ 251270 و تحت شماره 89148 در اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی تهران به ثبت رسیده و شرکت مذکور از سال 1379 تا سال 1382راکد و غیر فعال بوده و سپس با توجه به تبصره بند 2 تصویب نامه 56113 ط مورخه 281281 شورای عالی اداری و نامه شماره 22529 مورخه 291182 وزیر محترم بازرگانی سازمان غله منحل و از تاریخ 1183 وظایف و مسولی

دسته بندی	کشاورزی و زراعت
فرمت فایل	doc
حجم فایل	23 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	45

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

عنوان

___________

1. ترازنامه.
2. صورت سود و زیان .
3. صورت گردش حساب سود (زیان) انباشته .
4. صورت سود (زیان)جامع .
5. صورت جریان وجوه نقد .
6. یادداشتهای همراه صورتهای مالی.

الف. تاریخچه فعالیت شرکت .

ب. مبنای تهیه صورتهای مالی .

ج. خلاصه اهم رویه های حسابداری.

د. یادداشت های مربوط به اقلام مندرج در صورتهای مالی و سایر اطلاعا ت مالی .

صورتهای مالی این شرکت بر اساس استاندارد های حسابداری تهیه می شود.

شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه14 (سهامی خاص)

تراز نامه

در تاریخ29اسفند ××13

دارائیها......................................................................29/12/××13

دارائیهای جاری :...........................................................ریال

موجودی نقد و بانک.......................................................×××

حسابها و اسناد دریافتی تجاری .........................................×××

سایر حسابها و اسناد دریافتی.............................................×××

پیش پرداختها.....................................................................×××

جمع دارائیهای جاری...........................................................×××

دارائیهای غیر جاری:

دارائیهای ثابت پس از کسر استهلاک ....................................×××

جمع دارائیهای غیر جاری ..................................................×××

جمع دارائیها....................................................................×××

شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه14 (سهامی خاص)

تراز نامه

در تاریخ29اسفند ××13

بدهیها و حقوق صاحبان سهام..............................................29/12/××13

بدیهای جاری :................................................................ریال

حسابهای پرداختنی تجاری.................................................×××

سایر حسابها و اسناد پرداختنی............................................×××

ذخیره مالیات..................................................................×××

جمع بدهیهای جاری.........................................................×××

بدهیهای غیر جاری:

ذخیره مزایای خدمت کارکنان.............................................×××

جمع بدهیهای غیر جاری...................................................×××

جمع بدهیها.....................................................................×××

حقوق صاحبان سهام :

سرمایه..........................................................................×××

مازاد تجدید ارزیابی.........................................................×××

سود (زیان )انباشته...........................................................×××

جمع حقوق صاحبان سهام..................................................×××

جمع حقوق صاحبان سهام و بدهیها......................................×××

شرکت غله وخدمات بازرگانی منطقه 14 (سهامی خاص )

صورت سود و زیان

برای سال منتهی به 29 اسفند ××13

××13

ریال

درامد حاصل از خدمات ارائه شده..................................................×××

کسر می شود :

بهای تمام شده خدمات ارائه شده ....................................................(×××)

سود ناخالص

کسر می شود ............................................................................×××

هزینه های اداری و عمومی .........................................................(×××)

سود (زیان ) خالص ...................................................................×××

گردش حساب سود (زیان ) انباشته

سود (زیان ) خالص.................................................................×××

سود انباشته در ابتدای سال .......................................................×××

تعدیلات سنواتی......................................................................×××

سود (زیان ) انباشته در پایان سال ..............................................×××

صورت سود (زیان ) جامع

سود (زیان ) خالص سال جاری................................................×××

اندوخته تجدید ارزیابی ..........................................................×××

شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه 14 (سهامی خاص)

صورت جریان و وجوه نقد

برای سال منتهی به 29/12/××13

××13

ریال

فعالیت های عملیاتی :

جریان خالص ورود وجه نقد ناشی از فعالیتهای عملیاتی.....................×××

فعالیت های سرمایه گزاری :

وجوه پرداختی بابت خرید دارائیهای ثابت .....................................×××

خالص (افزایش (کاهش) ) در وجه نقد .........................................×××

مانه وجه نقد در اغاز سال ........................................................×××

مانده وجه نقد در پایان سال .......................................................×××

شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه 14 (سهامی خاص)

یادداشت های همراه صورتهای مالی

برای سال مالی منتهی به 29/12/××13

1. تاریخچه فعالیت شرکت :

1_1کلیات :

شرکت راه ماشین (سهامی خاص ) در تاریخ 25/12/70 و تحت شماره 89148 در اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی تهران به ثبت رسیده و شرکت مذکور از سال 1379 تا سال 1382راکد و غیر فعال بوده و سپس با توجه به تبصره بند 2 تصویب نامه 561/13 ط مورخه 28/12/81 شورای عالی اداری و نامه شماره 22529 مورخه 29/11/82 وزیر محترم بازرگانی سازمان غله منحل و از تاریخ 1/1/83 وظایف و مسولیت های ادارات غله به شرکت های تحت پوشش شرکت بازرگانی دولتی ایران انتقال یافت . با تغیر و گسترش قلمرو فعالیت و تشکیلات اجزایی شرکت مجمع عمو می فوق العاده در تاریخ 27/12/82 تشکیل و نام شرکت به غله و خدمات بازرگانی منطقه 14تغیر یافت و در اداره ثبت شرکت ها واقع در زنجان به شماره 5463 به ثبت رسیده است . مرکز اصلی شرکت در زنجان می باشد .

2_1 فعالیت اصلی شرکت :

موضوع فعالیت شرکت طبق ماده 2 اساسنامه جدید عبارت است از تهیه ،تامین توزیع و نگهداری از قبیل گندم ، ارد ، نان ، روغن ، برنج ،قند وشکر و... ایجاد و اداره سرد خانه و انبار و تجهیزات نگهداری ، ذخیره سازی (مانند انبار و سیلو و ...)و جایگاه کالا ها ی تجاری مجاز و صنایع بسته بندی ، اماده سازی کالا ، واردات کلیه ماشین الات و قطعات یدکی مربوطه به موضوع فوق و مشارکت در شرکت های موجود واردات و صادرات ، ترخیص کالاو به صورت کلی انجام تمام عملیات مجاز بازرگانی و تولیدی .

2_2_1.عمده ترین فعالیت شرکت در طول سال :

الف )توزیع برنج و قند وشکرکالا برگی و غیر کالا برگی در سطح استان .

ب) توزیع کالا بر اساس حوالجات سازمان بازرگانی استان .

ج)خرید گندم مازاد بر مصرف کشاورزاندر سطح استان .

د)توزیع گندم و ارد مورد نیاز مردم در سطح استان .

ر)نظارت بر تولید و توزیع ارد و نان در سطح استان.

شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه 14 (سهامی خاص)

یادداشت های همراه صورتهای مالی

برای سال مالی منتهی به 29/12/××13

3_1وضعیت اشتغال

متوسط نفر سال تعداد کارکنان دائم و موقت طی سال به شرح زیر بوده است .

موقت	دائم	وضعیت شاغلین
2	48	تعداد شاغلین

با توجه به افزایش فعالیت های تجاری پرسنل شرکت افزایش یافته و پرسنل مذکور شامل 10نفر شرکتی و 40 نفر پرسنل انتقالی از سازمان غله سابق می باشد .

2. مبنای تهیه صورتهای مالی

صورت های مالی اساسا بر مبنای بهای تمام شده تاریخی تهیه شده و در صورت لزوم از ارزشهای جاری استفاده می شود .

3. خلاصه اهم رویه های حسابداری :

1_3. دارائیهای ثابت :

1_1_3. دارائیهای ثابت شهود بر مبنای بهای تمام شده در حساب ها ثبت می شود مخارج بهسازی و تعمیرات اساسی که باعث افزایش قابل ملاحضه ظرفیت یا عمر دارائیهای ثابت یا در کیفیت بازدهی بهبودی اساسی انها می گردد ، به عنوان مخارج سرمایه ای محسوب و طی عمر مفید باقی مانده دارائیهای مربوط مستهلک می شود . هزینه های نگهداری و تعمیرات جزئی که به منظور حفظ یا ترمیم منافع اقتصادی مورد انتظار واحد تجاری از استاندارد عملکرد ارزیابی شده اولیه دارائی انجام می شود ، هنگام وقوع به عنوان هزینه های جاری تلقی و به حساب سود و زیان دوره منظور می گردد.

شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه 14 (سهامی خاص)

یادداشت های همراه صورتهای مالی

برای سال مالی منتهی به 29/12/××13

2_1_3. استهلاک دارایی ثابت با توجه به عمر مفید بر اوردی دارائیها ی مربوط و بادر نظر گرفتن ایین نامه استهلاکات موضوع ماده 151 قانون مالیات های مستقیم مصوب اصلاحیه بهمن ماه 1380و بر اساس نرخ و روشهای زیر محاسبه می شود .

روش استهلاک	نرخ استهلاک	دارائی
خط مستقیم	10ساله	اثاثه و منصوبات

2_3.درامدها

درامد حاصل از توزیع قند و شکر و برنج سهمیه ای بر اساس میزان صادره وتحویلی مجوزهایشرکت ها در تخصصی و بازرگانی دولتی ایران و امار و اطلاعات موجود در قسمت توزیع به محض خروج از انبار در دفاتر ثبت میگردد.

همچنین شرکت باتوجه به ادغام با اداره غله قرار دادی تحت عنوان راهبری امور گندم و ارد با شرکت بازرگانی دولت ایران منعقد نموده است که موضوع ان عبارتست از راهبری گندم واجزای عملیات مرتبط با خرید گندم شامل تخلیه، بارگیری ذخیره سازی و تبدیل گندم به ارد و فروش گندم و یا ارد متقاضیان و کنترل کیفی و کمی گندم و ارد متابق دستور العمل های ابلاغی است.

3_3. ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان .

ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان مشمول قانون کار بر اساس مصوبه هیات

مدیره شرکت بر مبنای سی روز اخرین حقوق ثابت هر یک از کارکنان برای هر سال خدمت انان محاسبهو در حساب ها منظور گردیده است . مضافا از بابت پرسنل انتقالی از سازمان غله به دلیل نا مشخص بودن وضعیت انتقال ذخیره ای محاسبه نمی گردد .

شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه 14 (سهامی خاص)

یادداشت های همراه صورتهای مالی

برای سال مالی منتهی به 29/12/××13

4. موجودی نقد و بانک :

موجودی نقد شامل بانک صادرات شعبه بعثت زنجان ، حساب جاری ها و تنخواهگردانها می باشد .

5. حسابها و اسناد دریافتی تجاری :

حساب ها و اسناد دریافتی تجاری به شرح ذیل می باشد: ..............29/12/××13

ریال

حساب ها و اسناد دریافتی تجاری ............................................×××

جمع...................................................................................×××

= = =

شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه 14 (سهامی خاص)

یادداشت های همراه صورتهای مالی

برای سال مالی منتهی به 29/12/××13

6.سایر حسابها و اسناد دریافتنی

سایر حساب های دریافتنی به شرح ذیل می باشد : .....................29/12/××13

ریال

شرکت تعاونی معین غله ......................................................×××

سایر................................................................................×××

جمع................................................................................×××

= = =

7. پیش پرداختها ..............................................................29/12/××13

ریال

حساب پیش پرداخت به شرح ذیل می باشد :

پیش پرداختهای بیمه ........................................................×××

پیش پرداخت مالیات ........................................................×××

پیش پرداخت به سایر سازمان ها .......................................×××

جمع ............................................................................×××

= = =

شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه 14 (سهامی خاص)

یادداشت های همراه صورتهای مالی

برای سال مالی منتهی به 29/12/××13

1_7.مانده حساب پیش پرداختهای بیمه به شرح ذیل است :........... 29/12/××13

ریال

پیش پرداخت بیمه کالا .........................................................×××

پیش پرداخت بیمه و سائط نقلیه ..............................................×××

جمع ................................................................................×××

= = =

2_7. مانده حساب پیش پرداخت مالیات به شرح ذیل می باشد :.....29/12/××13

ریال

پیش پرداخت مالیات قراردادحق التوزیع .................................×××

پیش پرداخت مالیات قرارداد راهبری .....................................×××

پیش پرداخت مالیات سود پیش بینی شده ..................................×××

جمع ................................................................................×××

شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه 14 (سهامی خاص)

یادداشت های همراه صورتهای مالی

برای سال مالی منتهی به 29/12/××13

8.دارائیهای امانی

تعداد اقلام	نوع اموال	اموال انتقالی از	ردیف
3742قلم	اموال و اثاثیه اداری	سازمان غله سابق	1
125 قلم	اثاثیه اداری	شرکت بهمن گستر سابق	2

1_8. دارائیهای ثابت سازمان غله سابق شامل ساختمان دفتر مرکزی سیلوهای زنجان و سلطانیه ، سوله های انبار ، خانه های سازمانی و اثاثیه اداری ، و شرکت بهمن گستر سابق بر اساس مصوبه شورایعالی اداری کشور و دستورالعمل اجرائی طرح تجمع ادارات کل استان ها و شرکت های بهمن و به استناد مفاد مواد 110و 119 قانون محاسبات عمومی کشور تا تعیین تکلیف نهائی به صورت امانی تحت اختیار و مورد استفاده شرکت می باشد .

2_8. دارائی های ثابت شرکت ، اموال امانی مورد استفاده شرکت مربوط به دیگران ، موجودی امانی توزیعی شرکت تحت پوشش بیمه ای قرار دارد مضافا موجودی گندم های توزیعی مربوط به شرکت بازرگانی دولتی ایران توسط شرکت مذکور بیمه می شود .

9. حساب های پرداختنی تجاری ................................29/12/××13

ریال

حسابهای پرداختنی از اقلام زیر تشکیل شده است .

شرکت بازرگانی دولتی ایران ...................................×××

سازمان باز نشستگی ...............................................×××

جمع ...................................................................×××

= = =

شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه 14 (سهامی خاص)

یادداشت های همراه صورتهای مالی

برای سال مالی منتهی به 29/12/××13

10. سایر حسابها و اسناد پرداختی .................................29/12/××13

ریال

ذخیره هزینه ها .........................................................×××

سپرده های دریافتنی ...................................................×××

جاری کارکنان .........................................................×××

جمع ...........................................................................×××

ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنانعمده ترین فعالیت شرکت در طول سالحسابها و اسناد دریافتی تجاری

دانلود شبکه بهداری ابهر

شبکه بهداری ابهر

به شبکه بهداری ابهر که جهت کار آموزی اعزام گردیدم قسمت امور اداری و مالی را انتخاب کرده و جهت فراگیری امور مالی و اداری فعالیت خود را آغاز کردم و یافته هایی که از این امور بدست آوردم

دسته بندی	پزشکی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	47 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	35

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

شبکه بهداشت ابهر :

به شبکه بهداری ابهر که جهت کار آموزی اعزام گردیدم قسمت امور اداری و مالی را انتخاب کرده و جهت فراگیری امور مالی و اداری فعالیت خود را آغاز کردم و یافته هایی که از این امور بدست آوردم به قرار ذیل می باشد :

1- هزینه ها : گرفتن فیشهای مربوطه واریز به حسابهای شبکه از بانک ها وتفکیک نمودن آنها به حسابهای مربوطه به طور روزانه و ثبت آنها در دفتر معین حسابهای بانکی و در آخر هر ماه گرفتن صورت حسابهای بانکی از بانک مربوطه و بررسی کردن مبالغ صورتحساب با دفتر معینبانکها و در آوردن صورت مغایرت بانکی و گزارش آن به پیوست تراز نامه به مسئولین .

2- اخذ فاکتورهای خرید از قسمت کارپردازی و چک کردن آنها از حیث مبالغ ریز فاکتورها و جمع فاکتور. سپس تفکیک فاکتورهای هزینه به سرفصلهای هزینه ها و ثبت آنها در دفتر معین در سر فصلهای مربوطه بطور روزانه و همچنین به تایید رساندن آنها توسط مسئول حسابداری . البته این قسمت که هزینه یابی و تفکیک هزینه ها می باشد با اطلاعات گرفتن از مسئولین پس از مدتی توانستم خودم هزینه ها را تشخیص داده و در سر فصلهای خود ثبت نمایم و تراز آنها را بطور ماهیانه به صورت حسابداری دوبل تنظیم و پس از جمع و موازنه تراز آنرا به مسئولین تقدیم نمایم .

3- تنظیم اسناد هزینه ها : پس از گرفتن مدارک مربوطه یعنی برگ درخواست خرید که پس از تصویب و تایید مسئول قسمت و امور مالی جهت انجام خرید اقلام می گردد . دوم برگ رسید انبار که توسط انبار دار که پس از دریافت جنس صادر و امضاء می گردد و این خریدها توسط تنخواه مامور خرید و با چک شبکه مبالغ آنها پرداخت می گردد .

4- تنخواه گردان : تنخواه وجهی است که مامورین خرید آنرا از شسبکه گرفته و از آن محل خریدها راانجام می دهند . در صدور اسناد حسابداری قسمت بدهکاری مربوطه به هزینه ها ودر مقابل آن تنخواه گردان و یا بانک بستانکار می گردد و در آخر تیرماه که تنخواه اخذ شده توسط مامور خرید در طی همان ماه به حساب بدهکاری تنخواه دار دار گذاشته شده و در مقابل خریدهایی که توسط تنخواه انجام گرفته به بستانکاری تنخواه گذاشته می شود(یعنی بدین طریق اسناد مربوطه تنظیم و پس از تایید در دفتر معین سر فصل تنخواه گردان ثبت می گردد . )

درآمدها

دریافت چک فیش های دریافتی از بیماران جمع آوری و همچنین وجه های دریافتی از بیماران بر طبق پرونده های آنها اول صحیح بودن آن بر طبق هزینه هایی که برروی آنها انجامگرفته اعم از هزینه دکتر و دارو و پول تخت بیمارستان بر اساس تعرفه چک شده و سپس به حساب درآمد سند مربوطه تنظیم می گردد و سپس در دفتر معین ثبت می شود وجه های دریافت شده بطور روزانه به حساب مخصوص درآمدها واریز و فیش دریافت و جهت صدور اسناد نهایی آماده می گردد . چنانچه از بیماران از یارانه ای بهر دلیل استفاده نکنید باید مدارک و تاییدیه آنها توسط مسئول بیمارستان انجام و تحویل امور مالی جهت محاسبه گردد لازم به توضیح است که محل یارانه باید حتماً در برگ یارانه مستحضر باشد .

حقوق و مزایای کارکنان بیمارستان و شبکه :

برای تنظیم لیست حقوق مزایا باید مدارک از قبیل تعداد روزهای کارکرد و اضافه کاری و نوبتکاری و تصحیلات زندگی ( اعم از حق مسکن – حق اولاد – کارانه خارج از مرکز – بدی آب و هوا – حق مشاوره و سایر مزایا ) در ستون های بدهکاری لیست حقوق بطور ماهیانه ثبت و سپس جمع آنها را باید به عنوان کسورات جمع و در ستون جمع کسورات ثبت نموده و فنی که جمع کسورات را از جمع حقوق مزایا کسر نماییم مبلغ خالص پرداختی مشخص می گردد . و پس از تنظیم لیست حقوق و رفع مغایرت های احتمالی آماده امضاء توسط امور مالی و پس از تایید امور مالی به امضاء رئیس بیمارستان یا شبکه می رسد . در این مرحله لیست آماده تحویل به بانک جهت پرداخت حقوق کارکنان می گردد که لیست فوق طی چک به مبلغ جمع کل خالص پرداختی توسط امور مالی تنظیم و پس از امضاء های مربوطه و مهمور شدن به مهر شبکه تحویل بانک می گردد .

بانک بر اساس خالص پرداختی هر یک از کارکنان رابه حساب آنها واریز و فیش های مربوطه را صادر می نماید که توسط امور مالی فیش های دریافت و به صاحبان آنها یعنی کارکنان اعم از پزشکان و کارمندان تسلیم می گردد .

صدور اسناد و حسابداری :

پس از جمع آوری و کنترل هزینه ها و درآمدها از حیث و درستی مبالغ هزینه ها را بر اساس مراکز هزینه ها و اعتبارات تفکیک می شود و ضمائم از قبیل دستور خرید و رسید انبار و فاکتورهای مربوطه پس از رسیدگی بطور روزانه توسط حسابدار سند صادر می شود و پس از کنترل و ممیزی به امضاء رئیس حسابداری و مدیر مالی و رئیس شبکه رسیده و آماده ثبت اسناد در دفاتر قانونی روزنامه و کل می گردد .

و از تنظیم دفاتر روزنامه بدین صورت است که اول سر فصل سند ثبت ومبلغ آن در مقابل سر فصل نوشته شده و بعد شرح سند با توجه به ضمائم و فاکتورهای هزینه و شماره فاکتور و رسید انبار پیوستی ثبت می گردد ( در ستون بدهکاری دفتر ) و سر فصل بستانکاری سند که مبلغ هزینه ها را پرداخت کرده اعم از نقد یا بانک که در صورت پرداخت نقدی تنخواه گردان بستانکار می شود و در صورت چک شماره چک بستانکار می گردد و بر اساس شماره و تاریخ دفتر روزنامه شماره و تاریخ سند نوشته می شود

.

ثبت اسناد درآمد :

وجهی که پس از دریافت از بیماران ومرتب کردن و بررسی بطور روزانه سند ثبت دفتر روزنامه می گرد بدینترتیب که بانک گیرنده وجه در سر فصل بدهکاری بر اساس مبلغ ثبت در سند در ستون بدهکاری نوشته شده و پس از ثبت شماره فیش های واریزی ضمیمه سن در شرح سند سر فصل درآمدها در ستون بستانکاری ثبت می گردد .

ثبت دفتر کل

دفتر کل بر اساس سر فصلها و اعتبارات صفحه بندی شده و از روی دفتر روزنامه تنظیم می گردد که هزینه در سر فصل اعتبارات مربوطه از دفتر روزنامه انتقال می یابد .

ثبت دفتر معین

دفتر معین بر اساس اسناد صادره ارقامی که در ستون معین سند ( ریز هزینه ها ) ثبت گردیده نوشته می شود و در نهایت جمع کل دفتر کل با جمع کل دفتر روزنامه توازن دارد و دفتر معین نیز با جمع دفتر روزنام توازن خواهد داشت در غیر این صورت اشتباه ثبت خواهد شد که باید رسیدگی و بر طرف گردد .

در آخر هر ماه تراز ( تراز آزمایش ) از دفتر کل بر اساس سر فصل ها تنظیممی گردد که در مقایسه با جمع مبلغ دفتر روزنامه بایستی توازن داشته باشد .

تنظیم دفاتر قانونی ( روزنامه – کل )

این دفاتر باید با خط خوش و خوانا نوشته شده و عاری از قلم خوردگی و لاک گرفتگی باشد در غیر این صورت مشمول جریمه می گردد و یا در نهایت دفاتر رد می شود که عواقب خوبی برای موسسه در پی نخواهد داشت .

در موسسه و شرکتهای تولید – خدماتی – بازرگانی ) دفاتر جهت محاسبه وپرداخت مالیات بر درآمد بسیار پر اهمیت است چنانچه اظهار نامه مالیاتی بر اساس دفاتر توسط موسسه تنظیم و به دارایی ارسال می گردد در صورت مردود شدن دفاتر دارایی بر اساس علی الراکن مالیات بر درآمد صادر و دریافت می کند که شدیداً به ضرر موسسه مالیات دهنده می باشد .

دارایی ها : داراییها بر دو نوعند :

1- داراییهای جاری – که تشکیل می شوند از :1- تنخواه گردان 2- بانکها 3- موجودی های جنس 4- بدهکاران 5- مشارکتها 6- اسناد دریافتی بدهکاران تجاری

2- دارایی های ثابت : عبارتند از : 1- زمین 2- ساختمان 3- تاسیسات 4- ماشین آلات 5- ابزار آلات 6- اثاثیه

امور مالی

در راس امور مالی مدیریت مالی می باشد که کلیه قسمت هایی که در رابطه با قسمت قسمت مالی می باشد زیر نظر ایشان انجاموظیفه می کند .

قسمت های مالی عبارتند از رئیس حسابداری – رئیس انبارها – رئیس تدارکات

رئیس حسابداری

که پرسنل تحت نظارت و هماهنگی حسابداری اعم از قسمت هزینه یابی – صندوق ( تنخواه گردان ) مامور خرید – صدور اسناد حسابداری – حسابداری انبارها که مامور خرید پس از صدور درخواست خرید از انبار و تایید رئیس حسابداری و مدیریتمالی خرید راانجام داده و فاکتورهای مربوطه را به قسمت صدور سند پس از رسید انبار تحویل می دهد و تنخواه خرید نیز توسط رئیس حسابداری بررسی تایید شده جهت صدور سند آماده می شود .

رئیس انبارها

کلیه انبارها اعم از انبار مواد – انبار محصول و انبار قطعات زیر نظر رئیس انبارها انجام وظیفه می نمایند رئیس تدارکات : جهت تهیه مواد مورد لزوم موسسه درخواست مواد گردد و پس از امضاء مدیر مالی و مدیریت عامل جهت تهیه و خرید از داخل کشور و خارج از کشور اقدامات لازم راانجام و خرید مدارک مربوطه را به امور مالی تحویل دهند . درانتهای ثابت بعلت اینکه عمر بیشتر از یکسال دارند به مرور مستهلک می شوند که هر نوع دارایی جهت استهلاک نرخ مخصوص به خود را دارد که در کتاب قانون مالیات مشخص گردیده است .

فرم ترازنامه (بیلان) آخر دوره

شماره کل	دارایی ها	مبلغ	بدهیها	مبلغ
	داراییهای جاری بانکها نقد(تنخواه گردان ) موجودی های جنسی بدهکاران تجاری مشارکتها اسناد دریافتی دارایی ثابت زمین ساختمان تاسیسات ماشین آلات ابزارآلات اثاثیه موازنه		حقوق صاحبان سهام - سرمایه سود تقسیم شده بستانکاران تجاری اسناد پرداختی ذخایر - ذخیره قانونی ذخیره احتمالی ذخیره استهلاک سود و زیان

امور اداری

امور اداری که راس آن مدیر امور اداری می باشد که وظایف آن بشرح ذیل است

1- مسئولیت کلیه واحدهای اداری اعم از کارگزینی – خدمات عمومی – انتظامات- ترانسپورت و حمل و نقل – روابط عمومی - استخدام ( جذب نیرو )

2- وظایف رئیس کارگزینی – استخدام پرسنل با کسب مجوز از مدیر اداری و تکمیل پرونده پرسنلی – اقدام به تهیه اطلاعیه و بخشنامه های موسسه یا تایید مدیر اداری اخذ کلیه نامه های رسیده و رساندن آنها به عرض مدیریت و اقدام به تنظیم جوابیه نامه های رسیده تنظیم مکاتبات داخلی و خارجی مسئول امور رفاه کارکنان .

کنترل ورود و خروج کارکنان ومرخصی و ماموریت آنها .

دریافت گزارشات انتظامات بطور روزانه و به عرض رساندن آن به مدیر اداری و کسب تکلیف در موارد مقتضی و اقدام کردن آن اعلام حضور و غیاب ماهیانه کارکنان به امور مالی جهت تنظیم حقوق ماهیانه

اقدام به صدور برگ ماموریت پرسنل بدستور مافوق

3-وظایف مسئول خدماتعمومی : دستور به کارگران خدمات جهت تنظیمات موسسه – اقدام به درخواست لوازم مایحتاج کارگران جهت تنظیمات و رسیدگی به فضای سبز موسسه از نظر باغبانی تنظیم قسمت های کارگران خدماتی

4- مسئول انتظامات : تعییت شیفت کاری نگهبانها و. محل آن و خواستن بازدید وسائل نقلیه و مجوز خروجی های آنها و از نگهبان وقت حفظ نظم موسسه و گزارش روزانه به مدیر اداری از کلیه اتفاقات و اعمال انجام شده در موسسه

5- ترانسپورت و حمل و نقل : مهیا کردن سرویسهای اداری موسسه و کنترل آنها – تنظیم ماموریت خوردرو و گرفتن مجوز – درخواست تعمیر خودرو و پی گیریهای آن – کنترل سوخت و روغن خودروها – درخواست استخدام راننده در صورت احتیاج

تشریح فهرست های امور اداری

1- از بدو شروع به فعالیت هر موسسه جهت تشکیل امور اداری موسسه باید اول سیستم اداری آن منظم و بر اساس آن شروع شود تا در آتیه دچار مشکلات نگردید اولین مرحله بایستی چارت سازمانی قسمت ترسیم و بر اساس آن اقدام به جذب نیروی اداری می گردد. و سیستم اداری به شرح چارت سازمانی ذیل می باشد .

مدیر اداری که کلیه مسئولیت اداری موسسه را به عهده دارد و در مقابل مافوق جوابگوی اقدامات خواهد بود .

رئیسی کارگزینی :

که مسئولیت زیر مجموعه خود اعم از اقدام کننده که وظیفه اقدام کلیه نامه های وارده و جوابگویی به آنها زیر نظر مدیر امور اداری و قسمتهای بایگانی اسناد و مدارک مربوطه به امور را انجام می دهد و ثبات مسئول ثبت کلیه نامه های وارده و صادره در دفتر ارسال و تقدیم آنها به رئیس کارگزینی می باشد و قسمت تایپ که نامه های تنظیم شده را با تایید رئیس کارگزینی تایپ و آماده جهت امضاء می نماید .

روابط عمومی :

هماهنگ کردن کلیه روابط با موسسات دولتی و سایر موسسات را دارد اعم از تنظیم اطلاعیه ها و بخشنامه و مکاتبات با سایر ارگانها زیر نظر مدیر امور اداری انجام وظیفه می نماید .

خدمات :

که تشکیل شده از زیر مجموعه خود یعنی قسمت های انتظامات و نگهبانی و تنظیمات و باغبانی و نگهداری آن که رئیس خدمات مستقیماً زیر نظر مدیر اداری انجام وظیفه می نماید .

اگر چارت سازمانی امور اداری احیاناً خوب و بهموقع مسئولیتهای خود را انجان ندهد موسسه دچار مشکلات عدیده ای می گردد که در جبران آن مشکل و در بعضی موارد ناممکن است در صورت ایجاد مشکلات اداری کلیه موسسه با سازمان از حیث کارایی و جوابگوی ناتوان خواهد شد .

تشریح قسمت امور مالی

امور مالی یکی از ارکان مهم هر سازمان و موسسه می باشد که هر چه عمل نماید باعث ترقی و پیشرفت می گردد امور مالی که در صدر آن مدیر مالی قرار دارد وظایف بسیار سنگین و در نهایت بسیار ارزشمند است در صورت محفل شدن این امور سازمان و موسسه مربوطه ممکناست دچار ورشکستگی شود که قابل جبران نیست و بهمین جهت در انتخابات مدیر مالی بایستی از هر لحاظ دقت فراوان شود تا در آینده دچار معضل نگردد .

چارت سازمانی و وظایف شغلها

مسئولیت کلیه ابوالجمعی امور مالی در نهایت به عهده مدیر مالی بوده و جوابگوی هر گونه مشکلات خواهد بود .

رئیس حسابداری :

که زیر نظر مدیر مالی انجام وظیفه می نماید مسئولیت کلیه قسمت های زیر نظر خود را دارد و در موقع ایجاد مشکلات احتمالی و یا تصمیم های مهم باید با هماهنگی مدیر مالی که مسئول مستقیم آن می باشد اتخاذ شود .

قسمت صندوق :

که زیر نظر رئیس حسابداری انجام وظیفه می نماید بایستی در کلیه دریافت و پرداختهای خود دقت نماید تا دچار مشکل نگردد وهمچنین وظیفه دارد گزارش روزانه از فعالیت های صندوق را در آخر وقت اداری تنظیم و به رئیس حسابداری جهت تایید و ارائه آن به مدیر مالی نماید .

در صورت کسر و اضافه صندوق مشاهده گردد صندوق دار مورد بازخواست و جوابگو خواهد بود .

قسمت صدور سند :

مسئول صدور سند پس از دریافت مدارک از قبیل فاکتور خرید که باید بررسی از نظر مقدار و مبلغ کرده ( فاکتور ها باید به امضاء مدیر قسمت رسیده باشد پس از این مرحله مدارک و ضمائم اعم از دستور خرید – رسید انبار – فاکتور خرید می باشد پس از تنظیم سند به صورت سند گردد و پس از امضا به امضا رئیس حسابداری رساند و در نهایت مدیر مالی و مدیریت آنها تایید نمایند در غیر این صورت مبلغ فاکتور فوق غیر قابل پرداخت برای قسمت صندوق خواهد بود .

تنظیم دفاتر قانونی ( روزنامه – کل ) و دفاتر معین حسابها بعهده دفتر نویس خواهد بود بدین طریق که قسمت تنظیم دفاتر پس از آماده شدن سند دریافت آن و کنترل امضاء های مربوطه در دفتر روزنامه ثبت نموده و شماره و تاریخ آنرا بر اساس دفترروزنامه می نویسد و بعد از ثبت دفتر روزنامه از روی آن دفتر کل در سر فصلهای مختلف ثبت می گرد و در نهایت فرم تراز آزمایش ماهیانه از روی دفتر کل ثبت می گردد .

داراییها بر دو نوعندتنظیم دفاتر قانونیحقوق و مزایای کارکنان بیمارستان و شبکه

دانلود پاورپوینت تکنولوژی های نوین در خودرو

پاورپوینت تکنولوژی های نوین در خودرو

تکنواوژی های نوین در خودرو

دسته بندی	مکانیک
فرمت فایل	ppt
حجم فایل	2860 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	34

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 7915

تمام فایل ها

پاور پوینتی بسیار عالی و جامع که میتونید از اون به عنوان پروژه دانشگاهی هم استفاده کنید.

پاور پوینت تکنولوژی های نوین در خودروپروژه مکانیک خودرو

دانلود پاورپوینت دیوار آتش در خودرو

پاورپوینت دیوار آتش در خودرو

پروژه دوره کارشناسی مکانیک تحت عنوان دیوار آتش در خودرو

دسته بندی	مکانیک
فرمت فایل	ppt
حجم فایل	14808 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	13

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 7915

تمام فایل ها

پروژه ای جامع در مورد دیوار آتش در خودرو، تکنولوژی های نوین در مورد دیوار آتش و نحوه تولید این پنل عرضی می باشد که در نوع خود یکی از جامع ترین پروژه های موجود در رابطه با این موضوع می باشد.

رمز فایل زیپ: 13750708

دیوارآتشتحقیق در مورد دیوار آتشپاور پوینت دیوار آتشدیوار آتش در خودروvehicle fire wall

دانلود طرح توجیهی پرورش قارچ خوراکی به ظرفیت 100 تن در سال

طرح توجیهی پرورش قارچ خوراکی به ظرفیت 100 تن در سال

مواد پروتئینی ، یکی از مهم ترین اجزای مواد غذایی مورد استفاده انسانها است نیاز طبیعی بدن انسان به این مواد ، مبین ضرورت استفاده آنها در سبد غذایی خانواده ها است از دیرباز انواع گوشت ها، خصوصا گوشت قرمز‌ منبع اصلی تامین پروتئین موردنیاز انسان بوده است

دسته بندی	کارآفرینی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	21 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	14

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 2

تمام فایل ها

خـلاصــه طــرح


موضوع طرح :پرورش قارچ خوراکی به ظرفیت 100 تن در سال

محل اجرای طرح : قابل اجرا در سراسر کشور

سرمایه گذاری کـل: 15/1242میلیون ریال

سهم آوردة متقاضی: 15/132 میلیون ریال

سهم تسهیلات: 1110 میلیون ریال

دورة بازگشـت سرمایه: 18 ماه

مقدمـه :

مواد پروتئینی ، یکی از مهم ترین اجزای مواد غذایی مورد استفاده انسانها است. نیاز طبیعی بدن انسان به این مواد ، مبین ضرورت استفاده آنها در سبد غذایی خانواده ها است. از دیرباز انواع گوشت ها، خصوصا گوشت قرمز‌ منبع اصلی تامین پروتئین موردنیاز انسان بوده است.

لکن در حال حاضر ، به واسطه تغییر روش زندگی از سنتی به ماشینی و کاهش تحرک افراد در زندگی روزمره ، استفاده از گوشت قرمز بدلیل دارا بودن مقدار زیادی مواد چرب رو به کاهش نهاده و در عوض، استفاده از مواد غذایی ای که با داشتن مقدار کافی پروتئین، برای سلامتی زیان آور نباشند مورد توجه واقع شده است. حبوبات ، سویا و قارچ خوراکی مهم ترین منابع پروتئین غیر حیوانی هستند که امروزه به طور وسیع مصرف می‌شوند. در این میان بازار مصرف قارچ خوراکی به دلیل افزایش سطح آگاهی جامعه نسبت به فواید و روش مصرف آن ، روند رو به رشدی را تجربه می‌کند.

قارچ ، به علت اینکه سرشار از مواد پروتئینی ، گلوسیدی ، ویتامین‌ها و لیپیدها است می‌تواند غذای مناسب و کاملی برای انسان به شمار آید. ضمن اینکه به واسطه سهولت پرورش قارچ های خوراکی می‌توان آنها را به صورت تازه ، خشک ، کنسرو و پودر به بازار عرضه نمود.

اجرای این طرح به عنوان یک فعالیت تولیدی ، ضمن اینکه گامی به سوی خود اتکایی کشور در صنایع غذایی به شمار می‌رود، می‌تواند بسترساز اشتغال به کار نیروهای متخصص ( خصوصا در علوم کشاورزی ) و فاقد تخصص گردد. ضمن اینکه بانوان کارآفرین نیز می‌توانند با پیاده سازی این طرح، گامی در جهت توسعه میهن بردارند.

پرورش قارچ خوراکی به ظرفیت 100 تن در سال

دانلود طرح توجیهی تولید کارتن، بسته بندی و چاپ مقوا

طرح توجیهی تولید کارتن، بسته بندی و چاپ مقوا

در تولید کارتن از ورق آماده ، ابتدا ورق مناسب با سفارش خریدار برش داده و چاک زده شده ولبه های آن چسبانده و آماده می‌گردد از آنجاییکه معمولا طرح و ساخت ونحوه اتصال کارتن بر اساس توافق خریدار و تولیدکننده انجام می گردد

دسته بندی	کارآفرینی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	21 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	17

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 2

تمام فایل ها

خلاصه طرح


موضوع طرح : تولید کارتن، بسته بندی و چاپ مقوا

ظرفیت : 600 تن در سال

مجوز های لازم: اعلامیه تاسیس

سرمایه گذاری کـل: 1808 میلیون ریال

سهم آوردة متقاضی: 188 میلیون ریال

سهم تسهیلات: 1620 میلیون ریال

دورة بازگشـت سرمایه: 6/2 سال ( معادل 32 ماه )

سود ویژه : 7/627 میلیون ریال

میزان اشتغالزایی : هفده نفر

مقدمــه:

در تولید کارتن از ورق آماده ، ابتدا ورق مناسب با سفارش خریدار برش داده و چاک زده شده ولبه های آن چسبانده و آماده می‌گردد. از آنجاییکه معمولا طرح و ساخت ونحوه اتصال کارتن بر اساس توافق خریدار و تولیدکننده انجام می‌گردد، لذا اتصال کارتن با استفاده از چسب یا دوخت و یا استفاده از نوار چسب بایستی مدنظر باشد. چسب مورد استفاده برای اتصال کارتن بایستی از مقاومت مناسب در مقابل رطوبت و شرایط آب و هوایی برخوردار باشد. روش های مختلفی در تولید کارتن وجود دارد. در واحدهای بزرگ تولید کننده از مقوا و کاغذ کرافت لاینر، ابتدا بعد از تهیه ورق با استفاده از دستگاههای مربوطه مستقیما کارتن تولید و به بازار ارائه می‌شود. اما در واحدهای کوچک که فاقد دستگاه تولید ورق می‌باشند معمولا کارتن بعد از تهیه ورق با استفاده از دستگاههای خط‌زن و برش و چاک زن تولید می‌شود و یا از دستگاه دایکاست که روش تهیه کارتن به وسیله قالب می‌باشد استفاده می‌گردد. درروش دایکاست، خط وبرش وچاک به صورت همزمان برروی ورق انجام می‌گیرد وکارتن تولید تولید می‌شود. با توجه به بررسی های انجام گرفته از واحدهای کوچک کارتن سازی و تنوع بسته بندی در ابعاد مختلف و این که اساسا تولید کارتن بر مبنای سفارش انجام می‌پذیرد اکثرا سعی بر این است که با داشتن دستگاههای خط زن و برش و چاک زن، دستگاه دایکاست نیز موجود باشد. روش انتخابی بر اساس تهیه ورق از واحدهای تولید کننده و داشتن دستگاههای تولید کارتن و علاوه بر آن دایکاست و استفاده از دستگاه لب چسب برای چسباندن لبه کار می‌باشد.

تولید کارتن، بسته بندی و چاپ مقوا

دانلود طرح توجیهی خدمات رایانه و مشاوره مدیریت

طرح توجیهی خدمات رایانه و مشاوره مدیریت

تداوم حیات هر بنگاه اقتصادی ، در وهله اول به توانایی آن نهاد در رقابت با رقبای داخلی و بین‌المللی وابسته است کسب این توانایی نیز به نوبه خود نیازمند ایجاد مزیت های رقابتی برای سازمان می‌باشد یکی از متداول ترین روش‌های حصول این هدف ، افزایش بهره‌وری در امور محوله و به تبع آن کاهش اتلاف ها ( و هزینه‌ها ) است به این منظور بسیاری از نهادهای اقتصادی در

دسته بندی	کارآفرینی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	18 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	12

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 2

تمام فایل ها

خلاصه طرح


موضوع طرح : خدمات رایانه و مشاوره مدیریت

محل اجرای طرح : قابل اجرا در سراسر کشور

سرمایه گذاری کل: 25/165میلیون ریال

سهم آوردة متقاضی: 25/20 میلیون ریال

سهم تسهیلات: 145 میلیون ریال

دورة بازگشت سرمایه: 77/1 سال

مقـدمه :

تداوم حیات هر بنگاه اقتصادی ، در وهله اول به توانایی آن نهاد در رقابت با رقبای داخلی و بین‌المللی وابسته است. کسب این توانایی نیز به نوبه خود نیازمند ایجاد مزیت های رقابتی برای سازمان می‌باشد. یکی از متداول ترین روش‌های حصول این هدف ، افزایش بهره‌وری در امور محوله و به تبع آن کاهش اتلاف ها ( و هزینه‌ها ) است. به این منظور بسیاری از نهادهای اقتصادی در سراسر جهان به سمت استقرار بهترین روش انجام کار در سازمان خود پیش می‌روند. در این میان استفاده از سیستم‌های مکانیــزه انجام امور یکی از مهم‌ترین راهکارهای پیش روی این سازمان ها است.

در فضای اقتصاد جهانی ، مدیران سازمان های پیشرو با استفاده از مشاوران خبره و صرف هزینه‌های استقرار روشهای نوین و مکانیزة انجام امور به سازمان فرصت می‌دهند تا رقبا را از صحنه بیرون رانده و سهم بیشتری از بازار را در اختیار گیرند.

با توجه به افزایش روزافزون رقابت در بازار کلیه کالاها و خدمات در بازار داخلی و جهانی ، اهمیت مشاوران توانمندی که بتوانند سازمانها را به اهرم های نوین مدیریتی مجهز نمایند بیش از پیش آشکار می‌گردد. این موسسات مشاوره ای نیز علاوه بر اینکه با ارائه خدمات خود می‌توانند کشور را به سوی خوداتکایی بیشتر و نیز کسب درآمدهای غیر نفتی رهنمون گردند با ایجاد اشتغال برای افراد تحصیلکرده ( خصوصا در رشته های مهندسی کامپیوتر، مهندسی صنایع ، حسابداری ، مدیریت و ... ) گامی در جهت رفع معضل بیکاری این طبقه بردارند، ضمن اینکه در انجام این گونه فعالیت ها – خصوصا در بخش طراحی و نرم افزار – می‌توان از تخصص بانوان تحصیلکرده استفاده کرد.

خدمات رایانه و مشاوره مدیریت

دانلود طرح توجیهی تولید و بسته بندی سس مایونز

طرح توجیهی تولید و بسته بندی سس مایونز

تغییر روش زندگی شهروندان و گسترش روزافزون زندگی ماشینی موجب تغییر در عادات روزمره افراد جامعه و به ویژه عادات غذایی آنان شده است از دیگر سو اشتغال بانوان در محیط خارج از خانه که روند رو به رشدی را در بین بانوان جوان تجربه می‌کند، باعث رویکرد خانواده‌ها به استفاده از غذاهای آماده و حتی انواع غذاهای سرد گشته ‌است

دسته بندی	کارآفرینی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	21 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	16

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 2

تمام فایل ها

خلاصه طرح


موضوع طرح : تولید و بسته بندی سس مایونز به ظرفیت 171تن در سال

محل اجرای طرح : قابل اجرا در سراسر کشور

سرمایه گذاری کـل: 88/824 میلیون ریال

سهم آوردة متقاضی: 88/84 میلیون ریال

سهم تسهیلات: 740 میلیون ریال

دورة بازگشـت سرمایه: 14 ماه

مقدمــه :

تغییر روش زندگی شهروندان و گسترش روزافزون زندگی ماشینی موجب تغییر در عادات روزمره افراد جامعه و به ویژه عادات غذایی آنان شده است. از دیگر سو اشتغال بانوان در محیط خارج از خانه که روند رو به رشدی را در بین بانوان جوان تجربه می‌کند، باعث رویکرد خانواده‌ها به استفاده از غذاهای آماده و حتی انواع غذاهای سرد گشته ‌است.

استفاده از غذاهای سرد و آماده مصرف، معمولا به همراه چاشنی‌های مختلف انجام می‌گیرد. که انواع سس‌ها از مهم ترین این چاشنی‌ها محسوب می‌گردند. سس‌ها شامل انواع مختلفی هستند که سس‌های کچاپ، خردل و مایونز از اصلی‌ترین آنها به شمار می‌آیند. در این میان سس مایونز به عنوان سسی که هم به صورت خالص مورد استفاده قرار می‌گیرد و هم به عنوان پایه‌ای برای تهیه سایر انواع سس، از جمله سس‌های سالاد، سس فرانسوی، سس ایتالیایی، سس هزارجزیره و ... به شمار می‌آید از محبوبیت فراوانی برخوردار است.

ضمن اینکه سس مایونز با دارا بودن حدود 67% چربی، 3% کربوهیدرات و 2% پروتئین به عنوان یک ماده غذایی پر انرژی با حدود 650 کیلوکالری انرژی در هر یکصد گرم محسوب می‌شود.

موارد استفاده سس مایونز در تهیه انواع ساندویچ، سالادهای فصل، سالاد الویه و ... و نیز همراه با سایر غذاها ، تقاضای مصرف این ماده غذایی را به سطح بالایی ارتقا داده است، که این مطلب مؤید توجیه اقتصادی اجرای این طرح می‌باشد ضمن اینکه با اجرای این طرح ، می‌توان بستر مناسبی را برای اشتغال نیروهای ماهر و نیمه ماهر فراهم آورد که با توجه به ماهیت صنایع غذایی بانوان می‌توانند سهم بسزایی در آن داشته باشند.

تولید و بسته بندی سس مایونز به ظرفیت 171تن در سال

دانلود طرح توجیهی کافی نت

طرح توجیهی کافی نت

افزایش روزافزون کاربرد رایانه در عصر حاضر ، منجر به ورود آن به حریم زندگی روزمرة افراد شده است چنانکه امروزه بکارگیری کامپیوتر در زندگی عادی تنها معطوف به زمانی نیست که صرف کار با یک دستگاه رایانه شخصی می‌شود بلکه با استفاده از هر یک از وسایل الکترونیکی منزل یا محل کار یا حتی رانندگی با خودرو ، مشغول بکارگرفتن یک یا چند پردازنده هستیم

دسته بندی	کارآفرینی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	18 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	17

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 2

تمام فایل ها

خلاصه طرح


موضوع طرح : کافی نت

ظرفیت طرح : شش دستگاه رایانه متصل به شبکه

محل اجرای طرح : قابل اجرا در مناطق شهری سراسر کشور

سرمایه گذاری کـل: 3/169 میلیون ریال

سهم آوردة متقاضی: 19/3میلیون ریال

سهم تسهیلات: 150 میلیون ریال

دورة بازگشـت سرمایه: سی و یک ماه

اشتغالزایی : هفت نفر

مـقـدمـه :

افزایش روزافزون کاربرد رایانه در عصر حاضر ، منجر به ورود آن به حریم زندگی روزمرة افراد شده است .چنانکه امروزه بکارگیری کامپیوتر در زندگی عادی تنها معطوف به زمانی نیست که صرف کار با یک دستگاه رایانه شخصی می‌شود بلکه با استفاده از هر یک از وسایل الکترونیکی منزل یا محل کار یا حتی رانندگی با خودرو ، مشغول بکارگرفتن یک یا چند پردازنده هستیم.

شکل گیری و گسترش شبکه جهانی اینترنت ، نقطه عطفی در تاریخ دانش بشری به شمار می‌آید . در حال حاضر با استفاده از امکانات وسیعی که « وب » در دسترس قرار داده است، مفهوم « دهکده جهانی » بیش از هر زمان دیگری ملموس به نظر می رسد. با استفاده از این تکنولوژی، امکان ارتباط مستقیم از هر نقطه در جهان با هر نقطه دیگری بدون توجه به مسافت و ملیت فراهم آمده ، از دیگر سو منابع عظیم اطلاعاتی قابل دستیابی از اینترنت ، امکان پژوهش در مورد هر موضوعی را برای دانشجویان و دانش پژوهان فراهم نموده است. چنین کاری بدون استفاده از اینترنت مستلزم سفرهای طولانی و متعدد به منظور استفاده از منابع اطلاعاتی در چهارگوشه جهان خواهد بود.

علیرغم وجود محسنات فوق الذکر ، استفاده از اینترنت مستلزم وجود امکاناتی از قبیل رایانه، خط تلفن یا خط مستقیم ماهواره ای می باشد . به منظور ایجاد امکان دسترسی همگانی به شبکه جهانی « کافی نت » ها به وجود آمده اند. کافی نت مرکزی است که با فراهم آوردن امکانات لازم برای استفاده از اینترنت، بهره گیری از چنین منبعی را برای عموم مردم ممکن می سازد. این مراکز علاوه بر این که موجب افزایش سطح عدالت اجتماعی می گردند با توجه به حجم روزافزون تقاضای کاربری اینترنت دارای توجیه مناسب اقتصادی نیز می باشند.

دانلود طرح توجیهی کافی نت

دانلود تحقیق جامع درباره اوقات فراغت

تحقیق جامع درباره اوقات فراغت

تحقیقی جامع درباره اوقات فراغت در ایران و چند کشور دیگر

دسته بندی	علوم اجتماعی
فرمت فایل	docx
حجم فایل	81 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	73

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 7760

تمام فایل ها

تحقیقی جامع درباره اوقات فراغت در ایران و چند کشور دیگر :

بررسی اوقات فراغت نوجوانان وجوانان
زندگی اجتماعی
اوقات فراغت همسالان
خانواده
رسانه
آموزش و پرورش
بررسی تاثیر عوامل محیطی در اوقات فراغت
اوقات فراغت و آسیب های اجتماعی
بررسی مقایسه استانداردهای جهانی در زمینه اوقات فراغت با کشور ایران
نقش خانواده در برنامه ریزی اوقات فراغت چیست
ایا مدرسه در تنظیم و برنامه ریزی اوقات فراغت می تواند نقشی داشته باشد
نقش رسانه ملی در اوقات فراغت چیست
هویت چه تاثیری در اوقات فراغت نوجوان وجوان می تواند داشته باشد
معنای اوقات فراغت
انواع اوقات فراغت
کارکردهای اوقات فراغت رفع خستگی
کارکردهای اوقات فراغت
رهنمودهای عملی برای استفاده اوقات فراغت
فراغت فعال
بی توجهی به اوقات فراغت و افزایش انحرافات اجتماعی
عوامل محیطی آسیب های اجتماعی
بحران هویت
نابرابری های اجتماعی
نهادهای اجتماعی واوقات فراغت خانواده
اوقات فراغت، فرصت یا تهدید
ضرورت برنامه‌ریزی اوقات فراغت
دیدگاه اسلام در خصوص اوقات فراغت
ورزش و اوقات فراغت کودکان و نوجوانان
شکل زندگی و نوع مصرف گرایی در اوقات فراغت در کشور ایتالیا
جوانان ایتالیایی مایل هستند اوقات فراغت خود را کجا بگذرانند
اغلب جوانان در اوقات فراغت چه می کنند
اوقات فراغت بسترپیشگیری یا گرایش به اعتیاد
اهمیت اوقات فراغت در کشور ما
تاثیر جنسیت بر اوقات فراغت
زنان، کار و اوقات فراغت
بررسی نحوه گذران اوقات فراغت دانش آموزان دوره
نیاز به اوقات فراغت از نظر روانشناسی تربیتی
اوقات فراغت و بهداشت روانی
اوقات فراغت و خلاقیت
اوقات فراغت و توسعه مهارتهای شناختی
اوقات فراغت و تقویت مهارتهای حسی
اوقات فراغت و تقویت مهارتهای حسی – حرکتی و فعالیتهای ورزشی
و.......

بررسی اوقات فراغت نوجوانان وجوانانزندگی اجتماعیاوقات فراغت همسالانخانوادهرسانهآموزش و پرورشبررسی تاثیر عوامل محیطی در اوقات فراغتاوقات فراغت و آسیب های اجتماعیبررسی مقایسه استانداردهای جهانی در زمینه اوقات فراغت با کشور ایراننقش خانواده در برنامه ریزی اوقات فراغت چیستمدرسه در تنظیم و برنامه ریزی اوقات فراغت

دانلود تحقیق در مورد جهانگردی

تحقیق در مورد جهانگردی

جهانگردی

دسته بندی	جغرافیا
فرمت فایل	pdf
حجم فایل	202 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	11

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8135

تمام فایل ها

تحقیق در مورد جهانگردی

فرمت فایل pdf

جهانگردی

دانلود سوالات امتحانی مبانی بانکداری

سوالات امتحانی مبانی بانکداری

بانکداری

دسته بندی	بازاریابی و امور مالی
فرمت فایل	pdf
حجم فایل	349 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	4

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8135

تمام فایل ها

سوالات مهم امتحانی درس بانکداری

تعداد 14 سوال

سوالات امتحانی درس بانکداری

دانلود پولشویی چیست؟

پولشویی چیست؟

تحقیق درمورد پولشویی

دسته بندی	بورس و کالا
فرمت فایل	pdf
حجم فایل	240 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	26

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8135

تمام فایل ها

تحقیق کامل پولشویی درس بانکداری کارشناسی

پولشویی و حساب و جزا

دانلود تاریخچه بورس

تاریخچه بورس

صفحه تحقیق کامل بورس

دسته بندی	بورس و کالا
فرمت فایل	doc
حجم فایل	36 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	41

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8135

تمام فایل ها

تحقیق کامل درس بازار بورس کارشناسی

شاخص بورس و بازار پول و سرمایه

دانلود تحقیق جامع درباره پرورش انار

تحقیق جامع درباره پرورش انار

در این تحقیق به شرح دقیق کاشت تا برداشت انار میپردازیم

دسته بندی	کشاورزی و زراعت
فرمت فایل	docx
حجم فایل	37 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	38

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 7760

تمام فایل ها

در این تحقیق به شرح دقیق کاشت تا برداشت انار میپردازیم :

تاریخچه انار
تاریخچه و منشا
منشا انار
انار
ریخت شناسی و گیاه شناسی
ریخت شناسی
گیاه شناسی
مطالبی درباره ریشه انار
شرایط آب و هوایی و خاک مناسب انار
شرایط آب و هوایی انار
خاک مناسب انار
سطح زیر کشت و میزان تولید انار
سطح زیر کشت انار
میزان تولید انار
ارقام مختلف انار در ایران
انواع انار
انار ملس
انار ترش
انار ملس تبریزی
انار ملس شیرین
انار سفید جنگلی
انار ساوه
انار بی دانه
پراکنش جغرافیایی انار
عوامل کاهنده محصول انار
عوامل کاهنده انار
اهمیت و علل ترک خوردگی میوه انار

و.........

تاریخچه انارتاریخچه و منشامنشا انارانارریخت شناسی و گیاه شناسیریخت شناسیگیاه شناسیمطالبی درباره ریشه انارشرایط آب و هوایی و خاک مناسب انارشرایط آب و هوایی انارخاک مناسب انارسطح زیر کشت و میزان تولید انارسطح زیر کشت انارمیزان تولید انارارقام مختلف انار در ایرانانواع انارانار ملسانار ترشانار ملس تبریزیانار ملس

دانلود بررسی رابطه بین سخت روئی و رشد اجتماعی در بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر

بررسی رابطه بین سخت روئی و رشد اجتماعی در بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر

رشد اجتماعی فرایندی است که از طریق آن فرد آگاهیها، ارزش ها، برقراری روابط اجتماعی و مهارتهای اجتماعی را کسب می کند و این اکتسابات او را قادر می سازد تا با جامعه وحدت یا به نحوی انطباق یافته رفتار کند (ستوده 1386)1

دسته بندی	علوم اجتماعی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	1150 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	90

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول 1

مقدمه 2

بیان مساله 4

اهمیت و ضرورت تحقیق 5

جامعه مورد مطالعه 6

نمونه آماری 6

روش آماری مربوط به فرضیه ها 7

فرضیه های تحقیق 7

سئوال مسئله 7

متغیرهای تحقیق 7

تعریف عملیاتی 8

فصل دوم 9

مقدمه 10

سخت روئی 10

سخت روئی و دیگر منابع مقاومت در برابر استرس 14

مکانیزم های مداخله ای سخت رویی 16

سخت رویی و دیگر سازه های شخصیتی 19

سخت رویی و واکنش های فیزیولوژیک 22

سخت رویی و نمونه های مورد مطالعه 23

فصل سوم 50

جامعه مورد مطالعه 51

نمونه آماری 51

روش نمونه گیری 51

ابزار تحقیق 51

تاریخچه 52

اعتبار از طریق هم بستگی 54

پایائی P.V.Q 55

فهرست مطالب

عنوان صفحه

دستورالعمل پرسش نامه ارزش های شخصیتی 56

معرفی مقیاس 62

روش تحقیق 67

روش آماری مربوط به فرضیه ها 67

فصل چهارم 68

جدول 1-4 نمرات خام آزمودنی ها 69

جدول 2-4 بررسی رابطه رشد اجتماعی و سخت رویی 72

فصل پنجم 74

پیشنهادات 77

محدودیت ها 77

منابع و ماخذ 78

فصل اول

مقدمه

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت تحقیق

جامعه مورد مطالعه

نمونه آماری

روش آماری مربوط به فرضیه ها

فرضیه های تحقیق

سئوال مسئله

متغیرهای تحقیق

تعاریف نظری و عملیاتی واژه ها و مفاهیم

مقدمه:

رشد اجتماعی فرایندی است که از طریق آن فرد آگاهیها، ارزش ها، برقراری روابط اجتماعی و مهارتهای اجتماعی را کسب می کند و این اکتسابات او را قادر می سازد تا با جامعه وحدت یا به نحوی انطباق یافته رفتار کند. (ستوده- 1386)[1]

جوانی و نوجوانی یک پدیده اجتماعی است که شامل یک دوره طلایی گذرا از مرحله کودکی به مرحله بزرگی است و آن از جامعه ای به جامعه دیگر براساس ساختار و آداب و رسوم تغییر می کند و در تاریخ بشر زمانی بوده که نوجوانی اصلا وجود نداشته است. یعنی انتقال از مرحله کودکی به مرحله بزرگسالی، درست مثل انتقال از یک روز به روز دیگر به همراه برگزاری مراسم خاصی تحقق پیدا کرده است (جمال فر، 1384)[2].

اما پدیده ایی که می توان در دوران نوجوانی باعث تغییر در میزان رشد اجتماعی نوجوانان باشد نوع رفتار و کردار فرد است که گاهی از ویژگی های شخصیتی فرد مانند سخت روئی یا کم روئی در رشد اجتماعی فرد تاثیر می گذار باشد. در دوران نوجوانی گاهی اوقات پدیده ای می تواند باعث تغییر در رفتار در میزان رشد اجتماعی نوجوان شود وقتی که نوجوان به عنوان یک جوان اجتماعی می شود و به مسائلی مانند هویت اجتماعی، انجام هویت، فردیت اجتماعی، طرز تفکر، دوستی با همسالان، برخورد با جنس مخالف و ایفای نقش در ارتباط با والدین و مسائل دیگر می تواند در ایجاد رشد اجتماعی تاثیر گذار باشد.(گنجی، 1384)[3].

سخت روئی نوعی سبک شخصیتی است که از مجموعه ایی از صفات روانی تشکیل شده است و افرادی که از این سبک شخصیتی برخوردارند در مقایسه با کسانی که در مقابل مشکلات به زانو در می آیند و تسلیم می شوند در درجه اول آن ها متناسب به فعالیت هایی که در بر می گیرند احساس تعهد می نمایند یعنی درگیری های زندگی را عمدتاً تجربه های مثبت و مفید قلمداد کرده و نسبت به آن نوعی احساس تعهد می کنند و نکته دوم این است که برای افراد سخت رو حوادث و فعالیت های روزمره چالش بر انگیزند. آنها تجربه های زندگی را سرشار از معنا می دانند و برخورد با آنها را آموزنده تلقی می کنند. این در حالی است که در بسیاری از مواقع رویاروئی با حوادث زندگی خسته می شوند و مسائل زندگی برای آنها ملال آور و یا حتی تهدید آمیز تلقی می شود.

افراد چالش طلب گاهی رویدادهای مصیبت بار را در زندگی به تجربیات ارزشمند تبدیل می کنند. بالاخره افراد سخت رو نسبت به رویدادهای زندگی احساس کنترل بیشتری می نمایند. آنها معتقدند که شخص در پیامدهای زندگی نقش تعیین کننده ایی داشته و کم و بیش این پیامدها در قلمرو و کنترل آنها قرار دارد.

برخورداری از چنین نگرش هایی باعث می شود که افراد سخت رو رویدادهای محیط را به گونه ایی معنا دار ارزیابی کنند در حالی که افراد غیر سخت رو به نسبت به رویدادهای زندگی دچار احساس بیگانگی، ناتوانی و تهدید می گردند. (جمهوری ، 1383).

در واقع سخت روئی ساختار واحدی است که در محل یکپارچه و هماهنگ این سه مولفه سرچشمه می گیرد (قربانی ،1386).

بیان مسئله:

سخت روئی نوعی سبک شخصیتی است که از مجموعه ایی از صفات روانی تشکیل شده است. افرادی از این سبک شخصیتی برخوردارند که در مقایسه با کسانی که در مقابل مشکلات به زانو در می آیند و تسلیم می شوند بهتر هستند.

سخت روئی یکی از ویژگی های شخصیتی است که به عنوان عاملی برای ارتقای سلامت تلقی می شود. کوباسا[4](1979). سخت روئی را ترکیبی از باورها در مورد خویشتن جوان می دانند که فرد را در برابر فشارهای بیرونی و درونی مصون می سازد. در واقع این ویژگی توانایی پردازش مناسب محرکهای درونی و بیرونی است.

مفهوم سخت رویی را نباید صرفاً در نیروهای خاص برای تحمل فراوان فشارهای روانی خلاصه کرد بلکه وجود سخت رویی مبارزه فردی در شرایط سخت را بیش می برد و او را یاری می کند که وقایع تهدید آمیز را با موفقیت بیشتری پشت سر گذارد. سخت روئی توانایی درک درست شرایط پیرامون و قابلیت تصمیم گیری مطلوب در مورد خویشتن است که درجهت ارتقاء رشد اجتماعی می توان گفت که باید این افکار و روحیات سخت روئی در بین نوجوانان و جوانان ما شناخته شود و در جهت ارتقاء رشد اجتماعی با شناخت ویژگی های فردی قدمهای محکمی برداشت. (کاپلان[5] 2008 ترجمه پور افکاری 1386)[6]

اهمیت و ضرورت تحقیق:

پژوهش حاضر بررسی رابطه بین سخت روئی و رشد اجتماعی در بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر است. از نظر بسیاری از پژوهشگران افرادی که سخت روئی بالائی دارند هنگام بروز مشکل بیشتر از روش مقابله گفتاری استفاده می نمایند که این مسئله باعث کاهش رشد اجتماعی می شود. سخت روئی یک مفهوم روان شناختی است که به شیوه هایی خاص و با ثبات فرد و واکنش های او با رویدادهای استرس زا در زندگی اجتماعی می توان اشاره کرد. این سازه شخصیتی از سه مولفه 1) تعهد 2) کنترل 3) چالش تشکیل شده است.

1 ) تعهد نشان دهنده اعتقاد فرد به ارزشمند و معنا دار بودن فعالیت هایش و احساس عمیق و در آمیختگی با این فعالیت هاست.

2 ) کنترل بر این عقیده است که تجارب زندگی قابل پیش بینی و کنترل است.

3 ) چالش اشاره دارد به اینکه تغییر در زندگی امری طبیعی بوده و فرصتی برای رشد فراهم می آورد که تمام این موارد می تواند در مسیر رشد اجتماعی نقش بسزائی داشته باشد که امید است با این پژوهش ها بتوانیم بحث رشد اجتماعی را در بین جوانان ارتقاء بدهیم و همین طور سخت روئی و نوع برخورد با آن را مورد بحث و بررسی قرار دهیم که این مباحث می تواند در نهاد خانواده و مراکز آموزشی مورد توجه قرار بگیرد (ستایش ، 1382)

P جامعه مورد مطالعه :

جامعه آماری در تحقیق حاضر عبارتند از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر که بر طبق آمار بدست آمده می توان گفت که بالای 2500 دانشجوی دختر و پسر مشغول به تحصیل هستند که از تمام داشکده فنی و مهندسی انسانی و کشاورزی که از هر کدام به طور تصادفی آزمودنی هایی مورد سنجش قرار گرفته اند.

Pنمونه آماری:

با توجه به جامعه مورد مطالعه و بر آورد کل جامعه آماری از بین تعداد مشخص شده در حدود 140 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیده است.

روش آماری مربوط به فرضیه ها :

روش آماری جهت آزمون فرضیه ها و بررسی رابطه بین رشد اجتماعی و سخت روئی دانش جویان از روش آماری ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردیده که فرمول آن به شرح زیر است :

روش آماری به علت اینکه رابطه بین دو متغیر است از هم بستگی و ضریب پیرسون استفاده شده.

فرضیه های تحقیق:

بین سخت روئی و رشد اجتماعی رابطه معنا داری وجود دارد.

سئوال مسئله:

آیا بین سخت روئی و رشد اجتماعی رابطه معنا داری وجود دارد؟

متغیرهای تحقیق:

سخت روئی: متغیر وابسته رشد اجتماعی: متغیر مستقل

تعاریف نظری و عملیاتی واژه ها و مفاهیم:

تعریف نظری سخت روئی : عبارت است از ویژگی توانایی پردازش مناسب محرکهای درونی و بیرونی (پورافکاری، 1385).

مفهوم سخت روئی را نباید صرفاً در نیروهای خاص برای تحمل فراوان فشارهای روانی خلاصه کرد.

سخت روئی توانایی درک درست شرایط پیرامون و قابلیت تصمیم گیری مطلوب در مورد خویشتن است. ( گنجی 1383)

تعریف عملیاتی سخت روئی: نمره ایی است که آزمودنی ها از پرسش نامه بررسی دیدگاه های شخصی به دست می آورند. (تعریف نظری رشد اجتماعی: فرایندی است که از طریق آن فرد آگاهیها، ارزشها، برقراری روابط اجتماعی و مهارتهای اجتماعی را کسب می کند و این اکتسابات او را قادر می سازد که با جامعه وحدت یابد و به نحوی انطباق یافته رفتار کند (کاویانی[7] ، 1379).

تعریف عملیاتی رشد اجتماعی : عبارت است از نمره هایی که آزمودنی از آزمون رشد اجتماعی و ایلند به دست آورده است.

فصل دوم

مقدمه

سخت روئی

سخت روئی و دیگر منابع مقاومت در برابر استرس

مکانیزهای مدداخله ای سخت رویی در ارتباط بین استرس و بیماری

سخت روئی و دیگر سازه های شخصیتی

سخت روئی و واکنش های فیزیولوژیک

سخت روئی و نمونه های مورد مطالعه

مقدمه:

در این فصل ادبیات و پیشینه پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد که سخت روئی روان شناختی و ابعاد آن و پژوهش های انجام شده در ایران و خارج ذکر شده است و بعد باورهای خود کار آمدی و عوامل آن و پژوهش هایی که در این زمینه و خارج مورد بررسی قرار گرفته است.

سخت روئی:

تا اواخر دهه 1970 مطالعات زیادی انجام شد به نحوی که در آن ها حوادث استرس زای زندگی به عنوان عامل آشکار ساز ظهور بیماریهای جسمی و روان شناختی در نظر گرفته شده بود احتمال یک رابطه علیتی بین استرس و بیماری ایده ای بود که بیماری مورد توجه قرار گرفته بود رابطه همبستگی ها بین استرس و بیماری از 20% تا 78% متغیر است و در برخی مطالعات پائین تراز این حدود نیز گزارش شده است یک تبین احتمالی این داده ها وجود افرادی است که نمرات بالایی از استرس دارند اما بیمار نشده اند.

برای مطالعه این افراد باید عوامل مداخله گر که ارتباط بین استرس و بیماری را تعدیل می کند مورد بررسی قرار دارد (جمهور[8]، 1380). کوباسا(1979) از اولین محققانی بود که در میان متغیرهای تعدیل کننده ارتباط بین استرس[9] و بیماری ویژگی های شخصیتی را مورد توجه قرار داد.

وی در اولین مطالعه خود این فرضیه را بررسی کرد که اشخاص که درجه بالائی از استرس را بدون بیماری تجربه می کنند. ساختار شخصیتی ای متفاوت از افرادی دارند که در شرایط استرس زا بیماری می شود کوباسا در این مطالعه (1979) نشان دار که این تمایز شخصیتی در ساختاری به نام سخت روئی منعکس می شود (قربانی ، 1373).

وی با استفاده از تئوری های اگزیستانسیالیستی در شخصیت، سخت روئی را ترکیبی از باورها در مورد خویشتن و جهان تعریف می کند که از سه مولفه تعهد، کنترل و مبارزه جوی تشکیل شده است. شخصی که از تعهد بالائی (نقطه مقابل بیگانگی) برخوردار است به اهمیت، ارزش و معنای اینکه چه کسی هست و چه فعالیت هایی انجام می دهد باور دارد. بر همین مبنا قادر است در مورد هر آنچه انجام می دهد معنایی بیابد و کنجکاوی خود را بر انگیزد. این اشخاص با بسیاری از جنبه های زندگی شان همچون: شغل، خانواده، روابط بین افراد کاملا در آمیخته می شوند. افرادی که در مولفه کنترل (نقطه مقابل ناتوانی) قوی هستند رویدادهای زندگی را قابل پیش بینی و کنترل می دانند و بر این باورند که قادرند با تلاش آنچه را که در اطرافشان رخ می دهد تحت تاثیر قرار دهند. چنین اشخاصی برای حل مشکلات به مسئولیت خود بیش از اعمال و یا اشتباهات دیگران تاکید می کنند. مبارزه جوئی یا چالش طلبی (نقطه مقابل احساس خطر یا ترس) نیز باور به این امر است که تغییر و نه ثبات واقعیت جنبه طبیعی زندگی است.

اشخاصی که مبارزه جوئی بالائی دارند موقعیت های مثبت یا منفی را که به سازگاری مجدد نیاز دارند فرصتی برای یادگیری و رشد بیشتری می دانند تا تهدیدی برای امنیت و آسایش خویش چنین باوری انعطاف پذیری شناختی و قدرت تحمل رویداد ها و موقعیت ها مبهم و ناراحت کننده زندگی را به همراه دارد (قربانی ،1373).

در اولین مطالعه کوباسا(1979)، 300 آزمودنی که پست های مدیریت و سر پرستی داشتند و پرسش نامه های را تکمیل کردند که در آنها موارد زیر ارزیابی می شد:

1 ) رویدادهای استرس زا در زندگی در طول چند سال گذشته؛

2 ) بیماری هایی که فرد به آن دچار شده است؛

ویژگی سخت روئی نتایج این پژوهش را نشان داد. در مقایسه با آن دسته از مدیرانی که در شرایط پر استرس به بیماریهای مختلف دچار شده بودند (مدیران آسیب پذیر در برابر استرس) و آن دسته از مدیرانی که در شرایط پر استرس سالم باقی ماندند. سخت روئی تفاوت معنا دار دارد.

به عبارتی دیگر مدیرانی که در مولفه های تعهد، کنترل و مبارزه جوئی قوی تر بودند در شرایط پر استرس نیز بیمار نشدند (عسگری ،1381). با توجه به این که مطالعه ی اخیر یک مطالعه گذشته نگر بود. برای بررسی نقش علی سخت روئی در جلوگیری از بیماری ها انجام پژوهش آینده نگر در این زمینه کاملا ضروری بود. بر این اساس کوباسا، مدی و کاهن (1982) در یک مطالعه در آینده نگر، همان 300 مدیر را به مدت 2 سال مورد پیگیری قرار دارند. هدف آنها در این مطالعه بررسی پراش (نوسان) حاصل از سخت روئی و رویدادهای استرس و سلامتی مدیران در مطالعه ی قبلی داشتند صورت گرفت. با استفاده از تکنیک تحلیل کوواریانس[10] اثر سخت روئی رویدادها بر بیماری در حالی که اثر آنها در بیماریهای که آزمودنی ها قبلا داشتند کنترل می شد مورد مطالعه قرار گرفت.

نتایج نشان داد که حتی وقتی تاثیر سخت روئی و رویدادهای استرس را در بیماریهای قبلی آزمودنی ها کنترل می شود سخت روئی در کاهش خطر ابتلا به بیماری و رویدادهای استرس را در افزایش این خطر نقش دارند در این مطالعه مشخص شد مدیران سخت رو حتی با میزان بالائی از استرس کاملا سالم باقی می مانند (عسگری ،1381).

سخت روئی و دیگر منابع مقاومت در برابر استرس :

پس از مطالعات ذکر شده کوباسا و همکارانش به بررسی مقایسه ای سخت رویی و دیگر منابع مقاومت در برابر استرس (همچون زمینه سرشتی، حمایت اجتماعی، ورزش) پرداختند.

هدف از این مطالعات تعیین پاسخ به این مسئله بود که آیا اثر سخت رویی در کاهش بیماریها متمایز از اثر منابع دیگر مقاومت در برابر استرس است و نیز آیا تعاملی بین این منابع و دیگر منابع مقاومت در برابر استرس وجود دارد یا خیر. در این سری از مطالعات که روی مد صورت گرفت، اثر سخت روئی با تاریخچه پزشکی خانوادگی فرد انجام تمرینات ورزشی و حمایت اجتماعی مقایسه شد. (عسگری 1381) نتایج این پژوهش ها نشان داد که در اثر سخت روئی در کاهش بیماری ها از این سه منبع مقاومت در برابر استرس متمایز است. همچنین این مطالعات مستقل بودن اثر سخت روئی را از وقوع رویدادهای استرس زا زندگی و متغیرهای جمعیت شناختی چون سن، تحصیلات، مذهب، وضعیت تاهل و سطح شغلی نشان داده اند. در این پژوهش ها، تمرینات ورزشی در استرس سلامتی موثر بودند اما این اثر از نقشی که سخت روئی در استرس و بیماری دارد متمایز است.

با این حال مدیرانی که هم در سازه های سخت رویی و هم در انجام منظم تمرینات ورزشی نمره بالائی داشتند نشان داد. چنین نتیجه ایی نیز در مورد اثر سخت روئی و حمایت اجتماعی در محل کار مشاهده شد. این دو عامل نیز مستقل از هم عمل می کنند و بالا بودن هر دوی آنها اثر بیشتری در مقاومت افراد در شرایط پر استرس دارد.

اما نتایج بدست آمده در مورد سخت روئی و حمایت اجتماعی خانواده پیچیده هستند. کوباسا و پیوکشی (1981) در تبیین این یافته اظهار می دارند وقتی که یک مدیر در اثر تغییراتی که در کار و شغلش داشته است، احساس ناتوانی (نقطه مقابل کنترل) بیگانگی (نقطه مقابل تعهد) و ترس (نقطه مقابل مبارزه جوئی) می کند حمایت خانواده به عنوان ابزاری برای فرار از مشکل به جای مقابله با آن عمل می کند.

بنابراین ممکن است حمایت اجتماعی برای برخی افراد و در برخی شرایط . پیامدهای منفی داشته باشد. جامع ترین مطالعه کوباسا و همکارانش در مورد مقایسه ای اثر تمرینات ورزشی حمایت اجتماعی و سخت روئی در مدیرانی که رویدادهای استرس زای آنها بالاتر از میانگین بوده است نشان می دهد که وجود این منابع مقاومت در برابر استرس با کاهش نظام دار و چشمگیر احتمال بروز بیماری های همزمان با افزایش این منابع مقاومت کاهش می یابد و در سالهای بعدی نیز حفظ می شود.

علاوه بر این اگر چه تمرینات ورزشی و حمایت اجتماعی اثر حمایت کننده تقریباً مشابهی در مقابل بیماریها دارند. اما اثر سخت روئی در این موارد دو برابر بیش از اثر هر یک از این دو منبع مقاومت است در این مطالعه مشخص شد که اثر قوی تر سخت روئی به نسبت تمرینات ورزشی و حمایت اجتماعی در کاهش بیماری ها در سال های بعدی نیز به طور پایدار باقی می ماند ( هری ، 1990).

در بین این امر اظهار می دارد که تمرینات ورزشی باعث محدود شدن آسیب پذیری بدن می شود اما بر میزان استرس اثر ندارند. هم چنین حمایت اجتماعی نیز طبیعی نا پایدار و بیرونی دارد اما در مقایسه با این دو سخت روئی هم بر کاهش استرس که علت اصلی آسیب پذیری است اثر مستقیمی دارد و هم به این علت که سیستمی از باورهای درونی است. به طور نسبی پایدار است (عسگری ،1381).

مکانیزم های مداخله ای سخت رویی در ارتباط بین استرس و بیماری :

اثر مستقیم سخت روئی در افزایش مقاومت و تمایز آن از دیگر منابع مقاومت در برابر استرس این سئوال را مطرح می کند که سخت روئی از طریق چه مکانیزمی در ارتباط بین استرس و آسیب دیگری مداخله می کند؟ در پاسخ به این مسئله شیوه ارزیابی رویدادها و روش های مقابله ای افراد سخت رو در مطالعات مختلف مورد توجه قرار می گرفت.

رو دولت و آگوستین دوتیر (1984) نشان دادند افراد دارای سخت رویی بالا در مقایسه با افراد با سخت روئی پائین رویداد های استرس زا را مثبت تر و قابل کنترل ارزیابی می کنند و همین امر باعث می شود تا بر انگیختگی های فیزیولوژیکی که در اثر ارزیابی منفی رویدادها ایجاد می شوند و به بروز بیماری ها منجر می گردد در افراد سخت رو کمتر باشد (زارع، 1382). (مری ،1990). در تبیین جامع تر و دقیق تری از مکانیزم مقاومت سخت روئی (که مورد ارزیابی + رویدادها را نیز در دل خود دارد) شیوه های مقابله گشتالتی را مطرح می کند.رفتاری است که با راهبردهای خاص یک رویداد منفی را به رویدادهای مثبت تبدیل می کند و یا جنبه های مخرب و آسیب زای آن را کاهش می دهد این شیوه مقابله از دو مولفه ذهنی و عملی تشکیل می شود.

در مرحله ذهنی فرد رویداد استرس زا را چشم اندازی وسیع تر و با بلند نظری نگاه می کند چنین برخورد ذهنی ای با استرس باعث می شود تا آن رویداد خاص آن چنان هم ناراحت کننده به حساب نیاید.

در این مرحله فرد به صورتی ذهنی عامل استرس زا را به افزایش تجزیه می کند و در اثر این تجزیه و تحلیل ذهنی درک بهتر عامل استرس زا و شناسایی بهتر عامل استرس زا و شناسایی بهتر اعمال به صورتی قاطعانه در جهت رفع عامل استرس زا انجام می شود و به این ترتیب مقابله گشتالتی[11] پایان می یابد (زارع، 1382).

بر خلاف مقابله ی گشتالتی در مرحله ی ذهنی مقابله واپس رونده از استرس یک مصیبت می سازد (بهترین چیزی که ممکن است اتفاق بیفتد) و به دلیل همین عدم غلبه ی ذهنی بر استرس وجود آن انکار می شود بر همین اساس در مرحله عملی فرد به جای برخورد قاطع با استرس ، فرار از آن را ترجیح می دهد و با انجام اعمالی چون تفریح افراطی، استفاده نا به جا از مواد ...، سعی می کند که عامل استرس زا را فراموش کند (متر بانی، 1373) (هری ،1990).

بر تفاوت بین این دو شیوه مقابله ای و تقسیم بندی "لاتراروس و فاکمن" از مقابله های مسئله دار و هیجان مدار تاکید می کند در تقسیم بندی مقابله های مسئله مدار و هیجان مدار کارائی و پیامدهای رفتار مقابله ای مد نظر قرار نگرفته در حالی که هستی اصلی متمایز مقابله ی گشتالتی واپس رونده کارایی آنها را رفع عامل استرس است. بنابراین نباید مقابله گشتاری را با مسئله مدار و واپس رونده را با هیجان مدار برابر دانست چرا که یک مقابله ی مسئله مدار الزاماً بر یک مقابله ی کارا و مفید (گشتاری) دلالت نمی کند (مری، 1990). در مطالعات خود نشان داده است که وجه مشخصه افراد سخت رو بدون توجه به استرس که با آن درگیرند.

استفاده از مقابله گشتاری در برابر رویدادهای استرس زاست و همین مقابله است که استرس را از عامل منفی به پدیده های مثبت تبدیل و در نتیجه از اثرات منفی آن بر سلامتی جلوگیری می کند. اما سخت روئی پائین با مقابله ی واپس رونده همخوان است و بر همین مبنا هیچ مداخله زیاد در ارتباط با استرس و آسیب دیدگی ایجاد نمی شود (قربانی، 1373).

سخت روئی و دیگر سازه های شخصیتی :

دسته ی دیگر از مطالعات چگونگی ارتباط و تعامل سخت رویی با رگه های شخصیتی دیگر را مورد توجه قرار داده اند در این حیطه بیشترین توجه به ارتباط سخت روئی و تیپ A معطوف شده است. دلیل این مسئله شباهت ظاهری این دو سازه به یکدیگر و اثرات متفاوت آنها در زمینه سلامتی و بیماری است.

تیپ A از ابعاد عمده احساس مبالغه آمیز تنگنای زمانی، رقابت جوئی شدید و تلاش برای پیشرفت، خصومت و پرخاشگری تشکیل شده است. برخی مطالعات نشان داده اند که تیپ A در بروز بیماری های قلبی نقش اساسی دارد. هر دو سازه ی سخت روئی و تیپ A بر مفاهیم تلاش برای هدف در آمیختگی (خصوصاً شغلی) و سائق تاکید می کنند در حالی که سخت روئی عامل کاهش بیماری و تیپ A عامل ظهور بیماری (خصوصاً بیماری عروق کرونر قلب) می باشد. کوباسا و همکارانش (1983) در مطالعه خود فقدان ارتباط تجربی بین سخت روئی و تیپ A تاکید کردند.

نتایج آنها نشان داد که در آزمودنی های تیپ A اگر سخت روئی نیز بالا باشد اثرات منفی تیپ A بر سلامتی کاهش می یابد (قربانی، 1373). رودوالت و آگوستین دوتیر (1984) در مطالعه در مورد تیپ A و سخت روئی نشان دادند که سخت روئی با آشفتگی روان شناختی همبستگی معکوس و تیپ A با آشفتگی روان شناختی ارتباط مثبت دارد. در این پژوهش افراد تیپ A که سخت رو نبودند در معرض ابتلا به آشفتگی روان شناختی قرار داشتند.

نواک در پژوهش خود و همچنین کوباسا و همکارانش (1983) نشان دادند که سخت روئی و تیپ A دو سازه مستقل هستند که هیچ گونه ارتباط تجربی بین آنها وجود ندارد. در این مطالعه تیپ A با تهی شدگی و آشفتگی روان شناختی همخوان بود. شماید و همکارانش نیز در مطالعات خود روی زنان نشان دادند که در اثر تعاملی ای بین تیپ A و سخت روئی وجود ندارد.

(قربانی 1373) . کوباسا و همکارانش (1983) در تبیین فقدان ارتباط بین تیپ A و سخت روئی اظهار می دارند که بر خلاف برخی شباهت های ظاهری بین این دو سازه سخت روئی پایه ای در انگیزش درونی تیپ A پایه ای برای انگیزش بیرونی است. بر مبنای همین مطلب اگر ما انگیزش درونی و بیرونی را به عنوان یک پیوستار در نظر بگیریم حرکت و نزدیکی به سمت یکی از طرفین این پیوستار که نهایت انگیزش درونی و بیرونی است ما را از قسمت دیگر پیوستار دور می کند.

در واقع به نظر می رسد همین تبیین که برای ارتباط بین سخت روئی و تیپ A ارائه شده است بر ارتباط معکوس این سازه دلالت می کند علاوه بر این مری (1990) نیز در تبیین این بی ارتباطی اظهار می دارد که : «بی قراری و خصومت در تیپ A متضاد احساس کنترل و تعهد در سخت روئی است. در حالی که بیان مفهوم (متضاد بودن) این جنبه ها بیشتر بر ارتباط معکوس این دو سازه دلالت می کند تا بی ارتباط بودن آنها. (قربانی 1373) بر مبنای مطالب ذکر شده قربانی و دژکام (1373) با استفاده از رویکرد (کنترل نا پذیری) در مفهوم سازی تیپ A و نقد مطالعات انجام شده در زمینه ارتباط سخت روئی و تیپ A این پیش بینی را که بین سخت روئی و تیپ A یک ارتباط معکوس وجود دارد به پیش کشیدند.

نتایج مطالعه ی آنها با چنین فرضیه ایی همسویی داشت آنها در تبیین آشکار شدن ارتباط معکوس سخت روئی و تیپ A در مطالعات دیگران به ضعف ابزارهایی که در سنجش تیپ A به کار رفته بود و عدم تشخیص جنبه های متضاد این دو سازه در مطالعات قبلی تاکید کردند (جمهوری 1380) ارتباط سخت روئی با سازه های دیگر شخصیتی نیز در مطالعات مختلف مورد توجه قرار گرفته است. قربانی و دژکام (1373) در مطالعه ی خود با بررسی ارتباط سخت روئی و رفتار مستعد بیماری های کرومری قلب، یا تیپ 1 یک واکنش (واکنش توام با خشم و بر انگیختگی به استرس که در مطالعات 20 ساله ی گروسات و همکارانش (1990 و 1991) عامل اصلی ظهور بیماری های کرومری قلب بوده است) نشان دادند که سخت روئی به عنوان سپری در مقابل رشد الگوهای رفتاری که عامل اصلی بروز بیماری های قلب هستند عمل می کند.

پارگر و رندال (1988) در زمینه ی ارتباط سخت رویی با ابعاد بنیادی شخصیت همچون درون گرائی – برون گرائی و نروز گرایی – ثبات هیجانی نشان دادند که سخت روئی با برون گرائی ارتباط مثبت و با نروز گرائی ارتباط منفی دارد. در پژوهش دیگری نیز قربانی (1373) نشان داد که تبیین سخت رویی و استقلال شخصی با تیپ 4 گرایش عمیق بر مستقل بودن و پذیرش استقلال دیگران که در جلوگیری از بروز سرطان و بیماری های قلب نقش اساسی دارد ارتباط مثبتی وجود دارد که بر هم پوشی این دو سازه دلالت دارد . (جمهوری 1380)

سخت روئی و واکنش های فیزیولوژیک :

با توجه با ارزیابی مثبت رویدادها استفاده از مقابله گشتالتی و احتمال کم بروز بیماری در افراد سخت رو، انتظار فقدان یا کمی واکنش های شناختی فیزیولوژیک در این افراد کاملا منطقی به نظر می رسد. مطالعاتی که در زمینه ی واکنش های فیزیولوژیک افراد سخت رو صورت گرفته چنین امری را تاکید می کند (کانتراد 1989) در بررسی 68 دانشجوی مرد نشان داد که در پاسخ به انجام یک تکلیف مشکل فشار خون افراد سخت رو بر خلاف افراد تیپ A افزایش پیدا نمی کند و کمترین میزان خشم را در واکنش به این تکلیف گزارش می کند.

بررسی دقیق تر نتایج این پژوهش نشان داد که عامل اصلی افزایش نیافتن فشار خون در افراد سخت رو مولفه ی مبارزه جوئی است مری (1990) در یک پیگیری 7 ساله از مدیران سخت رو نشان داد که بین سخت روئی و افزایش فشار خون ارتباط معکوس وجود دارد. (بیاضی 1375) هیول و شواتز (1989) نشان دادند که در واکنش نسبت به یک استرسور آزمایشی افراد با سخت روئی بالا در مقایسه با افراد با سخت روئی پائین پاسخ هدایت پوستی (GSR) کمتری نشان می دهند در مطالعه دیگر مشخص شد که در پاسخ به یک استرس زا الگوی ضربان قلب و فشار خون اشخاص سخت رو نشان دهنده ی یک مقابله فعال می باشد.

اوکیو و همکارانش نیز همبستگی مثبتی بین سخت روئی و میانگین درصد سلول های T (به عنوان شاخص سطح ایمنی بدن) را در زنان مبتلا به آتریت روهاتید نشان دادند. وایب (1991) در مطالعه ی آزمایشی خود نشان داد که در انجام یک تکلیف تهدید آمیز آزمودنی هایی با عواطف مثبت به آن واکنش نشان می دهند و بر انگیختگی فیزیولوژیک کمتری در مقایسه با آزمودنی هایی با سخت رویی پایین نشان می دهند. (زارع 1382) .

سخت روئی و نمونه های مورد مطالعه :

مطالعات دیگری که در تائید مفهوم سخت روئی با آزمودنی هایی به غیر از مدیران صورت گرفته است نشان می دهد که پدیده سخت روئی و پیامدهایش تا حدی عمومیت دارد و مختص جامعه مدیران نیست. هیلز و همچنین یاگانا (1990) اثر سخت روئی را در ارزیابی مثبت پرستاران در اولین تجربه آنها از جراحی های مختلف نشان داده. است. (قربانی 1373) سخت روئی سالمندان نیز در مطالعه ی منگناتی (1990) مورد بررسی قرار گرفته است.

با توجه به اینکه «میزان فعالیت» عمده ترین عامل پیش بینی یک سالمندی موفق است. در این مطالعه مشخص شد که در سالمندان سخت روئی با میزان فعالیت وادراک مثبت فرد از میزان سلامتی اش ارتباطی مثبت دارد. (محمدی 1380) گروه مهاجرانی که از آسیا به آمریکا مهاجرت کرده اند نیز توسط کیووتی سای (1986) مورد بررسی قرار گرفتند بر خلاف اکثر مطالعاتی که بر پیامدهای منفی ترک مکان و مهاجرت به کشوری دیگر تاکید کرده اند در این مطالعه مشخص که مهاجران سخت رو با حداقل مشکلات در زمینه سازگاری با محیط جدید افسردگی و نگرانی مالی مواجه هستند (جمهوری 1380)

دوزول (1991) در مطالعه ی 324 افسر پلیس گشت در بزرگراهها نشان دادند که در ارتباط بین استرس با تهی شدگی علائم بیماری های جسمانی و نارضایتی شغلی سخت روئی نقش تعدیل کننده دارد. در این مطالعه مشخص شد که در شرایط نوروز گرائی در تشدید تهی شدگی، علائم بیمار و جسمانی و نارضایتی شغلی نقش دارد و سخت روئی در کاهش این متغیرها موثر است. (جمهوری 1380) شولتز (1991) در بررسی 150 نوجوان نشان داد که در شرایط پر استرس نوجوانانی که از سخت رویی بالایی برخوردارند علائم بیماری جسمانی و روان شناختی کمتری را گزارش می کنند (قربانی 1373).

گروه دیگری که در بررسی وضعیت سخت رویی آن به دلیل حساسیت شغلی مورد توجه بسیاری قرار گرفته پرستاران هستند. مطالعات زیادی نشان دادند که بین سخت روئی پرستاران و تهی شدگی ارتباط معکوس وجود دارد. بویل و همکارانش در بررسی 103 پرستار بخش مراقبت های ویژه نشان دادند که سخت روئی با تهی شدگی و مقابله هیجان مدار در ارتباطی معکوس و با مقابله مسئله مدار و حمایت های اجتماعی (شغلی و غیر شغلی) ارتباط مثبت دارد.

سخت روئی و بیماری:

رگه های شخصیتی هر فرد بیمار در چگونگی پاسخ وی به بیماری اش نقش تعیین کننده ای دارد. بر همین مبنا سخت روئی در پاسخ گوئی افراد به بیماری نیز مورد توجه محققان قرار گرفته است اوکیو[12] و همکارانش (1988) در بررسی مبتلا به آرتریت روماتید نشان دادند افرادی که از سخت روئی بالائی برخور دارند بسیار بهتر از اشخاصی که سخت روئی پایینی دارند با بیماریشان سازگار می شوند در این مطالعه سخت روئی با شاغل بودن این زنان ارتباط مثبت داشت. لامبرت[13] و همکارانش (1990) نیز در مطالعه 122 زن که به آرتریت روماتید مبتلا بودند نشان دادند که سخت روئی با تعداد افرادی که در سیستم حمایت اجتماعی بیمار وجود دارند رضایت اجتماعی و بهزیستی روان شناختی این بیماران ارتباطی مثبت دارد.

همچنین پژوهش در مورد بیمارانی که تحت عمل جراحی کولوستومی قرار گرفته اند نشان میدهد که سخت روئی با سازگاری بلند مدت روانی- اجتماعی این بیماران ارتباطی مثبت دارد و این ارتباط در مورد مولفه های تعهد و مبارزه جوئی مشهور تر است. (آزاد 1378)

نقش سخت روئی در فراسوی استرس سلامت و بیماری:

اخیراً پژوهش ها نشان دهنده این مسئله هستند که سخت روئی اثرات مهمی فراتر از سلامتی و بیماری دارد و با بررسی سخت روئی مردان و زنانی که در حال ورود به دانشکده افسری ارتش بودند نشان داد که سخت روئی بالاتر موفقیت تحصیلی بیشتری را به همراه دارد. همچنین دو مطالعه ای که در یک موسسه چاپ در شیگاگو انجام شد اشنایدر نشان داد هر چه سخت روئی یک کارمند بالاتر باشد در آمد بیشتری نیز بدست می آورد. (زارع[14] 1382) هسن و مدی (1990) در بررسی بازیکنان بسکتبال دبیرستان نشان دادند. آنهایی که از سخت روئی بالاتری برخوردار بودند براساس تعداد بسیاری از معیارهای موفقیت در بازی بستکبال بهتر بازی می کردند. مدی در بررسی دیگری نشان داد اشخاص با سخت روئی بالا در ارتباط های بین فردی فعال تر و قاطع تر هستند و مایلند به اشخاصی که از سخت روئی بالائی برخوردارند نزدیک شوند(زارع 1382) قربانی (1373) نیز در یک مطالعه ی 111 مدیر مدرسه نشان داد که ارزیابی معلم و کارمندان مدرسه و کارمندان از عملکرد شغلی مدیری که سخت روئی بالایی دارد بهتر از ارزیابی معلمان و کارمندان مدرسه است که مدیری با سخت روئی پائین دارند (جمهوری 1380) چنین یافته هایی متغیرهایی به غیر از سلامتی و بیماری را با سخت رویی مرتبط کرده است و به تثبیت این سازه به عنوان یک جنبه عمومی از شخصیت صراحت بخشیده است. (جمهوری 1380)

چشم اندازی به زیر بنای مفهومی و آینده سخت رویی:

بر مبنای یافته های بدست آمده در پژوهش ها و جنبه های تئوریک سخت رویی، ایب و ویلپامز[15](1992) مدل مفهومی ارتباط سخت روئی، استرس[16] و سلامتی را بر مبنای یک دیدگاه روان فیزیولوژیک اجتماعی ارائه کرده اند. براساس این مدل ارزیابی تهدید آمیز رویدادها و پاسخ های مقابله ایی بی ثمر (مقابله واپس رونده) عامل افزایش برانگیختگی فیزیولوژیک مکرر و یا طولانی نیز به فشار و اختلال در عمل سیستم و در نهایت به بیماری منجر می شود اما سخت روئی با ایجاد در ارزیابی رویدادها و پاسخ های مقابله ای (مقابله گشتاری) از برانگیختگی فیزیولوژیک منفی و آسیب زا جلوگیری می کند.

پژوهش های مختلف در طول یک دهه واندی این مفهوم مدلی را تقریباً تاکید کرده اند اما هنوز نمی توان در مورد جایگاه سخت روئی در زمینه ی استرس، سلامتی و بیماری و به طور کلی یک زندگی کارا و بارور به نتیجه گیری قطعی رسید. عوامل شخصیتی دیگری وجود دارند که برخی محققان در زمینه ی سلامت و بیماری به آنها توجه کرده اند مثال: جانسون و ساراسون بر عامل کنترل (نقطه مقابل ناتوانی) تاکید کرده اند اما با توجه به مطالعات ذکر شده باید گفت که این سازه مولفه ای از سخت روئی است و ارتباط آن با دو مولفه گواهی بر این است (عسگری 1381) کارور و همکارانش بر نقش تعدیل کننده خوش بینی و بدبینی در ارتباط بین استرس تاکید کرده اند. در حالی که از نظر مفهومی خوش بینی و بدبینی با مولفه ی مبارزه سخت روئی هم پوشی دارد. (عسگری 1381) زوکرمن نیز بر عامل تحریک طلبی که بر برخی عوامل موثر بر سلامتی هم چون فشار خون مرتبط است تاکید می کند. (عسگری 1381)

در کل به نظر می رسد که از نظر مفهومی سازه ای هم چون سخت روئی شکل بندی شخصیتی مثبت و قانع کننده ای در زمینه ی سلامتی و بیماری ارائه می کند و رفته رفته جایگاه بسیاری در روان شناسی سلامت و پزشکی و رفتاری پیدا خواهد کرد. (آزاد 1378)

اکتسابی بودن سخت روئی:

از آن جایی که صفت سخت روئی می تواند افراد را در مقابل مشکلات زندگی مقاوم کند طبعاً این سوال مطرح می شود که تا چه اندازه این صفت با ارزش قابل آموزش است؟ آیا سخت روئی همانند بسیاری از صفات دیگر ریشه های زیست شناسی دارد و یا در اثر تعامل خانوادگی و ارزش های فرهنگی شکل می گیرد؟ این نکته اهمیت فراوان دارد زیرا می توان با توجه به آن موجبات ارتقاء توانایی افراد را در برابر فشارهای روانی و مقابله موثر با بیماری فراهم ساخت. مدی و کوباسا اطلاعات مفیدی را در این زمینه عرضه کرده اند آنها با توجه به تجربه گذشته افراد بزرگسالان به این نتیجه رسیده اند که سخت روئی عمدتاً یک ویژگی اکتسابی است و سه مولفه ی این ویژگی در اثر نوع تعامل خانوادگی شکل می گیرد. (جمهوری 1380)

بررسی های موجود نشان می دهد که حس تعهد در خانواده هایی رشد می کند که کودکان در جریان تعامل با والدین مورد حمایت واقع شوند به طور طبیعی کودکان سعی دارند تا با عناوین مختلف نیازهای عاطفی و شناختی خود را برآورده نمایند مثلا نیاز به حس امنیت، محبت و یا تحقق بخشیدن به استعدادهای منطقی چون هنر و ریاضی هنگامی که والدین این گونه تلاش های کودکان را تشویق نموده و آنها را مورد تایید قرار دهند فرزندان نیز به نوبه خود دنیای پیرامون خویشتن خود را با ارزش می ببنید.

بر عکس وقتی والدین در مقابل ابراز این گونه نیازهای متخاصم، سهل انگار و یا انتقادگر باشند فرزندان نیز خویشتن خود را تهی از ارزش و دنیای پیرامون را خالی از محتوای می ببنید البته در مواردی ممکن است والدین با تحمل انتظارات از بیش تعیین شده امکان ابراز وجود را برای فرزندان محدود کنند. در چنین فضایی فرزندان به جای بیان رفتارهای طبیعی و خود جوش به اعمالی روی می آورند که عمدتاً هدف آنها کسب تایید از سوی والدین باشد چنین وضعیتی زمینه را برای افزایش حس بیگانگی که نقطه احساس تعهد است هموار می کند (جمهوری، 1380).

احساس کنترل و یا تسلط بر محیط که دومین مولفه سخت روئی است ریشه در تجارب خانوادگی دارد به طور کلی اگر افراد در گذار از دوران طفولیت و خرد سالی احساس کنند که در حل مسائل قابلیت و شایستگی کافی دارند متعاقباً بر محیط خود احساس تسلط خواهند داشت. نکته ای که روان شناس معروف اریکسون در بحران خود مختاری در مقابل شک و تردید مطرح کرده است بر عکس اگر کودکان نتوانند اراده خود را به نحو موثری اعمال نموده و بر فعالیت های مختلف احساس تسلط پیدا کند دچار درماندگی می شود.

به عنوان مثال در دوران کودکی رفتارهای چون لباس پوشیدن، نظارت کردن، درس خواندن، ارتباط برقرار کردن، و ورزش کردن و یا حتی فعالیت هایی نظیر دوچرخه سواری و بازی های دسته جمعی همگی می توانند در ایجاد حس کنترل و تسلط بر محیط موثر باشد. بر عکس وقتی در این گونه فعالیت ها با شکست مواجه می شوند دچار فقدان حس کنترل و ناتوانی خواهند شد. (جمهوری 1380)

بالاخره شکل گیری سه مولفه سخت روئی یعنی حس چالش طلبی نیز بر تجارب دوران کودکی وابسته است در خانواده هایی که کودکان با تجربه های متنوع و متغیر در شرایط زندگی مواجهه می شوند زمینه برای شکل گیری این ویژگی ها فراهم می شوند تغییرات در محیط خانواده گاه ماهیتی روشن و آشکار دارد و مورد دیگری ممکن است به راحتی قابل تشخیص نباشد مثلا مهاجرت تغییر در محل سکونت مسافرت های متعدد دیدن دوستان یا کسانی که با اعضای خانواده معاشرت دارند از جمله تغییرات متنوع و آشکار در محیط زندگی به شمار می آیند ولی تعامل روزمره کودک با خواهران و برادران که از لحاظ سطح رشدی با او تفاوت داردند اشتغال به کارهای گوناگون در منزل و داشتن سرگرمی های متعدد از جمله تغییرات و تجربه های متنوع دسته دوم به شمار می آیند البته صرف وجود تنوع در زندگی کودکان تضمین برای ایجاد حس چالش طلبی نیست.

حتی گاهی تنوع بیش از حد ممکن است کودکان را دچار سردرگمی کند. به نظر می رسد که تنوع و تغییر در فضای خانواده زمانی زمینه ساز چالش طلبی است که والدین نیز شخصاً انواع تغییرات زندگی و یا تنوع آن را تجربه ای با ارزش تلقی کنند و فرزندان را در این راستا تشویق نمایند.

یعنی آنها را به گونه ای تربیت کنند که تغییرات زندگی را رویداد هایی در جهت کسب تجربه های ارزنده زندگی قلمداد نمایند. (جمهوری 1380)

پیشینه ی تحقیق:

پژوهش های انجام شده در زمینه ی سخت روئی در خارج از کشور:

در پژوهشی که سورتر و همکارانش (1996) انجام دادند رابطه متقابل سخت روئی و استرس و سلامت در 126 پرستار مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش نشان داد که میزان تحلیل عاطفی در پرستاران به طور معناداری بالاتر از جمعیت عادی است هم چنین نمرات بدست آمده در پرسش نامه سخت روئی حکایت از این داشت که پرستاران نمرات بیشتری در تحلیل عاطفی و نمرات کمتری را در سخت روئی نسبت به جمعیت عمومی گزارش کردند. (زارع 1382) هماهنگ و سیندی (1995) در مورد نقادانه بر ادبیات و تعریف مرتبط به ارتباط سخت روئی و استرس گزارش کردند که اشخاص سخت روئی به احتمال زیاد سلامت تر می مانند و در ارزیابی شناختی شان تغییرات زندگی را مثبت و مبارزه جویانه تلقی می کنند آنها به مفهومی به نام سخت روئی خانوادگی و فردی اشاره کردند و عنوان نمودند که سخت روئی مرکب از 4 بعد کنترل، تعهد، مبارزه جوئی، و دلگرمی است. (زارع 1382)

در بررسی که بویل و همکارانش (1991) در رابطه با ویژگی شخصیتی سخت روئی راهبردی مقابله، حمایت اجتماعی و فرسودگی در پرستاران دوره دیده انجام دادند. سخت روئی پیش بینی کننده معنا داری در رابطه با فرسودگی شغلی بود و همبستگی منفی با استفاده از مکانیزمهای مقابله ای هیجان محور داشت. هم چنین سخت روئی با حمایت اجتماعی هم بستگی داشت اما مکانیزم مقابله ای مسئله محور با سخت روئی ایت بود که این مسئله تئوری کوباسارا سخت روئی ممکن است اثرات مضر استرس را به وسیله فراهم آوردن راه های مناسب تعدیل کند تا حدودی تایید می کند. (بیاضی 1375)

پژوهش های انجام شده در زمینه ی سخت روئی در ایران :

(جمهوری 1380) در پژوهشی تحت عنوان بررسی رابطه سخت روئی و گرایش به اضطراب افسردگی در زنان و مردان دانشگاههای تهران به این نتیجه رسید که هر یک از سه مولفه سخت روئی (تعهد کنترل، چالش طلبی) به طور جداگانه و با تلفیق یک پارچه آن با گرایش به اضطراب و افسردگی در سطح معنا داری رابطه معکوس داشت در پژوهش دیگری که ایزدیان (1380) در رابطه با مقایسه خشم (بیان، کنترل، تجدید) و سخت روئی با بیماری فشار خون در افراد عادی و مبتلا نشان دادند که بین میزان سخت روئی مولفه های آن در افراد مبتلا به فشار خون تفاوت معنا داری وجود دارد هم چنین در این بررسی به این نتیجه رسیدند که بین متغیرهای زنان و مردان تفاوت معنا داری وجود دارد. (قربانی 1373)

در پژوهش خود تحت عنوان ارتباط سخت روئی، الگوی تیپ A و رفتارهای مستعد بیماری کرونری قلب نشان داد که متغیر سخت روئی با پاسخ سنج الف و رفتار مستعد بیماری کرونری قلب رابطه معکوس دارد. نتیجه نهایی این پژوهش حکایت از آن داشت که سخت روئی می تواند در مقابل رشد الگوی رفتار مهار کننده بیماری کرونری به عنوان سدی محسوب شود.

خود کار آمدی:

شیت بام[17] (1993) به نقل از هایز (1960) بیان کرد که از انتظارات و ارزش ها در خود مردن انتخاب های مردم مهم هستند. مفهوم خود کار آمدی تاریخچه مختصری دارد که از سال 1977 توسط بندورا را مطرح شده است. اصل خود کار آمدی در رشته های مختلف در موقعیت های گوناگون آزمون شده است. بندورا از نظریه پردازان یادگیری است که در به کارگیری مفهوم «خود کار آمدی» سهم بسزایی در فهم نظریه یادگیری اجتماعی دارد. بندورا سعی کرد روشن نماید که اطلاعات مربوط به عملکرد ها ویژه تجربه های جانشینی، حالت های فیزیولوژیک و متقاعد کردن کلامی توسط دیگران چگونه می توانند خودکار آمدی خود را تغییر دهند وی همچنین بر اهمیت مدل سازی در کمک به تطابق کودکان با بزرگسالان و درونی کردن استانداردهای بزرگسالانی که برای کودک مهم هستند تاکید می کند.

بررسی رابطه بین سخت روئی و رشد اجتماعی در بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهراکتسابی بودن سخت روئیسخت روئی و بیماری

دانلود مرکز تحقیقات نجوم

مرکز تحقیقات نجوم

با نگاهی به گذشته کشور عزیزمان ایران، به این نکته می رسیم که تاهمین چند قرن پیش ایران، یکی از چند مرکز مهم تولید علم، در جهان بوده استدر واقع با ورود اسلام به ایران، و تشویق علم آموزی و اکتشاف در چگونگی آغاز و انجام این جهان در معارف دینی، مسلمانان در قرن اولیه هجری تا به حال به طور پیوسته در کسب علم و دانش کوشیده اند حال بگذریم از این نکته که در

دسته بندی	سایر گروه های علوم پایه
فرمت فایل	doc
حجم فایل	1741 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	101

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

«فهرست مطالب»

عنوان :	صفحه :
مقدمه	1
اهمیت موضوع و دلایل انتخاب آن	1
فصل اول:	4
مطالعات پایه	4
1 . 1 ) مطالعات جغرافیایی، اقلیمی، اجتماعی و فرهنگی و ....	5
1 . 2 ) مطالعات پیرامون نجوم	17
1 . 2 . 1 ) مفاهیم پایه و اطلاعاتی از دانش ستاره شناسی	17
جهان، ستارگان، منظومه شمسی، خورشید، سیارات، سیارکها، اقمار، ستارگان دنباله دار، شهاب سنگها، سیاره زمین، اثرات معلول، چرخش زمین، حرکت انتقالی به دور خورشید، ساکن نبودن زمین.	17
چشم غیر مسطح می بیند؟	23
1 . 2 . 2 ) پیشینه پژوهشهای دانش ستاره شناسی در سرزمین ایران	24
الف ) پیش از اسلام؛	25
دنیای اساطیر ایرانی و علم نجوم؛	25
- روحانیت و علم نجوم	26
فصل دوم :	27
مطالعات کالبدی و برنامه ریزی طرح	27
مکانیابی رصدخانه	28
2 . 1 ) لزوم پژوهش برای مکانیابی و رصد خانه به همراه معرفی چند نمونه رصدخانه خارجی	28
2 . 2 ) پارامترهای مهم در مکانیابی رصدخانه	33
2 . 3 ) جدول استانداری های مکان یابی رصدخانه	37
2 . 4 ) مکان یابی رصدخانه ملی ایران	39
2 . 5 ) پلانتاریم	41
فصل سوم :	52
طراحی	52
3 . 1 ) شرح فضاها را استانداردها	53
3 . 2 ) برنامه فیزیکی	65
3 . 3 ) تجزیه و تحلیل سایت و مکان یابی	71
3 . 3 . 1 ) انتخاب بستر فیزیکی طرح	72
3 . 3 . 2 ) دستریسها	72
3 . 3 . 3 ) مکان یابی	73
3 . 3 . 4 ) سد کینه ورس	74
3 . 4 ) دیدگاهها و رویکرد های نظری طراحی:	78
3 . 5 ) سازه مجموعه	82
3 . 6 ) نیازهای فنی طرح	83
3 . 7 ) تعیین جهت استقرار ساختمان	83
3 . 8 ) ساختار طرح پلانتاریم مجموعه	84
ضمائم:	86
نقشه ها و مدارک طراحی	86
منابع و مآخذ	87

مقدمه :

اهمیت موضوع و دلایل انتخاب آن.

با نگاهی به گذشته کشور عزیزمان ایران، به این نکته می رسیم که تاهمین چند قرن پیش ایران، یکی از چند مرکز مهم تولید علم، در جهان بوده است.

در واقع با ورود اسلام به ایران، و تشویق علم آموزی و اکتشاف در چگونگی آغاز و انجام این جهان در معارف دینی، مسلمانان در قرن اولیه هجری تا به حال به طور پیوسته در کسب علم و دانش کوشیده اند حال بگذریم از این نکته که در بر هه ای از زمان بسیار پر تحرک و در برهه ای دیگر بنا بر علل سیاسی و روی کار نبودن دولت مرکزی نیرومند از این کار بازمانده اند؛ تاریخ علمی کشورمان با داشتن بزرگانی چون؛ زکریا رازی، فارابی، دکترحسابی ، ابن سینا، خیام، ابوریحان بیرونی، خواجه نصرالدین توسی، شیخ بهایی، و صدها دانشمند و پژوهشگر و ادیب و عارف دیگر، دلیل محکمی بر این ادعاست.

نجوم از جمله علومی بوده است که از همان آغاز تمدن شهرنشینی ایران یعنی تمدنهای پیش از دو هزار قبل از میلاد منجمله عیلام و سایر تمدنهای اطراف آن نضج یافته است.

در این مدت طولانی تا این زمان همواره ایرانیان بنابر دلایلی مختلفی که در ادامه خواهد آمد توجه ویژه ای به علم نجوم داشته اند. که رصدخانه مراغه در واقع نمونه مهم آن است.

برای پی بردن به اهمیت مرکز علمی رصدخانه مراغه همین بس که بدانیم پایه گذاری رصدخانه مراغه به گونه یک بنیاد عظیم پژوهشی و آموزشی از قرن هفتم هجری و نقش مهم آن در گرد آوردن گروهی بزرگ از دانشمندان و دانش پژوهان و دانشجویان از یک سوو تمرکز دادن کتابها و مدارک و اسناد علمی معتبر در آن و فراهم ساختن موجبات پژوهش در جوی آرام و بهره مند از تمامی امکانات لازم و بالاخره عرضه ساختن بررسیها و کشفیات این بنیاد علمی در جهان آن روز موجبات آن فر اهم ساخت تا شهرت این مرکز علمی به بیشتر سرزمینها بپیچد و توجه بسیاری از سرزمین ها را به خود جلب نماید تا جائیکه بیشتر حکمرانان و محققان آرزو می کردند تا بتوانند نظیر چنین چیزی مرکزی را در سرزمین خویش بر پا سازند.

با عنایت به ضرورت معرفی این گذشته پر بار به نسل جوان امروزی تشویق و ترغیب آنان به ادامه راه گذشتگان، ونیز ایجاد مرکزی برای و رصد اجرام آسمانی، تحقیق و پژوهش، برگزاری همایش ها و کنفرانسهای علمی و پژوهشی و ایجاد یک مرکز مطالعات نجوم در شهر ترانزیتی چون ابهر که در مسیر اتصال سه قطب علمی غرب و شرق و جنوب کشور است ضروری می نماید.

در طراحی این مجموعه باید تاسیسات جنبی را طراحی کرد که می تواند گذشته تاریخی پرشکوه علم نجوم ایران را به بازدید کنند گان در سطح های مختلف و با دانستنی های متفاوت اطلاعات ارز نده ای را انتقال داد. با ایجاد این واحد ها برداشتی متفاوت برای همه بازدید کنند گان در زمینه های علوم ستاره شناسی کهن ایران و سیر چگونگی آن بدست خواهد آمد – محققان و پژوهشگران نیز خواهند توانست با استفاده از امکانات فراهم آمده در این مجنمع علمی به کار پژوهشهای ارزنده ای در زمینه علم ستاره شناسی و رشد تکاملی آن بپردازند و بسیاری از نکات تاریک و ناشناخته را روشن کنند همچنین با ایجاد یک تالار کوچک کنفرانس و امکان برگزاری سمینارهای علمی و تبادل نظر در زمینه ستاره شناسی و تاریخ علم نجوم در ایران فراهم خواهد آمد.

با ایجاد یک پلانتاریم نیز موجبات آن فراهم خواهد گشت تا بازدید کنند گان از مجموعه بتوانند با مشاهده آن شناختی مطلوب از آسمان بدست آورند.

باشد که این خود موجب آن گردد تا شوق تحقیق در کارهای شتاره شناسی که پس از دورانهای شکوفایی گذشته. امروز از جانها بیرون رفته است دوباره در میان جوانان این مرز و بوم زنده شود.

از طرفی ایجاد و چنین مجموعه ای می تواند در جلب توریست نیز موثر بود. و ضمن رونق بخشیدن به اقتصاد شهر با توجه به بناهای تاریخی شهر موجب رونق صنعت جهانگردی شود.

جدا از مناطق فوق باید به این نکته توجه داشت که اصولا تحقیق درباره علوم زیر بنایی چون نجوم جز و شاخص های توسعه کشورها به حساب می آید بنابراین پرداختن به مسائلی همچون علم نجوم می تواند روح تحقیق و توسعه را در ملت ها پرورش دهد.

فصل اول : مطالعات پایه

1 - 1 ) مطالعات جغرافیایی، اقلیمی، اجتماعی و فرهنگی و ...

شناخت و ارزیابی وضع موجود

معرفی اجمالی استان زنجان:

استان زنجان با وسعتی بیش از 22 هزار کیلومتر مربع در منطقه شمال بین 35 و 35 و 15 و 37 عرض شمالی از خط استوا و 10 و 47 و 28 و 49 طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد. میانگین ارتفاع آن بیش از 1500 متر از سطح دریاست. پست ترین نقطه داخل آن با ارتفاع 300 متر در منطقه طارم و بلندترین قله آن با ارتفاع 2900 متر در کوههای تخت سلیمان از ارتفاعات شهرستان ماهنشان قرار دارد. استان زنجان از شمال به استانهای آذربایجان شرقی، اردبیل و گیلان از شرق به استان قزوین و از جنوب به استان همدان و کردستان و از غرب به استان آذربایجان غربی محدود می باشد. براساس آخرین تقسیمات کشوری استان زنجان دارای 7 شهرستان، 15 بخش، 46 دهستان، 16 شهر باشد.

اگر اقلیم را عملکرد ویژگیهای قالب یک منطقه دراز مدت تعریف کنیم که خود تحت تاثیر عواملی از قبیل عرض جغرافیایی، دوری و نزدیک به منابع بزرگ آب، پستی و بلندی ارتفاع سطح دریاها، واقع شدن در مسیر جریانهای عظیم رطوبتی قرار می گیردفلذا در استان زنجان با توجه به متوسط سالیانه 200 تا 400 میلیمتر متوسط دمای سالیانه 9 تا 17 درجه سانتیگراد سه نوع اقلیم:

v نیمه خشک فراسرد؛

v نیمه خشک سرد؛

v مدیترانه ای سرد؛

را می توان مشخص کرد براساس اقلیم منطقه ابهر و خرمدره نیمه خشک سرد و منطقه خدابنده مدیترانه ای سرد و زنجان نیمه خشک فراسرد خواهد بود. همچنین می توان گفت که آب و هوای کوهستانی که نواحی قیدار، زنجان و ابهر را در بر می گیرد زمستانهای سرد و پربرف و تابستانهای معتدل از ویژگیهای آن است. منطقه طارم علیا دارای آب و هوای گرم و نیمه مرطوب می باشد که تابستانهای گرم و زمستانهای ملایم دارد و از درجه رطوبت و میزان بارندگی قابل توجهی برخوردار است. مناطق قشلاق افشار، انگوران، ماهنشان نواحی استان را تشکیل می دهند.

الف ) معرفی موقعیت شهرستان در استان:

شهرستان ابهر یکی از شهرستانهای هفتگانه استان زنجان است که در شرق این استان واقع شده و مرکز آن شهر ابهر است. این شهرستان شامل 4 شهر به نامهای ابهر، سلطانیه، صائین قلعه و هیدج است. شهرستان ابهر از نظر اوضاع توپرگرافی و پدیده های انسانی قابل مقایسه با شهرستان زنجان است و ارتفاعات تاریخی مشترکی دارند[1].

این شهرستان از سمت جنوب و مشرق به تاکستان، از غرب به قیدار، از شمال به طارم علیا و زنجان و از شمال شرقی به طارم سفلی از استان قزوین محدود است و فاصله ان تا تهران 230 کیلومتر و تا مرکز استان 90 کیلومتر است. جدول شماره (1) تقسیمات اداری، سیاسی زنجان در سال 1380 را نشان می دهد. (نقشه شماره 1 )

جدول شماره 1 ) تقسیمات اداری، سیاسی استان زنجان در سال 1380

شهرستان	تعداد بخش	تعداد دهستان	مساحت (کیلومتر مربع)	تعداد آبادی			نام شهرستانهای تابعه
				جمع	دارای سکنه	خالی از سکنه
کل استان	15	46	22164	1206	974	232
ابهر	2	8	2993	146	118	28	ابهر، صائین قلعه، هیدج، سلطانیه
ایجرود	2	4	1829	95	79	16	زرین آباد، حلب
خدابنده	4	10	5151	266	235	31	قیدار، سجاس، گرماب، زرین رود
خرمدره	1	2	407	29	18	11	خرمدره
زنجان	2	11	6763	257	289	68	زنجان
طارم	2	5	2235	154	101	53	آب بر، چورزق
ماهنشان	2	6	2786	159	134	25	ماهنشان، دندی

مأخذ : سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان زنجان، آمار نامه استان زنجان، 1380

2 ) بررسی جغرافیا و منابع طبیعی محدوده شهرستان شامل:

جمعیت، رودها، کوهها، مراتع، طول و در عرض جغرافیایی، راههای ارتباطی، پوشش گیاهی و ...

تعداد جمعیت و خانوار شهرستان ابهر: شهرستان ابهر در سال 1365 دارای 1674470 نفر جمعیت بوده است. از مجموع کل شهرستان تعداد 91134 نفر ساکن در نقاط شهری و 76336 نفر ساکن در نقاط روستایی بوده اند.

طبق سرشماری سال 1375 جمعیت شهرستان ابهر به 200305 نفر افزایش یافته است که با توجه به جمعیت 1674470 نفری سال 1365 در طی این مدت از نرخ رشدی برابر 8/1 درصد برخوردار بوده است. در سال 1375 جمعیت شهرستان ابهر در حدود 2/22 درصد جمعیت کل استان را تشکیل داده است.

از تعداد جمعیت شهرستان در سال 1375 حدود 59 درصد در نقاط شهری و 41 درصد در نقاط روستایی سکونت داشته اند. نرخ رشد جمعیت شهری شهرستان در دهه 75-65 برابر 7/2 درصد و در مناطق روستایی برابر 5/0 درصد بوده است. جدول شماره (2) تعداد جمعیت و خانوار شهرستان ابهر را در سال 1375 نشان می دهد.

جدول شماره 2 ) تعداد جمعیت و خانوار شهرستان ابهر در سال 1375

شرح	جمعیت	خانوار	مرد	زن
نقاط شهری	119999	25310	60922	59077
نقاط روستایی	80306	15317	39862	40444
جمع	200305	40627	100784	99521

مأخذ : مرکز آمار، نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1375، شهرستان ابهر.

ساخت جنسی و سنی :

در آبان 1375 از 200305 نفر جمعیت شهرستان، 100782 نفر مرد و 99521 نفر زن بوده اند که در نتیجه، نسبت جنسی برابر 101 به دست می آید. به عبارت دیگر در این شهرستان در مقابل هر 100 نفر زن، 101 نفر مرد وجود داشته است. از جمعیت این شهرستان 93/39 درصد در گروه سنی کمتر از 15 ساله، 98/54 درصد در گروه سنی 15-64 و 05/5 درصد در گروه در گروه سنی 65 ساله و بیشتر قرار داشته اند و سن بقیه افراد نیز نامشخص بوده است.

بعد خانوار و پراکندگی آن :

در آبان 1375؛ از کل خانوارهای معلولی ساکن شهرستان،28/64 درصد در نقاط شهری و 72/35 درصد در نقاط روستایی سکونت داشته اند.

در این شهرستان، میانگین تعداد افراد در خانوارهای معمولی، 96/4 نفر به دست آمده است. این میانگین برای خانوارهای شهری، 69/4 نفر و برای خانوار های روستایی، 23/5 بوده است.

مهاجرت:

توزیع مهاجرت بر حسب آخرین محل اقامت قبلی:

در فاصله سالهای 1365 تا 1375، 19964 نفر به شهرستان وارد و یا در داخل این شهرستان جابه جا شده اند. محل اقامت قبلی 89/24 درصد مهاجران، سایر استانها، 91/9 درصد شهرستانهای دیگر استانمحل سرشماری و 61/63 درصد شهر یا آبادی دیگیر در همین شهرستان بوده است. محل اقامت قبلی افراد، خارج تاز کشور یا اظهار نشده بوده است.

مقایسه محل اقامت قبلی مهاجران با محلی که در آن سرشماری شده اند نشان می دهد، 70/32 درصد از روستا به شهر، 53/45 درصد از شهر به شهر، 87/10 درصد از روستا به روستا و 30/9 درصد از شهر به روستا در طی 10 سال قبل از سرشماری آبان 1375 مهاجرت کرده اند.

جدول شماره (2): مهاجران وارد شده طی 10 سال قبل از سرشماری آبان 1375 بر حسب آخرین محل اقامت قبلی به تفکیک نقاط شهری و روستایی و جنس.

آخرین محل اقامت قبلی	جمع	ساکن در نقاط شهری		ساکن در نقاط روستایی
		مرد	زن	مرد	زن
جمع	19964	8116	7590	2064	2194
شهرستان محل سرشماری	12700	5165	4614	1421	1500
شهر	5321	2167	2102	494	558
آبادی	7379	2998	2512	927	942
شهرستانهای دیگر در همین استان	1978	828	780	178	192
شهر	952	399	393	74	86
آبادی	1026	429	387	104	106
شهرستانهای سایر استانها	4969	2071	2161	347	390
شهر	4674	1963	2066	303	342
آبادی	295	108	95	44	48
خارج از کشور	241	10	8	116	107
اظهار نشده	76	42	27	2	5

دین:

در آبان 1375 ، از جمعیت شهرستان 86/99 درصد را مسلمانان تشکیل می داده اند. این نسبت در نقاط شهری 83 99 درصد و در نقاط روستایی 91/99 درصد بوده است.

سواد :

در آبان 1375 از 48316 نفر جمعیت 6 ساله و بیشتر این شهر ، 85 درصد با سواد بوده اند این نسبت در بین مردان 56/89 درصد و در بین زنان 42/80 درصد بوده است.

از جمعیت این شهر 8517 نفر در دوره ابتدایی و سواد آموزی ، 5751 نفر در دوره راهنمایی 4456 نفر در دوره نتوسطه و 1213 نفر در دوره عالی در حال تحصیل بوده اند.

آموزش:

در آبان 1357 ، از جمعیت 6- 24 ساله شهرستان ، 95/69 درصد در حال تحصیل بوده اند. این نسبت در نقاط شهری 23/76 درصد و در نقاط روستایی 90/60 درصد بوده است.

در این شهرستان ، 33/95 درصد از کودکان ، 27/90 درصد از نوجوانان و 77/39 درصد از جوانان به تحصیل اشتغال دارند.

وضع فعالیت :

در آبان 1357 ، در این شهرستان ، افراد شاغل و افراد بیکار (جویای کار) در مجموع 18/32 درصد از جمعیت دهساله و بیشتر را تشکیل می داده اند.

این نسبت در نقاط شهری 09/32 درصد را مردان و 78 / 6 درصد را زنان تشکیل می داده اند.

بیشترین میزان فعالیت مربوط به گروه سنی 30 – 34 ساله با 16 /56 درصد و کمترین میزان به گروه سنی 10 – 14 ساله با 42 / 1 درصد بوده است.

بالاترین میزان فعالیت برای مردان مربوط به کروه سنی 35 – 39 ساله با 09 /97 درصد و برای زنان مربوط به گروه سنی 30 - 34 ساله با 19 / 11 درصد بوده است.

توپوگرافی، زمین شناسی منطقه و رودخانه ها و سایر منابع آب :

(شهرستان ابهر در منطقه ای کوهستانی قرار دارد که شهرها و روستا های آن در دامنه ها و دشت های بین کوهها قرار گرفته اند، این رشته کوهها از نظر زمان پیدایش متعلق به دوران سوم زمین شناسی بوده و فرسایش دوران چهارم سبب تغییر چهره این ناهمواریها شده و بیشتر ماسه ای و دولومیتی تشکیل گردیده ، از جوانترین تشکیلات بایندر که ماسه سنگهای ارغوانی و شیتهای سیلیسی به ضخامت 150 متر و روی آن تشکیلات سلطانیه که دولومیتهای روشن بطور هم شیب روی تشکیلات بایندر قرار دارند در جنوب مشاهده می شوند که به وسیله گسلهای متعدد از هم جدا شده اند.)

زمین شناسی :

تشکیلات زمین شناسی منطقه زنجان متفاوت و متعلق به دورانهایی از پر کامبرین تا دوران سوم زمین شناسی است. در قسمت غرب ، منطقه روی تشکیلات بلوکی مشهور بنام کوههای بلوکی میانه قرار دارند که در اثر نیرو های وارده طبقات بطور افقی بالا آمده و به وضوح قابل رویت می باشد و رسوبات این تشکیلات شامل مارن ، رس ، نمک ، گچ و طبقات سبز کلریتی هستند. کوههای بلوکی تا نزدیکی های زنجان در دو طرف دشت مورد مطالعه کشیده شده اند و در اطراف زنجان وجود معادن نمک نشانه قاره ای بودن آن است. در جنوب غربی زنجان تشکیلات بیجار مشرف به دشت مورد مطالعه مربوط به دوران اینفراکامبرین که قدیمی ترین دوران زمین شناسی است وجود دارد و شامل سنگهای گرانیت دوران می باشد. در قسمت جنوب شرقی منطقه تشکیلات سلطانیه از قدیمی ترین تشکیلات دوان پر کامبرین است و شامل دولومیتهای مشهور سلطانیه می باشد که نشاندهنده پیشروی دریا در دوران فوق است. همچنین در این قسمت و نزدیکی های روستای بولاماجی دراثر فعالیتهای آتشفشانی توفهای دوره مشاهده می شود. در قسمت شمال شهرستان زنجان ، منطقه طارم شامل سنگهای گرانیت و گرانودیوریت که جزو مواد نفوذی می باشند وجود دارد و دارای مینرالهای آمفیبول ، فلسدسپات و دیوریت است و مربوط به دوران سوم (ائوسن) بوده و در بعضی مناطق سنگهای گرانیتی ، توفها را دگرگون نموده است.

رودخانه ها و سایر منابع آب :

منابع آبیاری منطقه مورد مطالعه شامل رودخانه های زنجان چای و ابهر چای و نزولات آسمانی و تعدادی چاههای عمیق و نیمه عمیق و یک رشته قنات به شرح زیر می باشند:

• ابهر چای در جنوب شرقی منطقه اراضی دشت را در اطراف خرمدره مشروب می نماید.
• زنجان رود قسمت اعظم اراضی دشت زنجان را در مرکز و شمال غربی منطقه مشروب می کند.
• یک رشته قنات در اراضی قریه دیزج جهت آبیاری مورد بهره برداری قرار می گیرد.
• علاوه بر منابع فوق و نزولات آسمانی که در مبحث آب و هوا به صورت جدولی خلاصه شده است.
• در قسمت های مختلف منطقه چاههای نیمه عمیق عمیق حفر و مورد استفاده قرار می گیرد.

که نتایج تجزیه های آزمایشگاهی آنها در جدول زیر قید و با توجه به ارقام مندرج آبهای مذکور قابل استفاده و کاملا ً مناسب آبیاری می باشند.

مراتع ، پوشش گیاهی :

از نظر درجه بندی ، مراتع موجود در منطقه ابهر جزو مراتع خوب و متوسط به حساب می آیند که در ارتفاع 2000 متر قرار دارند و مراتع ییلاقی نامیده می شوند که در حدود 25 درصد از کل مراتع استان ا تشکیل می دهند.

رویش این مراتع از اوایل خرداد ماه شروع و تا آخر شهریور ماه ادامه دارد اما به علت کمی ریزش باران و بالا بودن تبخیر تجدید حیات گونه ها مرغوب مرتعی با مشکلات مواجه است و چون شغل عمده ساکنین اطراف و روستا ها دامداری است چرای بی رویه باعث از بین رفتن گونه ها شده است.

سطح اراضی کشاورزی :

بر اساس گذارش سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان مندرج در سال نامه اماری استان زنجان (سال 1380) سطح زیر کشت محصولات سالانه دائمی شهرستان ابر به میزان 63359 هکتار می باشد . سطح زیر کشت محصولات سالانه شهرستان ابهر 53586 هکتار که از این میزان 18106 هکتار آبی و 35480 هکتار دیم می باشد.

در شهرستان ابهر 8123 هکتار زیر کشت باغات مثمر و 1650 هکتار زیر کشت باغات غیر مثمر می باشد.

در این شهرستان 5000 هکتار جنگل و 152750 هکتار مرتع وجود دارد.

خاک :

خاکهای منطقه در سه واحد فیزیوگرافی به شرح زیر قرار دارند:

1 ) فلاتهای پست و بلند

2 ) دشتهای آبرفتی دامنه ای

3 ) اراضی پست

1 ) فلاتهای پست و بلند :

این خاکها قسمت اعظم منطقه را باستثنا اراضی اطراف رودخانه ابهر چا و زنجان چای تشکیل می دهد. شیب این اراضی متفاوت و از 1 تا 12 درصد و پستی و بلندی و فرسایش آبی کم تا زیاد دیده می شود . مقدار سنگریزه در سری های مختلف خاک از 15 تا40 درصد متغیر است.

1 - 2 ) مطالعات پیرامون نجوم

1 - 2 - 1 ) مفاهیم پایه و اطلاعاتی از دانش ستاره شناسی:

جهان :

جهان مرکب از ستارگان ، سیارات ، ستارگان دنباله دار، و اجرای آسمانی دیگر است. چشم است. چشم غیر مسلح می تواند خورشید، چند سیاره ، یک قمر چند هزار ستاره ابر های شهاب و گهگاه ستاره ای دنباله دار را روئیت کند. این اجرام آسمانی اجزایی هستند که جهان را تشکیل می دهند ، کم و بیش به جهان صورتی که خانه ها، مساجد، بیمارستانها و گرد شگاهی ، اجزاء تشکیل دهنده یک محله هستند. این اجزاء جمع آمده اند تا بقای جهان را رقم زدنند. سیارات ، سیارکها، اقمار ، ستارگان دنباله دار شهاب سنگها به دور ستاره منفردی می گردند. ستاره ای که خورشید ش می نامیم اینها همه با همه منظومه شمسی را تشکیل می دهند. خورشید و میلوینها ستاره و دیگر ، اجتماعی از ستارگان را پدید می آوردند که به کهکشان راه شیری معروفند قطر کهکشانها تقریباً صد هزار سال نوری است.

کهکشانی مجموعه ای از میلیونها ستاره است که بعضی از آنها به مراتب از خورشید بزرگتر و برخی دیگر به طور قابل ملاحظه ای کوچکترند .

ستارگان :

ستارگان گوی های بزرگی از گاز بسیار گرم هستند که به واسطه نورشان می درخشد دمای آنها در سطح هزاران درجه است در واضح دمایشان بیشتر است.

ستارگان در فضا حرکت می کنند لذا حرکت آنها به آسانی مشهور نیست. در یک سال هیچ تغییری در وضعیت نسبی آنها نمی توان ردیا بی کرد. حتی در هزار سال نیز حرکت قابل ملاحظه ای در آنها قابل مشاهده نیست. بی ثباتی ظاهری ستارگان موجب شده است که نام به آنها اطلاق شود. فاصله بین ستارگان خیلی بیشتر از فواصل میان سیارات است . حتی نزدیکترین ستار ، به خورشید در فاصله 450 هزار واضح نجومی است (فاصله زمین از خورشید 150 میلیون کیلومتر است این فاصله را واحد نجومی می نامند.)ننننن

منظومه شمسی :

نام منظومه به خاطر نظم خاصی که بر این مجموعه حاکم است. انتخاب شده وصفت شمسی حاکی از آن است که در این مجموعه خورشید و فرمانروا است. در حدود 9 / 99 در صد همه ماده این منظومه در خورشید مجتمع است. حاصل این توزیع جرم این است که خورشید بی جرم تقریباً ساکن است و همه اجرام سبکتر در گرد آن می گردند.

منظومه شمسی از عناصر زیر تشکیل شده است:

خورشید ، سیارات، سیارکها، چندین ماه که به اقمار مشهور نرو دور سیارات می گردند، ستارگان دنباله دار که گهگاه ظاهر می شدند و تعداد بسیار زیادی شهاب وار.

خورشید ستاره ای است که زمین و سیارات دیگر دور آن می گردند و از آن کسب نور و حرارت می کنند. حجم خورشید چندین هزار برابر حجم زمین و فاصله اش تا زمین 129 میلیون کیلومتر است و نور آن در مدت قریب به 8 دقیقه به زمین می رسد.

سیارات :

فاصله سیارات نسبت یکدیگر ثابت نیست و مکان خود را در آسمان تغییر می دهند و دو حرکت دارند. حرکت انتقالی به دور خورشید و حرکت وضعی به دور خود سیاراتی که به دور خورشید می گردند به ترتیب فاصله از خورشید عبارتند از:

1 ) عطارد «تیر» 2 ) زهره «ناهید» 3 ) زمین 4 ) مریخ (بهرام) 5 ) مشتری 6 ) زحل (کیوان) 7 ) اورانوس 8 ) نپتون 9 ) پلوتون سیارات از خورشیدی ندارند و از خورشید کسب نور می کنند.

سیارکها :

سیارکها اجرام جامد کوچکی با شکلهای نامنظم هستند که مانند سیارات بزرگ به دور خورشید می کردند و تفاوت عمده آنها با سیارات در اندازه آنهاست.

بزرگ ترین سیارک، قطی برابر با 800 کیلومتر دارد. و برخی قطری معادل 2 کیلومتر دارند.تخمین زده می شود که با یک الکتروسکوپ بزرگ می توان از بیش از 100 هزار سیارک دارند.

1 )ا قمار :

شش سیاره از نه سیاره بزرگ (زمین، مریخ، شتری، زحل، اورانوس، نپتون) هر کدام یک یا چند ماه دارند که به دور آن ها می گردند اینها ا قمار نامیده می شوند.

این سیارات کوچک غیر از حرکت به دور خود دو حرکت دیگر هم دارند، یکی به دور سیارات و دیگری به دور خورشی. زمین فقط یک ماه دارد در حاکی که مشتری 14 ماه دارد تا به حال 34 قمر کشف شده است.

ستارگان دنباله دار :

ستارگان دنباله دار اجرام آسمانی با شکل منحصر به فرد و اندازه ای بزرگ هستند که گهگاه ظاهر می شوند. یک ستاره دنباله دار تشکیل شده است از یک کره نورانی یا راس که به استوانه ای دقیق و دوار به نام دنباله متصل است. راس ممکن است به بزرگی خورشید به نظر آید و دنباله قومی را در آسمان رسم کند. ستاره دنباله دار که به چشم برهنه چون ماه بی حرکت به نظر می آید در واقع با سرعت صدها کیلومتر ثانیه حرکت می کنند. سرعت دقیق آن را می توان از دور تغییر مکان آن نسبت به ستارگان ثابت تعیین کرد. کمتر از 700 ستاره دنباله دار شناخت شده اند و هر ساله نیز چندین ستاره دنباله دار جدید کشف می شود اکثریت آنها به قدر ی کم سو هستند که به چشم برهنه مرئی نیستند. ستارگان دنباله دار بزرگ نادرند .

اینها به طور متوسط یکی دو بار در طول عمرشان پدیدار می شوند.

شهابوارها:

شهابوارها معمولاً اجسام جامد ریزی ( به اندازه ته سنجاق) هستند که در فضا حرکت می کنند. گهگاه گروهی از شهابوار ها جذب زمین شده و در جو می افتند. گرمایی که در این برخورد ایجاد می شود جسم را می سوزاند غبار حاصل از این سوختن به زمین سقوط می کند. هر ساله صدها تن غبارشهابی بر سطح زمین می تابد در موارد نادر شهابوارهای بزرگتر قبل از آنکه کاملاً تحلیل روند به سطح زمین می رسند. پدیده نورانی که از ورود شهابوارها به جو زمین نتیجه می شود «تیر شهاب» نامیده می شود که در خشش آن ممکن است چند ثانیه درام آورد.

اثرات معلول چرخش زمین:

چندین اثر مستقیماً معلول چرخش زمین هستند:

الف ) توالی شب و روز

ب ) صلب بودن محور زمین، محور زمین زاویه میان خود را با صفحه مدار حفظ می کند و پیوسته رو به سوی ستاره جدی است. محور زمین نیز مانند محور زیر یسکوپ دارای حرکت تقویمی است.

پ ) یک نیروی گریز از مرکز که در استوا بیشترین نیرو و در قطب صفر است.

و در هر جسمی که بر روی زمین واقع است وارد می آید.

ت ) پخ بودن زمین در قطب ها احتمالاً معلول این چرخش در زمانی بود، که سطح زمین هنوز حالتی مایع یا شکل پذیر داشته است.

حرکت انتقالی به دور خورشید:

زمین به دور خورشید بر خلاف عقربه های ساعت می گردد.

ساکن نبودن زمین:

زمین و هیچ وجه پایگاه خوبی برای رصدهای نجومی نیست! اشکال اصلی ساکن نبودن آن است و همه رصدها را باید به خاطر این حرکت تصحیح کرد به علاوه حرکتش ساده نیست، بلکه ترکیب بسیار پیچیده ای از دست کم شش حرکت اساسی است:

1 ) زمین به دور محورش دوران می کند (روزی یکبار)

2 ) محور زمین برگردد خورشید می گردد (سالی یکبار)

3 ) محور زمین حرکتی تقویمی دارد.

4 ) محور زمین حرکتی رقص دارد (رقص محوری)

5 ) خورشید به همراه زمین و سیارات دیگر در میان خوشه محلی ستارگان با سرعت 2 کیلو متر در ثانیه حرکت می کند.

6 ) خوشه محلی ستارگان؛ با سرعتی حدود چند صد کیلومتر بر ثانیه بر گرد مرکز کهکشان ما می گردد.

حواس آدمی این حرکات را در نمی یابد همان طوری که در ترنی که با حرکت یکنواخت پیش می رود مسافران سرعت آن راه حس نمی کنند. تنها در هنگامی که حرکت جرمهای مساوی دیگر اندازه گیری می شوند باید حرکت زمین راه به دقت تمام در نظر گرفت

چشم غیر مسطح چه می بیند.

موارد زیر را چشم برهنه در یک شب صاف و دور از نور چراغهای شهر قابل رو ئیتند:

الف ) حدود 2 تا 4000 ستاره در هر نیمکره آسمان؛

ب ) چند سیاره که از میان ستارگان می گردند و هر سیاره سرعت خاص خود را دارد؛

پ ) پنج تا ده شهاب در هر ساعت که هر یک آسمان را طی می کنند و برای لحظه ای چند به دنبال خود اثری از نور بجای می گذارند.

تمام ستاره دنباله دار واقعاً پر نور، یکی دوبار در طول یک عمر.

پیشینه پژوهشهای دانش ستاره شناسی در سرزمین ایران

الف ) پیش از اسلام

دنیای اساطیر ایرانی و علم نجوم

صافی آسمان ایران و درخشش چشم گیر ستارگان را در بخش وسیعی از این سرزمین یکی از عوامل مهم در زمینه جلب توجه ایرانیان به پژوهش در زمینه های فلکی و ظهور علم نجوم می توان دانست. ایرانیان جز نخستین درمانی هستند که میان نمود ها آسمان و جنبه های معنوی و یزدانی پیوندی برقرار ساخته این ویژگی را به روشنی در فرهنگ اساطیری این مردم می توان مشاهده کرد. در آیین های کهن ایران چون مهر پرستی، فردا پرستی و بالاخره آئین یکتاپرستی، همه چیز، آسمان و خورشید و ماه و ستارگان.

جایگاهی خاص دارند تا جائیکه جایگاه ایزدان و فرشتگان را در آسمان ها دانسته اند و درست نیایش به سوی گنبد و دوار آسمان نیلگون بلند می ساخته اند.

ذکر این نکته الزامی ست که ویژگی خاص آسمان شفاف و درخشان ایران زمین که به خاطر ارتفاع بیش از چهار هزار پا از سطح دریا روشنتر و پرفروغ تر از سرزمین های بست و مه آلود می درخشد در پیشرفت سر دانش ستاره شناسی در فلات ایران بسیار موثر بوده است.

در فرهنگ ایرانی کوشش برای شناخت آسمان در دو قالب نمودار گشته است:

یکی قالب الهی برای پاسخ گفتن به معماهای آغاز و انجام جهان در زندگی و مرگ، دیگری، قالبی مادی برای تعبین تاثیر سیار استاد و ثوابت در زمین خاکی و زندگی آدمی، ادیان ایران به شکلی، بارزتر و قطبی تر دین مانی کوشید. از این در شکل گزارش را در هم آمیزند.

روحانیت و علم نجوم :

بسیاری از مجموعه های کیانی و کرات آسمانی از دیر باز شناخته شده بودند و برای هر یک از ایزدان و الهه ی نامگذاری شده بودند کاربردی ستارگان در همه سرزمینهای باستانی، به دست کاهنان و مردان مذهبی سپرده شده بود. این پدیده در آئین مهر پرستی نمود واقعی خود را نشان می داد.

فصل دوم :

مطالعات کالبدی و برنامه ریزی طرح

مکانیابی رصدخانه

2 - 1 ) لزوم پژوهش برای مکان یابی رصدخانه

در زمانهای گذشته هر نقطه ای که در برسی های ساده مناسب به نظر می رسید، رصدخانه ها را بنا می کردند.

امروزه مسائل مختلفی در بر پایی یک رصدخانه مطرح شده که بدون گرفتن آنها، امکان تاسیس وجود ندارد.

با پیشرفت تکنولوژی ظرافت و دقت بکار رفته در ادوات و دستگاههای مختلف بیشتر می شود و به همان اندازه ارزش دستگاهها بالاتر می رود. به لحاظ پرهزینه بودن ساخت رصدخانه های بزرگ و حساسیت دستگاههای مورد استفاده لازم است احداث این رصدخانه در محل مناسب انجام گرفته و امکان سنجی دقیق تری که امروزه در دنیا مرسوم است صورت گیرد. به عنوان مثال؛ هزینه ساخت تلسکوپ 10 متری کک مبلغی معادل 80 میلیون دلار بود که تقریباً معادل بودجه یک کشور است. از بیشترین توان یک تلسکوپ هنگامی می توان استفاده کرد که شرایط پیرامون آن، از پوسته پوشاننده گرفته تا مکان جغرافیایی ویژه آنها متناسب انتخاب شده باشند. منظور از مکان یابی، انتخاب مناسبترین مکان از لحاظ پارامترهای هواشناسی و نجومی و محلی آن است.

نصب و استقرار تلسکوپ های اپتیکی بزرگ که بتوان رصد ستارگان را بادقت و کیفیت بهتر نسبت به جاهای دیگر امکان پذیر سازد، مستلزم مطالعه دقیق دربارهی عوامل موثر در دید و سایر به پارامترهای مکان یابی و استفاده از تجهیزات متنوع برای اندازه گیری این پارامترها می باشد. به این ترتیب، تردیدی نیست که برای استفاده و بهره برداری هر چه بیشتر از این ابزارها و مراقبت در نگهداری سرمایه کلانی که صرف آن شده بهترین مکان انتخاب شود تا از نظر بهره وری دچار مشکلی نشویم.

جای مناسب برای یک رصد خانه اپتیکی، مکانی است که بیشترین شبهای صاف و بدون ابر را در طول داشته و واضح ترین تصاویر را از جرم آسمانی بدهد. کیفیت تصویر در یک تلسکوپ، وابسته به حرکت توده های هوا و تلاطم موجود در جو است.

پژوهشهایی که در این زمینه صورت گرفته نشان می دهد که برای انتخاب یک نقطه باید مکان هایی را در نظر گرفت که بلندی آنها در نزدیکی اقیالنوسها بیش از دو هزار متر و در داخل خشکی ها بیش از سه هزار متر از سطح دریاهای آزاد باشد. می توان تصور نمود که چون اتمسفر زیمن مهمترین عامل در چگونگی تصویر اجرام آسمانی در یک تلسکوپ می باشد، برای رهایی از آن بهتر است از تلسکوپ در مدار زمین و یا ساخت یک رصد خانه در کره ماه استفاده نمود.

مرکز تحقیقات نجوممعرفی موقعیت شهرستان در استانمطالعات جغرافیایی، اقلیمی، اجتماعی و فرهنگی وروحانیت و علم نجوم

دانلود بررسی رابطه میزان نگرش(پایبندی) مذهبی با رضایت از زندگی زناشویی در شهرستان ابهر

بررسی رابطه میزان نگرش(پایبندی) مذهبی با رضایت از زندگی زناشویی در شهرستان ابهر

خانواده این واحد به ظاهر کوچک اجتماعی، از ارکان عمده واز نهادهای اصلی هر جامعه به شمار می رود و در واقع هر خانواده را باید خشت بنای جامعه و کانون اصلی حفظ سنت و رسوم و ارزشهای والا و مورد احترام و شالوده مستحکم مناسبات پایدار اجتماعی و روابط خویشاوندی، مبدأ بروز و ظهورعواطف انسانی و کانون صمیمانه ترین روابط میان افراد، و مهد پرورش فکر و اندیشه و ا

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	369 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	60

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده تحقیق 1

پیشگفتار 2

فصل اول 3

مقدمه 4

بیان مساله 6

اهمیت ، ضرورت و فواید تحقیق 9

هدف های تحقیق 12

فصل دوم 13

ادبیات پژوهش با تاکید بر مبانی نظری تحقیق 14

دیاگرام علی 17

فرضیه 18

تعریف مذهب 23

مذهب و نگرش مذهبی 26

تعریف رضایت 29

تعریف رضایتمندی زناشویی 29

تعریف دین 32

دیدگاه درونی و بیرونی دین 32

فصل سوم 34

روش اجرای تحقیق 35

جامعه آماری 35

حجم نمونه 35

ابزار و شیوه گردآوری اطلاعات 36

فصل چهارم 38

تجزیه و تحلیل داده ها 39

فصل پنجم 67

نتیجه گیری 68

ارائه راهکارها 71

محدودیت های تحقیق 71

فهرست منابع 73

ضمائم 76

فصل اول

مقدمه:

خانواده این واحد به ظاهر کوچک اجتماعی، از ارکان عمده واز نهادهای اصلی هر جامعه به شمار می رود و در واقع هر خانواده را باید خشت بنای جامعه و کانون اصلی حفظ سنت و رسوم و ارزشهای والا و مورد احترام و شالوده مستحکم مناسبات پایدار اجتماعی و روابط خویشاوندی، مبدأ بروز و ظهورعواطف انسانی و کانون صمیمانه ترین روابط میان افراد، و مهد پرورش فکر و اندیشه و اخلاق و تعالی روح انسانی به حساب آورد.

ازدواج فرایندی است که از کنش متقابل بین زن و مرد که برخی شرایط قانونی را تحقق بخشیده اند و مراسمی برای برگزاری زناشویی خود بر پا داشته اند و به طور کلی عمل آنها مورد پذیرش قانون قرار گرفته است و این فرایند ازدواج نام دارد.همچنین ازدواج ارتباطی را میسازد که در مقایسه با دیگر ارتباطات انسانی دارای تمامیتی است بی نظیر به عبارت دیگر ارتباطات انسانی دیگر یک بعد ازابعاد حیات را می پوشانند در حالی که زوجیت دارای ابعاد زیستی،اقتصادی،عاطفی و نیز روانی است به عبارت دیگرهمزیستی زوجین در درون خانواده آنان را چنان در گردونه ارتباطات مختلف ازدواج قرار میدهدکه به هیچ وجه قابل مقایسه با هیچ یک از ارتباطات انسانی نیست.

مذهب و خانواده دو نهادی بوده که همواره در مرکز بحثهای جامعه شناسی قرار داشته است چرا که در گستره جغرافیا و هر کجا که انسانی زیست می کندو در عمق تاریخ تا آنجا که نشانی از انسان ملاحظه شده خانواده وجود داشته و نیز انسان به پرستش اشتغال داشته است.

ارزشهای اخلاقی منبعث از دیانت از جمله اصول ثابت طبیعت انسان است که ریشه در نهاد انسان دارد.اهمیت تربیت اخلاقی تا آنجاست که پیامبر اسلام هدف خود را تکمیل اخلاق انسان میداند.

ادیان الهی در زمینه های گوناگون زندگی فردی و اجتماعی دستورات و فرامین مختلف دارند. مانند طریقه سخن گفتن، راه رفتن، روش برخورد با دوستان، پدر و مادر و دیگران و نحوه با دشمنان که از جمله ارزشهای اخلاقی می باشد در اسلام مورد اشاره قرار گرفته اند.به کار گرفتن رهنمودهای اخلاقی و تربیتی اسلام می تواند عامل مهمی در جلوگیری از بروز انحرافات،بزهکاریها،کاهش تنشهاو فشارهای روانی و ایجاد آرامش باشد.

بی گمان انسان حتی در سخت ترین شرایط الحادی و انکار وجود خدا در نخستین برهه رویارویی با بحران خطر و درماندگی تنها نامی که بر لب دارد نام خدا به هر واژه و هر زبانی است وتنها امیدی که در دل می پروراند یاری گرفتن از همین نیروست و همین نیروست که در وی آرامش نهاده و راه را برای کسب فضایل اخلاقی و انسانی و استقامت و سازگاری در برابر وقایع و ناملایمات زندگی اجتماعی گشوده است.

علی رغم همه تبلیغات مسموم علیه دینداری و تلاشهای دشمنان برای از بین بردن و گسترش جو بی اعتمادی در محافل و مجامع علمی روانشناسی روز به روز بر اهمیت ارتباط بین دین و سلامت روانی افزوده است و نشریات تخصصی متعددی چاپ شده است.

این پژوهش با توجه به نقش غیر قابل انکار نگرش نگرش(پایبندی) مذهبی در زندگی انسان،به بررسی رابطه نگرش(پایبندی) مذهبی و رضایتمندی زناشویی می پردازد.با امید این که بتواند زمینه ای بر تحقیقات گسترده و دقیق ایجاد کند.

بیان مسأله:

حفظ موازین و شئون اسلامی در جامعه متحول امروز و تحکیم مودت و برادری و برابری انسانی و عدالت خواهی و آزاد منشی و روحیه ایثار و مقاومت در برابر نفوذ بیگانه و حفظ استقلال و انتقال بسیاری از سنن اسلامی و معیارهای اخلاقی به استحکام و بقای کانون گرم و صمیمی خانواده نیازمند است و در اینجاست که این همه شکل می گیرد و استمرار می یابد و در سطح جامعه و روابط وسیع اجتماعی بروز و ظهور می کند.

مزلو در سلسله مراتب نیازها اشاره به نیاز انسان به تعلق و محبت دارد، نیاز به محبت و تعلق در واقع نیاز به بودن با دیگری و نیاز بودن در لااقل یک رابطه صمیمانه و دوستانه است.

از دیدگاه اسلام ازدواج نه تنها به خاطر این نیست که زن و مرد از مصاحبت هم لذت ببرند بلکه ازدواج و تشکیل کانون خانوادگی،ایجاد کانون پذیرایی نسل آینده است و سعادت نسل آینده،بستگی کامل به وضع اجتماعی خانواده دارد.

با توجه به اهمیتی که جوامع امروزی برای تداوم و بقاء خانواده و سلامت بهداشت روانی افراد جامعه قائل است،بررسی مشکلات و عواملی که منجر به زوال خانواده و روابط نامناسب زن و شوهر می گردد و سرانجام ریشه دار شدن این مشکلات که منجر به جدایی میگردد ضروری به نظر میرسد.

دیدگاه اخلاقی و مذهبی هر فرد میتواند نحوه ومشکل سازگاری آن فرد مشخص کندو انسانی که معتقد به اصول اخلاقی و مذهبی است روشهای سازگاری خاص خود را دارد که از ویژگیهای آن،قدرت تحمل بالا،صبر مقاومت و توکل به خداوندهنگام مواجه با مشکلات و بلایاست.به درستی هیچ کس نمی تواند تاثیر نگرش مذهبی را در بهبود روابط انسانی و سازگاری در زندگی اجتماعی بشر نادیده بگیرد.

امروزه بیش ازهر زمان دیگرمیل به کنکاش و چالش گرفتن مذهب در حل بسیاری از معضلات اخلاقی اجتماعی انسان بوجود آمده است و هیچ کس نیست که بتواند نقش مذهب را انکار نماید.این مذهب آثار نیک فراوان داردکه یکی از آنها کاهش و رفع ناراحتیهاست.از جمله آثار نیک مذهب کاهش بیماریها و افزایش سطح سازگاری در انسان است و پیروان همه ادیان،عقیده دارند که علت ماندگاری مذهب این است که هم جزء خواسته های فطری و عاطفی بشر است و هم برخی از نیازهای اساسی انسان را به صورت منحصر به فرد تا مین می کند.

با توجه به این که انتظار می رود بین رضایتمندی زناشویی ونگرش نگرش(پایبندی)های مذهبی زوجین رابطه مثبت وجود داشته باشد لذا پژوهشگر قصد دارد ارتباط نگرش(پایبندی)های مذهبی و رضایت زناشویی را مورد سنجش و بررسی قراردهد.

سوال آغازین:

آیا بین میزان نگرش(پایبندی)مذهبی با رضایت از زندگی زناشویی رابطه وجود دارد؟

اهمیت, ضرورت و فواید تحقیق:

خانواده قدیمی ترین و کهن ترین هسته طبیعی جامعه است که از بدو پیدایش بشر وجود داشته است و بدون خانواده هسته مرکزی هیچ اجتماعی بوجود نمی آید و در واقع خانواده حکم سلول را در ساختمان اندام موجودات داردو کانون حفظ سنتهای خانوادگی و اجتماعی است کانون خانواده مرکز تعلیم و تربیت،آموزش حس تعاون،وطن پرستی،گذشت و فداکاری و تمام خصایص عالی انسانی می تواند باشد.

تاریخ به ما می آموزد که تواناترین ملتها مللی بوده اند که خانواده آنها قویترین بنیاد و سازمان را داشته است .بدون شک خانواده یک واحد اجتماعی است که در درون یک فرهنگ رشد میکند و شکوفا می شود و چنانچه ارزشهای برتر و متعالی که کمال فرد و رشد خانواده و تکامل جامعه را تامین می کند و هنجارها و توقعات متقابل در رفتارهای متکی بر آنکه پیوند ناگسستنی با هدفها و اید ئولوژیها دارد،معنویت و کمال گرایی را در تعامل و همزیستی صرفاً مادی خانواده وارد نسازد،ممکن نیست به شناختی جامع از خانواده و جایگاه اعضای آن دست یابیم.

ضرورت و اهمیت پرداختن به مسائل خانواده از آن جهت است که انسان همیشه در خانواده زندگی می کند و به عبارت دیگر هیچ مرحله رشدی در زندگی نداریم که یک فرد در آن بی نیاز از خانواده باشد.هر فردی در مقاطع مختلف زندگی خود به ترتیب زمانی نوزاد،کودک،نوجوان و جوان خانواده هایی است که در آن به دنیا می آید و بلافاصله در مراحل بعدی پدر ،مادر،پدر بزرگ و مادربزرگ دیگر می گردد.از طرف دیگر هر فرد حساسترین زمان عمر خود را بدون اینکه طرحواره ای از نهاد های اجتماعی دیگر در ذهن خود داشته باشد در خانواده بسر می کند بدین ترتیب در اوان کودکی،سازمان نظام شناختی فرد متاًثر از تجربه های مربوط به خانواده پایه ریزی می گردد.بنابراین مسائل مربوط به خانواده ضروری تر از مطالعه مسائل مربوط به هر نهاد اجتماعی دیگر به نظر می رسد.

یکی از مشکلات اجتماعی خانواده ها در سطح جهانی مساًله طلاق است و به نظر می رسدمهمترین مشکلات اجتماعی جامعه ما هم باشد زیرا کانون گرم خانواده را که مقدسترین و ارزشمند ترین کانون ماست از هم می پاشد.

طلاق و افزایش روزافزون آن در قرن حاضر برای زنان و مردان متاًهل و کسانی که در تدارک تشکیل خانواده هستند زنگ خطری بشمار می آید که مستلزم دارا بودن بصیرت کافی و آگاهی عمیقتر زنان و مردان از خصوصیات اخلاقی و روحی همدیگر در هنگام ازدواج است.در حال حاضر بسیاری از کشورهای صنعتی و پیشرفته میزان طلاق تا رقم 50 درصد افزایش یافته است.

بر اساس داده های موجود نسبت آمار طلاق به ازدواج در ایران در سالهای مختلف حالتی نوسان دار و بدون ثبات دارد به طوری که به نظر می رسد این روند به شکل مستقیم از جریانهای اقتصادی ،اجتماعی،سیاسی و مذهبی تاًثیر می پذیرد .

علاوه بر آن آمار نشان می دهد در سال 1355 میزان طلاق 7/10 درصد بود در سال 1360کاهش یافته و به 3/8 درصد رسیده است در اوایل دهه 60 شروع به افزایش نموده و در سال 1365 به 3/10 درصد رسیده از سال 1366تا1370 نسبت طلاق به ازدواج نوسانهای خفیفی دارد و در سال 1372 به کمترین حد ممکن در 17 سال قبل یعنی 3/6درصد رسید . از سال 1373تا 1379نسبت طلاق به ازدواج بتدریج افزایش یافته به طوری که در سال 1379 رشد 3/8 درصدی را نشان می دهد .افزایش 12 درصدی طلاق در آمارهای موجود سال 1379 نسبت به سال 1378 افزایش 14 درصدی در سال 1380 نسبت به سال 1379 روند افزایش این معضل را در جامعه کنونی ما گوشزد می کند و در دو، سه سال اخیر این روند افزایشی همچنان به قوت خود باقیست.

جامعه مترقی و متعالی آن نیست که از جمیعت فراوان یا منابع سرشار برخوردار باشد بلکه جامعه مطلوب جامعه ای است که خانواده های مستحکم داشته باشد . روشن است که هرگاه جامعه ای از خانواده های متعادل و استوار برخوردار باشد که به طور طبیعی فرزندان سالم و متعالی در آن پرورش می شوند در بزرگسالی از ارزشهای واقعی آن جامعه محسوب خواهند شد پس ثروت واقعی جامعه برخورداری از نیروی انسانی شایسته که در خانواده هایی متعادل پرورش یافته اند می باشد.

به نظر می رسد یکی از عوامل تاثیر گذار در استحکام خانواده نگرش(پایبندی) مذهبی زوجین باشد.لذا در تحقیق سعی می شود به ارتباط بین نگرشهای مذهبی افراد در رضایت آنها از زندگی زناشویی پرداخته شود تا روشن سازد آیا افرادی که از نظر نگرش(پایبندی) های مذهبی در سطح بالایی هستند آیا در رضایت از زندگی زناشویی هم نمره بالایی کسب می کنند یا خیر.

هدف های تحقیق:

هدف اصلی این پژوهش تعیین ارتباط بین میزان نگرش(پایبندی) مذهبی و رضایت از زندگی زناشویی جهت ارائه پیشنهادات و راهبرد های لازم به زوجها به منظور پیشگیری و کاهش نارضایتی و ناسازگاری آنها می باشد.

فصل دوم

ادبیات پژوهش با تاکید بر مبانی نظری تحقیق:

پیشینه تحقیقات انجام شده در مورد مذهب با هر عنوانی دیگر

در تحقیق خانم کریمی (1382) رابطه نگرش(پایبندی) مذهبی و شیوه فرزند پروری والدین را مورد بررسی قرار دادند نتایج بدست آمده نشان داد که بین نگرش(پایبندی) مذهبی والدین و دخترانشان رابطه مثبت وجود دارد همچنین بین روشهای تربیتی والدین و نگرش(پایبندی) مذهبی آنها نیز رابطه مثبت و معنا داری وجود دارداما بین روشهای تربیتی آنها و نگرش(پایبندی) مذهبی پسرانشان رابطه معنی دار وجود ندارد.

در یک بررسی خانم رازفر(1379)رابطه نگرش مذهبی و خویشتنداری نوجوانان را مورد بررسی قرار داد نتایج نشان داد بین نگرش(پایبندی) مذهبی و خویشتنداری رابطه مثبت معنی دار وجود دارد.

در یک مطالعه ای که روی دانشجویان انجام گرفت این نتیجه حاصل شد که گرایش های مذهبی می تواند نقش مهمی در پیش بینی سازگاری اجتماعی دانشجویان داشته باشد.(لوو هاندل 1995 به نقل از علم مهر جردی1381)

در تحقیقاتی توسط نلسون(1991)به رابطه بین انجام اعمال دینی و اعتقادات قلبی و رابطه آن با کمک به دیگران انجام گرفت نتایج نشان داد که مذهب دارای یک ارتباط مثبت و قوی با میل به کمک به دیگران دارد.

در تحقیقی دیگر تأثیراعتقادات مذهبی وشکل گیری منبع کنترل ونیمرخ روانی توسط خانم میرهاشمیان مورد بررسی قرار داد.

نتایج تحقیق نشان داد که بین اعتقادات مذهبی وسلامت روانی رابطه مثبت ومعنا دار وجود دارد .اما بین اعتقادات مذهبی و منبع کنترل رابطه معنی دار مشاهده نشد.

شلو درمن وهیون(1997) تحقیقی را در زمینه ارتباط بین مذهب و ارزشها و سازگاری انجام دادند نتایج این پژوهش نشان داد که داشتن روحیه مذهبی ارتباط قوی با ارزشهای اجتماعی خواهانه نگرش خوب به مدرسه ورضایت خانوادگی داشته است .

برکین، مسترز وریچاردز(1987) ومکین(1978) طی تحقیقات خود دریافتند که گرایشات مذهبی درونی شده در

بین دانشجویان ارتباط مثبتی با سازگاری ایشان دارد و هتیزمن نیز به ارتباط بین گرایشات مذهبی درونی شده و

احساس رضایت از زندگی در بین سالمندان اشاره کرد.

در تحقیقی دیگر (سهرابیان 1379)به بررسی تأثیر نگرشهای مذهبی بر سازگاری فردی و اجتماعی دانش آموزان ارگیل وبیت هلاهمی(1975) در پژوهشی نشان دادند که شرکت در مراسم مذهبی وانجام تکالیف دینی میتواند عامل باز دارنده از بزهکاری باشد.

ربکا جی،گلورو (1996)ارتباط بین سن و جنس افراد و مذهبی بودن را مورد بررسی قرار داد نتایج این پژوهش نشان داد که نوجوانان 14تا17 ساله کمتر از گروههای سنی بالاتر مذهبی هستندو بین مذهبی بودن و جنسیت هیچگونه ارتباطی وجود ندارد ولی بین مذهب و متغیرهای سازگاری و سلامت روانی ارتباط معناداری وجود دارد.افرادی که از نظر مذهبی در سطح پایینی هستند احساس بی هدفی و بیگانگی نسبت به اجتماع در بین آنان متداول تراست.

برنادت س .هیز نیز میگوید که تحقیقات مبین آن است که زنان نسبت به مردان مذهبی تر بوده و در مقابل اعتقادات مذهبی خود احساس تعهد بیشتری دارند.(همان منبع)

دیاگرام علی:

تدوین فرضیات پژوهش و ترسیم دیاگرام علی تحقیق(مدل تحلیلی تحقیق):

فرضیه اصلی تحقیق

1. به نظر می رسد بین نگرش(پایبندی) مذهبی و میزان رضایت از زندگی زناشویی همبستگی مثبت و مستقیم وجود داشته باشد.

تعریف نظری و عملیاتی مفاهیم, شاخص سازی و ارائه معرف های لازم برای سنجش و اندازه گیری مفاهیم و متغیرها

تعاریف نظری:

میسرون در کتاب "درباره قوانین" می گوید : دین پیوند هایی است که انسان را به خدا مربوط می کند در کتاب "دین" در مرزهای عقل می نویسد دین عبارت از این است که ما تکالیف واجب و ضروری خود را با توجه به اینکه مبتنی بر اوامر الهی است درک نمائیم. (کتاب قوانین, میسرون)

هربرت اسپنسر در خاتمه کتاب مبادی اولیه میگوید ایمان به نیروی که نتوان مرز پایانی زمانی و مکانی آن را تصور کرد عنصر اساسی دین را تشکیل می دهد (اسپنسر, 1381: 16)

تی یل نوشت که حقیقت دین وضعیتی روحی یا حالتی ناب و حرمت آمیز است که آن را خشیت میخوانیم. تی یل(1803-1902)

برادلی نوشت که دین بیش از هر چیز کوششی برای آنکه حقیقت کامل خیر را در تمام وجود هستی مان باز نمائیم. برادلی (1862-1924)

جیمز مارتینو مدعی بود که دین اعتقاد به خدای همیشه زنده است یعنی اعتقاد به اراده وذهنی الهی که حاکم بر جهان است وبا نوع بشر مناسبات اخلاقی دارد. جیمز مارتینو (1900-1805)

روشن است که هر کدام از این تعاریف ویژگی متفاوتی را مورد تاٌکید قرار می دهد تی یل بر خشیت تکیه می زند، برادلی دین را با خیر پیوند می دهد و مارتینو به جنبه های اخلاقی یکتا پرستی توجه می کند.

تعاریف دیگر ویژگیهای خاص دیگری را منظور می کنند : ویژگیهایی نظیرانجام مناسک دعا و ارتباط با خدایان ، به نظرمی رسد که هر کدام از این تعاریف خطی از اعتبار و معقولیت را دارند "ادیان"بسیار پیچیده هستند بنابرین شرط عقل آن است که هیچ وجه منفردی را تعریف کامل (دین) تلقی نکنیم. برای مثال ادیان ابتدائی نظیر ادیان شمنی (shamanistic ) وجود دارند که به نظر می رسد اعمال خضوع آمیزشان ناشی از ترس یا طمع است نه ناشی از احساس خشیت ناب.

بنابراین تعریفی هم که تی نل ارائه می دهد جامع نیست همچنین ادیان قائل به چند خدائی(نظیر ادیان یونان و مصر باستان) هم وجود دارند که معتقد نیستند جهان فرمانروای واحدی دارد بنابراین تعریفی هم که مارتینو ارائه میدهد نمی تواند تمام ادیان را در برگیرد.

دین به اندازه ای ساده است که هر بچه عاقل و بالغ و یا آدم بزرگ می تواند یک تجربه دینی حقیقی داشته باشد و به اندازه ای پیچیده است که برای فهم کامل و بهره گیری تام از آن نیازمند به تجزبه و تحلیل می باشد.دین را به عبارت ساده می توان چنین تعریف کردکه آن جنبه از تجربیات و از جمله افکار ،احساسات و فعالیتهای یک

فرد است که به وسیله آن او کوشش می کند که در ارتباط با آنچه که خود مقدس و الهی می شمارد یعنی قدرت بسیار متعالی و باارزش که جهان را کنترل می نماید زندگی می کند.

دین به انداز ه ای فراگیر و غنی می باشد که جنبه های متفاوت آن کاملاً بحق،برای طبائع مختلف به گونه های متفاوتی مهم جلوه می کند به عنوان مثال:

1.ماکس مولر روی جنبه عقلانی آن تاکید کرده و می گوید:دین یک قوه و یا تمایل فکری است که مستقل است که علی رغم حس و عقل بشر را قادر می سازد که "بی نهایت "را تحت اسامی و اشکال گوناگون درک نماید. هیوم،رابرت(1969)

2.جنبه اخلاقی در دو تعریف مشهور تاریخی از امانوئل کانت و ماتیو آرنولد از دین به عمل به عمل آورده اند مورد تاکید قرار گرفته است" دین عبارتست از تشخیص همه وظائف به عنوان دستور الهی"(همان منبع)

3. تاکید احساسی بر دین توسط عالم بزرگ الهی شلایر ماخربیان گردیده است ."جوهر دین عبارتست از احساس وابستگی مطلق ".

4. تاکید به جنبه پرستشی دینی توسط متویس به عمل آمده است ."دین عبارتست از پرستش قدرتهای بالا به دلیل نیاز (همان منبع)

5. تاکید بر نفع شخصی توسط آلبرت رویه (Ahbert Reoihe) یکی از اولین مورخین ادیان در عصر جدید به عمل آمده است "دین بیش از هر چیز، مبتنی بر نیاز بشر در پی بردن به یک ترکیب هماهنگ بین سرنوشت خود او و عوامل موثر مخالفی است که در جهان با آنها روبرو می شود ".(همان منبع)

6. یکی از تاکیدهای بسیار مورد پسند جدید تاکید بر جنبه اجتماعی دین است که پروفسور ادوارد اسکروینارمز آن را اینگونه تعریف می کند "دین عبارتست از آگاهی به متعالی ترین ارزشهای اجتماعی ."(همان منبع)

7.تاکید دیگری که کاملاٌ با تاکیدات فوق متفاوت است،تاکید فردی که با دقت بسیار زیاد در کتاب مشهور پروفسور ویلیام جیمز شرح داده شده است بنابرین"دین همانطور که من اکنون از شما می خواهم داوطلبانه آن را بپذیرید،باید برای ما به معنی احساسات ،اعمال و تجربیات هر یک از افراد بشر در خلوت خودشان،تا جایی که خود را در رابطه با هر آنچه که الهی می پندارند و می بینند بوده باشد." (همان منبع)

8. دین به عنوان فرایند ایده ال سازی متعالی ،دیدگاهی است که توسط پروفسور استراترن عرضه گردیده است،"دین عبارتست از ادراک یک جهان نادیده که معمولاًیک صاحب عینی است،همچنین دین هر آن چیزی است که آشکارا ما را به سمت آن ادراک حرکت داده و یا از آن برگشت می نماید شاید هم بشود آن را اینطور شرح داد که دین عبارتست از کل تمایل بشر نسبت به آنچه که در نظر او بهترین و یا عظیم ترین جلوه می کند ".(همان منبع)

9. تاکیدی هم که کوشش دارد تا هم تاکیدات دیگر را شامل شود به خوبی ، توسط پروفسور ویلیام آرماز براون بیان گردیده است او می گوید: دین به معنی زندگی بشر و در روابط فوق بشریت می باشد یعنی رابطه او با قدرتی که او به آن احساس وابستگی میکند ، صاحب اختیاری که او خود را در مقابل آن مسئول می بیند ، وجود غیبی که او خود را قادر به ارتباط با آن میداند ، در آرمان وابستگی دینی، مسئولیت و ارتباط با یکدیگر متعلق اند. (همان منبع)

در لغت نامه دهخدا جلد 22 واژه دین معادل کیش، طریقت مسئولیت و مقابل کفر آورده شده است.همچنین دراین لغت نامه دین به این صورت تعریف شده است: مجموعه عقاید موروث و مقبول در باب روابط انسان با مبدا وجودی و التزام به سکوت و رفتار به مقتضای آن عقاید براون دین را زندگی بشر در روابط فوق بشری و وجود غیبی قلمداد می کند که انسان خود را قادر به برقراری ارتباط با آن می بیند و آلن میتریس در تعریف دین آن را پرستش قدرتهای بالا می داند. رامز براون, ویلیام(1987)

تعریف مذهب

در لغت نامه دهخدا در تعریف مذهب آمده است که مذهب در اصطلاح علم کلام اسلامی طریقه ای خاص در فهم مسائل اعتقادی به ویژه امامت است که منشاء اختلاف در آن توجیه مقدسات منطقی و یا تفسیر ظاهری کتاب خدا است مانند مذهب شیعه امامی،اشعری و معتزلی.(لغت نامه دهخدا)

شهید مطهری در کتاب مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی ایمان و دین را اینگونه تعریف می کند :ایمان مذهبی پیوندی است دوستانه میان انسان و جهان و به عبارت دیگر نوعی هماهنگی است میان انسان و آرمانهای کلی جهان.(شهید مطهری)

از نظر اریک فرم مذهب هر سیستم فکری و عملی است که به انسان چهارچوبی برای جهت گیری و اخلاق می دهد.(فرم,اریک)

از نظر امانوئل کانت و ماتیو آرنولد دین عبارتست از تشخیص همه وظائف به عنوان دستورات الهی. (کانت, امانوئل , آرنولد, ماتیو)

و از نظر " شلایر ماخر" دین احساس وابستگی مطلق است. (ماخر, شلایر)

به عقیده ساموئل کینگ : مذهب نیز مانند صنایع ، جنگ و مقررات وسیله حراست و حمایت بشر است و آن را می توان بیمه عملی بر علیه خطرات و تغییرات ناگهانی دانست که بشر از پی بردن به علل آن عاجز است .(جیمز ,ویلیام)1372)

ویلیام جیمز در کتاب تنوع تجربی ادیان که قسمتی از آن تحت عنوان " دین و روان"ترجمه شده است ، دین را عبارت از نظم نامرئی موجود در جهان میداند که وظیفه انسان هماهنگی با این نظم است . او در بررسی های خود چیز مشترکی را در ادیان مختلف مشترک یافت که آن رهایی از ناراحتی و دستیابی به آرامش بود.

به نظر یونگ دین به میزان قابل ملاحظه ای جنبه روانشناسی دارد،یونگ دین را با توجه به ریشه لاتینی آن عبارت از تفکر از روی وجدان می داند. اریک فروم دین را نیاز به پرستش و خدا را جلوه ای از نیاز انسان به کمال و گریز از یک حالت دو گانگی در رسیدن به وحدت و تعادل می داند.

فرم معتقد است که با ایمان زیستن به معنی ثمر بخش زندگی کردن است و به نظر او ایمان دین مدار سازنده و زایاست یعنی خاصیت بار آوری دارد، او نیاز به یک نظام اعتقادی را جزءذاتی انسان می داند و اضافه می نماید از آنجا که نیاز به یک نظام جهت گیری و اعتقادی جزء ذاتی هستی انسان است ،می توان به حدت و شدت این نیاز پی برد، به راستی هیچ منبع قدرتی قویتر از آن وجود ندارد ، نیاز به دین یعنی نیاز به یک الگوی جهت گیری و مرجعی برای اعتقاد و ایمان. هیچ کس را نمی توان یافت که فاقد این نیاز باشد. او جهت گیری دین را چنین تعریف می کند :"هر سیستم فکری و یا عملی مشترک بین یک گروه که الگوی جهت گیری و مرجع اعتقاد و ایمان افراد آن باشد او معتقد است که در واقع هیچ فرهنگی در گذشته یافت نمی شود که دین به معنی وسیع تعریف فوق در آن جایی نداشته باشد و به نظر او هم نمی رسد که در آینده فرهنگی غیر از آن بتواند بوجود آید.

دیدگاه درونی و بیرونی دینمذهب و نگرش مذهبیتعریف دین

دانلود مدیریت پروژه مربوط به برنامه ریزی ، کنترل و مدیریت زمان

مدیریت پروژه مربوط به برنامه ریزی ، کنترل و مدیریت زمان

در ابتدای بحث لازم است تعریف علمی از پروژه و مدیریت پروژه بیان گردد که در ان تمام جزئیات قابل توجه قرار گرفته باشد با این نیت پروژه عبارت است از مجموعه وظایف و فعالیتهای مرتبط که با توجه به محمدودیتهای موجود برای اهداف از پیش تعیین شده اجرا گردد ، هر پروژه در باکسی شامل زمان ، هزینه و با کیفیت مشخص باید صورت پذیرد و هر پروژه باید مشخصات زیر را د

دسته بندی	مدیریت
فرمت فایل	doc
حجم فایل	6973 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	76

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

برنامه ریزی و کنترل پروژه

فهرست عناوین

فصل اول

برنامه ریزی و مدیریت پروژه .............................................................................................................. 1

سیکل زندگی یک پروژه طی عملیات برنامه ریزی .............................................................................. 4

فصل دوم

کارخانه و هدف آن ............................................................................................................................. 9

فازهای پروژه ..................................................................................................................................... 13

تعریف ساختار شکست کار ............................................................................................................... 14

فاز اول پروژه .................................................................................................................................... 20

فاز دوم پروژه ................................................................................................................................... 21

ساختار A/P BS ............................................................................................................................. 21

ساختار OBS ................................................................................................................................. 23

ساختار CBS ................................................................................................................................. 24

ساختار PBS ................................................................................................................................. 29

ساختار FBS ................................................................................................................................. 35

ماتریس RWBS .......................................................................................................................... 38

WBS نهایی .................................................................................................................................. 40

دیکشنری WBS .......................................................................................................................... 45

برنامه ریزی و کنترل پروژه

فاز چهارم ...................................................................................................................................... 50

فصل سوم

معرفی نرم افزار ........................................................................................................................... 51

گامهای ورود اطلاعات در نرم افزار ............................................................................................... 55

فصل چهارم

نظرات و پیشنهادات .................................................................................................................... 62

منابع و ماخذ ............................................................................................................................... 63

جداول و اشکال

نمودار کلی سیستم برنامه ریزی و کنترل پروژه ، 1-1 ................................................................. 6

نحوه کار سیستم برنامه ریزی و کنترل پروژه ، 1-2 .................................................................... 6

ارتباط فرآیندهای برنامه ریزی ، اجرا و کنترل پروژه ، 1-3 ........................................................ 7

جدول 1-2 ، اهداف پروژه ......................................................................................................... 20

A/P BS .................................................................................................................................. 22

OBS ...................................................................................................................................... 23

CBS فاز اول اجرایی ............................................................................................................... 25

CBS فاز دوم اجرایی .............................................................................................................. 26

برنامه ریزی و کنترل پروژه

CBS ساخت و اجرا ................................................................................................................ 27

CBS نهایی ............................................................................................................................ 28

PBS ...................................................................................................................................... 34

FBS ..................................................................................................................................... 37

ماتریس RWBS ................................................................................................................. 39

WBS ....................................................................................................................................... 41

WBS ساخت و اجرا ................................................................................................................. 42

WBS فاز اول اجرایی ............................................................................................................... 43

WBS فاز دوم .......................................................................................................................... 44

جدول 2-3 ، دیکشنری 1-1-1 .................................................................................................. 46

جدول 2-4 ، دیکشنری 1-1-2 .................................................................................................. 47

جدول 2-5 ، دیکشنری 1-2-1 .................................................................................................. 48

جدول 2-6 ، دیکشنری 1-2-2 .................................................................................................. 49

جدول 2-7 ، دیکشنری 1-2-3 ................................................................................................. 50

شکل 3-1،3 P ........................................................................................................................... 52

جدول 3-1 ، مقایسه MSP و 3 P ........................................................................................... 54

شکل 3-2 AddProject ......................................................................................................... 55

شکل 3-3 WBS ..................................................................................................................... 56

شکل 3-4 RESOURCES .................................................................................................. 57

برنامه ریزی و کنترل پروژه

شکل 3-5 ActivityForm .................................................................................................... 58

پیوست ها

پیوست 3-1 WBS .......................................................................................................................... 64

پیوست 3-2 Resources ................................................................................................................ 65

پیوست 3-3 ، فعالیتها در3 p .......................................................................................................... 69

پیوست 3-4 PERT ....................................................................................................................... 74

پیوست 3-5 scheduling report with activity budget ...................................................... 79

پیوست 3-6 leveling ................................................................................................................... 102

پیوست 3-7 ، resourse control report ................................................................................. 115

پیوست 3-8 Earned Value report ....................................................................................... 117

پیوست 3-9,summary by resource resourse control ................................................. 126

پیوست 3-10 ، scheduling report with rctivity budgets ................................................ 127

برنامه ریزی و کنترل پروژه

1-1 برنامه ریزی و مدیریت پروژه

بحث مدیریت پروژه مربوط به برنامه ریزی ، کنترل و مدیریت زمان ، منابع و هزینه فعالیتهای یک پروژه است که در میان آنها زمان از اهمیت بیشتری برخوردار است .

برای مدیریت یک پروژه جدا از نوع آن فازهای مختلفی وجود دارد که با انجام مرحله به مرحله ی آنها ، پروژه در مسیر نیل به اهدافش گام برمی دارد .

در ابتدای بحث لازم است تعریف علمی از پروژه و مدیریت پروژه بیان گردد که در ان تمام جزئیات قابل توجه قرار گرفته باشد . با این نیت پروژه عبارت است از " مجموعه وظایف و فعالیتهای مرتبط که با توجه به محمدودیتهای موجود برای اهداف از پیش تعیین شده اجرا گردد ، هر پروژه در باکسی شامل زمان ، هزینه و با کیفیت مشخص باید صورت پذیرد و هر پروژه باید مشخصات زیر را داشته باشد :

1. دارای زمان های مشخص شروع و پایان باشد .
2. اهداف بارز و تهریف شده ای داشته باشد .
3. به یک محصول یا نتیجه مشخصی برسد .
4. تلاشی یگانه ، منحصر به فرد و غیر تکراری باشد .
5. هزینه ها ، جداول زمان بندی ، و منابع ( نیروی انسانی ، لوازم و مواد ) را در خود جای دهد .

در دوره کنونی و با توجه به پیشرفت روزافزون علوم و فنون مختلف ، مدیریت پروژه خود به مرحله تبدیل شدن به یک فن و حرفه رسیده است . مدیریت پروژه را در یک تعریف خلاصه می توان به " علم و هنر بکارگیری توانایی ها ؛ فنون و دانش در طول اجرای فعالیتهای یک پروژه در جهت رفع نیازهای پروژه جهت دستیابی به هدف نهایی " تعریف کرد ، در این بین چهار بخش مختلف شامل حدود پروژه ، مدت زمان اجرای پروژه ، هزینه پروژه و کیفیت اجرای پروژه از عوامل اصلی و نیازمندیهای ابتدای شروع هر پروژه می باشند که با توجه به نیاز و انتظارات مختلف در برنامه ریزی تاثیر گذار می باشند .

برنامه ریزی و کنترل پروژه

بر این اساس است که دانش مدیریت پروژه به عنوان یک علم روز مطرح گردیده و این دانش نیز همچون سایر علوم از نظرات مختلف و به روشهای گوناگون دسته بندی می گردد .

همانطور که اشاره شد پروژه ها ، اجرای فعالیتهای منحصر به فردی هستند که قبل از این اجرا نشده اند لذا برنامه ریزی پروژه ها از اهمیت ویژه ای برخوردارند .

هدف اصلی در برنامه ریزی دستیابی به هدفهای در نظر گرفته شده برای یک پروژه است تا از طریق بهینه سازی زمان و هزینه و با مدنظر قراردادن کیفیت امکان دستیابی به سریعترین راه برای دستیابی به هدف میسر گردد و بدینوسیله برنامه ریزی تبدیل به ابزاری موثر و کارآمد برای سیستم مدیریت پروژه شده است .

در طول اجرای پروژه مجموعه فرآیندهای برنامه ریزی تکرار می شود تا برنامه پروژه در هر زمان به روزآوری شده و مشخص باشد . هر تغییری در مشخصه های هر یک از فرآیندها در مشخصه های سایر فرآیندها نیز موثر است . البته نحوه تاثیر و تاثر هر یک از این فرآیندها در یکدیگر تا حد زیادی با تصمیمات و روش های کاری جریان برنامه ریزی پروژه ها مرتبط است . لذا لازم است تا این جریان با احاطه کامل بر سوابق علمی و تجربی نسبت به تهیه و ارائه برنامه های پروژه اقدام نمایند .

فرآیندهای برنامه ریزی به دو دسته زیر تقسیم می شوند :

• فرآیندهای اصلی و عمده
• فرآیندهای فرعی و کمکی

فرآیندهای اصلی و عمده :

اجرای برخی از فرآیندهای برنامه ریزی در کلیه پروژه ها ضروری است و لزوم اجرای آنها و رعایت حق تقدم و تاخر بین انها بدیهی و اجتناب ناپذیر است . به عنوان مثال قبل از تعریف ها فعالیتهای یک پروزه ، زمانبندی و بودجه بندی آنها عملا میسر نیست .

برنامه ریزی و کنترل پروژه

فرآیندهای اصلی و عمده که می تواند به طور مذکور در طول اجرای پروژه در سازمانهای متعدد و همچنین به موازات شروع و ادامه یک یا چند مرحله از پروژه تحقق یابد به شرح ذیل است :

برنامه ریزی محدود : تدوین محدوده کار که با اتخاذ کلیه تصمیمات پروژه است .

تعریف محدوده : تشریح و تفکیک اهداف بلند مدت و کلان به اهداف کوتاه مدت و کاملا مشخص که به منظور مدیرت دقیق بر آنهاست .

تعریف فعالیتها : تعیین دقیق فعالیتهای قابل انجام برای حصول به نتایج و اهداف کوتاه مدت می باشد .

توالی فعالیتها : بررسی و تدوین ارتباطات بین هر یک از فعالیتها با سایر فعالیتها است .

برآورد مدت زمان فعالیتها : برآورد مدت زمان برای اجرای هر یک از فعالیتها به طور مستقل می باشد .

تهیه زمان بندی : تجزیه و تحلیل ارتباط بین فعالیتها ، مدت زمان اجرا و منابع مورد نیاز هر یک از آنها برای تهیه برنامه زمان بندی پروژه می باشد .

برنامه ریزی مدیریت ریسک : با اتخاذ تصمیم در نحوه مراجعه با رویه های بالقوه مخاطره آمیز و برنامه های مورد نیاز در مدیریت ریسک پروزه می باشد .

برنامه ریزی منابع کاری : بررسی و تعیین نوع و میزان منابع کاری شامل ( نیروی انسانی ، ماشین آلات و ... ) برای تحقق هر یک از فعالیتهای پروژه است .

برآورد هزینه : محاسبه و برآورد کل بودجه مورد نیاز برای اجرای پروژه می باشد .

برنامه ریزی و کنترل پروژه

برنامه ریزی بودجه : تسهیم و تخصیص بودجه به هر مجموعه از فعالیتها در محدوده بودجه کلی پروژه است .

تهیه برنامه بودجه : جمع بندی ، یکپارچه سازی و مستندسازی فرآیندهای برشمرده شده فوق در یک مجموعه مدون و قابل ارائه می باشد .

فرآیندهای فرعی و کمکی :

استفاده از مجموعه فرآیندهای فرعی و کمکی بستگی زیادی به ماهیت پروزه دارد . به عنوان مثال شرایط اجرای بسیاری از پروژه ها به نحوی است که نیازمند توجه ویژه به فاکتورهای ریسک پذیر نیست . ولی در برخی از پروژه ها این بالعکس می باشد و مجموعه فرآیندهای فرعی و کمکی که همواره در اجرای فرآیندهای برنامه ریزی مورد توجه است به شرح زیر می باشد :

• برنامه ریزی کیفیت
• برنامه ریزی سازمانی
• جذب نیرو
• برنامه ریزی ارتباطات
• برنامه ریزی تدارکات
• برنامه ریزی درخواست ها

1-2 سیکل زندگی یک پروژه طی عملیات برنامه ریزی :

این سیکل شامل 4 مرحله نظری یا آغازین conceptual phase ، برنامه ریزی planning phase اجرائی و کنترلی apllying & controlling phase ، و پایانی یا اختمامی termination می باشد .

برنامه ریزی و کنترل پروژه

در مرحله آغازین عملیات امکان سنجی و بررسی های اقتصادی و برآوردهای زمان ، هزینه و منابع صورت گرفته و تحلیل اولیه و ریسک پذیری اولیه پروژه با توجه به زمان ، هزینه و عملکرد مورد نیاز و منابع تعریف می گردد .

در مرحله برنامه ریزی مشخصات کاملتری تهیه و برنامه ریزی دقیق اولیه صورت گرفته و برنامه ریزی اجرائی با توجه به سیاستها و روشها و شرح وظایف تهیه می گردد .

در مرحله اجرا که خود شامل اجرائی کردن برنامه و کنترل آن است اجرای پروژه با توجه به پیش بینی ها و تهیه مواد و منابع لازم ( ماشین آلات ، نیروی انسانی ، و مصالح مصرفی ) سازماندهی و تخصیص منابع صورت گرفته و قراردادهای لازم منعقد و اجرا می گردد و در حین اجرا کنترل روند پیشرفت ، کیفیت اجرا و هرینه های اجرا صورت می گیرد یکی از نکات قابل توجه در کنترل مستندسازی در حین اجرا است که امکان کاربرد بسیار خوبی در مراحل کنترل پایانی را ایجاد می نماید .

در نهایت در مرحله پایانی تحویل پروژه و گزارشات نهایی و ارزیابی پروژه صورت گرفته و جمع بندی نهایی سود و یا زیان نهایی پروژه در آن مورد تجزیه و تحلیل و بررسی قرار گیرد .

برنامه ریزی و کنترل پروژه

مباحثی که تا اینجا عنوان شد مربوط به برنامه ریزی پروژه بود . اگر فرآیند برنامه ریزی بطور کامل طی شده باشد باید بدانیم که مشخصات فنی هر فعالیت چیست ، روش اجرای ان چگونه است ، به چه منابعی نیاز دارد و زمان و هزینه پیش بینی شده اجرای آن چقدر است . از این مرحله به بعد پروژه آماده برای اجراست . اما کار مدیر پروژه به اینجا ختم نمی شود ، بلکه او وظیفه دارد در حین اجرای پروژه با بکارگیری سیستمهای کنترلی خاصی به مقایسه و ارزیابی پیش بینی ها با عملکردهای واقعی پرداخته و در صورت مشاهده اختلاف محسوس ، عکس العملهای مناسب را انجام دهد .

برنامه تغییرات

وضعیت

راهنمای

شکل 3-1 ارتباط فرآیندهای برنامه ریزی ، اجرا و کنترل پروژه

برنامه ریزی و کنترل پروژه

اساسا فرآیند کنترل ، عملیات کاهش اختلاف میان طرح برنامه ریزی شده و طرح واقعی در حال اجراست .

بدین ترتیب همانطوری که در نمودار شکل فوق نشان داده شده است کنترل از یک سو با برنامه ریزی و از سوی دیگر با اجرای پروژه بطور پویا در ارتباط است ، بعلاوه وظایف هر یک از این فرآیندها در زیر عنوانشان نوشته شده است .

معمولا فرآیند کنترل روی چهار جزء مهم یک پروژه یعنی محدوده ، کیفیت ، هزینه و زمان پروژه صورت می گیرد.

دامنه کار کنترل فقط محدود به کنترل و بهنگام سازی فعالیتهای پروژه در حال اجرا نمی شود بلکه از ابتدا تا انتهای چرخه ساخت پروژه را شامل می شود .

در پایان خاطر نشان می گردد که برنامه ریزی و کنترل مانند دو بال برای موفقیت اجرای یک پروژه محسوب می گردند . طراحی یا برنامه ریزی به تنهایی نمی تواند بحرانهای جاری را حل کند ولی در عوض وقتی که این طراحی با مکانیزمهای کنترلی ترکیب شود،جریان اجرای پروژه مانند رودخانه ای در مسیر برنامه ریزی شده قرار می گیرد .

برنامه ریزی و کنترل پروژه

فصل دوم

در این فصل به بررسی ماهیت پروژه و تعریف آن خواهیم پرداخت .

قبل از تشریح فازهای پروژه ابتدا توضیحی از کارخانه و روند تولید محصول در آن بپردازیم .

2-1 کارخانه و هدف آن

هدف کارخانه مورد نظر تولید کود آلی گرانوله گوگرددار از ضایعات چوب ( کمپوست ) است .

از جنبه های مهم احداث این کارخانه صرفه اقتصادی ، معیارهای زیست محیطی و استفاده از انرژی است زیرا مواد اولیه مورد نیاز این کارخانه ضایعات دیگر کارخانه هاست .

برای تعریف کارخانه ابتدا تعریفی از ماهیت اولیه کارخانه ، کمپوست ها ارائه می شود .

کمپوست عبارت است از بقایای گیاهی و حیوانی ، زباله های شهری و یا لجن فاضلاب است که تحت شرایط پوسیدگی قرار گرفته باشند ، بطوری که مواد سمی آنها از بین رفته مواد پودر شده و فرم اولیه خود را از دست داده باشند . برای تهیه کمپوست ها می توان از بقایای چوب بریها ، زباله شهری ، بقایای کشتارگاهها و کارخانه های کنسرو ماهی ، لجن فاضلاب و اجساد گیاهان پست غیرآوندی استفاده نمود . بطور کلی ، کمپوست ها از نظر مواد غذائی ضعیف هستند ( به استثناء بقایای کشتارگاهها و کارخانه های کنسرو ماهی که از نظر ازت غنی می باشند ) و معمولا برای بهبود ساختمان خاک مورد استفاده قرار می گیرند .

اثر فیزیکی کمپوست به مقدار ماده آلی و اثر شیمیایی کمپوست به ترکیب شیمیایی آن بستگی دارد . برای تهیه کمپوست روش کلی زیر انجام پذیر است .

موادی را که می خواهند کمپوست نمایند بصورت لایه ای به ضخامت 7 تا 10 سانتیمتر روی سطح زمین یا حفره ای که در زمین تهیه نموده اند قرار می دهند و به ازاء هر سطل از مواد کمپوست شونده حدود 100 گرم فسفات

برنامه ریزی و کنترل پروژه

دی امونیوم یا سوپر فسفات بر روی مواد می پاشند ( در صورتی که از سوپر فسفات استفاده می شوند بهتر است حدود 40 گرم اوره به ازاء هر 100 گرم سوپر فسفات اضافه شود ) پس از پاشیدن کود شیمیائی اقدام به آبپاشی این لایه نموده و سپس لایه های جدید را به همین روش اضافه می کنند . ممکن است لایه هائی از کود حیوانی و یا خاک را بطور متناوب با لایه های مواد کمپوست شونده قرار دهند . در صورتی که از لایه های کود حیوانی استفاده می شود به اضافه کردن کود ازت در زمان انباشتن مواد کمپوست شونده نیازی نیست ، اما به فسفات و همچنین سولفات کلسیم ممکن است نیاز باشد . ترکیب کود شیمیائی که برای تحریک و تکمیل پوسیدگی و تعادل عناصر به کمپوست اضافه می شود به نسبت کربن به ازت و ترکیب شیمیائی مواد کمپوست شونده بستگی دارد .

پاشیدن چند کیلوگرم اوره به ازاء هر تن مواد کمپوست شونده روی توده کمپوست قبل از هر بار آبپاشی مفید است در مورد بقایای چوب بریها لازم است کلیه عناصر غذائی به کپوست اضافه شود . مواد کمپوست شونده را می بایستی همیشه مرطوب نگهداشت و هر 2 تا 4 هفته یکبار آن را مخلوط و زیرو رو نمود تا به خوبی تهویه و یکنواخت گردد .

زیرو رو کردن زیاد توده موجب می شود که حرارت کمپوست بالا نرفته و افات و عوامل بیماری زای موجود در مواد از بین نروند .

کمپوست هنگامی آماده مصزف است که مواد کمپوست شونده پوسیده و پودر شده باشند . مدت لازم برای کمپوست شدن با مواد مصرفی و شرایط کار فرق می کند . زباله های شهری پس از مدتی حدود 6 هفته کمپوست می شوند . کمپوست شدن کامل خاک اره گیاهی چندین ماه طول می کشد . معمولا خاک اره را حدود 6 هفته در شرایط مناسب می پوسانند تا ترکیبات سمی محلول آن پوسیده شوند و سپس مصرف می کنند . از مسائل تهیه کمپوست توسعه و تجمع مگس و پشه و بوی نامطلوب تخمیر آن است . افزایش تهویه مواد از شدت بو می کاهد . برای مبارزه با مگس و پشه می بایستی از حشره کشها استفاده نمود . کمپوست را می توان به جای گود حیوانی مورد استفاده قرار داد .

برنامه ریزی و کنترل پروژه

کارخانه چوب و کاغذ که به تولید کاغذ فلوتینگ و کاغذ روزنامه می پردازد روزانه 170-160 تن دورریز از ضایعات پوست درخت و چوب های کنده شده دارد .

همچنین تصفیه خانه این کارخانه نیز دارای ضایعات از نوع لجن های آلی است . که این مقدار زیاد از ضایعات احداث کارخانه ای برای تولید کود در همان نزدیکی را توجیه می کند .

روند تولید کود آلی در این کارخانه بصورت زیر در نظر گرفته شده است :

مواد اولیه :

1. ضایعات پوست درخت و چوبهای کنده شده : 25%

2. لجن های آلی : پس از خشک شدن : 75%

برای تشکیل کمپوست ضایعات نوع اول در فضای آزاد تخمیر می شوند .

حجم زیادی طی 10-8 سال در قسمتی از کارخانه چوب و کاغذ بصورت طبیعی تخمیر شده اند .

عمل تبخیر و تهیه کمپوست به روش طبیعی چندین سال طول می کشد . اما به روش مکانیزه 3 ماهه انجام می شود .

در نتیجه محل احداث کارخانه در نزدیکی بازار مواد اولیه ان یعنی در مجاورت کارخانه چوب و کاغذ در محل تصفیه خانه در نظر گرفته می شود .

پس از بررسی های انجام شده توسط متخصصین برای این کارخانه 4 سالن تولید در نظر گرفته شده است :

1- سالن پذیرش

2- سالن تخمیر و هوا دهی

3- سالن بنتونیت

4- سالن گوگرد

برنامه ریزی و کنترل پروژه

تولید کود از کمپوست به طریق زیر انجام می شود :

ابتدا کمپوست ها با کامیون در سالن پذیرش تخلیه می شوند . در انجا با الک مواد زائد و بزرگ جداسازی و به محل دورریز بازگردانده می شوند . سپس مواد الک شده به سالن تخمیر منتقل شده و توسط دستگاه های همزن ، هوادهی و انتقال به جلو خشک شده و تخمیر کامل صورت می گیرد این فرآیند 20-15 روز طول می کشد .

مواد تخمیر شده در سالن بعدی توسط دستگاه خشک کن اولیه حرارت دیده سپس در دستگاه آسیاب پودر شده و مواد افزودنی به آن اضافه می شود ، این مواد درصدهای زیر را شامل می شود :

گوگرد 30-20 % خاصیت اسیدی

بنتونیت 10-5 % خاصیت چسبندگی

آب ایجاد رطوبت

بعد از آن در دستگاه گرانول ساز بصورت قطعات ریز و گرد درمی آیند سپس توسط سرند اندازه ها یکدست شده و توسط دستگاه خشک کن ثانویه زطوبت زدایی می شوند و در نهایت عمل بسته بندی صورت می گیرد .

ظرفیت تولید کارخانه با توجه به تولید مواد اولیه 300 تن در 24 ساعت در نظر گرفته شده است . پس جمع آوری این اطلاعات به برنامه ریزی و کنترل پروژه احداث کارخانه می پردازیم .

برنامه ریزی و کنترل پروژه

2-2 فازهای پروژه

برنامه ریزی می تواند وقت گیرترین مرحله یک پروژه باشد ولی به هر حال ، زمان مصرف شده در آن بیشترین بازده را خواهد داشت . کسی که مرحله برنامه ریزی پروژه را تکمیل می کند مطمئن است که کار پروژه و مدیریت آن به راحتی امکان پذیر خواهد بود .

فازهای اصلی در این پروژه به شرح زیر خواهد بود :

1. تعیین اهداف

A . مقصودهایی که پروژه را به حرکت درمی آورند این اهداف توسط مدیریت های بالا ، کارفرما ترسیم شده است .

زمان آغاز و پایان پروژه ، بودجه

B . اهداف میانی . وقایع مهمی که در جریان انجام پروژه باید صورت پذیرند .

C . تخصیص کارمندان مسئول یا بخش های مورد نیاز دسترسی به اهداف پروژه این قسمت شامل گروه هایی می شود که مشارکت آنها نقش اساسی در تکمیل پروژه دارد .

2. تیه یک برنامه

A . یک WBS تهیه می کنیم .

B . کارها را با تعیین روابط انها از هم تمییز داده و برجسته می نماییم .

C . پیش نیاز کارها را مشخص می کنیم چه کاری باید قبل و یا بعد از کار دیگری انجام پذیرد .

D . فعالیتهایی که می توانند همزمان صورت پذیرند را تعیین می کنیم .

3. مدت زمانی که هر فعالیت به خود تخصیص می دهد را اندازه می گیریم .

4. هزینه ها و منابع مرتبط با هر فعالیت را مشخص می کنیم .

5. اطلاعات بدست آمده را در نرم افزار PREMAVERA پیاده می کنیم و تحلیل های خود را روی گزارشات و نمودارها انجام می دهیم .

برنامه ریزی و کنترل پروژه

[ مدیریت پروژه ، مبانی و کاربرد ]

قبل از تشریح فازهای این پروژه لازم است تعریفی واضح از wbs و ضرورت ان داشته باشیم .

2-3 تعریف ساختار شکست کار

ساختار شکست کار را می توان بدین ترتیب تعریف کرد :

یک ساختار شبکه ای یا درختی به صورت گرافیکی است برای نشان دادن روش تولید محصول یا خدمت شامل ، بخش های سخت افزار ، نرم افزار ، خدمات و سایر وظایفی که یک سازمان یا شرکت انجام می دهد مانند کارهایی که باید انجام شود تا یک محصول یا خدمت مشخص تولید و ارایه شود .

در این تعریف منظور از (( کارهایی که باید انجام شود )) انجام و اتمام یک پروژه با بودجه و زمان مشخص است . تدوین ساختار شکست کار به عنوان یک نظام کاری ، برای اطمینان از مشارکت کنندگان در اجرای پروژه ، اعم از کارفرما ، پیمانکاران و فروشندگان است که همگی بدانند چه عملیاتی برای تکمیل پروژه مورد نیاز است .

استفاده از ساختار شکست کار به عنوان یک شالوده اطلاعاتی ، برقراری ارتباط صحیح در باره پروژه را برای گروههای کاری و سازمانهای حکومتی ناظر بر پروژه و سایر فرآیندهای قانونی ، از طریق کاربرد یک مبنای مشترک ، تسهیل می کند .

کاربران ساختار شکست کار

در اجرای پروژه های بزرگ ، علاوه بر کارکنان پروژه ، عواملی چون سرمایه گذاران ، تامین کنندگان مالی ، پیمانکاران ، در بعضی موارد سازمان های دولتی و موسسات با دانش تکنولوژی پیچیده ، دخالت و مشارکت دارند که بیشتر از گذشته به اطلاعات چندگانه و متمرکز نیاز دارند .

برنامه ریزی و کنترل پروژه

رعایت الزامات حکومتی و مقررات قانونی و مسئولیت نظارتی سازمانها ، به اطلاعات و زبان مشترک نیاز دارند . فلسفه ایجاد کد برای هر یک از عملیات در WBS و متدولوژی آن ، می تواند این نیاز اطلاعاتی کلیه مراجع و واحدها را مرتفع کند .

در حقیقت در اجرای پروژه ، ساختار شکست کار یک داده و زبان مشترک است و ابزاری برای برقراری ارتباط بین کاربران مختلف در پروژه است که کاربرد موثری دارد .

در تامین داده های مورد نیاز برای تدوین ساختار شکست کار ، دو گروه شامل گروه عملیاتی پروژه و گروه های حاکمیتی و مسئول دخالت دارند . گروههای عملیاتی شامل طراحی و مهندسی ، ساخت و اجرا ، مدیریت مالی ، اداری و تامین تجهیزات و گروههای حاکمیتی و مسئول مانند کارفرما / صاحب کار ، سازمانهای دولتی و پیمانکاران هستند .

یک ساختار شکست کار خوب طراحی و تدوین شده ، گروههای عملیاتی و مسئول را قادر می سازد که ارتباطات دقیق و منظمی با هم داشته باشند .

ساختار شکست کار از مرحله شروع تا انتهای پروژه در برنامه ریزی ، اجرا و کنترل و اصلاح به کار می رود . ساختار شکست کار ابزاری است برای کلیه کاربران پروژه تا بر تامین خدمات و تجهیزات ، اجرا و اتمام موفقیت آمیز پروژه نظارت و کنترل داشته باشند .

ترکیب سیستم ها – کاربرد WBS

عوامل و سیستم های اجرا و کنترل پروژه از قبیل زمان بندی ، برآورد ، سنجش پیشرفت و عملکرد ، نیروی انسانی ، تامین تجهیزات ، پایش و کنترل هزینه ها و سایر نظام ها به اطلاعات نیازمند است . انتقال اطلاعات بین واحدهای مختلف پروژه و سایر سازمانهای مرتبط با پروژه ، باید به صورت صحیح عملکرد داشته باشد تا اطلاعات لازم بین واحدها و سیستم های فرعی به موقع و دقیق انتقال یابد . سیستم کنترل پروژه چه به صورت دستی و چه به صورت خودکار و ماشینی ، به عنوان سیستم جمع آوری به موقع اطلاعات اجرایی و به جریان انداختن این نوع اطلاعات از طریق تنظیم گزارش های مختلف و ارائه پیش بینی ها به مدیر پروژه به مقدار زیادی به ساختار شکست کار مناسب و کاربردی نیاز دارد .

برنامه ریزی و کنترل پروژه

ایجاد و توسعه ساختار شکست کار

وقتی با استخراج از برنامه زمانبندی کلی کارفرما / صاحب کار ، برنامه اجرایی تفضیلی پروژه تهیه شد ، در رابطه با عناصری که برای اجرای کار مورد نیاز است ، ساختار شکست کار تعریف می شود .

عوامل اصلی ساختار شکست کار عبارتند از :

1. ساختار

2. شماره گذاری فعالیتها ( کدینگ )

3. گزارش دهی

شیوه طراحی WBS و توسعه و تکامل آن ، به دیدگاه و فلسفه مدیریت پروژه ارتباط پیدا می کند .

ساختار

برای تهیه ساختار شکست کار پروژه معمولا کل فعالیت های پروژه به طریق سلسله مراتبی به سطوح مختلف کاری تقسیم می شود در سطح اول پروژه اصلی به چند پروژه یا سیستم فرعی مطرح می شود . در سطح بعدی عنوان هر یک از پروژه های فرعی به چند فعالیت اصلی تقسیم می شود و در مرحله بعدی هر یک از فعالیتهای اصلی به چندین فعالیت فرعی تر تقسیم می شود و این تقسیم بندی تا حدی ادامه می یابد که آخرین فعالیتها دارای معنی و مفهوم اجرایی و عملیاتی باشد . به عبارت دیگر فعالیت ها باید به حدی تقسیم و جزیی شود که قابل سنجش و اندازه گیری باشند .

برنامه ریزی و کنترل پروژه

بنابراین WBS با یک ساختار سلسله مراتبی یا اصطلاحا" درختی تنظیم می شود ، به صورتی که در پایین ترین سطح اطلاعات با جزئیات اجرایی ارائه می شود . پایین ترین سطح حالتی است که کاربر می تواند نیاز به تبادل اطلاعات و پایش کارها را پیش بینی کند . سطوح بالاتر ساختار اطلاعات کلی تر را برای مدیران میانی و مدیر پروژه ارائه می دهد . به طور کلی برای ساختار کار می توان تا بیست سطح هم تعریف کرد ولی برای اغلب پروژه ها چهار الی شش سطوح مناسبی است . برای ساختار باید شیوه جریان اطلاعات از بالا به پایین مشخص شود .

ساختار شکست کار باید به بسته های کاری و فعالیتهایی با در نظر گرفتن مشخصات و موارد زیر تهیه و تدوین شود:

• قابل تعریف – فعالیت قابل توضیح بوده و برای کاربران به سادگس قابل درک و فهم باشد .
• قابل سرپرستی و انجام بودن – یک واحد کاری با معنی و با مسئولیت مشخص و اختیار اجرای آن قابل واگذاری به یک فرد باشد .
• قابل برآرود بودن – مدت اجرا و زمان لازم برای اتمام کار و هزینه و منابع مورد نیاز قابل برآورد و تخمین باشد .
• استقلال – هر فعالیت حداقل فصل مشترک با سایر فعالیت ها را داشته و به صورت یک فعالت مستقل قابل اجرا و کنترل باشد .
• قابلیت تلفیق – فعالیت یا بسته کاری به نحوی تعریف شود که با سایر فعالیت ها هر پروژه فرعی قابل تلفیق و ترکیب نهایی باشد .
• قابلیت اندازه گیری – پیشرفت اجرای فعالیت یا بسته کاری قابل سنجش بوده و زمان شروع و خاتمه آن مشخص شود .

ساختار به نحوی تعیین و طراحی می شود که کدگذاری فعالیتها امکان پذیر بوده از طرف دیگر کدها برای کاربران مفهوم و معنی دار باشند . به عبارت دیگر کاربر باید بتواند WBS را ابزاری تسهیل کننده تشخیص داده و وقتی از حوزه و حیطه کاری خود خارج می شود ، این امر برایش قابل درک باشد .

برنامه ریزی و کنترل پروژه

طراحی کد

طراحی کد برای ساختار شکست کار ، بخش مهمی از ساختار شکست کار است . کدینگ در ساختار شکست کار ، ابزاری است که بخش های مالی و اجرایی و کنترل پروژه از آن استفاده های زیادی می برند یک سیستم کدینگ موثر و با معنی به همه کاربران برای انجام درست کارها کمک می کند . برای طراحی کد ابتدا باید اطلاعات لازم گردآوری شده و اطلاعات مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد . سپس نسبت به کدگذاری فعالیت ها اقدام شود . کد از تعدادی ارقام که نشانگر یک فعالیت در یک سطح است تشکسل شده است .

گزارش دهی

در طراحی ساختار شکست کار ، لازم کلیه سطوح پروژه از مدیریت ارشد گرفته تا پایین ترین سطوح اجرایی مدنظر قرار گیرند . ساختار شکست کار باید به نحوی طراحی شود که کلیه گزارش های لازم و برای کلیه سطوح به صورت خودکار تولید و ارائه شود . توجه و دقت به نیاز گزارش دهی و انواع آن ، در زمان طراحی و تدوین ساختار شکست کار ، به تامین نیازهای مدیریت و سایر سطوح به گزارش ها ، کمک و مساعدت زیادی خواهد کرد .

هماهنگی بین ساختار ، کدینگ و ضرورت گزارش دهی

تدوین و طراحی صحیح WBS به ترکیب و تلفیق سه عامل ساختار ، کد و ضرورت گزارش دهی نیاز دارد . بطور کلی شرح محدوده کار پروژه تصویری از ساختار شکست کار را فراهم می کند .

در ابتدا ، مهم است که دیدگاههای آتی مدیران درباره پروژه مورد بررسی قرار گیرد .

برنامه ریزی و کنترل پروژه

ساختاری که تدوین می شود باید ساده ، شفاف و با مفهوم باشد سپس این ساختار نهایی شده باید با کدینگ تلفیق شود . نمونه گزارشها هم استخراج شده و بای نظرخواهی به کاربران اصلی داده شود و پس از نهایی شدن فرمت گزارش ها ساختار شکست کار کامل می شود و به واحدهای مختلف ابلاغ خواهد شد و در صورت نیاز به شرح و توضیح ، این امر توسط طراح و تدوین کننده ساختار شکست کار برای افراد یا کارشناسان مربوطه انجام می شود .

نتیجه گیری

روشن است که در اجرای پروژه ها با حیطه زمانی بلند مدت از مرحله مفهومی تا راه اندازی و بهره برداری تجاری ، دخالت و نظارت سرمایه گذار ، مالکین و سازمانهای دولتی و یا حکومتی و کارفرما / صاحب کار بسیار معمول است .

در یک محیط پیچیده تکنولوژیکی ، هنگامی که اجرای تعداد زیادی پروژه مورد نیاز است ناچاریم برای تدوین ساختار شکست کار ، متدولوژی دقیق و مشخصی داشته باشیم .

دلایل اصلی کاربرد ساختار شکست کار در پروژه ها را می توان به شرح زیر بیان کرد :

6. تهیه ساختار شکست کار در دوره زندگی پروژه ، روشی برای تعریف روشن محدوده کار پروژه را فراهم می کند و فرآیند آن به مشارکت همه کسانی که درگیر کار پروژه هستند و فهم و درک روشن آنها از پروژه کمک بزرگی می کند .

7. کاربرد کد در ساختار شکست کار ، ابزاری بای پایش و پیش بینی همه هزینه ها ، زمان بندی و بهره وری فراهم می کند . از سیستم کد فعالیت ها به عنوان زبان مشترک استفاده می شود و هنگامی که یک تعریف یا زبان مشترک اطلاعاتی ایجاد شود تصمیم گیری منطقی توسط مدیران قابل تحقق است .

8. با وجود افراد متعدد دخیل در اجرای پروژه از کاربرد اصطلاحات و واژگان واحد در اجرای کار ، اطمینان حاصل می شود .

تولید کود از کمپوستترکیب سیستم ها – کاربرد WBSمدیریت پروژه مربوط به برنامه ریزی ، کنترل و مدیریت زمان

دانلود تاریخچه ی طراحی لباس در ایران

تاریخچه ی طراحی لباس در ایران

کلمه ی لباس از مصدر لبس که در عربی به معنای ( شبهه و اشکال و عدم وضوح ) امده است ( المنجد ) که در ذهن این معنی را می رساند که وسیله ایست برای از نظر دور داشتن شکل اصلی بدن و تغییر شکل دادن ان و ان را به شکل و گونه ای دیگر در اوردن و وسیله ایست برای از بین بردن وضوح و مشخصات بدن که این کلمه در فارسی واژه های پوشش ، تن پوش و پوشاک را تداعی می کند ک

دسته بندی	ساخت و تولید
فرمت فایل	doc
حجم فایل	2091 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	67

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول 2

مقدمه 3

تاریخچه طراحی لباس در ایران 4

نوع شغل 6

عمده فروشی یا خرده فروشی در این شغل 6

نوع خدمات ارائه دهنده طراحان پارچه 7

فصل دوم 8

معرفی استانداردهای لازم برای این شغل 9

مهارت با گواش 10

مهارتهای نیروی کار طراحی چاپ پارچه 13

استاندارد کاری در کنار نرم افزار cad 14

استانداردهای لازم برای تشکیل کارگاه طراحی 16

فصل سوم 20

بازارهای هدف کالا 21

نحوه طراحی فروشگاه های طراحی با روش stp 23

کانال های بازاریابی صنعتی در رشته طراحی 26

مشتری صنعتی 29

تفاوت بین ارزش ادراکی و.... 32

تبلیغات صنعتی 36

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل چهارم 41

روشهای جاری فروش محصولات در بازار صنعتی 42

نحوه طراحی فروشگاه 44

فصل پنجم 47

نتیجه گیری 48

هدف 49

وضعیت نیاز کشور به این رشته 55

پیشنهادات 56

منابع 59

عنوان پروژه:

طراحی پارچه و لباس

فصل اول

مقدمه

کلمه ی لباس از مصدر لبس که در عربی به معنای ( شبهه و اشکال و عدم وضوح ) امده است . ( المنجد ) که در ذهن این معنی را می رساند که وسیله ایست برای از نظر دور داشتن شکل اصلی بدن و تغییر شکل دادن ان و ان را به شکل و گونه ای دیگر در اوردن و وسیله ایست برای از بین بردن وضوح و مشخصات بدن که این کلمه در فارسی واژه های پوشش ، تن پوش و پوشاک را تداعی می کند که با فعل پوشیدن و و پوشاندن به کار می بریم که مقصود همان پوشاندن تن و ننمایاندن ان است که برای هر طبقه ای قابل فهم است و منشا اصلی پیدایش لباس ، محفوظ ماندن ( از سرما و گرما و عوامل طبیعی ) عفت و پرهیزگاری و زیبا و با وقار بودن است . و اما اینکه انسان چه بپوشد و چگونه بپوشد بستگی به فرهنگ و جهان بینی جامعه ای دارد که در ان زندگی می کند باید دید فرهنگ ان جامعه جهان را به چه معنا می داند ؟ افراد انسان را چگونه موجودی می شناسد ؟ و چه سر نوشتی را برای انها تصور می کند .

لباس هر انسان پرچم کشور وجود اوست . پرچمی است که او بر سر در خانه ی وجود خود نصب کرده است و با ان اعلام می کند که از کدام فرهنگ تبعیت می کند . همچنان که هر ملتی با وفاداری و احترام به پرچم خود ، اعتقاد خود را به هویت ملی و سیاسی خود ابراز می کند هر انسان نیز مادام که به یک سلسله ارزش ها و بینش ها معتقد و دل بسته باشد ، متناسب با ان ارزش ها و بینشها را از تن به در نخواهد کرد . قبل از گسترش فرهنگ منحط غربی صرف نظر از اختلاف ظاهری و البسه اقوام مختلف بشر ، لباسهاس گوناگون وجه اشتراک داشتند که ان خاصیت پوشیدگی انهاست اما در پس گسترش فرهنگ استعماری ، لباس ابزاری شد برای امیال شیطانی بشر نظیر خود نمایی ، حسادت ، رقابت ، جاه طلبی و سلطه بر دیگران و با استفاده از ابزار مد انسان اسیر مطامع موسسات استعماری گردید که برای سود بیشتر هر روز او را به بازی می گیرند و انچه از بین رفته است انسانیت است و بس . در جامعه ای که ارزشهای والای معنوی و انسانی بی اعتبار باشد و عالم درون انسان حیثیت و معنایی مستقل از نمایش ها و جلوه های بیرونی نداشته باشد قهرا شخصیت انسان به کلی بر پایه ی توجه دیگران و اظهار نظر انان در باره وی شکل می گیرد . و پیداست که افراد در چنین جامعه ای سعی می کنند با هر وسیله ای و از جمله با لباسی که به تن می کنند برای خود نوعی تشخیص و تعین ایجاد کنند که نمونه ی این طرز فکر غلط را دیدیم و دیدید ...

در فرهنگ اسلامی از لباسی که برای شهرت و خودنمایی پوشیده شده باشد مضموم دانسته و نکوهش شده است .

از حضرت حسین ابن علی (ع) روایت کردند که من لبس ثوبا شهره کساه الله یوم القیامت ثوبا من نار .

هر کس برای مشهور شدن لباس به تن کند ، خدا در قیامت جامه ای از آتش بر او می پوشاند .

و این حدیث زیبای امام صادق (ع) را آویزه ی گوش قرار دهیم که می فرمایند : بهترین لباس تو آن لباسی است که تو را از یاد خدا و انجام وظایف لازم مانع نشود . بلکه تو را به یاد و سپاسگزاری و اطاعت پروردگار متعال نزدیک کند .و تو را واندارد به خودبینی و خود نمایی در زینت دادن به خود ، افتخار کردن و خودستایی ، زیرا این ها همه از آفات دینی و سبب قساوت و تیره بودن قلب است .

تاریخچه ی طراحی لباس در ایران:

بشر از زمان های بسیار دور برای رفع نیاز خود به پوشش ، به فکر استفاده از امکانات محیط افتاد و پس از شناخت محیط افتاد و پس از شناخت محیط و نحوه ی استفاده از امکانات ان به تدریج در نوع پوشش خود تغییراتی به وجود آورد تا این که پس از گذشت سالیان متمادی ، لباس به معنای امروزی و با فرم های مناسب ابداع شد .

در طول تاریخ تقریبا طو لانی ابداع لباس ، عوامل متعددی در تحول آن دخالت داشته است که به طور خلاصه به شرح زیر است .

دوره اول : دراپه ( drope) یا لابس های مواج که از پیچیدن پارچه به دور بدن تشکیل میشد ، لباس های شانتی (shenti) مصری که به صورت لنگ به دور کمر می پیچیدند ، هیماسیون (himaticn ) یونانی که به صورت چادر شب استفاده می شد . و پارئیو ( poreo ) تاهیتی نیز که یک تکه پارچه به صورت لنگ بود ، نمونه ی لباس های این دوره هستند .

دوره ی دوم : لباسهای دوخته یک پارچه از یک تکه پوست یا پارچه تشکیل می شد که این نوع لباس در وسط به صورت یک حلقه ی باز شده و از یک طرف بدن گذشته و بر روی شانه در طرف دیگر بدن قرار می گرفت. مانند :پانچو (poncho) . این نوع لباس ها به دو دسته تقسیم می شدند ، یک دسته لباس دوخته ی بسته که از چندین عرض چارچه ی نازک تشکیل شده و به دور بازوان پیچیده می شد .

دسته ی دیگر لباس های دوخته ی باز بود که از طول پارچه استفاده می شد . بدین طریق که پارچه را از طول روی هم جمع می کردند و بر روی لباس های دیگر می پوشیدند و لباس در قسمت جلو به صورت ضربدر روی هم قرار می گرفت . مانند کفتان (caftan ) اسپانیایی .

دوره ی سوم : در این دوره لباس های پوستی بیشتر مورد استفاده قرار می گرفت و به این صورت بود که این لباس به وسیله ی یک بند یا نوار چرمی به پاها وصل می شد . این لباس در طول زمان تغییرات بسیاری کرد و به شلوار چادر نشینان و اسب سواران صحرا نشین ، چابک سواران ، لباس های پوستی اسکیموها تبدیل شد .

دوران جدید :

لباس های این دوره از ترکیب لباس های 3 دوره ی قبل به وجود آمد . به طوری که لباس های این سه دوره هیچ کدام جانشین دیگری نبوده و در طول زمان برهم منطبق نشدند . ولی در نقاط مختلف جهان از قدیمی ترین روزگاران به وسیله ی افراد مختلف شباهت هایی در آنها به وجود آمده است .

ایرانیان از بیش از 10 هزار سال پیش دارای تمدن بوده‌اند. از این رو، ریشه‌ی بسیاری از دستاوردهای بشر را در این تمدن می‌توان یافت. برای مثال، نخستین ابزار ریسندگی و بافندگی در غار کمربند، نزدیک بهشهر، یافت شده است که به 7 هزار سال پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد. به علاوه، در قدیمی‌ترین بخش‌های شهر باستانی شوش، که در خوزستان قرار دارد، سوزن‌های سوراخ‌دار پیدا شده است.

این دستاوردهای و نوآوری‌های دیگری که در دوران‌های بعدی رخ داد، صنعت پارچه و پوشاک ایران را پیشتاز و سرآمد جهانیان کرد. جالب است بدانید اسکندر مقدونی، با آن‌که به ایران حمله و آن را اشغال کرده بود، لباس ایرانی می‌پوشید. در این جا به برخی از نوآوری‌های ایرانیان در زمینه‌ی پوشاک و پارچه اشاره می‌شود.

نوع شغل:

با توجه به کارکرد این رشته در سطح جامعه به خوبی میتوان تشخیص داد که این یک نوع شغل تولیدی خدماتی است.بدین صورت که طراح پس از ارائه الگوهای متعدد برای دوخت،طراحی و یا سایر زمینه ها اقدام به ابداع تصویری نو در این زمینه کرده است.

این طراح هنگامی که الگوی خود را در اختیار تولیدی ها قرار دهد و الگویش تبدیل به پارچه های نگارنگ وارد بازار شود شغل خود را در زمینه خدمات رسانی به مشتریان انجام داده است.

عمده فروشی یا خرده فروشی در این شغل

شغل طراحی پارچه متأسفانه بر خلاف بازار های وسیع جهانی بازار چشمگیری ندارد.ازینرو هنوز در ایران این صنعت بطور عمده به صورت خرده فروشی به عرصه ظهور میرسد در حالی که در کشورهای اروپایی وامریکا وضعیت بر خلاف ایران است.

این را با مثالی توضیح می دهیم.

یک طراح پس از گذارندن مهارتها و دوره های لازم نقشی را طرح می کند اما هنگام فروش طرح خود بازارکاری ندارد.

طراح پس از صرف هزینه و وقت خود برای فروش طرح به یک مجتمع طراحی که مقبول واقع نمی شود ناچار است طرح را به یک خریدار جزیی بفروشد تا امرار معاش داشته باشد.

نداشتن ذوق اختلاف در طراحی علت ایجاد چنین بازار راکدی برای طراحان عزیز سرزمین ماست که این امر به یاری و توجه مسئولین محترم مربوطه نیازمند است.

نوع خدمات ارائه دهنده طراحان پارچه:

ـ ارائه خدمات مشاوره‌ای به نهادها، کارخانجات، مؤسسات آموزشی و تولیدی و... ، در زمینه طراحی لباس مناسب برای عملکرد خاص مورد نظر آنها.

ـ خدمت در مؤسسات تولید و دوخت لباس، کارگاهها و کارخانه‌های نساجی دولتی و خصوصی که با کار بافت و چاپ پارچه اشتغال دارند ، به عنوان طراح.

- تأسیس کارگاههای بافت و چاپ پارچه (اعم از مفرح و تزئینی) و دوخت لباس.

- مشاوره تدریس و کار پژوهشی در نهادهای دولتی و خصوصی مانند سازمان صنایع دستی ایران، اداره کل هنرهای سنتی اسلامی، موزه‌های مختلف، هنرستانهای هنری و... در زمینه لباس و پارچه.

فصل دوم

معرفی استانداردهای لازم برای این شغل در بین نیروی کار

نیروی متخصص طراحان لباس و پارچه باید پیش از هر نیاز دیگر ابتدا با تصاویر اشکال و رنگها آشنا شوند که ما کمی وارد این حوزه می شویم:

ما برای نشان دادن جایگاه ویژه ی رنگ ها و هم چنین معرفی انواع انها از شکلی تحت عنوان دایره ی رنگی استفاده می کنیم . در مرکز این دایره مثلث متوازی الاضلاعی واقع است که سه رنگ اصلی را در بر می گیرد . رنگهای اصلی به زرد، ابی و قرمز اطلاق می شود ، که از ترکیب هیچ رنگ دیگر به دست نیامده اند به عبارت دیگر بیش از این نمی توان به تجزیه ی آنها پرداخت ، شخصی که از نعمت بینایی در حد طبیعی برخوردار است به راحتی می تواند قرمز را به عنوان رنگی که نه به آبی و نه به زرد متمایل باشد از سایر رنگ ها تمیز دهد . گفتنی است که به زرد قرمز و آبی رنگ های اولیه نیز اطلاق می شود . اما خود مثلثی که حاوی رنگ ها ی اصلی است توسط یک 6 ضلعی زیر پوشش می رود ، چنان که در راستای هر یک از اضلاع مثلث مزبور مثلث دیگری با رنگ جدید واقع می شود . رنگی که از ترکیب یک جفت از رنگ های اصلی با یکدیگر حاصل امده است ، این سه رنگ را که عبارت اند از : نارنجی و سبز وبنفش ( رنگ های ثانویه ) مکمل و متضاد می نامند . طرز تشکیل هر یک از رنگ های ثانویه به شرح زیر است :

حاصل ترکیب دو رنگ اصلی زرد و قرمز ، نارنجی است . حاصل ترکیب زرد و آبی ، سبز است . وحاصل ترکیب قرمز و آبی بنفش است . اما رسیدن به رنگ های ثانویه ی انچنان هم که گمان می رود ساده نیست . رنگ نادنجی دقیقا باید حدواسط قرمز و زرد باشد یعنی نه بیش از حد مشخص به قرمز تمایل داشته باشد و نه به زرد . در مورد دو رنگ ثانوی دیگر نیز این مساله صادق است . چنان که پیش از این گفته شد مثلث و 6 ضلعه مزبور نیز توسط حلقه ی نسبتا بزرگی احاطه می شوند . در این حلقه ، ما علاوه بر رنگ های اولیه و ثانویه به رنگ هایی بر می خوریم که از ترکیب یک رنگ اولیه و یک رنگ ثانویه پدید می ایند . ا زاین رو آنها را رنگ های در جه سوم می خوانیم .

این رنگ ها عبارت اند از :

زرد نارنجی که از ترکیب زرد و نارنجی به دست می اید و در حلقه ی حد فاصل دو رنگ زرد و نارنجی قرار می گیرد .

قرمز نارنجی که از ترکیب دو رنگ قرمز و نارنجی به دست می اید و در حلقه ی حد فاصل دو رنگ قرمز و نارنجی واقع می شود .

قرمز بنفش که از ترکیب دو رنگ قرمزو بنفش به دست می اید و در حلقه ی حد فاصل دو رنگ قرمز و بنفش واقع می شود .

ابی بنفش که از ترکیب دو رنگ آبی و بنفش به دست می اید و در حلقه ی حد فاصل دو رنگ ابی و بنفش است .

ابی سبز که از ترکیب دو رنگ آبی و سبز به دست می اید و در حلقه ی حد فاصل دو رنگ ابی و سبز است .

و بالاخره زرد سبز که از ترکیب دو رنگ زرد و سبز به دست می اید و در حلقه ی حد فاصل دو رنگ زرد وسبز است .

ترکیب و توالی رنگ ها در این نمودار ابتکاری ( دایره ی رنگی ) از یک رنگین کمان و یا منشوری طبیعی الهام گرفته است .

مهارت استادارد بعدی کار با گواش است:

مهارت با گواش ( خصوصیات تکنیک گواش ) :

واژه ی گواش در اصل فرانسوی بوده و به معنای شستشو است ، گواش نوعی ابرنگ کدر و غلیظ است که رنگدانه های آن از نوعی صمغ چسبیده تشکیل شده است ، بتونه یا ماده ای که برای غلظت این رنگ دانه ها به کار می رود رنگ سفید کدری است همچون گل رس یا سولفات باریم طبیعی که حالتی مات و یکنواخت به رنگ های اثر نقاشی می بخشد ، از آنجایی که گواش و آبرنگ هر دو دارای ماده اولیه ( صمغ)یکسانی هستند لازم می دانیم ویژگی های آنها را با یکدیگر در این خصوص بسنجیم ، در آبرنگ یا نقاشی رنگ ها شفاف به نظر می رسند و شاید تفاوت عمده ی تکنیک گواش و آبرنگ در این باشد که در آبرنگ چنان که از نام آن بر می آید هنرمند برا ی ایجاد تونالیته ی رنگی رنگها را با آب ترکیب می کند و این ملایمت و شفافیت رنگها نیز از همین جا ناشی می شود حال این که در تکنیک گواش اصولا از رنگ ها برای پوشاندن سطوح استفاده می شود و به تعبیر عامیانه تر در گواش رنگها یک پارچه و تخته تخته به کار برده می شوند . در گواش برای تغییر درجه ی تاریکی و روشنی رنگها برخلاف آبرنگ معمولا از رنگ سفید استفاده می شود ( باید متذکر شویم استفاده مقادیز ناچیزی از آب در گواش نیز اجتناب ناپذیر است ) افزودن مقادیر متغیری از رنگ سفید در جه تاریک روشن رنگ گواش مورد نظر را تعیین می کند در این راستا توجه به نکات زیر الزامی است ، اولا در تکنیک گواش رنگ رانبایدبیش از حد غلیظ برداشت ، زیرا که در غیر این صورت رنگ مورد نظر ظرف مدت کوتاهی خرد شده و فرو میریزد (منظور از حد در سطر فوق حد آستانه یا اشباع رنگ گواش است ، شایان ذکر است که رنگهای سیاه و سفید در رساندن رنگ های گواش به مرحله ی اشباع بسیار حائز اهمیت هستند .)

ثانیا رنگ را نباید بیش از حد رقیق برداشت زیرا که در غیر این صورت ظهور لکه ها و بریدگی ها در سطح کار ما حتمی خواهد بود . امروز از تکنیک گواش در زمینه ها و ابعاد متعددی استفاده می شود ، مهمتر از همه کاربرد گواش در زمینه های گرافیکی به ویژه پلاکاتها هست . به عبارت دیگر تکنیک گواش را در تبلیغات هنری چون طراحی پوسترها ، افیشها ، تصویرسازی ( آپلوس تراسیون) و غیره به کار می بندند . دراین زمینه گواش به عنوان رنگ پلاکات معروف است .

در تکنیک گواش توصیه می شود که هنر اموزان عزیز از قلموهایی که دارای نوکی نرم و صاف هستند استفاده کنند . قلموهای آبرنگ و گواش بر حسب نوع استفاده و اندازه به درجات مختلفی از یک الی دوازده تقسیم بندی می شود . برای پوشاندن سطمح بزرگتر در گواش از قلموی درجه ی 6-8 استفاده می شود . برای سطوح کوچکتر و همچنین کنتورها ( مرزبندی ها) و یا خطوط برجسته نمای اشکال و فرم های یک اثر غالبا از قلموی درجه ی 2و 3 استفاده می شود و بالاخره برای قلمگیری ، ریزه کاری ها و نگاره های کار از قلموی صفر

، دوصفر (صفرصفر) استفاده می کنند .

علاوه بر قلموی نوع ، کاغذ مصرفی نیز از اهمیت خاصی برخوردار است . از مناسبترین انواع کاغذ در نقاشی با گواش یکی کاغذ فیل نشان است که نسبت به سایر انواع کاغذ کمی زبرتر است و دیگر کلیه کاغذهای مقوایی که فاقد لایه ی براق امولسیونی هستند .

تکنیکهای رنگ آمیزی گواش :

در دنیای رنگ ها استفاده از رنگ و تکنیک گواش نسبت به سایر انواع خود در اولویت قرار دارد . بدین منظور رنگ گواش را یک پارچه و تخته تخته در نمودارهای افقی_ عمودی و متناسب با مقوله مورد نظر پیاده می کنیم . البته برای انجام همان تمرین ها می توان رنگ گواش را بدون استفاده از نمودار و از طریق ترکیب آن با مقادیر متغیر آب نیز به کار برد . گواش صرفا رنگی نیست که در تمرینات ابتدایی به کار رود . گواش را می توان در خلق یک تابلوی نقاشی به کار برد . در برخی ازتمرینات شما می توانید بدون نمودار کار کرده ( نه به طریقه ی آبرنگ ) و واریاسیون های رنگی را با پهنای قلم پدید آورد .

گرایش طراحی لباس:

این گرایش دارای دو شاخه اصلی تک دوزی یا مزون و صنعت است که شاخه تکدوزی به طراحی و دوخت لباس برای افراد مختلف میپردازد و شاخه صنعت که کاربردیتر است به بخشهای مختلفی تقسیم میشود که از آن جمله میتوان به بخشهای پارچه جین، پیراهن بچه، پیراهن زنانه، لباس مردانه و... اشاره کرد. به گفته دیگر گرایش طراحی لباس به آموزش طراحی کاربردی و طراحی مـُد میپردازد که در این میان طراحی کاربردی شامل طراحی لباس مشاغل و گروههای مختلف جامعه مثل ورزشکاران، قوای سه گانه ارتش و مواردی از این قبیل میشود و طراحی مد نیز جنبه فانتزی دارد؛ در این بخش، طراح با کار خود، خلاقیتش را نشان میدهد تا افراد دیگر از این طرح جدید ایده بگیرند و کارهای تازهای را به بازار عرضه کنند..

مهارتهای نیروی کار طراحی چاپ پارچه:

در طراحی چاپ پارچه، نیروی کار باید بداند که چگونه برای پارچه های بافته شده طرح بدهند. در طراحی چاپ پارچه، از لحاظ رنگبندی، طراحی با راپورتبندی روبرو است. و منظور از راپورتبندی این است که طراح، طرح را بر روی پارچه به گونهای تکرار کند که این تکرار چشم آزار نباشد، یعنی طراح با توجه به نوع، تراکم تار و پود، رنگ و میزان پذیرش رنگ یا آبی که در پارچه وجود دارد و همچنین نوع چاپ پارچه که میتواند چاپ روتاری، سیلک، غلطکی یا چاپهای مدرن باشد؛ طرح خود را ارائه میدهد...

دروس تخصصی گرایش چاپ پارچه:

پارچه شناسی تخصصی، تاریخ پارچه و نساجی، کارگاه رنگرزی، تحول صنایع دستی در دنیا، کارگاه طراحی چاپ، تحقیق (چاپ پارچه)، طرح و رساله نهایی.

گرایش طراحی بافت پارچه:

گرایش بافت پارچه به طراحی و نفشبندی پارچه میپردازد. به عبارت دیگر دانشجویان این رشته با طراحی بافت پارچههایی که ساختمان آنها از تاروپود تشکیل شده، آشنا میشوند. دانشجوی طراحی بافت پارچه با تاروپود پارچه بازی میکند تا طرح جدیدی ارائه دهد و در این راستا لازم است که با انواع بافت پارچه آشنا باشد تا بتواند با توجه به نوع کاربرد، طرح مورد نظرش را ارائه دهد. برای مثال پارچهای که برای مبلمان اداری طراحی میشود، جنس، طرح و رنگش با پارچه مبلمان منزل متفاوت است.

دروس تخصصی گرایش بافت پارچه:

پارچهشناسی تخصصی، تاریخ پارچه و نساجی، کارگاه رنگرزی، تحول صنایع دستی در دنیا، کارگاه طراحی بافت، تحقیق (بافت پارچه) ، طرح و رساله نهایی.

تواناییهای لازم :

یک طراح پارچه و لباس باید هنرهای تجسمی را بشناسد و دارای خلاقیت و دید هنری باشد. داوطلبان باید بدانند که رشته طراحی پارچه و لباس، یک رشته کاربردی است؛ یعنی هدف این رشته طراحی اصولی پارچه و لباس با حفظ خلاقیت هنری است و در نهایت باید محصول هنرمند، به صورت تولید انبوه وارد بازار شود. به همین خاطر هنرمندانی که فقط برای حس خودشان طراحی میکنند، در این رشته موفق نمیشوند و بهتر است رشته نقاشی را انتخاب کنند..

استاندارد کاری در کنار نرم افزار CAD

در دهه 1980 برای اولین بار از تکنیک های طراحی و "کد" (CAD/CAM) در صنعت پوشاک استفاده شد.با گذشت زمان نرم افزارهای تخصصی مخصوص هر بخش این صنعت نظیر بخش تولید ، طراحی و تبلیغات پیشرفت نمود و در زمینه طراحی لباس و پارچه ، رسم و سایزبندیالگوها بکار گرفته شد. امروزه از نرم افزارهای گرافیکی در مراحل طراحی مد نظیر طراحی تخت (flat)، تصویرسازی مد و ارایه و نمایش طراحی استفاده می شود. این نرم افزارها از یک سو مراحل طراحی سرعت می بخشد و از سوی دیگر یک ساختار ارتباط بصری استاندارد مشترکی را بین کشورهای جهان برای بخش های تولید و عملیات و بازاریابی ایجاد می کند.

در واحد طراحی از نرم افزارهای کامپیوتری برای طراحی لباس به صورت تخت (دوبعدی)، تصویرسازی طراحی لباس و پارچه ، ارایه و نمایش مد ،تبلیغات ،طراحی وب سایت و طراحی لوگو و غیره بکار گرفته می شود.لازم به ذکر است بین طراحی لباس به صورت تخت و تصویرسازی طراحی لباس تفاوت عمده ای وجود دارد. در طراحی لباس به صورت تخت ،طراح باید کلیه جزییات طرح را در ابعاد واقعی بدن انسان جهت تولید طرح ارایه کند. به عنوان مثال طراح حتی باید حتی اندازه دکمه ها و نوع بخیه دوخت را مشخص کند. اما در تصویرسازی طراحی لباس هدف تنها نمایش ایده طراحی است و معمولاً برای تأثیر بیشتر بر بیننده طراحی ها بصورت اغراق آمیز و در ابعاد غیر معمول به نمایش در می آیند.

امروزه اکثر کشورهای جهان به دلایل مختلف تولیداتشان را به صورت برون سپاری انجام می دهند.برای تبادل اطلاعات طرح، طراح بوسیله نرم افزارهای گرافیکی، با طراحی تخت که در آن کلیه جزییات طرح به روشنی و براساس استانداردها متداول طراحی می کند.پس از آن طرح برای کشور تولید کننده بوسیله اینترنت فرستاده می شود . طراحی که طرح تخت را رسم می کند نه تنها باید اصول طراحی را بداند بلکه باید از روند تولید پوشاک و نحوه دوخت آن اطلاعات کافی داشته باشد.

جهت سرعت بخشیدن به قدرت پاسخگویی به تقاضای بازار در واحد طراحی نرم افزارهای تخصصی نیز برای الگوسازی و سایزبندی بکارگرفته می شود.با بهره گیری از سیستم های کامپیوتری نه تنها زمان الگوسازی کاهش می یابد، بلکه با ذخیره الکترونیکی الگوها در کامپیوتر ؛استفاده مجدد و تغییرات و اصلاحات آن به آسانی و درکوتاهترین زمان امکان پذیر می شود. به طور مثال، شرکت "لی وایز" تولید کننده شلوار جین با استفاده از سیستم "کد"(CAD) توانسته است زمان تولید یکی از محصولاتش به نام Red Tab از 53 هفته به 36 هفته کاهش دهد.

همچنین برخی از تولیدکنندگان بزرگ پوشاک با تکنولوژی مدیریت چرخه عمر محصول (Product Life cycle Management) یا (PLM) ارتباط بین زنجیره تأمین کالا را سرعت بخشیدند و زمان تولید کالا را تا 30-25 درصد کاهش داده اند.

استانداردهای لازم برای تشکیل کارگاه طراحی

برای آشنایی عملی به این بخش ما از خانم پدرام یکی از طراحان برجسته پارچه ایرانی که در سطح جهان شناخته شده اند مصابحه ای بعمل آورده ایم:

برای تشکیل یک کارگاه طراحی لباس و پارچه گذراندن مراحلی لازم است که این مراحل شهمل کسب مهارتهایی که به آنها اشاره شد است.همچنین استانداردهای تشکیل کارگاه نیز اگر رعایت شوند در داشتن محیط کاری مناسب و پیشرفت کننده تاثیر مستقیمی دارد.

این استانداردها را میتوان اینگونه معرفی کرد گذراندن دوره کامل آموزش الگوسازی مولر که توسط جناب آقای هاکوپیان تدریس می‌شد. (در اولین دوره‌ها در سال‌های 1367 و 1368)، دوره فشرده مدیریت اجرایی (MBA) در سازمان مدیریت صنعتی، گذراندن دو دوره آموزش تخصصی نرم‌افزارهای الگوسازی و طراحی، کلاس‌های بلند مدت و کوتاه مدت و میان مدت در زمینه‌های مختلف مدیریت تولید، برنامه‌ریزی تولید و...

دوخت:لطفا در مورد نحوه فعالیت خود در انجمن طراحان لباس توضیح دهید.

پدرام: از سال 1383 افتخار داشته‌ام که عضو هیأت موسس انجمن طراحان لباس و پارچه ایران باشم و هم‌اکنون نیز در دوره دوم نیز عضو هیأت مدیره این انجمن بوده و مسئول کمیته آموزش و دوره‌های آموزشی می‌باشم.

دوخت: بعد از برگزاری چندین نمایش لباس در چند سال اخیر، نظر شما در مورد روند این اجراها چیست؟ آیا برگزاری این نمایشگاه‌ها را در انگیزه دادن به طراحان مؤثر می‌دانید؟

پدرام: با این که نمایشگاه‌ها و برگزاری آن‌ها، صد در صد از نظر تخصصی رشته طراحی لباس و پارچه از سطح کیفی بالا نبوده ولی جای خوشحالی دارد که این روند رو به رشد بوده است، ولی باید سعی شود که این نمایشگاه‌ها هرچه بیشتر و با کیفیت بالاتر در سطح تخصصی برگزار شود و این زمانی اتفاق می‌افتد که برگزار کننده اصلی و یا حداقل در بخش تخصصی آن، خود طراحان و جامعه طراحی لباس باشد، تا کارها با کارشناسی درست داوری شوند و با برنامه‌ریزی درست با هدف این که این نمایشگاه‌ها در دو بعد هنری و کاربردی ارائه شوند تا هم بحث خلاقیت و رقابت در میان طراحان و هم بحث بازار کار و جذب طراحان به بازار کار تحقق یابد.

دوخت: نحوه و سطح عملکرد طراحان جوان و همچنین فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در زمینه پوشاک را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

پدرام: آن‌چه که مسلم است فقط طراحان هستند که می‌توانند بعد طراحی را در زمینه پوشاک و نساجی به خوبی انجام دهند ولی متأسفانه هنوز در جایگاه واقعی خود قرار نگرفته‌اند و از آن‌ها به خوبی استفاده نمی‌شود به چند علت که می‌توان به آن پرداخت:

1- عدم انطباق و هماهنگی طرح درس‌های دانشگاه با نیاز بخش صنعت

2- عدم آشنایی با تکنولوژی روز در این بخش

3- عدم انگیزه کافی طراحان و توجیه نشدن درست آنان از بازار کار و اشتغال

4- توجیه نبودن صنعت گران و کارفرمایان از چگونگی استفاده نیروهای طراح

البته باید خاطر نشان کرد که با وجود این مسائل و مشکلات، طراحان زیادی با تلاش و کوشش خود و اندوختن کسب تجربه از فرصت‌های داده شده استفاده کرده و به صورت حرفه‌ای در بخش‌های مختلف مشغول به کار هستند.

دوخت: با توجه به این که یکی از اهداف اصلی انجمن طراحان لباس و پارچه، حمایت از دست‌اندرکاران این حوزه است، بفرمایید در این خصوص چه کارهایی صورت گرفته است؟

پدرام: این بدیهی است که هر انجمن در بدو شروع تأسیس و سال‌های اولیه عمر خود نیاز به حمایت‌های مادی و معنوی زیادی دارد تا بتواند به بقای خود ادامه داده و به اهداف خود دست یابد. این انجمن هم از این قاعده مستثنی نبوده و ما هم با مشکلات زیادی دست به گریبان بوده و هستیم. اما با وجود این به نظر من توانسته‌ایم در عمر کوتاه این انجمن، عملکرد خوب و مثبتی داشته باشیم از جمله ارتباط با وزارت‌خانه‌ها، سازمان و همکاری با اتحادیه‌ها در جهت تثبیت جایگاه واقعی طراحان، برگزاری نمایشگاه‌ها و همکاری در برگزاری نمایشگاه‌ها و سمینارهای مختلف تخصصی، برگزاری کلاس‌های آموزشی جهت ارتقای سطح کیفی دانش طراحان در زمینه‌های مختلف، ایجاد پل ارتباط با بخش صنعت و تشکیل کمیته کار و اشتغال، و برنامه‌های زیادی با توجه به اهداف انجمن و حمایت از طراحان داریم که با حمایت‌های دست‌اندرکاران و حمایت خود طراحان و اعضا بهتر می‌توانیم به آن ها دست یابیم. مانند چاپ نشریه تخصصی، برگزاری نمایشگاه‌های دائمی تخصصی (حداقل به صورت فصلی) از آثار طراحان، ثبت آثار طراحان، ایجاد کتابخانه اینترنتی و.

دروس تخصصی گرایش بافت پارچهاستاندارد کاری در کنار نرم افزار CADمعرفی استانداردهای لازم برای این شغل در بین نیروی کارتاریخچه ی طراحی لباس در ایران

دانلود تحقیق جامع درباره ماکس وبر جامعه شناس

تحقیق جامع درباره ماکس وبر جامعه شناس

ماکس وبر جامعه شناس شهیر آلمانی اواخر قرن نوزده و اوایل قرن بیست میلادی بود وی از بنیانگذاران جامعه شناسی محسوب می شود اهم مفاهیمی که وی وارد این علم کرد عبارت اند از تفهم، نوع آرمانی، تفرد پدیده های جامعه شناختی و تاریخی و فراغت از ارزش یا بیطرفی ارزشی روش شناسی ماکس وبر از نوع تفهمی و خردگرا است که با روش شناسی پوزیتویستی تفاوت دارد در این تح

دسته بندی	علوم اجتماعی
فرمت فایل	docx
حجم فایل	249 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	210

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 7760

تمام فایل ها

ماکس وبر(1920- 1864) جامعه شناس شهیر آلمانی اواخر قرن نوزده و اوایل قرن بیست میلادی بود.
وی از بنیانگذاران جامعه شناسی محسوب می شود. اهم مفاهیمی که وی وارد این علم کرد عبارت اند از تفهم، نوع آرمانی، تفرد پدیده های جامعه شناختی و تاریخی و فراغت از ارزش یا بیطرفی ارزشی.
روش شناسی ماکس وبر از نوع تفهمی و خردگرا است که با روش شناسی پوزیتویستی تفاوت دارد

در این تحقیق به طور کامل به موارد زیر زندگی ماکس وبر پرداختیم :

روزشمار زندگی

ازدواج وی

تحصیلات ماکس وبر

بنیان گذار چه چیزهاییست

جامعه شناسى دین

اندیشه های ماکس وبر

مفهوم کنش از زبان ماکس وبر

فرضیه جامعه شناختى ماکس وبر درباره پیدایش و تکامل ادیان

روح و نمادگرایی

بنیادهایى براى تحلیل فرآیندهاى عقلانى شدن در تاریخ

انواع کنش اجتماعى و انواع عقلانیت

انواع کنش، انواع عقلانیت و نظم هاى مشروع

فرایندهاى عقلانى شدن: منافع و ارزش ها

عقل گرایی و مدرنیت

رشد سرمایه‌داری در پروتستانتیسم

پیورتینیسم و روح سرمایه‌داری

کاریزمای وبر و القای ماهیت پوپولیستی

روش شناسی وبر

ماکس وبر و عقلانیت مدرن

تأثیرپذیری علوم از ماکس وبر

وبر در تاریخ اسلام

بررسی مفاهیم مشروعیت و کنش از دیدگاه ماکس وبر

و......................

تحقیق درباره ماکس وبرماکس وبرجامعه شناسینظریه های ماکس وبرتفهمنوع آرمانیتفرد پدیده های جامعه شناختی و تاریخی و فراغت از ارزش یا بیطرفی ارزشیتفرد پدیده های جامعه شناختیفراغت از ارزش یا بیطرفی ارزشیروش شناسی ماکسروش شناسیروش شناسی تفهمیروش شناسی خردگراروش شناسی پوزیتویستیروزشمار زندگیتحصیلات ماکس وبربنیان گذار چه چیزه

دانلود بررسی رابطه خلاقیت و هوش هیجانی کارکنان وزارت علوم تحقیقات و فن آوری

بررسی رابطه خلاقیت و هوش هیجانی کارکنان وزارت علوم تحقیقات و فن آوری

در این پژوهش برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز در مورد خلاقیت که اعم از بسط ـ انعطاف پذیری، سیالی و ابتکار و همچنین نمره خلاقیت هم به دست آمد همچنین در مورد هوش هیجانی از پرسشنامه سالووی استفاده شد که تمام مؤلفه های آن نیز بازسازی خلقی ـ تمرکزـ توجه و نمره کل هوش هیجانی مورد استفاده قرار گرفت برای بررسی فرضیه تحقیق که عبارتند از بین خلاقیت (نمر

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	145 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	127

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

چکیده :

هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه بررسی رابطه خلاقیت و هوش هیجانی کارکنان وزارت علوم تحقیقات و فن آوری است. جامعه پژوهش کارکنان وزارت علوم تحقیقات و فن آوری می باشد که بر اساس نمونه گیری کاملاً تصادفی و از روی لیست کارکنان که تعداد 50 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شده اند.

در این پژوهش برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز در مورد خلاقیت که اعم از : بسط ـ انعطاف پذیری، سیالی و ابتکار و همچنین نمره خلاقیت هم به دست آمد همچنین در مورد هوش هیجانی از پرسشنامه سالووی استفاده شد که تمام مؤلفه های آن نیز : بازسازی خلقی ـ تمرکزـ توجه و نمره کل هوش هیجانی مورد استفاده قرار گرفت. برای بررسی فرضیه تحقیق که عبارتند از : بین خلاقیت (نمره کل) و هوش هیجانی همبستگی وجود دارد، و از روش آماری همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین هوش هیجانی و مؤلفه های آن و خلاقیت و مؤلفه های آن همبستگی و رابطه ای وجود ندارد و فقط در مقیاس (توجه) تا حدودی بین این مؤلفه و خلاقیت (نمره کل) رابطه وجود دارد ولی در بین مؤلفه های دیگر هیچگونه رابطه ای وجود ندارد.

موضوع : « بررسی رابطه خلاقیت و هوش هیجانی کارکنان وزارت علوم ، تحقیقات و فن آوری»

مقدمه :

از ویژگی های بارز انسان و محور اساسی حیات او قدرت اندیشه است. انسان در طول زندگی خویش هرگز از تفکر فارغ نبوده یا نیروی صحیح تصمیم گرفته است. او توانسته است به حل مشکلات بپردازد و به رشد و تعالی نایل شود. بنابراین تمام موفقیتها و پیشرفتهای انسانی در گرو اندیشه بارور و پویا و مؤثر است از پیچیده ترین و عالی ترین جلوه های اندیشه انسان تفکر خلاق است درباره آن دیدگاههای بسیاری وجود دارد (حسینی 1381، ص 13). از نظر کارکردی می توان توانایهای فکری انسان را به طریق زیر خلاصه کرد:

1)جذب یعنی توانایی مشاهده و به کار بردن توجه

2)ضبط یعنی توانایی حفظ کردن و به خاطر آوردن

3)استقلال یعنی توانایی تحلیل و قضاوت

4)خلاقیت یعنی توانایی تجسم و پیش بینی و ایجاد ایده های جدید.

اکنون ماشین های کامپیوتر سه فعالیت اول را تا اندازه ای انجام می دهند لیکن مسلم به نظر می رسد که هیــچ ماشینی قادر به ایجاد ایده های جدید نخواهد بود. این حقیقت که تصور، قدرت اساسی مغز بشر مدتهاست به توسط بزرگترین متفکران شناخته شده است و نتیجه گیری ویلیام شکسپیر را که گفته است این جرقه مقدس انسان را «اشرف مخلوقات» نموده تأکید کرده اند. می توان گفت در صورتی که کوشش خلاق بشر نبود انسان صرفاً موجودی بود که از مغز هسته ها، میوه ها، ریشه گیاهان و گوشت خام تغذیه می نمود (قاسم زاده ، 1375، ص 10-9). خلاقیت موضوع جالب توجه و بحث انگیزی است. همچنین مفاهیم چندی با خلاقیت مرتبط است که یکی از آنها هوش است. دربارة مسأله هوش و خلاقیت و تأثیر آنها، مطالعات زیادی انجام گرفته و نظریات گوناگونی ارائه شده است. موثقی(1380) می گوید: «هوش و خلاقیت را اگر چه به ظاهر شبیه هم می دانند اما از نظر ویژگیهای معنوی متفاوتند. زیرا به کسی هوشمند می گویند که با استفاده از معلومات که قبلاً از طریق تجربه به دست آورده و در گنجینه ذهن خود حفظ کرده است، بهترین راه حل را در حل مشکل و کسب موفقیت بیابد اما خلاقیت عبارت است از : تصرف ذهن در مجموعه معلومات اکتسابی و صورتهای ذهنی که از قبل به منظور ابداع و آفرینش در ذهن شخص گرد آمده است و مبنای آن تخیل است.»( به نقل از خانیان،1381، صص 25-14). گلمن با مطرح ساختن پژوهش خارق العاده ای که در زمینه مغز و رفتار انجام شده است، نشان می دهد که عوامل دیگری به جز هوش شناختی در موفقیت افراد دست اندر کارند. این عوامل جنبه دیگری از هوشمندی را شامل می شود که گلمن آن را هوش هیجانی می خواند. در سال 1995 اصطلاح هوش هیجانی را دانیل گلمن مطرح کرد که بحث های بسیاری را برانگیخت. همان گونه که گلمن نشان داده است، هرگونه نقصی در هوش هیجانی می تواند صدماتی را به بار بیاورد و در زندگی زناشویی و تربیت فرزند، تا وضعیت سلامت جسمانی، مشکلاتی را ایجاد کنند. فقدان هوش هیجانی می تواند تفکر را مقهور سازد و موقعیت حرفه ای افراد را مختل کند. احتمالاً بدین لحاظ فرزندان ما به بیشترین صدمه دچار می شوند. زیرا در معرض مشکلاتی همچون افسردگی، اختلالات خوردن ،حاملگی ناخواسته، پرخاشگری و جرایم خشونت بار قرار می گیرند. اما خبرها امیدوار کننده اند. هوش هیجانی به هنگام تولد تثبیت شده نیست. گلمن نشان می دهد که چگونه می توان هوش هیجانی را پروراند و استحکام بخشید.(پارسا ، 1380، صص 12-11)

نگاهی به زندگی انسانها نشان می دهد که تنها بهره هوشی نشان دهنده موفقیت فرد در زندگی نیست در واقع بهره هوشی (IQ) نمیتواند پیش بینی کند که فرد در فراز و نشیبهای زندگی چه واکنشی نشان می دهد. در مقاطع مختلف چگونه تصمیم گیری می کند، اطلاعات اجتماعی او در چه حدی است و بطور کلی نمی توان گفت بهره هوشی بالا تضمین کننده موفقیت، رفاه، موقعیت اجتماعی مناسب و احساس رضایت فرد از زندگی است. در واقع هوش هیجانی توانمندی تاکتیکی (عملکرد فردی) است.هوش هیجانی یک توانمندی عالی است که مشخص می کندچگونه می توانیم ازسایرمهارتهای خودازجمله بهره هوشی به بهترین صورت استفاده کنیم (مایر و سالووی، 2000ف نقل از غنایی، 1383).اصولاً هر رفتاری باید جنبه عاطفی داشته باشد که به وقوع بپیوندد. رفتار از انگیزه برمی خیزد. انگیزه بدون هیجان و عاطفی، از نیروی لازم برحرکت و رهگشایی و نیز از جهت مندی مطلب برخوردار نخواهد بود.

موفقیت در زندگی بسته به این است که فرد بتواند به تجارت هیجانی خود و دیگران بیاندیشد و متقابلاً قادر باشد به استدلالهایی که عقل در مورد یک شخص و یا یک موقعیت ترسیم می کند پاسخ هیجانی سازش یافته ای بدهد افراد در این مهارتها با هم متفاوتند به عبارت دیگر افراد در توانایی تشخیص احساسات خود و دیگران و نظم بخشیدن را به آنها و توانایی استفاده از اطلاعات هیجانی برای برانگیختن یک رفتار سازش یافته با هم تفاوت دارند. این توانایی ها در چارچوبی به نام " هوش هیجانی" سازمان یافته اند.(مایرو و وایتر ، 2003، نقل از غنایی، 1383)

تعریف رسمی و پیشنهاد در مورد اندازه گیری هوش هیجانی برای اولین بار در مقالة سالووی و مایرو (1990) مطرح شد. هوش هیجانی نمایندة تشخیص ارزیابی و بیان هیجانی ما به نحوه صحیح و سازش کارانه می باشد. هوش هیجانی پذیرایی که بیشتر با انسان مأنوس بوده قدرت درک بهتر دنیای درون خویش و دیگران را به او بخشید تا درموقعیتهای مناسب با دریافت احساس دیگری با او همدلی کند و احساس او را از جهان پدیداری دریافت کند. این همدلی و هم حسی از توانمندی های منتسب به هوش هیجانی است که با فراهم کردن زمینه مناسب برای رفتارهای جامعه پسند، نوع دوستی و رفتارهای امدادی را توسعه می بخشد(مارنی ، 1999نقل از غنای، 1383). می توان با نگرش به جلوه های هوش هیجانی از چشم اندازی دیگر، ارتباط آن را با سایر بخشهای شخصیت آدمی دریافت هوشمندی هیجانی و عاطفی با اعطای قدرت خودشناسی و خود کنترلی بهینه، موجب می شود با خلق دنیای خویش، در انتخاب موقعیت های زندگی آزادانه عمل کنیم(ماتیوس، و ولز، 2000 نقل از غنایی 1383). هوش هیجانی با آگاه ساختن انسان از هیجانات گوناگون موجب می شود که با او به یاری هیجانات نیرومند و فعال سازی آنها، به شرایط تحویل شده یا موقعیتهای اجباری پاسخ های جرأت آمیز از ساخت وجودی خویش دفاع کند (گلمن، 1998. نقل از غنایی 1383). هوش هیجانی از یک طرف فرد را قادر می سازد که با ورود به دنیای درون و شناخت مؤلفه های مربوطه خود را بپذیرد. از سوی دیگر با به فعالیت رساندن مؤلفه های مذکور استقلال خود را در انتخاب و انجام رفتارهای بطور سنتی حفظ نماید(استرنبرگ، 2002. نقل از غنایی 1383).

بیان مسئله :

شاید قدری شگفت انگیز باشد اما زندگی بدون خلاقیت مشکل و طاقت فرساست. اگر به کل زندگی نگاهی بیاندازیم درخواهیم یافت که زندگی کنونی چقدر از نظر امکانات و تجهیزات با گذشته تفاوت کرده است. به قول راجرز آدمی ذاتاً خلاق متولد می شود با این حال خلاقیت در مراحل ابدای زندگی تکامل یافته نیست به همین دلیل نیازمند به توجه، هدایت و تربیت است. راجرز معتقد بود که انسان به وسیلة گرایش به خلاقیت نگهداری کردن و بهبود بخشیدن خود برانگیخته میشود. خلاقیت با پرداختن به نیازهای فیزیولوژیکی بنیادی چون نیازهای غذا و آب، و یا دفاع از ارگانیزم در برابر حمله به نگهداشتن آن خدمت می کند و برای آن معاش و بقا تأمین می نمایند. از نظر راجرز اشخاص کامل خلاق هستند و زمانی که شرایط محیطی تغییر می کنند به صورت سازنده و سازگارانه ای زندگی می کنند خودانگیختگی به این خلاقیت وابسته است. اشخاص کامل انعطاف پذیرند و در جستجوی تجربیات و چالشهای جدید هستند. آنها به پیش بینی پذیری، امنیت و رهایی از تنش احتیاجی ندارد(دکتر علی اکبر سیاسی، 1383 ص 377-370). رضائیان درخصوص دانش و هوش و تواناییهای ذهنی افراد خلاق اشاره می کنند که افراد خلاق سالهای زیادی را برای کب دانش و تسلط بر موضوع مورد علاقه خود صرف می کنند. افراد خلاق، ضرورتاً دارای ضریب هوشی بالایی نیستند. نسبت به مسایل حساسیت دارند، برقراری ارتباط سیال میان چیزها انعطاف دارند. سیف می گوید:«آفرینندگی را می توان با اشاره به تعداد تواناییهای ذهنی که منجر به تولید آثار خلاق می شوند توصیف کرد. مهمترین این ویژگیها تفکر واگرا است(به نقل از خانیان 1381، صص 25-56-15).

هر یک از ما انسانها دارای دو مغز یا دو نوع شعور متفاوت هستیم : شعور عقلانی و شعور احساسی، نحوه عملکرد ما در زندگی توسط هر دو اینها تعیین می شود یعنی نه فقط هوش عملی(IQ) بلکه هوش عاطفی و احساسی نیز دارای اهمیت است. شعور عقلانی بدون شعور احساسی نمی تواند به بهترین نحو عمل کند. هوش عاطفی شامل ویژگیهایی مثل توانایی تهییج و برانگیختن خود، استقامت و پایداری در مقابل شکست از دست ندادن روحیه، پس راندن افسردگی و یأس در هنگام تفکر ، همدلی و صمیمیت و برخورداری از امید است(بلوچ، 1370 صص61-60). در سال (1998) گلمن چارچوب هوش هیجانی را از این نظر بررسی کرد که چگونه توانایی بالقوه خود بر اداره مهارتهای مربوط به خودآگاهی، خود نظم دهی، آگاهی اجتماعی، مدیریت در روابط می تواند بر پیشرفت در شغل بیانجامد.او هوش هیجانی را به عنوان یک تئوری عملکردی می داند. وی به تازگی آمادگی هیجانی را مطرح ساخته که منظور وی نوعی توانایی آموخته شده بر اساس هوش هیجانی فرد است که پیامد و نتیجه آن در عملکرد کاری وی روشن است(حسینی، 1381 ص 7). اگر به پرونده دانش آموزان دبستانی، دبیرستانی و حتی پرونده دانشجویان دانشگاهی نظر بیاندازیم متوجه خواهیم شد که بسیاری از آنها با نمرات بسیار بالا (معدل 19 و 20) قبول می شوند، اما وقتی می خواهیم کاری را انجام دهند، مثلاً نامه ای بنویسند مقاله ای فراهم آورند از انجام دادن این کارها عاجز هستند. بدین ترتیب شاید به این علت که هوش هیجانی ایشان پرورش نیافته مجرای احساسات مثبت تبلور فکر و ایده در ایان تقویت نشده بدین ترتیب شاید خلاقیت در ایشان تقویت نشده است. از این رو این پژوهش درصدد یافتن پاسخ این سؤالات است و این موضوع را در کارکنان وزارت علوم تحقیقات و فن آوری مطالعه می کند که سازمانی است که امکان انجام این فعالیت پژوهشی در آن برای محقق میسر است و یکی از مهمترین وزارتخانه ها می باشد و از این رو سؤال این تحقیق عبارتست از :

سـؤالات

• آیا اساساً هوش هیجانی و خلاقیت با یکدیگر رابطه معناداری وجود دارد؟
• آیا بین هوش هیجانی (کلی) و خلاقیت (کلی) کارکنان وزارت علوم تحقیقات و فن آوری رابطه معناداری وجود دارد؟
• آیا بین مؤلفه های مختلف هوش هیجانی (بازسازی خلقی ـ تمرکز ـ توجه) و مؤلفه های مختلف خلاقیت (بسط ـ انعطاف پذیری ـ سیالی ـ ابتکار) رابطة معناداری وجود دارد؟
• آیا بین نمره های کلی هوش هیجانی و مؤلفه های خلاقیت رابطه معناداری وجود دارد؟
• آیا بین نمره های کلی خلاقیت و مؤلفه های هوش هیجانی رابطة معنی داری وجود دارد؟
• خلاقیت و مؤلفه های آن (بسط ـ انعطاف پذیری ـ سیالی و ابتکار) در کارکنان وزارت علوم تحقیقات و فن آوری چگونه توصیف می شود؟
• هوش هیجانی و مؤلفه های آن (بازسازی خلقی ـ تمرکز ـ توجه) در کارکنان وزارت علوم تحقیقات و فن آوری چگونه توصیف می شود؟

اهداف این تحقیق عبارتنداز :

• توصیف میزان هوش هیجانی کارکنان وزارت علوم تحقیقات و فن آوری
• توصیف میزان خلاقیت کارکنان وزارت علوم تحقیقات و فن آوری
• بررسی معناداری رابطه یا معناداری همبستگی، هوش هیجانی و خلاقیت کارکنان وزارتخانه علوم تحقیقات و فن آوری.

اهمیت پژوهش :

در این پژوهش به شناسایی میزان همبستگی هوش هیجانی و خلاقیت که در پیشرفت فرد در محیط کاری به نام مؤسسه و یا وزارتخانه ای می توان بسیار مؤثر باشد. همچنین اهمیت و ضرورت این پژوهش در این نکته نهفته است که ما می خواهیم بدانیم رابطه هوش هیجانی و خلاقیت چگونه می باشد. اساساً اگر همبستگی معناداری بین هوش هیجانی و خلاقیت وجود داشته باشد ما می توانیم انتظار داشته باشیم که بالا رفتن یکی دیگری نیز بالا برود و چه بسا این موضوع باعث شود که در سیاستهای آتی وزارتخانه با بالا بردن هوش هیجانی بتوانیم خلاقیت را بالا ببریم. موضوع مذکور را در وزارتخانه علوم تحقیقات و فن آوری مهم می باشد که مهمترین تصمیمات اداری آموزش فرهنگی برای قشر محصل و تحصیل کرده جامعه می گیرند و همچنین این موضوع مهم است که افرادی که در این سازمان مشغول به کار هستند تا چه اندازه از خلاقیت و هوش هیجانی برخوردارند در این بخش تحقیقات و کنکاش بروی هوش هیجانی و خلاقیت افراد و اینکه تا چه حد تأثیر متقابلی هر دوی آنها بر روی هم دارند از اهمیت خاصی برخوردار است.

فرضیه:

• بین هوش هیجانی و خلاقیت کارکنان وزارت علوم تحقیقات و فن آوری رابطه معنی داری وجود دارد؟

متغیرها:

متغیر مورد مطالعه : هوش هیجانی ، خلاقیت می باشد.

تعریف نظری و عملیاتی هوش هیجانی:

هوش هیجانی عبارت است از پردازش مناسب اطلاعات می باشد که بار هیجانی دارند و استفاده از آن برای هدایت فعالیتهای شناختی مانند حل مسأله و تمرکز انرژی بر رفتارهای لازم است (مایر و سالووی 1997، اکبرزاده 1383). در این پژوهش شامل نمره ای که آزمودنی که مشخصاً کارکنان وزارت علوم تحقیقات و فن آوری میباشد از پرسشنامه هوش هیجانی سالووی و همکاران بدست می آید.

تعریف نظری و عملیاتی خلاقیت:

«گیلفورد می گوید: خلاقیت عبارت است از استعداد تفکر واگرا، ارایه هدفها و راه حلهای جدید و منحصر به فرد امکان تفکر جدید و اصیل و انحراف از عقاید متعارف موجود.»

« از نظر تورنس، خلاقیت عبارت است از فرآیند حس کردن مشکلات یا مسایل، اختلاف نظرها در مورد اطلاعات، خطا کردن در عناصر و عوامل، اشیاء و مواردی از این قبیل ، حدس زدن تشکیل فرقه در بارة مسایل ارزیابی و آزمایش این حدسها و فرضیه ها و احتمالاً اصلاح و آزمون مجدد آنها و نهایتاً مرتبط ساختن نتایج. (گنجی و میرهاشمی، ص 11-10)

در این مطالعه خلاقیت بر حسب نمره ای که آزمودنی در آزمون سنجش خلاقیت تورنس (ترجمه جمال عابدی) کسب می کند، سنجیده می شود. این آزمون یک نمره کل در دامنه 60 تا 180 به دست می دهد و همچنین در چهار مؤلفه سیالی، انعطاف پذیری ، ابتکار و بسط نیز یک نمرة خلاقیت کلی به دست می آید.

تعاریف خلاقیت:

بررسی ادبیات مربوط به موضوع خلاقیت نشان می دهد که بررسی عملی خلاقیت نشان می دهد که بررسی عملی خلاقیت به قرن بیستم کارهای (والز) مربوط می شود از آن زمان تاکنون به دلیل رشد و تحول علوم درگیر با انسان و ترقی ابزار سنجش گامهای مهمی در شناخت این قریحه سؤال برانگیز شده است. که مهمترین آن ایجاد نظریه های مقاومت در زمینه خلاقیت است این نظریات سبب شده اند که موضوع خلاقیت صیقل خورده و کاربردی شوند، به حدی که امروزه دیگر کسی به منافع سرشاری که از بکارگیری این نعمت عاید انسانها می شود شک ندارد(مدد1379). هر وقت کلمه خلاقیت را می شنویم بی اختیار به یاد کارها و دانشمندان و هنرمندان نامی می افتیم، در صورتی که همواره لازمه خلاقیت ، نبوغ نیست ، هر کس در کارهای روزمره خود ممکن است خلاقیت از خود نشان دهد. منتهی خلاقیت بعضی بیشتر است و بعضی کمتر.پس خلاقیت در نزد تمامی افراد جامعه وجود دارد، ولی خلاقیتی که در سطح جهانی قابل طرح باشدمعمولاً با نبوغ همراه است. میان روان شناسان توافقی که حاکی از نظر مشترک پیرامون تعریف خلاقیت باشد وجود ندارد. درواقع گستردگی تعریف نشأت گرفته از دیدگاههای گوناگون روان شناختی از این پدیده است در لغت نامه دهخدا (1337) واژه خلاقیت به معنای آفرینندگی نوآوری و بداعت آمده است و در فرهنگ و بستر (1998) به معنای «بوجود آوردن» می باشد.

فرهنگ روان شناسی (1985) در تعریف واژه خلاقیت چنین آمده است: « خلاقیت یک واژه فنی است که اساساً اشاره به آن دسته از فرآیندهای ذهنی دارد که منجربه حل مسئله ایده های تازه مفهوم سازی و شکل هنری می شود که بی همتا و بدیع است.(آرتور وبر 1985) به هر جهت تاکنون واژه های مترادفی همچون اختراع ، ابداع، حل مسئله، اکتشاف و نوآوری برای خلاقیت مطرح شده است.

برونکی (1985) از جمله کسانی است که میان خلاقیت ، اختراع و اکتشاف تفاوت قائل می شود. از نظر او یک واقعیت کشف می شود یک نظریه علمی اختراع می گردد و یک شاهکار ادبی و یا هنری خلق می شود. آلن بیرو خلاقیت را مفهومی وسیع تر از اختراع می داند و ابعاد اقتصادی، جامعه شناختی و روان شناختی را برای آن قائل می شود.

گلاور (1990) معتقد است که تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله دارای دو شاخص است : نوآوری(یعنی غیرمعمول بودن آن) و دیگری ارزش و اعتبار (متناسب بودن با کاری که درخواست شده). در برخی از تعریفهای خلاقیت تأکید بر این است که در صورتی می توان شخص یا عملی را خلاق نامید که اصولاً محصول سودمندی در میان باشد در حالی که در تعاریف دیگر، خلاقیت فی نفسه و بدون توجه به سودمندی اجتماعی آن، ارزشمند شناخته می شود به عنوان مثال رویاهای خیال انگیز یک کودک نیز خلاقیت تلقی می شود. در دومین مجموعه تعاریف خلاقیت بیشتر در حیطه روانیتی قرار می گیرد. در این رویکرد خلاقیت استعدادی است که با شیوه هایی شبیه شیوه های سنجش هوش قابل اندازه گیری است. در این رویکرد به جای تأکید بر موفقیت در جهان واقعی بر توانایی پاسخ دادن به آزمونهای تأکید شده است. در رویکرد سوم خلاقیت بر حسب محصول یا اندازه گیری آن بررسی نمی شود بلکه بیشتر به صورت نوعی نگرش، تمایل یا انگیزه مطرح است.

به هر حال باید در مطالعة خلاقیت به دو نکته بسیار مهم توجه داشت اول : اینکه خلاقیت می تواند خلق اشکال جدید یا صورتهای جدیدی از ایده ها یا تولیدات کهنه باشد. در این صورت عمدتاً فکرها و ایده های گذشته اساس خلاقیتهای تازه است. دوم : اینکه خلاقیت امری است انحصاری و حاصل تلاش فردی و لزوماً یک موقعیت یا مسئله عمومی نیست. لذا فردی ممکن است چیزی را خلق کند که قبلاً هیچ گونه سابقة ذهنی از آن نداشته باشد، اگر چه ممکن است چیزی به صورتهای مشابه یا کاملاً یکسان، قبلاً توسط شخص دیگری و در موقعیت خاص خلق شده باشد.

مازلو معتقد است خلاقیت از روان ناهشیار سرچشمه می گیرد ایده های تازه (و یا نوآوریهای واقعی) است که با آنچه در حال حاضر وجود دارد کاملاً متفاوت است (عابدی ، 1372). برونسکی ذهن خلاق را ذهنی می داند که در جستجوی شباهتهای غیرمنتظره است.

به نظر گیلفورد: خلاقیت یعنی حل مشکل یا سلسله ای از مسایل کوچک و بزرگ. راجرز خلاقیت را اظهار وجود و استقلال طلبی و حفظ شخصیت انسانی می داند. مک کینون خلاقیت را عبارت از حل مسئله به نحوی که ماهیت بدیع و نو داشته باشد می داند. در تعریف ویلیامز خلاقیت مهارتی است که می تواند اطلاعات پراکنده را به هم پیوند دهد. به نظر ورنون خلاقیت در هنرمندان و دانشمندان برجسته احتمالاً بیشتر به شخصیت و انگیزش آنان بستگی دارد تا نوعی اندیشیدن خاص. (ورتون 1979، به نقل از شکلتون)

«تورنس (1965) تفکر خلاق را عبارت از فرایند حدس زدن مشکلات، مسائل، اختلاف نظرها دربارظ اطلاعات ، خطا کردن در عناصر و عوامل اشیاء و مواردی از این قبیل حدس زدن و تشکیل فرضیات دربارة این کمبودها، ارزیابی و آزمایش این حدسها و فرضیات، احتمالاً اصلاح و آزمایش مجدد آنها و نهایتاً مرتبط ساختن نتایج می داند. به اعتقاد اشتاین، خلاقیت یا آفرینندگی فرایندی است که نتیجه آن یک اثر مشخص است و توسط گروهی در یک برهة زمانی به عنوان چیزی مفید و ارضاء کننده پذیرفته می شود.»

نظریه های خلاقیت:

1- خلاقیت به عنوان یک الهام الهی: خلاقیت به عنوان الهام الهی یکی از قدیمی ترین رویکردهای نظری در این زمینه است. بدون تردید افلاطون در چنین درکی پیشرو بوده است. به عقیده وی از خلاقیت الهام الهی است و فرد خلاق، سفیر خداوند در میان انسانها است، سفیری که خداوند از طریق زبان او با سایرین حرف می زند بنابراین تربیت در آن نقشی ندارد. خلاقیت به عنوان دیوانگی و جنون برداشت دیگری است که ریشه در دوران باستان دارد. این دیدگاه که در طول قرن نوزدهم ادامه یافت امروز نیز گاهگاهی به چشم می خورد و هنوز هم بعضی از افراد نوابغ را کمی دیوانه و یا غیرعادی می نامند.

2- خلاقیت به عنوان دیوانگی: دیدگاه دیگری که به دوران باستان برمی گردد. خلاقیت را طبیعتاً شکلی از دیوانگی تلقی می کند این دیدگاه غیرعقلایی بودن ظاهری خلاقیت را نتیجه جنون می داند. لومیروز (1981) بسیاری از نوابع را نام می برد که عصبی یا دیوانه بودند و اظهار می دارد که ماهیت غیرعقلایی و بی ارادی بودن عمل اخلاق را بایستی از طریق آسیب شناسی تعیین کرد حتی امروزه افراد قافل نیز از روی مسامحه کاری، افراد دارای توانایی خلاق را غیرعادی می پندارند. زیرا این افراد تا حدودی از هنجارهای مرسوم رفتارهای انسانی منحرف می شوند.

رابطه خلاقیت و هوش هیجانی کارکنانهوش هیجانیخلاقیت

دانلود دوره نوسنگی

دوره نوسنگی

به دلیل نامناسبی شرایط زیست محیطی منطقه، ناامنیتی را برای بقای زیست به وجود آورد که این عامل نیازی را می طلبید تا بشر این چالش ها را پر کند و در مضیقه قرار گرفتن محتیاجات زندگی، مسبب یکسری ابداعاتی شد که این تحولات را می توان از دوره فراپارینه سنگی پیدا کرد که با تجربه اندوزی که بشر کرده بود توانست زمینه یکسری از تحولات شودبا توجه به مطالعاتی که

دسته بندی	جغرافیا
فرمت فایل	doc
حجم فایل	64 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	105

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فهرست مطالب

1-پیشگفتار

2-مقدمه

3-محیط زیست در مناطق کوهستانی زاگرس در غرب ایران

4-دشت دهلران

5-تپه بزمرده

6-منطقه تکاور در زاگرس مرکزی

7-تپه گنج دره

8-تپه آسیاب

9-تپه گرران

10- اوضاع جغرافیایی بین النهرین

11- پیشینه مطالعاتی عاق

12- زادی چشمی شانیدر

13- کریم شهیر

14- جارمو

15- اهلی سازی گیاهان

16- اهلی سازی گیاهان

17- تغییرات آب و هوا در دوره نوسنگی

18- سیر تغییر و تحولات در دوران نوسنگی

19- معماری

20- پیکرک

21- تجارت ابسیدین

«پیشگفتار»

در اصطلاح نوسنگی یعنی دوره انتقال از گرد آوردی شکار به تولید غذا می باشد، دوره ای که بشر دچار تحول و دگرگونی در فناوری تولید غذا(کشاورزی) ، معماری ، تولید سفال، اهلی سازنده، شد ، که این روند را می توان در گستره هلال حاصلخیز جست.

به دلیل نامناسبی شرایط زیست محیطی منطقه، ناامنیتی را برای بقای زیست به وجود آورد که این عامل نیازی را می طلبید تا بشر این چالش ها را پر کند و در مضیقه قرار گرفتن محتیاجات زندگی، مسبب یکسری ابداعاتی شد که این تحولات را می توان از دوره فراپارینه سنگی پیدا کرد که با تجربه اندوزی که بشر کرده بود توانست زمینه یکسری از تحولات شود.با توجه به مطالعاتی که باستان شناسان بر روی گرده های دریاچه زریبار در کرمانشاه انجام داده اند شرایط دما و بارش نوسنگی را مطلوب عنوان کرده اند به طوری که شرایط برای کشاورزی اولیه فراهم بود و تمام محوطه های نو سنگی زاگرس در کنار منابع آب و زمینهای قابل کشت و دسترسی به حیوانات وحشی واقع شده اند که تعداد شان کم و پراکنده اند استقرار معمولی این دوره 50 تا 100 نفر ساکن را در بر می گیرد که یا در درون ارودگاه چوبی یا خانه های چاله ای و بعداً در خانه های چینه ای / خشتی زندگی می کردند.

در دوره نوسنگی آغازین 8500-9500 ق.م می توان محوطه های استقراری موقتی را بر فراز دامنه ها دید که با معماری حفره ای (کلبه ای ) یا پناهگاه چوبی با اقتصاد معیشتی کشاورزی دیمی و شکار و گرد آوری نباتات و حیوانات وحشی عنوان کرد که در این شرایط آب و هوا به صورت پر باران بوده که شرایط کشت و زرع را فراهم کرده بود.

از دوره نوسنگی قدیم و دوره های بعد آن می توان استقرارها را بر روی دشت ها رویت کرد خانه ها به صورت چهار گوش با مصالح چینه وحشت به صورت زاویه دارو با اندود کف و دیوارها، تقسیمات اتاق ها... را می توان دید و استفاده از سفال با فناوری ادغامی از خاک رس و آب و کاه بود و ابزارها را از جنس سنگه چخماتی و ابسیدین چوب، استخوان، می ساختند، و استفاده از ابزارهای مرتبط با غلات کشاورزان مثل سنگ آسیاب، هارون، دسته هاون و برک ساب... را از سنگ آهک می ساختند و پیکرک های خشن و تجریدی را از جنس گل به صورت حیوانی و انسانی می ساختند و استفاده از ابزارهای فرامعیشتی مانند آویزه ها و گردنبندها... را دید و نیز اجساد را در زیر کف اتاق ها یا دیوارخانه ها دفن می کردند. و نیز فعالیتهای برون مرزی چون تجارت ابسیدین از آناتولی و فیروزه را از افغانستان و صدف را از خلیج فارس در میان مناطق دید.

بیشترین داده اطلاعاتی نوسنگی در گستره هلال حاصلخیز می باشد چرا که شروع استقرار در سایت های نوسنگی در آسیای مرکزی و شمال شرقی ایران با یک وقفه هزار ساله شروع می شود. در نتیجه شروع نوسنگی را می بایست بر اساس مقتضیات زمانی و مکانی در هر منطقه مطالعه کرد.

مقدمه:

قدیمی ترین نمونه های تحولات کشاورزی را در شرق مدیترانه (لوانت) جستجو کرد، چرا که شواهد وجودی از سایت دوره فراپارینه سنگی در حوالی 11000 سال را نشان می دهد که اولین قدم کشاورزی در آن تجربه شد.

آغاز نو سنگی در ایران در حدود 10000 سال پیش آغاز شد که کم کم با استقرار در دامنه ها و بعد در دشت ها فرآیند اهلی کردن گیاهان و نباتات را در این برهه زمانی جست که اهلی کردن بز و گوسفند را در شمال بین النهرین و مناطق زاگرس واهلی سازی خوک و سگ و گاو را در آناتولی و حوالی شمال بین النهرین صورت گرفت، و مهمترین اقتصاد معیشتی دوره نوسنگی را گیاهان چون گندم ، جو، عدس و حیواناتی چون بز، گوسفند ، خوک، گاو تشکیل می دادند. که این گستره کم کم در کل جهان شمول را دربر گرفت.

تحولات و ابداعات در دوره نوسنگی را می بایست بر پایه مقتضیات زمانی و مکانی مناطق مطالعه کرد زیرا هر منطقه دارای شرایط خاص خود است و این فرآیندهای آغازین نوسنگی را با توجه به تحولات و ابداعات مردمان آن منطقه مطالعه کرد.

حفریاتی که باستان شناسان خارجی و داخلی در محدوده هلال حاصلخیز انجام داده اند کم و محدود است وبا توجه به گزارشات و مقالات آنها یک شبهه ای در میان آنها وجود دارد که تحلیل کلی در آنها دیده نمی شود چرا که هر داده سایت ها در هر منطقه ای دارای شرایط خاص محیطی منطقه و مردمان آن وابسته است و با توجه به کمبود حفریات و شرایط خاص پراکندگی سایتها تحلیل درستی تا به امروز نشده است. و این هماهنگی بستگی به حفریات سایت های آتی و تحلیل بازنگری مجدد در آنها می بایست انجام داد و با مطالعه این فرآیند ها می توان به بعد معیشتی و فرامعیشتی دوره نو سنگی پی برد که تا حدودی از وضعیت ساختاری در سایت های بزمرده، گوران، آسیاب، جارمو، کریم شهیر، شانیدر، زاوی چمن بوده است(نقشه شماره 1)

طرح سوال:

1-چه معیاری باعث تحولات و ابداعات در دروه نو سنگی شده است.

2-نقش محوری انسان درفرآیند نوسنگی شدن چه بوده است.

3-آیا دگرگونیها و نواوریهای بنیادی تکنولوژی و معماری با معیشت کشاورزی آغاز شد.

با توجه به این کمیت ها این نگارنده سعی نموده با توجه به مطالعات کتابخانه ای و در ارتباط با اسناد و مدارک مقالات سعی در پایان از جناب دکتر روح الله یوسفی که این نگارنده رادر جهت نگرش به موضوع تحقیق یاری کرده است کمال تشکر را دارم و از مسئول کتابخانه موزه ملی و مسئول کتاب خانه پژوهشکده ومسئول کتابخانه بریتانیا که این نگارنده رادر جهت فراهم کردن و دردسترس قراردادن منابع تحقیق مطالعه آنها و عکاسی از طرح ها، و نقشه ها سپاسگزاری از آنها را برخورد لازم می دانم.

حامد یوسفیان

محیط زیست در مناطق کوهستانی زاگرس در غرب ایران

1- منطقه زاگرس مرتفع:

این منطقه از طریق جاده ای که بغداد را از راه کرمانشاه- همدان به فلات مرکزی ایران پیوند می دهد به دو منطقه شمالی و جنوبی تقسیم شده است که هر یک محیط زیست ویژگیهای جغرافیایی خود را دارد دامنه کوهها را پسته و بلوط به صورت نسبتا متراکمی پوشانده است در شمال تقریبا کردستان ایران بارندگی نسبتا زیاد است اما به علت ساختار جغرافیایی و ناهموار بودن زمین آب کافی برای کشاورزی مقدور نیست.

دره های خاکی و قابل کشاورزی محدود و دور از یکدیگرند در جنوب و غرب لرستان امروزی میزان بارندگی بسیار پایینتر است و در واقع ارتفاع زیاد و زمستانهای سرد بستری خوبی برای کشاورزی نیست.

دره های کرمانشاه شاه آباد به دلیل میزان بارندگی و خاک حاصلخیز خوب حوضه کشاورزی را در این مناطق فراهم می کند.

2-زاگرس درونی :

این منطقه بین کوههای مرتفع زاگرس و الوند قرار دارد و لرستان شرقی و دره های واقع در طول جاده ابریشم که از شرق کرمانشاه می گذشته است.

از ویژگی های بارز زاگرس درونی وجود دره های نسبتاً باز وسیع خاک خوب آن است. این دره ها عبارتند از بیستون، صحنه کنگاور، اسد آباد ، تویسرکان ، نهاوند و بروجرد.

در این منطقه کشاورزی با کمک آب باران در چند منطقه و بخشهای دیگر با آبیاری بهره کشی از زمین ممکن است.

3- مناطق کوهپایه ای :

این منطقه دامنه های غربی کوههای زاگرس را تشکیل می دهد و میزان بارندگی بالا که در جهت شرق این میزان به سمت کوهپایه ی زاگرس فزونی می یابد. کشاورزی دیم در سراسر منطقه عملی است و مرز میان کوهپایه ها و جنگلهای زاگرس مرتفع را مرغزارهای وسیعی می پوشاند.

4- فلات ایران:

این منطقه در شرق کوههای الوند واقع شده است و میزان بارندگی در دشت همدان محدود است. کشاورزی دیم تنها در قطعات جدا افتاده از یکدیگر صورت می گیرد و کل منطقه مناسب برای گله داری است و در شرق همدان کویر مرکزی ایران واقع شده است و کشاورزی و نقاطی در دامنه جبهه جنوبی البرز و جبهه شرقی سلسله جبال زاگرس محدود می شود.

5- حوزه دریاچه ارومیه:

در این منطقه میزان بارندگی زیاد است که علاوه بر باران، رودها و نهرهای دایمی که در منطقه جاری است. منبع مهمی را برای کشت آبی فراهم می سازد درختان بلوط و پسته در شیبهای تند غربی دیده می شود.

عوامل تغییراتی در روند پیش از تاریخ حوزه ایران را می توان از دو بعد نظاره کرد.

1- استفاده بیش از حد از مراتع ودرختان جنگلی 2- پس از پایان عصر پالیستوسن دگرگونیهایی در وضعیت اقلیمی و شرایط محیطی منطقه را به وجود آورده است.

به نوشته رایت درباره محیط زیست طبیعی ایران چنین نوشته است.

ازطریق مطالعات پژوهشگران که از طریق مطالعات ژئومورفولوژیک در ارتفاعات زاگرس و مناطق کوهپایه ای آن بدست آمده بود معتقد بودند که از طریق ده هزار سال پ . م صرف نظر از داخل و تصرفات انسانی در محیط طبیعی منطقه دگرگونی چندان حاصل نشده است. احتمالاً در حدود ده هزار سال پ . م مناطق کوهپایه ای دامنه های غربی کوههای زاگرس با صورت پراکنده درختان بلوط و پسته می روییده و هم در این ناحیه و هم در دشتهای پر آب شمال بین النهرین علفزارهای انبوهی وجود داشته است.

دگرگونی محیطی به عنوان عامل احتمالی عمده در جابجایی مشهود فرهنگی و اقتصاد ناچیز شمرده و آن را به حساب نمی آورد.(تصویر شماره 1)

به نوشته آقایان مکاردررایت و زیست و وابسی لیکووا درباره شرایط زیست محیطی ایران چنین گفته اند:

اما اطلاعات اخیر که بر اساس چندین نمونه های کربن از آبهای شیرین دریاچه های واقع در منطقه زاگرس انجام گرفته تصویر قابل توجهی از شرایط اقلیمی زیست محیطی منطقه داده است که تغییر عمومی و تدریجی از وضعیت سرد و خشک به هوای گرمتر و مرطوبتر بین اواخر عصر پالیستوسن تا حدود سال 3500 ق. م در منطقه زاگرس و منطقه همسایه رخ داده است و قبل از حدود سال 12000 ق.م هوا تدریجاً گرمتر و مرطوبتر که پیدایش درختان بلوط و پسته را در منطقه مشاهده می کنیم و در حدود 9000 ق.م سه حادثه مهم در وضعیت محیطی منطقه رخ می دهد مناطق وسیعی مبدل به علفزارهای متراکم می شود شمار درختان بلوط یکباره زیاد می شود و گیاهی خاص با نام پلانتاگو در زمینهای کشاورزی پدیدارمی شود.

بین سالهای 3500-6000 ق. م حجم گروه بلوط افزایش می یابد و از حجم گیاهان و پسته کاسته می شود و وضعیت آب و هوای محیط زیست در مناطق کوهستای زاگرس از اواخر دوران عبید حدود 3500 ق.م به صورت امر روزی در آمده باشد.(مجید زاده، 1385، ه.ش ص 86-79)

دهلران:

این جلگه پست در دامنه کوههای زاگراس واقع شده است و مناطقی چون دشت دهلران، دشت شوشان ، دشت رامهرمز را در میان گرفته است تغییرات اقلیمی این سرزمین بسیار شدیداست. تابستانهای این منطقه به دشت گرم و خشک با دمایی تا 50 درجه سانتیگراد است در زمستان بندرت یخبندان می شود و بادهای سرد شمالی بر شدت افزایش ابرها و سرمای زمستانی منطقه می افزاید. میزان بارش در منطقه دارای نوساناتی است که این بارش بر ارتفاعات افزوده می شود که در بخش بالایی جلگه 300 میلیمتر در سال است که در ماههای دی تا فروردین به اوج خود می رسد اگر متوسط باشد برای کشت دیم مناسب است ولی در صورتی که زمان بارش بازمان کشت و زرع هماهنگی نداشته باشد کافی نیست و اگر بارندگی با آبیاری همراه نباشد محصولات فقط از حدود 50 درصد زمان بارش استفاده خواهند کرد.

دشت دهلران:

دشت دهلران حدود شصت کیلومتری غرب شوش در ارتفاعاتی کمی بلندتر از حد متوسط دشت دهلران واقع شده است. دشت دهلران اساساً بین مهمه و دوایریچ و بین دامنه کوههای زاگرس و جبل حمرین در نزدیکی مرز عراق واقع شده است و دارای 5 محوطه می باشد که عبارتند از علی کش، چغاسفید، تپه سبز، فرخ آبادو موسیان.

نخستین بار گروه باستان شناسی در سال 1903 م از دهلران بازدید کردند که در سال 1905 م گروه فرانسوی گوتپه و لمپر در موسیان خزینه و علی کش و هول و فلانری 1962 م در علی کش و در موسیان ، علی کش و سبز(هول، فلانری ونیلی، 1969 م و درچغاسفید هول 69-1968 م در فرخ آباد هنری رایت 1968 م و خفاری و بررس کرده اند.

در دهلران زمین و ریخت شنای مایکل کرکبای 77-1967 م بود و هول در سال 1973 م در بخش شمال دشت به جستجوی اردوگاههای کوچ نشینی پرداخت و رنفر وجود ابسیدین در ارتباط با دریاچه وان در سال 1974 م پرداخت. بایستی 1386و ص 68-63

هیات باستان شناسی فرانسوی با توجه به بررسی انجام گرفته بقایای سنگ چخماق که نوع فلینت را مشخص کردند و در سال 59-1958م دوره نئولتیک را هول و فلانری بررسی کرده اند و درسال 1962 م تپه علی کش توسط فلانری انجام گرفت و آدام 130 سایت پیش از تاریخ در شوش شناسایی کرد 1962 انجام گرفت.

حفاری در تپه علی کش، تپه سبز، تپه موسیان 1965 م توسط هول و فلانری انجام گرفت هول گفت که سازمان اجتماعی گذشته بر پایه ای از دانسته های محیط و پیرامون والگوی استقراری و اندازه جمعیت، تقسیمات کاری، تجارت و تخصصی صنعتی می باشد.

مطالعات در دهلران نشان داد که اهل سازی در حوالی 7000 ق.م به صورت تدریجی جایگزین شد و آبیاری و زمین های کشاورزی و اهلی سازی گاو 5000 ق. م آغاز شد.

بر اساس نوشته کون :اهلی سازی بز مقدم بر اهلی سازی گاو وقفه 2000 ساله داشته است.(SINGH 1974.P182.183)

بزمرده:

تپه علی کش در حدود 215 کیلومتری غرب منطقه موسیان قرار دارد.

علی کش تپه مدوری که قطر آن در حدود 135 متر با ارتفاع 4 متر بالاتر از محیط اطراف دشت واقع شده است و ضخامت نهشته های فرهنگی آن 7 متر می باشد.

در علی کش سه دوره فرهنگی مشخص شد که از قدیم به جدید به ترتیب دوره بزمرده – علی کش و محمد جعفر نامیده شده اند که هر یک از مراحل به دو دوره با حروف لاتین مشخص شده است.

دشت دهلرانتپه آسیاباوضاع جغرافیایی بین النهرین

دانلود تنظیم خانواده

تنظیم خانواده

روش اندیشه و زندگی که به صورت داوطلبانه و بر پایه آگاهی، بینش و تصمیم گیری مسؤلانه توسط افراد و زوجین در جهت ارتقای سلامت و بهزیستی خانواده‌ها اتخاذ می‌شود و از این رو در توسعه اجتماعی کشور سهم مؤثری دارد

دسته بندی	علوم اجتماعی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	64 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	92

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

تنظیم خانواده

تعریف:

روش اندیشه و زندگی که به صورت داوطلبانه و بر پایه آگاهی، بینش و تصمیم گیری مسؤلانه توسط افراد و زوجین در جهت ارتقای سلامت و بهزیستی خانواده‌ها اتخاذ می‌شود و از این رو در توسعه اجتماعی کشور سهم مؤثری دارد.

اهداف:

1)پرهیز از تولد کودک ناخواسته 2)داشتن کودک به تعداد دلخواه 3)تنظیم فواصل بین بارداریها 4)مراقبت زنان و زایمان در رابطه با سن پدر و مادر 5)تعیین تعداد کودکان برای خانواده

در نهایت هدف از برنامه‌های تنظیم خانواده فراهم نمودن زمینه مساعد برای تأمین سلامت جسمی و روحی کل خانواده می‌باشد و تنها مترادف با کنترل موالید نیست.

شاخص تنظیم خانواده: درصد پوشش تنظیم خانواده:

100 × کل زنان استفاده کننده از وسایل مطمئن پیشگیری

کل زنان 49-10 ساله همسردار

شاخص فوق ، با استفاده از زیج حیاتی قابل محاسبه است.

لازمه انجام خدمت تنظیم خانواده در واحدهای بهداشتی مشاوره با فرد مراجعه کننده است:

مشاوره فرایندی است که در آن به داوطلب کمک می‌ شودتا در مورد استفاده یا عدم استفاده از وسایل پیشگیری از بارداری تصمیم بگیرد و روش پیشگیری از بارداری مناسب را انتخاب نماید.

6 مرحله مشاوره ، خلاصه شده در کلمهGATHER عبارتند از:

G(GREET) : احترام به مراجعه کننده با نزاکت و برخورد گرم.

A(ASK) : از داوطلب در مورد خودش سوال کنید (دلیل مراجعه، کمک به بیان خواسته ها و نظرهای خود و احساسات و باورهای وی، کمک جهت تفکر کامل درباره انتخابهای موجود، ایجاد این باور که مشاور، خواهان ارائه خدمت موثر می‌باشداگاهی از دانش و تجربیات مراجعه کننده،

T(TELL) : پاسخ به نیازها و نگرانیها با توجه به موقعیت مراجعه کننده.

H(HELP) : کمک به داوطلب برای اتخاذ بهترین تصمیم.

E(EXPLAIN) : توضیح هر آنچه که لازم یا شفاف کننده است.

R(RETURN) : برنامه ریزی جهت ویزیت مجدد.

انواع روشهای تنظیم خانواده:

الف)فاصله‌گذاری:

1- هورمونی (قرص های ترکیبی، قرص شیردهی، آمپول DMPA )

2- وسایل داخل رحمی (IUD )

3- روشهای ایجاد مانع به طریق فیزیکی یا شیمیایی (کاندوم، مواد اسپرم‌کش)

پس از مشاوره و انتخاب روش پیشگیری توسط گیرنده های خدمت پرونده خانوار تشکیل و فرم فاصله گذاری بین تولد ها به شرح ذیل تکمیل می‌گردد:

فرم فاصله گذاری از دو قسمت تشکیل شده است، قسمت بالای فرم شامل: شماره خانوار یا پرونده و اطلاعات کلی در مورد خصوصیات خانوادگی و سوابق عادت ماهیانه ، شیردهی ، سقط ، مرده زایی و دیابت است. قسمت پایین فرم حاوی نتیجه معاینات (فشار خون، وزن بدن، واریس، پستانها ، معاینه قلب و ریه ، معاینه زنانگی و پاپ اسمیر) می‌باشد.

آزمایشات لازم است بر اساس آخرین دستورالعمل تنظیم خانواده و بسته به نوع روشی که مورد استفاده متقاضی است و در فواصل تعیین شده انجام شود.

ب) قطعی ( توبکتومی، وازکتومی )

خانم های 35 ساله و بالاتر

خانم های با سابقه فامیلی نزدیک ، بیماری قلبی یا فشار خون بالا

دیابتی ها ( هر ساله)

خانم های با سابقه دیابت حاملگی ( هر ساله)

خانم های چاق

2) قرص دوران شیردهی(لاینسترنول)

اندازه گیری وزن و قد و محاسبه BMI

پاپ اسمیر

چنانچه نکته خاصی در شرح حال بیمار موجود باشد ، معاینه لازم حسب مورد ضرورت خواهد گرفت.

3) آی.یو .دی:

در اولین مراجعه ، معاینه لگنی و بررسی موارد کنترااندکاسیونها انجام می‌گیرد.

کنترل های بعدی آن یک و 6 ماه بعد از کارگذاری آی.یو.دی شامل انجام اسمیر و معاینه لگنی می‌باشد.

4) آمپول ضد بارداری:

اندازه گیری وزن و قد و محاسبه BMI ، اندازه گیری فشار خون ، انجام پاپ اسمیر.

آزمایش لیپوپروفایل (یکبار)

اگر LDL پایه متقاضی خدمت از 200 میلی گرم در دسی لیتر بیشتر بوده و دو فاکتور خطر عروقی و یا اختلالات نادر لیپیدی وجود داشته باشد ، آغاز استفاده از روش توصیه نمی‌ شود.

توجه: اگر انجام ازمایش و معاینه های فوق در اولین مراجعه ممکن نباشد، می‌توان اولین نوبت آمپول را تزریق کرد. باید به خاطر داشت که انجام بررسی‌های یادشده در فاصله زمانی سه ماه پس از تزریق اول ضرورت دارد.

5) توبکتومی:

قبل از ارجاع به توبکتومی، گرفتن سابقه بیماری ، تست گراویندکس، معاینه لگنی، اندازه گیری فشار خون ، انجام پاپ اسمیر صورت می‌گیرد. مراجعه بعدی در فاصله 14-7 روز بعد از عمل به منظور کشیدن بخیه ها و معاینه محل عمل انجام می‌گیرد.

6) وازکتومی:

معمولا قبل از انجام وازکتومی نیاز به درخواست هیچگونه آزمایشی نمی‌باشد. در گرفتن شرح حال بیمار، سابقه پزشکی متقاضی بررسی شده و معاینه فیزیکی عمومی با توجه ویژه به دستگاه ژنیتال انجام شود.

بهتر است فرد وازکتومی شده یک هفته بعد از عمل برای معاینه محل عمل به پزشک ارائه دهنده خدمت مراجعه نماید.

فرد وازکتومی شده باید سه ماه بعد از عمل از نظر آزواسپرمی ( نبودن اسپرم در مایع منی) آزمایش شود انجام اسپرم آنالیز بعدی با فاصله زمانی یک ماه از ازمایش اول ( چهار ماه پس از عمل ) خواهد بود. لذا تا ناپدید شدن اسپرم در مایع منی ، فرد باید حتما از یک روش دیگر پیشگیری استفاده کند.

انواع روشهای تنظیم خانواده:

1- بلند مدت دائم ( توبکتومی، وازکتومی )

2- بلند مدت غیر دائم (آمپول DMPA )

3- کوتاه مدت (قرص های ترکیبی ، قرص شیردهی ، کاندوم ، IUD )

قرص های ترکیبی:

قرص های ترکیبی به سه شکل LD و HD و تری فازیک موجود می‌باشد. این قرصها بهترین روش برای اوایل ازدواج که زوجین نمی‌خواهند فوراً بچه‌دار شوند می‌باشد.

نحوه مصرف صحیح:

مصرف این قرص ها باید در 5 روز اول قاعدگی ( روز اول تا روز پنجم ) اغاز گردد. برای اطمینان بیشتر بهتر است که مصرف آن روز اول خونریزی قاعدگی شروع شود. قرص در ساعت خاصی از شبانه روز تا پایان بسته 21 عددی خورده می‌شود مصرف بسته بعدی پس از یک فاصله 7 روزه آغاز خواهد شد، دیگر مهم نیست که در این 7 روز چه زمانی قاعدگی رخ می دهد. مهم این است بین مصرف دو بسته قرص باید 7 روز کامل فاصله و استراحت باشد. در اولین دوره مصرف قرص در دو هفته اول باید علاوه بر آن از روش دیگری مثل کاندوم هم استفاده کرد.

فراموشی مصرف قرص LD و HD :

1- در صورت فراموشی خوردن یک قرص و بخاطر آوردن تا زمان مصرف قرص بعدی، به محض به یاد آوردن قرص فراموش شده ، ان قرص خورده شده و بقیه قرص ها طبق معمول ادامه یابد.

2- چنانچه دو قرص فراموش شود بقیه قرص ها طبق معمول ادمه یافته و تایک هفته نیز از یک روش کمکی پیشگیری از بارداری استفاده می‌شود.

3- در صورت فراموشی بیش از دو قرص در هر زمان از سیکل ، خوردن بقیه قرص ها (روزی یک عدد) ادامه یافته و تا یک هفته از روش کمکی دیگر نیز استفاده شده و بلافاصله پس از اتمام این بسته ، مصرف بسته بعدی ( بدون فاصله 7 روزه) آغاز می‌گردد.

فراموشی مصرف قرص تری فازیک:

1- در صورت فراموشی مصرف یکی از قرص ها در زمان مقرر و بخاطر آوردن آن در کمتر از 12 ساعت پس از زمان همیشگی، بلافاصله آن قرص مصرف و بقیه قرص ها در موعد مقرر خورده خواهد شد شایان ذکر است که گذشت زمان کمتر از 12 ساعت از زمان معمول خوردن قرص تاثیر پیشگیری از بارداری آن را کاهش نمی‌دهد.

2- در صورت فراموشی مصرف یکی از قرص ها در نوبت مقرر و به خاطر آوردن آن پس از 12 ساعت از زمان همیشگی، قرص فراموش شده خورده نشده ولی مصرف بقیه قرص ها طبق برنامه ادامه می‌یابد در این مورد حتماً باید از یک روش کمکی دیگر ( مثل کاندوم) نیز به منظور جلوگیری از بارداری تا پایان بسته استفاده شود.

عوارض قرص های ترکیبی:

لکه بینی، تهوع، استفراغ ، سردرد ، کم شدن بیش از حد خون قاعدگی، کاهش شیر در صورت استفاده در زنان شیرده.

نکات مهم در برخورد با عوارض:

لکه بینی بین قاعدگیها در عرض 3-2 ماه برطرف می‌گردد، در صورت برطرف نشدن لکه بینی بعد از 3-2 ماه فقط در یک دوره و در روزهایی که لکه بینی وجود دارد هر شب دو قرص LD خورده شده که دو روز پس از پایان لکه بینی مجدداً به روزی یک عدد تبدیل خواهد شد قرص های اضافی باید از یک بسته جدید تامین گردد.

در صورت سابقه یک دوره آمنوره با مصرف صحیح قرص و قاعده نشدن در فاصله 7 روز بین مصرف دو بسته می‌توان بسته بعدی را پس از پایان فاصله 7 روزه آغاز نمود ولی شروع بسته سوم مشروط به قاعده شدن پس از پایان بسته دوم است در غیر این صورت باید وجود حاملگی بررسی شود.

استفراغ به فاصله 2-1 ساعت بعد از خوردن قرص: یک قرص از یک بسته دیگر خورده شده و مصرف مرتب بقیه قرص های بسته اصلی در زمان مقرر ادامه می‌یابد در صورت تداوم استفراغ و اسهال شدید ضمن مصرف قرص در زمان مقرر، روش کمکی آغاز شده و استفاده از آن تا یک هفته پس از اتمام بیماری ادامه خواهد یافت.

تاریخ مراجعه بعدی: طی یک هفته قبل از پایان بسته برای دریافت بسته بعدی مراجعه نماید.

موارد منع مصرف مطلق قرص های ترکیبی:

شک یا اطمینان به حاملگی ، شک یا ابتلا یا سابقه ابتلا به سرطان پستان، سرطان های وابسته به استروژن مثل آندومتر ، خونریزی رحمی بدون علات مشخص، هر نوع بیماری کبدی، خانم سیگاری 35 ساله و بالاتر با مصرف بیشتر از 15 نخ سیگار در روز، ابتلا یا سابقه DVT و اختلالات ترمبوامبولیک، بیماریهای دریچه قلب بیماری کرونر، سکته مغزی، دیابت همراه با بیماریهای عروقی، فشار خون بالاتر از 100/160 میگرن با علائم عصبی موضعی، مادر شیرده زیر 6 ماهگی ، آنژین قلبی ناپایدار ، دیس لیپیدمی و....

موارد منع مصرف نسبی:

فشار خون بین 90/140 تا 100/160، نئوپلازی داخل اپیتلیومی تا شدید سرویکس ، میگرن بدون علائم عصبی موضعی، واریس بدون سابقه DVT، افسردگی خیلی شدید، مصرف همزمان برخی آنتی‌بیوتیکها مانند ریفامپین و گریزوفولوین و نیز داروهای ضد تشنج مانند کاربامازپین و فنوباربیتال و ...(این داروها با قرصهای ترکیبی تداخل اثر دارند مثلاً ریفامپین باعث کاهش اثر قرصها در پیشگیری می‌شود و لذا باید از یک روش کمکی دیگر استفاده کرد)

شاخص عملکرد: درصد استفاده از قرصهای ترکیبی:

100 × تعداد زنان واجد شرایط استفاده کننده از قرص ترکیبی

کل زنان واجد شرایط

قرص لاینسترول( شیر دهی):

قرص خوراکی پیشگیری از بارداری بوده که مادران شیرده تا 6 ماه پس از زایمان می‌توانند از ان به منظور پیشگیری از بارداری استفاده نمایند.

نحوه مصرف صحیح:

شروع مصرف قرص های دوران شیردهی 6 هفته پس از زایمان است به شرطی که قاعدگی اتفاق نیفتاده باشد و تغذیه انحصاری با شیر مادر صورت گیرد ولی اگر قبل از هفته ششم قاعدگی شروع شود مصرف قرص باید از روز اول عادت ماهانه آغاز گردد.در 6 ماه اول تغذیه انحصاری با شیر مادر قرص دوران شیردهی جهت اطمینان از عدم بروز حاملگی کافی است هر بلیستر لاینسترنول دارای 28 قرص بوده که باید هر شب یک عدد از آن راس ساعت معینی خورده شود. شروع مصرف بسته بعدی قرص بلافاصله پس از پایان بسته قبلی است بین دو بسته قرص نباید هیچ فاصله زمانی وجود داشته باشد.

فراموشی مصرف قرص شیردهی:

فراموشی مصرف یک قرص تا 3 ساعت مسئله ای نبوده و ضمن خوردن قرص فراموش شده تا 3 ساعت آموزش و تاکید برای خوردن قرص های بعدی در ساعت مقرر لازم است.

در صورتی که مصرف یک قرص بیش از 3 ساعت به تاخیر افتد و یا خوردن یک قرص تا نوبت بعدی فراموش شود هر زمان که به یاد آید قرص فراموش شده خورده شده و قرص نوبت بعدی نیز در زمان تعیین شده خورده خواهد شد. ضمناً تا دو روز هم از یک روش دیگر مانند کاندوم استفاده شود.

در صورتی که مصرف دو قرص دو روز فراموش شود باید به محض به یادآوردن، قرص های فراموش شده یک جا خورده شده و بقیه قرص ها ادامه یافته و تا 7 روز از روش مضاعف مثل کاندوم استفاده شود. در صورت داشتن نزدیکی محافظت نشده در این دو روز از روش اورژانس پیشگیری از بارداری EC استفاده شود در صورت قاعده نشدن در مدت 6-4 هفته پس از فراموشی، بررسی بارداری لازم است.

در صورت فراموشی بیش از دو قرص و داشتن نزدیکی محافظت نشده در عرض 72 ساعت اخیر، تجویز EC و مشاوره برای انتخاب روش مناسب دیگر صورت گیرد. در صورتی که از نزدیکی محافظت نشده وی در زمان عدم مصرف قرص، بیش از 72 ساعت می‌گذرد بررسی بارداری ضروری است.

عوارض قرص شیردهی:

خونریزی نامنظم مختصر در بین قاعدگی، تاخیردر برگشت قاعدگی، سردرد شدید ، زردی پوست و چشم ، درد شکمی بخصوص در قسمت پایین شکم و لگن که باید به متخصص ارجاع داده شوند .

موارد منع مصرف مطلق قرص شیردهی:

خونریزی غیر طبیعی رحمی، اختلالات حاد یا مزمن کبد، ابتلا به سرطان پستان.

موارد منع مصرف نسبی:

سابقه سرطان پستان ، چاقی شدید ، فشار خون بالا (100/160 به بالا)، سابقه حاملگی خارج رحمی، مصرف همزمان با داروهای ضد تشنج یا ریفامپین ، سابقه کلستارز بارداری.

شاخص عملکرد:

100 × تعداد زنان واجد شرایط استفاده از قرص شیردهی

کل زنان واجد شرایط

کاندوم:

کاندوم یک وسیله پیشگیری از بارداری از جنس لاتکس است ، کاندوم تنها روشی است که علاوه بر پیشگیری از بارداری از انتقال بیماریهای قابل انتقال از تماس جنسی مانند ایدز پیشگیری می‌نماید.

نحوه صحیح استفاده از کاندوم:

1- در هر بار نزدیکی کاندوم جدید استفاده شود.

2- کاندوم باید پیش از مصرف مشاهده و از سالم بودن آن اطمینان حاصل شود ( با استفاده از روش باد کردن)

3- کاندوم باید در حالت نعوظ و قبل از نزدیکی به روی آلت کشیده شود.

4- لازم است بلافاصله پس از انزال برای خروج کاندوم اقدام شود برای اینکار در حالیکه هنوز نعوظ وجود دارد با گرفتن حلقه بالایی کاندوم نسبت به خارج نمودن آن اقدام خواهد شد.

5- با توجه به اینکه مالیدن وازلین، روغن نباتی و گیاهی، احتمال آسیب به کاندوم و پاره شدن آن را افزایش خواهد داد لازم است که از استفاده از اینگونه موارد خودداری گردد ( با توجه به افزایش احتمال پاره شدن کاندوم در صورت استفاده همسر فرد از کرم های طبی باید مصرف این کرمها به پس از تماس جنسی موکول گردد.)

6- حین استفاده باید مواظب بود که کاندوم با ناخن، انگشت یا انگشتر سوراخ نشود.

7- باید توجه نمود که کاندوم پس از انزال در داخل واژن باقی نماند.

8- نباید از کاندوم های شکننده ، تاریخ گذشته ، تغییر شکل و تغییر رنگ داده و یا کاندومی که بسته بندی داخلی آن صدمه دیده است استفاده کرد.

عیب ها یا عوارض کاندوم:

ایجاد حساسیت به کاندوم ، کاهش لذت جنسی به دلیل کاهش حس لمس، لزوم استفاده پس از نعوظ ، احتمال خارج شدن یا پاره شدن.

در شرایطی که به هنگام نزدیکی کاندوم پاره شود و شک به حاملگی وجود داشته باشد لازم است از روش اورژانس پیشگیری از بارداری استفاده شود.

چگونگی نگهداری کاندوم: کاندوم بایستی دور از نور آفتاب ، گرما ، رطوبت ، نور لامپ فلوئورسانس و اشعه ماورای بنفش بوده و در جای خنک و تاریک نگهداری شود.

مراجعه بعدی: بعد از اتمام بسته ( هر بسته حاوی 12 عدد کاندوم است).

تنظیم خانوادهکاندومقرص LD و HDپاپ اسمیر

دانلود بررسی خلاقیت در افراد درون گرا و برون گرا

بررسی خلاقیت در افراد درون گرا و برون گرا

آیا از بین چند عنوان تحقیقی که تابحال نظاره گر آن بوده اید متوجه موضوعی به نام خلاقیت شده اید ؟ ممکن است قدری سوال برانگیز باشد اما به خلاقیت کمتر از سایر موضوعات در تحقیقات نگاه می شود و این در حالی است که قدمت این موضوع تا آنجا که محقق اطلاع دارد به دوران افلاطون حتی بیشتر به آفرینش بر می گردد خلاقیت موضوعی نا آشنا برای ما نیست به تعبیری خ

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	105 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	78

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فصل اول

1- مقدمه

آیا از بین چند عنوان تحقیقی که تابحال نظاره گر آن بوده اید متوجه موضوعی به نام خلاقیت شده اید ؟

ممکن است قدری سوال برانگیز باشد اما به خلاقیت کمتر از سایر موضوعات در تحقیقات نگاه می شود و این در حالی است که قدمت این موضوع تا آنجا که محقق اطلاع دارد به دوران افلاطون حتی بیشتر به آفرینش بر می گردد.

خلاقیت موضوعی نا آشنا برای ما نیست به تعبیری خلاقیت همان ابداع جهان و خلق انسان است و این زیباترین وصفی است که از قرآن کریم می توان به امانت گرفت .(قاسم زاده 1368 )

کشف استعداد ها و رفتارهای خلاق در افراد همواه یکی از آرزوهای بشر در همه زمانها بوده است.

سرهربرک دید معتقد است که تخریب و خلاقیت دو نیروی متفاوتی هستند که اجزای تشکله ذهن را تشکیل می دهند و خلاقیت بعنوان یک دانش طبقه بندی شده تعریف شده است و به عبارتی خلاقیت جوهر مجردی است که در تمام اشخاص غیر از بیماران روانی با یک نسبت معین یافت می شود .(قاسم زاده به نقل از تورسن 1372)

از طرف دیگر شخصیت واژه ای است که اغلب هنگام توصیف خود و دیگران از آن به کار می بریم و همگی معتقدیم که معنی آن را می دانیم .

شاید واقعا چنین باشد یک روان شناس پیشنهاد می کند اگر زمانی که واژه " من" را به کار می بریم مقصود خود را از آن بدانیم می توانیم نظریه خوبی درباره معنی شخصیت داشته باشیم هنگامی که واژه" من" را به کار می بریم در اصل همه چیز را درباره خودمان جمع بندی می کنیم تمایلات ، محاسن ، ترس ها و قوت ها و ضعفمان .

واژه " من" همان چیزی است که شمارا به عنوان یک فرد ،فردی مجزا از دیگران تعریف می کند.(دوان شوکر ،1994).

به عبارتی تعریف ما از شخصیت امکان دارد اندیشه منحصر به فرد بودن انسان را در بر گیرد . ما بین افراد شباهتهایی را می بینیم ، ولی احساس می کنیم که هر یک ویژگی هایی خاص داریم که مارا از دیگران متمایز می نماید .

بنابراین پیشنهاد می کنیم که شخصیت ممکن است عبارت باشد از مجموعه ای از ویژگی های منحصر به فرد و با دوام که دریامنبع به موقعیتهای متفاوت ممکن است تغییر یابد .(شوکر 1994).

یکی از متداولترین طبقه بندیهایی که روانشناسان به کار می بندند دو تیپ «درونگرا» و «برونگرا » می باشد که برای اولین بار توسط یکی از پزشکان معروف به نام «کارل یونگ » به کار رفت .(نرمال.ل.،ن 1364 ، 517).

بیان مسئله

بررسی خلاقیت در افراد درون گرا و برون گرا

هدف پژوهش:

این پژوهش قصد دارد که خلاقیت را در افراد «درون گرا » و « برون گرا » مورد بررسی قرار دهد .

ضرورت و اهمیت تحقیق:

بعلت مواجه جوامع بشری با مسائل پیچیده فزاینده وابستگی متقابل بین کشورها و تحلیل رفتن منابع طبیعی ، سرعت فزاینده تغییرات ، نیاز به ابداع و خلاقیت اجتناب ناپذیر است .

از سویی نیاز به یافتن تصویری هر چه جامع تر و دقیق تر از آینده برای هر جامعه از ضروریات است لذا هر جامعه ای برای دستیابی به بقاء و توسعه یافتن می بایست حوزه استعدادهای درخشان را در کانون توجه قرار دهد. (تورنس 1372 )

نیروی خلاقی که در تعداد معدودی از افراد بشر نهاده شده است انجام دهد.

اگر جامعه در حداکثر بهره گیری از این تنها موهبت بشری توفیق نیابد و یا بدتر از آن اگر به خطا عزم سرکوب آنرا نماید آن وقت است که بشر حق مادرزایی خود یعنی اشرف مخلوقات بودن را از دست می دهد و در عوض محکوم به این خواهد بود که در سینه اش کمترین نوع مخلوقات باشد .( مهدی زاده ، رضوانی 1369 ).

از طرفی دیگر شخصیت را شاید بتوان اساسی ترین موضوع علم روان شناسی دانست ، زیرا محور اساسی بحث در زمینه هایی مانند یاد گیری ، انگیزه ، ادراک ، تفکر ، عواطف و احساسات ، هوش و مواردی از این قبیل دانست .

به عبارتی موارد فوق الذکر اجزاء تشکیل دهنده شخصیت به حساب می آیند .

بنابراین حتی مطالعه بیماریهای روانی و به خصوص بیماریهای روان کنشی_که از دیدگاه روان شناسان شامل اکثر پیکوزها مانند اسکیزوفرنیا ، پیکوزهای عاطفی ، تمام نورزها و تمام اختلالات شخصیتی و منشی ، رفتارهای ضد اجتماعی ، ضد اخلاقی ، اعتیاد و انحرافها می شود _ را می توان جزء امراض شخصیت دانست ( شاملو ، سعیر 368 )

انجام چنین پژوهشی از این جهت از اهمیت برخوردار است که می تواند به افراد کمک کند تا رفتارهای خلاق و استعدادهای درخشانی که شخصاً از آن برخوردارند ( با توجه به تیپ شخصیتی شان ) با عمق بیشتر مورد بررسی قرار داد ه و اصول آن را در زندگی روزمره به کار گیرد و از طرف دیگر آگاهی از ارتباط بین خلاقیت و تیپ شخصیتی موجب آن می گردد که به سوی رشد و شکوفایی سوق یابد .

فرضیه تحقیق :

- بین درون گرا یی افراد و میزان خلاقیت آنها رابطه وجود دارد .

- بین برون گرا یی افراد و میزان خلاقیت آنها رابطه وجود دارد .

تعریف مفاهیم و اصطلاحات :

تعریف خلائق از نظر نحوی به معنی خلاق در «به فتح خا و تشدید لام » بسیار آفریننده و آفریدگار. ( فرهنگ عمید 1243)

خلاقیت عبارتست از ظرفیتی برای خلق ایده های بدیع و نوین و توانایی برای درک عمیق معانی اشیا در دیدارهای بین فردی و موادنمادین . (قاسم زاده 1372).

تعریف عملیاتی خلاقیت :

افرادی که در این پژوهش در آزمون خلاقیت نمره 180 بیاورند دارای خلاقیت می باشند .

تعریف نظری شخصیت :

شخصیت از واژه لاتین « پرسونا » به معنی نقاب که توسط هنرپیشه ها در نمایش ها بکار می رفت مشتق شده است ( شوکر ، 1994).

شخصیت به مجموعه ویژگی های جسمی ، روانی و رفتاری که هر فرد را از افراد دیگر متمایز می کند اطلاق می شود ( کریمی 1374 )

تعریف نظری برون گرایی :

فردی اجتماعی است که در فعالیت های گروهی پیشرفت می کند و به دنبال فعالیت های مهیج است و چنین فردی می تواند تکامنشی و خوشبین باشد این افراد مردم آمیز و هیجان طلبند و فعالیتهای اجتماعی را بر فعالیتهای انفرادی ترجیح می دهند ( به نقل از آیزینگ ، ساروخانی 1370 )

تعریف عملیاتی برون گرایی :

منظور از برون گرایی نمره ای است که فرد در میزان E آزمون EPI بالاتر از نمره 13 بیاورد.

تعریف نظری درون گرایی:

بر فعالیتهای فردی و نیازمند تفکر علاقه دارد و به آزمونهای خود بها می دهد و سعی می کنند به آن آزمونها برسند این افراد همراهی با کتاب را به همراهی با مردم ترجیح می دهند ، مردم گریزند ، منظم و جدی هستند و در کارهای خود احساس مسئولیت می کنند (به نقل از آیزینگ ،ساروخانی 1370)

تعریف عملیاتی درون گرایی :

منظور از درون گرایی نمره ای است که فرد در میزان E آزمون EPI پایین تر از نمره 13 بیاورد.

فصل دوم

تعاریف و مفاهیم شخصیت :

در تعریف شخصیت به موارد زیر باید توجه داشت :

الف) هر شخص یکتا و بی همتاست . به عبارتی دیگر هیچ دو فردی از لحاظ خلاقیت ، علاقه ها ، رغبت ها و انگیزه ها و کلاً رفتار به همدیگر شباهت ندارند .

ب) رفتار هر فردی از یک موقعیت به موقعیت دیگر ممکن است متفاوت باشد یعنی ما در همه موقعیت ها یکسان رفتار نمی کنیم .

ج) با وجود همه این تفاوتها ، در رفتار آدمی وجه اشتراک قابل ملاحظه ای وجود دارد یعنی غالب مردم نمونه ها یا الگوهای رفتاری نسبتاً ثابتی دارند .

با بکارگیری تیپ های شخصیتی ما می توانیم اشخاص را به نوعی طبقه بندی کنیم که الگوهای مهم رفتاری آنان له دقت قابل توصیف باشند (پوراستادی 1379 )

پیر بادن واژه شخصیت را از واژه شخص جدا می سازد وی در این مورد توضیح می دهد .

شخصیت یک مفهوم کلی روانی است که محتوای آن مورد تحلیل قرار می گیرد.

شخص واژه ای است که یک آدم واقعی را مشخص می کند که در فلسفه غالباً به عنوان مفهومی از انسان به کار برده می شود ( ایروانی 1374 ص 61 )

شخصیت در واقع پدیده ای تکاملی و تدریجی است که تحت تأثیر بسیاری از عوامل درونی و بیرونی ، مسئله وراثت ، خصوصیات جسمانی و شرایط اجتماعی قرار می گیرد و رشد و تکامل می یابد بر اساس تعریف فوق می توان تعریف نسبتاً جامعی از شخصیت ارائه داد.

شخصیت عبارتست از : مجموعه ای سازمان یافته و واحدی متشکل از خصوصیات نسبتاً ثابت و مداوم که برروی هم یک فرد را از افراد دیگر متمایز می سازد ( کاشی تبار 1378)

شخصیت در زبان لاتین Personality است که ریشه در کلمه لاتین پرسونا دارد .

این اصطلاح در زبان لاتین برای سخن گفتن درباره صورتکهایی که بازیگران در یونان ورم باستان به چهره می زدند به کار می رفت بنابراین مفهوم اصلی و اولیه شخصیت تصویری صورتی و اجتماعی است و بر اساس نقشی که فرد در جامعه بازی می کند ترسیم می شود .

بنابراین در تعریفی که بسیار رواج یافته ، شخصیت به معنای مجموعه صفاتی است که ویژگی یک فرد را مشخص می کند .

کارل راجرز شخصیت را یک خویشتن سازمان یافته و دائمی می داند که محور تمامی تجربه های وجود ماست .

آلپورت از شخصیت به عنوان یک مجموعه عوامل درونی که تمام فعالیتهای فردی را جهت می دهد نام می برد .

زیگموند فروید عقیده دارد که شخصیت از نهاد خود و فراخود ساخته شده است .

کتل در تعریف شخصیت می گوید چیزی است که اجازه می دهد پیش بینی کنیم آدمی در اوضاع و احوال یعنی چه رفتاری خواهد داشت ( کاشی تبار 1378 )

با توجه به تفاوتهای موجود در تعاریف شخصیت تعریفی از « سالواتورمدی » ارائه می شود که به طور نسبی حاوی ویژگی های مشترک تعریف های ذکر شده می باشد .

شخصیت مجموعه ای با ثبات از تمایلات و ویژگی هاست که مشترکات و تفاوتهای رفتاری ، روان شناسی ( انکار عمل ) افراد را تعیین می کند که در طول زمان استمرار دارند و ممکن است به آسانی تنها به عنوان نتیجه فشارهای زیست شناختی و اجتماعی زمان قابل درک نباشند ( مدی 1989 )

همانطور که ملاحظه شد با توجه به تعاریف و دیدگاه های متفاوت در روان شناسی ارائه تعریف جامع و کامل از شخصیت نیز انتزاعی هستند .

با کمی تأمل بر روی این موضوع که چرا نظریه پردازان و نویسندگان مفهوم شخصیت را به کار می برند به نتایج زیردست پیدا می کنیم .

الف) اثبات تداوم و استمرار خصوصیات در وجود یک فرد .

ب) اینکه افراد به وجود آورنده رفتارهای خود هستند .

ج) وجود تفاوتهای فردی در بین افراد .

یکی از دلایل عمده روان شناسان برای سنجش شخصیت وجود تفاوتهای فردی دربین آدمیان است .

رفتار نتیجه تعامل ویژگی های شخصیت با شرایط محیطی و اجتماعی است باید به این نکته نیز اشاره نمود که روان شناسان و نظریه پردازان شخصیت در این مورد که رفتار تا چه حد تحت تأثیر متغیرهای درونی ( ویژگی های شخصی فرد ) و یا متغیرهای بیرونی ( شرایط خاص محیط ) است اتفاق نظر ندارند موقعی که در مورد رفتار صحبت می کنیم به شخصیت اجتماعی اشاره می کنیم .

شخصیت اجتماعی یعنی قسمتی از شخص که سایرین آن را می بیند یا می شنوند و به عبارتی همان تصویری که فرد از خویش به دیگران نشان می دهد .

شخصیت اجتماعی هر کس شامل حرکات و اطوار ظاهری ( مانند طرز سخن گفتن و نحوه راه رفتن )

خلق وخوی کلی و نحوه واکنش در برابر شرایط تهدید کننده و همچنین نگرش های مشاهده شده و بسیاری از واکنش های دیگر وی است .

همچنین شخصیت دارای جنبه خصوصی و نا آشکاری نیز می باشد .تخیلات ، تفکرات و تجاربی که فرد نمی خواهد در مورد آن دیگران اطلاعی داشته باشند ، جنبه خصوصی شخصیت انسان را شامل می شود .

اتکنیسیون و همکاران اضافه می کنند ممکن است شما تجربه های خاص داشته باشید که آنرا هیچ گاه به هیچ کس نگفته باشید

آرزوهایی که به نظرتان کودکانه و خجالت آورتر از آن بوده که آشکار کنید رویاها و خاطراتی که فقط در ذهن خودتان می مانند .

اندیشه ها و خاطراتی که به هنگام انتظار برای رفتن به کلاس درس و یا قدم زدن در جنگل از ذهن شما می گذرد بخشی از شخصیت خصوصی شماست که به صورت عملی قابل مطالعه نیست ( پوراستادی 1379 )

عوامل تعیین کننده شخصیت :

عمده ترین عواملی که در تعیین شخصیت دخالت دارد عبارتست از : وراثت ، هورمون ها و محیط اجتماعی

1- وراثت : مجموعه ویژگی ها و توانایی های بالقوه ای است که در لحظه ی انعقاد نطفه از پدر و مادر به فرد منتقل می شود .

2- هورمون ها : هورمونها مواد شیمیایی هستند که توسط غدد داخلی ترشح می شوند و پس از ورود به خون بر سلولهای بدن اثر می گذارند .

هورمونها غلظت کم ولی تأثیر زیادی در انجام اعمال فیزیولوژیکی و در نتیجه رشد بدن دارند . ثابت ماندن میزان هورمونها در خون که لازمه رشد طبیعی است از طریق بازخورد منفی اعمال می گردد که بدین وسیله ترشح یک غده موجب انتظام در ترشح دیگر غده ها یا عدم انتظام در آن می گردد .

هرکدام از غده ها بر اساس ترشحی که انجام می دهد در بدن انسان موجب بروز صفاتی می شود که زیادی یا کمی ترشح آنها باعث تغییر حالت در انسان می گردد.

غده های ترشحی داخل عبارتند از : غده هیپوفیز ، غده پاراتیرویید ، غده لوزالمعده ، غده فوق کلیوی و غده های جنسی .

3- محیط : محیط در رشد و بروز توانایی های بالقوه و ایجاد تفاوتهای فردی تأثیر بسیاری دارد تمام امکانات و شرایط محیط بر موجود زنده را شامل می شود و موجود زنده و محیط بر یکدیگر تأثیر متقابل دارند ( کاشی تبار 1378 )

نظریه های شخصیت و اهمیت مطالعه آن :

نظریه های شخصیت حاصل درک بسیار بالا و هوشمند انه افرادی است که هر کدام دیدگاه نظری منحصر به فردی را در مطالعه نوع انسان به کار گرفته اند .

نظریه های شخصیت با اینکه همسوی یکدیگر نیستند اما هر یک چیزهای مهم و اساسی برای گفتن دارند مطالعه شخصیت از دهه 1930 وارد جرگه علم شده است .

خلاقیت در افراد درون گرا و برون گراشخصیتخلاقیت

دانلود اهمیت دادن به خود بیش از دیگران و خود را بهتر و برتر پنداشتن

اهمیت دادن به خود بیش از دیگران و خود را بهتر و برتر پنداشتن

کاملترین پدیده‌های جهان پیچیده‌ترین آنهاست به سخن دیگر پیچیده‌ترین ها، کاملترین ها هستند از آن جهت است که بیشترین تلاش و کوشش در راه شناخت کاملترین یا به سخن دیگر پیچیده‌ترین ها اعمال شده است کسی را یاری آن نیست که بگوید کاملتر از انسان پدیده‌ای در این جهان وجود ندارد و برای هیچ کس قابل قبول نیست که شناسایی انسان از آغاز پیدایش تاکنون موضوع اصل

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	55 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	77

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

چکیده

سازه پژوهش مورد نظر خودبرتربینی (به معنی اهمیت دادن به خود بیش از دیگران و خود را بهتر و برتر پنداشتن) می باشد.

هدف اصلی آن بوده که دریابیم چه تعداد از دانشجویان دارای چنین خصلتی هستند.

در این تحقیق تعداد 20 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب گردیدند و مورد ارزیابی و سنجش قرارگرفتند.

روش اصلی تحقیق مذکور پیمایشی بوده هرچند که از روش کتابخانه‌ای نیز بی بهره نبوده است البته شایان ذکر است مطالعه موردی مهمترین تاکتیک بوده است.

تعداد 12 فرضیه و 15 متغیر در این تحقیق استفاده شده است و نتیجه کلی این شد که از میان 15 فرضیه تنها یک فرضیه به اثبات رسید.

فصل اول:

کلیات پژوهش

مقدمه:

کاملترین پدیده‌های جهان پیچیده‌ترین آنهاست. به سخن دیگر پیچیده‌ترین ها، کاملترین ها هستند از آن جهت است که بیشترین تلاش و کوشش در راه شناخت کاملترین یا به سخن دیگر پیچیده‌ترین ها اعمال شده است.

کسی را یاری آن نیست که بگوید کاملتر از انسان پدیده‌ای در این جهان وجود ندارد و برای هیچ کس قابل قبول نیست که شناسایی انسان از آغاز پیدایش تاکنون موضوع اصلی و اساسی زندگی نبوده باشد.

ولی به هر حال آگاهی و شناخت انسان از خود و محیطش آن زمان که با روش صحیح و مطلوب توام نبوده راه به بیراهه بوده است و بجای آنکه تلاش او منجر به گسترش میدان دید و عمل او بشود، اندیشه و بینش او را در مرحله‌ی نامناسب متوقف می ساخته است. یعنی باور او بر آنچه که وجوددارد پایدارتر می گردد. از این رو جهان اندیشه در چنین شرایطی از تنوع و پیچیدگی برخوردار نیست. نظام حیاتی انسان اعم از طبیعی و انسانی محدود و بسته باقی می ماند. وقتی نحوه حضور انسان در اجتماع و نحوه رویارویی او با پدیده‌های موجود جهان اعم از انسانی و غیرانسانی تصحیح شد و روش منطقی توان با شکاف نسبت به آنچه که گذشتگان بر آن باور داشتند، حاکم بر جهان فکر و اندیشه انسان شد،‌هر روز شاهد کشف قوانین جدید و درنتیجه کشف پاره‌ای از قوانین حاکم بر جهان انسانی شد. به سخن دیگر انسان دریافت که هدف علم کشف قوانین واقعیت است لذا باید از مطلق گرایی بمفهومی که در اندیشه‌های پیشینیان وجود داشته و سد اساسی در راه پیشرفت و تحول بوده است، دست کشید و در مقابل قوانینی که با روشهای علمی و منطقی جدید کشف شده است، سر تعظیم فرود آورد.

باید به اصطلاح چیزهایی که به اشتباه اصالت نامیده می شود و روزگاری طولانی مانعی در راه پیوستن به انسانیت انسان بوده مردود دانست و قبول کرد که هیچ وجه امتیازی بین اقوام و ملل جهان نسبت به یکدیگر وجود ندارد. آنچه مهم است آن است که گوناگونی شیوه‌های زندگی در سرزمینهای مختلف و با امکانات متفاوت ایجادکننده نظامهای سلطه‌جویانه نخواهدبود. هر نظامی دستاور ارتباط متقابل بین انسان و محیط او است.

در این تحقیق سعی بر آن است تا دریابیم به چه علت است که انسانها در شرایط مختلف رفتارهای متفاوتی از خود بروز می دهند یا بهتر آن است که گفته شود به چه علت یک رفتار در شرایط مختلف بصورتهای متفاوتی نمود پیدا می کند یا به چه علت است که نمود یک رفتار در قشرهای متفاوت مختلف است.

خودبرتربینی را می شود بعنوان یکی از این رفتارها یا حالتها دانست که در افراد بسیاری به چشم می خورد که دانسته یا نادانسته توسط آنها اعمال می شود، اینکه این افراد چقدر از این رفتار خود آگاه هستند.

هم چنین عواملی که سبب گردیده‌، فردی خود را برتر از سایرین ببیند و علل بوجودآمدن این عامل موضوعی است که در این تحقیق سعی شده تا درحد توان مورد بررسی قرارگیرد. تا میزان گستردگی آن مشخص شود.

از زمانهای گذشته همیشه فردی بعنوان رهبر یا راهنما، بمنظور نظارت بر درست انجام شدن امور توسط سایر اعضا آن جامعه یا گروه انتخاب می شد که این انتخاب یا بصورت موروثی (در گذشته) یا بصورت انتخابی (حال)‌ بوده است که این موضوع با گذشت زمان شکلها و سطح‌های متفاوتی پیدا کرده است. از بالاترین سطح (رهبری یک سرزمین) یا پایین ترین سطح (سلطه بر نزدیکان) بوده است که یا از طریق جنگ و خونریزی یا با مصالحه و پذیرش همگانی صورت می پذیرفته است که خود باعث دادن امتیاز توسط سایرین به یک فرد می شده است و به خاطر این موضوع فرد خود را برتر از سایرین می انگاشته است.

موضوع این پژوهش آن است که دریابیم که در زمان حال،‌خصلت خودبرتربینی وجود دارد یا خیر؟ اگر وجوددارد به چه صورتهایی اعمال می گردد ؟‌مربوط به افراد خاصی است یا در همه انسانها وجود دارد؟ بوجود آمدن چنین حسی در افراد از کجا نشات می گیرد؟

بیان مسئله یا طرح موضوع

در جامعه ای که ما در آن زندگی می کنیم افراد به شیوه‌های مختلفی زندگی می نمایند یا به شیوه سنتی یا به شیوه مدرن که میدان عمل و رفتار در هرکدام از آنها با دیگری متفاوت است. خانواده هایی که به شیوه سنتی زندگی می کنند اغلب دارای تعداد فرزندان زیادی هستند که به تبع آن سطح عمومی زندگی پایین می آید. در این نوع خانواده ها جنس مذکر نسبت به جنس مونث از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد. مخصوصاً اگر فرزند ارشد خانواده مذکر باشد به گونه ای تربیت و آموزش می بیند که در خود این احساس را دارد که برتر و بهتر از سایر اعضا خانواده است و اجازه و میدان عمل وسیعی دارد.

این رفتار بیشتر از آن جایی نشأت می گیرد که والدین خانواده به خاطر کار سخت دیگر توان پاسداری و حفظ خانواده و کنترل سایر اعضا را ندارند و فاصله سنی زیادی که بین والدین و فرزندان وجود دارد، باعث سرباز زدن فرزندن از انجام اموری که توسط والدین به آنها واگذار می شود، می گردد و در این مواقع برای حفظ سایرین فردی که دارای سن و تحصیلات بالاتر از دیگران است،‌انتخاب می گردد. البته در مواقع سنتی به غیر از سن عامل مهم دیگری نیز وجود دارد و آن جنسیت است در بعضی از خانواده ها حتی اگر فرزند مذکر از دیگر اولادهای خانواده سن کمتری داشته باشد به آنها برتری داده می شود. در چنین مواقعی فرزندان ارشد مونث بیشتر بمنظور نیروی کار در نظرگرفته می شوند و هیچ گونه میدان عمل یا اجازه‌ای از طرف سایرین به منظور داشتن کنترل بر سایر اعضا را ندارند. در چنین خانواده هایی اگر فرزند ارشد مذکر باشد هم امکانات را برای پیشرفت بیشتر وی مهیا می سازند (در حد توان خانواده) ولی اگر مونث باشد،‌امکاناتی که برای وی درنظرگرفته خواهدشد،‌در حدی است که سایر اعضا جامعه ای که فرد در آن زندگی می کند از آن برخوردار هستند که در اکثر موارد حداقل‌ها در نظر گرفته می شود.

که از اینگونه مسائل می توان اشتغال به تحصیل را متذکر گردید که خانواده همه سعی خود را بر این امر معطوف می دارند که فرزند مذکر خانواده باید از بهترین و بالاترین سطح برخوردار گردد. ولی برای فرزند مونث چنین خانواده ای امتیازی را در نظر خواهندگرفت که منتهی می شود به استفاده از امکانات در حدی که بتواند نیازهای روزانه خود را برطرف نماید و وی نیز مجبور به اکتفاکردن است.

در خانواده های سنتی،‌فرزندان مذکر به خاطر میدان عمل بالایی که دارند و طرز برخورد اطرافیان که جملگی همه کارها و اوامر وی را بدون چون و چرا انجام می دهند، دارای میزان اعتمادبه نفس بالایی است از آن جهت که سایرین هیچ وقت اجازه و جرات این کار را به خود نمی دهند که بخواهند اشتباهی را به وی گوشزد نمایند. چون وی به مانند بت است و همه کارهای او درست است. البته در این مواقع تعداد اعضا خانواده و مهمتر از آن جنسیت آنها مطرح است . در بین سایرین فرزندان مذکر دیگر تا وقتی سنشان پایین است، این سلطه را پذیرا هستند ولی بعد از گذشتن از این محدوده سنی خیلی از حوزه‌هایی را که فرزند بزرگتر اجازه دخالت در آنها را داشت، محدود می سازند. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که فرزندان مذکر نیز اغلب خصوصیات فرزند ارشد خانواده را دارند ولی در مورد فرزندان مونث وضعیت به این منوال است که تا زمانیکه آنها در خانه پدر زندگی می کنند باید تمامی اوامر فرزند انتخاب شده را اجرا نماید و اجازه هیچگونه مخالفتی را ندارند. در چنین خانواده‌هایی فرزندان ارشد خود را بهتر و برتر از دیگران می پندارند واین احساس در آنها بوجود می آید که والاتر از سایرین هستند و دیگران باید سعی نمایند تا به آنها برسند یعنی نوعی خودبزرگ‌بینی و خود را مانند مبدا دانستن و انتظار بندگی از دیگران داشتن.

رفتار اینگونه افراد به شکلی است که اطرافیان را به شدت مورد انتقاد قرارمی‌دهند خصوصاً اگر آنها کاری را برخلاف میل آنها یا بدون مشورت و با سلیقه خود انجام داده باشند و این انتظار را نیز دارند که این انتقاد از طرف سایرین مورد پذیرش واقع گردد و در غیراین صورت با پرخاشگری نظر خود را تحمیل می کنند و هیچگونه بخششی نیز در کار نیست،‌اکثر این افراد عادت دارند تا نظر خود را با داد و فریاد بر دیگران تحمیل کنند تا آنها جرأت و اجازه هیچگونه اظهار نظری را نداشته باشند.

چنین افرادی به خاطر خصوصیات اخلاقی خاص به اطراف خود توجه کمتری دارند که در طولانی مدت و پس از گذشت زمان چنین عواملی بر روابط اجتماعی و تعاملات آنها تاثیر می گذارد. چون برخلاف میل چنین فردی سایرین با پیشرفت زمان تغییر وتکامل پیدا می کنند وبعضی از رفتارها را بکار نمی‌گیرند که باعث منسوخ‌شدن آن می گردد و باعث می شود که این فرد در برقراری ارتباط دچار مشکل گردد چون همگام با سایرین پیشرفت نمی کند و بنابراین آسیب بسیار زیادی از لحاظ اجتماعی می بیند چنین فردی بعلت اینکه خود را محور همه کارها می داند و کارهای سایرین را که بدون توجه به خودش انجام می شود، دارای عیب و علت و ناقص می داند و دائماً به امر و نهی به سایرین می پردازد. چنین فردی با چنین خصوصیات اخلاقی علاقه خود به اطرافیانش را بصورت غیرمستقیم ابراز می دارد و سعی می کند تا دیگران متوجه میزان علاقه‌ای که وی به آنها دارد، نشوند. در چنین اجتماعات سنتی که در کشور ما بیشتر در مناطق روستایی به چشم می آید خود برتربینی وی نسبت به سایر اعضا خانواده بیشتر در بین فرزندان مذکر خانواده ها نمود پیدا می کند و کاربرد بیشتری دارد و به فرزندان مونث خانواده چون بهای زیادی داده نمی شود. چنین خصوصیتی اگرهم وچود داشته باشد چون میدان عمل پیدا نمی کند و منحصر به خود فرد می شود اما در خانواده های متمدن (پیشرفت کرده با زمان) نیز پدیده خودبرتربینی به چشم می آید که البته بسیار کم رنگ‌تر و کم اهمیت‌تر است در این خانواده ها سن و جنس مطرح نیست بلکه برتربودن یک فرد از جهات امتیازات بیشتری است که نسبت به دیگران دارد و دیگران هستند که وی را بالاتر و بهتر از خود انتخاب می کنند و برای وی احترام و ارزش خاصی قائل هستند . در چنین خانواده‌هایی معمولاً سطح تحصیلات بالاست و بنابراین برخورد فرد در مقابله با بسیاری از مسائل معقولانه است،‌تعصبات بی جا و بی معنی جای خود را به دلیل و استدلال منطقی داده است و قابل ذکر است که این رفتار در چنین خانواده هایی بصورت خصوصیت فردی است که حتی ممکن است در فرزندان ارشد نباشد ولی چون فرزندان ارشد خانواده زودتر به مراحل بالاتر می رسند ولی اغلب از راهنمایی پیشکسوتان استفاده کرده و به نتیجه کار خود نیز اطمینان دارند، اعتماد به نفش بالایی دارند در این نوع خانواده ها جنسیت فرزندان زیاد اهمیت نداردو چون همه کارها منطقی است، سایر اعضا نیز اکثراً پذیرا می شوند و در صورتی که نظراتشان با یکدیگر مغایرت داشته باشد با کمی بحث و گفتگو حل می شود، چنین افرادی ایراد و کوتاهی‌های اطرافیان را به گونه‌ای به آنها گوشزد می نمایند که در آنها احساس حقارت بوجود نیاید، معمولاً با ملایمت رفتار می نماید و از داد و بیداد و پرخاش برای پیشبرد اهداف خود دوری می جوید. با اطرافیان روابط مناسبی را برقرار می نماید یعنی به گونه ای که حَد و حدود هر کدام مشخص باشد به دیگران به عنوان فرد اهمیت میگذازد و ارزش قائل است و از ابراز علاقه به اطرافیان خود ترس و واهمه‌ای به خود راه نمی دهد . در چنین خانواده‌هایی خودبرتربینی وجود دارد ولی نه به شکل سلطه‌گرایانه بلکه بصورت منطقی و بیشتر به عنوان راهنما.

عامل خودبرتربینی شخص نسبت به سایر اعضا خانواده در بین گروههای متفاوت فرهنگی متفاوت است. ولی کم و بیش در همه اجتماعات به چشم می خورد. ولی بعلت رو به افول بودن در بعضی جوامع نامهای دیگری برخود گرفته است.

اهداف پژوهش

هدف اصلی و کلی در این پژوهش بر این مبنا گذاشته شده که پدیده خودبرتربینی را در جامعه مورد ارزیابی و سنجش قرار ‌دهد و میزان نمود پیدا کردن آن در میان فرهنگها و آداب و رسوم مختلف مشخص گردد . همچنین معلوم گردد چه عواملی سبب بوجود آمدن پدیده مذکور می گردد تا بتوانیم از این طریق دریابیم آیا اصلاً پدیده‌ای بنام خودبرتربینی هم اکنون نیز وجود دارد یا بطور کلی منسوخ گردیده است. در زمانهای مختلف چه عواملی سبب بروز یا منسوخ شدن آن گردیده هم چنین عوامل تاثیرگذار بر آن و یا خصوصیاتی که فرد دارای چنین خصیصه ای دارا است مورد بررسی قرارگیرند. یکی از این مسائل سن است که باید بررسی گردد که آیا فرد در سن خاصی یک چنین خصوصیتی را کسب می نماید یا این خصوصیت در فرد وجود دارد و در سن خاصی با توجه به شرایط محیط نمود پیدا می کند و آیا منحصر به یک جنس است یا در هر دو جنس مذکر و مونث وجود دارد. میزان نمود آن در دو جنس مخالف به چه نسبتی است. مساوی است یا متفاوت از یکدیگر است. تحصیلات در این بین چه نقشی را دارا است؟ آیا تحصیلات که عاملی است جهت افزایش سطح آگاهی و فرهنگ فرد در خودبرتربینی وی تاثیر گذار است؟

فرد خودسالار دارای چه خصوصیاتی است؟ آیا این خصوصیات براثر این خصلت در فرد بوجود آمده یا به خاطر داشتن میدان عمل وتاثیرپذیری از محیط فردی خودسالار گردیده است. برخورد سایر اعضا خانواده نیز باید بررسی گردد تا متوجه شویم که این عامل در همه طبقات اجتماعی وجوددارد یا مخصوص قشر خاصی است یا اصلاً بطور کامل منسوخ گردیده یا اگر هنوز هم نمود خارجی دارد به چه شکلی با آن برخورد می گردد. در اینجا این مسئله پیش می آید که شخصی که خود را برتر از دیگران می بیند به چه علت چنین اندیشه‌ای دارد و اطرافیان چقدر در بوجودآمدن چنین تفکری موثر بوده اند. چنین فردی در تعاملات خود با اطرافیان به چه صورتی برخورد می نماید و میزان رضایت اطرافیان از برخورد با چنین افرادی به چه میزان است و چنین فردی با استفاده از چه شیوه‌هایی رفتاری کار خود را پیش می برد؟ بیشتر با پرخاشگری کار خود را پیش می برد یا از طریق مصالحه کردن و عقلانی چنین فردی که خود را محور همه چیز می داند آیا می تواند از وظیفه‌ای که خود به عهده گرفته یا سایرین به وی واگذار کرده اند برآید؟با توجه به شرایط کنونی جامعه،‌این فرد چه مقدار آسیب پذیر است؟‌آیا داشتن چنین خصوصیتی در جامعه ای رو به پیشرفت باعث صدمه دیدن و دوری گزیدن فرد نمی شود؟‌

مسائل مطرح شده در بالا مواردی است که لازم بنظر می آید که در مورد فردی که دارای ویژگی خودبرتربینی است، بررسی گردد.

اهمیت موضوع پژوهش

این تحقیق از آن جهت حائز اهمیت است که به بررسی سطح روابط و بینش‌های افراد جامعه می پردازد و میزان پیشرفت یا عدم پیشرفت ذهنی و روانی افراد را با توجه به پیشرفت جنبه‌های مختلف زندگی و تبعات ناشی از آن نمایان می سازد. تاثیر تفکرات و اندیشه‌های خانواده و اطرافیان را بر فرد نشان می دهد و به این مقوله نیز توجه می نماید که فرزند دانشجوی خانواده تمایل دارد رفتار پیشینیان خود را برگزیند یا با توجه به پیشرفت زمان وی نیز پیشرفت نماید.

همچنین میزان اهمیت پدیده‌های مختلف اجتماعی و خصوصیات فردی را در بروز یا عدم بروز خودبرتربینی ذکر می کند ونشان می دهد که چه مقدار از افراد، گرایش به واپس‌گرایی دارند.

میدان عمل برابری افرادی که تمایل دارند رفتارها و عقیده‌های گذشته را که جزء عرف جامعه به حساب می آمده، در جامعه کنونی پیاده نمایند و توجه به این مسئله که جامعه تا چه حد پذیرای این اندیشه و عمل است را مشخص می سازد.

در هر جامعه بنابرمقتضیات زمان یکسری از رفتارها بصورت هنجار درمی‌آید و افرادی هم که مخالف با چنین رفتاری هستند مجبور به انجام آن می شوند.

با توجه به اینکه جامعه ای در حال پیشرفت نداریم با این حال درباره مسائل رفتاری و اخلاقی به شیوه سنتی متمایل است . یکی از این خصایص خودبرتربینی است با عطف به این مطلب که با وجود تقسیم کار (به خاطر پیشرفت جوامع) هنوز در بسیاری از خانواده ها به چشم می آید. عوامل محیطی نیز سبب بسیاری از واکنشهای رفتاری در فرد می گردد و سبب می گردد که وی یک رفتار را برای خود نهادینه کند یا رفتاری دیگر را برگزیند بالارفتن سطح معلومات وداشتن ارتباط هرچه بیشتر با افراد دیگر از جمله عواملی هستند که سبب می گردند افراد شایسته‌ترین رفتار را برگزینند. البته نباید موضوع فرهنگ فرد را که در ارتباط نزدیکی با سطح معلومات وی قراردارد، نادیده انگاشت. چون در هر قشری از اجتماع همانطور که ذکر گردید ،‌شرایط متفاوت رفتار خاصی را طلب می نماید. برترانگاشتن خود نسبت به سایرین یا متمایزدانستن خویش از دیگران حسی است که در اغلب افراد خودبرتربین به چشم می آید.

انسانها از سالهای ابتدایی تولد شروع به تقلید از رفتار اطرافیان و نزدیکان خود می نمایند، این عمل در سنین پایین بصورت اجباری و در سنین بالاتر بصورت اختیاری جنبه‌هایی را که مد نظر والدین است، برمی‌گزینند. در قشرهایی از جامعه ما هنوز طرز برخورد با دختران و پسران، حتی بین فرزندان ارشد و سایر فرزندان متفاوت است.

یعنی هریک از فرزندان دارای جایگاه خاص خود هستند و نمی توانند از آن تعدی نمایند در نتیجه چنین طرز برخوردی است که فرزندان رفتارهای متفاوتی را برمی‌گزینند.

درجامعه ما خصیصه خودبرتربینی بیشتر در سطوح پایین اجتماع یا خانواده‌هایی که به شیوه سنتی زندگی می کنند،‌وجود دارد . و به نظر می رسد دلیل آن باشد که یک نفر باید سایرین را به اطاعت وادارد. ناسبب گردد فرد کاری را انجام دهد که هم به نفع خودش باشد و هم باعث آسیب رساندن به سایرین نگردد. چنین فردی ناچاراً مجبور به پرخاشگری است. تا از این طریق سایرین را وادار به اطاعت نماید. یک چنین فردی مجبور است رفتار خاص و متفاوت از اعضا دیگر خانواده داشته باشد. باید به شیوه‌ای متفاوت علاقه خود را ابراز نماید،‌در برخوردهای خود با افراد خانواده به گونه‌ای متفاوت عمل نماید تا ضمن حفظ جایگاه نظارت و کنترل همه امور مربوط را نیز داشته باشد. و در این موقعیت باید افراد را متوجه این مسئله نمود که نمی توان جلوی پیشرفت زمان و تحولات را بگیرند و در صورت تغییر ندادن شیوه رفتاری خود باعث آسیب رساندن به خانواده و نزدیکان خویش می گردند. پذیرفتن این مسئله برای شخصی که خود را محور همه چیز می داند و گمان می برد بدون او هیچ عملی درست انجام نمی گیرد، موضوعی است که احتیاج به زمان و کار بسیار دارد.

برخی از مسائل ذکرشده بیشتر مربوط به سطوح پایین جامعه است و دلیل آن را می توان در پیشرفت همه جانبه در مسائل مختلف جستجو کرد که سبب می گردد رفتار و انگیزه‌های رفتاری تغییر یافته و برگزیدن یک رفتار بصورت عقلانی و اختیاری باشد نه بصورت اجباری و پدیده خودبرتربینی و طرز برخورد سایرین و میدان عمل فرد خودبرتربین نیز کاملاً متفاوت است.

فرضیه

بنظر می رسد بین مقدار سالهای طی شده از زندگی فرد و خودبرتربینی خویش نسبت به سایر اعضا خانواده ارتباط وجود داشته باشد.

بنظر می رسد بین امکانات شغلی و خودبرتربینی شخص نسبت به سایر اعضا خانواده رابطه وجود داشته باشد.

بنظر می رسد بین بالارفتن سطح تحصیلی (مدرک) فرد و خودبرتربینی وی نسبت به سایر اعضا خانواده رابطه وجود داشته باشد.

بنظر می رسد بین فرهنگ جامعه ای که فرد در آن زندگی می کند و خودبرتربینی وی نسبت به سایر اعضا خانواده ارتباطی وجود داشته باشد.

بنظر می رسد بین داشتن اعتماد به نفس و خودبرتربینی وی نسبت به سایر اعضا خانواده ارتباطی وجود دارد.

بنظر می رسد بین تعداد اعضا خانواده و جنسیت آنها با خودبرتربینی شخص نسبت به آنها رابطه وجود داشته باشد.

بنظر می رسد بین انتقاد از اطرافیان و خودبرتربینی شخص نسبت به آنها ارتباطی وجود داشته باشد.

بنظر می رسد میزان پرخاشگری شخص و خودبرتربینی وی نسبت به سایر اعضا خانواده رابطه‌ای وجود داشته باشد.

بنظر می رسد بین آسیب پذیری فرد از اجتماع و خودبرتربینی وی نسبت به سایرین ارتباطی معکوس وجود داشته باشد.

بنظر می رسد بین نوع، چگونگی و مقدار تعاملات اجتماعی و خودبرتربینی فرد نسبت به سایر اعضا خانواده رابطه وجود داشته باشد.

بنظر می رسد بین خودمحوری و خودبرتربینی شخص نسبت به سایر اعضا خانواده رابطه وجود داشته باشد.

بنظر می رسد بین علاقه به اطرافیان و نحوه نشان دادن آن و خودبرتربینی شخص ارتباطی معکوس وجود داشته باشد.

بنظر می رسد بین جنس و میزان و نحوه خودبرتربینی شخص نسبت به سایر اعضا خانواده رابطه‌ای وجود داشته باشد.

محدوده مطالعاتی پژوهش:

محدوده‌ای که در آن به تحقیق و بررسی پرداخته‌ایم فضایی است که فرد از لحاظ فرهنگی و اجتماعی رشد می نماید، شخصیتش شکل می گیرد و خصوصیاتی کسب می نماید که سهم به سزایی در زندگی او ایفا خواهندنمود.

محدوده پژوهش در بین دانشجویان در نظر گرفته شده است و مواردی از قبیل اینکه چگونه خصوصیت خودبرتربینی در فرد شکل می گیرد و اشکال بروز آن به چه صورت است،‌خود فرد چه خصوصیاتی در خود می بیند که سبب می شود خود را برتر از دیگران می انگارد،‌مد نظر قرارداده است.

از عواملی که در این تحقیق توجه چندانی به آن مبذول نگردیده، این است که فرد با تاکید و پافشاری بر عقیده خود چه آسیب هایی می بیند، در آینده رفتار سایر اعضا خانواده با او به چه صورت خواهدبود.

خودبرتربینی را فقط در خود فرد بررسی می کنیم و آن را از دیدگاه خود او می بینیم و نه از نظر اطرافیان.

خودبرتربینیدانشجویان

دانلود تفاوتهای فردی بین انسانها

تفاوتهای فردی بین انسانها

اگر تاریخ را ورق بزنیم در هیچ دوره­ای نخواهیم دید که انسانها خواه به صورت رسمی و خواه بصورت غیررسمی، اعضا و جامعه خود را گروه بندی کنند و برای هر گروه ویژگی های خاصی را قائل شوند حتی وقتی ادبیات کهن و غنی سرزمین خود را مرور می کنیم، آنها هر کاری را به کسی نمی دادند و از همه کس نیز انتظارات یکسانی نداشتند (گنجی، 1369)

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	48 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	78

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فصل اول

مقدمه

آگاهی از وجود تفاوتهای فردی بین انسانها چه کودکان، چه بزرگسالان به اندازه خلقت انسان قدمت دارد. زیرا انسانهای اولیه زمانی که در غارها یا جنگلهای زندگی می کردند، از متفاوت بودن یکدیگر آگاه بودند.

اگر تاریخ را ورق بزنیم در هیچ دوره­ای نخواهیم دید که انسانها خواه به صورت رسمی و خواه بصورت غیررسمی، اعضا و جامعه خود را گروه بندی کنند و برای هر گروه ویژگی های خاصی را قائل شوند. حتی وقتی ادبیات کهن و غنی سرزمین خود را مرور می کنیم، آنها هر کاری را به کسی نمی دادند و از همه کس نیز انتظارات یکسانی نداشتند. (گنجی، 1369)

در عمل روان شناسی نیز اصل تفاوتهای فردی بعنوان یک اصل مهم، لازم و ارزش حیاتی دارد. البته هرچند تفاوتهای فردی در دوران گذشته مورد توجه بوده ولی تاریخ مطالعه علمی تفاوتهای فردی بسیار کوتاه است.(ساعتچی، 1363)

درمطالعه علمی تفاوتهای فردی مطالعه درباره­ی کودکان جایگاه ویژه­ای دارد، با کودکان عادی متفاوت هستند.

به زبان ساده تر چنین کودکانی دارای مسائل و برخوردار از استعدادهای ویژه­ای می باشند که در نحوه تفکر، دیدن، شنیدن، صحبت کردن، اجتماعی شدن و یا حرکات او تأثیر می گذارد (هالاهان، کافمن، ترجمه جوادیان، 1372)

بیان مسأله

آنچه که مسلم است کودکانی که فاقد پدر و مادر می باشند، به دلیل وجود این کمبود، خود را تا حدودی جدا از این دنیا می پندارند و خود را متعلق به دنیایی می دانند که ساخته و پرداخته دیگران است.

احساس حقارت، ضعف و سرافکندگی و اتکا به دیگران، جانشین روح سازنده، اراده قوی و اعتماد به نفس در آنها شده و موجبات تمایل آنان به دوری از افراد جامعه شده است. آنچه که مشهود است تأثیر این کمبود بر تواناییهای ادراکی کودکان است، پژوهش حاضر با این مسئله مواجه است که داشتن یکی از والدین و نوع جذبیت آن تا چه حد بر قابلیتهای اجتماعی افراد مؤثر واقع می شود.

خودآگاهی و رشد هیجانی و اجتماعی اولیه:

خودآگاهی خیلی زود بخش مهمی از زندگی هیجانی و اجتماعی کودکان می شود. خودآگاهی به اولین تلاشهای کودک برای پی بردن به دیدگاه دیگران نیز منجر می شود. برای مثال، خودآگاهی با پیدایی رفتار خود آگاهانه شدم و خجالت ارتباط دارد و با اولین نشانه های همدلی نیز همراه است.

توانایی پی بردن به حالت هیجانی دیگری و احساس کردن همراه با او، با پاسخ دادن هیجانی مانند او. برای مثال، کودکان نوپا آنچه را که خودشان تسلی بخش می دانند به دیگران می دهند – بغل کردن، اظهارات دلگرم کننده، عروسک و یا پتوی دلخواه، آنها در حال، در مورد اینکه دیگران را ناراحت کنند نیز آگاهی بیشتری نشان می دهند.

یک کودک 18 ماهه شنید که مادرش به کسی می گفت: «آنی خواهر کودک» واقعاً از عنکبوتها می ترسد. در واقع، مایک اسباب بازی عنکبوت برای او خریدیم که واقعاً از آن نفرت دارد، (دان، 1989، ص 157) . این کودک نوپا به طرف اتاق دوید تا عنکبوت را از جعبه اسباب بازی بردارد، بعد برگشت و آن را جلوی صورت آی تکان داد!

طبقه بندی خود

خودآگاهی به کودکان نوپا امکان مقایسه کردن خودشان با دیگران را می دهد درست به همان صورتی که ایشان مادی را گروه بندی می کنند.

کودکان بین 18 تا 30 ماهگی، خود و دیگران را از لحاظ سنی («بچه»، «پسر» یا «مرد») جنسی («پسر» یا «دختر») ویژگی های جسمانی («بزرگ» یا «قوی»)، و حتی خوبی و بدی («من دختر خوبی هستم» و «تامی بدجنس است») طبقه بندی می کنند. آگاهی کودکان نوپا از این طبقه بندی های اجتماعی خیلی محدود است، ولی این آگاهی را برای سازمان دادن رفتار خودشان بکار می برند. کودکان نوپا در 18 ماهگی، اسباب بازیهایی را انتخاب و با آنها بازی می کنند که برای جنسیت شان کلیشه­ای شده است. (لوراای، برک، 1383، سید محمدی).

پیدایی خویشتن داری

خودآگاهی شالوده خویشتن داری را نیز فراهم می آورد که عبارت است از توانایی مقاومت کردن در برابر ت= انجام دادن رفتاری که جامعه آن را تأیید نمی کنند. اولین نشانه های خویشتن داری به صورت اطاعت نمایان می شود . کودکان بین 12 تا 18 ماهگی نشان می دهند که از خواسته ها و انتظارهای والدین آگاهند و می توانند از درخواستها و دستورات ساده اطاعت کنند و همانگونه که هر والدی می داند می توانند تصمیم بگیرند درست بر عکس آن رفتار کنند!

یکی از راههایی که کودکان نوپا بر خودسختاریشان تأکید می کنند، مقاومت کردن در برابر رهنمودهای بزرگسالان است. اما در بین کودکان نوپایی که مراقبت صمیمانه و با عاطفه داشته­اند و انتظارات معقول برای رفتار پخته را تجربه کرده­­اند، مخالفت خیلی کمتر از اطاعت مشتاقانه شایع است. این نشان می دهد که آنها می خواهند رهنمود بزرگشان را درونی کنند (کوچانسکا، b1997، کوچانسکا، جیکس و فورمن 1998).

ضرورت و هدف پژوهش

پژوهش حاضر از دو دیدگاه علمی و نظری حائز اهمیت است:

از دیدگاه نظری اهمیت پژوهش بر شناخت بیشتر ویژگی های شخصیتی کودکانی است که با یکی از والدین خود زندگی می کنند مبتنی است. اما از دیدگاه عملی که بیشتر از نظر پژوهشگران حائز اهمیت است، این است که با شناخت بیشتر ویژگی های این کودکان در زمینه های اجتماعی و شخصیتی می توان راهبردهای مفید و صحیحی را در امر آموزش و توجه به محدودیتهای آنان ارائه نمود.

پژوهشگر به دنبال یک هدف عمده می باشد. با توجه به این که هر کمبود و ناتوانی در یک فرد، محدودیتها و ویژگی های رفتاری روانی خاص را در او ایجاد می نماید، این پژوهش بر آن است که دریابد وجود و یا عدم حضور پدر و یا مادر تا چه حد در میزان ارتباطات اجتماعی افراد تأثیر می گذارد. به عبارت دیگر هدف بررسی تأثیر عدم حضور مداوم یکی از والدین بر میزان قابلیت های اجتماعی کودکان آنهاست.

فرضیه پژوهش:

بین رشد اجتماعی افرادی که فاقد مادر هستند و افرادی که فاقد پدر هستند تفاوت وجود دارد.

سؤال پژوهش:

آیا بین رشد اجتماعی افرادی که فاقد پدر هستند با افرادی که فاقد مادرهستند تفاوت معناداری وجود دارد؟

تعریف عملیاتی متغیرها

در پژوهش حاضر، متغیرهایی ذیل، مدنظر پژوهشگر بوده است.

1.رشد اجتماعی: منظور میزان رشد و بلوغ تواناییهای اجتماعی فرد است که با استفاده از مقیاس رشد اجتماعی = اندازه گیری می شود.

2.کودک فاقد مادر: منظور آن دسته از کودکانی هستند که به دلایل متفاوتی بدون مادر مانده و تنها با پدر خود یا دیگران زندگی می کنند.

3.کودک فاقد پدر: منظور آن دسته از کودکانی هستند که به دلایل متفاوتی بدون پدر مانده و تنها با مارد خود یا دیگران زندگی می کنند.

فصل دوم

الف) رشد اجتماعی:

رشد اجتماعی به معنی تکامل روابط اجتماعی فرد است. رشد اجتماعی مستلزم هماهنگی با گروه اجتماعی و پیروی از هنجارها (موازین سلوک اجتماعی) و سنتهای آن است. احساس وحدت با گروه اجتماعی، درک روابط متقابل میان اعضاء آن و همکاری با دیگران از دیگر ملزومات رشد اجتماعی است. برای رسیدن به این مرحله از رشد اجتماعی کودک می بایست علایق خود را دگرگون کرده، شیوه های جدید رفتار را فراگیرد و دوستان جدیدی را برگزیند (رشد کودک ، احمدی و شکوه السادات بنی جمالی، 1371).

اهمیت رشد اجتماعی و اجتماعی شدن[1] در آن است که هر کس در جامعه به دنیا می آید، در آن نشو و نمو می کند، و جوانی و بزرگسالی و در واقع زندگی خود را در جامعه می گذراند. به این ترتیب فرایند اجتماعی شدن کودک شبیه رادار می کند:

علایم به خارج می فرستد که به هدفهای خاص ارتباط دارد. هنگامی که همسالان یا همبازیها این علایم را دریافت کردند، پاسخ آن را ارسال می دارند و فرد متوجه می شود تا چه حد مقبولیت دارد.

به بیان دیگر واکنش دیگران به او می گوید که چگونه است. البته ناگفته نماند که تفاوتهای فردی در روابط گروهی اثرات قابل ملاحظه­ای دارد.

در واقع، حساسیت کودکان در برابر تأثیرات اجتماعی متفاوت است، یعنی گروه در بعضی از کودکان بیشتر از بقیه تأثیر می گذارد.

کودک «تنها» ، یعنی کسی که بیشتر وقت خود را به مطالعه یا اندیشه یا بازی انفرادی می گذراند، یا درمغازه به پدرش کمک می کند، در مقایسه با کودکی که رهبر کودک است و اکثر اوقات خود را با دیگران می گذراند، تأثیرات اجتماعی بسیار کمتری دریافت خواهد کرد (شعاری نژاد، 1364).

از سوی دیگر تحقیقات نشان می دهد که تأثیر کودکان در یکدیگر از تأثیر بزرگسالان در کودکان زیادتر است، هرچند این تأثیر کوتاه مدت باشد. این تفاوت، به تفاوتهای دو دنیای کودکان و بزرگسالان بستگی دارد بطور کلی اگر تأثیر بزرگسالان و همگنان را بر کودک مقایسه کنیم که تأثیرگروه دوم بیشتر است.

همچنین، در مقایسه تأثیر معلم با تأثیر همگنان ، باز هم کفه به نفع گروه اخیر می =. در واقع، تحقیق نشان داده است که اگر بین خواسته های معلم و همگنان تعارض بوجود آید. کودکان مواقع تسلیم همگنان می شوند. هر چند بهتر است گفته شود که تأثیر والدین، معلمان همگنان مکمل یکدیگر است. (راجرز، عظیمی، 1373).

رشد اجتماعی در دورانهای مختلف:

اولین رفتار اجتماعی کودک با تفاوت گذاری میان شخص و شیء آغاز می شود اما به درستی زمان شروع تشخیص این جدایی را نمی توان مشخص کرد، زیرا تنها ملاک قضاوت ملاک واکنش های آنی کودک است که با مشاهده این واکنشها نمی توان مطمئن بود که چندمین واکنش است. (احدی و شکوه السادات بنی جمالی، 1371).

روان شناسی در بیشتر سالهای قرن حاضر بر روابط کودکان با کسانی که مراقبت از آنان را به عهده دارند تأکید کرده­اند و این واکنشهای متقابل را اساس عمده رشد عاطفی و شناختی قلمداد کردند.

در زمینه رشد اجتماعی در دوران کودکی روان کاوی انگلیسی به نام جان بالبی و اتولوژیست امریکایی به نام هارلوتئوریی را به نام تئوری دلبستگی در سال 1958 ارائه نمودند. هارلو که بر روی میمونها تحقیق می نمود به این نتیجه رسد که نیاز کودک به حضور ما دوستی از نیاز به گرسنگی هم مهمتر است.

بالبی نیز رفتارهای کودکان، خندیدن، دنبال کردن مادر و مکیدن سینه و آویزان شدن کودک به مادر را به عنوان رفتارهای دلبستگی نامید.

اهمیت تئوری دلبستگی در این است که ارگانیسم بدن یک سیستم دریافت کننده دارد و یک سیستم عمل کننده که وقتی محرک دریافت می شود و وادار می شود، آن را دریافت می کنیم و سپس از طریق سیستم عمل کننده رفتارهایی را نشان می دهیم.

علاوه بر کارهای بالبی در سال 1970 اینزوورث[2] نظریات بالبی را پذیرفت و تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام داد وی به این نتیجه رسید که نزدیکی = به افراد یک عامل ژنتیکی دارد یعنی او پذیرفت که انسان موجودی اجتماعی است. بعد از چندی ایزوورث چهار مرحله را در فرایند دلبستگی تشخیص داد:

- مرحله اول: واکنش نامتمایز در برابر انسانها (جواب اجتماعی به شیوه­ای نامتمایز نسبت به افراد) که از تولد تا سه ماهگی می باشد. در این مرحله عکس العمل نسبت به محرکهای محیطی غیرانتخابی است.

- مرحله دوم: تمرکز بر روی افراد آشنا یا تشکیل دلبستگی که از سه تا شش ماهگی می باشد.

- مرحله سوم: دلبستگی کامل یا تقرب جویی فعال است. که از شش تا بیست و چهارماهگی ادامه دارد. در این مرحله علاوه بر پنج رفتار دلبستگی یک رفتار دیگر نیز اضافه می شد به نام رفتار واکنشی.

اینزوورث می گوید:

بچه ها هنگامی که می خواهند محیط را کشف کنند بعنوان پایگاه به مادر نگاه می کنند. محیط را می گردند سپس به سوی مادر نگاه می کنند تا از وجود او ظاهر جمع شوند، دوباره اکتشافات را از سر گرفته و به مادر لبخند می زنند. به نظر وی اگر مادر به لبخندهای کودک جواب بدهد مادر تبدیل می شود به یک پایگاه محکم و باعث قوی تر شدن حس اعتماد به نفس و اکتشافات کودک می شود. در این مرحله اینزوورث یک صحنه را تصور و به مرحله آزمایش درآورد.

این صحنه که به موقعیت بیگانه را معروف است دارای هشت مرحله می باشد که در هر مرحله مدت زمان سه دقیقه می باشد. این مراحل به ترتیب:

1.مادر و کودک وارد یک اتاق ناآشنا می شوند.

2.مادر در اتاق نشسته و کودک آزادانه به اکتشاف می پردازد.

3.فرد بیگانه وارد اتاق می گردد.

4.مادر از اتاق خارج شده و کودک و فرد بیگانه در اتاق باقی می ماند.

5.مادر در داخل اتاق گشته و فرد بیگانه از اتاق خارج می شود.

6.مادر از اتاق خارج شده و کودک در اتاق تنها می ماند.

7.فرد بیگانه به اتاق آمده و کودک و او در اتاق می باشند.

8.فرد بیگانه بیرون رفته و مادر به اتاق باز می گردد.

انیزوورث[3] در ارزیابی مراحل فوق، سه نوع کیفیت دلبستگی را مشخص می نماید. گروهی از کودکان دارای دلبستگی امن (مطمئن) گروه B که این کودکان در هنگام ورود مادر به اتاق از او استقبال می کنند و نسبت به اعتماد داشته و به دنبال تماس بدنی با مادر هستند.

گروه دوم، گروه کودکان اجتناب کننده هستند که دلبستگی آنان ناامن می باشد گروه A، که این کودکان از تماس با مادر و ارتباط با او به هنگام مراجعت به اتاق اجتناب نموده و از او دوری می نمایند.

گروه سوم،گروه کودکان مقاوم و مضطرب گروه C ، که این کودکان حالتی دارند که هم علاقه دارند به مادر نزدیک شوند و هم از او اجتناب کنند، در واقع بین رفتارهای آنان تضاد وجود دارد.

مرحله چهارم که رفتار متوجه هدف است که از سن بیست و چهار ماهگی به بعد می باشد در این مرحله کودک رفتارهای مادر را تحت تأثیر قرار می دهد.

به عقیده اینزوورث کیفیت دلبستگی، بستگی به توانایی و قابلیت مادر در جواب دادن به علائم فرزندانش دارد. اهمیت تئوری دلبستگی این است که انسان به طور ژنتیکی انسانی است اجتماعی و می خواهد با اطرافیانش رابطه برقرار کند (پاپالیا و اولدز،[4] 1992).

رابطه عاطفی بین کودک و اطرافیان – مخصوصاً مادر – در اولین سال زندگی در رشد اجتماعی او نقش تعیین کننده­ای دارد و نحوه ارضای نیازهای کودک از جمله گرسنگی و تشنگی زیربنای نگرش آینده او را نسبت به دیگران مشخص می سازد. مادر عصبانی و مضطرب، کودک را به طور مناسبی تغذیه نمی کند و با او ارتباط عاطفی مطلوبی برقرار نمی سازد. با ادامه این عمل به تدریج تغذیه و خودها در برای کودک ناراحت کننده و دردآور می گردند.

چون ارگانیسم بطور طبیعی، از ناراحتی و درد اجتناب می کند کودک از مادرش احتراز خواهد کرد و این عمل را به افراد دیگر تعمیم خواهد داد. از این رو، طرد کودک توسط والدینش تعامل او را با دیگران مختل می سازد (سیگلمن و شافر، شفیع آبادی ، 1191 [5]).

رابطه­ی عاطفی بین کودک و مادر در دومین سال زندگی، در رشد روابط اجتماعی کودک اهمیت بسیار دارد. کودک برای آنکه مورد پذیرش اطرافیان واقع شود به تدریج باید توقعات آنان را برآورده سازد، قوانین و مقررات را رعایت کند. آهسته و بی سر و صدا غذا بخورد و مدفوع و ادرارش را کنترل کند.

چنانچه توقعات اطرافیان از کودک، نامناسب و غیرمنتظره باشد، کودک نگران و ناراحت می شود و رشد اجتماعی او مختل می گردد. (پاپالیا و اولدز[6]، 1992).

کودک به فاصله علاقه به والدین و نیز دریافت پاداش، به تقلید از اعمال و رفتار آنان می پردازد. به عنوان نمونه، دختر بچه کفش مادرش را می پوشد و پسربچه وسایل پدر را تصاحب می کند.کودک زمانی می تواند از رفتار والدین تقلید کند که شاهد بر اعمال حرکات آنان باشد، همچنین کودک از تقلید رفتار والدین، باید پاسخ مطلوب و خوشایندی دریافت کند تا آن را ادامه دهد، هرچه پاداش قوی تر باشد امتحان تقلید افزایش می یابد.

کودک نقاط ضعف والدین را می شناسد از آنها در موارد ضروری به خود خود استفاده می کند. ارتباط نادرست با کودک، مشکلاتی را در رشد اجتماعی او باعث می گردد خودپنداری کودک که ارزشیابی آگاهانه و ناآگاهانه او از تواناییها و ضعفهایش است، بر اثر تعامل با اطرافیان حاصل شود که بی توجهی به کودک و ارتباط نامناسب والدین با او، ممکن است در کودک احساس بی کفایتی و طردشدگی به وجود آورد و کودک خود را فرد ارزشمندی تلقی نکند.

کودک برای فراگیری رفتار اجتماعی باید انگیزه­ای داشته باشد که کسب رضایت والدین یکی از آنها به حساب می آید. لذا پذیرش کودک و رفتارهای مطلوب او تسوط والدین برای رشد اجتماعی او ضرورت دارد. (رشد و شخصیت کودک، ماسن و همکاران، 1373).

خودآگاهی و رشد هیجانیخویشتن داری

دانلود خانه گریزی دختران نوجوان

خانه گریزی دختران نوجوان

شاید پدیده دختران فراری از منزل و یا آنچه اصطلاحاً «دختران خیابانی» گفته می شود یکی از مشکلات بسیار پیچیده ای است که مرکز رسمی و غیر رسمی در تهران و درجات کمتر شهرهای دیگر با آن درگیر هستنداین پدیده فقط به فرار دختران از خانه محدود نمی شود بلکه پیامدهای دیگری نیز به دنبال دارد که افتادن در دام اعتیاد ، شبکه های فساد از جمله آنهاست

دسته بندی	علوم اجتماعی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	92 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	140

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

پیشگفتار :

خانه گریزی به چه معناست؟ اهداف پژوهش چیست؟ تاریخچه خانه گریزی چیست؟ ازچه جامعه آماری و با چه روشی این پژوهش انجام گرفته است؟ و....

پاسخ به این سوالها و بسیاری از پرسشهای دیگر درباره خانه گریزی در این پژوهش در 5 فصل تدوین شده است. بخش نخست در مورد خانه گریزی ، اهداف پژوهش ، اهمیت موضوع و فرضیات است.

در فصل دوم پیشینه خانه گریزی مورد بررسی قرار می گیرد و در فصل سوم جامعه آماری ، تعداد افراد ، روش پژوهش و.... بررسی می شود.در فصل چهارم جداول و نمودارهای استخراج شده از برنامه spss مورد ارزیابی قرار می گیرد و در نهایت نتیجه گیری از این پژوهش ، پیشنهادها و.... مورد بررسی قرار می گیرد.

امید آنکه این پژوهش بتواند برای دیگر افراد مفید واقع شود و بتواند معضل فرار از خانه را کاهش دهد.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

پیشگفتار

چکیده

فصل اول : کلیات پژوهش

مقدمه

بیان مسئله

اهداف پژوهش

اهمیت موضوع پژوهش

فرضیات پژوهش

دیاگرام

تعریف عملیاتی و نظری

محدوده مطالعاتی پژوهش

فصل دوم : پیشینه پژوهش

مقدمه

چارچوب نظری

1- تعاریف فرار از خانه

1-1 پایان فرار

2-1 فرار و ناهنجاری اجتماعی

3-1 روانشناختی فرار

4-1 فرار و محیط خانواده

5-1 فرار و مسائل خانوادگی

6-1 فرار و فراغت

1-1-1 ویژگی پسران و دختران فراری

2- عوامل موثر بر فرار از خانه

1-2 تبعیض

2-2 حضور ناپدری و نامادری

3-2 بزهکار بودن والدین

4-2 طلاق والدین

5-2 رشد ناقص استقلال در فرزندان

6-2 والدین

7-2 وسایل ارتباط جمعی (تلویزیون)

8-2 تعدد فرزندان

9-2 خشونت و تنشهای خانگی

10-2 همسالان

11-2 انگیزه

12-2 اشتغال والدین

13-2 محدودیت

14-2 محدودیت جامعه

15-2 ضعف نظارتهای اجتماعی

16-2 آزادی مطلق

17-2 ازدواج اجباری

18-2 خانواده

18-2 خانواده

19-2 بیکاری

20-2 اشتغال

21-2 عوامل عاطفی

22-2 تغییر ارزشها

23-2 مدرسه و فرار

24-2 عوامل اجتماعی و روانی موثر بر فرار

25-2 خلاصه ای از دلایل فرار

25-2 خلاصه ای از دلایل فرار

3- آثار فرار از خانه

1-3 آثار وسایل ارتباط جمعی

2-3 آثاری که فرار از خود به جای می گذارد

3-3 آثار نامطلوب تکنولوژی

4- نظریه های مربوط به فرار از خانه

1-4 بی هنجاری

2-4 اجتماع

3-4 تضاد و توسعه اجتماعی نابرابر

4-4 تقلید

5-4 بزهکاری غیر اجتماعی

6-4 فقر یک علت عمومی در پیدایش جرائم

6-4 فقر

7-4 شهر نشینی

8-4 درجات فرار

9-4 محیط

5- آمار و اطلاعات

1- 5 آمار و دلایل فرار

2- 5 آمار سنی فرار

2- 5 آمار سنی فرار

نتیجه گیری

فصل سوم : روش شناسی پژوهش

1- مقدمه

2- روش پژوهش

3- جامعه آماری

4- حجم نمونه و روش نمونه گیری

5- ابزار اندازه گیری

6- روش جمع آوری اطلاعات

7- روش های تجزیه و تحلیل (آماری اطلاعات)

فصل چهارم : تحلیل یافته های پژوهش

1- مقدمه

2- جداول توصیفی

جدول (1/1) توزیع جمعیت نمونه بر حسب سن افراد

جدول (2/1) توزیع جمعیت نمونه بر حسب چندمین فرزند

جدول (3/1) توزیع جمعیت نمونه بر حسب وضعیت مسکن

جدول (4/1) توزیع جمعیت نمونه بر حسب میزان درآمد ماهیانه

جدول (5/1) توزیع جمعیت نمونه بر حسب شغل پدر

جدول (6/1) توزیع جمعیت نمونه بر حسب تحصیلات پدر

جدول (7/1) توزیع جمعیت نمونه بر حسب تحصیلات مادر

جدول (8/1) توزیع جمعیت نمونه بر حسب داشتن دوست صمیمی

جدول (9/1) توزیع جمعیت نمونه بر حسب در میان گذاشتن مسائل شخصی

جدول (10/1) توزیع جمعیت نمونه بر حسب گذراندن اوقات فراغت

جدول (11/1) توزیع جمعیت نمونه بر حسب مشورت با خانواده در زمینه کارهای درسی

جدول (12/1) توزیع جمعیت نمونه بر حسب بیرون رفتن با دوستان

جدول (13/1) توزیع جمعیت نمونه بر حسب رفتن به پارک

جدول (14/1) توزیع جمعیت نمونه بر حسب سخت گیری والدین در مسائل درسی

جدول (15/1) توزیع جمعیت نمونه بر حسب اختصاص دادن به تفریحات

جدول (16/1) مربوط به سازه (خانه گریزی)

3- جداول دو بعدی

جدول (1/2) توزیع جمعیت نمونه بر حسب سن و خانه گریزی

جدول (2/2) توزیع جمعیت نمونه بر حسب چندمین فرزند و خانه گریزی

جدول (3/2) توزیع جمعیت نمونه بر حسب وضعیت مسکن و خانه گریزی

جدول (4/2) توزیع جمعیت نمونه بر حسب میزان درآمد ماهیانه و خانه گریزی

جدول (5/2) توزیع جمعیت نمونه بر حسب شغل پدر و خانه گریزی

جدول (6/2) توزیع جمعیت نمونه بر حسب تحصیلات پدر و خانه گریزی

جدول (7/2) توزیع جمعیت نمونه بر حسب تحصیلات مادر و خانه گریزی

جدول (8/2) توزیع جمعیت نمونه بر حسب داشتن دوست صمیمی و خانه گریزی

جدول (9/2) توزیع جمعیت نمونه بر حسب در میان گذاشتن مسائل شخصی و خانه گریزی

جدول (10/2) توزیع جمعیت نمونه بر حسب گذراندن اوقات فراغت و خانه گریزی

جدول (11/2) توزیع جمعیت نمونه بر حسب مشورت با خانواده در زمینه کارهای درسی و خانه گریزی

جدول (12/2) توزیع جمعیت نمونه بر حسب بیرون رفتن با دوستان و خانه گریزی

جدول (13/2) توزیع جمعیت نمونه بر حسب رفتن به پارک و خانه گریزی

جدول (14/2) توزیع جمعیت نمونه بر حسب سخت گیری والدین در مسائل درسی و خانه گریزی

جدول (15/2) توزیع جمعیت نمونه بر حسب اختصاص دادن وقت به تفریحات و خانه گریزی

4- نمودارها

(1/3) نمودار توزیع جمعیت نمونه بر حسب سن افراد

(2/3) نمودار توزیع جمعیت نمونه بر حسب چندمین فرزند

(3/3) نمودار توزیع جمعیت نمونه بر حسب وضعیت مسکن

(4/3) نمودار توزیع جمعیت نمونه بر حسب میزان درآمد ماهیانه

(5/3) نمودار توزیع جمعیت نمونه بر حسب شغل پدر

(6/3) نمودار توزیع جمعیت نمونه بر حسب تحصیلات پدر

(7/3) نمودار توزیع جمعیت نمونه بر حسب تحصیلات مادر

(8/3) نمودار توزیع جمعیت نمونه بر حسب داشتن دوست صمیمی

(9/3) نمودار توزیع جمعیت نمونه بر حسب در میان گذاشتن مسائل شخصی

(10/3) نمودار توزیع جمعیت نمونه بر حسب گذراندن اوقات فراغت

(11/3) نمودار توزیع جمعیت نمونه بر حسب مشورت با خانواده در زمینه کارهای دستی

(12/3) نمودار توزیع جمعیت نمونه بر حسب بیرون رفتن با دوستان

(13/3) نمودار توزیع جمعیت نمونه بر حسب رفتن به پارک

(14/3) نمودار توزیع جمعیت نمونه بر حسب سخت گیری والدین در مسائل درسی

(15/3) نمودار توزیع جمعیت نمونه بر حسب اختصاص دادن به تفریحات

(16/3) نمودار توزیع جمعیت نمونه برحسب خانه گریزی (SAZEH)

فصل پنجم : نتایج پژوهش

بحث و نتیجه گیری

تنگناها و محدودیت های پژوهش

پیشنهادات پژوهش

خلاصه پژوهش

فهرست منابع

پرسشنامه

چکیده

این پژوهش در ارتباط با خانه گریزی دختران نوجوان است و عواملی که باعث بوجود آمدن این معضل می شود در این پژوهش شناسایی شده است.در این پژوهش از 25 نفر از دختران نوجوان نظر خواهی شده که در واقع با استفاده از پرسشنامه میزان گرایش آنها به خانه گریزی سنجیده شده است.بعد از کد گذاری در مورد پاسخ های آنها ، اطلاعات را وارد برنامه SPSS کرده و تمامی موارد استخراج شده است.

در واقع به این نتیجه رسیدیم که بین متغیرهایی که در پژوهش ذکر شده و خانه گریزی هیچ گونه رابطه معناداری وجود نداشته است.

فصل اول

کلیات پژوهش

مقدمه

شاید پدیده دختران فراری از منزل و یا آنچه اصطلاحاً «دختران خیابانی» گفته می شود یکی از مشکلات بسیار پیچیده ای است که مرکز رسمی و غیر رسمی در تهران و درجات کمتر شهرهای دیگر با آن درگیر هستند.این پدیده فقط به فرار دختران از خانه محدود نمی شود بلکه پیامدهای دیگری نیز به دنبال دارد که افتادن در دام اعتیاد ، شبکه های فساد از جمله آنهاست.

پدیده دختران فراری یا فرار دختران از منزل در هر جامعه ای وجود دارد و واقعیتی غیر قابل انکار است.در کشور ما نیز به علت ازدیاد تعداد این دختران ، طی سالهای اخیر به عنوان معضلی اجتماعی مطرح شده است.

شاید ما فرار از خانه را به عنوان یک جرم تلقی کنیم ولی همانطور که اشاره شد این مسئله یک آسیب اجتماعی است که خود موجب بوجود آمدن مشکلات بعدی است.در واقع بر روی پدیده فرار از خانه عواملی تاثیر گذار است و این عوامل باعث جدی تر شدن این مسئله می شود.

در جوامع دیگر نیز دختران در پاسخ به شرایط نامطلوب ، اقدام به فرار از خانه می کنند که در بسیاری از این کشورها نهادهای یاریگری و حمایتی قوی وجود دارد ، ولی در کشور ما دختری که از خانه فرار می کند از ترس دستگیری ، بازداشت ، زندان و یا حتی بازگرداندن به منزل از دست سیستم قضایی نیز فرار می کند و از تماس با موسسات اجتماعی خودداری می کند.

پس بهتر است قبل از آنکه شاهد پیامدها و بحرانهای اجتماعی ، فرهنگی و روانی این مسئله باشیم و قبل از آنکه پیامدهای آن ، کیان روابط انسانی و خانوادگی و امنیت روانی و اخلاقی جامعه را به خطر اندازد ، متخصصان و برنامه ریزان طرحی نو در افکنند تا با این مسئله برخورد درست صورت گیرد.از طرفی دختران فراری واقعیت امروز جامعه ما هستند.به نظر می رسد که می توان با تقویت و گسترش نهادهای یادیگری و مدد کاری و.... از پیامدهای آن کاست.

بیان مسئله

دختران فراری عموماًً کسانی هستند که به دلایل گوناگونی مانند ، اعتقاد به اینکه در خانواده به آنان بی توجهی شده است ، یا تحت تاثیر ساز و کارهای روانی برای رسیدن به امنیت روانی و رهایی از سلطه ی والدین ، در پی یافتن قدرتی شایسته بر می آیند تا با تسلیم شدن و اطاعت از آنان ، نگرانی و اضطراب درونی خود را کاهش دهند.

شاید بتوان گفت : دختران فراری از گروه افرادی هستند که در خانه احساس امنیت نمی کنند و پنداشت صحیحی از اوضاع و احوال بیرون از خانه ندارند ، اینان زمانی به اشتباه خود پی می برند که در بیرون از خانه مورد سو استفاده قرار می گیرند و موقعیت برای بازگشت آنان مشکل تر می شود.

فرار از خانه تقریباً در همه کشورها صورت می گیرد و از آن به عنوان یک معضل خانوادگی- اجتماعی نام برده می شود.اما چیزی که شایان ذکر است این که فرار دختران بیش از پسران گزارش شده است.بدیهی است فرد فراری اگر دختر باشد احتمال بیشتری دارد که وضعی ناگوارتر از هر پسر فراری داشته باشد.از این رو به فرار دختران بیشتر تاکید می گردد.

در فرار دختران از خانه عوامل بسیار گوناگونی نقش دارد مانند : عوامل اقتصادی ، فرهنگی ، خانوادگی و... البته می توان گفت مشکلات رفتاری هم می تواند در روابط اعضای خانواده تاثیر بسزایی داشته باشد.با توجه به اینکه خانواده ها حقوق مساوی برای فرزندان دختر و پسر خود قائل نیستند.اما بطور معمول حمایت و مراقبت بیشتری درباره دختران معمول می دارند.بعضی از خانواده ها بدون آگاهی دادن به دختران و تبیین علت مراقبت والدین فقط به شدت نسبت به آنان سختگیری می کنند و آنها را مورد محدودیت های مختلف قرار می دهند و گاه کوچکترین رفتار آنان را مورد تنبیه قرار می دهند و در بسیاری از موارد حفظ و مراقبت از آنان را با خشونت در هم می آمیزند و تعصب والدین به منبعی برای ایجاد اختلاف با دخترانشان تبدیل می شود و هنگامی که دختران از وضعیت پیرامون خود مطلع می شوند و در زمانی که بیش از حد تحت فشار باشند می گریزند.

اما همانطور که عدم توجه به نیازهای عاطفی فرزندان می تواند عامل فرار از خانه باشد توجه بیش از حد والدین و در اختیار بودن امکانات رفاهی فرد و داشتن آزادی مطلق هم می تواند مسائلی را به بار آورد.

اشتغال والدین و عدم حضور آنها باعث می شود که کنترلی بر روی رفتار اعضای خانواده نداشته باشند و همین امر نیز باعث فرار می شود.به نظر بسیاری از صاحب نظران مهمترین علت عمده فرار از خانه عامل اقتصادی و یا همان (فقر) است.

مارکس معتقد است که جنایت ، فحشا ، فساد و فرار از خانه در درجه نخست ناشی از فقر است که زاییده سیستم سرمایه داری است.بدین سان که عده معدودی با در اختیار گرفتن وسایل تولید ، ثروت ها را بطور نامساوی قسمت می کنند و تناقضات را پدید می آورند و تحت تاثیر این عقاید امروزه بسیاری از پدیده های جامعه را به چگونگی وضع اقتصادی نسبت می دهند.

اما اجتماع را نیز نمی توان نادیده گرفت که بی شک یکی از عوامل لغزش جوانان است.

طبق نظریه ساترلند در مورد اجتماع ، انتقال فرهنگی عموماًً در فرد از طریق گروههایی نظیر دوستان یا خانواده آموخته می شود که می تواند زمینه ی انحرافات در فرد شکل گیرد.

اما اسگودنیز معتقد است ، هر چقدر میزان گذران جوان و فرد با گروههای همسن خود بیشتر باشد فرد همانند آنها می شود و برای کسب احترام در گروه به رفتارهای ضد اجتماعی تشویق می شوند و با عضویت در این گروهها ارزشهای نادرست از جمله برخورد با امر و نهی والدین و .... در آنها تقویت می شود.

اما کیدکران معتقد است که انزوا و فقدان نظارت و کنترل و کم ارزشی را به عنوان عامل اصلی فرار از خانه می داند و معتقد است والدینی که فرزندان آنها فرار می کنند حمایت کمتری از فرزندان خود به عمل می آورند.بی شک شهر نشینی افراد نیز به معضل فرار از خانه دامن زده است.به نظر می رسد بافت اجتماعی شهرهای بزرگ و پیچیدگی روز افزون زندگی شهری فرصت ارتکاب جرایم و رفتارهای ضد اجتماعی را فراهم می کند اما شاید این علت به تنهایی کافی نباشد.

تقلید هم می تواند به نوبه خود سهم به سزایی را در کنار دیگر عوامل فراهم سازد ، این تقلید می تواند به طرق مختلف صورت می گیرد.

این تقلید می تواند از رفتار مجرمانه والدین صورت گیرد ، اما به نظر می رسد وسایل ارتباط جمعی نیز بی تاثیر نباشد ، فیلم هایی که به خاطر دستیابی به آرزوها و برقراری روابط عاشقانه میان جوانان مشوق آنها می شود.وسایل ارتباطی که شاید نوجوانان و یا جوانانی که هنوز به استقلال کاملی نرسیده اند آنها را به فرار از خانه تشویق می کنند.

اما مهمترین عاملی که بیشترین تاثیر را دارد خانواده است.خانواده هایی که دختران را به اجبار وادار به ازدواج می کنند ، خانواده هایی که فرزندان بسیاری دارند و کمی درآمدشان علتی می شود تا نیازهای متعدد فرزندشان برآورده نشود ، کسانی که از حضور ناپدری و نا مادری در خانه رنج می برند.... می تواند به معضل فرار از خانه تبدیل شود.

بیکاری و یا اشتغال هم از دیگر عواملی است که بر روی فرار از خانه می تواند تاثیر داشته باشد.البته دورکیم هم عامل انحرافات و بزهکاری را فقر و بیکاری می داند و نیز تغییر ارزشها را به عنوان یک عامل تهدید آمیز برای جامعه بیان می کند.

معضل فرار از خانه در هر طبقه اجتماعی می تواند اتفاق بیافتد و همچنین می تواند اثراتی را بر روی جامعه و خانواده بگذارد.

البته مسئله خانه گریزی بنابر انگیزه افراد با هم متفاوت است.بعضی از افراد فرار می کنند تا به تمایلات و خواسته های خود برسند و بعضی دیگر به این علت که خود را از تمامی قید و بندهای زندگی رها کنند.

طلاق و اثراتی که بر روی خانواده و فرزندان می گذارد ، کشمکش ها و جدال هم از دیگر علت های خانوادگی است که می تواند به عاملی برای فرار از خانه تبدیل شود.

اما واقعاً چگونه می توان این معضل اجتماعی را حل نمود؟

بنابر نظر دورکیم ، کاری را به خاطر جرم بودن محکوم نکنیم بلکه از آن جهت که آن را محکوم می کنیم جرم تلقی می شود.

اهداف پژوهش :

اهداف کلی :

بررسی و شناخت عوامل مرتبط با خانه گریزی نوجوانان به منظور کاهش آسیب های اجتماعی مرتبط با آن.

اهداف جزیی :

الف) بررسی و شناخت عوامل اقتصادی مرتبط با خانه گریزی نوجوانان.مانند : فقر ، افزایش بیکاری در جامعه پایین بودن سطح درآمد و....

ب) بررسی و شناخت عوامل اجتماعی مرتبط با خانه گریزی نوجوانان.مانند : رشد سریع شهر نشینی ، وجود دوستان ناباب ، رشد سریع جمعیت و...

ج) بررسی و شناخت عوامل فرهنگی مرتبط با خانه گریزی نوجوانان.مانند الگو برداری از برنامه های رسانه ی تصویری مانند ماهواره ، سست شدن بنیان های اساسی خانواده ، ناهماهنگی میان ارزش های فرهنگی و...

د) بررسی و شناخت عوامل خانوادگی مرتبط با خانه گریزی نوجوانان.مانند : طلاق والدین ، بزهکار بودن والدین ، محدودیت های شدید خانواده و....

اهمیت موضوع پژوهش

نظری :

با توجه به ضعف مطالعات در این زمینه و از آنجایی که تحقیقاتی جامع در مورد فرار از خانه صورت نگرفته است پس ما باید نسبت به معضل فرار از خانه آگاه شویم و پیامدهای ناشی از این اقدام را بشناسیم.

با توجه به اینکه هر روز تعداد دخترانی که از خانه می گریزند افزایش می یابند پس ما باید نسبت به این معضل دید وسیعی را به کار گیریم تا بتوانیم تا حدودی این مسئله را کاهش دهیم.

کاربردی :

بررسی معضل فرار از خانه باعث می شود عوامل موثری که بر روی آن تاثیر می گذارد را بشناسیم تا بتوانیم با این معضل اجتماعی مقابله کنیم.اما نه تنها باید خانواده و فرد را از این معضل آگاه کنیم بلکه باید جامعه را به حدی برسانیم تا مسئله خانه گریزی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و تمام توان خود را در این راه بر این مسئله معطوف کند.

بی شک خانواده مطمئن ترین کانون زندگی برای تمامی افراد است و همچنین تعامل با والدین شیرین ترین تعاملات برای افراد است.

پس تردیدی نیست که آسیب دیدگان امروز ، آسیب دیدگان فردا خواهند بود و وقتی جامعه ی امروز نوجوانان خود را دچار آسیب می کند پیش بینی می شود که همین جامعه فردا در معرض آسیب آنان خواهد بود.پس باید به معضل فرار از خانه بیشتر توجه نمود و آگاهی جوانان و خانواده را افزایش داد و باید طوری به این مسئله بنگریم که گویی کاهش دادن این معضل راهی را برای رشد و آگاهی فراهم کند.

در واقع حل معضل فرار از خانه می تواند مشکلات بسیاری را چه در جامعه و چه در خانواده برطرف نماید که جامعه را به سمت تعالی سوق دهد.

می توان از سخت گیری والدین کاست ، می توان اجتماع را برای افراد طوری مهیا نمود که افراد در آن احساس امنیت و آرامش کنند و...

پس باید سعی کرد تا مسئله خانه گریزی کاهش یابد و کمک نمود تا عوامل موثر بر خانه گریزی را بشناسیم تا بتوانیم با آن مقابله کنیم.

فرضیات پژوهش

1) به نظر می رسد بین خشونت خانگی نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

2) به نظر می رسد بین آزادی مطلق نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

3) به نظر می رسد بین فقر نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

4) به نظر می رسد بین طلاق والدین نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

5) به نظر می رسد بین اشتغال والدین نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

6) به نظر می رسد بین بیکاری نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

7) به نظر می رسد بین شهرنشینی نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

8) به نظر می رسد بین علت های خانوادگی نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

9) به نظر می رسد بین محدودیت های مختلف نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

10) به نظر می رسد بین اجتماع نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

11) به نظر می رسد بین تقلید و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

12) به نظر می رسد بین انگیزه نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

13) به نظر می رسد بین ازدواج اجباری نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

14) به نظر می رسد بین تبعیض خانوادگی نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

15) به نظر می رسد بین ارتباط جمعی نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

16) به نظر می رسد بین اشتغال نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

17) به نظر می رسد بین مجرم بودن والدین نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

18) به نظر می رسد بین رشد ناقص استقلال نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

19) به نظر می رسد بین ضعف نظارتهای اجتماعی و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

20) به نظر می رسد بین تغییر ارزشها و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

21) به نظر می رسد بین روابط عاشقانه نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

22) به نظر می رسد بین تعصب والدین نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

23) به نظر می رسد بین همسالان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

24) به نظر می رسد بین حضور ناپدری و نامادری در خانواده نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

25) به نظر می رسد تعدد فرزند و کمی در آمد خانواده های نوجوانان و خانه گریزی نوجوانان رابطه وجود داشته باشد.

خانه گریزیناهنجاری اجتماعیویژگی پسران و دختران فراریعوامل موثر بر فرار از خانه

دانلود بررسی اسنادی علّی و ارتباط آن با رضایت زناشویی

بررسی اسنادی علّی و ارتباط آن با رضایت زناشویی

خانواده این واحد به ظاهر کوچک اجتماعی، از ارکان عمده و از نهادهای اصلی هر جامعه به شمارمی‌رود در واقع هر خانواده را باید خشت بنای جامعه و کانون اصلی سنت و رسوم و ارزش‌های والا و مورد احترام و شالودة مستحکم مناسبات پایدار اجتماعی و روابط خویشاوندی، مبدأ بروز و ظهور عواطف انسانی و کانون صمیمانه‌ترین روابط میان افراد و مهد پژروش فکر و اندیشه و اخلاق

دسته بندی	علوم اجتماعی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	1257 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	195

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

مقدمه

خانواده این واحد به ظاهر کوچک اجتماعی، از ارکان عمده و از نهادهای اصلی هر جامعه به شمارمی‌رود در واقع هر خانواده را باید خشت بنای جامعه و کانون اصلی سنت و رسوم و ارزش‌های والا و مورد احترام و شالودة مستحکم مناسبات پایدار اجتماعی و روابط خویشاوندی، مبدأ بروز و ظهور عواطف انسانی و کانون صمیمانه‌ترین روابط میان افراد و مهد پژروش فکر و اندیشه و اخلاق و روح انسان به حساب آید. تا آنجایی که نشانی از حیات انسانی ملاحظه شده و خانواده وجود داشته باشد. (توسلی 1368)

نهاد خانواده از جمله عمومی‌ترین نهادهای اجتماعی است که معمولاً در تمام جوامع وجود دارد و مهمترین تکیه‌گاه و محور اجتماعی است در حقیقت فرد در خانواده متولد می‌شود و در سازمان خانواده زندگی می‌کند و در مواقع نیاز، به خانواده روی می‌آورد و در پرتو خانواده سکون و آرامش می‌یابد. بسیاری از پژوهشگران خانواده، رابطة زوجی را مهمترین رابطة خانوادگی می‌دانند آنها معتقدند که ازدواج موفق و رضایت‌بخش موجب ثبات عملکرد خانواده، کفایت اعضای خانواده در مشکل‌گشایی و سلامت روانی کودکان و ایفا نقش مناسب خانوادگی و بین فردی می‌شود. (نوربالا و مراحی، 1373)

موفقیت در ازدواج و زندگی زناشویی به عوامل زیادی از قبیل، میزان آمادگی برای ازدواج، تحصیلات، زمینه قبلی و خانوادگی فرد، بحرانهای تجربه‌شده ، نوع و کیفیت الگوی قدرت حاکم بر خانواده قبلی، سن ، سلامت ، شخصیت ، درآمد و غیره و کیفیات و خصوصیاتی از جمله: تعهد، حساسیت سخاوت، ملاحظه و صمیمیت ، وفاداری، مسئولیت، اعتماد و اطمینان بستگی دارد.

زن و شوهر در رابطه با یکدیگر نیاز به حسن تفاهم، همکاری و انعطاف‌پذیری دارند و در صورت وجود این خصوصیات و تقویت آنهاست که ازدواج به بلوغ و شکوفایی می‌رسد. چه بسیار زنان و شوهرانی که زندگی زناشویی سعادتمندی را انتظار داشته‌اند و کارشان به ملامت کشید و اکنون در کسالت زندگی می‌کنند و چه بسیار زنان و شوهرانی که قبلاً در تمام موارد زندگی مشترک به تفاهم رسیده و اکنون به عدم تفاوت مطلق رسیده‌اند.

چگونه است که زن و شوهر از توهم به بیماری، از شیفتگی به بیزاری و از رضایت به نارضایتی مطلق می‌رسند. (بک ، ترجمة قراچه‌داغی، 1373)

زمینه‌های دیگر نیز مانند نحوة گذران اوقات فراغت با یکدیگر، تقسیم کار، نگهداری از بچه‌ها، روابط جنسی، مسائل مالی، مسئلة اقوام همسر و روابط با آنان و ... می‌تواند موجبات نارضایتی از زندگی زناشویی در زن و شوهر شود زن و شوهر در رابطه‌شان با یکدیگر نیاز به حسن تفاهم، همکاری و انعطاف‌پذیری دارند و در صورت وجود این خصوصیات و تقویت آنهاست که ازدواج به بلوغ و شکوفایی می‌رسد. (همان منبع)

یکی از مسائل عمده در روانشناسی خانواده این است که فرد بر آنچه در خانواده اتفاق می‌افتد تأثیر می‌گذارد و تأثیر می‌پذیرد، در رابطه با چرایی رفتار و اینکه اساساً چرا انسان به این‌گونه رفتار می‌کند، پاسخ‌های متفاوتی در گذشته به آن داده شده است، می‌توان از غریزه، سایق، گرایش به لذت و اجتناب از درد، نیاز به تعادل‌جویی یا به طور کلی مبحث نیازها و تاریخچه تقویت‌ها در گذشته و رفتار قبلی انسانها نام برد.

اسنادی علّی شناسایی شده نقش با اهمیت را در رفتارهای مختلفی مانند روابط بین زوجین در خانواده، ورزش و فعالیت فیزیکی، تعارض و کشمکش بین فردی، رفتارهای بهداشتی و غیره داشته است. عملکرد فقط شاخص قابل مشاهدة انگیزش پیشرفت است و انگیزش به وسیلة یک نظام پیچیده‌ای از افکار و احساسات حمایت می‌شود. هنگامی که از یک مسئله مانند ازدواج و زناشویی موفق می‌شویم یا شکست می‌خوریم به طور طبیعی در مورد اینکه چه چیز در پشت موفقیت یا شکست ما قرار دارد به تفکر می‌پردازیم ما تخصیص مسئولیت و درک دلایل عملکردمان توجه داریم. یعنی دربارة اینکه چه کسی یا چه چیزی مسئول بوده و چگونه عملکرد داشته‌ایم به اسناد می‌پردازیم.(لطف‌آبادی و همکاران 1376)

اسناد یکی از نظریه‌های جدید انگیزشی و از نظریه‌های شناختی روانشناسی انگیزشی است. یکی از فرض‌های عمدة نظریة اسناد این است که جستجو برای درک و فهم امور و علل رویدادها مهمترین منبع انگیزشی انسان است، بنابراین هدف این نظریه پیدا کردن راه‌هایی است که در آن افراد به توضیح و تبیین رویدادها و روابط علت و معلول بین آنها می‌پردازند. اسناد یا نسبت دادن به علت‌هایی که فرد برای رویدادها یا نتایج اعمالش برمی‌گزیند و جنبة استنباط شخصی دارند، اشاره می‌کند و اجزاء مهم نظریة اسناد عبارتند از :

1-تبیین‌های فرد برای علل موفقیت‌ها و شکست‌های خود

2-نقش واکنش‌های عاطفی حاصل از این استنباط‌ها در تعیین رفتارهای بعدی

3-ویژگی‌های این تبیین‌ها یا استنباط‌های علّی.

تبیین‌هایی که افراد به طور معمول برای موفقیت و شکست‌های خود انتخاب می‌کنند به توانایی شخص، سعی و کوشش، سطح دشواری تکلیف، بخت و اقبال، حالت روحی و بیماری و افراد دیگر نسبت داده می‌شود. این تبیین‌ها یا استنباطهای علّی در ابعاد یا ویژگی‌های منبع علیت، ثبات و کنترل‌پذیری متفاوتند. این ابعاد یا ویژگی‌ها انتظارات متفاوتی برای آینده در فرد ایجاد می‌کنند و منجر به واکنشهای عاطفی متفاوتی می‌شوند که اینها هم به نوبة خود رفتار آتی فرد را دستخوش تغییر می‌سازند. (سیف، 1370)

اینگونه اسناد به تحوی منظم با انواع مختلف رفتارهایی که در پی آنها هستند ارتباط دارند. اسناد همچنین منبع احساسات خوب، بد یا بی‌تفاوتی‌های پس از موفقیت و شکست است یعنی این اسناد نتایج عاطفی(هیجانی) دارند.

با توجه به اینکه اسناد هم در رفتارهای بعدی و هم در احساس‌های ما مؤثرند، و از طرف دیگر رفتارهای زوجین در خانواده در رضایت آنها از همدیگر تأثیر دارد لذا به مطالعة دقیق آنها نیازمندیم.چگونگی طبقه‌بندی اسناد می‌تواند در عملکرد زوجین نسبت به هم دیگر مؤثر واقع شود اگر زن یا شوهر بر این باور باشند که بین رفتارشان و نتایج به دست آمده ارتباط یا وابستگی وجود دارد، دارای سوی‌گیری کنترل درونی هستند یعنی آنها باور دارند که توان تأثیرگذاری بر دنیای خود را دارند، باور دارند که اعمال آنها آنچه را که اتفاق می‌افتد تغییر می‌دهد در مقابل همسرانی که معتقدند بدون قدرت و ناتوان هستند آنچه اتفاق می‌افتد با آنچه انجام می‌دهند ارتباط ندارد دارای سوگیری بیرونی هستند. آنها گرایش دارند تا فکر کنند که دلیلی بر صرف انرژی و تلاش در رفتارشان وجود ندارد زیرا که چه تلاش کنند و چه تلاش نکنند نتایج فرق نمی‌کند. موفقیت یا شکست و اسنادی مربوط، تأثیر پایداری بر عزت‌نفس، مفهوم خود، انتظارات فرد در بارة نتایج اعمال او در آینده، بر جای می‌گذارد. (همان منبع)

و لذا با توجه به مطالب یاد شده در پژوهش حاضر قصد آن می‌رود که تأثیر اسنادی علّی درونی و بیرونی در رضایت زناشویی مورد مطالعه قرار گیرد.

بیان مسئله

روابط میان افراد خانواده به سلامت محیط خانواده کمک می‌کند. تفاهم میان خانواده منجر به احساس رضایت‌مندی از زندگی زناشویی می‌شود، در غیر این صورت خانواده با مشکل موجه می‌شود. (بنی‌اسدی، 1375)

مسأله بررسی اسنادی علّی و ارتباط آن با رضایت زناشویی موضوع این پژوهش است، موضوع اسناد از زمان‌های بسیار قدیم و دهة 1960 نظر بسیاری از روانشناسان را به خود جلب کرده و این موضوع پژوهشهای گسترده‌ای را به خود اختصاص داده است. همچنین امروزه نه تنها در بررسی علمی رفتار بلکه در زندگی روزمره به طور مداوم، دانش‌پژوهان با پرسشهایی از قبیل انگیزه‌های اصلی کشش و کوشش آدمی چیستند؟ روبه‌رو هستند که پاسخ به این سؤال که آیا بین شیوه‌های اسنادی علّی و رضایت زناشویی رابطه وجود دارد یا نه؟ می‌توان گفت هر چند شواهد نشان می‌دهد که عوامل کلاسیک چهارگانه هایدر (1958) یعنی توانایی، کوشش، شانس، دشواری تکلیف جزء مکررترین تبیین‌های عرضه شده برای موفقیت در امر ازدواج و زناشویی می‌تواند باشد.

شیوه‌های اسناد در جنس مذکر و مؤنث دارای اهمیت بوده، این سؤال را در ذهن مطرح می‌کند که آیا بین آنها تفاوتی وجود دارد «براگنر و هوستون» (1993) از بررسی خود نتیجه گرفتند که پسران یک نوع اسناد را به کار می‌برند که باعث خودافزایی (خودتعالی) می‌شود در صورتی که دختران نوعی از اسناد را به کار می‌برند که باعث خودویران‌سازی می‌شود. (همان منبع)

با توجه به موارد فوق در این مطالعه در پی آن هستیم که مشخص سازیم آیا شیوه‌های اسنادی زوجین یعنی نسبت دادن علت شکست‌ها و موفقیت‌های خود به علل درونی ـ بیرونی ، با رضایت زناشویی آنان رابطه وجود دارد. به عبارت دیگر آیا بین سبک اسناد و رضایت زناشویی رابطه وجود دارد یا نه؟

اهمیت و ضرورت تحقیق

مشاوران و روانشناسان بر این نظرند که یکی از دلایل ایجاد مشکلات گوناگون در افراد (اعم از مشکلات زناشویی)، استفاده نادرست از شیوه‌های اسناد علّی است استفادة نادرست از شیوه‌های اسناد علّی منجر به ایجاد احساس عدم کفایت و کاهش عزّت‌نفس و در نتیجه کاهش عملکرد می‌گردد. علاوه بر این تحقیقات نشان می‌دهند که شیوه‌های اسناد علّی با متغیرهایی نظیر اضطراب ، افسردگی، استرس و دیگر نشانه‌های روان‌نژندی یا روان‌پریشی ارتباط دارد و با تعدیل و اصلاح این شیوه‌ها، سلامت روان و بهداشت روانی فرد در جامعه بهبود می‌یابد لذا شناسایی و بررسی شیوه‌های اسنادی علّی افراد در توصیف و چگونگی عملکرد آنها اهمیت بسزایی دارد. بررسی اسنادی علّی و ارتباط آن با میزان رضایت‌زناشویی موضوع اصلی این پژوهش است.

موضوع اسناد از دهة 1960 به بعد پژوهش‌های گسترده‌ای را به خود اختصاص داده است و اکثر پژوهشگران معتقدند افرادی که بدنبال کشف علل بازده رفتار خود می‌باشند نه فقط به عواقب رفتارهای خود حساس هستند بلکه دربارة علت این عواقب خاص نیز دست به جستجو می‌زنند. این جستجوگری در حیطة تحلیل‌های اسنادی است بنابراین مبحث اسناد به عنوان یکی از مقولات مهم روانشناسی تربیتی امروزه در بین روانشناسان جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است.

محیط روانی خانواده را می‌توان خمیرمایة هیجانی آن دانست که هر یک از افراد خانواده در آن سهمی داشته و تحت تأثیر آن قرار می‌گیرند. همچنین خانواده به عنوان اولین پایگاه تربیت فرزندان نقش مهمی را ایفا می‌کند. بنابراین خانواده وجه سالم آن جهت تربیت این نیرو از اهمیت زیادی برخوردار است.(صدق‌پور، 1373)

با توجه به اهمیتی که جوامع امروزی برای تداوم و بقای خانواده و سلامت و بهداشت روانی اعضاء آن قائل است، بررسی و تحقیق بر روی عواملی که سلامت خانواده، رضایت‌زناشویی را تهدید می‌کند، کاملاً لازم و ضروری به نظر می‌رسد. از جمله عواملی که رضایت زناشویی را تحت تأثیر قرار می‌دهد اسناد علّی (درونی و بیرونی) است که این امر خود بر اهمیت موضوع و ضرورت مطالعة آن می‌افزاید و لذا مطالعة رابطة بین اسناد علّی (درونی و بیرونی) از اهمیت بالایی برخوردار است.

هدف تحقیق

در پژوهش حاضر سعی بر این است تا رابطة بین منبع کنترل و رضایت‌زناشویی در زنان متأهل شاغل که در دبیرستانهای منطقه 3 آموزش و پرورش شهر تهران در سال 1385 مشغول تدریس هستند مورد بررسی قرار گیرد و مشخص شود که آیا زنانی که دارای منبع کنترل درونی هستند و معتقدند که سازندگان اصلی زندگی خود هستند رضایت زناشویی بیشتری دارند یا زنانی که دارای منبع کنترل بیرونی هستند و معتقدند که هیچ نقشی در زندگی خود ندارند و موفقیت و عدم موفقیت خود را به تقدیر یا شانس یا عوامل خارجی نسبت می‌دهند بنابراین پژوهش حاضر اهداف ویژة زیر را دنبال می‌کند:

1-بررسی میزان رضایت زناشوی در معلمین زن متأهل دبیرستانهای منطقة 3 آموزش پرورش شهر تهران در سال 1385

2-بررسی نوع منبع کنترل در معلمین زن متأهل دبیرستانهای منطقة 3 آموزش و پرورش در سال 1385

3-بررسی ارتباط بین منبع کنترل و میزان رضایت زناشویی در معلمین زن متأهل دبیرستانهای منطقه 3 آموزش و پرورش شهر تهران سال 1385

سؤالات تحقیق

1-میزان رضایت زناشویی در معلمین زن متأهل دبیرستانهای منطقه 3 آموزش و پرورش شهر تهران در سال 1385 به چه میزان است؟

2-منبع کنترل در معلمین زن متأهل دبیرستانهای منطقه 3 آموزش و پرورش شهر تهران در سال 1385 چیست؟

3-آیا نوع منبع کنترل افراد بر روی میزان رضایت زناشویی آنها تأثیر معناداری می‌گذارد؟

فرضیة تحقیق

میزان رضایت زناشویی در زنانی که منبع کنترل درونی دارند بیشتر از زنانی است که منبع کنترل بیرونی دارند.

موضوع تحقیق

بررسی رابطة بین منبع کنترل (بیرونی ـ درونی) با رضایت زناشویی در معلمین زن متأهل دبیرستانهای منطقه 3 آموزش و پرورش شهر تهران در سال 1385

تعریف متغیرها

تعریف نظری

منبع کنترل ¬ منظور از منبع کنترل این است که شخص تا چه اندازه باور دارد که می‌تواند بر زندگی خود تأثیر داشته باشد منبع کنترل می‌تواند درونی یا بیرونی باشد. (طباطبایی، 1375)

منبع کنترل بیرونی ¬ کسانی که منبع کنترل بیرونی دارند معتقدند آنچه بر سر آنها می‌آید اصولاً محصول شانس، تصادف یا نتیجة اعمال مردمان دیگر است.(طباطبایی ،1375)

منبع کنترل درونی ¬ کسانی که منبع کنترل درونی دارند معتقدند که سازندگان اصلی زندگی خود هستند. (طباطبایی ، 1375)

رضایت ¬ حالتی هیجانی که با رسیدن به یک هدف پدید می‌آید. در کار درمانی این اصطلاح به معنی رضایت در ارتباط با پیشرفت در یک فعالیت یا زمینة مورد علاقه به کار می‌رود. (پورافکاری، 1373)

رضایت از زندگی زناشویی¬ در رضایت از زندگی زناشویی ، احساس خوشایندی ، رضایت‌مندی و لذت تجربه شده به وسیلة یک زوج هنگامی که تمام جنبه‌های زندگی زناشویی خود را مورد توجه قرار می‌دهند. (اولسون ، 1988)

تعریف عملیاتی :

1-منبع کنترل ¬ برای سنجش منبع کنترل درونی و بیرونی از آزمون راتر استفاده می‌کنیم. در این آزمون نمرة 9 و بالاتر در این مقیاس نشانگر جهت ‌گیری درونی (منبع کنترل درونی) و نمرة پایین 9 نشانگر جهت‌گیری بیرونی (منبع کنترل بیرونی) می‌باشد.

2-رضایت زناشویی¬ برای سنجش رضایت زناشویی از آزمون Enrich استفاده می‌شود.

• نمره‌های کمتر از 30 نشانگر نارضایتی شدید همسران از روابط زناشویی است.
• نمره‌های بین 30 تا 40 نشانگر عدم رضایت از روابط زناشویی همسران است.
• نمره‌های بین 40 تا 60 نشانگر رضایت نسبی و متوسط از روابط زناشویی همسران است.
• نمره‌های بین 60 تا 70 نشانگر رضایت زیاد همسران از روابط زناشویی است.
• نمره‌های بالاتر از 70 نشانگر رضایت فوق‌العاده از روابط زناشویی همسران است.

تعاریف و مفاهیم اسناد:

نظریه اسنادی چیست؟ نظریة اسناد با فرایندهایی سروکار دارد که بوسیلة آن فرد پدیده‌ها را بعنوان علّتی از محیط نسبتاً ثابتی تفسیر می‌کند. بنابراین نظریه‌پردازان اسنادی با سؤالات «چرا» یا «روابط بین پدیده»،"اثر"و "دلایل" یا (عوامل مسئول) برای آن پدیدة سرو کار دارند. ادراک علیّت ، یک اسناد تحمیل شده بوسیلة ادراک کننده است. علتها بخودی خود به طور مستقیم قابل مشاهده نیستند بطور مثال وقتی یک نفر روی انگشت پای شما ایستاده است فقط می‌توانید نتیجه بگیرید که او ناراحت است یا اینکه بطور تصادفی این کار را انجام داده است.

فرض اساسی نظریه‌پردازان اسنادی اینست که (بشر برای رسیدن به مهارت شناختی بوسیلة ساختار علّی محیطش، برانگیخته می‌شود او می‌خواهد بداند که چرا یک پدیده اتفاق می‌افتد از چه منبعی، حالتی یا انگیزة رفتار بوجود می‌آید.

و این‌را تحلیل خود را از انگیزش با این فرض شروع می‌کند که مردم حتماً علت شکست یا موفقیت خود را به عوامل زیر نسبت می‌دهند.(طباطبائی، 1381)

1-خوش‌شانسی یا بدشانسی

2-دشواری یا آسانی تکلیف

3-حمایت مردم یا رفتار غیردوستانة آنها

4-میزان تلاش و کوشش یا عدم تلاش

5-میزان توانایی خود

بر اساس نظریه اسنادی ، موفقیت‌ها و شکستهای قبلی در تکالیف نه تنها مستقیماً بر ادراکات شخص از شایستگی و در نتیجه بر انگیزش بعدی او در نتایج مشابه تأثیر می‌گذارند، بلکه اسناد شخص را برای موفقیت‌ها و شکستهایش بر انتظارات او برای موفقیت در آینده و در نتیجه در انگیزش او تأثیر می‌گذارد یعنی باورهای فرد در بارة علت شکست یا موفقیت برای درک موفقیّت بعدی از خود موفقیت‌ها و شکستها مهمتر هستند، برای مثال شاگردی که در امتحان ریاضیات شکست می‌خورد، امکان دارد معتقد باشد که شکست او بخاطر تنفّر معلم از اوست و به این وسیله مسئوولیت پاسخهای مشابه خود را بر عهده نگیرد یا ممکن است اعتقاد داشته باشد که او ریاضی را خوب نفهمیده است.

هر کدام از این اسناد برای شکست نتایج متفاوتی برای انتظارات عملکرد او در آزمون‌های ریاضی در آینده خواهند داشت بر اساس نظریة واینر، افراد بطور کلی شکست‌ها و موفقیت‌های خود را به یکی از چهار علت توانایی خود، دشواری تکلیف و خوشبختی و یا کمک غیرعادی دیگران، اسناد می‌دهند . این چهار اسناد می‌تواند در 3 بُعد مشخص کرد که به روشن شدن چگونگی تأثیرآ ‌نها بر انتظارات فرد برای موفقیت آینده تأثیر می‌گذارد که ‌آنها را می‌توان به اسناد درونی یا بیرونی، طبقه‌بندی کرد، اسناد درونی مربوط به خود فرد می‌شود در حالیکه اسناد بیرونی مربوط به عوامل بیرونی و غیرمرتبط با خود فرد می‌باشند، توانایی و تلاش اسناد درونی هستند زیرا آنها مستقیماً به فرد مربوط هستند در حالیکه میزان دشواری تکلیف و خوشبختی اسناد بیرونی هستند.

علاوه بر این، اسناد را می‌توان به بعد ثبات‌پذیری و ثبات‌ناپذیری تقسیم کرد.

اسناد ثبات‌پذیری یا (پایدار) در طول زمانها و موقعیت‌های گوناگون باقی می‌ماند. در حالیکه اسناد ثبات‌ناپذیر(ناپایدار) در طول زمان و مکان تغییر می‌کند یا در نوسان است.

مردم معمولاً توانایی را یک ویژگی ثابت در نظر می‌گیرند. در مقابل تلاش به عنوان یک ویژگی شخصی ناپایدار در نظر گرفته می‌شود. بسیاری از مردم که به خوشبختی استناد می‌کنند آن را قابل تغییر می‌دانند (همان منبع).

نظریة اسنادی بر این باور است که رفتار برانگیخته شده از دو منبع انرژی دریافت می‌کند، بدین قرار :

1-سرچشمة ذاتی : نیروهای زیست‌شناسی رفتار را برای رسیدن به موفقیت و پرهیز از شکست سوق می‌دهند (اتکسیون و هیلگارد، 1983 ترجمه براهنی).

2-تعامل هیجانی: ارزیابی شناختی انسان از پیشرفت‌ها و عقب‌ماندگی‌های گذشته، همچنین جهت رفتار برانگیخته شده مثل هدفهایی که دنبال می‌کنیم از 3 منبع زیر تأثیر می‌پذیرد.

1-تجربة قبلی با تکلیف یا تکلیف مشابه

2-اسناد علّی موفقیت‌ها یا شکست‌ها که در طی این تکالیف ساخته می‌شوند

3-انتظارات دربارة موقعیت‌های مشابه بعدی.

واینر عقیده دارد اسنادهای افراد از 3 منبع سرچشمه می‌گیرند:

1-اشاره یا نشانه‌های موقعیتی : تعداد متنوعی از اطلاعات در هر موقعیت یادگیری به تصمیم‌گیری یاد گیرنده در بارة اینکه چرا قوی یا ضعیف بوده‌اند کمک می‌کنند این اشاره‌ها عبارتند از :

الف: تجارب با تکلیف یا تکالیف مشابه

ب : موقعیت خود و همسالان

ج : زمان گذرانده شده برای تکلیف

د : مقدار کمک درک شده در طی فعالیّت

2-عقاید قبلی با طرح علّی : معلمان و شاگردان، عقایدی دربارة شکست یا موفقیّت دارند که اینها را از خلال تجارب، خواندن، گوش دادن به والدین یا متفکّران مشهور کسب می‌کنند. بعضی از فراگیران معتقدند که تلاش کلید موفقیّت است در حالیکه بعضی دیگر مخالفند.

3-ادارک خویشتن: فراگیرانی که عزّت‌نفس بالایی دارند ریشة موفقیت خود را در کوشش و توانایی می‌دانند نه در درجة دشواری یا خوشبختی.

فراگیرانِ دارای انگیزش بالای پیشرفت، کوشش را به عنوان کلید موفقیت خود می‌دانند در حالیکه افرادی که دارای انگیزش پایین هستند اغلب شانس (خوشبختی) یا میزان دشواری تکلیف را علت موفقیت یا شکست خود می‌دانند (طباطبایی، 1381).

هر دو مورد خوشبختی و شانس و دشواری تکلیف از لحاظ تجربی به یک شیوه طبقه‌بندی شده‌اند، بیرونی ، ناپایدار و غیرقابل کنترل.

شخص ممکن است بپذیرد که خوشبختی را می‌توان درونی و ثابت در نظر گرفت همانطوری که در اصطلاح «فرد خوشبخت» به کار رفته است نشان می‌دهد این یک صفت است. شانس در مقایسه با خوشبختی بیشتر معنی صریح، تصادفی و اتفاقی را می‌رساند، با اینحال با توجه به تحقیقات ، از میان 7 اسناد، خوشبختی پیش‌بینی ناپذیرترین و بعد از آن شانس پیش‌بینی ناپذیر بوده است. یافتة جالب اینکه هر دو مورد خوشبختی و شانس نه به عنوان عمومی و نه به عنوان جزیی طبقه ‌بندی شده‌اند. این یافته تصادفی و اتفاقی بودن این دو اسناد را می‌رساند این احتمال همواره وجود دارد که کنترل‌پذیری با پیش‌بینی اشتباه گرفته شود در هر نمونه‌ای که تفاوت میان کنترل‌پذیری و پیش‌بینی پذیری از لحاظ آماری معنی‌دار بوده و درجه‌بندیهای کنترل‌پذیری برای اسنادها ( مثل خلق و خو یا مهارت، دانش، تلاش و کمک) وجود داشت است، درجه‌بندی پیش‌بینی‌پذیری کمتر از کنترل‌پذیری بوده است.

از دیدگاه علمی ، فرد انتظار دارد که پیش‌بینی‌پذیری بر کنترل‌پذیری مقدّم باشد شخص قبل از اینکه قادر به کنترل باشد باید قادر به پیش‌بینی باشد. ظاهراً این دو بعد مستقل از یکدیگر عمل می‌کنند، شخص می‌تواند هم پیش‌بینی و هم کنترل کند می‌تواند پیش‌بینی کند امّا کنترل نکند، می‌تواند کنترل کند امّا پیش‌بینی نکند و شخص نه قادر به کنترل و نه قادر به پیش‌بینی است. البته موارد ناتوانی برداشت افراد درونی یا بیرونی بودن یک اسناد نیز مسأله‌ای تعیین کننده است برای نمونه اگر چه منطقی به نظر می‌رسد خوشبختی را به عنوان یک علّت بیرونی طبقه‌بندی کنند ولی افرادی نیز وجود دارند که خوشبختی را به عنوان یک علت درونی تصوّر کنند (مثلاً جملة؛ شما خوشبختی را خودتان می‌سازید) ممکن است بعضی از افراد بر این باور باشند که توانایی را می‌توان بهبود بخشد (بر خلاف استعداد درونی که نمی‌توان آن را بهبود بخشد) بنابراین ادراکات اسناد کننده نیز مهم است (همان منبع).

همچنین طبق بررسی‌های انجام گرفته نسبت انسان با طبیعت بر حسب گسترش دانش انسان در خصوص پدیده‌های مادی پیوسته در حال تغییر است. اسکینر (1971) در کتاب « فراسوی آزادی و منزلت» با طرح «انسان با قبول این واقعیت که بواسطة نیروهای خارج از خودش کنترل می‌شود باید از خود تعیین‌کنندگی دست بردارد.» در حقیقت بر این باور است که می‌توان گرایش‌ها و امیال انسانی را بی‌آنکه درگیری اریابی‌های درونی گردند بر حسب تقویت‌های مناسب اجتماعی از بیرون کنترل کرد. این ایده در مقابل موضع‌گیری‌هایی قرار می‌گیرند که با استناد به کنترل درونی بر خود هدایتگری فرد تأکید می‌کنند بدین نحو مفهوم منبع کنترل و تئوری‌های مربوط به آن قدم به میدان می‌گذارد.(غفوری ، 1376)

مفهوم منبع کنترل و مبانی تئوریک اسنادها:

مفهوم منبع کنترل به شکلهای بسیاری در سراسر تاریخ بشری ظاهر شده است، تراژدیهای یونان باستان آکنده از پندارهای درماندگی بشر در برابر خدایان و یا سرنوشت بود. نمایشنامه‌های شکسپیر هم نمایشگر سرنوشت محزون از پیش تعیین شده و هم نمایانگر ارادة آزاد است («گناه بروتوس عزیز، نه در ستارگان بلکه در خود ماست» ژولیوس سزار) (همان منبع).

فیلسوفان با مفهوم منبع کنترل تحت عنوان جبرگرایی در برابر ارادة آزاد، دست به گریبان بوده‌اند، جامعه‌شناسان آن را بعنوان خودمختاری در برابر از خودبیگانگی و یا ناتوانی نام برده‌اند و روانشناسان از آن بعنوان رفتارگرایی در برابر ذهن‌گرایی نام برده‌اند (مسدد، 1379).

مفهوم منبع کنترل در بطن نظریة یادگیری اجتماعی شکل گرفته است. محرک اصلی مطالعة چنین متغیّری منبعث از دستاوردهای تحلیل از خلال رواندرماندگی بیماران بوده است. تحلیل بیماران نشان می‌دهد در حالیکه پاره‌ای از بیماران از تجارب جدیدشان سود می‌جویند یا رفتارشان را در نتیجة تجارب جدید تغییر می‌دهند، پاره‌ای دیگر با اسناد چنین تجاربی به بخت یادیگران و نه رفتار یا ویژگیهای خودشان آنها را نادیده می‌انگارند.

راتریکی از نظریه‌پردازان یادگیری اجتماعی برای تعیین این مشاهدات وارسی مداخله‌گری، متغیّر انتظار را سودمند تلقّی کرد. وی و همکارانش آزمایشهایی که در باب تأثیر تقویت‌ها بر انتظارات انجام دادند مشاهده کردند که کاهش و افزایش انتظارات به دنبال تقویت‌ها به ماهیّت موقعیت و نیز ویژگی‌های کسی که تقویت می‌شود بستگی دارد، به این ترتیب یک تقسیم‌بندی دوگانه در شکل‌گیری منبع کنترل از جانب آنها مطرح شد. وقتی فرد بر این باور باشد که تقویت یا پیامد یک رفتار به رفتار خود وی یا ویژگیهای شخصی‌اش وابسته است چنین فردی واجد کنترل درونی است در حالیکه اگر معتقد باشد که تقویت یا پیامد یک رفتار تابعی از شانس، بخت، سرنوشت، دیگران مقتدر یا آنکه منتج از شرایطی غیرقابل کنترل است دارای کنترل بیرونی است (غفوری، 1376).

از آنجا که مفهوم کنترل درونی ـ بیرونی (منبع کنترل) در چارچوب یک مفهوم کلی یعنی در ادراک کنترل قرار می‌گیرد بنایراین دروهلة نخست به تعاریف و مقوله‌بندی در باب مفهوم کنترل می‌پردازیم.

رضایت زناشوییجامعهخانواده

دانلود بررسی میزان آشنایی مدیران با مفهوم ارتباطات یکپارچه در بازاریابی

بررسی میزان آشنایی مدیران با مفهوم ارتباطات یکپارچه در بازاریابی

پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این سؤال است که بر اساس قرائن موجود تجربی و علمی، مدیران بازارایابی شرکتهای دولتی و خصوصی در زمینه مواد شوینده مستقر در تهران، تا چه میزان با مفهوم جدید ارتباطات یکپارچه (IMC) آشنا بوده و تا چه میزان از تکنیکهای آن طراحی استراتژی بازاریابی محصولات خود استفاده می کنند

دسته بندی	بازاریابی و امور مالی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	638 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	510

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فصل اول

کلیات پژوهش

1-1 – عنوان تحقیق

بررسی میزان آشنایی مدیران با مفهوم ارتباطات یکپارچه در بازاریابی

1-2)بیان مسأله

پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این سؤال است که بر اساس قرائن موجود تجربی و علمی، مدیران بازارایابی شرکتهای دولتی و خصوصی در زمینه مواد شوینده مستقر در تهران، تا چه میزان با مفهوم جدید ارتباطات یکپارچه (IMC) آشنا بوده و تا چه میزان از تکنیکهای آن طراحی استراتژی بازاریابی محصولات خود استفاده می کنند.

ارتباطات بازاریابی به مدیران یادآوری می کند که همه عناصر تبلیغات و ارتباطات باید به صورت یکپارچه با یکدیگر هماهنگ شوند تا همانند صدای سازهای یک ارکستر سمفونیک که هدف مشخصی را دنبال می کند به گوش برند. (آمیکو به نقل از حیدرزاده- 27)

اهمیت تحقیق:

امروزه با توجه به جهانی شدن و توسعه فن آوری های نوین، مفاهیم جدیدی منجمله، بازاریابی ارتباطی ارائه شده است. مفهوم IMC فرصتهای زیادی در پیش روی شرکتهای مختلف قرار داده است.

امروزه شرکتهای بزرگ دنیا از بازاریابی انبوه رویگردان شده و با توجه ویژه به مقوله ارتباطات، توجه خود را به یکپارچه کردن ارتباطات مدیریت بازار معطوف نموده اند.

ارتباطات بازاریابی یکپارچه (IMC) فعالیتی است جهت متحد کردن همه ابزارهای ارتباطی بازاریابی و مشارکت و گسترش دادن پیامها برای ارتباط برقرار کردن دوطرفه با مخاطبان هدف از یک راه تازه.

برنامه IMC از برنامه های سنتی تبلیغاتی خیلی پیچیده تر می باشد زیرا که منابع پیام بیشتر، ابزارهای ارتباطی بیشتر و مخاطبان بیشتری را مد نظر قرار می دهد.

با توجه به موارد ذکر شده و هزینه های سرسام آور تبلیغات برای شرکت های تجارتی، در سال 1993 پیشنهاد شد که با محوریت قرار دادن ارتباطات در فرآیند بازاریابی ضمن برقراری ارتباطات مؤثر با مخاطبان، می توان تا مقدار زیادی هزینه های مرتبط با تبلیغات انبوه را کاهش داد و با استفاده از بخش ارتباطات و روابط عمومی، موفقیت های بیشتری را کسب کرد. (صمدی، عباسی0 435، 436)

تبلیغات مدرن شکل جدیدی از تلاش اولیه ای است که برای تبلیغات می شده است . مبلغین آمریکا، سالانه 244 بیلیون دلار برای تبلیغات هزینه می کنند و در کل دنیا، چیزی نزدیک به 465 بیلیون دلار صرف تبلیغات می شود. هر چند تبلیغات اکثراً توسط شرکتهای تجاری استفاده می شود، ولی در سازمان های بدون سود، حرفه ای ها و آژانس های اجتماعی نیز کاربرد دارد. در واقع بزرگترین شرکتی که در قرن 21 بیشترین هزینه را در تبلیغات داشت، یک سازمان بدون سود بود.

استراتژی تبلیغات شامل دو عنصر اصلی است. ایجاد پیام های تبلیغاتی و انتخاب رسانه برای تبلیغات در گذشته، شرکت ها به رسانه به عنوان تابعی از فرآیند تولید پیام می نگریسته. دپارتمان تولید ابتدا تبلیغات مناسب را خلق می کرد و سپس دپارتمان رسانه، بهترین رسانه را برای رساندن این پیام به مخاطبین انتخاب می کرد ولی امروزه قطعه بندی رسانه ها، تعیین هزینه های رسانه و استراتژی های بازاریابی متمرکز به هدف، اهمیت فرآیند انتخاب رسانه را افزایش داده اند. (Kotler 480, 482)

بازاریابی برای هر نوع حرکت آگاهانه و هدفمند در بازار امروزه ضرورت دارد- بازاری که دیگر نه مرز می شناسد و نه مشتری خاصی را در نظر دارد. «جهانی شدن» بازار، پدیده ای است که به تدریج چهره خود را نمایان می سازد. شعار امروز بازاریابی برای همه کارآفرینان و مدیران و بازاریابان حرفه ای در این جمله کوتاه خلاصه می شود: «جهانی بیندیش، محلی عمل کن». جهانی شدن بازار یعنی اقتصاد و تجارت بدون زر و لازمه آن بینش وسیع، حرکت هدفمند، نگرش سیستمی و افزایش توانمندیها و بهبود مقررات و قوانین است. بازاریاب امروز باید مرزها را بشکند، مغزش را به کار اندازد و رمزهای کامیابی را زودتر از دیگران بیابد و بشناسد تا بتواند در تلاطم بازار واقعی که در آن حرفه ایها در شکار لحظه ها هستند و فرصتها را به سادگی از دست نمی دهند، خود را نجات دهد. (روست، ونوسی، ابراهیمی- 2)

جهانی شدن قلمرو بازاریابی، روندها و روند سازها را هر چه بیشتر گسترده ساخته و تبلیغات را قابل انتقال به آن سوی مرزها می شود. پیشرفت در امکانات، تلفنهای همراه، شبکه های رایانه ای و پهنای باند مخابرات، تشکیل گردهمایی مجازی را تسهیل می کند که در آنها تبلیغات به دور از محدودیتهای جغرافیایی سیر می شود. نشر روز قرون نام و نشان هائیست همراهی گسترده تر مردم شده، قابلیت تأثیرگذاری تبلیغات را افزایش می دهد. از سوی دیگر افزایش درآمد قابل تصرف مردم در سراسر جهان، مشارکت گسترده، آنها را در اینگونه پدیده های همدیگر توسعه می بخشد. (حیدرزاده- 62)

گرایش به رسانه های ،دلایل مشخص خود را دارد و در واقع به ویژگی های منحصر به فرد آنها باز می گردد که هفت مورد آن آشکار است:

1-آزادی از زمان و مکان.

2-امکان دسترسی به ادبیات جهانی واژه ها.

3-امکان استفاده از گرافیک متحرک، موسیقی، صدا و تصویر.

4-امکان ارتباط بی واسطه.

5-امکان کنش و واکنش دو سویه.

6-امکان شخصی شدن

7-رفتارهای افقی و بدون سلسله مراتب (شکرخواه- 28، 29)

با توجه به موارد فوق می توان اهمیت ارتباطات در بازاریابی را اینگونه بیان نمود که از طریق هماهنگ نمودن و انسجام بخشیدن به فعالیتهای تبلیغی از دوباره کاری و هزینه های مرتبط با آن اجتناب خواهد شد، همچنین در مزیت هم افزایش (Synergy) ابزارهای مختلف تبلیغاتی استفاده خواهد شد و سرانجام برنامه های تبلیغاتی به صورت کارا و اثربخش طراحی خواهند شد. (صمدی، عباسی- 449)

با وجود اینکه امروزه نوک پیکان رقابت شرکتهای برتر دنیا در عرصه تجارت را بازاریابی تشکیل می دهد، هنوز این علم یا هنر، جایگاه خود را در کشور ما نیافته است . در بسیاری از موارد گویا حتی تعریف درستی از آن درک نمی شود.

کالا از منظر بازاریابی ترکیب از محصول (Product) ، بسته بندی (Package)، برچسب (Lable)، قیمت (Price)، نام (Brand) و شعار تبلیغاتی (Slogan) می باشد. نه تنها محصول بلکه کلیه عناصر فوق در انتخاب کالای شرکت از سوی بازار مؤثر هستند. تقریباً می توان در مورد کالاهایی که مصرف کننده نهایی آنها عموم مردم می باشند (نظیر شوینده ها) اهمیت عناصر آمیخته فوق را به ترتیب ذیل رتبه بندی کرد:

1-قیمت- محصول (در یک بازار خاصی، معمولاً بین این دو پارامتر، همبستگی شدیدی وجود دارد)

2-نام و شعار تجاری

3-بسته بندی

4-برچسب

گذشت زمان مظروفی بوده است که در آن افزایش تولید، تنوع مارک ها و اشباع بازارها را داشته ایم. ظهور تولید کنندگان متعدد بویژه در صنعت فوق الذکر موجب شده است که انتخاب مشتریان در خرید هر کالا بشدت افزایش یابد، به عبارت دیگر امروزه کسی مجبور به خرید نام و یا مارک خاصی نیست، نکته حائز اهمیت این است، که در طول زمان، امکان حفظ امتیازات تکنولوژی برای یک تولیدکننده میسرنیست عملاً نیر تولیات کالاهای مورد در بخش ویژه ای از یک بازار از نظر کیفیت محصول در دراز مدت به سمت یکدیگر سوق می یابند. این در حالی است که تولیدکننده محتاج به القاء برتری و حداقل القاء تفاوت کالای خود با کالاهای رقبا به مشتریان است تا توجه آنان را به کالایش جلب کرده و شرایط خرید کالا را از سوی مشتریان فراهم سازد.

در پی احساس ضرورت فوق، شرکتهای کشورمان تلاش می کنند که با تبلیغات گسترده از طریق رسانه های مختلف (بیل بوردهای شهری- تلویزیون- رادیو- روزنامه ها و مجلات و....) بتوانند نوعی امتیاز و یا تفاوت را بین کالای خود و رقبا ایجاد نمایند و با شناساندن خود به مشتریان شانس فروش کالای خود را در مقابل نمونه رقیب افزایش دهند. بواسطه محدودیت در ایجاد نوآوری های حتی و سپس حفظ آن، عدم شرکتها به سمت ایجاد تفاوتهای القایی سوق یافته اند که مستلزم ا ستفاده کارآمدتر از دیگر عناصر ترکیب کالا است. ولی بدلیل عدم توانایی در انتخاب ترکیب کالایی مناسب برای مصداق حرفه ای خود کارایی هزینه های تخصصی به امر تبلیغات و بازاریابی را در شرکتهایشان با افت کیفیت مواجه می کنند. در بین عناصر ترکیب کالایی مذکور، به طور بی سابقه ای گسترش یافته است و نیز راههای ارتباط میان شرکتها، مشتریان و محیطهای دیگر به گونه ای مؤثرتر و کارآمدتر طراحی می شود. توجه به مشتری همواره از معیارهای اصلی یک بازاریابی موفق بوده است اما تصورات در این باره که چگونه می توان یک جهت گیری کارآمد در ارتباط با مشتریان داشت به شدت تغییر کرده است و انتخاب بهترین مسیرها برای رسیدن به مشتری بسیار مهم تر شده است. اگر در دهه های هشتاد و نود اغلب سیستم های مدیریت مشتری با هدف جمع آوری حداکثر اطلاعات در باره مشتریان تدوین می شده تا در نهایت ا ز این اطلاعات در جهت عرضه مناسب کالا برای ای مشتریان استفاده شود، در عصر حاضر، اغلب تیم های مدیریت مشتری با هدف پی بردن به نیازهای فردی مشتریان شکل می گیرد و عرضه با توجه به نیازهای تک تک مشتریان انجام گیرد. در حالی که در دهه های هشتاد و نود نوعی عرضه استاندارد وجود داشت که بر اساس اطلاعات کلی در باره مشتریان صورت می گرفت. امروزه، مشتریان دیگر در قالب گروههای مقصد، طبقه بندی نمی شوند بلکه هدف اصلی در بازاریابی نوین آن است که بر اساس الگوی برنده- برنده نیازهای مشتریان به بهترین شکل ممکن تأمین شود.

جان هاگل سوم و آرتور بی آرمستراگ در این ارتباط به بازارهایی اشاره می کنند که در آنها، مشتریان سایر عوامل مؤثر در زمینه قیمت و حتی نوع کالاها را هم تعیین م یکنند. به دیگر سخن در بازاریابی نوین، مشتریان در صدر تمامی برنامه ها و استراتژی ها قرار دارند و نقش محوری ایفا می کنند. در این عرصه هیچ فرق نمی کند که کجا می توان یک مشتری بالقوه را یافت، در سوپرمارکت، در سفر، سرکار، در خانه یا در مقابل کامپیوتر؛ بلکه مهم آن است که همیشه و همه جا در اندیشه جذب تک تک مشتریان بود. همواره وظیفه اصلی بازاریابی آن است که همیشه خود را به صورت انعطاف پذیری با طرحها و الگوهای موجود سازگار کرده و ابزارهای مناسب را به منظور برآورده کردن نیازهای مشتریان در اختیار قرار دهد.

یکی از عمده ترین مشکلاتی که بازاریابی امروزی با آن روبرو است، تجزیه روزافزون آن است، از مدت ها پیش، بازاریابی کلاسیک با استفاده از روشها و ابزارهای نوین بازاریابی، تکمیل شده است. روشها نوین بازاریابی و مدیریت مشتری امکانات تازه ای را برای ابزارهای مدیریتی کلاسیک فراهم کرده است.

پیش قراولان دنیاهای نوین رسانه ای مانند مارشال مک لوهان از دهها سال پیش، شبکه ای شدن را به عنوان ویژگی اصلی روشها، مشکل ارتباطات و اقتصاد آینده می دانستند.

جهان بازاریابی نیز به شدت تحت تأثیر این ویژگی شبکه ای شدن قرار دارد. این مسأله از آنجا قابل درک است که مدیریت ارتباطات در روند بازاریابی همواره دارای اهمیت بیشتری می شود.

یکی از ویژگیهای مهم بازاریابی نوین آن است که در آن ارتباطات به صورت یک طرفه نیست و همه با هم در ارتباط متقابل هستند. این مسأله نه تنها چالشی بزرگ برای شرکتها محسوب می شود بلکه مدلهای بازاریابی یکپارچه است این امکان را فراهم می کند که علاوه بر بازارهای جمعی کلاسیک، بازارهای تازه ای نیز تشکیل شود که در آنجا عرضه کنندگان و خریداران با هم ارتباط مستقیم برقرار کرده و کالاهای مورد نیاز یکدیگر را تأمین کنند.

تغییراتی که بواسطه رسانه ها و تکنولوژی های جدید در روند بازاریابای صورت گرفته است هیچ گاه موجب نشده است که نقش اصلی بازاریابی دچار تحول محسوسی شود. هنوز هم مهمترین دل مشغولی صاحبان کارخانه ها و مدیران شرکتها آن است که محصولات خود را به گونه ای عرضه کنند که با حداقل هزینه و حداکثر سودآوری به فروش برود.

این معیارها مرزهای طبیعی هرگونه بازاریابی انعطاف پذیر و مبتنی بر فردگرایی را نیز به خوبی تعریف می کند. (هرمان- طولانی- 48)

1-4) اهداف تحقیق

1-5) قلمرو تحقیق

تحقیق حاضر به بررسی کلیه شرکتهای دولتی وخصوصی فعال درزمینه مواد شوینده وبهداشتی در تهران پرداخته است .

ازپرسشنامه به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات استفاده شده وجمع آوری پرسشنامه ها حدود دو ماه ( خرداد ، تیر ) به طول انجامیده است .

فرضیه ها وسؤالات تحقیق

بین میزان آشنایی مدیران بازاریابی با مفهوم(ای ام سی ) ونحوه تعامل با مشتران نهایی همبستگی وجود دارد.

در این خصوص سؤالات 5 ، 6 ، 7 ، 8 ، 15 و 24 طراحی شدند.

بین میزان آشنایی مدیران بازاریابی با مفهوم( ای ام سی) و یکیارچه کردن ابزارهای ارتباطی، همبستگی وجود دارد.

در این خصوص سؤالات 14 ، 16 ، 17 و 19 طراحی شدند.

بین میزان آشنایی مدیران بازاریابی با مفهوم(ای ام سی ) و انتخاب محتوای ییام در رسانه ها ،همبستگی وجود دارد.

در این خصوص سؤالات 18 ، 20 ، 22 و 23 طراحی شدند.

بین رشته تحصیلی مدیران بازاریابی و استفاده از استرتژی های نوین بازاریابی، همبستگی وجود دارد.

در این خصوص سؤالات 4 ، 13 ،21 ، 25 ، 26 و 27 طراحی شدند.

بین میزان آشنایی مدیران بازاریابی با مفهوم(ای ام سی ) و تولید محصولات، همبستگی وجود دارد.

در این خصوص سؤالات 9 ، 10 ، 11 و 12 طراحی شدند.

پرسشنامه سؤال 2 مشتریان بالقوه

دومین گام از فرآیند هشت مرحله ای ارتباطات بازاریابی یکپارچه ، ارزیابی مشتریان احتمالی است. برای اینکه شرکتها می خواهند بهترین مشتریان و مشتریان بالقوه را داشته باشند، در گام دوم مشتریان و مشتریان احتمالی ارزیابی می شوند. بهترین راه برای ارزیابی مشتریان و مشتریان احتمالی این است که توجه بیشتری به جزئیات " درآمدهای جاری" داشته باشیم ، بدین معنی که بعد از آن شرکتها بتوانند تعیین کنند که برای ثابت نگه داشتن میزان رشد و یا هدایت مشتریان به سوی محصولات یا خدمات خاصی در پرفایل شرکت، به چه میزان سرمایه گذاری کنند. بعلاوه، هنگامی که شرکتها جزئیاتی مثل میزان درآمدزایی یک شخص یا گروه در آینده را بدانند، می توانند تصمیم بگیرند که به چه میزان تمایل دارند بر روی مشتریان احتمالی سرمایه گذاری کرده و آنها را به یک مشتری تبدیل کنند. (صمدی، عباسی ـ 437)

IMC تمام منابع ارتباطاتی که مشتری با محصول یا خدمات پیش از فروش دارد را شامل می شود. فرآیند IMC قبل از تولید محصول با مشتری شروع می شود و دوباره در تعیین و تعریف اشکال و متدهایی که از طریق آنها ارتباطات مؤثر شکل می گیرد به کار گرفته می شود.

(J.KITCHEN, DE PELSMACKER-6)

پرسشنامه سؤال 3 مشتری

امروزه ، مبحث کیفیت و رضایت مشتری از محصولات تولیدی فراتر رفته و زمینه های خدماتی را نیز تحت پوشش قرار داده است. آموزش فرآیندی است که افراد طی آن، مهارت ها ، دانش و گرایش مناسب را جهت ایفای نقش خاصی می آموزند. (کتسون ، 1994 به نقل از رهنورد، عباسپور ـ 1383)

ارزش آفرینی (سود) سازمانها به رضایت مشتری یا گیرندگان خدمت وابسته است. رضایت مشتری نیز به کیفیت خدمات دریافتی کارکنان سازمان بستگی دارد. لذا قابلیت خدمات رسانی کارکنان در زنجیرة سود ـ خدمت نقش کلیدی دارد و این نتیجه به نوبت خود به کیفیت خدمات دریافتی از سازمان بستگی دارد. دسته ای از عوامل درونی یک سازمان بر رضایت مشتری مؤثر می باشد، این عوامل را عوامل هشت گانه « کیفیت خدمات داخلی» نامیده اند. با سنجش کیفیت این عوامل، مدیران قادرند تعیین نمایند برای رسیدن به رضایت مشتری چه فعالیتهایی در داخل سازمان باید بهبود یابد و به طور خلاصه کمیت و کیفیت خدمات داخلی به وظایف کارکنان یک سازمان بستگی دارد و خدمات داخلی با قابلیت خدمت رسانی کارکنان به مشتریان دارای رابطه ای از نوع همبستگی است و کیفیت خدمات داخلی در مقایسه با حقوق و دستمزد با رضایت کارکنان دارای همبستگی قویتری است. (اعرابی ـ اکرمی ـ 1382 ـ 274)

ارتباطات بازاریابی موفق ، نیازمند ایجاد ارتباط دوطرفه بین مشتریان و برندها است. (اصطلاح برند(Barand) یک برچسب مناسب برای توصیف تمام تلاشهای هماهنگ بازاریابی به شمار می رود که می تواند یک محصول، ارائه خدمات، یک خرده فروشی، یک شرکت رسانه ای یا حتّی یک شخص باشد.) (SHIMP-5)

یک ارتباط، عامل باثباتی بین برند و مشتریان آن است. ایجاد ارتباط دوطرفه با مشتری کلید فروش مدرن است و IMC یکی از کلیدهای ایجاد ارتباط با مشتری است. ارتباط دوطرفه میان مشتریان و برندها منجر به تکرار خرید و اعتماد به برند می شود. (همان ـ 13)

فروش واسطه ای یکی از اجزاء IMC است که برای مطلوب کردن ارتباطات فردی و تقابلات با مصرف کننده ها برای توسعه رابطه درازمدت سودآور با مشتریان تلاش می کند. مصرف کننده های راضی، وفادار می شوند و مصرف کننده های وفادار ، سودآورتر می شوند. فروش واسطه با استفاده از IT، ارتباطات بازاریابی را به توسعه ارتباطات با مشتری قادر می سازد منبع اطلاعاتی فروش واسطه ای ، حاوی ویژگیهای مصرف کننده، اطلاعات ارتباط و آنالیز می باشد که فروشنده را به دستیابی به گروههای هدف ویژه قادر کرده و آنها را از خریداران اولیه به مشتریان همیشگی تبدیل می کند. اثربخشی فروش واسطه ای بستگی به میزان رضایت مشتری و میزان وفاداری او دارد.

(J.KITCHEN, DE PELSMACKER-138,139)

پرسشنامه سؤال 4 ارتباط طولانی مدت با مشتری

IMC فرآیند توسعه و انجام اشکال مختلف برنامه های ارتباطی اثرگذار با مشتریان در طول زمان می باشد. هدف IMC تحت تأثیر قرار دادن مستقیم رفتار مخاطب انتخابی است. IMC یک فرآیند تجاری استراتژیک است که برای برنامه ریزی، توسعه، اجرا و ارزیابی برنامه های ارتباطی مؤثر و قابل اندازه گیری و هماهنگ در طول زمان با مشتری ها و مصرف کننده ها و سایر افراد مورد هدف به کار می رود.

(J.KITCHEN, DE PELSMACKER-7)

بسیاری نویسندگان معتقدند که استفاده از استراتژی Push ، منجر به رقابت های شدید قیمتی و انتقادهای همیشگی از قیمت ها می شود. اگر این استراتژی به صورت نادرستی استفاده شود می تواند منجر به تخریب آینده ی بازار یک محصول برای دستیابی به اهداف کوتاه مدت شود. پیشبرد فروش حمایت واسطه ها را بدست می آورد و مصرف کننده آن را می خرد، امّا تبلیغات باعث ایجاد انصاف ،عدالت و تقدّم به صورت طولانی مدت می شود. با اختصاص بودجه ی تبلیغات شبکه ای به وسایل پیشبرد فروش، شرکت ها در سود کوتاه مدت موفق خواهند بود، امّا در ایجاد انصاف، تعهّد مشتری ، سهم فروش و ارتباطات طولانی مدت با مشتری ناموفق خواهند شد.

(KOTLER, ARMESTRONG-445)

پرسشنامه سؤال 5 مخاطبان آگاه

IMC یک اصطلاح انتخابی برای تمام فعالیت های ارتباطی است که در فروش یک محصول به کار می رود. هدف از ارتباطات بازاریابی، اضافه کردن ارزش محصول در نظر خریدار و مشتری است.

(J.KITCHEN, DE PELSMACKER-20)

از جمله اجزای مختلف ترویج مختلط ـ اهمیت تحت تأثیر قرار دادن صداقت مصرف کننده از طریق ارتباطات بازاریابی و دیگر ـ اهمیت افزایش چهره عدالت و انصاف یک شرکت می باشد که بر روی افزایش محصول در نظر خریدار و مشتری تأثیر بسزایی دارد. (همان ـ 18)

کاتلر چهار نوع تغییر اجتماعی را مشخص می کند :

1- تغییر شناختی

2- تغییر کنشی

3- تغییر رفتاری

4- تغییر ارزشی

تغییر ارزش به معنای تلاش برای آگاه کردن گروه هدف از محصولات شرکت می باشد. (دهقان ـ 174)

از لحاظ قانونی ، شرکت ها باید از تبلیغات فریبنده یا غلط پرهیز کنند. نباید ادعاهای غلط داشته باشند و باید از تبلیغات بالقوه برای فریب بپرهیزند حتی اگر هیچ کسی فریب نخورد و باید سعی در ارائه اخبار درست و آگاه کنند در مورد محصول داشته باشند و اطمینانی که به مشتری در مورد کیفیت محصول ارائه می شود کاملاً صادقانه و متعهدانه باشد.

(KOTLER, ARMESTRONG, 446)

پرسشنامه سؤال 6 تولید محصول خاص برای گروه خاصی و تبلیغات آن

دو فاکتور اصلی که چهره ارتباطات فروش را تغییر می دهند عبارتند از :

1-شبکه انبوه دچار شکاف شده است و فروشندگان از شبکه انبوه دور شده و بیشتر در حال ایجاد برنامه های متمرکز در فروش هستند، که به ایجاد روابط نزدیک با مشتریان ویژه در فروشگاههای کوچکتر ، منجر می شود.

2-پیشرفت در تکنولوژی اطلاعات که امکان تهیه اطلاعاتی راجع به مشتریان در سطوح فردی و خانه داران را فراهم کرده است.

انتقال از فروش انبوه به فروش بخش بخش، تأثیر شگرفی بر ارتباطات فروش داشته است. انتقال به سمت فروش یک به یک ، نسل جدیدی از تلاشهای ارتباطی هدف دار و تخصصی را ایجاد کرده است.

(KOTLER,ARMESTRONG-428)

پرسشنامه سوال 7 تولید بر مبنای نیاز مشتری

مشتری ، نظر و سلیقه اش ، در واقع علت و هدف نهایی تولید است. این سلیقه بر اثر سالها کار و تجدیدنظر در تولید محصول بروز می کند و درعین حال بسیار شکننده است، زیرا خریدار کسی است که هم قدرت انتخاب و هم اختیار نخریدن دارد. تولید کننده باید کالای خود را به او بشناساند (تبلیغ) سلیقه او را را برانگیزاند (ترغیب) به او بیاوراند که کالای تولید شده مطابق نیاز و سلیقه اوست (اقناع) و سرانجام کاری می کند که جز کالای او، مشتری تولید رقبا را برنگزیند(ارضا). (حیدرزاده ـ 27)

پرسشنامه سؤال 11 و14 تعهّد سازمانی

تعهد سازمانی عبارت است از حالتی که کارگر سازمان به خصوصی هدفهایش را، معرف خود می داند و آرزو می کند که در عضویت آن سازمان بماند و فرد، سازمانی را معرف خود می داند.

(پی . رابینز ـ پارساییان ، اعرابی ـ 283)

تعهد عبارتست از احساس هویت و وابستگی فرد به سازمان. عوامل بی شماری موجب ایجاد تعهد و پایبندی در فرد می شوند. به نظر ریچارد استیرز تعهد و پایبندی را میتوان هم ناشی از عوامل شخصی مانند سن وسابقه خدمت در سازمان دانست و هم ناشی از ویژگیهای سازمانی مانند میزان آزادی کارکنان در تصمیم گیری و احساس امنیت شغلی. مدیران باید با مشارکت کارکنان در تصمیم گیری و فراهم کردن سطح قابل قبولی از امنیت شغلی برای آنان، تعهد و پایبندی کارکنان را بیشتر کنند. (مورهد، گریفین ـ الوانی ، معمارزاده ـ 94)

یکی از فرآیندهای IMC بر طبق گفتة گونرینگ (Gonring) استخدام کارکنان تیمی است. کارکنان در IMC آموزش می بینند که در کارهای عملیاتی محدود نشوند و در کار گروهی رشد کرده، متعهد و مسئولیت پذیر باشند و تمرکز نهایی آنها بر روی مشتریان باشد. (صمدی، عباسی ـ 1385)

سؤالات 12 و 23 پرسشنامه یادگیری یک حلقه ای و دو حلقه ای

(Argyris)آرجریس به موضوعات یادگیری یک حلقه ای و دو حلقه ای پرداخته است. در یادگیری تک حلقه ای می آموزیم که چگونه به متغیرهای حاکم پاسخ دهیم تا ثبات حاصل شود. در حالی که در یادگیری دو حلقه ای می آموزیم که چگونه متغیرهای حاکم را تغییر داده، وضعیت را متحول سازیم.

یادگیری تک مرحله ای فرآیند ساده ای است که طی آن از بازخورد اقدامات قبلی برای اصلاح اقدامات آتی استفاده می شود و می تواند در موقعیت های محدود مؤثر واقع گردد ولی مدیریت را در موقعیت رویارویی و تقابل گسترده ای قرارمی دهد. این در حالی است که در یادگیری دو مرحله ای، نه تنها از اقدامات قبلی جهت پاسخگویی به سؤالات در زمینه اقدامات آتی استفاده می شود بلکه فرضیاتی را که اساس آنها در آینده تصمیم گیری به عمل خواهد آمد نیز دربرمی گیرد. (ویتزل ، 1382 ، 349 به نقل از فرهنگی، شاه میرزایی، حسین زاده ـ 88)

آجریس (Argyris-1982) ، رفتارهای تطابقی و انعطاف پذیر که نه تنها منجر به فعالیت های متفاوت، بلکه منجر به روشهای متفاوت برای انتخاب فعالیتها می گردند را «یادگیری دو حلقه ای» می نامد.

اشبای (Ashbay-1959) اشاره می کند که در تیمهای با بازخورد دو حلقه ای ، حلقه اول بازخور با به کارگرفتن روشهای تصمیمات موجود نامنظمی های مربوط به " شدت" را کنترل می کند، در حالیکه دومین حلقه بازخور، نامنظمی های مربوط به " نوع " را با تعیین اینکه آیا لازمست روشهای کنترل در سطح عملیاتی دوباره تعریف شوند یا نه کنترل می نماید. (میرزایی اهرنجانی، سلطانی تیرانی ـ 146)

یادگیری دو حلقه ای زمانی ایجاد می شود که ما بتوانیم ارتباط و جذابیت استانداردها و هنجارها را که به مثابه راهنمای عمل هستند، مورد سؤال قرار دهیم. این استانداردها به منزله محدودیت هایی بر رفتار مورد توجه قرار می گیرند بنابراین یادگیری دو حلقه ای مبتنی بر فرآیندی است که محدودیتی در نظر گرفته شده برای فعالیتها را مورد سؤال قرار می دهد. (مورگان ـ مشبکی ـ 124)

پرسشنامه سؤال 13 مدیریت مشارکتی

مدیریت مشارکتی به این معناست که هر چه مشارکت کارکنان در تصمیم گیری افزایش یابد، کاری که انجام می دهند برایشان پرمعناتر می شود و چندین احساس در آنها تقویت می شود از جمله، احساس خودمختاری، مسئولیت، اطمینان ، حس کنترل و مالکیت. (راس، آلتمایر ـ خواجه پور ـ 89)

تصمیم گیری مشارکتی ، یعنی ایجاد تیم ها و کانالهای ارتباطی در سازمان با این هدف که علاوه بر مدیران رأس سازمان، کارکنان نیز در تصمیم گیری های مهم شرکت جویند. با وارد کردن کارکنان در جریان تصمیم گیری، اطلاعات بیشتری در دسترس آنها قرار می گیرد و احساس می کنند که نقش و نفوذ بیشتری در سازمان دارند و در نتیجه احساس ناهمخوانی و ناراحتی آنها کاسته می شود. علاوه بر این،وقتی راههایی وجود دارد تا کارکنان بتوانند بر نیازهای شغلی تأثیر بگذارند، کمتر دستخوش ناسازگاری نقش خواهند شد. دو نوع تصمیم گیری مشارکتی در سازمانها دیده می شد: 1- رسمی 2- غیررسمی. (همان ـ 171)

مدیریت مشارکتی از طریق درگیر کردن کارکنان و امتیاز دادن به کارکنان برای انجام وظایف سازمانی اعمال می شود. (مطالعات مدیریت ـ شماره 16 ـ 80)

کارکنان در IMC آموزش می بینند که در کارهای عملیاتی محدود نشوند ودر کار گروهی رشد کرده، متعهد و مسئولیت پذیر باشند و تمرکزنهایی آنها بر روی مشتریان باشد. (صمدی ، عباسی ـ 439)

اتصال IMC به فرآیند مدیریت (مدیریت مشارکتی) یکی از گامهای فرآیند برنامه ریزی IMC به گفته گونرینگ (Gonring) است. مدیریت مشارکتی یک تلاش مدیریتی کاملاً منسجم به جهت رسیدن به اهداف شرکت ایجاد می کند. یک استراتژی منسجم باید منجر به ایجاد کارایی در هر یک از عملیات ارتباطی و همکاری برای موفقیت رسالت شرکت شود. (همان ـ 440)

پرسشنامه سؤال 15 محتوای پیام (تأثیرگذاری در مخاطب هدف)

گام پنجم از فرآیند هشت مرحله ای ارتباطات بازاریابی یکپارچه تهیه و ارائه پیام است. شرکتها امروزه باید متناوباً در مورد روشهای ارتباطی که مشتریان و مشتریان احتمالی ترجیح می دهند و به خواسته ها و ترجیحاتشان پاسخ داده می شود، تصمیم گیری کنند. بنابراین می توان ادعا کرد که این مشتریان در مورد چگونگی ارتباطات شرکت ها تصمیم می گیرند و نقش حیاتی در فرآیند IMC بازی می کنند.

شولتز و کیچن (2000) بیان کرده اند : « اگر پیام یا مشوق نتواند به مشتری یا مشتری احتمالی مورد نظر ارائه شود و آنها را تحت تأثیر قرار دهد، دیگر مهم نیست که محتوای پیام چه باشد.»

تعیین اهداف ارتباطی در استراتژی ارتباطات بازاریابی بسیار حائز اهمیت است به این معنا که « ارتباطات بر آنچه ما به دنبال آن هستیم تأثیر بگذارد». این تأثیرات هدف هستند که شامل 5 نوع تأثیر می باشد:

- اولین تأثیر ارتباطات نیاز طبقاتی است به معنای درک مخاطبان هدف که آنها به چه کار یا خدمتی نیاز دارند تا ارضا شوند.

- دومین تأثیر ارتباطات ، آگاهی از محصول است به معنای توانایی مخاطبان هدف در تشخیص یا فراخوانی یک کالا یا خدمت.

-سومین تأثیر ارتباطات، گرایش به محصول است که به معنای اطلاعات یا احساس بیان شده در طول ارتباطات بازاریابی است.

-چهارمین تأثیر ارتباطات ، تمایل به خرید محصول است که عبارت است از آموزش مخاطبان به خودشان در عکس العمل نسبت به کالا یا خدمتی که پیشنهاد شده است.

-پنجمین تأثیر ارتباطات، تسهیل در خرید است که استنباط مخاطبان هدف از برخی عواملی است که می تواند در تصمیم گیری آنها به خرید یا استفاده از کالا تأثیر بگذارد. (صمدی، عباسی ـ 1385 ـ 443)

ارتباطات یکپارچه در بازاریابیبازاریابیمدیریت مشارکتی

دانلود بررسی میزان اضطراب و ارتباط پنهانی با جنس مقابل

بررسی میزان اضطراب و ارتباط پنهانی با جنس مقابل

واژه اضطراب در روان شناسی بالینی مقام خاصی دارد و مکرر مورد استفاده قرار می گیرد، زیرا بدون تردید در اغلب ناهنجاری های روانی اضطراب نقش مهمی ایفا می کند اضطراب یک احساس رنج آور است با موقعیتی ضربه آمیز کنونی یا انتظار خبری که به شیء نامعینی وابسته است مستلزم مفهوم تهدید یا ناامنی است که در افراد مختلف به گونه های متفاوت بیان می شود(پور رجب، 1385)

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	42 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	68

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فهرست

عنوان صفحه

فصل اول

مقدمه.................................. 9

بیان مسئله............................. 10

اهمیت و ضرورت تحقیق................... 13

هدف تحقیق.............................. 14

سوال تحقیق............................. 14

فرضیه ................................. 14

تعیین متغیرها.......................... 14

متغیر وابسته........................... 14

متغیر مستقل............................ 14

متغیر کنترل............................ 14

تعریف مفهومی........................... 14

تعریف عملیاتی.......................... 16

فصل دوم(ادبیات تحقیق

مقدمه (واژه اضطراب چیست؟).............. 17

ریشه تاریخی اضطراب..................... 19

تعاریف عمده در باب اضطراب.............. 22

علائم اضطراب............................ 23

منشأاضطراب............................. 24

شیوه های بیان اضطراب در جوانان......... 25

تبینهای مبتنی بر عوامل فرهنگی- اجتماعی. 25

مهم ترین علل اضطراب در افراد بزرگسال... 27

نظریه های اضطراب....................... 28

انواع اختلالات اضطرابی................... 30

رابطه چیست؟............................ 32

انواع ارتباط........................... 33

ویژگیهای مهم ارتباط.................... 35

ارتباط با جنس مقابل.................... 37

مقدمه.................................. 37

اهمیت دوستی............................ 38

ارتباط پنهان با جنس مقابل.............. 40

ارتباطات پنهانی بین دختر و پسر ایرانی.. 40

دیدگاه های ارتباط پنهانی دخترو پسر..... 42

ارتباط با جنس مقابل از دیدگاه روان شناختی 43

رابطه اضطراب با جنسیت.................. 45

اضطراب، تشویش، و احساس نگرانی در ارتباط پنهان با جنس مقابل 45

پیشینه تحقیق........................... 48

فصل سوم:

جامعه.................................. 50

روش پژوهش.............................. 50

نمونه.................................. 50

ابزار نمونه گیری....................... 50

پایایی................................. 54

اعتبار................................. 53

شیوه نمره گذاری........................ 55

روش اجرا............................... 56

فصل چهارم

مقدمه ................................. 57

بخش اول: تجزیه و تحلیل توصیفی...........

توصیف گروه های مورد بررسی.............. 58

توصیف نمرات دخترانی که ارتباط پنهانی دارند 58

توصیف نمرات آزمون اضطراب زانک.......... 58

توصیف نمرات دخترانی که ارتباط پنهانی ندارند 59

توصیف نمرات آزمون اضطراب زانک.......... 59

شاخص هایی گرایش مرکزی و پراکندگی....... 60

بخش دوم: تجزیه و تحلیل استنباطی........ 61

فصل پنجم

بحث و نتیجه گیری....................... 65

محدودیت ها............................. 66

پیشنهادات.............................. 68

فهرست منابع............................ 69

ضمائم.................................. 71

چکیده:

هدف از انجام پژوهش حاضر این است که بررسی شود آیا بین رابطه پنهانی با جنس مقابل و میزان اضطراب رابطه معناداری وجود دارد؟ یک فرضیه در این کارپیشنهاد شد: بین ارتباط پنهانی با جنس مقابل و میزان اضطراب رابطه معنادار وجود دارد نمونه گیری از روش نمونه گیری در دسترس از جامعه شهر تهران است. 2 گروه 30 نفره از دختران ( 25-18) سال یک گروه کسانی که با جنس مقابل رابطه پنهانی دارند و گروه دیگر کسانی که با جنس مقابل رابطه پنهانی ندارند آزمون خودسنجی اضطراب زانگ ابزار اندازه گیری بود که در مورد 2 گروه بصورت جداگانه انجام شد. نتایج و نمرات بدست آمده از این آزمون مورد بررسی قرار گرفت. و فرضیه پیشنهادی تایید شد. با توجه به مقدار میانگین های محاسبه شده 2 گروه می توان گفت که میزان اضطراب در دخترانی که با جنس مقابل رابطه پنهانی دارند. نسبت به دخترانی که رابطه ی پنهانی ندارند، بطور معناداری بیشتر است.

فصل اول:

مقدمه:

واژه اضطراب در روان شناسی بالینی مقام خاصی دارد. و مکرر مورد استفاده قرار می گیرد، زیرا بدون تردید در اغلب ناهنجاری های روانی اضطراب نقش مهمی ایفا می کند. اضطراب یک احساس رنج آور است. با موقعیتی ضربه آمیز کنونی یا انتظار خبری که به شیء نامعینی وابسته است. مستلزم مفهوم تهدید یا ناامنی است که در افراد مختلف به گونه های متفاوت بیان می شود(پور رجب، 1385).

اضطراب بخشی از زندگی هر انسانی است و در حد اعتدال پاسخی سازش یافته تلقی می شود به گونه ای که می توان گفت: اگر اضطراب نبود همه ما پشت میزهایمان به خواب می رفتیم. اضطراب است که ما را به تلاش وا می دارد همه قدم هایی که انسان را به جلو می برد وهمه کشف های علمی، هنری و ادبی بر اساس اضطراب انجام می گیرد(کارلسون، 1378).

فقدان اضطراب ما را با مشکلات و خطرات قابل ملاحظه ای مواجه می کند. زیرا با وجود اضطراب است که برای معانیه ای کلی به پزشک مراجعه می کنیم. و در یک جاده لغزنده با احتیاط رانندگی می کنیم و زندگی طولانی تر سازنده تر و بارورتری خواهیم داشت(پور رجب، 1385).

در واقع می توان گفت اضطراب به معنای واکنش یک فرد در یک موقعیت تهدید آمیز، یعنی موقعیتی که در آن فرد توانایی مهار محرکات بیرونی یا درونی را ندارد، است. اگر اضطراب عکس العمل نسبت به شرایط زمان و مکان باشد. نه تنها بیماری نبوده، بلکه ممکن است سازنده باشد. مانند دلهره امتحان و ...(آقا محمدرضا، 1387)

انسان به ویژه جوان به ارتباط اجتماعی نیازمند است، و ارتباط با دیگران پاسخ آن به نیاز درونی به شمار می آید. انتخاب همسالان می توانند نشان دهنده درایت و تحول در فرد باشد و زمینه رشد فکری و اجتماعی و علمی اش را فراهم آورد تمام انسان ها به دنبال یافتن کسانی هستند که با آنهااحساس خوشبختی کنند و از زندگی با آن ها لذت ببرند و در کنارشان منفعت بیشتری کسب کنند، در بین ارتباطات انسانی، نیاز به ارتباط با جنس مقابل هم در مقطعی از زندگی انسان مطرح می شود(احمدی، 1380).

منظور از رابطه پنهانی دختر و پسر، رابطه ی صمیمانه و گرم و پنهانی که احساسات و عواطف طرفین در این ارتباط، دخالت جدی دارد و نگاه آن دو به هم نگاه جنسیتی باشد، نه نگاه پاک انسانی و اغلب از طریق دیدارهای مخفیانه، رد و بدل کردن نامه، تلفن و ... ایجاد می گردد(احمدی، 1380).

هم چنین بر اساس قواعد کلی حاکم بر ارتباط میان فردی، نمی توان هر ارتباطی را دوستی دختر و پسر نامید، بلکه می توان گفت«دوستی دختر و پسر» یعنی ارتباطی که بین دو جنس مقابل وجود دارد و این ارتباط، محبت، صمیمیت، عشق و علاقه قلبی ویژه وجود دارد و در این رو، ارتباط دو کودک یا ارتباط تحصیلی یا ارتباط معلم و شاگرد و مانند آن، که برای اهداف خاصی است. نمی تواند از مقوله دوستی دختر و پسر باشد .( وبلاگ دانشجویان ترکمن 1344)

اضطراب، تشویش و احساس نگرانی در دوستی های پنهانی موجود بین دختران و پسران از آن جا که مقاومتی قوی از طرف پدر و مادر یا جامعه برای ممانعت از برقراری این دوستی ها وجود دارد، این گونه دوستی ها با مخاطرات گوناگونی از جمله اضطراب و تشویش همراه است. وجود افکار دیگری، چون احساس گناه، نگرانی از تهدیداتی که توسط پسر برای فاش کردن روابطش با دختر صورت می گیرد یک تعارض درونی و مستمر را به دنبال دارد(دانشجویان ترکمن، 1386).

بیان مسئله:

عصر ما را عصر اضطراب نام گذاری کرده اند، در چنین عصری تظاهرات اضطراب بسیار فراوان و گسترده اند در گستره فعالیتهای بالینی هنگامی که تشخیص به منظور روان درمان گری یا به دلیل مسائل مربوط به قلمرو پزشکی داخلی که تنیدگی های زندگی آن ها را بوجود آورده اند صورت می گیرد تعیین دقیق نقش اضطراب به هر صورتی دقیق و قابل اعتماد از پیش ضرورت پیدا می کند . روان شناسان این مسله را مورد اهمیت قرار می دهند که اگر نیازهای روانی و جسمانی انسان برآورده نشود، موجب پیدایش اختلالات و بیماری های مرضی می شود از جمله این بیماری ها که دست و پاگیر افراد جامعه شده، مسئله اضطراب و پیامدهای منفی آن است.(بهرامی تتماج، 1386).

از جمله عواملی اضطراب زا رابطه پنهانی با جنس مقابل است. اطمینان خاطری که دختران و پسران در برقراری این دوستی ها به دنبال آن هستند، زیاد طول نمی کشد آنان می بینند که این اطمینان خاطر به قیمت از دست دادن بسیاری از اطمینان خاطرهای دیگر بدست آمده است . وجود اضطراب مستمر در درون این گونه افراد از جمله عواملی است که باعث ایجاد ناراحتی ها و صدمه های جدی می شود(بهرام تتماج، 1386).

این پژوش در نظر دارد علل اضطراب و چگونگی راه حل هایی برای جلوگیری از اضطراب در این روابط را بیان کند.

اهمیت و ضرورت تحقیق:

اکثر تحقیقات روان شناسی مانند سایر تحقیقات مستلزم اندازه گیری هایی است که در آزمایشگاه یا در شرایط مشابه صورت می گیرد جهت تبیین هر موضوع نخست لازم است اطلاعاتی وسیع پیرامون آن موضوع در دسترس باشد تا بتوان بهتر و دقیق تر و مستدل تر نسبت به نتایج و فرضیات مربوط به آن استنتاج نمود.

اریکسون سال های 24 تا 15 را سال های بحران در زندگی می داند . در این دوره فشارهای بسیاری به فرد وارد می شود و او را وادار می سازد تا به نحوی به مقابله بپردازد عوامل اضطراب زا در این دوره بسیار است و چگونگی کنار آمدن با اضطراب مسئله ای که باید آن را پیدا کرد به ویژه در ارتباط پنهانی با جنس مقابل، اضطرابی، وجود دارد که باید مورد بررسی قرار گیرد، چون پیامدهای بسیار بدی، بویژه در مورد دختران دارد. این روابط معمولا ناپایدارند و به جای آن اضطراب حاکم می گردد زیرا تعارض فکری و احساس از دست دادن ارزشمندی و شرافت خویش آسیبی است که دختران را تهدید می کند در دوستی های پنهانی هیچ گونه آرامشی وجود ندارد و تازه فرد را دچار نوعی اضطراب هم می کند. این تحقیق در صدد کسب دیدی و سیع نسبت به نقش رابطه پنهانی با جنس مقابل در برابر اضطراب است .شاید با این تحقیق بتوان نشان داد که سطح اضطراب در کدام گروه- کسانی که با جنس مقابل رابطه پنهانی دارند و کسانی که رابطه پنهانی ندارند- بیشتر است و شاید این تحقیق زمینه ای باشد برای تحقیقات بعدی.

هدف تحقیق:

هدف از این تحقیق این است که بررسی شود آیا بین رابطه پنهانی با جنس مقابل و میزان اضطراب رابطه معناداری وجود دارد؟

سوال تحقیق: آیا بین اضطراب و ارتباط پنهانی با جنس مقابل، رابطه معناداری وجود دارد؟

فرضیه: بین میزان اضطراب و ارتباط پنهانی با جنس مقابل رابطه معنادار وجود دارد.

تعیین متغیرها:

متغیر وابسته: میزان اضطراب

متغیر مستقل: ارتباط پنهانی با جنس مقابل

متغیر کنترل: دختران 25 تا 18 سال شهر تهران

تعریف مفهومی: فشار روانی یا اضطراب، اصطلاحی است که در طب و زیست شناسی بصورت گوناگون بکار گرفته شده است. گاهی به معنای یک رویداد یا موقعیتی که تأثیر مضر را به ارگانیسم وارد و گاهی به معنی تنش روان شناختی ناشی از این رویدادها و موقعیتها و به مفهوم دقیق هر چیزی که در تمامیت زیست شناختی ارگانیسم اجتماعی بوجود آورد و شرایطی ایجاد کند که ارگانیسم طبیعتاً از آن پرهیز می کند، استرس شمرده می شود. استرس ممکن است بصورت محرک های فیزیکی به عفونت ها و واکنش های آلرژیک و نظایر آن باشد(پور افکاری، 1373).

رابطه – ارتباط: [1]1- بطور کلی رابطه بین دو یا چند رویداد و شیء و شخص . ماهیت رابطه ممکن است فرق بکند و معمولا یکی از موارد مورد نظر است. 2-رابطه بین 2 متغیر بگونه ای تغییر و در یکی از آن با تغییر دیگری همراه است. 3- پیوستگی بین 2 متغیر بطوری که درستی یا نادرستی یکی، تلویحاً درستی یا نادرستی دیگری را برساند.4- رابطه بین دو رویداد بطوری که یکی به عنوان پیش آیند دیگری عمل کند.(پور افکاری، 1373).

(رابطه اولیه)[2] در روابط بین فردی: پیوند بنیادی و پایه که به روابط هیجانی و احساس تعهد نسبت به دیگری مبتنی است. چنین روابطی معمولا گسترده تر و در برگیرنده انواع گوناگونی از نقش ها، رفتارها و موقعیت هاست.

معمولا ً محدود به اصول انعطاف پذیر تعامل نیست. و افراد دیگر همدیگر را به خوبی می شناسد روابط اولیه به گونه ای است که یکی از طرفین نمی تواند به آسانی کس دیگری را جانشین کند.(پور افکاری، 1373).

تعاریف عملیاتی:

تعریف عملیاتی رابطه پنهانی: رابطه پنهانی با جنس مقابل، آن نوع رابطه ای است که صمیمانه ، گرم و عمدتاً پنهانی باشد که از طریق دیدارهای مخفیانه، تلفن و نامه... ایجاد می گردد و مدت آن بیش تر از 2 ماه باشد.

تعریف عملیاتی اضطراب: نمره ای است که فرد در آزمون اضطراب زانگ بدست می آورد.

دسته بندی نمرات افراد به شرح زیر است:

44-25 ← نرمال

59-45 ← اضطراب خفیف و متوسط

74-60← شدید و قابل توجه

75 و بیشتر ← خیلی شدید.

فصل دوم:

(ادبیات تحقیق) مقدمه: اضطراب چیست؟

همه انسانها اضطراب را در زندگی خود تجربه می کنند و طبیعی است که مردم هنگام مواجهه با موقعیت های تهدید کننده و تنش زا مضطرب شوند. معمولاً اضطراب فرد مربوط به آینده است خواه نگرانی های بلند مدت درباره شغل باشد و یا نگرانی های کوتاه مدت درباره یک ملاقات . شاید هنگام امتحان دادن از اینکه هیچ مطلبی به ذهن ما نمی سد بسیار عصبی شویم یا هنگام بازی بسکتبال از این که ضربه راحتی را از دست داده ایم جریحه دار شویم. با این که همه این تجربیات ناراحت کننده هستند اما هیچ یک عملکرد ناهنجار محسوب نمی شوند حتی احتمال دارد این گونه تجربیات، جنبه های مفید هم داشته باشد. اما احساس اضطراب شدید و مزمن در غیاب علت واضح امری غیر عادی است.

اضطراب شامل احساس عدم اطمینان در ماندگی و برانگیختگی فیزیولوژیکی است(هالجین و یتبورن، 1385)

به طور کلی اضطراب یک احساس منتشر بسیار ناخوشایند و اغلب هم دلواپسی است که یک یا چند حس جسمی مانند احساس خالی شدن سر دل، تنگی قفسه سینه ، طپش قلب، تعریق هر درد و غیره همراه است.

بررسی ها نشان می دهد که اضطراب در مردها، طبقات اقتصادی هدفه و جوانان کم تر است و در زنان ، افراد کم درآمد و سالمندان بیشتر است (گلدبرگ، 1371).

گر چه عموما اصطلاحات و اضطراب به صورت مترادف به کار می روند اما روان شناسان در زمینه بالینی بین آن ها فرق می گذارند . ترس به پاسخ هشدار فطری و تقریباً زیستی به موقعیت خطرناک یا مهلک اشاره می کند افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی[3]هشدارهای کاذب احساسی می کنند در آن ها محرک ها یا موقعیت های بی ضرر، خطرناک پنداشته می شود(استریت و بارلو، 1994).

اضطراب هم عنصر شناختی دارد و هم عاطفی ، وقتی مضطرب هستید احساس می کنید که اتفاق وحشتناکی روی خواهد داد که قدرت تمیز دادن آن را ندارید مجدد روی نگرانی های درونی خود تمرکز می کنید و درباره احتمال خطر یا تهدید، گوش به زنگ یا بیش از حد مراقب می شوید( وتیبورن و هالیجین، 1385).

ریشه تاریخی اضطراب:

اغلب گفته می شود فروید نخستین بررسی روان شناسی اضطراب را انجام داده است. از نظر فروید اضطراب دارای سه بخش است: 1- خصلت نامطبوع 2- پدیده تخلیه یا بیرون ریز 3- ادراکی از این دو حالت (مهاجرانی، 1383).

به نظر او اضطراب نوعی احساس نگرانی است که انسان را برای مقابله با یک حادثه یا خطر تجهیز می نماید وی اضطراب را در سه نوع خلاصه می کند:

الف) اضطراب عینی: واکنشی است عاطفی که فرد در برخورد با خطر وجود یک پدیده یا حادثه واقعی از خود نشان می دهد مانند مشاهده ما در اتاق یا ترس از تاریکی. فروید این نوع ترس را عادی و تا حدودی آن را ضروری می داند(مهاجرانی، 1383)

ب) اضطراب نوروتیک: نگرانی و ترس انسان از این که مبادا تمایلات یا کنش های نهاد به ضمیر آگاه رسوخ نماید(مهاجرانی، 1383).

ج) اضطراب اخلاقی: که در واقع اضطراب اجتماعی است و آن عبارت است از نگرانی نسبت به تنبیه خود بوسیله فراخود . این حالت غالباً هنگامی اتفاق می افتد که فرد به دلیل کار یا عمل اشتباه یا فکری باطل که مورد قبول جامعه یا خانواده نبوده است، خود را سرزنش می کند(مهاجرانی، 1383)

اصطلاح اضطراب نخستین بار توسط یک پزشک انگلیسی به نام ویلیام کان ابداع شد از سال ها پیش دسته بندی اختلالات روانی و مجزا نمودن هر دسته از این اختلالات کاری بس دشوار بود. به همین علت می بایست وقت زیادی به روان پزشکی مدرن اختصاص داده می شد و سال ها وقتی صرف می گردید تا بتوان این علم را مورد قبول همگان قرار داد(آزاد، 1374)

میزان اضطراب و ارتباط پنهانی با جنس مقابلشیوه های بیان اضطراب در جوانانارتباط پنهانی دخترو پسرریشه تاریخی اضطراب

دانلود بررسی جایگاه زن در ایران باستان

بررسی جایگاه زن در ایران باستان

زنان در طول تاریخ نقش بسیار فراونی داشته اند و جایگاه والایی را برای خود اختصاص داده اندمثلاً در ایران باستان حتی واژه زن معنای زیبایی را در بر می گرفت و یکی از القاب زن کدبانو استیعنی همان روشنایی خدانیاکان ما برای زنان خود نامهای زیبایی را می گذاشتند و برای زن ارزشش فراوانی قائل بودنداز جمله پنج اسفند را جشن اسفندگان می گرفتند و این روز را روز ز

دسته بندی	تاریخ و ادبیات
فرمت فایل	doc
حجم فایل	32 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	54

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فهرست

عنوان

فصل اول :

پیشگفتار

بیان مسئله

اهمیت مسئله

ضرورت و اهمیت تحقیق

اهداف تحقیق

سوالات

تعریف مبانی نظری

زن

فرهنگ

نقش

تعاریف عملیاتی

فصل دوم :

ادبیات تحقیق

پیشینه تحقیق

جایگاه زن در چهار گفتار

گفت نخست : نگرش به زن در شاهنامه

همسر فردوسی

فرانک

رودابه

تهمینه

گردآفرید

گفتار دوم : نگرش به زن بر اساس اوستا

حق گزینش همسر برای دختران

وضع اجتماعی زنان در بحرانهای مختلف

نقش زن در دوران مادها

نقش زن در دوران اشکانیان

نقش زن در دوران ساسانیان

قوانین زن در اوستا

گفتار سوم : نگرش به مسائل حقوقی زن با استناد به حقوق ایلام باستان

ایلام باستان

گفتار چهارم : نگرش به زن بر اساس متون کهن پارسی و شماری کتیبه

زن در متون کهن پهلوی

رقص دسته بند زنان

وره نوعی تعاونی سنتی کهن زنانه

وره ظیفه ای برای زنان

بزرگداشت زن

بررسی جایگاه زن به استناد لوحهای یافته شده در تخت جمشید

فرانک وار نواز

مادر سالاری

آیین های زمان فرانک

تثبیت قدرت زنانه در منطقه ی ایران فرهنگی همزمان با عصر کشاورزی

عصر کشاورزی

حجاب در ایران باستان ، پوشش زنان ایرانی

ارزشهای فرهنگی

تصویر زن در سنگ نگاره ها

لباس زن

فصل سوم : روش تحقیق (روش شناسی)

فصل چهارم : نتیجه گیری

فصل پنجم : منابع

موضوع پایان نامه : بررسی جایگاه زن در ایران باستان

پیشگفتار

زن یکی از آفریده های خداوندی می باشد.زنان نیمی از این جهان هستی را در برگرفته اند و مثل موجودات زنده از پیدایش این جهان هستی بوده و خواهند بود.زمانی که آدم خلق شد در کنار آن هم زن آفریده شد.

زنان در طول تاریخ نقش بسیار فراونی داشته اند و جایگاه والایی را برای خود اختصاص داده اند.مثلاً در ایران باستان حتی واژه زن معنای زیبایی را در بر می گرفت و یکی از القاب زن کدبانو است.یعنی همان روشنایی خدا.نیاکان ما برای زنان خود نامهای زیبایی را می گذاشتند و برای زن ارزشش فراوانی قائل بودند.از جمله پنج اسفند را جشن اسفندگان می گرفتند و این روز را روز زن می نهادند و در این روز برای زنان هدیه می آوردند.در این روز زنان در تخت شاهی می نشستند و کاری انجام نمی دادند.در ایران باستان زنان نقشهای فراوانی داشتند و آنها علاوه بر خانه داری در کارهای بیرون از منزل نیز فعالیت داشتند.مثلاً در کارگاههای خیاطی و سوزن دوزی حتی به عنوان مدیر فعالیت داشتند.

حق کار و فعالیت اجتماعی داشتند.زنان نه تنها حق فعالیت در بیرون از خانه بلکه حتی در انتخاب همسر هم آزاد بودند و خود برای خود همسر بر می گزیدند.در اوستا برای زن اهمیت و ارزش زیادی قائل بودند.مردمان باستان حتی در نمازهای خود زن پاک دامن را مورد ستایش قرار می دادند.در جای جای اوستا اگر از مردان به نیکی یاد می شد و صفات نیکی برای مردان می نهادند در کنار آن هم همان صفات را برای زنان می بردند.

در آن زمان های کهن برای زنان حق و حقوقی قائل بودند مثلاً در ایلام باستان زن حق ارث داشت یا در دوران هخامنشی زنان کار می کردند همانند مردان حقوق می گرفتند.و حتی زنانی که کار می کردند و باردار بودند به آنها مرخصی داده می شد و حقوق دوران مرخصی تعلق می گرفت.

در دوران باستان در دورانی که دین اسلام ظهور نکرده بود زنان ایران برای خود پوشش داشته اند که این امر در دوران ایلامیها نیز صدق می کرده است.نیاکان ما برای همه چیز این گیتی و جهان ارزش قائل می شدند.

از آب و زمین و خاک و حیوان و گیاه گرفته تا تن انسان.آنها برای تن انسان ارزش قائل می شدند و از جمله نشان دادن ارزش پوشیدن کفش و پوشاندن بدن انسان می باشد چه برای مرد و چه برای زن.

شواهد از زنان ایران باستان را می توان در سنگ نگاره های تخت جمشید و تاق سقبان مشاهده کرد که چه اندازه نیاکان ما برای زنان خود ارزش قائل می شدند و حجاب را یک نوع شرم و حیا می دانستند.

بیان مسئله- فرضیه موضوع

موضوع مورد تحقیق بررسی و نقش جایگاه زن در ایران باستان می باشد که زنان چه نقشها و جایگاهی داشتند و برای آن ها قائل می شدند و نظریاتی که در مورد زنان می باشند و هم چنین نقش وسائل ارتباط جمعی در نشان دادن نقش زنان در جامعه و خانواده.

اهمیت مسئله

زنان نیمی از جامعه انسانی را تشکیل می دهند که در طول تاریخ تحت ظلم و ستم فراوان قرار گرفته اند.زن در عرصه های پهناور جهان پیوسته زن بوده است و در همه جای این جهان از آغاز پیدایش بر زمین فارغ از زمان و مکان و نژاد و رنگ و آیین ، بار مسئولیتی ویژه را بر دوش داشته است : زادن- پروردن و به بلوغ رساندن که این بخشی از حیات زن است.نقشی که زن در کنار یا جدای از وظیفه بار تولید نسل بشری در ساختار اجتماعی ، ساختار تاریخی ، زیر بنای فرهنگ و تمدن در دوران اجتماعی پیدایش باورها و اعتقادها و سرانجام در اعتلای بشر داشته اند.

خانواده که اولین و مهمترین نهاد اجتماعی می باشد.زن در آن به عنوان یکی از ارکان این نهاد اجتماعی نقش بسزایی را ایفا می کند و یکی از نقشهای کلیدی بر عهده ی زن می باشد.همان طور که گفته شد نیمی از جامعه جهانی را زنان تشکیل می دهند و بدون وجود زن زندگی مردان در کل جهان دچار اختلال می شود.

وقتی به نقش و جایگاه زنان در جامعه نگاه می کنیم ، زنان در ساختار جامعه یکی از اجزای این جامعه هستند که اگر با اجزای دیگر آن هماهنگ نباشند در کل اجتماع اختلال ایجاد می شود زنان کارکردهای سپاری در جامعه دارند.زن به عنوان مادر ، معلم ، پرستار ، یک استاد ، یک همسر مهربان و دلسوز و فداکار و... هنرمندی واقعی در تمامی عرصه های هنری زندگی است.حتی زنان بر اساس شرایط زندگی شان می توانند کارهای سنگین مردانه را انجام دهند.مثل مکانیکی ، رانندگی با ماشین های سنگین و...

پس اگر زنان بخواهند به آنها میدان دهند می توانند کارهای فراتر از مردان انجام دهند.زنان در تمامی عرصه های فرهنگی ، اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی نقشهای بسزایی را ایفا می کنند چه در گذشته و چه در حال زنان همواره همراه مردان بودند و باعث موفقیت آنها شده اند و به قول معروف هر مردی به مقامی یا پیشرفتی می رسد پشت سر او یک زن بزرگ می باشد.

ضرورت و اهمیت تحقیق

همانطور که قبلاً گفته شد زنان نیمی از جامعه را تشکیل میدهند.در ساختارهای اجتماعی نقش بسزایی دارند.کارکردهای فراوان در جامعه دارند.ارزش بسیای از لحاظ مادی و معنوی دارا هستند اما متاسفانه نقش آنها در جامعه نادیده گرفته شده و یک سری مسائل بر آنها تحمیل شده است.زنان باید از نقش و جایگاه خود آگاهی داشته باشند.آنها باید همراه با رشد جامعه رشد کنند و مخصوصاً این که زنان امروزی کشور ما بدانند که بودند و در گذشته های دور نیز نیاکان ما به زنها چه احترامات خاصی قائل بودند حتی دورانهای دوری که در هیچ کجای دنیا نه تمدنی وجود داشت و نه این که به زنها احترامی قائل بودند.

اهداف تحقیق

شناخت و بررسی جایگاه و نقش زن در ایران باستان ، ایرانیان باستان چه دیدگاه و نگرشی به زن داشته اند و چه ارزشهایی برای زن ها قائل بودند ؟ شناخت و بررسی نقشهایی که زنان در جامعه ی باستان ایفا می کردند چه اجتماعی و چه فرهنگی و چه....

بررسی نقش زن در ایران باستان بعد از پیدایش کشاورزی؟

بررسی وسایل ارتباطی در آگاهی دادن جامعه در رابطه با نقش و جایگاه زنان.

سوالات

در ایران باستان چه دیدگاهی در مورد زنان داشته اند ؟

آیا برای زن ارزشی قائل می شدند؟

در ایران باستان زنان چه نقش یا نقشهایی را ایفا می کردند؟

ایرانیان کهن به مسئله پوشش زنان چگونه می نگریستند؟

مبانی نظری

زن

در فرهنگ ایرانی زن همان نام را دارد که در دوران کهن مادر سالاری داشته که دارندگی خانه به او باز می گردد.

از آنجا که مرد از ریشه «مرت» است که مردن و درگذشتن را می رساند ، کسی که در می گذرد و در گونه ی مردم زن و مرد ، هر دو را می رساند.پاژ نام زن به نشانه ی دارنده خانه اگر چه هنوز در ایران برای زنان به کار می رود اما در ازنای چند هزار سال زن در فرهنگ ایرانی نام های دیگر نیز به خود گرفته است که شایسته ی نگرش است.

زن در اوستا افزون بر «جنیکا» (از همان ریشه ی جن و ژن و کن) با پاژ نام «نائیریکا» نیز خوانده شده است.«نئیری» در اوستا ، دلیر و جنگاور و پهوان است و به مردان پهلوان گفته می شده و همین واژه به گونه ی مادینه برای زنان دلیر و نام آور نیز بکار رفته است.

«نائیریکا» این واژه در زبان پهلوی به گونه ی «نائیریک» بکار رفته ، در یادگار بزرگمهر نوشته وزیر دانشمند زمان انوشیروان ، از نائیریک یا همسر نیک به بزرگی یاد شده است و با همین آوا هنوز در زبان ارمنی برای همسر و زن کاربرد دارد.پاژنام دیگری که زن ایرانی از دوران اوستایی تا کنون بر خود دارد «بانو» است که در اوستا فروغ و روشنایی است و در همین فرهنگ بانوی خانه یا زن این واژه در پهلوی بگونه ی «بانوک» و در فارسی «بانو» به همان گونه کاربرد دارد ، تا آنجا که در فارسی پاژنام همگانی زنان «کدبانو» است که در آن «کد» خانه است و بانو همان روشنایی است.افزون بر این ها مردان زنان خود را همدوش (= همکار و در همه ی کارهای زندگی) یا همسر (= کسی که با مرد در همه کار و همه جا برابر است و سرا و با سر مرد یکسان است) می خوانند (فریدون جنیدی 1384 ص44).

در اندرز گواه گیران با پیوند زناشویی در ایران باستان نخست از دختری پرسند که آیا می پذیرد که مرد نامزد خود را به همسری و همتنی و همروانی او در آورد؟ و پس از دختر همین پرسش از مرد می شود.

چون به نام زن پرداختیم می بایست که به واژه ی دختر نیز بپردازیم.دختر در زبان سانسکریت «دهی تَرَ» خوانده می شود که «دوشیزه ی شیر» بوده است.این پاژ نام از هنگام دامپروری و نگه داری آریاییها است که کار دوشیدن شیر و برآوردن فرآورده های آن بر دوش دختران و زنان بوده.این واژه در اوستا «دونخدَر» در زبان پهلوی «دوخت» و «دوختر» و در فارسی «دخت» و «دختر» است.چنان که در انگلیسی «doughter» خوانده می شود.(فریدون جنیدی 1384 ص 44).

اما ایرانیان با آنکه پاژنام دختر یا یادگار دوران کهن را در زبان خویش نگاه داشتند در درازنای زمان دو پاژنام دیگر بدو داده اند.نخست کنیزک یا زن کوچولو که کهن تر از پاژ نام دختر است.دو دیگر یا دوشیزه به معنای دوست داشتنی کوچولو نیز از همین واژه است.

«دوشَست» پهلوی برابر با معشوق به زبان تازی و «دوشام» پهلوی یا عشق و نیز «دوست» پهلوی و فارسی و بر این بینیاد «دوست» پاژنام دختر است و در زبانهای باستانی برای مردان ، کاربرد نداشته است.افزون بر این در فرهنگ ایرانی انبوه نامهای زیبای گلها و بوی گلها و زیبایی گل ، درخت ، جان و جهان را که بر دختران می نهند با هیچ فرهنگ و زبان کشور دیگر نمی توان برابر کرد و این به نشانه ی آزرمی[1] است.(همان ص 45).

فرهنگ

فرهنگ (فَ هَ) مرکب از فر که پیشاوند است و هنگ از ریشه ی ثنگ[2] اوستایی- به معنی کشیدن و فرهیختن می باشد که فرهنگ بر دو مطابق است.با ریشه ی ادوکا[3] و ادوار [4] در لایتنی که به معنی تعلیم و تربیت است.

فرهنگ Far – hang (= فرهنج ، Farhang) 1- ادب (نفس) تربیت.2- دانش و علم و معرفت.3- مجموعه آداب و رسوم : «و فرهنگ شاهان و مهتران و فرزانگان و کارساز پادشاهی .....» (معین ، 1360 ص 2538).

به بیان «سمنر» جامعه شناس آمریکایی ، فرهنگ مجموعه آداب و رسوم و سنت ها و نهادهای اجتماعی است.(منوچهر محسنی 1379 ص 85).

نقش

نقش اجتماعی در حقیقت مجموعه «انتظاراتی» است که به یک پایگاه اجتماعی خاص ضمیمه است ، نقش رفتاری است که دیگران از فرد انتظار دارند چرا که ما ایفای وظایف خاص را به عهده داریم و یا آنکه پایگاه مشخصی را اشغال کرده ایم.بنابراین نقش مفهومی هنجاری و مبتنی بر آن چیزهایی است که از فرد انتظار می رود.(همان ص 221).

تعریف عملیاتی

فرهنگ مادی

غیر مادی

نقش اقتصادی

اجتماعی

سیاسی

فرهنگی

پیشینه تحقیق

یکی از منابع پر باری که بصورت علمی و تخصصی به مسئله ی زنان پرداخته کتاب زنان (فصلنامه شورای فرهنگی ، اجتماعی زنان) می باشد.این فصلنامه پژوهش خود را از سال 1378 آغاز نموده و صاحب امتیاز آن شورای فرهنگی اجتماعی زنان است) کتاب زنان مجموعه مقالاتی است که با همکاری مشاوران و محققان علمی زن را در ابعاد اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی و حقوقی مورد بررسی قرار داده است.

دومین منبع پر باری که به صورت علمی و تاریخی به مسئله ی زنان پرداخته کتاب «شناخت و هویت زن ایرانی در گستره ی پیش تاریخ و تاریخ» می باشد که در این کتاب به هویت زن ایرانی پرداخته است.در این مجموعه که توسط انتشارات روشنگران به چاپ رسیده زن را از دوره های اولیه زندگی بشر و شکل گیری و تکامل جسمی و ورحی اش در دوره های بابلی ، آشوری ، ایلامی و ایرانی پرداخته و حقوق زن و نقش آن را بیان کرده است.

میزگرد حقوق انسانی زن به میزبانی انجمن مطالعات ایرانی زنان با سخترانی آیت الله موسوی بجنوردی مدیر گروه فقه و حقوق پژوهشکده امام خمینی ، دکتر رزا قراچورلو عضو کمیسیون حقوق بشر کانون وکلا ، شهلا معظمی استاد دانشکده حقوق دانشگاه تهران و زهرا داور حقوقدان و رئیس کار گروه انجمن تشکیل شد.

موسوی بجنوردی در میزگرد حقوقی انسانی زن گفت :

هیچ وقت نمی توان جنسیت را ملاک فضیلت دانست.کسانی که زن یا مرد را برتر می دانند در اشتباهند زیرا ملاک فضیلت در انسان اعم از زن و مرد چیزی است که موجب تکامل می شود مانند : علم ، تقوا و مبارزه با نفس.

وی درباره جایگاه زن تاکید کرد : زن و مرد بودن هیچ ارتباطی به نفس ناطقه عقلانیت ندارد و مربوط به خواص بدن و بعد حیوانی انسانی است.زن و مرد هر دو انسان هستند و در بعد انسانیت هیچ تفاوتی بین زن و مرد نیست.

در ادامه شهلا معظمی با بررسی تاریخ باستان ایران اظهار داشت : انسان های باستان جز پیشرفته ترین مردم بودند و اثری از تبعیض نژادی ، جنسی و قومی در بین آنها نبوده.این حقوقدان بیان کرد ، با ازدیاد جمعیت و پیشرفت کشاورزی و گله داری انسان از زندگی در طبیعت آزاد دست کشیده و حوالی مزارع ساکن شد.کشاورزان اعم از زنان و مردان با یکدیگر همکاری می کردند تا برای گذران زندگی نیروی کافی به دست آورند.

خانواده هسته مرکزی تشکیلات اجتماعی بود و بعد از آن عشیره و قبیله مطرح شد.با تشکیل اولین حکومت جامعه طبقاتی شکل گرفت و از قدرت و نیرو و اقتصاد کشاورزان کاسته شد.

اکنون به جایگاه زن در 4 گفتار می پردازیم :

1- نگرش به زن در شاهنامه

2- نگرش به زن بر اساس اوستا ، متون کهن و برخی کتیبه ها در دورانهای مختلف

3- نگرش به مسائل حقوق زن بر اساس اسناد حقوقی ایلام باستان در ایران

4- نگرش به زن بر اساس آثار باستانی

بی گمان دوشادوش هر مردی و در پس زندگی هر پل و سربلندی ، زنی پر توان ایستاده و هموار کننده راه های زندگی اوست.در این سخن برای بررسی جایگاه زن در شاهنامه بهتر از پیش از هر کسی از همسر فردوسی یاد کنیم.از یار مهربان و یگانه ی او که در گردآوری کتاب تاریخ و فرهنگ ایران زمین ، نخست یار فردوسی بوده و همراه او برای انجام این مهم شتافته است.

جایگاه زن در چهار گفتار

گفتار نخست : نگرش به زن در شاهنامه

همسر فردوسی : نمونه ی کامل یک زن خردمند و با دانش بسیار است که همه ی ابعاد شخصیت او برجسته و نیکوست.او زنی آگاه ، آگاه به نیازهای همسر خود ، آگاه به نیاز ایران زمین در شناختن تاریخ کشورش برای دوباره شکفتن ، آگاه به تاریخ فرهنگ ایران ، آگاه به هنر موسیقی و نواختن چنگ ، آگاه به خط و زبانهای باستانی و آگاه از همه ی آنچه که خردی جاودانه به او بخشیده بود.او شب هنگام که اندیشه ی سرودن تاریخ ایران و سختی آن جسم و جان فردوسی بزرگ را بیدار نگه می داشت به دلداری و یاری او شتافت و جسم و جان و روانش را برای سرودن شاهنامه نثار ایرانیان کرد.او خردمندانه داستانها و تاریخ ایران را از دخترها و نوشته های کهن که به زبان فارسی میانه (پهلوی) بود به فارسی بر می گرداند و فردوسی به شعر می سرود.

در این سخن کوتاه نمی توان از همه ی شایسته زنان بزرگ ایران زمین یاد کرد.چندین تن از زنان را که نماینده ی دیگر زنان و سرآمد در طبقه و قشر خود هستند یاد می کنیم.

زنان در شاهنامه با صفاتی چون نوبهار ، ماه رو ، پوشیده رو ، پاکیزه ، خردمند ، افسر بانوان جهان ، مهربان ، خوب چهره ، نیکی شناس ، هنرمند ، شیر زن ، بهشت آراسته ، پارسا و .... آورده شده اند.

فرانک

فرانک همسر آبتین مادر فریدون (نیامی بزرگ آریاییهای جهان) و مادر همه ایرانیان است.دوره های فرانک در شاهنامه دوره ی مادر سالاری و زن سالاری است.دوره ای که در ایران زنان اداره ی همه امور را عهده دار بودند.

دوره ی فرانک دوره ای است که اندیشه و تدبیر زنان ایرانی ، جوانان را از کشته شدن به دست بیگانگان (ضحاک) رها ساخت و سرانجام به یاری این مادران ، رهبرای ایران به فرزندان ایران رسید.دوره ی فرانک دوره ی رفاه و آرامش و خوشی برای ایرانیان بود.در تاریخ ایران این یکی از دورانهایی است که نام یک زن شناخته شده است.(ژول حل ، چاپ سکو).

رودابه

دختر سهراب کابلی همسر زال و مادر رستم بود ، رودابه نخستین زنی است که زایمان او نه به شکل طبیعی بلکه به صورت رستمزاد یا رستمینه بوده است که امروز ناآگاهان از تاریخ این نوع زایمان را سزارین می گویند.در حالی که سزار دوم قرنها پس از رستم دیده به جهان گشود.هنر رودابه در گزینش همسر و پرورش فرزند است.همسری چون زال و فرزندی چون رستم.

تهمینه دختر شاه سمنگان ، همسر رستم ، مادر سهراب

تهمینه نیز از زنان شایسته ای که زندگی او در خور نگرش است تهمینه نیز به رسم دختران ایران خود از رستم خواهان پیوند شد و رستم نیز که تهمینه را در همه چیز سرآمد و شایسته دیدار او را به همسری خود پذیرفت و نتیجه و ثمره ی آن جوان ناکام ایران سهراب دلاور بود.

تهمینه دختری با خرد و جسور و زنی کاردان بود.او به تنهایی در شهر بیگانه فرزندش سهراب را بزرگ کرد و پرورش داد.او که تنها در هنگام پیوند و اروسی (2) با همسر خود دیدار داشت همیشه دور از رستم زیست و برای سهراب پدر نیز بود.وفاداری و بزرگمنشی او ستودنی است.تهمینه با آینده نگری تمام هنگام سفر به ایران ، برادرش را همراه سهراب که تا رستم را به او بشناساند اما دریغ که سپر زمانی پدرش را شناخت که زخم از پدر خورده بود و مادر را در اندوهی جاودان نگاه داشت.تهمینه نمونه ی زنی بردبار و شکیباست که در همه ی عمر خود در هجران و دوری زیست و هیچ گاه عنان صبر از کف نداد.

گردآفرید

دوشیزه ی جنگاور و دلیری از خاک ایران است و همانگونه که نامش گویاست گرد و پهلوان و جنگاور بود.دختری جوان و زیبا ، چاره گر و چیره دست که تیر و کمان در دستانش به زیبایی می رقصید گردآفرید دوشیزه ی دلاور ایرانی دژ سپید را از دست دشمن نجات و مردمان دژ را از بیراه فراری داد.او که از شکست مردمان ایرانی در جنگ با سهراب خونش به جوش و غیرتش به خروش آمده بود زره بر تن ، کلاه بر سر ، سوار بر اسب و کمان را به زه کرد و به نبرد با سهراب شتافت و آنگاه توان مبارزه با سهراب را در خود ندید ، چاره ای زنانه اندیشید ، کلاه خود را از سر برداشت.سیاه گیسوانش را آشکار ساخت تا سهراب گرفتار ؟ کلاله ی او شود و همین نیز شد و سهراب از نبرد با او کناره گرفت و آیین جنگ را نیکو به جا آورد و ضعیفتر از خود را هلاک نساخت.

گفتار دوم : نگرش به زن بر اساس اوستا و متون کهن پارسی و شماری کتیبه

در اوستا آمده است : «... هر مرد و زن نیک و بد را شخصاً بر گزینند».(گات ها ، هات 30 ، بند 3) و یا «فروهرهای مردان پاکدین ممالک ایران را می ستاییم ، فروهرهای زنان پاکدین ممالک ایران را می ستاییم...» (فروردین شیت ، کرده ی 31 ، بند 143).

در این بند صنعتی را که مرد قائل شده و آن را ستایش می کند ، همان را برای زن نهاده و آن را مورد ستایش قرار می دهد.اما بالاترین بزرگداشت برای زن همانا در بند 107 از کرده ی 23 فروردین شیت آمده است که «اشی» یا پاکی و راستی خدایی را به دختری همانند می کند (کسی که در خان و جانشین ، اشی نیک زیبای درخشان به در آید.در کالبد دختر زیبای بسیار نیرومند ، خوش اندام ، کمر بند بسته ، راست بالا ، مجلل ، آزاده نژاد ، کسی که مغلوب نشدی در رزم با بازوان خویش بهتر گشایش جوید و...» و ستایش زنان در نماز شب (3) ایرانی «کدبانوی خانه که اشو (پاک راست) و سردار اشویی شد می ستاییم ، زن پارسایی را می ستاییم بسیار نیک اندیش ، نیک گفتار ، نیک کردار.... شد».

حق گزینش همسر برای دختران

درگات ها ، هات 53 بند 3 سخنی از سوی زرتشت به جوانترین دختر او آمده است که همواره در آیین های گواه گیران برای دختران خوانده می شود.

با این مفهوم ، دختری می باید همسر آینده را با بررسی خرد خود برگزیند و نیز در کتاب ماتیکان هزار داتسیتان که یک متن دارستانس (حقوقی) با زمانده از دوران ساسانی است ، آمده : «حتی زنی از گروه اشراف نیا به خواست و انتخاب خود می تواند همسر مردی اسیر از کشور دیگری شود.در شاهنامه نیز خوانده ایم که هرگاه سخن از پیوند است.دختران خود همسران خود را بر می گزینند و خود گام می نهند و این شایسته ی دختر ایرانی است که خود با خودش همسر گزیند.

وضع اجتماعی و حقوق زنان در دورانهای مختلف

به عقیده دکتر گرشمین ، در آغاز هزاره ی اول پیش از میلاد ، دو واقعه ی مهم و غیر مرتبط روی داد که در حیات اجتماعی ملل آسیای غربی تاثیر فراوانی داشت.اول مهاجرت اقوام هند و اروپایی به هند و اروپا است و دیگر کشف و استعمال آهن کوهستان های شمالی و شرقی آسیای میانه که شمال و شرق و مغرب را در بر می گیرد.آریایی های ایران به طوایف و قبایل متعددی تقسیم می شدند که مهم ترین آنها مادها در غرب و پارتی ها در جنوب بودند.

پارتها در خاور ایران نیز از نژاد آریایی ها بودند.قوم ماد روابط نزدیکی با تمدن پیشرفته بین النهرین داشت و فرهنگ و تمدن آنها تا جنوب روسیه و ترکمنستان می رسید.

نقش زن در دوران مادها

پس از استقرار سلسله ی ماد در مغرب ایران اندک اندک رژیم مادر شاهی جای خود را به رژیم پدر شاهی داد.بنابراین فعالیت کشاورزی با زنان بود و مردان برای زنان اهمیت ویژه ای قائل بودند.در دوران مادها زن به ریاست قبیله و نیز قضاوت می رسید ، هنوز بقایایی از سیستم مادر شاهی وجود داشت.طبق تحقیقات انجام شده زن مادی با اختلاف اندکی شبیه پوشاک مردان بوده است و حجاب نداشتند.

اشکانیان

در زمان اشکانیان گرچه زن ایرانی تا حدی موقعیتش تحکیم شد ولی به هر حال حکومت سلوکی ها و تاثیرات ناشی از آن و نفوذ هلینیسم اثر خود را گذاشت.از طرفی در دوران پارت ها یا اشکانیان به علت گستردگی قلمرو پارت ها طوایف و اقوام و ملل گوناگون در امپراتوری وسیع اشکانیان می زیستند که هریک آداب و رسوم و سنن مخصوص به خود داشتند و طبیعتاً دگرگونی در وضعیت زن و خانواده ایرانی اثر بخش بود.

زنجایگاه زن در ایران باستانلباس زن

دانلود بررسی تغییرات اقلیمی در خراسان رضوی

بررسی تغییرات اقلیمی در خراسان رضوی

اقلیم از واژه یونانی کلیما گرفته شده و به طور کلی عبارت از شرایط غالب هوا در دراز مدت است در واقع اقلیم یک مکان، از مجموعه عناصر و عوامل تشکیل شده است که نسبت تغییرات عناصر به عوامل اقلیمی بیشتر می باشد که برآیند آنها شرایط خاصی را از لحاظ آب و هوا ایجاد می کند که معرف مکان خاص خود می باشد ( علیجانی ، 1383 ، 5 )

دسته بندی	جغرافیا
فرمت فایل	doc
حجم فایل	6764 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	132

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فهرست عناوین

عنوان صفحه

چکیده .............................................................................................. 1

فصل اول : کلیات طرح

1-1- مقدمه ....................................................................................... 3

1-1-1- کلیات و تعاریف ....................................................................... 3

1-1-2- بیان ضرورت و انگیزه انتخاب موضوع .......................................... 6

1-1-3- سوالات تحقیق .......................................................................... 7

1-1-4- اهداف تحقیق ........................................................................... 8

1-1-5- مشکلات تحقیق ........................................................................ 8

فصل دوم : مطالعات نظری

2-1- پیشینه تحقیق .............................................................................. 11

2-1-1- بررسی تغییر اقلیم در سطوح جهانی و منطقه ای ............................... 12

2-1-2- بررسی تغییر اقلیم در ایران ......................................................... 14

2-2- مبانی نظری تحقیق ...................................................................... 17

2-3- تغییر اقلیم ................................................................................. 19

2-3-1- علل تغییرات اقلیم .................................................................... 21

2-3-2- تغییرات کنونی اقلیم .................................................................. 24

2-3-3- عوامل مشخص کننده تغییرات اقلیمی ............................................. 26

2-3-3-1- دما ................................................................................... 26

2-3-3-2- بارش ................................................................................ 28

2-3-3-3- تغییرات در پدیده های اقلیمی .................................................... 29

2-3-3-4- ترکیبات جو و ارتباط آن با تغییر اقلیم ......................................... 31

2-3-3-5- باد .................................................................................... 35

2-3-3-6- یخبندان .............................................................................. 36

2-3-3-7- تابش ............................................................................... 36

فصل سوم : جغرافیای منطقه

3-1- موقعیت و وسعت ........................................................................ 39

3-2- توپوگرافی ................................................................................. 40

3-2-1- ناهمواری های شمالی ................................................................ 42

3-2-2- ناهمواریهای مرکزی ................................................................. 43

3-2-3- ناهمواریهای جنوبی .................................................................. 44

3-3-ریخت شناسی .............................................................................. 44

3-4- پوشش گیاهی.............................................................................. 46

3-5- اقلیم ........................................................................................ 46

3-5-1- عوامل موثر در اقلیم استان خراسان رضوی ..................................... 48

3-5-1-1- عوامل محلی ....................................................................... 48

3-5-1-2- عوامل منطقه ای .................................................................. 50

3-6- جریانهای آب و هوایی استان خراسان رضوی ...................................... 51

3-6-1- کم فشار مدیترانه ای .................................................................. 52

3-6-2- جریانهای شمال و شمال غربی ..................................................... 53

3-6-3- جریانهای هوایی بیابانی ............................................................. 53

3-7- بارش ...................................................................................... 54

3-7-1- رابطه بارندگی با ارتفاع ، طول و عرض جغرافیایی .......................... 58

3-8- دما .......................................................................................... 58

فصل چهارم : روش کار و تجزیه و تحلیل

4-1- روش کار ................................................................................. 64

4-1-1- جمع آوری داده ها .................................................................... 64

4-1-2- آزمون همگنی ......................................................................... 65

4-1-3- آزمون بازسازی داده ها .............................................................. 66

4-1-4- آزمونهای آماری و بررسی سریهای زمانی ....................................... 67

4-1-4-1- آزمون رتبه ای من کندال ( mann - kendall ) ............................ 68

4-1-4-2- تصادفی و غیر تصادفی بودن داده ها ( آماره t ) ............................. 69

4-1-5- آزمون نوع و زمان تغییر ........................................................... 70

4-1-6- مراحل انجام آزمون من کندال ...................................................... 70

4-2- شرح و تفسیر تعیین آماره t کندال .................................................... 73

4-2-1- متوسط حداقل دما ( سالیانه - فصلی - ماهانه ) ................................... 73

4-2-2- متوسط حداکثر دما ( سالیانه - فصلی - ماهانه ) ................................. 74

4-2-3- بارش ( سالیانه - فصلی - ماهانه ) ................................................. 75

4-3- ترسیم نموداری u و u' از آزمون من - کندال ....................................... 81

4-3-1- خلاصه نتایج آزمون من - کندال .................................................. 111

4-3-2- نوع تغییر و زمان تغییر ............................................................ 116

4-3-2-1تغییرات سریهای زمانی حداکثروحداقل درجه حرارت و بارندگی (سالانه و فصلی) 116

4-3-2-2- تغییرات سریهای زمانی حداکثر و حداقل درجه حرارت و بارندگی ( ماهانه ) 117

4-3-3- تعیین میزان و سطح معنی داری تغییرات ....................................... 118

4-3-3-1- تغییرات سریهای زمانی حداکثر و حداقل درجه حرارت ( سالیانه و فصلی ) 124

4-3-3-2- تغییرات سریهای زمانی بارش ( سالیانه و فصلی ) ......................... 125

4-3-3-3- تغییرات سریهای زمانی حداکثر و حداقل درجه حرارت ( ماهانه ) ...... 125

4-3-3-4- تغییرات سریهای زمانی بارش ( ماهانه ) .................................... 127

فصل پنجم : نتایج و پیشنهادات

5-1- خلاصه بحث و نتایج ................................................................... 130

5-2- پیشنهادات ................................................................................ 134

فهرست منابع و ماخذ .......................................................................... 137

چکیده انگلیسی

فهرست جداول

2-1 جدول تغییرات گازهای گلخانه ای بعد از سال 1750 ............................. 25

4-1 جدول مشخصات ایستگاهها............................................................. 64

4-2 جدول مراحل انجام آزمون من - کندال ............................................... 72

4-3 جدول نتایج آزمون تصادفی بودن من - کندل ( میانگین حداقل درجه حرارت فصلی و سالیانه ایستگاهها ) 76

4-4 جدول نتایج آزمون تصادفی بودن من - کندال ( میانگین حداقل درجه حرارت ماهیانه ایستگاهها ) 77

4-5 جدول نتایج آزمون تصادفی بودن من - کندال ( میانگین حداکثر درجه حرارت فصلی و سالیانه ایستگاهها ) 78

4-6 جدول نتایج آزمون تصادفی بودن من - کندال ( میانگین حداکثر درجه حرارت ماهانه ایستگاهها ) 78

4-7 جدول نتایج آزمون تصادفی بودن من - کندال ( مجموع بارش فصلی و سالیانه
ایستگاهها ) ....................................................................................... 79

4-8 جدول نتایج آزمون تصادفی بودن من - کندال ( مجموع بارش ماهانه ایستگاهها ) 80

4-9 جدول خلاصه نتایج آزمون من - کندال ( سریهای سالیانه سالیانه و فصلی حداقل و حداکثر درجه حرارت و بارندگی ) ..................................................................................................... 112

4-10 جدول خلاصه نتایج آزمون من - کندال ( متوسط درجه حرارت حداقل ، ماهانه ) 113

4-11 جدول خلاصه نتایج آزمون من - کندال ( متوسط درجه حرارت حداکثر ، ماهانه ) 114

4-12 جدول خلاصه نتایج آزمون من - کندال ( بارش ماهانه ) ....................... 115

4-13 جدول معادلات رگرسیون خطی تغییرات دما ( متوسط حداکثر و متوسط حداقل ) و بارش
( سریهای سالانه و فصلی ) ................................................................... 120

4-14 جدول معادلات رگرسیون خطی تغییرات دما ( متوسط حداکثر و متوسط حداقل ( سریهای ماهانه ) 122

4-15 جدول معادلات رگرسیون خطی تغییرات بارش ( سریهای ماهانه ) .......... 123

فهرست شکلها

1-1 شکل نمودار نرخ افزایش تمرکز دی اکسید کربن در جو بر اساس اندازه گیری ایستگاه مانالوا 5

3-1 شکل نقشه سیاسی استان خراسان رضوی ............................................ 40

3-2 شکل نقشه توپوگرافی استان خراسان رضوی ....................................... 42

3-3 شکل نقشه تقسیمات آب و هوایی و انواع توده هوا در استان خراسان رضوی . 47

3-4 شکل نقشه نقاط هم باران در استان خراسان رضوی ................................ 57

3-5 شکل نقشه نقاط هم دما در استان خراسان رضوی .................................. 60

4-1 شکل نمودارهای سالیانه و فصلی ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه مشهد...... 82

4-2 شکل نمودارهای سالیانه و فصلی ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه تربت حیدریه 84

4-3 شکل نمودارهای سالیانه و فصلی ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه سبزوار... 86

4-4 شکل نمودارهای سالیانه و فصلی ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه قوچان..... 88

4-5 شکل نمودارهای سالیانه و فصلی ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه سرخس... 90

4-6 شکل نمودارهای ماهانه ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه مشهد................. 91

4-7 شکل نمودارهای ماهانه ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه تربت حیدریه....... 95

4-8 شکل نمودارهای ماهانه ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه سبزوار ............. 98

4-9 شکل نمودارهای ماهانه ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه قوچان............... 102

4-10 شکل نمودارهای ماهانه ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه سرخس........... 103

4-11 شکل نمودارهای سالیانه و فصلی ( بارش ) آزمون من - کندال در ایستگاههای
متفاوت............................................................................................ 105

4-12 شکل نمودارهای ماهانه ( بارش ) آزمون من - کندال ایستگاه مشهد........... 106

4-13 شکل نمودارهای ماهانه ( بارش ) آزمون من - کندال ایستگاه تربت حیدریه 107

4-14 شکل نمودارهای ماهانه ( بارش ) آزمون - من کندال ایستگاه سبزوار ....... 108

4-15 شکل نمودار ماهانه ( بارش ) آزمون من - کندال ایستگاه قوچان و سرخس.. 109

چکیده

هدف از این تحقیق بررسی تغییرات و روند میانگین دراز مدت سالیانه ، فصلی و ماهانه دمای حداکثر ، دمای حداقل و بارش از طریق روشهای آماری سری زمانی و گرافیکی با استفاده از آزمون من کندال است. در این تحقیق 5 ایستگاه سینوپتیکی در استان خراسان رضوی مورد بررسی قرار گرفت. سری های همگون بوسیله rans test تصحیح و شناسایی گردید . آزمون تصادفی بودن داده ها از طریق من کندال ( mann - kendall ) صورت گرفت . سری هایی که تغییرات و روند قابل توجهی در سطح اطمینان 5% = نشان دادند ، با استفاده از آزمون u و u' من کندال ، شکل تغییر ( کاهشی یا افزایشی ) نوع تغییر ( ناگهانی یا روند ) و زمان تغییر تعیین شد سپس با استفاده از معادله رگرسیون خطی و ضریب همبستگی ، میزان تغییرات هر سری در طول دوره آماری و تحلیل ارتباط هر متغیر با زمان بدست آمد در نهایت به جهت آشکارسازی معناداری نتایج در صورت نرمال بودن داده ها از آزمونهای پارامتریک T-Test و F و در صورت نرمال نبودن آنها از آزمونهای ناپارامتریک من ویتنی و کروسکال والیس استفاده گردید. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در سریهای سالیانه و فصلی دما در همه ایستگاهها روند گرمایشی در فصول تابستان ، پائیز و زمستان مشاهده می شود همچنین در داده های حداکثر دما شکل غالب با افزایش درجه حرارت فصل پائیز
( بجز تربت حیدریه ) می باشد در سری های ماهانه سری حداقل دما تمامی ایستگاهها دارای سیر صعودی می باشد و نیز سری حداکثر دما ( بجز تربت حیدریه ) نرخ افزایشی دما را نشان می د هد ( تغییر محل ایستگاه ) . نرخ افزایشی حداقل دما بارزتر از نرخ افزایشی حداکثر آن است و می تواند به عنوان نمایه ای از تغییر اقلیم در استان باشد.

در سری های بارش روندهای افزایشی در فصل تابستان و اوایل پائیز مشاهده می شود که بیانگر افزایش بارش های تابستانه و تغییر الگوی بارش است. اگرچه روندهای افزایشی در بارش از سطح معنادار قابل قبولی برخوردار نیست اما نشانگر تغییر رژیم بارش به سمت بارش های مونسونی می باشد.

واژگان کلیدی : تغییر اقلیم ، من کندال ، جهش ، روند ، سطح معناداری ، خراسان رضوی

فصل اول

کلیات طرح

1-1- مقدمه

1-1-1- کلیات و تعاریف

اقلیم از واژه یونانی کلیما گرفته شده و به طور کلی عبارت از : شرایط غالب هوا در دراز مدت است در واقع اقلیم یک مکان، از مجموعه عناصر و عوامل تشکیل شده است که نسبت تغییرات عناصر به عوامل اقلیمی بیشتر می باشد که برآیند آنها شرایط خاصی را از لحاظ آب و هوا ایجاد می کند که معرف مکان خاص خود می باشد .( علیجانی ، 1383 ، 5 )

اقلیم مهمترین عامل دگرگونی و تکامل موجودات زنده و خاک می باشد بنابراین تغییر اقلیم به معنای تغییر نوع و فراوانی موجودات است البته موجودات زنده قادر به سازگاری با محیط می باشند اما با افزایش سرعت تغییرات، از این توانایی کاسته شده و اثرات زیانبار تغییر اقلیم که افزایش ناپایداری ناشی از حذف برخی گونه ها و نیز نامساعد شدن شرایط برای گونه های باقیمانده می باشد، بیشتر آشکار می شود. به طور مسلم زیان وارده به گیاهان بیش از سایر موجودات می باشد، گیاهان حلقه اول زنجیره مواد غذایی بوده و لذا نوسان آنها سبب تشدید اثرات در سایر حلقه ها و نهایتاً انسان خواهد شد و تصور چنین اثرات زیانباری سبب شده است تا مقوله تغییر اقلیم مجدداً مطرح، پیگیری و راه حلهایی جهت مقابله با آن ارائه شود ( ذوالفقاری ، 1374 ، 52 )

بررسی جزئیات اقلیم های گذشته نشان می هد که اقلیم در رده های زمانی اعم از دوره های چند دهه ای تا چند میلیون سالی تغییر نموده است. پس این مسأله که اقلیم آینده متفاوت با اقلیم حال باشد، متحمل به نظر می رسد تا اینکه مشابه اقلیم امروزی باشد. بررسی های تمرکز یافته روی فعالیت های انسانی و تاثیر آن بر روی محیط ثابت می کند، تغییرپذیری اقلیم جهانی بیشتر شده است. ( عزیزی ، 1383 ، 12 )

تا کنون نظریات مختلفی جهت توجیه روند این تغییرات ارائه شده است که از آن جمله می توان به تئوری چگالی انرژی خورشید، تئوری گلخانه ای و گرد و غبار آتشفشانی اشاره کرد. معتبرترین نظریه، تئوری گلخانه ای است. مهمترین این گازها دی اکسید کربن ( 61% ) متان ( 15% ) و CFC
( هالوکربن ها ) (11% ) می باشد که در مجموع 87% از تغییرات را سبب می شود. این گازها اگرچه از منابع طبیعی نیز تولید می شوند اما افزایش ناگهانی آنها به واسطه تشدید فعالیتهای بشر می باشد. ( کوچکی ، 1376 ، 29 ) شواهد بسیار قوی وجود دارد که گرمایش جهانی در پنجاه سال اخیر به دلیل فعالیتهای انسانی است.

با افزایش دما، آینده ها و گازهای گلخانه ای ، مناطق متعددی از کره زمین دستخوش تغییرات شگرف اقلیمی شده اند. وقوع طوفانهای سهمگین در اقصی نقاط جهان و همچنین وقوع سایر
پدیده های حدی اقلیمی از تغییرات اقلیمی گسترده در کره زمین حکایت دارند. این تغییرات
می توانند روی زیست بوم طبیعی و فعالیت جوامع بشری تاثیرگذار باشند. تغییر دمای پیش بینی شده جهانی در قرن بیست و یکم حدود 2 تا 10 برابر بزرگتر از افزایش دمایی است که در صد سال گذشته رخ داده است. تغییرات فوق الذکر منافع و مضراتی برای انسان و طبیعت دارد، اما اگر سرعت افزایش دما بزرگتر باشد، مضرات آن نیز گسترده تر و بیشتر خواهد بود. ( بابائیان ، 1385 ، 118 )

بر اساس مطالعات انجام شده در سنجش مستقیم میزان گاز کربنیک جو از اوایل 1957 در ایستگاه مونالوا ( mouna – loa ) در هاوایی ( که در معرض تاثیر فعالیتهای صنعتی قرار ندارد ) تغییرات افزایشی این گاز را نشان می دهد. ( شکل 1-1 )

March 2004

شکل 1-1 نمودار نرخ افزایش تمرکز دی اکسید کربن در جو بر اساس اندازه گیری ایستگاه مانالوا در

جزیره هاوایی بر حسب ( قسمت بر میلیون حجم بر سال )

ملاحظه می شود که میزان گاز کربنیک در 1957 حدود 314 قسمت در میلیون ppm بوده است در حالی که حدود 20 سال ، مقدار آن به ppm 330 رسیده است احتمالاً مقدار گاز کربنیک جو در قرن گذشته ppm 290 ، یعنی 029/0 درصد حجمی بوده است. البته مقداری از این گاز را اقیانوسها جذب می کند، اما باید توجه داشت که قدرت جذب اقیانوس محدود است، بنابراین می توان تصور کرد که با اشباع شدن آب اقیانوس از این گاز ، روند افزایش مقدار گاز کربنیک جو شتابی قابل ملاحظه بیابد. برای آگاهی از میزان تغییر احتمالی اقلیم ، مدلهای بسیاری از فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی در جو با توجه به رابطه متقابل جو با آب اقیانوسها، پوشش گیاهی ، پهنه های یخ و برف لازم است . در عین حال ، رطوبت جو و میزان بارندگی رو به فزونی خواهد رفت و در حالی که تغییرات اقلیمی در عرضهای جغرافیایی پایین چندان زیاد نخواهد بود، در عرضهای بالا به دلیل کاهش میزان آلبدو، شدیدترین تغییرات اقلیمی پدید خواهد آمد.

بنابر اظهارات نظر کارشناسان محیط زیست آمریکا ، از آنجا که افزایش دما در مناطق قطبی می تواند بیش از دو برابر میانگین ( سال 2100 حدود 5 درجه سلسیوس ) یاد شده باشد، پهنه های یخ در ابعادی وسیع ذوب خواهد شد و این پدیده بسیاری از کرانه های ساحلی را به زیر آب خواهد کشید. تغییرات اقلیمی بسیار متنوع محلی ممکن است توزیع کشت و سیستمهای کشاورزی راکاملاً در هم بریزد. در دنیایی که فضای زندگی انسانها در آن تثبیت شده است و امکان مهاجرت و جا به جایی وسیع همچون گذشته وجود ندارد، نوسانها و تغییرات اقلیمی ، حتی اگر جنبه های منفی تغییر اقلیم در یک منطقه بتواند با جنبه های مثبت آن در منطقه ای دیگر برابری کند، باعث ایجاد مسائل و مصایب بغرنج و پیچیده ای خواهد شد. تنها با هشیاری و کنترل و اجرای طرحهای جامع توأم با برنامه ریزی های دقیق و صحیح و سرانجام مشارکت همه مردم جهان می توان از ابعاد اینگونه ضایعات کاست و به آینده زمین امید داشت. ( علیجانی ، 1383 ، 425-424 )

1-1-2- بیان ضرورت و انگیزه انتخاب موضوع

امروزه تغییر اقلیم یک موضوع اصلی در مجامع علمی و دانشگاهی است اما از ابتدای قرن بیستم تا کنون این روند نیز شدت پیدا کرده است که علت این تغییرات طبیعی نبوده، بلکه ناشی از
فعالیت های مختلف بشری می باشد. جهت درک بهتر تعریفی از آن ارائه می کنیم. تغییر اقلیم عبارت از تعیین بین میانگین مقادیر طولانی مدت یک پارامتر اقلیمی و آماری است که در اینجا میانگین در فواصل زمانی خاص ، مثلاً چندین دهه گرفته می شود. ( غلامی ، بیرقدار ، 1374 ، 43 )

بدین ترتیب هر گونه تغییر در هر پارامتر اقلیمی همراه با روند است که این روند می تواند در جهت مثبت یا منفی باشد. جهت بررسی تغییرات اقلیمی اخیر بیشتر از دو پارامتر دما و بارش استفاده می شود، زیرا متغیرترین پارامتر اقلیمی نسبت به پدیده اقلیم این دو عنصر هستند و از آن جایی که مسئله تغییر اقلیم و تمایل زمین به گرم شدن و کاهش بارش های به هنگام و مفید و پیامدهای اکولوژی ، اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی ناشی از آن علاوه بر صاحبان علم، افکار دولتمردان و سیاستمداران را در سراسر دنیا به خود جلب کرده است، تا جایی که مسئله تغییر اقلیم و پیامدهای ناشی از آن با توجه به جمعیت رو به افزایش جهان مهمتر جلوه می نماید، و از طرفی بدون شناخت و آگاهی از وضعیت اقلیمی گذشته ، حال و آینده مدیران و برنامه ریزان قادر به اجرای برنامه های خود در زمینه های مختلف نیستند. همچنین اجرای طرحهای عمرانی . . . نیاز به شناخت تغییرات اقلیمی جهت برنامه ریزی صحیح و قابل قبول داشته و از این رو ضرورت و اهمیت مطالعات اقلیمی در کالبد برنامه ریزی خرد و کلان کشور قابل لمس است. از طرفی استان خراسان رضوی بعنوان یکی از قطبهای مهم اقتصادی ، صنعتی بالاخص کشاورزی در منطقه شمال شرق کشور محسوبمی شود . بررسی شناخت تغییرات اقلیمی این استان می تواند برنامه ریزان را قادر به اجرای برنامه آنها در زمینه های مختلف نماید.

1-1-3- سوالات تحقیق

به منظور بررسی روند تغییرات اقلیمی در خراسان رضوی سوالات زیر برای بحث و بررسی بیشتر مطرح گردید :

1 – آیا زمان وقوع تغییر در عناصر اقلیمی یکسان است ؟

3 – آیا نقاط تغییر ( ناگهانی ، روند ) از سطح معناداری برخوردار می باشد ؟

2 - آیا در سالهای اخیر عناصر اقلیمی روند افزایشی یا روند کاهشی داشته اند ؟

4 – آیا نمایه ای از تغییر اقلیم در استان مشاهده شده است ؟

لازم به ذکر است که این تحقیق جنبه شناختی داشته و هیچ فرضیه ای ، در راستای انجام آن وجود ندارد.

1-1-4- اهداف تحقیق :

این تحقیق در جستجوی شناخت تغییرات اقلیمی دما و بارش ، طی دوره آماری مشخص ، در راستای آگاهی از وجود یا عدم وجود تغییر دما و بارش می باشد تا ضمن شناخت تغییرات، نتایج حاصل از تحقیق در امور مختلف محیطی برای تدوین برنامه های منطقه ای مورد استفاده قرار گیرد. چنانچه که امروزه بیشتر مسائل اقتصادی اجتماعی بر اساس پروژه های دراز مدتی نظیر مدیریت منابع، آب ، آبیاری و خشکسالی ، احداث سد ، کشاورزی و . . . بر مبنای متوسط های اقلیمی در نظر گرفته می شود و بر اساس تجزیه و تحلیل میانگین داده ها ، صورت می گیرد . در صورتی که میانگین حداکثر و حداقل دما برای فهم اثرات تغییر اقلیم بر روی موضوعاتی مانند کشاورزی ، منابع آب و . . . بسیار مهم است هدفهای کلی این طرح بررسی تغییرات دما و بارش می باشد که اهداف مرحله ای آن به شرح ذیل می باشد :

1 – بررسی و شناخت تغییرات ماهانه ، فصلی و سالانه در پارامترهای دما ( حداکثر و حداقل ) و بارش مشخص شود .

2 –نمودارهای مربوطه به روندها و تغییرات در داده ها ترسیم شود .

3 – در صورت وجود روند، زمان آن تعیین گردد.

4 – در صورت وجود تغییرات ناگهانی ، زمان آن تعیین گردد.

5 – بررسی میزان تغییر در طول دوره آماری تعیین گردد.

6 - میزان سطح معناداری نقاط تغییر تعیین گردد.

7 – تجزیه و تحلیل نمودارها و نتیجه گیری کلی برای رسیدن به اهداف مورد نظر انجام شود .

1-1-5- مشکلات تحقیق

مهم ترین مساله و مشکل موجود، مربوط به آمارهای سازمان هواشناسی است که کماکن در
ایستگاه های سرتاسر کشور وجود دارد. به علت نبودن آمارهاو وجود گپ در آنها، نگارنده مجبور به بازسازی آمار ، برای چندین ماه در ایستگاه های مختلف شده است. از طرفی دیگر ناقص و ناکافی بودن اطلاعات دقیق در مورد منطقه ، به علت جدا شدن این استان از دو استان همجوار خود در سالهای اخیر ، نگارنده ملزم به مراجعه مکرر به سازمان های مختلف، جهت در کنار هم قرار دادن مطالب گسسته و بررسی و تجزیه و تحلیل آنها، نموده است و همچنین به دلیل حجم آمارهای موجود و تجزیه و تحلیل ( 207 ) جدول و ( 207) نمودار بدست آمده در سه پارامتر حداقل دما ، حداکثر دما، بارش ، به صورت ماهانه ، فصلی ، سالانه در طی دوره آماری ( 2005-1959 ) در سه شهر مشهد ، سبزوار و تربت حیدریه و دوره آماری ( 2005 – 1985 ) در دو شهر سرخس و قوچان می باشد . این مسائل و مشکلات نیز در جهت به تعویق افتادن روند انجام آن، دامن زده اند. با همه این موارد تا جایی که امکان داشت سعی شد که آمارها و اطلاعات درست و صحیح ارائه شود تا بر غنای پایان نامه افزوده شود.

فصل دوم

مطالعات نظری

2-1- پیشینه تحقیق

یکی از مسائل مهم که مورد توجه متخصصین رشته های مختلف می باشد تغییر اقلیم در جهان است. توجه به این مسئله که اختلاف متوسط درجه حرارت در حال حاضر با سردترین دوره یخچالی فقط 5 درجه بوده می تواند اهمیت مطالعات تغییر اقلیم را بیان نماید. سالهای قبل از انقلاب صنعتی تقسیم بندی اقلیمی رایج بوده و به واسطه ی تاثیر مستقیم و سرنوشت ساز اقلیم در زندگی انسان ، این پدیده مورد توجه دانشمندان از گذشته های دور بوده است. لیکن پس از انقلاب صنعتی که فعالیت های ناشی از آن سبب افزایش گازهای گلخانه ای و تغییر در ترکیبات جو را به همراه داشته، مسأله تغییر اقلیم مورد توجه دانشمندان هواشناسی و اقلیم شناسی قرار گرفت. توجه جهانی به مسائل اقلیمی در غالب کنفرانس های بین المللی هواشناسی در اگوست 1853 در بروکسل نمود پیدا کرد و اولین کنگره هواشناسی از دوم تا شانزدهم سپتامبر 1873 بر جهانی شدن فعالیتهای هواشناسی تاکید کردند. ( نوریان ، 1366 ، 17 )

پس از تشکیل[1] WMO در سال 1950 داده های این ایستگاه که حاوی اندازه گیری ازن و گازهای گلخانه ای بود در تشریح و تبیین اقلیم بکار گرفته شد. در این راستا فعالیتها و توافقات جهانی در زمینه تغییر اقلیم و نحوه کنترل آن مورد بررسی قرار گرفت.

بر اساس نظر هیئت بین الملل تغییر اقلیم ، میانگین دمای سطح کره زمین در سده بیستم در حدود 6/0 درجه سانتیگراد افزایش یافته است و دما در 8 کیلومتری پایینی جو نیز در چهار دهه گذشته پیوسته روند افزایشی داشته است . (JENKINS & Etal 1990 , 365 )

بر اساس نتایج پژوهش های انجام شده، نشانه های تغییرات اقلیمی در سرتاسر جهان یکسان نیست. در حالی که در برخی از نقاط دنیا افزایش بارندگی و کاهش دما مشاهده می شود، سایر مناطق دنیا از کاهش بارندگی و افزایش دما رنج می برند. هر چند نتایج بسیاری از پژوهش ها بیانگر روند افزایشی و یا کاهشی در بارندگی های سالانه، فصلی و ماهانه می باشند ، اما بیشتر این روندها از نظر آماری معنی دار نیستند .

2-1-1- بررسی تغییر اقلیم در سطوح جهانی و منطقه ای

کارل و رابیسم ( carlond Rebsame ) 1984 ، با بررسی میانگین دوره های متوالی 20 ، 10 ، 5 ساله دما و بارندگی روند تغییرات اقلیمی را در کل کشور آمریکا و بانکرس و میلر ( miller ) 1993 ، در ایالت واکوتای جنوبی مورد بررسی قرار دادند و نشان دادند که دمای هوا رو به افزایش است و از نظر بارندگی برخی از مناطق به خشکی و برخی دیگر به مرطوب شدن گرایش دارند.

در نیمکره جنوبی هم محققان بسیاری افزایش دما را به صورت منطقه ای مورد بررسی قرار دادند برای مثال لاچ ( Louch ) 1995 ، با استفاده از آزمون من کندال میانگین حداقل و حداکثرها را در کوئیزلند استرالیا در بین سالهای 1910 و 1987 مورد بررسی قرار داد و متوجه شد میانگین حداقل دمای روزانه به طور قابل توجهی افزایش و دامنه روزانه در فصلهای تابستان و زمستان کاهش داشته است. اعتقاد بر این است که کاهش مشاهده شده در دامنه دمای روزانه که در دیگر قسمتهای جهان نیز مشاهده شده نتیجه افزایش در پوشش ابر می باشد که موجب کاهش حداکثر دمای روزانه و افزایش حداقل دمای روزانه شده است.

نیلکسون و پالئو ( Nichelson and palao ) 1993 ، به این نکته اشاره کردند که سری بارش ساحل در غرب افریقا از سال 1950 روندی کاهشی را نشان داده است ، که سبب خشکسالی شدید بین سالهای 1986 تا 1990 در این منطقه شده است. استبان ( Esteban ) 1995 ، و همکارانش در مطالعه ای که در 15 ایستگاه فلات اسپانیا به روی میانگین حداکثر و حداقل ها در صد سال اخیر انجام داده اند با استفاده از آزمون ناپارامتری من کندال به کشف روند و تغییرات سریع سری زمانی پرداختند و مشاهده نمودند که حداقل و میانگین دما افزایش داشته و میانگین حداکثر دما رفتار خاصی نداشته است و بدین ترتیب رابطه بین رشد شهری و افزایش احتمالی حداقل دما را مورد بررسی قرار دادند.

جا ( Jae ) 1996 ، در چین، با استفاده از شاخص خشکی اتمسفری و آزمون من کندال به منطقه بندی اقلیمی چین پرداخته و زمان و مکان تغییرات ناگهانی اقلیم را در این کشور تعیین نموده است .

مطالعات نشان داده است که در بیشتر نقاط یونان و ترکیه یک روند معمول کاهشی و کاهش های ناگهانی در بیش از 30 سال طی اوایل دهه 1970 و سال های 1982 تا 1993 وجود دارد. به همین ترتیب قابل توجه است که هنگام تغییرات بارندگی در شرق مدیترانه ، ناشی از تغییرات گردش اتمسفری ، سبب افزایش گرمای گلخانه ای ثبت شده است. استفاده از روش های آماری در این راستا نشان دهنده افزایش ، در قسمت های شمالی و کاهش تدریجی به سمت جنوب می باشد و برآورد تغییرات بارش مدیترانه ای نشان می دهد که در آینده مشاهده کمی ، کاهش بارندگی در یونان و قسمت هایی از غرب ترکیه در فصول بارش می باشیم.

کونکل و همکارانش ( Konkel ) 1999 ، با کمک روش من کندال روند بارش های سنگین در ایالات متحده و کانادا را مطالعه کرده اند و دریافته اند که تغییرات ده ساله در داده ها غالب بوده است. در این بررسی آشکار شده است که تعداد بارش های سنگین در طی دهه های 1930 تا 1950 کمتر از میانگین ، در دهه 1940 بالاتر از میانگین و دهه های 1960 و 1970 در حد میانگین بوده است. در دهه های اخیر یعنی دهه 1980 و 1990 هم تغییرات سالانه، تعداد بارش های سنگین افزایش یافته است و هم بر فراوانی این گونه بارش ها در ایالت متحده و کانادا افزوده شده است.

چانک و همکارانش ( Chung ) 2000 ، روند بارش و دمای کره را طی سده گذشته مطالعه
کرده اند . نتایج تحقیقات نشان می دهد که طی سده گذشته بارش سالانه کره افزایش یافته است. این افزایش به تقویت سیستم های همرفتی در طی تابستان بر می گردد زیرا نیمی از بارش کره تابستانه است.

راموس ( Ramus ) 2001 ، اگرچه روند معنی دار در بارندگی های سالانه منطقه مدیترانه پیدا نکرد، اما دلوئیس ( Deluis ) و همکاران 2000 ، و گنزالس – هیدالگو و همکاران
( Gonzales – Hidalgo ) 2001 ، نشان دادند که روند بارندگی در ارتباط با تغییرپذیری سالانه بارندگی در مناطق مربوط والنیسا – اسپانیا به طور معنی داری کاهشی است.

با بهره گیری از آزمون های پارامتری و ناپارامتری ، زو و همکاران ( Zu ) 2003 ، روند تغییرات بارندگی را در کشور ژاپن بررسی نمودند و چنین نتیجه گیری کردند که مقدار بارندگی متوسط در ژاپن ، تغییرات ناگهانی زیادی را تجربه کرده است، در حالیکه هیچ نشانه ای از روند کاهشی و یا افزایشی یکنواخت به چشم نمی خورد. پیکارتا و همکاران ( piccareta ) 2004 ، به این نتیجه رسیدند که مقدار بارندگی سالانه در بسیاری از ایستگاه های باسیلیکا – اسپانیا دارای روند منفی است و مقدار میانگین کاهش بارندگی سالانه در این ایستگاه ها در 30 سال گذشته در حدود 156 میلیمتر بوده است.

2-1-2- بررسی تغییر اقلیم در ایران

ایران در سال 1338 به عضویت سازمان جهانی هواشناسی درآمده که قبل از انقلاب تنها به جنبه های توصیفی هوا می پرداختند. بعد از انقلاب به مسئله خودکفایی در امر کشاورزی ، چند ایستگاه کشاورزی دائر و اطلاعات اقلیمی مورد نیاز کشاورزی را در اختیار سازمانهای مربوطه قرار داده که باز در زمینه مسائل کاربردی تا سالهای اخیر کمتر فعالیتی انجام شده است . تغییرات اقلیمی نیز ، با توجه به اینکه ایران بعنوان عضو 160 از کنوانسیون تغییر آب و هوا در سال 1992 آن را امضاء نمود و در سال 1996 در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید . ( زینل زاده ، 1354 ، 17 ) ، چندان مورد توجه قرار نگرفته و تنها در سالهای اخیر معدود مقالاتی در این زمینه به رشته تحریر درآمده که آن هم بیشتر جنبه های توصیفی مورد توجه قرار داده اند ولی مطالعات موردی و ناحیه ای قابل توجهی انجام شده است. چنانچه کاویانی ( 1376 ) رژیم های بارش ایران را بررسی کرده و انواع قلمروهای آبی ایران را شناسایی کرده است غیور ( 1375 ) ، تغییرات بارش ایستگاه های دارای آمار بلند مدت را تجزیه و تحلیل نموده و در برخی از نقاط روند افزایشی و در برخی روند کاهشی مشاهده کرده است.

تحقیقات پیرامون وجود یا عدم وجود روند در دما و بارش در ایران صورت گرفته است که در پی یک بررسی در میانگین دمای سالیانه و فصلی ایستگاه مهر آباد در دوره ( 1993 – 1951 ) تشدید دامنه نوسان در زمستان مشاهده گردید. همچنین روند تغییرات دمای فصلی زمستان منفی ولی روند سالانه و فصول دیگر مثبت تشخیص داده شد در طول دوره مطالعه دمای متوسط سالانه یک درجه و فصول بهار تاپائیز به ترتیب 64/1 – 68/1 – 58/1 درجه سانتیگراد افزایش داشته است. علیجانی ( 1375 ) درتحقیقی دیگر آمار یکصد ساله باران سنجی تهران مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و کاهش روند بارندگی در سالهای اخیر و رگبارهای کمیاب با شدت زیاد و مدت کم مشاهده گردیده است و همچنین ایشان با بررسی در میانگین فصلی و سالیانه دما در چهار ایستگاه ( تهران – تبریز – اصفهان – بوشهر ) در بین سالهای 1993 – 1951 روند افزایشی غالبی در این ایستگاهها وجود ندارد و در فصول سرد روندی وجود ندارد و در نتیجه در انتهای تحقیق وجود نوسانات اقلیمی را در سطح کشور نشان می دهد.

مسعودیان ، ( 1376 ) به بررسی اثرات گرم ترشدن سیاره بر چرخه آب پرداخته و نشان داده اند که با افزایش دما، بحران آب منطقه خشک تشدید خواهد شد و انگیزه این مطالعات شناسایی نشانه های تغییرات اقلیمی در مقیاس سیاره ای تا محلی و بررسی پیامدهای این تغییرات برای بخش های اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی بوده است.

رستمیان ( 1377 ) تحقیقی بر روی شمال ایران انجام داده ، با استفاده از دو عنصر دما و بارش از طریق آزمون من کندال صورت گرفته است که هیچ گونه روندی را مشاهده نکرده است. ولی پدیده کاهش دمای حداکثر و افزایش دمای حداقل در کل سال به جز زمستان مشاهده نموده که این پدیده در انزلی شدیدتر بوده است.

رضیئتی ( 1379 ) در تحقیقی تحت عنوان الگوهای توزیع زمانی و مکانی بارش های کوتاه مدت در استان تهران ، روش های رتبه بندی ، احتمالی و استفاده از روابط شدت – مدت فراوانی را مورد مقایسه و ارزیابی قرار داده و به این نتیجه رسیده است که روش رتبه بندی مناسب ترین روش تعیین الگوی توزیع زمانی بارش می باشد.

هدایتی ( 1380) در تحقیقی تحت عنوان برخی مشخصه های آماری بارندگی تهران به این نتیجه رسیده است که وقوع بارشها در طی سالهای ( 1998 – 1994 ) در دهک پنجم قرار گرفته در حالی که در سال 1996 که یکی از سال های این دوره می باشد ، در دهک نهم بوده است و کمترین دهک مربوط به فصل پائیز و بیشترین دهک مربوط به فصل بهار بوده است.

روشنی ( 1382 ) به بررسی تغییرات اقلیمی سواحل جنوبی دریای خزر با عناصر دما ، بارش ، رطوبت ، ابرناکی از طریق آزمون من کندال پرداخته است . نتایج بدست آمده در طی سالهای ( 55-1994 ) نشان می دهد که زمان شروع بیشتر تغییرات ناگهانی و تغییرات از هر دو نوع روند و نوسان می باشد و وجود پدیده تغییر اقلیم در این ناحیه کاملاً محرز شناخته شده است.

موحدی ( 1384 ) در تحقیقی با عنوان بررسی تغییرات زمانی – مکانی دما و بارش در حوضه آبریز مارون به این نتیجه رسیده است که بارش حوضه تابعی خطی از تغییرات ارتفاعی است. ضمن اینکه علاوه بر تغییرات مکانی ، تغییرات زمانی ناشی نیز در بارش های حوضه دیده نشده است بطوریکه ناهنجاریهای بارش به خصوص در فصل پائیز ( و بعد از آن در تابستان و بهار ) نمایان تر شده است. این ناهنجاریها حاصل فعالیت ماهانه های همرفتی و پدیده آنسو می باشد و به دلیل دخالت عوامل مختلف و بعضاً ناشناخته در روند زمانی – مکانی عناصر اقلیمی حوضه نمی تواند از قطعیت مطلق برخوردار باشد.

کاویانی و عساکره ( 1384 ) در تحقیقی تحت عنوان بررسی آماری روند بلند مدت بارش سالانه اصفهان، به تحلیل رفتار بارش 103 ساله اصفهان از روش های خطی پرداخته اند که ضمن تشریح روش ناپارامتری من – کندال ، روند غیر خطی نیز مورد توجه قرار گرفته است نتیجه نشان داد که روند خطی ، سهمی و . . . نیز روند حاصل از آزمون رتبه ای من – کندال در سطح 05/0 خطا معنی دار نبوده و بارندگی اصفهان دارای رفتار پایدار بوده و تنها چهار فاز در بارندگی را تجربه نموده است.

با توجه به تحقیقات بسیار زیادی که در زمینه شناخت نوع و شکل تغییر اقلیم صورت گرفته است و از آن جایی که آزمون قدرتمند ناپارامتریک من – کندال در تعیین وجود یا عدم وجود در روند و تعیین تغییرات ناگهانی سری ها و زمان آن توانایی بالایی دارد و ضمناً در کشور ما از این روش کمتر در بررسی سری های اقلیمی استفاده شده ، لازم می آید نتایج کاربری این آزمون در سری های اقلیمی مورد بحث و بررسی قرار گیرد و با نتایج سایر نقاط جهان مقایسه گردد تا جایگاه تحولات اقلیمی کشورمان در جهان مشخص گردد .

لذا با توجه به اینکه تا کنون بررسی روند تغییرات اقلیمی دما و بارش در طی دوره های آماری موجود در خراسان رضوی انجام نشده است نگارنده تصمیم به بررسی و شناخت این تغییرات اقلیمی نموده است.

تغییرات اقلیمی در خراسان رضویعلل تغییرات اقلیمتغییر اقلیم در ایران

دانلود بررسی تأثیر رسانه های ارتباط جمعی در آگاهی و دانش سیاسی شهروندان در جوامع مختلف

بررسی تأثیر رسانه های ارتباط جمعی در آگاهی و دانش سیاسی شهروندان در جوامع مختلف

هدف اساسی از این تحقیق بررسی تأثیر رسانه های ارتباط جمعی در آگاهی و دانش سیاسی شهروندان در جوامع مختلف است البته درجه تأثیر بدست آمده از متوسطی حکایت خواهد داشت و نه عین درجات تأثیر چون امکان بررسی میدانی در این راستا امکان پذیر نبوده و ناچار تحقیق از کانال مدارک و مقالات و کتابها انجام گرفته و بعبارتی این بررسی تحقیقی است کتابخانه ای

دسته بندی	علوم اجتماعی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	166 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	213

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

مقدمه

هدف اساسی از این تحقیق بررسی تأثیر رسانه های ارتباط جمعی در آگاهی و دانش سیاسی شهروندان در جوامع مختلف است البته درجه تأثیر بدست آمده از متوسطی حکایت خواهد داشت و نه عین درجات تأثیر چون امکان بررسی میدانی در این راستا امکان پذیر نبوده و ناچار تحقیق از کانال مدارک و مقالات و کتابها انجام گرفته و بعبارتی این بررسی تحقیقی است کتابخانه ای .

در این بررسی در فصول مختلف از ارتباطات تعریف لازم بعمل آمده و روشهای مختلف ارتباطی بازگو شده و سپس رسانه ارتباط جمعی به طور مشخص تعریف شده و دورانهای مختلف ارتباطی را از کهکشان گوتمبرک تا امروز مورد توجه و بررسی قرار داده و در آخرین بحث همین مقوله به رسانه های مدرن و ماهواره ای نیز پرداخته شده است .

همچنین انواع رسانه ها را بررسی کرده ایم از رسانه نوشتاری و صوتی و تصویری در انواع نوع تصویری مثل سینما و تلویزیون و دیگر نمونه ها ، که در بحثی از قول مارشال مک لوهان آورده شده که در زمان ما همه چیز در حال رسانه ارتباطی شدن است .

دربحثی دیگردیدگاه های صاحب نظران ارتباطات از قبیل مک لوهان ، دیوید رایزمن و امثالهم تشریح گردیده و نزدیکی درجات اختلاف این نظرات پیش روی خواننده گذاشته شده است .

همچنین در فصلی مشخص از رابطه بنیادهای اجتماعی سیاسی و رسانه های ارتباط جمعی گفتگو شده ( گروه های فشار و اتحادیه های کارگری و اصناف دیگر ) و سرانجام از احزاب سیاسی این گونه اشاره گردیده که این بنیادهای اجتماعی و سیاسی چه نیازی به ابزارهای رسانه ای دارند و چگونه از آنها استفاده می کنند و در دنیای امروز این رابطه به چه طریقی در حال گسترش و توسعه است و باز در بخشی نقش وسایل ارتباط جمعی را در گسترش آموزش و انتقال خبر و تأثیر آنها در آگاه کردن مردم و پر کردن اوقات فراغت مردم یادآوری گردیده و بیشتر به این مطلب پرداخته شده که نهادهای سیاسی از ابزار ارتباطی چگونه استفاده می کنند و این نیاز آیا باید استمرار داشته باشد و یا مقطعی است و در این زمینه حق مطلب ادا گردیده و خصوصاً در ارتباط با نقش ماهواره در جهان امروز به اندازه لازم بحث نموده و دنیای آینده با نقش ابزارهای رسانه ای به خاطر انتقال اطلاعات پیش روی خواننده قرار گرفته است.

وضع یاد شده را در سالهای اخیر و بعبارتی امروز تشریح نموده و به جهان سوم نیز به طور اخص در این رابطه اشاره داشته ام .

کاری که انجام شده هرگز ادعا نمی کنم که کار کامل و بی نقصی است ولی می توان گفت آغازی است پیرامون موج سوم که موج ا مروز دنیای ماست موج ارتباطات در ارتباط با ابزار و موج اطلاعات در ارتباط با آگاهی بشر و انتقال آن از گوشه ای به گوشه دیگر جهان و سرانجام توجه به سرعتی که در ذرات این موج نهفته است و هشداری است به جهان سومی ها که دیگر فرصت زیادی برای توسعه یافتگی نداریم و یا حداقل فرصتی برای تلف کردن نداریم . اگر موج اول قرنها طول کشید اگر موج صنعت تنها دو قرن همراه بشر بود هیچ تضمینی نیست که موج سوم ده ها سال طول بکشد . نوع تکنولوژی سرعت و تحول پی در پی ممکن است در سالهای اول دو هزار موجی دیگر فرا راه بشر بگذارد ، در آن زمان جهان سوم چه جایگاهی خواهد داشت ، این تحقیق ما را هشداری است ضمن هدفهای خود – نیز – به این هدف خاص !

عصر ما دوران خاص ارتباطات را می گذراند و در این عصر با توسعه ابزار ارتباطی ، رساندن پیام از فاصله های دور به اشکال مختلف ، صاحبان نظر و متخصص را توانایی می بخشد که با انتقال پیام های خود ، اهداف خود را جامه عمل بپوشانند.

ابزار رسانه ای در این مقطع زمانی با سرعت و شکل خاص خود جهت رساندن پیام ( سیاسی ، اجتماعی . ... ) از نقطه ای به نقطه دیگر جهان عمل می کند و انسانها را در قاره ها و کشورهای مختلف تحت تأثیر قرار می دهد ، اگرچه به نظر بعضی از صاحبنظران ، دوران اخیر عصر پایان ایدئولوژیهاست ولی هنوز هم انسان ها از تأثیرپذیری مفاهیم ایدئولوژیها رها نشده و شاید هم به اعتبار عقیده گروه دیگری از صاحبان عقیده ایدئولوژی در پایان مسیر قرار نگرفته است . و اما آنچه مهم است این است که قدرتهای بزرگ برای استمرار قدرت خود از طرفی ناچار به حفظ قدرت اقتصادی هستند و از طرف دیگر برای بدست آوردن قدرت اقتصادی و یا ادامه این نوع قدرت ناچار به جمع آوری اطلاعات می باشند و آنچه که در این باره تکرار می شود این است که هر کس یا گروهی و یا کشوری اطلاعات بیشتری در اختیار داشته باشد از قدرت بیشتری برخوردار است .

پس لازمه حفظ قدرت اقتصادی ، داشتن اطلاعات بیشتر از دیگران است . چون داشتن اطلاعات بیشتر و تازه ها این توانایی را می بخشند که بدانند و بتوانند منابع مورد نیاز خود را ا زکجا و چگونه و با چه روشهایی به چنگ آورند .

در نتیجه اقتصاد نیاز اولیه انسانها و سیاست روش ظریف و حساب شده ای برای دسترسی به اقتصاد برتر است . در این صورت سیاستمداران مثل گذشته ، در دنیای امروز نمی توانند بدون دانستن علم و توانائی خاص در عرصه سیاست بازی کنند و اگر احزاب سیاسی را مهمترین نهاد اجتماعی و سیاسی بدانیم و این که همه تلاشها و توانها در احزاب سیاسی متمرکز است به مبارزات و پیکارها و تلاشهای صاحبان عقاید در احزاب متفاوت روشها و اشکال خاص خود را می بخشد تا هر یک از گروه ها بتواند برتری لازم را در این مبارزه به دست آورند و در نتیجه در مقام قدرت ، پارلمان و قدرت اجرائی جامعه را در اختیار داشته باشند .

در مبارزات و پیکارهای سیاسی ، پیام و ابزار پیام رسانی از اهمیت خاصی برخوردار می باشد و این جاست که اهمیت ارتباطات و رسانه ها مطرح می گردد و می بینیم که چگونه احزاب سیاسی در اولین نیاز خود پس از شکل دهی و سامان بخشی به ساختار درون حزبی یعنی سازمان ارتباط و ابزار آن بهاء می دهند .

تبلیغات ، گفتار ، جراید ، رادیو ، تلویزیون و اجتماعات و آموزش و ....... نیازی است که این نهادهای مهم سیاسی و اجتماعی برای داشتن ارتباط با عضو حزب در حد توان ، سعی می کنند آن را در اختیار بگیرند .

در این رساله تحقیقی نیز حتی المقدور سعی شده است با در نظر گرفتن تمامی این مطالب ، نقش وسایل ارتباط جمعی در آگاهی سیاسی مردم و بنیادهای سیاسی ، اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد .

روش تحقیق

در این تحقیق هدف اثبات تأثیر وسایل ارتباط جمعی در آگاهی مردم جوامع و ارتقاء دانش آنهاست از طریق برنامه های آموزشی . برنامه های آموزشی در این جا به مفهوم درس کلاسیک نیست بلکه به منظور انتقال آگاهی و دانش از طریق برنامه های متنوع است .

مفاهیم عبارتند از : رسانه ، ارتباطات ، اطلاعات ، رادیو ، تلویزیون ، ماهواره ، سینما ، روزنامه ، بنیادهای سیاسی ، بنیادهای اجتماعی ، گروه ، گروه فشار ، گروه ذینفوذ و بسیاری دیگر .

و اما متغیر این بررسی آموزش و آگاهی مردم جوامع است . جامعه مورد بررسی کشور های مختلف ( بطور عموم ) است و بنا به ضرورت ، انتخاب بعضی از جوامع به عنوان نمونه به دلیل محدود کردن بحث .

روش تحقیق کتابخانه ای است و از کلیه تألیفات و جزوات اساتید و تحقیقات دانشجویان استفاده شده ( عنوان تحقیقات تأثیر تلویزیون بر فرد و جامعه ، کارشناسی ارشد ، آقای سید محرم علوی ،سال 76 ) و ( ارتباطات در توسعه مشارکت ، خانم زهرایی ، کارشناسی ارشد ) و خود را در قالب های ادعائی این و یا آن ها محبوس نکرده ام .

فرضیه اصلی این تحقیق این است که وسایل ارتباط جمعی در روشن کردن و بالابردن آگاهی و افزایش درجات آموزش مردم جامعه اثرگذار می باشد .

فصل اول

رسانه های جمعی و افکار عمومی

از جمله عوامل اساسی شکل دادن افکار عمومی در جهان امروز رسانه های جمعی می باشد از این جهت در این جا لازم است هر یک از آنها را در شکل دادن به افکار عمومی بررسی کنیم .

رادیو

رادیو از دو جهت بر سایر رسانه های همگانی برتری دارد . هم انتقال پیام در آن سریع و بلافاصله است وهم پوشش وسیعی دارد . این رسانه بر موانع زمان و مکان به راحتی غلبه میکند : مانع زمانی را بر می دارد ، زیرا همان لحظه ای که پیام پخش می شود ، شنیده می شود و در نتیجه فاصله ای وجود ندارد . برمانع مکانی غلبه می کند زیرا امواج رادیو به راحتی ازمرزها و حتی قاره ها میگذرد و از این سوی جهان به آن سو می رسد .

این خصلت بین المللی بودن رادیو ، یعنی این که به راحتی می تواند از مرزهای کشورها به داخل نفوذ کند ، از یک سو می تواند آن را به وسیله ای برای نزدیکی ملتها به یکدیگر و تفاهم بیشتر آنها تبدیل کند و از سوی دیگر از آن مؤثرترین وسیله دستکاری افکار عمومی و تبلیغاتی در جهان ساخته است تا جایی که قدرت تبلیغاتی هر کشور به میزان گستره و پوششی است که امواج رادیویی آن کشور می تواند به دست آورد .

علاوه بر دوویژگی بالا ، رادیو چند امتیاز دیگر هم بر سایر رسانه ها دارد و از این جهت امروز در حوزه تبلیغاتی رایج ترین وسیلهاست . امتیاز اول آن است که چون پیامش شنیداری است ، برای دریافت پیام آن ، گیرنده نیازی به سواد خواندن و نوشتن ندارد و در نتیجه برای کشورهایی که میزان بی سوادی در آنها بالاست ، رسانه ای ایده آل است و امتیاز دیگر آنکه می تواند به راحتی به حوزه خصوصی زندگی پیامگیر نفوذ کند و درتمام لحظه های زندگی یار و همدم او باشد . علاوه بر آن ، چون ارتباط شفاهی است ، تأثیر آن از جهت روان شناختی بر پیامگیر صمیمانه تر و دلنشین تر است ، نوعی ارتباط منفعل است یعنی نیازی به این که پیامگیر مانند خواندن تلاش کند و برای فهم پیام افکار خود را کاملاً متمرکز کند ، ندارد .

ازاین گذشته ، ارتباط رادیویی بسیار ارزان و سهل است چون نیازی به وسیله نقلیه و جاده ندارد ، در حالی که روزنامه و نشریات چاپی برای آن که به دست پیامگیر برسد ، به جاده و وسیله نقلیه نیاز است . از همه اینها گذشته برای کشورهایی که وسعت آنها زیاد وجمعیت آن پراکنده است و دسترسی به گروه های متفرق به آسانی میسر نیست ، رادیو وسیله ارتباطی مطلوبی است . به علاوه استفاده از آن به نسبت رسانه های دیگر ارزان تر و راحت تر است ، به ویژه پس از اختراع ترانزیستور انقلاب عظیمی در زمینه استفاده از رادیو پدید آمد .

تنوع برنامه ها و موسیقی رادیو را وسیله ارتباطی جذابی می کند که بهتر از نوشته می تواند افراد را سرگرم کند ، به خصوص در کشورهایی که مردم با فرهنگ نوشتاری الفتی ندارند ، رادیو جاذبه خاصی دارد . از این جهت به نظر می رسد که رادیو همچنان دراکثر کشورها به ویژه کشورهای در حال رشد قویترین و مؤثرترین وسیله ارتباط جمعی باقی بماند . رادیو نه تنها می تواند وسیله تبلیغات سیاسی مؤثری باشد، بلکه می تواند نقش مهمی در آموزش عامه مردم در زمینه های گوناگون از مسائل اجتماعی تا خانه داری و بهداشت و غیره ایفا کند .

تلویزیون

تلویزیون به خاطر ارائه تصویر از رادیو جاذبه بیشتری دارد و بعد تازه ای بدان اضافه می کند که چشمها را به خود خیره می کند و به علاوه فهم پیام را آسانتر می سازد ، چون تصویر و صدا اطلاعات کاملتری به تماشاگر می دهد ، تماشاگر در تلویزیون آنچه رادیو می گوید می تواند به چشم ببیند و درک عمیقتری از آن پیدا کند . تلویزیون به خاطر تصویر به تخیل کمتری نیاز دارد . به عبارت دیگر اگر روزنامه و رادیو رسانه ای انتزاعی هستند و به تخیل نیاز دارند .

موضوع ارتباط ، از یونان باستان تا قرن هجدهم ، بیشتر از لحاظ ذهنی و محتوایی مطرح بوده است و اندیشمندان اجتماعی همواره ترغیب را معادل ارتباط می دانستند . با پیدایش انقلاب صنعتی و آغاز عصر روشنگری علمی و ادبی در اروپا مسأله ارتباطات بیشتر به قلمرو سیاسی ، اجتماعی گام نهاد و به طور مستقیم به امور روزمره حیات اجتماعی پیوند خورد و به عنوان یک پدیده عینی ، مورد توجه قرار گرفت . با پیچیدگی جامعه بشری و گسترش تکنولوژی ، توجه به شیوه انتشار و کانالهای پخش اندیشه های انسان ، اهمیت فزاینده ای یافت و موضوع ارتباطات ، ابعاد تازه تری به خود گرفت .

تلویزیون از جهت کنترل و تسلط بر افکار عمومی رسانه بسیار قوی و مؤثری است ، زیرا مانند رادیو به حوزه خصوصی زندگی افراد نفوذ می کند و با ارائه تصویر و رنگ و کلام و موسیقی تماشاگر را افسون می کند .

در کشورهای پیشرفته امروز رادیو به عنوان وسیله ارتباط بین المللی و تلویزیون وسیله ارتباط داخلی مورد استفاده قرار می گیرد . ولی باز رادیو همچنان نفوذ خود را در داخل هم حفظ کرده است . حتی در کشورهایی مثل آمریکا که تحت سلطه تلویزیون است ، استفاده از رادیو روز به روز بیشتر می شود . ولی رادیو هم خصلیت خود را تغییر داده است . امروزه در اکثر خانه ها چند رادیو و رادیوهای جیبی وجود دارد ، که اساساً برای گرفتن خبر و موسیقی از آن استفاده می شود . تلویزیون در مقابل منبع اصلی فیلمها ، فیلمهای مستند ، سریالها ، نمایشنامه ها و رپرتاژهای خبری است و جنبه سرگرم کنندگی آن قوی است .

نقش تلویزیون با رعایت تمام مسائل و جوانب ، نقش مثبتی است . تلویزیون بسیار می آموزد . این نکته به اثبات رسیده است که اگر تلویزیون وجود نداشت بسیاری از مسائل بزرگ فرهنگ و شناخت بشر برای بسیاری از افراد مردم ناشناخته می ماند .

مطمئناً اگر تلویزیون نبود مسائلی چون جنایات صربها در بوسنی ، باخ ، ...... برای میلیونها تن از مردم ناشناخته می ماند و یا لااقل شناسایی آنان از این موضوعات در حدی بسیار سطحی و کم عمق متوقف می شد . تلویزیون در تغییر و رویه زندگی دنیاست و این امکان را می دهد تا درباره همه چیز مطلع باشیم . زنها را از تنهایی خارج می کند ، یکنواختی زندگی عادی را از میان برداشته ، زبان گفتگو و بیان مطالب راتقویت کرده است .

تلویزیون علت اعمال افراد است که درعین حال آثار اجتماعی را به دنبال دارد ، آثاری که در محدوده کشور و یا ملتی قابل بحث و بررسی نیستند و به ملت و کشور خاصی تعلق ندارند .

بشریت امروز در مرحله ای از رشد ، همسانی و همگونی قرار گرفته که صورت تکوین آن به طرزی خارق العاده سریع است . سرنوشت آینده آنان و صورت و حال فردایشان را مشخص خواهد کرد . در کشورهایی که بیسوادی زیاد است و یا سطح سواد و آگاهی پایین است ، تلویزیون یکی از قویترین وسایل و شاید تواناترین وسیله ای است که استفاده امروز بشری و دگرگونی جامعه را در اختیار دارد .

اما از طرفی که انسان را آگاه می کند و به انسان تعلیم می دهد آیا واقعاً انسان را تربیت می کند ؟ « لز » می گوید : « اینک رقابت و سابقه ای در تمدن ما میان تعلیم و تربیت و فاجعه در نظر گرفته است و اگر ما این مسابقه را ببریم آیا قرن بیست و یکمی برای تمدن ما وجود خواهد داشت ؟ »

ایجاد بحران ، صدور بحران ، تحریک احساسات ، فضا سازی ، ایجاد انگیزه ، تهدید ، ابعاد وحشت ، شکوفایی خلاقیتها ، تحقیر ، قدرت نمائی ، ایجاد شوق و نفاق ، رفع تنش ، بی تفاوتی ، برقراری تفاهم ، بی اعتنایی و القاء مواردی که در جهت دار و هدفمندار شدن نگرشها و سوق دادن آنها به قسمتی که خواسته ها و اهداف در آن سو شکل می گیرد از توانائیها وقابلیتهایی است که رسانه های جمعی در عصر حاضر عهده دار آن هستند .

نقش رادیو و به ویژه تلویزیون به دلیل گستردگی فراگیری ، جامعه پذیری نسبی و ایجاد تحول و تحرک سریع ، از نقش دیگر رسانه ها شاخص تر و بهتر خودنمایی می کند .

تلویزیون به عنوان وسیله ای برای شکل دادن به افکار عمومی با طرح معضلات اجتماعی وسایل مربوط به سیاست داخلی و خارجی و همچنین با عرضه برنامه های تفریحی و نمایشی اش نقش خود را ایفاء می کند . این وسیله شگفت انگیز و قدرتمند در اکثر کشورها ملزم به ارائه یک پیام ایدئولوژیک است که آن هم از سوی طبقه حاکم تعیین می شود . در بسیاری کشورها تصویر سازی از سیاستمداران و شناساندن آنها در جهت شکل دادن به افکار عمومی و گرایشهای مردم وظیفه اصلی تلویزیون به شمار می رود ، وسایل ارتباط جمعی با داشتن وظیفه خبری آموزشی ، تفریحی – تبلیغی ، راهنمایی و راهبردی می توانند بهترین ابزار برای بالا بردن سطح دانش و فرهنگ ملی در جامعه باشند .

در این میان تلویزیون با استفاده از جذابیتهای تصویری ، رنگ ، صدا و موسیقی می تواند سریع تر توجه مخاطب را جلب و پیام خویش را با نفوذ بیشتری ارائه کند . در این جا آنچه مهم است ارائه برنامه های پرمحتوا و نحوه برنامه ریزی برای استفاده مخاطبان است . متأسفانه در کشور ما تقریباً همه برنامه های تلویزیون ، از یک قالب کلیشه ای و تکراری پیروی می کنند ، بی هیچ خلاقیت خاصی . یک دوربین ، یک مجری و یک دستگاه میکسر تصویر که قادر باشد هزار و یک ترفند را بر سر تصویر بیاورد ، کافیست تا یک برنامه چند ساعتی تولید شود .

مطبوعات

روزنامه هم ارزان است و هم حداقل در شهرها قابل دسترسی مهمترین نقش روزنامه ها دادن خبر و تفسیر وقایع روزمره است . این وقایع روزمره می تواند از جرم و جنایت محلی باشد تا جنگهای داخلی و خارجی . مطالعه نشان می دهد که روزنامه ها به جز خبررسانی نقشهای دیگری دارند که شاید از خبر هم مهمتر نشان می دهد روزنامه ها به جز خبررسانی نقشهای دیگری دارند که شاید از خبر مهم تر باشد . مثل آگهی نیازمندیها ، آگهی های ترحیم ، قیمت ارز و سهام ، آگهی های استخدام و برنامه های تلویزیون ، سمینارها و اخبار ورزشی و .......

مجلات بیشتر جنبه سرگرمی یا تخصصی دارند و اطلاعات خاصی را برای گروه معینی می دهند . مجلات سرگرم کننده تیراژ وسیع تری دارند و می توانند حاوی خبرها ، رپرتاژها ، مطلب خواندنی ، تفسیرها و غیره باشند .

یکی از ویژگی های روزنامه از جهت تأثیر روی افکار عمومی آن است که روزنامه می تواند به علت تنوع ، هر گروه خاصی را مخاطب قرار دهد و با زبان خود آنها با آنها ارتباط برقرار کند و مطالب مورد علاقه آنها را منتشر کند و این چیزی است که در رادیو و تلویزیون به آن اندازه ، امکان ندارد . حتی مطالب یک روزنامه واحد می تواند آن قدر متنوع باشد که برای تمام گروه های خاص قابل استفاده شود.

به طور کلی باید گفت که روزنامه ارزان ترین وسیله ارتباط جمعی است و شاید هم در دراز مدت مؤثرترین وسیله تأثیر بر افکار عمومی ، علی رغم گسترش غول آسای رادیو و تلویزیون ، روزنامه حداقل در کشورهای پیشرفته صنعتی هنوز هم به عنوان مهمترین منبع خبری و تفسیر سیاسی باقی مانده است . روزنامه هر چند از جهت انتقال خبر از رادیو کندتر است ، ولی این حسن را دارد که مطالب آن ماندنی و قابل مراجعه است .

شایعه و .......

یکی از شیوه های تبلیغات شفاهی شایعه است که معمولاً گستره آن محدود و زمان آن هم کوتاه است . معمولاً این شایعات در اطراف دولتمردان ساخته می شود و غالباً هم سازندگان شایعه قابل تشخیص نیستند . شایعه این خصلت را دارد که وقتی سر زبانها افتاد ، دیگر قابل کنترل نیست .

شایعه خیلی سریع پخش می شود و هر چه اوضاع بحرانی تر باشد ، هم شمار شایعات بیشتر می شود و هم سرعت انتقال آن . همین طور در مواقعی که حوادث مهمی در شرف تکوین است که افکار عمومی تصور دقیق از آن ندارد، شایعه بازار گرمی پیدا می کند . تجربه نشان داده است که هر گاه شایعه به دلایلی رواج پیدا کند ، دیگر تلاش منابع رسمی خبر برای تکذیب آن تأثیر چندانی ندارد .

نقش تبلیغات

در عصر ما تبلیغات به فعالیتهای گوناگونی اطلاق می شود که به دو دسته اصلی تقسیم می شوند : تبلیغات تجارتی و سیاسی .

تبلیغات تجارتی شامل آگهی ، فروشندگی و رابطه عمومی است . در زمینه سیاسی به فعالیتهای احزاب سیاسی و نهضتهای گفته میشود که می خواهند آموزه های خود را در جامعه ترویج کنند و طرفدارانی برای خود پیدا کند ، افکار عمومی را با خود همراه سازند و در انتخابات آراء را به سوی خود جلب کنند و غیره . نوع دیگر تبلیغات سیاسی فنون ترویج را در بر می گیرد که دولتها و رژیمها برای افزایش مشروعیت و حیثیت خود در داخل و خارج و حفظ روحیه مردم و تخریب روحیه مخالفان در جنگ و جنگ سرد به کار می برند .

رشته دیگری از تبلیغات هم وجود دارد که خصلت اجتماعی و بهداشتی و علمی و هنری دارد و برای پیشبرد امور بهداشتی یا فرهنگی و غیره به وسیله سازمانهای مربوطه انجام می گیرد .

یکی از ویژگی های مشترک انواع تبلیغات آن است که تمام آنها از ارتباطاتی استفاده می کنند که به وسیله رسانه های گوناگون برای شکل دادن باورها ، نگرشها یا رفتارها جهت مقاصد مبلغ اشاعه پیدا می کند .بنابراین ، در یکی از تعاریف تبلیغات که در فرهنگ و بستر آمده نوشته شده است . « تلاش برای ارائه آموزه ها ، ایده ها ، دلایل ، شواهد یا ادعاها از طریق رسانه های ارتباطی برای تقویت هدفثی و یا مبارزه با هدف ضد آن » . در تعریفی که از سوی کوالتر ( 1962 ) داده داشته ، وی گفته است که تبلیغات تلاش آگاهانه ای است برای دگرگونی طرز تلقیها از طریق ارتباطات .

به گفته برنیز « تبلیغات نوین تلاشی است پیوسته در جهت ایجاد یا شکل دادن رخدادها برای تحت تأثیر قرار دادن روابط عامه مردم با کاری ، فکری و یا گروهی . »

یکی از مشکلاتی که در تعاریف تبلیغات وجود دارد ، مشابهت آنها با هم نیست ، بلکه تفاوتی است که با انواع دیگر ارتباطات دارد که می خواهد طرز تلقی و رفتار افراد راتغییر دهد بدون آن که کسی این را کار تبلیغاتی بداند . برای مثال توصیه های پزشکی ، کتابهای درسی و غیره در گروه کارهای غیرتبلیغاتی قرار می گیرد . در برخی از تعاریفی که از تبلیغات شده است ، مرز روشنی میان این دوگروه کشیده نشده است . از این جهت تعریف لاسول بسیار عام است ، زیرا در هر دو گروه نوعی تلاش برای تغییر رفتار انجام می شود .

برخی از نظریه پردازان برای تمایز میان این دو گروه ارزشها را مطرح کرده اند ( حقیقت در برابر دروغ ، نیت خوب در برابر فریب و غیره ) . با این وجه تمایز ، آموزش به عنوان سرمشق « درستی » و ارتباطات غیر تبلیغاتی در نظر گرفته می شود .

تبلیغات و آموزش

ادبیات اولیه درباره تبلیغات ، آن را به عنوان خطری که جامعه را تهدید می کند، معرفی می کند ومی خواهد از جهت مفهومی میان ارتباطات تبلیغاتی ( فریب دهنده ) و آموزنده تفاوت قائل شود . ( لاسول ، 1943 ؛ دوب ، 1948 ، 1956 )

لاسول و دوب می خواستند ویژگی تبلیغات آموزشی را به صورت تجربی و بدون ارزشگذاری ارائه دهند . لاسول ترجیح می دهد که واژه « آموزش » را به انتقال « فنون مثل خواندن ونوشتن و مهارتهای فکری و بدنی » محدود سازد و « تبلیغات » را فنونی می داند که به وسیله آن « تمایلات ارزشی ( تنفر یا علاقه به شخصی ، گروهی ، سیاستی و مکتبی ) شکل می گیرد » . او اضافه می کند که در هر حال در اصطلاح کنونی هر نوع « انتقال نگرشهای ارزشی سنتی را عموماً آموزش گویند در حالی که واژه تبلیغات به اشاعه نگرشهای واژگون کننده و مورد ایراد و یا تنها نگرشهای تازه اطلاق می شود . » (لاسول ، 1974) .

از نظر دوب ، آموزش « اشاعه دانش یا مهارتی است که خصلت علمی داشته یا برای بقای انسان در جامعه دردوره خاصی ضرورت دارد » . تبلیغات برعکس نوعی « تلاش در جهت تأثیر قرار دادن شخصیتها و کنترل آنها از جهت ارزشهای غیر علمی یا تردید آمیز در جامعه در زمان خاصی است . » ( دوب ، 1948 )

نویسندگان دیگر هم به این دوگانگی آموزش – تبلیغات به مثابه دو نوع ارزش نگاه می کنند . تبلیغات « می خواهد ذهن را به جای آن که باز کند ببندد » . تبلیغاتچی تنها می خواهد شما کاری بکنید که او می خواهد ، در حالی که آموزش « می خواهد شما کاری را به میل خود انجام دهید . » (مارتین ، 1993). تبلیغات می خواهد عقاید و افکار را « به نحوی تحت تأثیر قرار دهد که افراد هیچ پرسشی درباره علت این که چرا باید این عقیده یا رفتار داشته باشند نکنند. « اکنون شما تفکر و رفتار را طوری تحت تأثیر قرار می دهید که افراد ترغیب می شوند سؤال کنند که چرا این کار را اصلاً بکنند » ( بارتلت ، 1945 ) .

تبلیغات و دروغ

دروغ به عنوان ویژگی اصلی تبلیغات در مباحث مفهومی زیادی که در این باره ارائه شده است دیده می شود . توتیس تبلیغات را تلاشی می داند در جهت اشاعه افکاری فاقد حقیقت و دقت . لومی ( 1933 ) تبلیغات را مخدوش کردن واقعیتها می داند . آلبیگ ( 1965 ) و چوکاس همین نظر را دارند . همین طور آنها مغلطه را یکی دیگر از خصایص تبلیغات معرفی می کنند . لی وی ( 1939 ) هنر تبلیغات را نوعی کلک نظری و پشت هم اندازی می دانند که باعث می شود افراد دچار توهم شوند و آن را حقیقت تصور کنند .

مرتون ( 1975 ) از سوی دیگر تصور نمی کنند که ضرورتاً باید همیشه تبلیغات همراه با دروغ باشد . الول ( 1965 ) حتی از این پیشتر می رود و می گوید :
« این فکر که تبلیغات باید حاوی دروغ باشد هنوز میان برخی از متخصصان رایج است ..... ولی این طور نیست ، مدتهاست که تبلیغاتچیها فهمیده اند باید از دروغ پرهیز کنند . در تبلیغات آنها حقیقت است که نتیجه می دهد . » این فرمولی است که روز به روز بیشتر مورد قبول قرار می گیرد . تبلیغات بر مبنای دروغ استوار نیست . بلکه بر اساس واقعیت محض است . به نظر می رسد که هر چه افکار عمومی بیشتر بی اطلاع باشد ، بیشتر از تبلیغات تأثیر می پذیرد .

در جای دیگر الول بر خصلت دروغ پردازی تبلیغات کنونی تکیه می کندو می گوید : « تبلیغات امروز دعاوی نادرستی را اشاعه می دهد . دروغهایی است که می خواهد فکر ، داوری و ارزشها و اعمال را به کلی وارونه کند . »

تحقیقاتی تجربی زمان جنگ درباره تبلیغات نشان می دهد که اعتبار مهمترین تنگنا است . به قول لرنر ( 1949 ) اجتناب از دروغ قابل کشف یکی از قواعد اصلی بود که جنگ روانی متفقین را در جنگ جهانی دوم شکل می داد . تبلیغاتگران متفقین حتی سعی می کردند از گفتن حقایقی که ممکن بود در نظر دمشق بی اعتبار باشد ، اجتناب کنند . به طور کلی معلوم شد که مثلا ًاعتبار خبر از جهت باور پیامگیر حتی از درستی و نادرستی هم مهمتر است .

الول ( 1965 ) تبلیغات را به مثابه فن ارتباطی « تام » تلقی می کند که پیامگیر را از هر سو احاطه می سازد ، تمامی شخصیت انسان و تمامی افراد را تحت سیطره خود می گیرد . در این جا با اسطوره سازمان یافته ای مواجه هستیم که می خواهد تمامی وجود انسان را تسخیر کند .

تبلیغات نوین

تبلیغات به عنوان نیروی تازه اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی تلقی می شود که با انواع ارتباطات ابزاری دوره های قبل کاملاً متفاوت است . تبلیغات در معنی خاص و جدید خود با خصایصی مثل عینیت یا عدم دلبستگی ، پنهان کاری و ظرافتهای علمی تعریف می شود که در دوره های گذشته فاقد آن بود .

لاسول و بلومن استاک ( 1939 ) با مقایسه تبلیغاتگران عصر جدید با مبلغان مذهبی میسیونرهای گذشته ، که به حرفهای خود اعتقاد راسخ داشتند ، می گویند : « تبلیغاتچیهای جدید لزوماً به چیزهایی که می گویند اعتقاد ندارند . »

الول این تفاوت را بیشتر نشان می دهد ، « تبلیغات دیگر از ایدئولوژی متابعت نمی کند. تبلیغاتچی آدمی نیست که به حرفش اعتقاد داشته باشد ، تبلیغاتچی واقع باید مثل جراح خونسرد، بی تفاوت و دقیق باشد . »

از ویژگی های تبلیغات جدید خصلت پنهان کاری آن است . در تبلیغات جدید ، منشأ پیام و هدفهای پیام رسان از چشم پیامگیر پنهان است . لوملی ( 1933 ) تبلیغات را همین می داند. آلبیگ تبلیغات را « پخش استنتاجهایی از منابع پنهان یا با هدفهای نهان تعریف می کند . »

برنیز ( 1938 ) تبلیغاتچی را « حاکم نامرئی می داند که قدرت حاکمه واقعی را در جامعه تشکیل می دهد ؛ ما همه تحت سلطه کسانی هستیم و ذهن ما را کسانی شکل می دهند و ذائقه ما را کسانی تعیین می کنند که اصلاً شناختی از آنها نداریم . »

و سرانجام برخی از نویسندگان برای تبلیغات کنونی خصلتی علمی قائل شده اند. این مخصوصاً در برداشت چوکاس و الول از تبلیغات منعکس است .

چوکاس ( 1965 ) تبلیغات نوین را به مثابه « تلاش در جهت مفهومی اجتماعی برای ساختن الگوهای رفتاری می داند ، همان طور که در مهندسی ، پلها و جاده ها ساخته می شود . » از این جهت تبلیغاتچی باید فهم دقیقی از این که انسان چگونه رفتار می کند داشته باشد .

الول ( 1965 ) هم معتقد است : « تبلیغات جدید بر اساس تحلیل روان شناسی و جامعه شناسی استوار است . »

آثار ارتباطات

در این جا به نظریه هایی که درباره اثر مجاب کننده تبلیغات ارائه شده است می توان اشاره کرد . نخست باید به دو خط متفاوت نظری اشاره شود ، یکی می خواهد قدرت تبلیغات را بر پیامگیر بزرگ کند و دیگر برعکس می خواهد آن را کوچک کند .

نظریه های نوع اول با برخی از مفهوم سازیهای دوگانه درباره پدیده تبلیغات همریشه است ، بر نظریه شرطی اشاره دارد . در این جا تبلیغاتچی به مثابه عامل محرکه ای ظاهر می شود که پاسخ دریافت کننده پیام را تعیین می کند . این نظریه ها بر اساس رابطه یکسویه و سلطه تبلیغاتچی بر پیامگیر استوار شده است .

نظریه های نوع دوم نظریه های جامعه شناختی هستند که اعتقادی به این رابطه یکسویه ندارند . به جای آن که برای تبلیغات قدرت خاصی قائل شود ، آن را جزء ارتباطات ابزاری ( ارتباطی که هدفش تحت تأثیر قرار دادن ، شکل دادن نگرشها و رفتار افراد است ) محسوب می کند .

برخی از نظریه پردازان برای تبلیغات اثر شرطی قائل هستند ( کنترل نگرشها ، باورها و غیره از طریق دادن محرکه های مناسب بدون توجه به متغیرهای واسط ) . بدون توجه به مکانیسم های شرطی پاولف ، به نظر چوکاس (1965) ، اثر القایی تبلیغات ناشی از این است که محرکه ارائه داده شده به وسیله تبلیغاتچی با محفوظات عاطفی پیامگیر ( ترس ، لذت ، نفرت و عشق ) همبسته می شود . محرکه ای که این چنین غنی شود ، به « نماد » تبدیل می گردد . این اصلی اساسی در سازمان دادن رفتار افراد است . هر نمادی که فرد پیدا می کند ، به طور خود به خود و بدون تأمل تصویری در ذهن او ایجاد می کند که در او احساس عشق یا نفرت ، تسلی یا تحقیر را بیدار می کند .

سارنوف ، کاتس و مک کلین تاک ( 1954 ) « القای اقتدارگرایانه را در برابر اطلاعات غیر اقتدارگرایانه » قرا رمی دهند . اولی بر اساس تصوری است که از قدرت پیام دهنده وجود دارد ، و این همان چیزی است که اثر شرطی به وجود می آورد . پس هر محرکه ای که توانایی شرطی کردن ندارد ، بلکه تنها محرکه ای توانایی این کار را دارد که از نظر پیامگیر ، ارائه دهنده آن صاحب قدرت باشند .

بررسی مسئله

موفقیت تبلیغات در میان عوام ، چه از نوع تجارتی یا سیاسی ، پاسخهای خود را خودی و مکانیکی در سطح توده به وجود می آورد . مردمی که مسحور عوامفریبانه زبان باز شده اند و افرادی که به طور سیل آسا برای خرید محصولاتی که در رسانه های همگانی تبلیغ می شود هجوم می آورند ، رفتاری که حاکی از استقلال رأی باشد از خود نشان نمی دهند . به راحتی می توان نتیجه گرفت که تبلیغاتچی با پیامگیر کاری می کند که دانشمند در آزمایشگاه آزمایش شرطی روی حیوانات انجام می دهد . هر دو آنها بازتابهای شرطی را در رفتار موجودات مورد آزمایش انجام می دهند . ولی این تشبیه در مورد پاسخهای پیامگیر به محرکه های تبلیغاتچی تردید آمیز است .

البته نمی توان انکار کرد که پیامهای تبلیغاتی غالباً پاسخهای شدید خود به خودی ایجاد می کند ، تمام ارتباطات نمادین از این نوع هستند . برای مثال ، رمزگشایی نمادها پاسخی شبیه بازتاب غیر ارادی و خودبخودی است . برای مثال ، رمزگشایی نمادها پاسخی شبیه بازتاب غیر ارادی و خودبخودی است ، به شرط آن که رمز نماد قبلاً آموزش داده شده باشد . برخی از آثار تبلیغات با رمزگشایی غیر ارادی بستگی دارد که به جهت به خاطر سپردن مارک جنس و غیره در ذهن فرد شکل می گیرد . ولی آثار شرطی از این نوع نمی تواند الگوی نظری باشد که هر نوع پاسخی را که تبلیغات انتظار دارد شامل شود . آن چه ما نیاز داریم الگویی است که نقش اساسی پاسخهای مستقل و غیر خود به خودی را که تبلیغات ایجاد می کند ، به حساب آورد .

برخورد نظری با پاسخهای مستقل به ارتباطات نمادین در پژوهشهای تجربی ارتباطی انجام گرفته است .

پژوهشهای جامعه شناختی

جوزف کلاپر ( 1960 ) در بررسی خود در زمینه رسانه های همگانی پس از جنگ جهانی دوم می گوید : « پژوهشگران کنونی از این گرایش که رسانه های همگانی علت لازم و کافی تأثیر بر مخاطب هستند فاصله گرفته و به این نتیجه رسیده اند که نقش رسانه ها در میان سایر عوامل دیگر در یک موقعیت کلی قابل طرح است . به عبارت دیگر ، برداشت گذشته از نقش تعیین کننده رسانه ها در شکل دادن به نگرشها جای خود را به مشاهده شرایط موجود و تغییرات آن داده است .

ریلی و ریلی ( 1959 ) در همین مضمون می گوید: « برخورد سنتی با مسئله ، بر این اصل استوار بود که ارتباطات به طور ساده بر پیامگیران به عنوان عامل منحصر به فرد تأثیر می گذارد . این تصور به طور ضمنی وجود داشت که کار ارتباط گیرنده تنها فرستادن پیام است و این که پیامش هر چه بیشتر نفوذ کند و گیرنده پیام هم در کمال آزادی و اختیار تصمیم می گیرد که با پیام چگونه برخورد کند – و غالباً هم به طور منطقی با آن برخورد می کند . چنین طرح ساده ای می توانست چارچوب مناسبی برای نظرخواهی و یا تجربه های آزمایشگاهی باشد .....در حالی که این دیدگاه قدیمی فراگرد نقش متقابل اجتماعی را ، که عمل ارتباطی تنها یکی از عناصر آن است ،به حساب نمی آورد؛ اضافه بر آن ، به فرگردهای روان شناختی که جدا از هر نوع ارتباط خاصی در فرد در جریان است و بر عکس العمل او تأثیر می گذارد ، توجهی نشان نمی داد.

تحقیقات تجربی وسیع درباره تأثیر رسانه های همگانی بر نگرشهای افراد از جنگ دوم جهانی به این طرف باعث شده است تا نسبت به گذشته از اعتقاد به قدرت تبلیغات کاسته شود . مطالعات روی گروه های ثابت ( پانل ) ، که از سوی لازاسفلد ، برلسون و گودت ( 1948 ) در زمینه تغییر رأی شرکت کنندگان در انتخابات سال 1940 در اری کانتی واقع در اوهایو ، و از سوی لازارسفلد ومک فی در همین زمینه در انتخابات سال 1948 در المیرا واقع در نیویورک انجام شد ، نشان داد که تنها درصد کوچکی ( در اولی 50 درصد و در دومی 8 درصد ) از رأی دهندگان رأی خود را در جریان انتخابات تغییر دادند . این نشان می داد که رأی افراد شبیه به متغیرهای فردی بیشتر با نگرشهای قبلی افراد و عضویت در گروه های مرجع ارتباط داشته است تا با تبلیغات انتخاباتی. در همان زمان برخی از ویژگی های مبلغ ، به ویژه نفوذ کلام و خصایص رهبران فکری در گروه های چهره به چهره نشان داد که می تواند در تغییر رأی مؤثر باشد ( هولاند، 1945 ، کاتس و لازارسفلد ، 1955 ) .

هر چند نقش رسانه های از جهت تبلیغاتی به ویژه در کشورهای صنعتی محدوداست ولی از جهت اطلاعاتی قابل توجه است . رسانه ها از این جهت می توانند در شکل گیری جو سیاسی جامعه سهم عمده ای داشته باشند . لانگ و لانگ (1956) معتقدند که رسانه ها دیدگاه های را ترسیم می کنند ، سیاستمداران و احزاب را به جامعه معرفی می کنند ، مسائل جاری را مطرح می کنند که بر اساس آن بحث و جدلها شکل می گیرد و جو خاصی را به وجود می آورند . رهبران فکری در این میان نقش واسط میان رسانه های همگانی و توده پیامگیران را به عهده دارند . به نظر این دو نفر شیوه اطلاعاتی که از این رسانه ها پخش می شود ، در اکثر مواقع تلاشهای قبلی را تقویت و متبلور می کند ، ولی در عین حال به نحوی که بیان آن آسان نیست ، تغییراتی هم در نگرشها به وجود می آورد .

در هر حال ، تحقیقات ونظرخواهی ها از این که بتوانند نشان دهند ارتباطات در تغییر نگرشها تأثیر زیادی داشته اند ، ناتوان بوده اند .

در واقع وارد کردن متغیرهای مؤثر در ایجاد پاسخها به تبلیغات سیاسی به فضای آزمایشگاه بسیار مشکل است . برای اطمینان ، در برخی از مطالعات آزمایشگاهی متغیرهای مستقل عبارت است از متغیرهای پیامگیر مانند تعلق به گروه مرجع ، یا متغیرهای منبع پیام مانند باورپذیری و جذابیت مبلغ . آزمایشهایی نظیر این به ندرت می تواند میزان مقاومت نسب به تبلیغ قابل سنجش را از جهت عامل جامعه شناختی نشان دهد. ( کلی و ولکارت 1925 )

میزان تغییرات ادراکی و نگرشی ناشی از تبلیغات به عنوان وسیله سنجش مؤثر بودن ارتباطات تلقی می شود که می توان آن را تحت عنوان « تغییر عقیده » مورد بررسی قرار داد . ( کلاپر ، 1960 )

فنون و تبلیغات

شیوه هایی که تبلیغاتگر برای تحت تأثیر قرار دادن افراد به کار می برد فنون تبلیغات می نامیم . این شیوه ها متفاوت است و هر کدام در شرایط خاصی کاربرد دارد .

تبلیغات در خلاء وجود ندارد . هر شیوه های ممکن است در یک جا موفق و در جایی دیگر ناموفق باشد ، واین به شرایط تبلیغ بستگی دارد . برخی از این شرایط و خصایص عبارتند از سنتها ، آداب و رسوم که حاوی آرزوها وخواسته ها و علائق مردم است ، میزان آگاهی و فهم و شعور جامعه ، نوع و میزان اطلاعات و معلوماتی که افراد از قبل دارند و تبلیغات رقیب که روی افراد اعمال می شود . این جزئی از مجموعه شرایط اجتماعی است که تبلیغات در آن عمل می کند و با توجه به آنهاست که شیوه ها و فنون خود را انتخاب می کند .

فنون تبلیغات را می توان به سه دسته تقسیم کرد : حیثیت ، تحریف ، ناایمنی . نوع اول شامل فنونی است که محتوای تبلیغات به نحوی ارائه می شود که گویی بیانگر ارزشهای جامعه است . نوع دوم فنونی را در بر می گیرد که در آن تبلیغات سعی می کند چنین وانمود کند که تبلیغات نیست . در نوع سوم با فنونی سر و کار داریم که در آن تبلیغات به مردم چیزهایی را یاداوری می کند که از آن گریزانند .

حیثیت و اعتبار

تبلیغاتگر تبلیغات خود را با چیزهایی همبسته می کند که برای مردمی که می خواهد آنها را تحت نفوذ بگیرد ، عزیز است و بدان احترام می گذارند و آنها را پذیرا هستند . تبلیغات به ارزشهای سنتی ، آرمانها و هدفهایی که مردم می خواهند بدان نائل شوند متوسل می شود . تبلیغات به طور صریح یا در لفافه به مردم می گوید که آنچه می گوید در جهت خیر و صلاح آنهاست و انتظار دارد که مردم آن را بدون تأمل بپذیرند .

یکی از روشهای مرسوم در این زمینه توصیه و سفارش است ، توصیه شخص مورد علاقه مردم یا شخص مقتدر و با نفوذ و یا کسی که کلامش نافذ است و برای مردم حجت است . به طور کلی این نوع تبلیغات در میان افراد مرحوم و نیازمند به ویژه به خاطر کیش پرستش شخصیت اغلب مؤثر است .

روش دوم در زمینه حیثیت ، وانمود کردن همسویی منافع تبلیغاتگر با منافع مردم است . در این جا تبلیغاتگر می خواهد نشان دهد که با همان سبک و شیوه ای زندگی می کند که مردم می کنند و او یکی از خود آنهاست و همان اعتقاداتی را دارد که مردم دارند و خلاصه تظاهر به شباهت و نزدیکی با مردم می کند .

روش سوم در این زمینه توسل به گرایش مردم به دنباله روی است و این که همیشه می خواهند در اکثریت باشند نه در اقلیت . برای این کار تبلیغات می گوید : « تمام مردم با ما هستند و از ما پشتیبانی می کنند » .

روش چهارم استفاده از کلمات و واژه های جاذب و پرطرفدار است ، مثل آزادی ، برابری ، عدالت ، رفاه و ....... کلماتی است که مردم دوست دارند بشنوند و عکس العمل آنها نسبت به این واژه ها غالباً عاطفی است تا منطقی .

تحریف

نوع دوم از فنون تبلیغات تحریف است . دنیای واقعیتها برای تمام مردم یکسان نیست . آنچه ما آن را واقعی یا تحریف شده می دانیم به تجربه های گذشته ما و خواستهای کنونی و امیدهای آینده ما بستگی دارد . ما غالباً نظرات و برداشتهای گروه هایی را که با آنها مخالفیم ، تحریف شده می دانیم . ظاهراً تا زمانی که تناقضی در حرفهای مبلغ نمی بینیم یا نقطه نظرهای مخالف را نشنیده باشیم متوجه تحریف نمی شویم :

فنون تحریف طیف وسیعی از دروغ تا کتمان حقایق را در بر می گیرد . تحریف می تواند به شکل متهم کردن مخالفان باشد ، می تواند تعریف از طرفداران خود و بزرگ کردن امتیازات آنها باشد . به علاوه ممکن است تحریف در اطلاعات آماری باشد یا غیر آماری . به ویژه در عصر ما از دستکاری آمارها در تبلیغات خیلی استفاده می شود و چون غالب مردم هم از آمار اطلاعات کمی دارند ، ممکن است به راحتی تحت تأثیر قرار گیرند .

شیوه های تحریف در اطلاعات غیر آماری هم بسیار زیاد است : مخدوش کردن اطلاعات ، حذف برخی از اطلاعات به طوری که اطلاعات داده شده یکسویه و به سود مبلغ باشد . این روشهای مرسومی است که امروزه در مطبوعات و رسانه ها و تنظیم خبرها زیاد دیده می شود .

یکی دیگر از شیوه های تحریف پرت کردن حواس مخاطب و جلب توجه او به مسائل دیگر است به طوری که از موضوع اصلی غفلت می کند . همینطور ساده کردن بیش از حد مسائل پیچیده هم می تواند یکی از شیوه های تحریف حقایق باشد .

مدلهای تبلیغ

مدلهای تبلیغ را می توان به دو دسته تقسیم کرد : ضعیف و قوی . تقاوت میان این دو در میزان تأثیر اقناعی آنها نیست . بلکه در خصلت کنش متقابل میان مبلغ و پیامگیران است .

در مدل ضعیف ، پیامهای یکسان باعث می شود تا افراد به تدریج تحت تأثیر قرار گیرند ، بدین ترتیب که نخست گروهی که بیشتر آمادگی پذیرش دارد جذب تبلیغ می شود و از بقیه پیامگیران مجزا می گردد . مدل ضعیف تبلیغ شبیه ماهیگیری است که در آن ماهیگیر برای به دام انداختن ماهی از طعمه استفاده می کند . در این مدل مبلغ بیشتر دنباله روی سلیقه وذائقه مردم و یا جو جامعه است .

در مدل قوی ، جریان همسان پیام به صورت دیگری عمل می کند . آثار تراکم پذیر ناشی از این پیامهای تبلیغاتی خصلت گزینشی ندارد . بلکه تبلیغ با پاسخ موافق جمع مواجه می شود . این مدل را می توان به دستگاه خودکاری تشبیه کرد که بدون توجه به محتوای پاکت بر تمام آنها مهر می زند . در این روش مبلغ بیشتر چیزی را دیکته می کند .

البته مدل قوی تری مانع از این نمی شود که برخی از افراد با اشتیاق به آن پاسخ دهند و عده ای هم با آن مخالفت می کنند . بر اساس همین تشبیهی که کردیم ، برخی مهر را می پذیرند و در برخی مهر روی آنها کمرنگ است یا اصلاً رنگ ندارد .

اینکه مبلغ در کجا باید از مدل ضعیف استفاده کند و در کجا از مدل قوی ، به مطالعات تجربی نیاز دارد . اگر پاسخهای موافق بر حسب گروه سیاسی ، اجتماعی مثلاً بر سحب شغل ، درآمد ، تحصیلات ، مذهب و غیره با هم خیلی تفاوت داشت ، احتمالاً مدل ضعیف مناسب تر است . ولی وقتی تفاوتی درتوزیع پاسخها در گروه های اجتماعی وجود نداشت ، مدل قوی مناسب تر به نظر می رسد .

پی نوشتها

1 – علی اسدی ، افکار عمومی و ارتباطات ( چاپ اول ، تهران ، ا نتشارات سروش ، 1371 )

2 – Qualter

3 – Bernays

4 – Bartlett

5 – Tonnis

6 – Lumely

7 – Albig

8 – Choukes

9 – Elul

10 – Bettlehim and Janowitz

11 – Sarnoff

12 – Katz

13 – McClintock

14 – Klapper

15 – Kelley

16 – Volkart

17 – Conversion

18 – Hand book of communication edited by Itheil de sola pools Fredrick W.fery Rand McNally college publishing Co 1973 .

19 – Alen Wells Mass Me dia and society National Press Book Palo Alto Calfirornia 1972 .

20 – ن . س . بیریوکف ، تلویزیون و دکترین های آن در غرب ، ترجمه : محمد حفاظتی ، ( تهران ، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها ، 1372 ، ص 19 – 25 )

رسانه های جمعی و افکار عمومیرسانه های ارتباط جمعیآثار ارتباطاترادیوتلویزیون

دانلود بررسی اختلالات روانی در کودکان و نوجوانان و رفع دشواری­های آنان

بررسی اختلالات روانی در کودکان و نوجوانان و رفع دشواری­های آنان

کودک قسمت اول زندگی خود را که همه می­دانند مهمترین قسمت از دوران زندگی است در خانواده خود می­گذراند نخستین تجربه­های سازشی وی با پدر و مادر و خواهران و برادرانش تحقق می­یابند وقتی صحبت از تعارض است، با آنها در تعارض است به قسمی که اختلالات روانزاد که در زمینه عاطفی یا عقلی بروز می­کنند همواره یا با تعارض­های ادیپی و یا با تعارض­های رقابت با برادر

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	80 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	124

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

مقدمه

در زمینه بررسی اختلالات روانی در کودکان و نوجوانان و رفع دشواری­های آنان، روانشناس و پزشک با مشکلاتی مواجه هستند که مربوط به سازش با محیط خانوادگی است.

کودک قسمت اول زندگی خود را که همه می­دانند مهمترین قسمت از دوران زندگی است در خانواده خود می­گذراند. نخستین تجربه­های سازشی وی با پدر و مادر و خواهران و برادرانش تحقق می­یابند: وقتی صحبت از تعارض است، با آنها در تعارض است. به قسمی که اختلالات روانزاد که در زمینه عاطفی یا عقلی بروز می­کنند همواره یا با تعارض­های ادیپی و یا با تعارض­های رقابت با برادر و خواهر در ارتباطند.

این تعارض­ها همواره به وضوح با مصاحبه­ای که در خلال آن اختلالات را برای ما توصیف می­کنند آشکار نمی­گردند، چه آنچه خود را نشان می­دهد نتیجه است و نه علت که عمیق­تر و غالباً پنهان است.

این علت عمیق در واقع در بسیاری از موارد نا­هشیار است. نه پدر و مادر از آن خبر دارند و نه خود کودک. به دلیل آنکه تربیت بر آن مهر سکوت می­زند و آن را قلمرو ممنوع قسمتی از شخصیت اعلام می­نماید و به نوعی جامه حفظ ظاهر به واقعی­ترین افکار و احساسات می­پوشاند. پس با پرسیدن نیست که خواهیم توانست به کشف انگیزه­های عمیقی اختلالات سازشی دست یابیم. به خصوص اگر تعارض شدیدی بین کودک و یکی از اعضای خانواده­اش وجود داشته باشد برای مبرهن ساختن آن باید کودک را به برونریزی عمیق­ترین احساساتش و شیوه­ای که در عمق وجود خویش در رابطه با شخص مورد نظر برگزیده است، هدایت کنیم.

به دیگر سخن، باید کودک بتواند آنچه در دل دارد آزادانه بیان کند و نقاشی دقیقاً وسیله این بیان آزاد است. نقاشی خانواده به خصوص به کودک اجازه می­دهد که تمایلات سر­کوفته در زمینه نا­هشیار خود را فرافکنی یعنی برونریزی کند و از این راه است که او می­تواند واقعی­ترین احساساتی را که نسبت به کسان خود دارد برای ما آشکار سازد.

مسلماً اگر به کودک دستور­العمل محدود کننده­ای داده شود مثل موقعی که به او گفته می­شود: «خانواده­ات را نقاشی کن»، ممکن است گمان کند که مجبور است به طوری کاملاً عینی، با رعایت ترتیب قد و سن و خصوصیات واقعی هر یک از اعضا و حفظ ظاهر در روابط بین اعضای خانواده، عمل کند.

اما غالباً جنبه شخصی فائق می­گردد مخصوصاً همان طور که بعداً خواهیم دید اگر دستور­العمل این باشد که: «خانواده­ای را بکش که در خیال خود می­توانی به وجود آوری». در این صورت، روشی که کودک براساس آن خود را در بین کسان خویش قرار می­دهد بسیار تحت تأثیر حالت عاطفی، احساسات، خواسته­ها، ترسها، کشش­ها وفاصله­جوئی­ها یا انزجار­های اوست و ما از این راه نسبت به شخصیت و تعارض­های عمیق وی آگاه می­شویم. پس نقاشی خانواده یک تست شخصیت است که می­توان بر مبنای قوانین فرافکنی به تفسیر آن پرداخت. باید افزود که این تست، تستی است که شیوه به کار بستن آن آسان است. در مراجعات بالینی باید همواره سریع و خوب عمل کرد و این دو خواسته را به سختی می­توان با هم آشتی داد. اما در تست نقاشی خانواده می­توان بر این مشکل فائق آمد. چون این تست را می­توان سریع اجرا و تفسیر کرد (تقریباً 30 دقیقه برای یک آزمونگر ورزیده). از سوی دیگر، همواره کودکان و نوجوانان به آزمایش شدن با این تست به خوبی تن در می­دهند، از 6-5 سالگی به خوبی قابل اجراست و بالاخره جز به یک میز، یک ورق کاغذ و یک مداد، به لوازم دیگری نیاز ندارند.

ما شخصاً این تست را به صورت نظامدار در مرکز روانی-پزشکی خود به کار بسته­ایم و با تدوین روشی خاص برای گذراندن و تفسیر، آن را ثمر بخش­تر ساخته­ایم.

در وهله نخست، به کودک نمی­گوییم که: «خانواده­ات را نقاشی کن» بلکه به او می­گوییم: «:یک خانواده را نقاشی کن، خانواده­ای که در فکرت به وجود می­آوری». در واقع در بین این دو دستور­العمل، در حدی که در برداشت اول به نظرمی­رسد، تفاوت وجود ندارد. کودک با ترسیم خانواده خود به برونریزی خویش می­پردازد و در نتیجه، تقریباً جنبه فاعلی و شخصی خود را به همان اندازه که اگر بنا بود خانواده­ای خیالی ترسیم کند، در آن بیان می­نماید. معذلک به گمان ما، دستور­العملی که به کار می­بندیم به دلیل آنکه توجه بچه را از خانواده خود منحرف می­سازد و بدین ترتیب بی­شک فرافکنی شخصی­ترین گرایش­های او را آسان می­گرداند، قابل ترجیح است.

در وهله دوم، پس از اجرای نقاشی توسط کودک با او مصاحبه­ای به عمل می­آوریم که در آن از وی خواسته می­شود نقاشی خود را شرح دهد، اشخاص ترسیم شده را مشخص کند، نقش، جنس، سن و روابط متقابل آنها را معین نماید. سپس در این تست به کاربرد روش مخصوصی که برای تست فرافکن دیگری فراهم کرده­ایم و آن را روش ترجیح­ها-همسانسازی­ها نامیده­ایم، می­پردازیم. این روش عبارت است از آنکه از کودک می­خواهیم ترجیح­ها و یا نفرت­های مختلف خود را نسبت به اشخاص مختلفی که در نقاشی آمده­اند ابراز نماید، آنگاه به همسانسازی بپردازد یعنی بگوید دلش می­خواست کدامیک از اشخاص نقاشی باشد. این روش دارای این مزیت بزرگ است که تفسیر شخصی خود کودک از تست را، که بیش از هر شخص دیگری معنای نقاشی خود را می­داند، جانشین تفسیر روانشناس می­سازد تفسیری که باید همواره کم و بیش با احتیاط تلقی شود.

در این اثر ما بر نتایج آماری آزمایش 1200 کودک و نوجوان متکی هستیم: 800 نقاشی به پسران و 400 نقاشی به دختران تعلق دارد (برای گروههای سنی پسران 100 نفر و گروههای سنی دختران 50 نفر از 6 تا 14 سالگی). این نمونه مورد آزمایش مرکب است از موارد بهنجاری، اختلالات خفیف خلق و خو، عقب ماندگی­های ذهنی خفیف و حالات روان­آزردگی. اینک تصور می­کنیم که تعداد قابل ملاحظه تک بررسی­ها در این نمونه، ما را مجاز می­دارد که نتایج خود را دارای قابلیت تمایز بین حالات معمولی و حالات خاص یا اختلال­آمیز بدانیم.

از سوی دیگر براساس این نمونه، ما توانسته­ایم به صورتی عمقی به بررسی معنای سرمایه­گذاری درباره تصویر یک شخص، به خصوص در رابطه با همسانسازی نا­هشیار و روابط عاطفی با دیگری (روابط موضوعی)، بپردازیم. مثلاً از این دست است وقتی که ما در تفسیر سرمایه­گذاری رجحان یافته تصویر خود، از مفهوم بازگشت به خود­دوستداری، مفهومی که از نظر استنتاج­ها بسیار بارور است، سخن می­گوییم. همچنین در این اثر ما بیش از پیش، عمل دفاع من علیه اضطراب را مورد تأکید قرار داده­ایم چه، این مسئله به خصوص در نقاشی خانواده از اهمیت خاصی برخوردار است. به همین دلیل است که ما رابطه با فاصله را به منزله یک مکانیزم دفاعی متمایز کرده­ایم.

این مفاهیم نو ما را به بازنگری عقده ادیپ هدایت کرده­اند، مبحثی که نشان دهنده آن است که عقده ادیپ بیشتر از آنچه تصور می­شود، نه تنها در قلمرو نورز­ها بلکه در بسیاری از اختلالات سازشی در سطح خانواده و مدرسه، به عنوان علت دست دارد.

فصل اول

نقاشی کودک به منزله نشانه هوش و بیان عواطف

توجه فزاینده­ای که چندین دهه پیش نسبت به تحول روانی و دوره کودکی ابراز شده طرز بیان در نخستین سالهای زندگی و از آن میان به خصوص بازی و نقاشی منتهی گردیده است.

اما باید گفت که در این فاصله، به ارزش فراوان نوعی از نقاشی یعنی نقاشی آزاد دست یافته­اند. این نوع نقاشی در مدارس سنتی آموخته نمی­شد چه شاگردان را بیشتر به کشیدن از روی نمونه­ها یا الگو­هایی وادار می­کردند. امروزه می­دانیم که در نقاشی بدون الگو یا مدل، کودک به یک آفرینش واقعی می­پردازد و در نتیجه می­تواند به گونه­ای غیر قابل مقایسه با نقاشی تقلیدی، آنچه را در درون او می­گذرد بیان کند. وی با این عمل، بینش خاص خود را از جهانی که او را احاطه کرده است به دست می­دهد و از این راه ما را درباره ویژگی­های شخصیت خود آگاه می­سازد.

1-نقاشی به منزله تست هوش

می­دانیم که وقتی یک ورق کاغذ و یک مداد در اختیار کودکی در سنین پایین قرار دهیم به کشیدن چیزهای مختلفی دست می­زند و به خصوص پیش از آنکه به نقاشی اشیا بپردازد دوست دارد که «آدمک­هایی» بکشد.

اما او این آدمک­ها را آنطور که می­بیند نمی­کشد، چه به هیچ وجه قادر به چنین کاری نیست، بلکه به گونه­ای که آنها را درک می­کند یا دقیق­تر بگوییم به گونه­ای که خود را درک می­کند ب به نقاشی آنها می­پردازد و این امر بستگی به درجه «رشد و رسیدگی»[1] روانی-حرکتی او دارد. پس بدین ترتیب مفهومی که کودک از آغاز از«طرح بدنی»[2] خود دارد تعیین کننده شکل­بندی آدمک در هر سن خواهد بود. از اینجاست که توانسته­اند وسیله­ای برای ارزشیابی هوش استنتاج کنند:

به عنوان مثال، تست گودیناف[3] معروف به تست آدمک، طراز عقلی آزمودنی را بر حسب کامل بودن، وجود تعادل کلی و غنای جزئیات آدمک ترسیم شده، تعیین می­کند، و تست فه[4] یا تستی که دستور­العمل آن این است که «خانمی را بکش که داره در زیر بارون گردش می­کنه» و مستلزم ایجاد توحید پیشرفته­تر عناصر مختلف نقاشی است نیز امکان اندازه­گیری طراز هوش را فراهم می­سازد.

براساس نقاشی آزاد (که نشان دهنده اشخاص یا هر چیز دیگر است) نیز می­توان، علاوه بر تعیین طراز هوش، به ارزشیابی نحوه ادراک خاص فرد پرداخت. مثلاً مینکفسکا[5] دو نوع کودک را در مقابل هم قرار داده و برحسب تفاوت جنبه صوری نقاشی، آنها را حسی و تعقلی نامیده است:

در کودک حسی، طرز اجرای نقاشی کاملاً دقیق نیست اما جزئیات آن از راه یک پویائی آشکار به یکدیگر ربط داده شده­اند.

در کودک تعقلی به عکس، طرز اجرای نقاشی بسیار دقیق است: هر موجود یا هر شیء با استحکام و انسجام و غالباً با قرینه­سازی نقاشی شده است، اما هر یک از آنها مجزا و بی­حرکت است و با بقیه ارتباطی ندارد.

2-نقاشی به منزله تست شخصیت

نقاشی فقط دارای عناصر شکلی یا صوری نیست. در کنار شکل، محتوا قرار دارد و در این محتوا چیزی از تمامی شخصیت منعکس می­گردد.

پس نقاشی ارتجالی یک کودک سوای طراز عقلی و نحوه ادراک او از واقعیت، نکات گوناگون دیگری را برای ما، آشکار می­سازد و مخصوصاً پرده از روی عواطف وی بر­می­دارد. به نظر نمی­رسد که گودیناف به هنگام تدارک تست آدمک خود، به امکان تأثیر تمایلات عاطفی بر نقاشی کودک توجه داشته است. معذلک او باید به این نکته توجه می­کرد که در تعدادی از موارد مورد آزمایش، بین نتایج تست آدمک وی و تستهای متداول هوش مانند تست بینه-سیمون یا مقیاس وکسلر برای کودکان مطابقت وجود ندارد.

به عکس مک هوور[6] در 1949 به اهمیت مسئله پی برده بود و در عین تغییر دادن تست آدمک از راه دستور­العمل نقاشی متوالی دو جنس مخالف، مسئله محتوا را نیز با احاطه فراوان مطرح می­ساخت. به همین دلیل است که نخستین کتاب وی درباره «فرافکنی شخصیت در نقاشی یک شکل انسانی» است. باک[7] نیز با پیشنهاد تست خود به نام «تست خانه، درخت، شخص»[8] به خوبی درک کرده است که نقاشی آزاد وسیله­ای عالی برای دست یافتن به شخصیت است. تست او دارای دو هنگام است: اولی غیر کلامی و خلاق، که با تحقق تصویری دستور­العمل «خانه-درخت-شخص» بیان می­شود و دومی کلامی و تفسیری، که از کودک تعریف، توصیف و تفسیر اشیای نقاشی شده و محیط آنها و نیز ارائه تداعی­هایی درباره آنها خواسته می­شود.

بوتونیه[9] در کتاب خو زیر عنوان « نقاشی­های کودکان» نکات بسیار معقول و به جایی را درباره این موضوع خاطرنشان ساخته است. وی گفته است: « نقاشی کودک، جدا از هوش و طراز تحول ذهنی او، مبین چیز دیگری است که عبارتست از نوعی فرافکنی هستی خاص وی و هستی خاص دیگران یا بهتر بگوییم طریقه­ای که هستی خود و دیگران را حس می­کند».

در جای دیگر چنین می­نویسد: «بررسی نقاشی­های کودک، ما را به گونه­ای اجتناب ناپذیر به قلب مسائلی که برای او مطرح می­شوند، تاریخچه زندگی وی و موقعیت­هایی که در آن زندگی می­کند، رهنمون می­گردد».

3-فرافکنی[10] و رمزگرائی

همان طور که بوتونیه به درستی بیان کرده است، نقاشی آزاد یک فرافکنی است. بدین معنا که تمامی شخصیت در اینجا در جستجوی راهی برای بیان خویشتن است و مخصوصاً عناصر نیمه هشیار و نا­هشیار به پاس آزادی عمل آزمودنی[11] به برون فکنده می­شوند.

باید دانست که این فرافکنی عناصر نا­هشیار شخصیت، در تعدادی از آزمونها به کار رفته است و به همین دلیل است که آنها را تستهای فرافکن می­نامند.

نقاشی آزاد نمونه بارز یک آزمون فرافکن است. از این جهت که مخصوصاً بیان تمایلات نا­هشیار را مسا= می­سازد. پس باید در برابر نقاشیآزاد از خود پرسید که آشکار کننده چه سطحی از شخصیت است یا به عبارت دیگر سهم هشیار و ناهشیار در آن چیست؟

همان طور که می­دانیم چنین پرسشی درباره سایر تستهای فرافکن مثلاً تست اندریافت موضوع موری[12] (T.A.T)نیز مطرح می­گردد. داستانی که فرد در مقابل یک لوح بیان می­کند گاهی شکل خالص و محض. باز پدید­آوری رویدادهای مختلف یا موقعیتی است که وی در آن زیسته است و در نتیجه به صورت تعقلی قابل تبیین است، و گاهی فرافکنی حالت یا تعارضی نا­هشیار، به گونه­ای غیر­تعقلی است که باید مورد تفسیر قرار گیرد.

4-روان تحلیل­گری[13]

نا­هشیاری در قلمرو روان تحلیل­گری یعنی در قلمرو روشی قرار دارد که به بررسی اعماق ناشناخته روحیه آدمی می­پردازد و توسط فروید پایه­گذاری شده است.

اما روش تداعی لفظی آزاد که در روان تحلیل­گری بزرگسالان به کار می­رود در مورد کودکان قابل اعمال نیست. پس لازم بوده است که وسایلی که امکان بررسی پدید­آوری­های خود به خودی دوره خردسالی را فراهم می­سازند یعنی بازی یا نقاشی­های آزاد را جانشین آن سازند.

مرگن اشترن[14] در 1928 برای نخستین بار، فکر کاربرد نقاشی­های ارتجالی یا خود به خودی یک کودک را به منظور تحلیل روانی او به کار بست.

از آن پس شماری از مؤلفان، روش تفسیر نقاشی­های آزاد را با هدف تشخیصی یا درمانی به کار بسته­اند. از بین این مؤلفان باید مخصوصاً بودوئن[15]، برژ[16]، رامبر[17] و دولتو[18] مارت را نام برد.

5-خانواده­ات را نقاشی کن

می­توان با دادن دستور­العملی به کودک، خلاقیت آزاد وی را تحت نظم معینی درآورد. به همین ترتیب است که در تست نقاشی خانواده عمل می­کنند.

همان طور که گفته­ایم جهان کودک، خانواده اوست و روابطی که با آن برقرار می­سازد برای فهم شخصیت او از اهمیت قاطعی برخوردار است.

قالب سنتی این است که به کودک بگویند: «خانواده­ات را نقاشی کن». این دستور­العملی است که مؤلفانی همچون مینکفسکا، پورو[19]، کان[20] و گومیلا[21] در فرانسه آپل[22] در آمریکا، بارسلوس[23] در برزیل، و فوکادا[24] در ژاپن به کار بسته­اند.

وظیفه خود می­دانیم که در این زمینه ذکر خاصی از پورو کرده باشیم چون بررسی وی حاوی نکات بسیار جالبی است. وی درباره تست نقاشی خانواده، به عنوان یک تست فرافکن، در آغاز چنین می­گوید: «هیچکس تردیدی ندارد که یک تست وقتی خوب است که بتوان به کمک آن فرافکنی شخصیت کلی فرد را، اعم از هشیار و نا­هشیار، به دست آورد. اما این کار را باید با وسیله­ای انجام داد که نسبتاً کم سازمان یافته باشد تا مزاحمتی برای این فرافکنی فراهم نسازد. اما در عین حال آنقدر سازمان یافته باشد که تحلیل شخصیت را از راه مقایسه با نتایج تجربی دیگر افراد امکان­پذیر گرداند. تست نقاشی خانواده دقیقاً به این خواسته­های متناقض پاسخ می­دهد».

سپس پورو مزایای این آزمون را چنین توصیف می­کند:

«مشاهده ساده و بررسی جزئیات نقاشی، این امکان را فراهم می­سازد که بتوان بدون آگاهی کودک، احساسات واقعی او را نسبت به کسانش شناخت و موقعیتی را که برای خود در خانواده قائل است دانست، و در یک کلمه، این نکته را دریافت که وی خانواده خود را چگونه مجسم می­سازد و این نکته­ای است که مهمتر از شناختن دقیق خانواده اوست».

پورو درباره ترکیب خانواده به گونه­ای که در نقاشی منعکس شده است، و درباره اهمیت این نکته که پاره­ای از اشخاص خانواده می­توانند به فراموشی سپرده شده باشند، پافشاری می­کند. وی این نکته را برجسته می­سازد که نخستین شخصی که نقاشی شده است تقریباً همواره مهمترین شخص از نظر کودک است. وی به نشانه­های ارزنده­سازی و ناچیز شمردن اشاره می­کند. و بالاخره ما را متوجه این نکته می­سازد که منزلتی را که فرد در گروه خانوادگی برای خود قائل است؛ منزلتی که آشکار­کننده طریقه­ای است که خود را در نظر می­گیرد، مورد ملاحظه قرار دهیم.

6-یک خانواده را نقاشی کن

ما دیدیم که علیرغم خصیصه محدود کننده دستور­العمل قبلی که به کودک تحمیل می­کند خانواده خود را نقاشی کند، فرافکنی همواره در کار است تا واقعیت را در جهت اشتغالات عاطفی آزمودنی، دگرگون سازد.

در هر حال ما فکر کرده­ایم که این فرافکنی احساسات شخصی آسان­تر می­گردد اگر به کودک دستور­العمل مبهم­تری بدهیم یعنی به او بگوییم: «یک خانواده را نقاشی کن، یک خانواده به فکر خودت». تا آنجا که ما اطلاع داریم از بین کسانی که در این راه بر ما مقدم بوده­اند تنها برژ است که دستور­العمل خود را بدینگونه تدوین کرده است.

به این نکته اشاره کنیم که با اینکه از آزمودنی­ها، با این دستور­العمل گسترده­تر، خواسته شده است به تخیل خود میدان دهند معذلک پاره­ای از آنها به شدت به واقعیت پای­بندند و خانواده خود را نقاشی می­کنند. ما تفسیر این نوع نقاشی­ها را بعداً خواهیم آورد.

اما برای اکثر آزمودنی­ها، این دستور­العمل جدید، آزادی کاملتری فراهم می­سازد و از این راه، تمایلات نا­هشیار با سهولت بیشتری بیان می­شوند. و همان طور که خواهیم دید بدین ترتیب است که کودک خواهد توانست از واقعیت فاصله بیشتری بگیرد و مثلاً خانواده­ای را نقاشی کند که خود در آن جائی ندارد یا در مواردی دیگر، خود را در اشخاص مختلف نقاشی فرافکنی کند.

فصل ششم

روابط با والدین و تعارض­های ادیپی

1-مرحله شکل­گیری عقده ادیپی

بررسی تعارض­های ناشی از رقابت برادرانه به صورت مجزا، کاری بالنسبه تصنعی است. چون شدت این تعارض­ها و شیوه­های ابراز آنها، به چگونگی روابط کود با والدین، وابسته­اند.

باید به این نکته توجه شود که در حدود 6 یا 7 سالگی، یعنی سن آغاز تست ترسیم خانواده، از یکسو، کودک از لحاظ عقلی و بدنی نسبت به زندگی جنسی بیدار شده است و خواستار نوازش­ها و صمیمیت عاطفی است. و از سوی دیگر، نسبت به روابط زن و مرد، صمیمیت والدین، راز و رمز باروری و تولد نوزادان کنجکاوی نشان می­دهد.

بدین ترتیب در این سنین، تعارض­های رقابت برادرانه به تعارض­های ادیپی وابسته­اند و در نتیجه،حسادتی که از تولد یک برادر کوچکتر به وجود می­آید فقط در ارتباط با او نیست بلکه والدین نیز هدف این حسادت هستند، چون کودک می­خواهد جای آنها را بگیرد تا او هم فرزندی داشته باشد. در اینجا لازم است که دو مرحله تحول روانی-جنسی از یکدیگر متمایز شوند: مرحله پیش-ادیپی مرحله ادیپی.

در مرحله پیش-ادیپی، در نخستین سالهای زندگی، کودک رابطه­ای «خطی» (دو نفره) با والد دایه، که معمولاً مادر است، دارد. کودک پسر باشد یا دختر، در این والد، فقط موضوع عشق خود را می­بیند و در این مرحله، مبنای رقابت برادرانه، امتناع از تقسیم مادر با برادر یا خواهر رقیب است.

در مرحله ادیپی، این رابطه خطی به صورت رابطه مثلثی در می­آید و پدر و مادر برای کودک به منزله دو موجود متمایز با نقشهای عمدتاً متضاد، جلوه­گر می­شوند.

اختلالات روانی در کودکان و نوجواناناختلالات روانیروابط با والدین و تعارض­های ادیپی

دانلود بررسی و مقایسه ادراک شنیداری کودکان نارسا نویس

بررسی و مقایسه ادراک شنیداری کودکان نارسا نویس

بسیارند کودکانی که ظاهری طبیعی دارند رشد جسمی و قد و وزن آنها حاکی از بد هنجار بودن آنان است هر ششان کمابیش عادی است به خوبی صحبت می کند مثل سایر کودکان بازی می کنند و مثل همسالان خود با سایرین ارتباط برقرار می کنند، در خانه خودداری های لازم را دارند و کارهایی که والدین به آنها واگذاری می کنند به خوبی انجام می دهند و از رفتار و اخلاق عادی بر خوردا

دسته بندی	سایر گروه های علوم پزشکی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	35 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	51

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

چکیده پژوهش:

پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه ادراک شنیداری دانش آموزان عادی و دانش آموزان نارسا نویس در پایه های سوم تا پنجم ابتدائی شهر تهران پرداخت.

روش پژوهش حاضر، روش پس رویدادی یا علی ـ مقایسه ای است. به همین منظور تعداد 10 نفر از دانش آموزان دارای نارسا نویسی به روش نمونه های در دسترس و 15 نفر از دانش آموزان عادی به روش نمونه گیری تصادفی خوشه از منطقه 1 تهران انتخاب و توسط آزمون نوشتن سیف نراقی و نادری و آزمون تشخیص و ؟؟؟ مورد بررسی قرار گرفتند.

نتایج حاصل از روش آماری و آزمون + برای مقایسه میانگین دو گروه مستقل به دست آمد.

نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که ادراک شنیداری دانش آموزان نارسا نویس به طور معناداری به لحاظ آماری از ادراک شنیداری دانش آموزان عادی کمتر است.

فهرست فصل اول:

- مقدمه

- بیان مسئله

- عنوان

- فرضیه

- اهمیت ضرورت پژوهش

- مدت پژوهش

- تعاریف مفهومی

- تعاریف عملیاتی

مقدمه:

بسیارند کودکانی که ظاهری طبیعی دارند. رشد جسمی و قد و وزن آنها حاکی از بد هنجار بودن آنان است. هر ششان کمابیش عادی است به خوبی صحبت می کند مثل سایر کودکان بازی می کنند و مثل همسالان خود با سایرین ارتباط برقرار می کنند، در خانه خودداری های لازم را دارند و کارهایی که والدین به آنها واگذاری می کنند به خوبی انجام می دهند. و از رفتار و اخلاق عادی بر خوردارند. لیکن وقتی به مدرسه می روند و می خوانند خواند و نوشتن و حساب یاد بگیرند دچار مشکلات جدی می شوند این کودکان در ابتدا اطمینان کافی به پیشرفت تحصیلی خود دارند به تدریج در می یابند سایر کودکان وضع درسی بهتری از آنان دارند. با گذشت چند ماهی از سال اول تحصیل در دبستان کم کم خود را متفاوت از دیگران می بینند و چه بسا احساس حقارت به آنان دست می دهد و یا اگر معلم کلاس و سایر محصلان شماتتشان کنند به بیزاری از درس و مدرسه و معلم و دانش آموزان نیز دچار می شوند. پدران و مادران این گروه که غالباً بی خبر از ریشه ها و دلایل یادگیری فرزندان خود هستند. مشکل را بغرنج تر می کنند و با فشارهایی که به کودک می آورند. دشواری مضاعفی را برای او ایجاد می کنند. (والامن، مک لاملین، ترجمه منشی ملوی1369 ص9وص10).

بسیاری از کودکان برای رسیدن به حداقل سطح صلاحیت در مورد موضوعات اساسی مدرسه دچار اشکال می شوند ولی ؟؟؟ آنها از ناتوانیهای یادگیری رنج نمی برند بعضی از آنها در طول زندگی کامل مدرسه از دانش آموزان ناکامی برخوردارند و یعنی به طور کامل فرا نمی گیرند) دسته دیگر فاقد انگیزه ای کافی برای یادگیری هستند و گروهی از استانداردهای گفتاری زبان رایج مطلع نیستند.

نارسائیهای یادگیری یک اصطلاح کلی است که شامل یک گروه ناهمگون از دشواری های یادگیری می شود نه به صورت های گوناگون مانند مشکلات اساسی در گوش دادن، صحبت کردن، نوشتن، استدلال کردن یاتوانایی ریاضیات متجلی می شود. ؟؟؟ چه نارسائیهای ویژه در یادگیری مختلف در دانش آموزان سایر طبقات استثنایی وجود نداشت باشد. و برای مثال دانش آموزان با آسیب های حسی، عقب ماندگی ذهنی، آشفتگی ذهنی، اجتماعی، هیجانی، تدریس ناکافی یا نامناسب محدودیتهای محیطی و فرهنگی را یا این امر در نتیجه این شرایط یا تأثیر آنها نیست.(سیف نراقی نادری1379ص23).

انجمن نارساخوانی انگلستان 1989 نارسایی های ویژه یادگیری را به سه دسته تقسیم می کند:

دسته اول: ناتوانی در خواندن(سیکلیسا) ناتوانی در حساب کردن (؟؟؟) و ناتوانی در در نوشتن (؟؟؟) می باشند.(جرالد دالاس به نقل از منشی طوسی)

کودک مبتلا به تشخیص شنیداری احتمالاً در یادگیری نوشتن با برخی اشکلات مواجه می شوند اسپاک اسپاک (1977) آنر روشن می کنند که از میان مهارت این که برای پیش بینی موفقیت نوشتن و خواندن کودکان اول مورد بررسی قرار گرفت. مهارت تشخیص شنیداری بیشترین عامل پیش بینی کننده بود. ؟؟؟ (1977) نیز در تعیین موفقیت کودک در یادگیری خواندن و نوشتن بر اهمیت تشخیص شنیداری تأکید دارد. (جوردن1977و پمن1958به نقل از ملوی ص197) کودک مبتلا به مشکلات ادراک شنیداری احتمالاًٌ از توانایی شنوایی کامل برخوردار است اما از تحلیل آنچه که بدرستی شنیده است عاجز می ماند. کودک مبتلا به این اختلالات ممکن است نتواند میان آنچه که شنیده است با مدارس مربوط به آن پیوند برقرار کند یا از ترکیب صداهای مجزا و ساختن کلمه عاجز باشد یا آن که نتواند تفاوت میان صدا را تغییر دهد. سایر کودکان مبتلا به مشکل ادراک شنیداری ممکن است معنی آنچه را که شنیده اند درک نکنند، یا آن که احتمالاً دچار کاستی های کوتاه مدت یا بلند مدت حافظه شنیداری باشند.

(جرالدرالامن به نقل از طوسی 1373 ص 399)

این پژوهشها بیانگر تشخیص شنیداری در کودکان نارسا نویس است در اینجا ادراک شنیداری کودکان نارسا نویس با ادراک شنیداری کودکان عادی بررسی و مقایسه می گردد.

بیان مسئله

از سال 1950 روان شناسان، پزشکان و متخصصان آموزش و نیز به گروه خاصی از دانش آموزان و آموزش آنان علاقه مند شدند. این گروه از دانش آموزان از نطر جسمی و مغزی دچار هیچ گونه عارضه مشخصی نیستند ولی در یادگیری اشکالاتی دارند گاهی این اشکالات در یادگیری با نابهنجاری رفتاری نیز همراه است از این دانش آموزان با نام هایی گوناگون در کتاب هایی روانشاسی و علوم تربیتی یاد شده است که تعداد لترین آنها عبارتند از ضایعات مغزی، ضایعات خفیف مغزی و آسیب های عصبی دانش چندانی که این اصطلاحات را به کار برده اند. ریشه اصلی نارسایی در یادگیری را عوامل بدنی فرض کرده اند ولی امروزه این فرض آنان به اعترافات و انتقادات شدید و هم چنین دشواریهای عصبی زیادی مواجه شده است (سیف نراقی، نادری 1381 ص211).

قبل از اینکه والدین، معلمی، روانشاناسان مدرسه و متخصصین نارسایی های آموزشی بتوانند مشخص کنند که آیا کودک نارسایی های آموزشی دارد یا نه آنها باید اصلاع یابند که کودک مورد نظر چه مطالبی را می داند و از کدام مطالب بی اطلاع است. (آیدین 13 79، ترجمه مقیمی آذری ص43)

آنچه کودک نارسا نویس را از دیگران متمایز می کند نوع اشتباه ها نبود بلکه با برجاماندن آن علت در واقع مشکلات یادگیری، پایدار و نوسانی هستند. هیچ چیز به خوبی یادگرفته نمی شود یک کلمه که به درستی خوانده یا نوشته می شود می تواند ساعتی بعد چنین نباشد یک املای آماده و بدون غلط در متون روز بعد پر از اشتباه است. یک کلمه که چندین بار در یک متن تکرار شده است هر بار به صورت متفاوت خوانده یا نوشته می شود. چنین اوضاع و احوالی باعث سردرگمی والدین و معلمان می شود که معمولاً بر حسب حواس پرتی برای متمایز کردن این کودکان استفاده می شود اشتباه ها در قلمرو خواندن و نوشتن و رونویسی و املا بروز می کنند و اگر پس از سال دوم ابتدایی پا بر جا بمانند و متراکم شوند بیش از پیش معنادار می گردند. اما باید غلط های ابتدایی را که معمولاً در خلال نخستین سال های یادگیری خواندن و تا سالهای دوم یا سوم دوره ابتدایی وجود دارند از مشکلات بعدی که نشان دهنده فقدان خودکار شدن اکتسابها هستند متمایز کرد. هم چنین باید گفت که اگر آزمایش در سنین بالاتر انجام شود ممکن است بسیاری از این اشتباهها دیده نشوند پس سنین زیر 9-7 سالگی نارسا نویسی نیستند. عوامل زیادی در ایجاد نارسا نویسی مهم هستند از قبیل عوامل ارثی عوامل عصبی شناختی، عوامل عاطفی، عوامل فرهنگی ـ اجتماعی، عوامل آموزشی (دارستان 1379 ص 194).

کودکانی که دارای نارسا نویسی هستند در هجی کردن هم دچار مشکل هستند چون برای هجی کردن کامل کودک به سه مهارت عمده نیازمند است. تمایز شنوایی، حافظه شنوایی و حافظه بینایی.

در مرحله اول کودک باید بتواند صداهای مختلفی را که حروف ایجاد می کنند تشخیص دهد. این توانایی در تمایز صداهای مختلف علی الخصوص زمانی که کلمه از لحاظ فونتیل هجی می شود اهمیت دارد. (که به دنبال آن اصل مقرر شده در تلفظ و هجی آورده می شود) کودکی نتواند اختلاف صدای کلمات را تشخیص دهد در هجی کردن بسیاری از کلمات با اشکال مواجه خواهد شد. عامل دیگر در پیشرفت هجی کردن توانایی حافظه شنوایی است. دانش آموزی که از او خواسته می شود تا کلمه را هجی کند باید ارتباط دو حرف را که این صدا ایجاد می کند به یاد داشته باشد. دانش آموزانی که می توانند بخوبی هجی کنند شاید از قوانین و اصول معرفت شناسی چندان اطلاعاتی نداشته باشند اما آنها این توانایی را دارند که ارتباط صداهایی را که کلمه را ایجاد می کنند به صورت صحیح فوراً به یاد آورند. برای این کودکان فرآیند تشخیص بیاد آوردن،اصلاح و جبران ارتباط دادن متدها و ؟؟؟ باشند به مختصر تلاش حاصل می شود. کودکانی که فاقد مهارتهای نوشتن هستند این فرآیندها را نوعی مبارزه بزرگ می دانند (آیدین 1379 آذری ص98و 99)

اختلالات ادراکی و ناتوانی در تشخیص تغییردادن و تعبیر و تفسیر حس ، به ویژه اختلالات دیداری و شنیداری به طور سنتی توجه زیادی را به خود در حوزه اختلالات یادگیری جلب کرده است. برخی از اصلاحات این حوزه ، دریافت دیداری، تمییز دیداری، حافظه دیداری، تمییز دیداری ، حافظه شنیداری و یکپارچه سازی بین حواس است. (کریمی 1380 ص28)

اختلال ادراک شنیداری یکی از عوامل ایجاد کننده نارسانویس است. همچنین اختلال ادراک شنیداری مسئله ای است که در ظاهر هر فرد ایجاد اختلال نمی کند. زمانی که می توان به وجود این اختلال پی برد که فرد مورد آموزش مدرسه ای قرار گیرد.(؟؟؟؟؟ منبع ص30)

بسیاری از معلمان، پدران، مادران، و مشاوران وقتی با چنین دانش آموزانی برخورد می کنند به حیرت می افتند زیرا اغلب نمی دانند که چرا کودک با وجود داشتن هوش طبیعی و امکانات لازم،قادر به یادگیری در زمینه ای خاص نیست. (سیف نراقی، نادری 1381 ص 219)

کودکی که در مدرسه موفق نمی شود و با عدم والدین و معلمانش مواجه می گردد چرا که برای از دست دادن مسئولیتش میان دوستان همکلاسی خود نمی تواند توجیهی ارائه کند. نه تنها والدین و معلمانش از او ناخشنودند. بلکه نگرانی آنها غالباً به شکل غیر قابل مهار در می آید.

نگرانی والدین از این است که نکند فرزند آنها عقب مانده یا کند ذهن باشد. هرگاه مطمئن شود که هوش او عادی است حتی بر ؟؟؟؟ والدین نیز ؟؟؟ خود را از دست داده و از ناتوانی فرزندشان در یادگیری بیم ناک شده شروع به تنبیه سرزنش و تهدید و یا حتی با دادن جایزه در صدد تطمیع وی بر می آید با این امید که بالاخره نتایج بهتری حاصل شود. برخی معلمان نیز از ناتوانی خود در هدایت چنین کودکی احساس ناکامی می کند. تحت چنین شرایط ناگواری است که گوش سعی می کند به بهترین وجه عمل کند. اما شکست مداوم او را خرد کرده و شخصیت اش را عقلانی می کند این احساسات پس از مدرسه و روزهای تعطیل نیز دست از سر وی بر نمی دارند و این تصور برجای می ماند که گویی بدون اعمال خشونت تعدیل رفتار میسر نمی شود. (؟؟؟ رخشان 1363 ص 12)

سؤال ها.

آیا بین ادراک شنیداری دانش آموزان نارسانویس و دانش آموزان عادی تفاوت معنادار وج.د دارد؟

فرضیه :

بین ادراک شنیداری دانش آموزان نارسانویس و دانش آموزان عادی تناسب معنادار وجود دارد.

اهمیت و ضرورت:

در روزگاری که ما زندگی می کنیم داشتن تحصیلات عالی از موفقیتهای بزرگ اجتماعی ـ اقتصادی محسوب می شود کودکانی که به هر دلیلی نمی توانند بنویسند سیستم اقتصادی ـ اجتماعی حاکم بر جامعه به سختی خود و پایمال خواهد شد. برای کسانی که نتوانند به اندازه نیاز جامعه ما بنویسند نه ملاحظه ای در کار است و نه موفقیتی هیچ امیدی در آینده وجود نخواهد داشت. (ترک تحصیل شود) داغ ننگی است که برای همیشه به پیشانیشان خواهد خورد( دلاموتو 1368 ترجمه سرحدی زاده ص 251و ص 253).

ناتوانی یادگیری می توانند شخصی را از کوشش باز دارند علاقه را از بین ببرند و اعتماد راحتی در ساعی ترین دانش آموزان از میان بردارند (آیدین 1379 ترجمه مقیمی آذری ص 42).

از آنجایی که اختلالات یادگیری مانند نارسا نویس با عوامل دیگری اختلالات جانبی دیگر می تواند همراه باشد بررسی این موضوع اهمیت دارد. این اختلالات عبارتند از ؟؟؟؟ فعال، حواس پرتی، خود پندار، ضعیف مشکلات رفتاری سازگارانه، نارسایی در مهارتهای اجتماعی، تلاش بدون رفتارهای از هم گسیخته کناره جویی، وابستگی و مداومت (کریمی 1380 ص 30).

از آنجایی که اختلالات ادراکی می توانند نقش مهمی در سازگاری فرد با محیط ایجاد کنند پس باید با دید بازتری به این موضوع نگاه شود. اختلال ادراکی شنیداری که یکی از اختلالات ادراکی است می تواند باعث ناتوان ساختن فرد در محیط آموزشی شود و خود را به صورت نارسا نویس نارسا خوانی یا اختلالات ریاضی ظاهر سازد. (سیف نراقی، نادری 1380 ص 214)

عدم آشنایی خانواده ها و معلمان می تواند باعث فشارآوردن به کودک و زدن برچسبهای مانند « حواس پرتی » به کودک شود. هم چنین مشکل وقتی حادتر می شود که طبقه بندی درستی برای اختلالات یادگیری وجود نداشته باشد ویا معلممان آگاهی کافی را برای ارجاع این دانش آموزان نداشته باشد. مشکلات این کودکان به طور کامل بر طرف نمی شود ولی اگر درست و بموقع تشخیص داده شود در درمان خیلی مؤثر خواهد بود. علاوه بر این خانواده ها باید بدانند که شغل این کودکان در آیند. نباید از مهارتهای کلامی زیادی برخوردار باشند در زمینه آموزشی و حرفه ای هم چنین این کودکان علاقه زیادی به خواندن و انشاء نوشتن و نشان نمی دهند پس نباید آنها را وادار به این کار کرد چون از توان این کودکان باید برنامه های آموزشی و پرورشی خاصی اجرا شود و به هر کدام از کودکان باید به صورت منحصر به فرد نگاه کرد چون آنها در درجه اول انسان هستند نه نارسا نویس.

هدف پژوهش:

هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگیهای ادراک شنیداری کودکان عادی و کودکان نارسا نویس و مقایسه آنها با یکدیگر است.

تعاریف مفهومی :

تعریف مهفومی نارسانویس

اختلال مربوط به رشد در نوشتن این اختلال یا نقص قابل ملاحظه در پیدایش مهارتهای شناخت کلمات و فهم مطالب خوانده شده و مشخص است که با عقب ماندگی ذهنی و آموزش ناکافی قابل توجیه نبوده و ناشی از معایب بینایی، شنوایی و اختلالات عصبی نیست . طبق این تشخیص فقط زمانی باید مورد استفاده قرار گیرد که اختلال به طور جدی در پیشرفت تعقیلی یا فعالیت های روزانه مربوط به مهارتهای نوشتن تداخل نماید . این اختلال نارسانویس می شود . (پورافکاری1373 ص465).

تعاریف ؟؟؟؟؟؟:

تشخیص شنیداری: نمونه ای است که فرد از آزمون تشخیص شنیداری و ؟؟؟؟؟؟؟ کسب می کند. نارستنویس نتیجه ای که فرد از آزمون نوشتن سیف نراقی و نادری 1381 کسب می کند.

نارسانویس

کودک عادی

کودک نارسانویس: کودکانی که علی رغم هوش طبیعی بسیار بد می نویسند. این کودکان معمولاً آئینه نویسی یا وارونه نویسی می کنند یا بسیار بد خط می نویسند . بد نویسی این کودکان معمولاً به دلیل عدم همامنگی حرکتی آنان است.

کودک عادی : کدکی است که در مدارس عادی متعلق به وزارت آموزش و پرورش . ک.دک عادی کودکی است که نوشتن او مطابق با هوش و سن اوست ومشکلی در نوشتن ندارد و این کودکان هیچ مشکل حرکتی ندارند.

در سال تحصیلی مشغول به تحصیل

فهرست فصل دوم:

ـ پیشینه تحقیق

ـ اختلالات یادگیری

ـ ویژگی های اختلالات یادگیری

ـ ویژگی مبتلایان به ناتوانی یادگیری

ـ نظریه غلبه ملونی مغز

ـ نظریه کوتاهی دامنه توجه

ـ نظریه فرابری آگاهی ها

ـ نظریه تأخیر در رشد

ـ نظریه منایعات خفیف مغز

ـ ادراک شنودی

ـ کودکان با دشواری های اساسی در نوشتن

ـ تعریف اختلال های نوشتن

ـ تعریف اختلال های یادگیری

ـ مراحل تشخیص کودکان با اختلالات یادگیری

ـ نشانه ای بالینی

ـ علت شناسی اختلال های نوشتن

ـ چگونگی ترمیم نارسایی در نوشتن

ـ تعریف کمیته مشترک ملی در مورد ناتواناییهای یادگیری

ـ سبب شناسی اختلالات یادگیری

ـ عوامل ژنتیکی

ـ عوامل محیطی

پیشینه تحقیق:

اگر چه از دهه 1960 ، اختلال های فرآیندنوشتن مورد توجه گسترده مؤلفان قرار گرفتند اما اصطلاح نانویس برای توصیف روابط بین ناگویی و ناتوانی در قلمرو زبان نوشتاری دراواخر قرن نوزدهم توسط اگل( 1867 به نقل از هوپر ، 1994 ) ابداع شد و بر وجوه تمایز بین این اختلالها تأکید گردید.

در نیمه اول قرن بیستم (1926) گلدشتاین (1948) و بسیاری دیگر ا زپژوهشگران با استفاده از مشاهدات بالینی و روش تک بررسی و دستیابی به شبا هتها و تفاوتهای بین زبان بین گفتاری و نوشتاری را مورد توجه قرار دادند. بر اساس اظهارات هوپر و همکاران (1994) بسیاری از پژوهشها مرتبط به اختلالهای بیان نوشتاری هنوز نیز از این روش استفاده می کنند و به طور عمده به بررسی افرادی می پردازند که دچار ضایعه های اکتسابی مغز شده اند.

تنها برای مثال دانگ (1991) عقیده دارد که اگر چه نارساییهای بیان نوشتاری اغلب با اختلاله های خواندن همراهند و از فرآیندهای فراشناختی مشابهی مانند طرحریزی خود ؟؟؟؟؟؟؟؟ خودسنجی و خود تغییر دهی سود می جویند اما بررسی بالینی آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است .

پژوهشهایی که در زمینه زبان نوشتاری انجام شده اند آشکارا نشان داده اند که درا غلب موارد ، کودکان قبلاً به اختلالهای خواندن و حساب کردن ، دست کم در یکی از مؤلفه های نوشتن مانند دست خط ، املا ء ، ترکیب ، خزانه لغات با تدوین یک متن انشاءدارای مشکلاتی هستند اما هیچ یک از تدوین ها نتوانسته اند به بازشناسی و توصیف این مؤلفه ها به صورت عینی یا ؟؟؟؟؟؟؟؟ دست یابد. (موپر و همکاران1994) . بزینگر رفولو(1992) گزارش کرده اند که اگر سطح کارآمدی نوشتن به عنوان تغیییر مقایسه ای در نظر گرفته اند . نارسایی نوشتاری در پسران بیش از دختران است اما اگر ؟؟؟؟؟؟ هوشی را در نظر بگیریم تفاوتی بین دو جنس کشاهده نمی شود.

هوپر و مکفران(1945) در پژوهشی که بر اساس آزمون زبان نوشتاری ؟؟؟؟؟؟؟ و لارسن در نمونه ای متشکل از 30 % شاگردان دختر و پسر دوره راهنمایی اغدام دادند به این نتیجه رسیدند که نتایج 34% تا 47% شاگردان، یک انحراف معیا ر کمتر از میانگین و تعداد پسران واجد نارسایی 5/1 برابر دختران بوده است . (دارستان 1379 ص231 و 227).

اختلالات یادگیری :

ویژگی اختلالات یادگیری : در ویژگی هایی که از نظر می گذرد این نکته حائز اهمیت است که تفاوتهای فردی ، ثبات و دوام رفتارهای مشخص کننده و مزایای توصیف های رفتاری ر باید در نظر داشت.

1) عامل اختلاف : عامل اختلاف که دراصل بوسیله بیتاسن 1964 رایج شد یکی از اجزای کلیدی در معیارهای تشخیصی است و در بیشتر تعریفها وجود دارد. یک اختلاف وقتی وجود دارد که توانایی تخمین زده شده و عملکرد تحصیلی دانش آموز با هم تفاوت فاحشی داشته باشد. اختلاف که عامل پا یه ای برای اندیشه سم آموزی است ممکن است در یک مهارت و یا در همه حیطه های مهارتی باشد.

2) دشواری یادگیری تحصیلی : دشواری های تحصیلی پذیرفته ترین ویژگی های افراد دارای اختلالات هستند . از جمله ویژگی های ذکر شده می توان به مهارت های خواندن پایه ، درک مطلب خواندنی ، بیان نوشتاری ، محاسبات ریاضی و استدلال ریاضی اشاره کرد .

3) اختلالات زبانی : مشکلات زبانی مانند دشواری های خواندن و ریاضی و نوشتن برحسب جز و اختلاف تعبیر و تفسیر شوند بویژه مهارت های ناقص در بیان شفاهی و درک مطلب شنیداری از آنجایی که مهارت های زبانی و عملکرد تحصیلی رابطه نزدیک یبا هم دارند گاهی اوقات دشوار است که تعیین کنیم کدام اختلال مقدم بوده است و یعنی اول اختلال نوشتن بوده است یا امتلال زبان.

4) اختلالات ادراکی: اختلالات ادراکی و ناتوانی در تشخیص ، تمییز دادن ، تعبیر و تفسیر حس ، بویژه اختلالات دیداری و شنیداری ، به طور سنتی توجه فراوان چندین صاحب نظر در حوزه اختلالات یادگیری را به خود جلب کرده است. برخی از اصطلاحات رایج درای حوزه عبارتند از: دریافت دیداری، تمییز دیداری ، حافظه دیداری، تمییز شنیداری، حافظه شنیداری، و یکپارچه سازی بین حواس .

5) نارسائیهای فراشناختی : پیشینه تحقیقات فزاینده ای در علل شکل گرفتن است که نشان می دهد برخی از دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری دچار نارساییهای فراشناختی هستند .

الف) آگاه بودن از مهارتها ، راهبرها و منابع مورد نیاز برای انجام اثر بخش یک تکلیف

ب) توانایی استفاده از مکانیسم های خود گردانی را از قبیل حرکتهای برنامه ریزی

ارزشیابی اثر بخش فعالیت های در حال جریان ، رسیدگی کردن به بازده کوششه او رفع کردن مشکلات برای تعیین تکمیل موفقیت آمیز یک تکلیف.

6) مشکلات اجتماعی ـ هیجانی (عاطفی):بسیاری از دانش آموزان دارای اختلال یادگیری به علت ماکامی از دشواری های یادگیری خود، اعمالی از هم گسیخته دارند و در آنها نوعی احساس خود ارزشمند؟؟؟؟؟؟؟؟ ایجاد می شود . رابابورت(1975) اشاره می کند که رشد هیجانی این دانش آموزان به شکلی متفاوت با دانش آموزان بهنجار صورت می گیرد آنان به جای آموختن و کسب نگرشهایی درباره تکالیفی که می توانند انجام دهند اغلب به آموختن آنچه که نمی توانند انجام دهند توجه می کنند . این فقدان حرمت نفس مثبت اغلب منجر به خوپندار و عزت نفس ضعیفی در انها می شود . لیخت1984 گزارش می دهد که به علت شکستهای متوالی ، کودکان دارای اختلالات یادگیری اغلب باورهای مربوط به پیشرفت ناسازگارانه پیدا می کنند که به نوبه خود مشکلاتی ایجاد می کنند که فراتراز اختلالات اصلی است .

7) مشکلات حافظه ای: مالاهان و کافمن(1988) اشاره می کنند که دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری معمولاً در به خاطر سپردن محرکهای شنیداری و دیداری مشکل دارند. مقیاس های حافظه می توانند دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری را از کندآموزان و دانش آموزان متوسط تفکیک کند . دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری نارساییهای بارزی در حافظه غعال و کوتاه مدت ، نشان می دهند معلمان غالباً گزارش می دهند که دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری هجی کردن کلمات ، اصول ریاضی و دستورالعمل ها را فراموش می کنند.

8)اختلالات حرکتی : دانش آموزان دارای مشکلات حرکتی با گام هایی ناشیانه و بی مهارت راه می روند. یا در پرتاب کردن و گرفتن یک توپ جست و خیز کردن یاجفتی پریدن دشواری دارند. برخی دیگر در حرکات فلزی مثل پریدن با قیچی ، بستن دکمه لباس یا بالا کشیدن زیپ مشکل دارند .

9) مشکلات توجه و بیش فعالی : برای موفق شدن در تکالیف مدرسه دانش آموزان باید فکر مربوط به تکالیف کلاسی را تشخیص داده و حفظ کند و همین طور بتواند توجه خود را از یک تکلیف به تکالیف تازه برگرداند. دانش آموزان دارای مشکلات توجه نمی توانند محرکهای بیرونی را از حیطه توجه خود دور کنند . در نتیجه توجه آنها به محرکهای نامربوط جلب می شود. ممکن است دامنه توجه آنها کوتاه باشد و حواسپرتی حساسیت بیش از حد از خود نشان دهند.(کریمی 1380 ص32 و 26)

ویژگی های مبتلایان به ناتوانی یادگیری:

1) اختلال در صحبت کردن و برقرار کردن ارتباط

2) مشکلات تحصیلی

3) اختلالات فرآیند تفکر

4) عیوب شکل گیری مفاهیم

5) اجرای تست به گونه ای ناهموار و یا غیر قابل ارزیابی

6) تخریب ادراک

7) فقدان مقیاس طبیعی نورولوژیکال

8) اختلال در عملکرد حرکتی

9) ویژگی های متنوع فیزیکی : ترشحات از دهان، بی اختیاری، کندی در آداب توالت و نظایر آن

10) ویژگی های هیجانی: قوه محرکه آنی، ناسازگاری ، حرکات انفجاری، مقاومت کم برای حصول به نتیجه و نظایر آن .

11) ویژگی های خوابیدن: الگوی بی قاعده خوابیدن، خواب غیر طبیعی سبک یا ؟؟؟؟ ، چرخیدن یا اتلان دادن سر و نظایر آن.

12) توانایی برقراری ارتباط ، بی قاعده است.

13) رشد جسمانی ناهمگون

14) بی نظمی در روابط اجتماعی

15) تنوع و بی نظمی در شخصیت

16) اختلالات تمرکز و توجه (سیف 1375 ص16).

نظریه غلبه طرفی مغز:

مغز انسان از دو نیمکره راست و چپ تشکیل شده است که این دو نیمکره توسط جسم پینه ای بهم وصل شده اند. وجود این جسم پینه ای سبب می شود که دو نیمکره از فعالیتهای یکدیگر آگاه باشد. (مانت کسل 1962) . در مغز انسان سازمان فعالیت ها برای رفتارهای مختلف متفاوت است. بعضی از کارها مثل دیدن و شنیدن توسط هر دوقسمت مغز کنترل می شود، در حالیکه در برخی دیگر از مهارت ها روال، بدین گونه نیست و معمولاً بیشتر مهارتها توسط یک نیمکره مغز کنترل کی شود. برای مثال بیشتر افراد در اکثر جوامع دنیا با دست راست می نویسند و نیم کره چپ آنان در تکلم و یادگیری کلامی غلبه دارد. در حدود 93% جمعیت بزرگسالان راست دست اند و تقریباً در 96% ا زآنها نیمکره چپ دارای غلبه طرفی برای تکلم و مهارت های کلاس است. مدتها غلبه طرفی یک نیمکره مغز بر نیمکره دیگر برای مطالعه درباره رشد زبان و تحصیل دانش بسیار مهمی و اساسی جلوه می شود. برای مثال کاراورتون(1937) براساس این عقیده بود که یک طرف مغز باید بر طرف دیگر غلبه کند، و فرض او بر این که نارساییها در تکلم ، نوشتن و خواندن و غیره در اثر عدم غلبه طرفی نیز اسجاد می شود. تحقیقات (گزافیگاو دیگران 1965) نشان داده است که نیم کره چپ مغز فرآیندهای زبان و یادگیری و تفکر انتزاعی را کنترل می کند. در حالیکه نیم کره راست مغز بیشتر جنبه کلی دارد. و نشانه ها و علامتهایی را که از طریق بینایی به ما می رسند تعبیر و تفسیر می کند. (سیف تراقی نادری 1364 ص13 و 16) .

کمیل ( 1970) اظهاری دارد که شماری از کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری برای رشد عضله ای ظریف دست و انگشتان و فاقد تجربه ، کارکردن، چرخاندن، گرفتن در دست فشردن ، یا فشارآوردن بر اجسام هستند . (؟؟؟؟؟ به نقل از منشی طوسی 1373 ص 245).

نظریه کوتاهی دامنه توجه : طرفداران این نظریه معتقدند که کودکان با نارساییهای ویژه یادگیری دچار اشکال در تمرکز توجه و دقت اند. از سال 1950 به بعد تحقیقات بسیاری در این مورد انجام شده و سبب گشته است که متخصصان در رشته روان شناسی و آموزش و پرورش کودکان استثنایی این نظریه را جدیتر مورد برسی قرار دهند . راس(1976) در کتاب جدیدش می نویسد : به نظر می رسد که یک نقص ذهنی وجود دارد که بیشتر کودکانی که دچار نارساییهای ویژه یادگیری هستند با آن مواجه اند و آن عدم توانایی در تمرکز دقت و توجه بر مطلب مورد بحث است. راس چنین نتیجه می گیرد که کودکانی که دارای نارساییهای ویژه یادگیری هستند فرآیند رشد آنها در کسب دقت و توجه طبیعی ، دچار تأخیر یا وقفه شده است. سنف کوشش کرده است نظریات برادنبت را در زمینه نارساییهای ویژه یادگیری به کار برد. سنف الگویی قابل استفاده برای آموزش کودکان استثنایی پیشنهاد کرده است . او توجه را به یک پرده تلویزیون تشبیه می کند که چطور فعالیت ؟؟؟؟؟؟ بر آن نشان داده می شود. این چهار فعالیت عبارتند از: 1) تجزیه و تحلیل مطالب حسی . 2) پاسخ ها و بازخوردی که از سیستم حرکتی به ما می رسد. 3) احساساتی که از طرف حس هایی غیر از حواس پنجگانه به ما می رسد. 4) تفکر.

سنف ابراز می داردکه این چهار محرک همیشه وجود دارند و در کارند . اما بعضی از آنها که روی پرده افتاده اند ضبط نمی شوند. در حالیکه برخی دیگر ضبط می گردند . این بدان معنی است که ما یکسری از محرکها را انتخاب می کنیم و به آنها معنی می بخشیم و سوی دیگر را نادیده می گیریم.

نظریه فرابری آگاهیها : در این نظریه بشر به عنوان یک نمونه بردار از آگاهیها و محرکهای پیرامونش معرفی می گردد. البته نمونه برداری که فقط می تواند نمونه هایی ا زاین محرکها و آگاهیها را تجربه کند. بشر می تواند عقاید خود را به صورت فرمولهایی از اجزاء آن نمونه در آورد. مفاهیم و انتظارات خود را بر اساس تجربه خود بسازد و سپس این مفاهیم را در جلسات مختلف بیازماید و در صورت لزوم آنها را دوباره سازی کند. (؟؟؟؟؟؟؟ - دیگوری1972) هدف آنان از ارزشیابی ، تعیین چگونگی درک و فهم علائم شنوایی و بینایی توسط کودک است. نیز منظور آنان از برنامه های آموزشی و ترمیمی آن است که با به کار گیری آنها نارساییهای حسی و ادراک کودک را بهبود بخشند و تقویت کنند. زیر بنای این کوشش این است که طرفداران این نظریه عقیده دارند کودکان با نارساییهای ویژه یادگیری دچار دشواریهایی در خصوص دریافت ، ضبط و بازگرداندن آگاهیهای داده شده در مجرای یادگیری خاصی هستند. رفتار مورد نظریه فرابری آگاهیها شامل همه چیز می شود توجه ، ادراک، نام گذاری ادراک، ضبط ادراک، روابط و آمیختگی آگاهیهایی که توسط حواس مختلف درک می شود به تمامی تحت یک عنوان کلی به نام فرابری آگاهیها می آیند . در حقیقت تمام فعالیتهای ذهنی از فعالیتهای حسی گرفته تا یادگیری زبان را شامل می شوند. (براین وبراین1975) . در نظریه فرابری آگاهیها فرضهای معینی در نظر گرفته می شود. اولین فرض آن است که در کسب مهارتها ، توالی رشد وجود دارد. بدین معنی که کودکان ابتدا از طریق یک حس (بینایی با شنوایی) یاد می گیرند . و سپس قادر خواهند شد که آگاهیها و محرکهای داده شده را از طریق پیوند دو حس دریافت دارند و به آن معنی بخشند . در عین فرض عبارت است از اینکه کودکانی که دارای نارساییهای یاد گیری هستند . در تجزیه و تحلیل آگاهیها و محرکهای دریافت شده مشکل دارند . بنابراین ، هر چه شناسایی و آگاهی ما از اشکالات آنها در تجزیه اطلاعات مشخص تر و معین تر باشد کمک ما به این گونه کودکان مفیدتر خواهد بود . در این جا شناسایی و تشخیص اشکالات حافظه که موجب دشواریهای در به خاطر سپردن آگاهیها چه از طریق شنوایی (حافظه شنوایی) و چه از طریق بینایی( حافظه بینایی ) می شود از اهمیت خاص برخوردار است . سومین فرض این است که درمان و آموزش وقتی مؤثر است که اسکال موجود در فرابری آگاهیها مشخص و معین گردد.

نظریه تأخیر در رشد: طرفداران این نظریه معتقدند که کودکان با اختلالات یادگیری ، کند تر از همسالان خود آگاهیها و محرکهای محیط را جذب می کنند . بنابراین شبیه کودکان کوچکتر عمل می کنند . تعدادی از تحقیقات پراکنده نشان می دهند که این گونه کودکان از نظر کیفیت یادگیری با دیگر کودکان تفاوتی ندارند. بلکه از نظر کمیت متفاوت هستند یعنی آنان در فراگیری مطالب کندتر یا آهسته تر از کودکان بهنجار هستند . این نظریه توسط کریشلی( 1970)عنوان گردید. ولی تاکنون تحقیقات کنترل شده زیادی برای اثبات آن انجام نیافته است . تحقیقی که در سال 1978 در هشتمین کنفرانس بین المللی پیاژه در لس آنجلس توسط سیف نراقی و نادری ارائه گردید نشان می دهد که کودکان دچار اختلالات یادگیری از نظر سنی دیرتر از کودکان معمولی و عادی موفق به جواب دادن به آزمونهای ؟؟؟؟؟؟؟؟ پیاژه می شوند. در ضمن هرچه قدر آزمونها مشکلتر می شود این تفاوتها بیشتر آشکار می گردد. به نظر محققین یادشده این کودکان ممکن است دارای مهارتها و نواناییهای بهنجار باشند که احتمالاً ناقص نیستند ولی رشد کافی نکرده اند.

نظریه ضایعات خفیف مغز: در این جا این سئوال مطرح نیست که آیا کودکانی که دچار ضایعات مغزی هستند نارساییهای یادگیری نیز دارند یا نه ، بلکه سئوال این سئوال است که کودکانی که دچار اختلالات یادگیری هستند و هیچ گونه ضایعه مغزی مشخص شده ای در آنان وجود ندارند. آیا دچار ضایعات جزئی مغز، یا عدم رشد اعصاب هستند . در این زمینه نتایج تحقیقات برت نر و دیگران(1972) نشان داده است که کودکان با اختلالات یاد گیری در مقایسه با کودکان بهنجار دارای نشا نه های بیشتری از آسیب های عصبی هستند . مطالعه پرونده های طبی مختلف و گزارش های مادران که توسط آون و دیگران(1974)انجام شده است ، نشان می دهد که مادران کودکان با نارساییهای یادگیری بیشتر از مادران کودکان طبیعی در مورد فرزندانشان مشکلات طبی داشته اند. همچنین نوزادان آنان از نوزادان عادی بیشتر ناآرامند و دچار دردهای مزمن زیادتری هستند و نیز این کودکان از نظر یادگیری زبان دچار اشکال اند و رفتارهای تصاحبی و خشن یبشتری از خود نشان می دهند. با اینکه نظریه های مختلف که تاریخ مطالعات و تحقیقات درباره نارساییهای یادگیری را تشکیل می دهند و هر کدام توضیحات و علل گوناگونی را مطرح می سازد بسییار با ارزش اند، در اکثر آنها سعی شده است نشان دهند که این پدیده در اثر یک عامل بوجود می آید. او اضافه می کند که هر کدام از این نظریه تا کوشش شده است که علت مشکلات متعددی مانند: بیقراری، ناتوانی در یادگیریهای کلامی، ناتوانیهای ادراکی و یا تاخیر در رشد ذهنی را با یک نظیر سه توجیه کنند. او پیشنهاد می کند که چون یادگیری فرآیند پیچیده ای است و عوامل مختلف ممکن است به آن آسیب زند. بهتر است به جای نظریه های یک عاملی که سعی شده است توسط آنها تمام انواع نارساییهای یادگیری را توضیح دهند. این گونه کودکان را به پنج گروه متفاوت تقسیم کنیم تا نظریه های مختلف هر کدام یک گروه از این کودکان را شامل شود. همان گونه اشاره رفت این نظر قابل توجه است زیرا اولاً کم توجهی گذشتگان را گوشزد می کند ، ثانیاً راه طولانی آینده را در این نشان می دهد.

ادراک شنودی : هر چند که بیشترین تأکید در ایجاد مهارتهای آمادگی روی ادراک بینایی است با این حال باید ب هادراک شنودی و نقش قاطع آن در یادگیری کاملاً آگاه باشیم . برای طراحی راهبردهای آموزشی در جهت پرورش مهارتهای ادراک شنودی ، دانستن خود مهارتهایی که در ساختمان این ادراک به کار رفته برای تشکیل مراحل بعدی این خود مهارتهای ضروری است . ؟؟؟؟؟؟ (1968) هشت مقوله مهارتهای ادراک شنودی را از هم تفکیک کرده است که عبارتند از : آگاهی شنودی، تمرکز شنودی ، نقش زمینه شنودی ، تمییز شنودی ، حافظه شنودی ، تقطیع شنودی، یگانه سازی و ترکیب شنودی و بالاخره باز خود شنودی . فلاور(1968) فرآیندهای شنوائی مشابهی را تشخیص داده است.حساسیت شنودی، دقت شنودی، تمییز شنودی ، حافظه شنودی، یگانه سازی شنودی ، یگانه سازی ، دیدسازی ، فلاور پیشنهاد کرد که این نوع سلسله مراتب خود مهارتهای ادراک شنودی مشکلات متعددی را پیوسته برای طراحی آزمونها و نیز روش های آموزشی به وجود می آورد. نخست این که هم در آزمون و هم در آموزش ، هر خرد ه مهارت شنوایی در عمل با سایر فرآیندهای یادگیری درگیر است. دومین مشکل این است که بعضی ا زکودکان که درعملکردهای تحصیلی موفق می شوند در پاسخ به آزمونهای معین شنوایی شکست می خورد. سوم این که با آزمون یک خرده مهارت شنوایی و ارتباط آن با بهبود وضع تحصیلی آشکارا ثابت نشده است . (فریار، زمستان 1379، ص 186).

اختلالات یادگیریویژگی های مبتلایان به ناتوانی یادگیریادراک شنیداری کودکان نارسا نویس

دانلود بررسی و مقایسه اختلال شخصیت ضداجتماعی بین افراد معتاد و غیرمعتاد

بررسی و مقایسه اختلال شخصیت ضداجتماعی بین افراد معتاد و غیرمعتاد

زندگی بشر از ابتدا با مشکلات و مسائلی همراه بوده است و تاریخ گویای گوشهآای از مشکلات بشر است زیرا در تاریخ قطور زندگی بشر گر چه هنوز چند برگی از آن بیشتر بررسی نشده و این مقدار کم هم مبهم است ، ولی با همه ابهام و تاریک که دارد، فریادها و ناله‌های دلخراش و داستانهای غم‌انگیز بشر را نتوانسته است مخفی کند گر چه امروزه پیشرفتهای در همه زمنیه‌های زندگی

دسته بندی	علوم اجتماعی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	74 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	95

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

چکیده

پژوهش حاضر به منظور (بررسی و مقایسه اختلال شخصیت ضداجتماعی بین افراد معتاد و غیرمعتاد) صورت گرفته است. بدین منظور از جوانان معتاد و غیرمعتاد 20 تا 30 ساله شهرستان خمین یک نمونه 80 نفری (40 نفر معتاد و 40 نفر غیرمعتاد) به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شده است.

داده‌های آماری از طریق اجرای آزمون MMPI (فرم کوتاه) از گروههای نمونه بدست آمده و برای تجزیه و تحلیل نتایج تحقیق حاضر از آمار توصیفی و استنباطی از جمله آزمون T مستقل و با در نظر گرفتن نتیجه آزمون لوین با استفاده نرم افزار SPSS مورد استفاده قرار گرفته است.

هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی و مقایسه اختلال شخصیت ضداجتماعی در بین افراد معتاد و غیرمعتاد می‌باشد که نهایتاً از تجزیه و تحلیل و بررسی داده‌ها نتیجه زیر بدست آمد:

بین افراد معتاد و غیرمعتاد از لحاظ شخصیت ضداجتماعی تفاوت معناداری وجود دارد (P=0)

یافته‌های فرعی زیر نیز از تحقیق حاضر بدست می‌آیند:

بین خود بیمارانگاری در افراد معتاد و غیرمعتاد تفاوت معناداری وجود دارد.( 008/0=P)

بین افسردگی در افراد معتاد و غیرمعتاد تفاوت معناداری وجود دارد. (003/0=P)

بین پارانویا در افراد معتاد و غیرمعتاد تفاوت معناداری وجود دارد. (0=P)

بین اسکیزوفرنی در افراد معتاد و غیرمعتاد تفاوت معناداری وجود دارد. (003=P)

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول : کلیات

مقدمه

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت تحقیق

اهداف تحقیق

سؤالات

فرضیات

تعاریف اصطلاحات

فصل دوم : پیشینه پژوهش

تاریخچه مواد مخدر در جهان

جنگ تریاک در چین

جنگ تریاک در دوران معاصر

مراکز تولید جهانی مواد مخدر

نقش مافیا در توزیع بین‌المللی مواد مخدر

سازمان پلیس بین‌المللی

تاریخچه مواد مخدر در ایران

تشخیص دوگانه و اختلال شخصیت ضد اجتماعی

رفتار اختلال شخصیت ضداجتماعی

شخصیت صداجتماعی ، بیمار روانی و ضد اجتماع

تعریفی از اختلال شخصیت ضداجتماعی

بیمار روانی

اختلال شخصیت ضداجتماعی

اختلالات شخصیتی

تحقیقات داخل کشور

فصل سوم : روش تحقیق

مقدمه

روش تحقیق

جامعه آماری

نمونه آماری

روش نمونه‌گیری

نحوه اجرای آزمون

روش جمع‌آوری داده‌ها

ابزار اندازه‌گیری

اعتبار و پایایی

متغیرها

روش آماری

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل نتایج :

مقدمه

مشخصه‌های آماری نتایج کمی

مقایسه میانگین‌ها

یافته‌های فرعی تحقیق

فصل پنجم : بحث و نتیجه‌گیر

مقدمه

نتیجه‌گیری

محدودیتهای تحقیق

پیشنهادات

کاربرد نتایج

منابع :

منابع فارسی

منابع انگلیسی

منابع اینترنتی

فهرست جداول و نمودارها

عنوان صفحه

جدول شماره 4-1 مشخصات مرتبط با دو گروه معتاد و غیرمعتاد

نمودار شماره 4-1 مقایسه میانگین افراد معتاد و غیرمعتاد

جدول شماره 4-2 آزمون لوین برای تساوی واریانسها

جدول شماره 4-3 میانگین و انحراف معیار شخصیت ضداجتماعی افراد معتاد و غیرمعتاد

فصل اول :

کلیــــات

مقدمه [1]

زندگی بشر از ابتدا با مشکلات و مسائلی همراه بوده است و تاریخ گویای گوشهآای از مشکلات بشر است. زیرا در تاریخ قطور زندگی بشر گر چه هنوز چند برگی از آن بیشتر بررسی نشده و این مقدار کم هم مبهم است ، ولی با همه ابهام و تاریک که دارد، فریادها و ناله‌های دلخراش و داستانهای غم‌انگیز بشر را نتوانسته است مخفی کند. گر چه امروزه پیشرفتهای در همه زمنیه‌های زندگی بشر بوجود آمده ولی باز هم وحشت و اضطراب و انحراف از بشر دور نشده است. زمانی بشر از طوفان و سیل و تحطی و بیماریهای واگیر وحشت داشت و زمانی از جنگ‌ها و لشکرکشیها. در اثر پیروزی علم بر طبیعت مقداری از این مصائب و نگرانیها از بین رفته و لیکن جای خود را به دردها و مصائب سخت‌تری داده است. اکنون بشر از درون ناراحت است و از ناراحتی‌های عصبی و روانی شکایت دارد. از همنوع خود بیم دارد. ترس و وحشت از سلاحهای اتمی و میکروبی و شیمیایی قرن بیست و یکم را به قرن «اصطراب و تشویش» مبدل ساخته، و از همه مهمتر اکنون از مسئله «اعتیاد» که پدیده‌ای نسبتاً جدید است و انبوهی از انسانها را به خودکشی تدریجی محکوم نموده وحشت دارد.

در حال حاضر مسئله اعتیاد به مواد مخدر در مقابل گروهی از انسانها قرار گرفته است که به علت عدم تامین اقتصادی و اجتماعی ، فشارهای روانی و خانوادگی و غیره برای فرار از حقایق تلخ زندگی به ‌آن پناه می‌برند.

کشیدن یک نخ سیگار ، نوشیدن یک لیوان نوشابه الکلی ، زدن چند پک به وافور و استعمال یک ذره مرفین هروئین برای تسکین و بی‌خبری از اضطراب درونی و فشار روانی ناشی از فقر اقتصادی و مسائل دیگر اولین قدم بسوی بدبختی و خودکشی تدریجی است. عوامل اقتصادی ، اجتماعی ، روانی ، جسمی و مخصوصاً عوامل خانوادگی در هماهنگی فرد با محیط اجتماعی نقش مهم دارد. آرامش و امنیت، نداشتن فشار و اضطراب درونی و خانوادگی، از تعدادی از انحرافات منجمله اعتیاد به مواد مخدر کاسته و انسان را در برابر مشکلات مقاوم می‌نماید، اگر تحولات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی هماهنگ و متناسب با نیازهای افراد جامعه نباشد، در درون انسانهایی که زمینه مساعد دارند انفجار رخ داده و وقوع انحراف و اعتیاد حتمی است و حتی شیوع امراض روانی اجتناب‌ناپذیر است.

انحراف یا کجروی که از آن بنام عارضه یا بیماری یاد می‌کنند یکی از مظاهر زندگی دسته جمعی بخصوص زندگی امروزه است و از زمانی آغاز شد که انسان به صورت گروهی زندگی خود را شروع نمود. شرایط خاص و ملاکها و الگوها و ارزش‌های حاکم بر هر جامعه، در تغییر مفهوم انحراف و کیفیت ‌آن موثر است. مثلاً مجازات قتل عمد اعدام است. شرابخواری و اعتیاد به مواد مخدر در جامعه اسلامی انحراف محسوب و جرم دارد، ولی این اعمال در برخی جوامع غرب امری عادی است و انحراف محسوب نمی‌شود.

بهر حال روانشناسان فرق آدم سالم و دیوانه را در داشتن قدرت روحی در جنگ با مشکلات زندگی می‌دانند. لذا معتاد یک نوع انسان غیرنرمال است . مثلاً حسادت یکی از آسیبهای اجتماعی و انحرافات است که از درون انسان سرچشمه می‌گیرد. وقتی فرد خود را با شخصی که در موقعیت بهتری است مقایسه می‌کند، دچار رنج و ناراحتی می‌گردد. در این صورت برای رفع ناراحتی خود یا به موادمخدر روی می‌آورند و یا دلش می‌خواهد که موقعیت دیگران را با توطئه و نیرنگ تضعیف نماید.

در کشور ایران بزهکاری بطور عمده تحت اثر دو انگیزه ریشه‌یابی شده است :

اعتیاد

بیکاری

بطور کلی بشر در دنیای امروز بحدی دچار انحراف و سقوط اخلاقی شده که در سایر اعصار و قرون گذشته میزان انحرافات بدین صورت نبوده است. لذا دورنمای آینده از دید برخی صاحبنظران و جامعه‌شناسان بسیار تاریک است و معتقدند هر روز از بد ، بدتر شده و قاعده حیات جنگل سرانجام همه جهان را فرا می‌گیرد.

اعتیاد به مواد مخدر امروزه به صورت یک بلای اجتماعی است، بطوریکه ضایعات مادی و معنوی آن کمتر از جنگهای بین‌المللی نیست. شیوع اعتیاد در سطح جهان به صورتی است که هر روزه بر آمار معتادان افزوده می‌شود. اعتیاد بلایی است که در همه اقشار جامعه اعم از تحصیل کرده ، ورزشکاران ، هنرپیشگان، فقرا و ثروتمندان نفوذ کرده است. ولی قربانیان اصل اعتیا‌د، جوانان و افراد کم تجربه می‌باشند.

در حال حاضر مسئله اعتیاد به مواد مخدر در شهر خمین گریبان گروهی از انسانها بویژه جوانان این شهر را گرفته که به علت عدم تامین اقتصادی و اجتماعی، فشارهای روانی و خانوادگی و غیره برای فرار از حقایق تلخ زندگی به آن پناه می‌برند که خود می‌تواند باعث افزایش جرم و بزه در شهر خمین شود.

بیان مسئله [2]

اعتیاد به مواد مخدر فرد را به یک کلکسیون سیار بیماری تبدیل کرده و مشکلاتی برای فرد و اجتماع بوجود می‌آورد. معتاد علاوه بر اینکه سلامتی خود را از دست می‌دهد، بار سنگینی هم بر دوش اجتماع می‌شود و از طرفی آن جامعه را مورد تهدید قرار می‌دهد این‌چنین افراد که اکثراً قانون‌شکن هستند برای بدست آوردن مواد، دست به هرگونه اعمال خلاف قانون و ناروا می‌زنند.

با توجه به اینکه قانون ، استعمال و خرید و فروش مواد را منع کرده اما معتاد برای تهیه آن دست به هر جنایتی می‌زند و خود را از قید مسئولیت‌های زندگی شخصی و اجتماعی رها می‌کند. این‌گونه افراد که معمولاً خودپسند، بی‌عار و ولگرد و عصبی مزاج هستند همیشه در پی ماجرا می‌گردند. معتاد وقتی بجان خود هم رحم نمی‌کند دیگران و اجتماع هم نباید از او انتظاری داشته باشند. این همه موارد دلیل بر این است که معتاد قدرت مقابله با حقایق و واقعیات زندگی را ندارد و نیز نیروی جسمانی و روانی معتاد رشد معمول خود را طی نکرده است. افراد معتاد منحرف اغلب در اجتماعات بدنام شرکت کرده و از شرکت در اجتماعات و جلسات خوشنان گریزانند.

معتاد با تاثیرپذیری از مواد ، زندگی خود و سرانجام دیگران را به خطر انداخته و بتدریج حالت عصبی معتاد وحیم‌تر شده و موقعیت‌های غیرعادی یکی پس از دیگری به سراغ او می‌آیند، قضاوت و اندیشه‌اش مختل شده و اغلب در حال چرت و بی‌خبری است. (حلم سرشت 1375 ، ص 234)

امروزه اغلب اجتماعات بشری در چنگال پدیده مهلک اعتیاد به مواد مخدر گرفتارند. پناه بردن به مواد مخدر، واقعه تازه‌ای در زندگی بشر نیست و از دیرباز اجتماعات مختلف بشری هر یک به تناسب شرایط اقلیمی و عادات و سنت‌های مخصوص به خود به انگیزه رهایی از فشارهای روحی و یا به انگیزه کسب لذت‌های کاذب و زودگذر و یا بوسیله کنجکاوی و تقلید کورکورانه به یکی از انواع مواد مخدر پناه برده‌اند. مسئله مورد پژوهش بررسی و مقایسه اختلال شخصیت ضداجتماعی بین افراد معتاد و غیرمعتاد شهرستان خمین می‌باشد.

با توجه به آنچه که در بالا توضیح داده شد عواملی که باعث روی آوردن محقق برای انجام این پژوهش شدند عواملی از قبیل افزایش جوانان مجرم در زندانها که به علت‌های گوناگون دزدی، حمل مواد و جرایم دیگر که به مواد مخدر مربوط می‌شوند.

اهمیت و ضرورت تحقیق

تامل و تعمق در مسئله اعتیاد که امروزه گریبانگیر جوامع بسیاری شده است . و هر ساله افراد بیشماری را روانه زندانها و گورستانها می‌نماید.

بطور کلی بشر در دنیای امروز بحدی دچار انحراف و سقوط اخلاقی شده که در سایر اعصار و قرون گذشته میزان انحرافات بدین صورت نبوده است. برخی جامعه‌شناسان معتقدند که ریشه تمام دردهای اجتماعی در محیط اجتماعی است و می‌گویند که کسی ذاتاً منحرف و کجرو بدنیا نمی‌آید. (قائمی 1373 ص 139)

بهمین علت قرن حاضر بخاطر جهات گوناگون ، عناوین مختلفی را بخود اختصاص داده است از جمله : عصر علم، قرن اضطراب ، عصر انحراف و عصر تزلزل ارزشها. (همان منبع ص 142)

لذا دورنمای آینده از دید برخی صاحبنظران و جامعه‌شناسان بسیار تاریک است و معتقدند هر روز از بد ، بدتر شده و قاعده حیات جنگل سرانجام همه جهان را فرا می‌گیرد. (همان ، ص 14)

اعتیاد به مواد مخدر امروزه به صورت یک بلای اجتماعی است، بطوریکه ضایعات مادی و معنوی آن کمتر از جنگهای بین‌المللی نیست. شیوع اعتیاد در سطح جهان به صورت است که هر روزه بر آمار معتادان افزوده می‌شود. اعتیاد بلایی است که در همه اقشار جامعه اعم از تحصیل کرده ، ورزشکاران، هنرپیشگان، فقرا و ثروتمندان نفوذ کرده است. ولی قربانیان اصلی اعتیاد جوانان و افراد کم تجربه می‌باشند.

اعتیاد بزرگترین درد و بیماری برای شخص معتاد و جامعه است لذا نجات جان معتاد در واقع نجات جامعه است. اعتیاد به مواد مخدر که عنوان یک مشکل اجتماعی را بخود اختصاص داده پدیده‌ایست استعماری که زمینه‌های ناسالم اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، روانی، شخصیتی ، جسمی، سیاسی و تربیتی در بروز و ابتلای به آن اهمیت دارد. اعتیاد به مواد مخدر نه تنها خود زائیده مسائل مختلفی است، بلکه بوجود آورنده عوارض مختلی مثل عوارض جسم، فکری ، اجتماعی ، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و غیره است. جامعه‌شناسان عقیده دارند؛ نیاز هر جامعه به مواد مخدر نشانه انحطاط و سقوط آن جامعه است. و به عقیده سیاستمداران جهان، برای تسخیر مملکتی و تضعیف و تصاحب ملتی، هیچ عاملی بهتر از تریاک نیست. آنها معتقدند برای مغلوب ساختن ملتها یک کیلو تریاک و یک حلقه وافور از چندین تانک و هزاران توپ موثرتر است. (اورنگ 1367 ص 14)

با در نظر گرفتن این که اعتیاد ریشه‌های سیاسی و اجتماعی دارد و استعمارگران با استفاده از این حربه سعی در تسلط و نفوذ شیطانی خود در کشورهای دیگر دارند و همچنین با توجه به اینکه اعتیاد خود عاملی برای انواع جرم و بزهکاری می‌باشد. موجب انجام پژوهش در زمینه این مسئله که آیا رابطه بین اعتیاد و شخصیت ضداجتماعی افراد وجود دارد یا خیر شد که ضرورت و اهمیت تحقیق روشنتر می‌شود و اهمیت اصلی این پژوهش ایجاد بصیرت و دانش لازم در جهت شناخت بخشی از عوامل و ارتباط برخی عوامل شخصیتی با اعتیاد می‌باشد.

اهداف تحقیق[3]

الف ) هدف کلی [4]

بررسی و مقایسه اختلال شخصیت ضداجتماعی بین افراد معتاد و غیرمعتاد شهرستان خمین.

ب ) اهداف ویژه [5]

بدست آوردن آماد سایر اختلالات روانی در شخصیت معتادین نمونه با استفاده از آزمون MMPI

سوالات

آیا بین افراد معتاد و غیرمعتاد از نظر میزان شیوع اختلال شخصیت ضداجتماعی تفاوت معنادار وجود دارد؟

فرضیات [6]

بدلیل اینکه تحقیق حاضر برای نخستین بار در ایران انجام شده و طی جستجوهای مکرر به تحقیق مشابه برخورد نشده است و نیز اینکه تحقیق حاضر تحقیقی از نوع استقرایی است سابقه فرضی برای آن یافت نشده است. لذا تحقیق حاضر نیازی به فرضیه ندارد.

تعریف اصطلاحات

تعاریف نظری

معتاد: معتاد کسی است که عادت به مصرف دارو دارد و در نتیجه مصرف که نیاز جسمی و روانی اوست اخلاق عمومی، سلامت و رفاه خود، خانواده و اجتماعش را به خظر می‌اندازد.(فرجاد 1378 ص 12)

اعتیاد: اعتیاد را میدتوان حالتی دانست که در نتیجه اتسعمال داروی مخدر به شخص دست می‌دهد و موجب می‌شود که خویشتن‌داری شخص از میان برود و زیاده‌روی در استعمال آن به حدی برسد که به حال شخص و اجتماع مضر باشد. (اورنگ 1367 ص 9)

اختلال شخصیت ضد اجتماعی : عبارت است از ناتوانی از تن دادن به هنجارهای اجتماعی بطوری که جنبه‌های متعددی از رفتار فرد در نوجوانی و بزرگسالی تحت تأثیر این ناتوانی قرار گرفته باشد (رفیعی 1378 ص 212)

تعاریف عملیاتی

معتاد: از نظر محقق کسی است که به یک یا چند ماده مخدر وابستگی جسمانی و روانی داشته و در صورت ترک علائم ترک آن ماده خاص بروز می‌کند.

اعتیاد: در تحقیق حاضر منظور معتاد شدن فرد به یکی از انواع مواد مخدر که در زیر مشخص شده است می‌باشد. (تریاک ، هروئین، حشیش ، گراس)

اختلال شخصیت ضداجتماعی : در این تحقیق کسی که نمره بالای 70 درصد در مقیاس Pd فرم کوتاه آزمون MMPI کسب نماید، مد نظر است.

اختلال شخصیت ضداجتماعی بین افراد معتادشخصیت ضداجتماعیبیمار روانی

دانلود بررسی ناسازگاری کودکان پیش‌دبستانی دارای مادر شاغل و خانه‌دار

بررسی ناسازگاری کودکان پیش‌دبستانی دارای مادر شاغل و خانه‌دار

نگرش نسبت به کودک و تربیت او در طی قرون گذشته دچار فراز و نشیب‌های زیادی شده است افلاطون به اهمیت آموزش و پرورش در دوران کودکی اشاره نموده است و این مسئله را در سازگاری و علاقه حرفه‌ای بعدی کودک مهم می‌دانست ولی در قرون وسطی این اندیشه از میان رفت و کودک را همچون بالغین ناپخته تلقی می‌کردند کودکان را همچون بزرگان لباس می‌پوشاندند و از آنان انتظار

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	71 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	66

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فهــرســت

عنوان صفحه

-----------------------------------------------------------

چکیده

مقدمه

فصل اول ـ موضوع تحقیق

بیان مسئله

ضرورت و اهمیت تحقیق

اهداف تحقیق

فرضیه‌های تحقیق

متغیر تحقیق

- تعریف نظری متغیر

- تعریف عملیاتی متغیر

فصل دوم ـ چارچوب نظری تحقیق

- سازگاری

- اهمیت مادر در روابط متقابل مادر و کودک

- ناسازگاری

- عوامل موثر در پیدایش ناسازگاری

- طبقه‌بندی کودکان و نوجوانان ناسازگار

- ناسازگاری از دیدگاه مکاتب

- ناسازگاری در اثر نوروزها

- اختلالات خواب

- اختلالات گوارشی

ناسازگاری در اثر سایکوپاتهای زودرس

ناسازگاریهای کودکان و نوجوانان در اثر سایکوزها

- تفاوتهای مربوط به جنسیت در اختلالات رفتاری

- اختلالات رفتاری کودکان بر حسب سن آنها

پیشینه تحقیق

فصل سوم ـ روش تحقیق

جامعه پژوهشی

نمونه و روش نمونه‌گیری

ابزار پژوهش

روش اجرا

روش تحلیل داده‌ها

فصل چهارم ـ نتایج تحقیق

فصل پنجم ـ بحث و نتیجه‌گیری

کودکان دارای مادران شاغل و خانه‌دار

ناسازگاری در کودکان دختر و پسر

محدودیت‌ها

پیشنهادات

منابع

پیوستها

چکیده :

هدف از پژوهش حاضر، بررسی مقایسه رفتار ناسازگار کودکان پیش دبستانی دارای مادر شاغل و خانه‌دار بود. جامعه پژوهش شامل دو مهد کودرک خصوصی و دولتی است. نمونه این تحقیق 30 کودک دارای مادر خانه‌دار ( 60 = n ) می‌باشد که مادران آنها بصورت داوطلبانه در تحقیق شرکت نمودند. برای جمع‌آوری داده‌های پژوهش ، ازچک لیست رفتار ناسازگار کودکان (خودساخته) و پرسشنامه مشخصات عمومی استفاده شد. داده‌ها نیز با آزمون t مورد تحلیل قرار گرفت.

نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بین رفتار ناسازگار کودکان پیش‌دبستانی ( مهدکودک) دارای مادر شاغل و خانه‌دار تفاوتی وجود ندارد. اما بین رفتار ناسازگار کودکان پیش‌دبستانی پسر و دختر تفاوت معناداری (P<0/01) بدست آمد. به عبارتی در این پژوهش میانگین رفتار ناسازگار در پسران بیشتر از دختران است .

مقدمـه :

نگرش نسبت به کودک و تربیت او در طی قرون گذشته دچار فراز و نشیب‌های زیادی شده است افلاطون به اهمیت آموزش و پرورش در دوران کودکی اشاره نموده است و این مسئله را در سازگاری و علاقه حرفه‌ای بعدی کودک مهم می‌دانست . ولی در قرون وسطی این اندیشه از میان رفت و کودک را همچون بالغین ناپخته تلقی می‌کردند. کودکان را همچون بزرگان لباس می‌پوشاندند و از آنان انتظار رفتار بزرگسالان را داشتند. در مدارس قرون وسطی دروس به ترتیب سختی و آسانی ارائه نمی‌شد و کودکان را موجودات بی‌گناه نمی‌دانستند و آنان را از تجاوزات وحشیانه محافظت نمی‌کردند.

در قرون هفدهم تحولات عمیقی در نگرش نسبت به کودک بوجود آمد.مربیان سعی داشتند کودکان را از بزرگسالان و حتی نوجوانان جدا سازند. روش جدیدی در تعلیم و تربیت آغاز شد و مردم احساس منفی اخلاقی را به نگرشی مثبت، نسبت به کودکان تغییر دادند و کوشش همه‌جانبه‌ای برای حفظ و حراست کودکان از خشونت و فساد اخلاقی به عمل آوردند (کرین[1] ، ترجمه فدایی ، 1367). روسو در قرون هفدهم مقالات متعددی در زمینه مسائل کودکان ارائه نمود و عنوان کرد که کودکان زمینه ذاتی تشخیص درست از نادرست را دارا هستند ولی تحت تاثیر قیود اجتماعی قرار گرفته‌اند. وی معتقد بود که کودک ماهیتاً کاوشگر فعالی است که تواناییهای بیشماری دارد و اگر بزرگسالان زیاد دخالت نکنند توانائیهایش شکوفا خواهد شد. (دبس [2] ، ترجمه کاردان ، 1353) نظرات افرادی مانند فروید، تغییرات اجتماعی حاصل شده در قرون بیستم ، آسانگیری در تربیت را دوباره مطرح کرد. بطور خلاصه برخی از علما معتقدند کودک موجودی گیرنده و دارای مغز انفعالی است که صرفاً به عوامل محیطی مانند تشویق و تنبیه پاسخ داده و رفتارش را بر این اساس پایه‌گذاری می‌کند. برخی دیگر تصور می‌کنند که رشد و نمو کودک در اثر یادگیری فعالانه او با محیط است و به واسطه این کار و فعالیت به تجارب خودش شکل داده و مشکلاتش را حل می‌کند.

امروزه پژوهشگران و دانشمندان مطالعات گسترده‌ای را در مورد نحوه رشد و پرورش کودکان دنبال می‌کنند. اغلب متخصصین دوران کودکی بویژه از تولد تا 5-6 سالگی را دوران پی‌ریزی شخصیت و اساسی برای رفتارهای آتی خود می‌دانند . آنان معتقدند که شخصیت پدر و مادر و کیفیت رفتار آنان بیش از هر عامل دیگری در تربیت و تکوین شخصیت طفل اثر می‌گذارد.

والدین اولین کسانی هستند که در آینه حساس ضمیر کودک نقش می‌بندند. البته افراد دیگری به غیر از پدر و مادر در شکل‌گیری عادت و رفتارهای کودک مؤثر هستند. ولی کیفیت تأثیرپذیری نسبت به مادر و دوران اولیه زندگی ضعیف می‌باشد.

مطالعات نشان داده است که اختلافات خانوادگی و اشتباهات تربیتی و نیز بی‌اطلاعی والدین از تأثیر رفتار خود، عوامل مؤثری هستند که در سرنوشت آتی کودک، سازگاریها و ناسازگاریها ، خوشبختی و یا بدبختی او مؤثر هستند( قاسمی ، 1357).

روان‌شناسان در بیشتر سالهای قرن حاضر، بر روابط کودکان با کسانی که مراقبت از آنها را به عهده دارند تأکید کرده‌اند و این کنشهای متقابل را اساس عمده رشد عاطفی و شناختی دانسته‌اند ( ماسن [3] ، و هنکاران ـ ترجمه یاسائی ، 1368).

نخستین تماسهای جسمی و روانی نوزاد در دوران شیرخوارگی با مادر است. روشی که مادران در مقابل پاسخگویی به نیازهای نوزادان اتخاذ می‌کنند متفاوت است. ممکن است صبورانه و گرم ، تند و خشن و عاری از حساسیت و بی‌تفاوتی باشند. از نظر تعلیم و تربیت برخوردهای اولیه مادر و کودک به هر کیفیتی که باشد نقطه‌ای است که تولد روانی و عاطفی کودک از آنجا آغاز می‌شود.(ماسن و همکاران)

در گذشته عقیده بر این بود که والدین بطور یکطرفه کودکان خود را تربیت می‌کنند. اما پژوهشهایی که با نوزادان صورت گرفته بطور فزاینده‌ای حاکی از آن است که چنین تأثیری جنبه متقابل دارد، یعنی رفتار نوزاد نیز پاسخهای والدین را شکل می‌دهد. بطور مثال نوزادی که با قرار گرفتن در آغوش مادر آرامی می‌گیرد احساس بسندگی را در مادر ازدیاد می‌بخشد . (اکینسون [4] ـ ترجمه براهنی و همکاران 1368 ـ ص 22).

ماسن و همکاران ذکر می‌کنند که بر طبق نظر بالینی نتیجه عمده کنش متقابل بین مادر و کودک بوجود آمدن نوعی وابستگی عاطفی است. این ارتباطات عاطفی سبب می‌شود که کودک به دنبال آسایش حاصل از وجود مادر باشد بخضوص هنگامیکه احساس ترس و ناامنی می‌کند. این وابستگی به مادر ، نتایج طولانی دارد. این نتایج عبارت است از فراهم آمدن سرمایه‌ای از امنیت عاطفی برای کودک و پی‌ریزی شالوه رابطه بعدی کودک با والدینش و نیز نفوذی که آنها بعداً می‌توانند در او داشته باشند(یاسائی، 1368).

هر چند که کودک انسان ، ظاهراً تمایلی فطری برای دلبستگی به دیگران دارد. اینک کودک به کدامیک از والدین وابسته شود. و نیز شدت و کیفیت وابستگی او تا حد زیادی به رابطه فردی والدین با کودک دارد . مطالعات نشان داده است که در اغلب خانواده‌ها تاثیر مادران در خلق و خوی کودکان بیشتر از پدران است. البته دلیل این امر شاید ناشی از آن باشد که قسمت اعظم مسئولیت پرورش فرزند به مادر محول می‌شود. این تأثیر مادری در صورتی که به حد افراط نباشد هیچگونه اثر سوئی به شخصیت کودکان به جای نمی‌گذارد.( راجرز[5] ـ ترجمه سروری، 1357) اتکینسون و همکاران (ترجمه براهنی و همکاران 1368) ذکر می‌کنند که با وجود این ملاحظه شده است که کودکانی که علاوه بر مادر، پدرانشان نیز در مراقبت از آنها نقش فعالانه‌ای به دنبال دارند به هنگام مواجهه با افراد غریبه اضطراب و پریشان کمتری از خود نشان داده‌اند و در مقایسه با کودکانی که مراقیت از آنها صرفاً به عهده مادرانشان است تحمل جدایی بیشتری دارند.

برخی اعتقاد دارند که کودکان در صورتی که بطور گروهی نگهداری شوند آسیب می‌بینند. دلیل اول اینکه برای ایجاد احساس دلبستگی در کودک باید صرفاً یک نفر از او مراقبت کند. و در صورتیکه چند نفر از او مراقبت کنند در فرآیند ایجاد دلبستگی خلل ایجاد می‌شود و کودک دچار اضطراب می‌گردد این فرضیه را فرضیه (( تک مادری )) نامیده‌اند.

دلیل دوم اینکه کودکان بصورت گروهی از علاقه ، توجه و انگیزش کمتری برخوردار می‌شوند و در نتیجه ممکن است رشد اجتماعی و شناختیشان کند شود. ( ماسن و همکران ترجمه یاسایی ـ 1368 ص 158). اندرسون [6] ، نیکل [7] ، رابرتز [8] و اسمیت [9](1981) در تحقیق خودشن ذکر کرده‌اند که مراقبت گروهی که سلات روانی کودک را در نظر گرفته باشند همانند برخی محیطهای خانوادگی می‌توانند شرایط رشد سالم کودک را فراهم کنند.

در سابق روانشناسان تصور می‌کردند که وابستگی کودک به مادرش از آن جهت است که مادر به عنوان منبع تغذیه یکی از اساسی‌ترین نیازهای کودک را فراهم می‌کند ، اما این نظریه پاسخگوی برخی واقعیات نبود بعنوان مثال جوجه‌ها و بچه اردک‌ها اگر چه از بدو تولد خودشان غذا را تأمین می‌کنند اما به دنبال مادر خود می‌روند و وقت زیادی را در کنار او صرف می‌کنند. پس آرامشی را که آنها از بودن در کنار مادرشان احساس می‌کنند نمی‌تواند صرفاً از نقش مادر در تغذیه آنها سرچشمه بگیرد.

سلسله آزمایشات معروفی که توسط (هارلو[10]، 1971) بر روی میمونها انجام گرفت نشان دهنده آن است که در وابستگی مادر ـ فرزند چیزی بیش از نیاز به غذا در کار است. اتکینسون در تحقیقات دیگری نشان داده است که کودک تنها به سبب کارهایی که والدینش برای ارضاء نیازهایش به آب و غذا و گرما و آسودگی از درد انجام می‌دهند به آنان دلبستگی پیدا نمی‌کنند. مدت زمانی نیز که کودک با هر یک از والدینش می‌گذارند تعیین کننده کیفیت رابطه کودک با والدینش نخواهد بود. ( فرودی و فرودی،[11]1982 ، ترجمه براهنی و همکاران).

بحث در مورد اشتغال مادر با فراز و نشیب‌های بسیاری همراه بوده است و دیدگاههای مخالف و موافق بسیاری درباره آن مطرح شده است. تحقیقات انجام شده در این زمینه به نتایج متفاوت (گاه همسو با یکدیگر و گاه متضاد هم) رسیده است. برخی اظهار کرده‌اند که مادران به علت اشتغال در خرج از منزل از همان هفته‌های نخست که فرزندشان نیازمند برقراری ارتباطات حسی با آنان است، ساعتها و گاه روزها او را از تماسها و مهر و محبت خود محروم می‌سازند و یا حضورشان فاقد کیفی لازم است. و کودکانشان در یافتن حیات عاطفی متعادل دچار مشکل می‌شوند ( موئل[12] ، ترجمه رضوی، 1367 ص 7). اشتغال تمام وقت مادر در خارج از منزل خستگی مفرط اولیاء در اثر فشار کار بیحوصلگی آنان در اثر مشغله زیاد و مشکلات رفت و آمد سبب واکنشهای عادی در برابر سروصدا و جنب و جوش فرزندان می‌شود. مضافاً به اینکه حضور در خانه نیز بدون ارتباط با فرزندان سپری می‌شود.

تحقیقاتی نیز نشان می‌دهد که اشتغال مدر اثرات مثبتی به همراه دارد. کودکی که در خانواده‌ای زندگی می‌کند که مادر شاغل است شاهد روابط مثبتی بر بربری بیشتری میان والدین خواهد بود. از افراد خارج از خانه توجه بیشتری می‌بیند و در خانه در مقایسه با سایر کودکان مسئولیتهای بیشتری خواهد داشت. (هافمن و نای [13] در مقایسه با سایر کودکان مادران خانه‌دار غالباً از سازگاری شخصیتی اجتماعی بهتری در مدرسه برخوردارند، در مفهوم جنسیت عقاید معقولانه‌تری دارند و در مورد فعالیتهای زن و مرد عقاید غالبی کمتری دارند ( هافمن ، 1979، هوستون[14] 1983) .

هاک [15]، (1980) در نتیجه تحقیقی که در ایران به منظور بررسی عوامل مؤثر در سازگاری پسران انجام شده است نیز نشان داده که بین اشتغال مادر و سازگاری پسران رابطه معناداری وجود ندارد. اما بین وضعیت اشتغال مادر و رضایت مادر از کار خود با سازگاری پسران رابطه معناداری وجود دارد.(احمدی 1369)

از شواهد چنین برمی‌آید که اثرات مثبت اشتغال، بیشتر متوجه دختران است . دختران مادرانی که اهداف بالایی دارند، اهداف بالایی خواهند داشت زیرا مادرانشان سرمشق خوبی برای تشویق حس استقلال در آنان خواهند بود.

به هر حال اشتغال مادر با به همراه داشتن درآمد بیشتر برای خانواده ، عزت نفس بالاتر برای مادر و عقاید قالبی کمتر در مورد نقش زن و مرد و الگوی نقش مثبت، بیشتر فوایدی را هم برای پسران و هم دختران در سالهای بعدی زندگیشان خواهد داشت (اسکار، فیلیپس و مک‌کاتنی[16] ، 1989). بنابرانی با توجه به رشد روز‌افزون اشتغال زنان به کار خارج از منزل بویژه در کشور ما که این مسئله امری نسبتاً تازه است لازم است تا هر چه بیشتر تاثیرات مختلف اشتغال زنان بر روی ساخت و کارکرد خانواده، روابط والدین با یکدیگر، روابط والدین با کودکان و ابعاد مختلف رشدکودکان بررسی شود.

همانطور که گفته شد یکی از جنبه‌های مهم رشد کودکان سازگاری است و تحقیقات بسیاری در خارج از شکور در زمینه تأثیر اشتغال مادر بر سازگاری کودک انجام شده است و به نتایج همسو و گاهی متفاوت رسیده‌اند. محقق نیز بر آن شده است تا سازگاری اجتماعی کودکان دارای مادر شاغل را بررسی کند و راهبردهای لازم را به خانواده‌ها ارائه نماید.

فصـــل اول

موضوع تحقیق

موضوع مورد بررسی در این پژوهش بررسی ناسازگاری کودکان پیش دبستانی دارای مادر شاغل و خانه‌دار تهرانی می‌باشد.

در این پژوهش محقق درصدد است مشخص کند که آیا کودکان پیش‌دبستانی دارای مادر شاغل نسبت به خانه‌دار ناسازگارترند؟ و آیا پسران نبت به دختران از ناسازگاری بیشتری برخوردار هستند؟

بیان مسئله

اهمیت خانواده در تربیت و ایجاد ساختار شخصیت و اجتماعی شدن کودک بر کسی پوشیده نیست، رفتار اجتماعی مناسب و درست بطور طبیعی حاصل نمی‌شود بلکه مثل هر مهارت دیگری باید آموخته شود، و مرتباً تکرار و تمرین گردد و بوسیله افراد با تجربه تصحیح گردد. موفقیت در این زمینه بیشتر از همه به کوشش و خواست خود انسان بستگی دارد. عوامل مؤثر در آن پدر، مادر، خانواده ، دوستان و غیره می‌باشند. در اجتماعی شدن کودک اولین و مهمترین عامل خانواده می‌باشد. صاحبنظران معتقدند که از بین اعضای خانواده در تربیت و تکوین شخصیت کودک، مادر از نقش حساس‌تری برخوردار است. علت این امر شاید این باشد که از همان ابتدای تولد، کودک بیشترین کنش و واکنشهای عاطفی خود را با مادر برقرار می‌کند. رابطة اولیه مادر و کودک بوجود آورنده هسته اصلی امنیت یا عدم امنیت در کودک است. اگر این روابط نادرست باشد احساس ناامنی و عدم اعتماد بر زندگی کودک سایه می‌افکند. بی‌توجهی‌های طولانی، بدرفتاری و محرومیت از محبت از ابتدای زندگی منجر به ناسازگاریهای موقت و گاه طولانی در کودک می‌شود.

نحوه سازگاری در سنین مختلف تحت تأثیر عوامل زیادی قرار می‌گرد که هر کدام از این عوامل بسته به شرایط خاص کودک می‌تواند تأثیرات مختلفی در سازگاری کودکان درخانواده و مدرسه داشته باشد.

همچنین از جمله ارتباط بین والدین با یکدیگر ، ارتباط والدین با کودک، وضعیت و موقعیت اجتماعی خانواده ، شیوه‌های انطباقی حاکم در خانواده و اشتغال مادر و عدم حضور تمام وقت مادر در خانواده جزء مهمترین عوامل مؤهر در سازگاری کودک هستند. امروزه تعداد زیادی از زنانی که کودکان خردسال دارند، در خارج از منزل کار می‌کنند در آمریکا تا سال 1980 بیش از یک سوم مادرانی که سه کودک یا کمتر داشتند در خارج از منزل کار می‌کردند و هر ساله تعداد زیادتری از مادران به کار خارج از خانه اشتغال می‌ورزند. به خاطر کاهش درآمد خانواده‌ها در سالهای 1973 تا 1988 بسیاری از خانواده‌ها لازم دیدند که هر دو والد به کار مشغول باشند تا خانواده دچار فقر نشود (ماسن و همکاران 1369). در کشور ما نیز همزمان با تغییرات اجتماعی قرن حاضر شکل ساختاری خانواده تغییر پیدا کرده و نقشهای والدین دچار تحول شده است، و زنان بیشتری وارد فعالیتهای اجتماعی شده‌اند.

طبق سرشماری عمومی کشور در سال 1372 بیشتر از 11% زنان بیش از ده سال کشور شاغل هستند و در مقایسه با جمعیت سابق فعال کشور بیش از 14% این جمعیت را زنان تشکیل می‌دهند (سالنامه آماری کشور، 1373 ، مرکز آمار ایران).

بنابراین این سئوالی که امروزه طرح آن اهمیت بیشتری پیدا کرده این است که اشتغال مادر چه تأثیری می‌تواند روی رفتار کودکان داشته باشد؟ آیا این اشتغال و انجام فعالیتهای بیرون از منزل باعث قصور در انجام فعالیتهای مربوط به رسیدگی کردن به کودکان می‌شود و اثر سوء روی فرزندان خواهد داشت یا اینکه انجام فعالیتهای اجتماعی با ایجاد یک الگوی جدید از زن و مادر اثر مثبتی به همراه خواهد داشت؟

ضرورت و اهمیت تحقیق

دوران کودکی سرآغاز زندگی و زمان پایه‌ریزی شخصیت بزرگسالی است. همه روانشناسان نقش مهم و سرنوشت‌ساز این مرحله را در چگونگی پی‌ریزی مراحل بعدی رشد تاکید کرده‌اند. توجه به بهداشت روانی و مطالعه در نحوه سازگاری کودکان در اولنین سالهای زندگی ، کمک به رشد و باروری آنها در زمان بزرگسالی خواهد بود و غفلت از دوره کودکی و عدم توجه به شرایط رشدی دوران کودکی لطمات جبران‌ناپذیری را بر سلامت روانی جامعه وارد خواهد کرد. چرا که کودک در عالی‌ترین شرایط متولد می‌شود و آمادگی برای پرورش شایسته و مطلوب را دارد.

عوامل بسیاری را می‌توان در تعادل عاطفی و نحوه سازگاری کودکان دخیل دانست که مطالعات متعدد تأثیر هر یک را بر نحوه سازگاری کودکان شنان داده است. وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی خانواده، فقدان یک مادر تمام وقت به علت اشتغال از جمله عواملی هستند که این فرایند تدریجی را شکل میدهند.

هر روز به مادرانی که به اشتغال در بیرون از منزل روی می‌آورند افزوده می‌شود و اکثر این زنان دارای فرزندان خردسال هستند. وضع خانواده و رابط خانوادگی از این وضعیت جدید متأثر می‌شود و آثار خود را بر روی رفتارهای کودکان آشکار می‌کند. بنابراین لازم است مسئله اشتغال مادران با توجه به سایر جنبه‌های مؤهر در سازگاری کودکان بطور دقیق مورد بررسی قرار گیرد تا تأثیرات مثبت یا منفی آن آشکار گردد. افزایش مراقبتهای مربوط به بهداشت روانی و تعلیم و تربیت کودکان پیش‌دبستانی در خانواده و مهدکودک حاصل نتایج ارزشمند تحقیقات گذشته می‌باشند.

بطور کلی سازگاری نقش عده‌ای در پیشرفت تحصیلی، اجتماعی و شخصیتی کودکان دارد. بهبود و افزایش هر کدام از آنها موجب احساس شایستگی ، کارایی، تعهد و مسئولیت درکودکان خواهد شد. به همین جهت برنامه‌ریزی برای پیشگیری از ناسازگاری و آگاه سازی خانواده‌ها می‌تواند موجب رشد سلامت روانی کودکان در جامعه گردد. به دلیل اینکه درصد زیادی از افراد جامعه را کودکان تشکیل می‌دهند و موقعیت اجتماعاز هر لحاظ ، در گرو سلامت و بهداشت روانی و اجتماعی آنان می‌باشد. با توجه به مهم بودن مسئله ، پژوهش راجع به ناسازگاری کودکان دارای مادر شاغل و خانه‌دار ضروری بنظر می‌رسد تا بر این اساس بتوان این کودکان را شناسایی کرد و اقدامات لازم را در جهت پیشگیری به عمل آورد و راهبردهای آموزشی و تربیتی لازم را به خانواده و والدین ارائه نمود و از به انحراف کشیده شدن کودکان در آینده و همچنین از به هدر رفتن سرمایه ملی کشور جلوگیری کرد.

این پژوهش روشن ، واضح و عملی است زمان پژوهش کوتاه و هزینه اجرا و انجام پژوهش کم و محدود است انجام این پژوهش شاید بتواند راههای مناسب‌تری برای پیشگیری از ناسازگاری ارائه دهد و راهگشای پژوهش‌های مفید باشد.

اهداف تحقیق

هدف از پژوهش حاضر عبارتست از :

- تعیین میزان ناسازگاری کودکان پیش‌دبستانی دارای مادر شاغل و غیرشاغل

- مقایسه ناسازگاری کودکان پیش‌دبستانی دارای مادران شاغل و غیرشاغل

- ارائه راهبردای عملی و تربیتی به منظور پیش‌گیری از مسائل و مشکلات عاطفی ، رفتاری ، روانی و اجتماعی به والدین

فرضیه‌های تحقیق :

1- کودکان پیش‌دبستانی دارای مادر شاغل نسبت به خانه‌دار از ناسازگاری بیشتری برخوردار هستند.

2- کودکان پیش‌دبستانی پسر نسبت به دختر از ناسازگاری بیشتری برخوردار هستند.

متغیر تحقیق :

در این پژوهش متغیر مورد بررسی ناسازگاری کودکان می‌باشد.

تعریف نظری و عملیاتی متغیر مورد نظر در ذیل می‌آید.

تعریف نظری متغیر :

ناسازگاری :

میلانی‌فرد (1356) ناسازگاری را اینگونه تعریف کرده است:

" کودکان ناسازگار به افرادی اطلاق می‌شود که معمولاً از هوش عادی یا حتی بالاتر برخوردارند ولی داری رفتار غیرعادی و نابهنجار و یا به اصطلاح مبتلا به اختلالات رفتاری می‌باشند." (ص 121).

منصور و دادستان (1356) سازش نایافتگی را بدین صورت تعریف کرده‌اند :

" حالتی است که فرد نمی‌تواند خود ار با محیط تطبیق دهد و از تعالیم آن استفاده کند. این سازش نایافتگی ممکن است مربوط به محیط خانوادگی، محیط آموزشگاهی، محیط کار و ... باشد.

تعریف عملیاتی متغیر:

ناسازگاری :

منظور از ناسازگاری در این پژوهش میزان نمره یا کمیتی است که کودکان دختر و پسر دارای مادر شاغل و خانه‌دار با توجه به پاسخ‌هایشان به چک لیست رفتار ناسازگار کودکان (خودساخته) کسب می‌کنند در این نمره شاخص عددی برای سنجش میزان ناسازگاری آنان می‌باشد.

فصــل دوم

چـارچـوب نظــری تحقیــق

سازگاری

انسان وقتی از نظر رشد اجتماعی رشد یافته محسوب می‌شود که در زمینه مهارتهای اجتماعی به رشد و شکوفایی رسیده باشد یعنی به سطحی از مهارت در روابط اجتماعی دست یافته باشد که بتواند با مردم راحت زندگی کند و سازگاری داشته باشد، شاید بتوان گفت که مهمترین جنبه رشد وجود هر شخص، رشد اجتماعی اوست. معیار اندازه‌گیری رشد اجتماعی هر کس میزان سازگاری [17] او با دیگران است یعنی با دوستان ، معلمان ، افراد خانواده ، بستگان ، همسایگان و حتی افرادیکه برای نخستین بار با آنها برخورد می‌کند. رشد اجتماعی نه تنها در میزان موفقیت کنونی و سازگاری با اطرافیانی که هم با انسان سرو کار دارند، بلکه در موقعیاتهای شغلی و پیشرفتهای آینده نیز مؤثر است.

رشد اجتماعی هم مانند رشد جسمی و ذهنی یک کمیت پیوسته است و بتدریج به کمال می‌رسد. یک نوجوان در هر سال به میزان قابل توجهی از هر نظر رشد می‌کند. اما این به آن معنا نیست که همه جنبه‌های رشد او دقیقاً هماهنگ پیش روند. بسیارند افرادی که رشد جسمی آنها چشمگیر است اما رشد ذهنیشان کند است. یا بالعکس ، یا کسانی که از نظر جسمی و ذهنی سرآمد هستند اما هرگز به بلوغ اجتماعی نمی‌رسند.

رفتار اجتماعی مناسب و درست بطور طبیعی حاصل نمی‌شود بلکه مثل هر مهارت دیگری باید آموخته شود و مرتباً تکرار و تمرین گردد و بوسیله افراد با تجربه تصحیح شود. موفقیت در این زمینه بیشتر ازهمه به کوشش و خواست انسان بستگی دارد. عواملی که بطور قطع در آن تأثیر دارند عبارتند از : پدر و مادر و خانواده و دوستان او و ....

سازگاری اجتماعی به عنوان مهمترین نشانه سلامت روان از مباحث مهمی است که توجه جامعه‌شناسان ، روان‌شناسان و روان‌کاوان و بویژه مربیان را در دهه‌های اخیر جلب کرده است. پیش از آنکه روان‌شناسی و روان‌کاوری ، دنیای ناشناخته درون انسان به کاوش بپردازند و پیش از آنکه بهداشت روانی و نقش آن در حفظ سلامت ارتباطهای اجتماعی شناخته شود، اغلب ناسازگاریها و رفتارهای غیراجتماعی و ضداجتماعی به علتهای نامعلوم نسبت داده می‌شد و به جای هر نوع درمان و کمکی به فرد، صرفاً از راه مجازاتهای غیرعادلانه ظلمی مضاعف بر او روا می‌داشتند. تردیدی نیست که انواع بزهکاریها و جرایم اجتماعی ریشه در نابسامانیهای روانی دارد که آن نیز اگر علل بیولوژیک نداشته باشد معلول محیط ناسالم اجتماعی است.

مطالعه نهاد خانواده و بررسی تغییر و تحولات آن از جمله مسائلی است که طی قرون و اعصار مورد توجه محققان و عالمان بوده و در دهه‌های اخیر نیز از دید دو مکتب کارکرد گرای‌ساختی و کنش متقابل گرای نمادی برکنار نبوده است.

مکتب گارکردگرای ساختی [18] معتقد است که اجزاء متشکل یک نظام اجتماعی مرتبط با هم و وابسته به یکدیگرند و عملکرد هر یک از اجزاء دوام و بقای جامعه را موجب می‌شود. در این دیدگاه خانواده سازمانی است اجتماعی و متشکل از افرادی که در رابطه با یکدیگرند. این سازمان کارکردهایی دارد که به بقای نظام اجتماعی کمک می‌کند ( ادیبی ، 1358).

بارسنز که یکی از طرفداران این مکتب است اعتقاد دارد که جوامع انسانی به سمت و سویی حرکت می‌کنند که در آن خانواده دارای 2 کارکرد اساسی است. که یکی اجتماعی کردن کودکان بدانسان که بتوانند به عضویت جامعه‌ای که در آن به دنیا آمده‌اند، درآیند. و دیگری تثبیت شخصیت افرادی که بتوانند به صورت افراد بزرگسال در جامعه ایفای نقش کنند( میشل ، 1354).

نظریه کنش متقابل گرای‌نمادی [19] نیز خانواده را با توجه به نقش و اهمیت آن در جریان اجتماعی‌ شدن مورد مطالعه قرار داده است. اگر اجتماعی شدن را با جریانی که طی آن انسان با الگوهای فرهنگی جامعه یا گروه خود می‌آموزد و آنها را بعنوان جزئی از نظام رفتاری خویش قرار می‌دهد تقویت کنیم، در این صورت فرد برای آنکه بتواند با افراد دیگر جامعه رابطه ارگانیک برقرار کند، لازم است تا نقشهای اجتماعی گوناگون را فراگیرد، این فراگیری از طریق کنش متقابل با دیگران صورت می‌گیرد.

در اجتماعی شدن کودک چند عامل مؤثرند که اولین و مهمترین آن خانواده می‌باشد.

صاحبنظران بر این باورند که از بین اعضای خانواده در تربیت و ایجاد ساختار شخصیت طفل، مادر از نقش حساس و ظریفتری برخوردار است، علت این امر شاید این باشد که از همان ابتدای تولد طفل بیشترین کنش و واکنشهای عاطفی خود را با مادر برقرار می‌کند. در واقع هسته اصلی احساس امنیت و اعتماد و عدم امنیت و بی‌اعتمادی در کودک از رابطه اولیه وی و مادرش سرچشمه می‌گیرد. در صورتی که این رابطه ناسالم و نادرست باشد احساس ناامنی و عدم اعتماد بر زندگی او سایه می‌افکند. بی‌توجهی طولانی، بدرفتاری و محرومیت از محبت در ابتدای زندگی منجر به ناسازگاریهای موقت و گاهاً طولانی در کودک می‌شود. (ماسن ، مترجم یاسائی و همکاران ، 1367) سازگاری مسئله‌ای است که مخصوص انسان نمی‌باشد. هر موجود زنده‌ای به فراخور حال خود و به اقتضای طبیعت و مرحله تکاملی که بدان دست یافته است ، ناچار است به طریقی که متضمن حفظ حیات و بقای اوست ، خود را با محیط پیرامونش ساگار کند. به دلیل اینکه در فرایند سازگاری وجوه اشتراک زیادی بین انسان و حیوان وجود دارد، بخش عمده‌ای از دانش‌ها درباره فرایند سازگاری در انسان به تحقیقاتی که درباره حیوانات به عمل آمده است ، مبتنی می‌باشد.

هر چه از نردبان تکامل بالاتر می‌رویم قابلیت انعطاف و یادگیری در موجودات زنده بارزتر می‌شود. حیوانات پست عمدتاً به اتکال غرایز و مکانیزمهای رفتاری ذاتی با محیط خود سازگاری پیدا می‌کنند. ولی در انسان انعطاف‌پذیری، قدرت تفکر و یادگیری ، واکنش‌های غریزی او را کاملاً تحت‌الشعاع قرار داده است. انسان باید به استثنای وانشهای بازتابی اولیه همه چیز را بیاموزد. بویژه اعمال و رفتاری که وی را در سازگاری با محیط اجتماعی به کار خواهد آمد ( والی‌پور ، 1367) انسان در بسیاری از شئون زندگی اجتماعی خود با سایر افراد جامعه در رابطه و فعل و انفعال مداوم قرار دارد. او باید برای ادامه حیات و تأمین حوائج خود به زندگی گروهی تن دردهد و با دیگران برای رسیدن به هدفهای مشترک تشریک مساعی کند. در چنین شرایط و در رابطه با سایر افراد جامعه است که هر کس ناگزیر باید به نوعی سازگاری رضایت‌بخش دست یابد و به همین دلیل است که مشکلات و موانع سازگاری آدمی از حیات اجتماعی او مایه می‌گیرد. بدینسان مفهوم سازگاری از نظر آدمی یعنی سازگری اجتماعی ، حتی برای ارضاء نیازهای زیستی، انسان خود را با وضع اجتماعی و شرایطی که ساخته ، دست انسان است روبه‌رو می‌بیند. مقررات، توقعات ، معتقدات ، ارزشها ، رقابتها ، همکاریها ، کارشکنی‌ها ، موانع و عوامل و واقعیاتی از این نوع که او را در راه تأمین خواسته‌هایش هیچگاه تنها نخواهد گذاشت.

گرچه بدرستی بین سازگاری و ناسازگاری حد و مرز مشخص و معینی نمی‌توان یافت و حالات بینابین این دو حالت بسیار زیاد است . فرایند سازگاری و ناسازگاری را باید خط پیوسته طولانی و مدرج تجسم نمود که هر نقطه‌ آن در جدایی از سازگاری را بیان می‌کندو در این خط مفروض از ناسازگاری مطلق شروع نمود. و درجات میانه‌ای از آن و سپس در پایان خط به سازگاری کامل با محیط می‌رسیم که مقصود و غایت زندگی همه افراد بشر است. با توسعه شهرنشینی و ازدیاد جمعیت و پیچیدگی شرایط زندگی، مسئله ناسازگاری ابعاد وسیع‌تری به خود گرفته است ( والی ‌پور ، 1363) .

مان [20] ( ساعتچی ، 1364) سازگاری را تطبیق یا وفق دادن شخص نسبت به محیط می‌گوید آن دسته از پاسخهای موجود زنده که باعث سازگاری مؤثر و هماهنگ او با موقعیتی که با آن قرار گرفته است ، می‌شود . ( ساعتچی ، 1356)

شعاری نژاد ،( 1364) می‌گوید : سازگاری عبارت است از :

1- عمل برقراری یک رابطه روان‌شناختی رضایت‌بخش میان خود و محیط،

2- عمل پذیرش رفتار و کردار مناسب و موافق محیط و تغییرات محیطی ،

3- سازگاری موجود زنده با تحریکات درونی و بیرونی .

راجرز سازگاری را اینگونه تعریف می‌کند : منظور از سازگاری انطباق متوالی با تغییرات و ایجاد ارتباط بین خود و محیط با نحوی است که حداکثر خویشتن سازی را همراه با رفاه اجتماعی ضمن رعایت حقوق خارجی امکان‌پذیر می‌سازد. به این ترتیب سازگاری به معنی همرنگ شدن با جماعت نیست، سازگاری به معنی شناخت این حقیقت است که هر فرد باید هدفهای خود را با توجه به چارچوبهای اجتماعی و فرهنگی تعقیب نماید (سروری ، 1357).

روان‌شناسان بطور سنتی سازگاری فرد را در برابر محیط مورد توجه قرار داده‌اند و ویژگیهایی از شخصیت را بهنجار کرده‌اند که به فرد کمک می‌کند که خود ار با جهان پیرامون خویش سازگار نماید. روان‌شناسان بسیاری معتقدند که اگر اصلاح سازگاری در معنی همنوایی با اعمال و اندیشه‌های دیگران تلقی شود ، در اینصورت چنان باری از تلویحات منفی را خواهد دشات که دیگران نمی‌توانند توصیفی از شخصیت سالم به دست دهند. آنان بیشتر به ویژگیهای مثبتی مانند فردیت ، آفرینندگی و شکوفایی استعدادهای بالقوه تأکید دارند.

در تعریف شخصیت بهنجار نیز اتفاق نظر وجود دارد اما اکثر روان‌شناسان ویژگیهای زیر را نمودار بهزیستی عاطفی می‌دانند:

کارآمدی و ادراک ، خودشناسی ، توانایی در کنترل اختیاری رفتار، عزت نفس ، پذیرش ، توانایی در برقراری روابط محبت‌آمیز و باروری ( اتکینسون و دیگران ، مترجم براهنی و همکاران ، جلد اول ، 1368).

سازگاری اهرمی نسبی است . انسانها به درجات مختلف در سازگاری دست می‌یابند. اگر می‌توانستیم بر پایه ضوابط معتبر علمی درجه سازگاری افراد جامعه را اندازه‌گیری و سپس در یک منحنی توزیع پیاده کنیم به احتمال قوی منحنی طبیعی بدست می‌آوریم. به این ترتیب که در یک طرف منحنی اقلیت کوچکی خیلی ناسازگار و در طرف دیگر منحنی اقلیت خیلی سازگار وجود خواهد داشت و در میان آن دو گروه اکثریت کم و بیش سازگار، بنابراین می‌توان گفت که حد و مرز مشخصی به طور مطلق ناسازگاری را از سازگاری جدا نمی‌کند (والی‌پور ، 1363).

لااقل دو مفهوم را می‌توان با عبارت ناسازگاری مرتبط ساخت. یک معنا اساساً یک مفهوم اجتماعی است. فردی سازگار نیست که نتواند بطور مناسبی در محیط معلومی تعامل کند. در معنای دیگر یک فرد را هنگامی ناسازگار تعریف می‌کنند که نتواند ارضای احتیاج کند حتی اگر رفتار او برای جامعه‌اش مناسب باشد ( مکدانلد[21] ، مترجم سروری ، 1355).

اهمیت مادر در روابط متقابل مادر و کودک

نخستین تماسهای جسمی و روحی کودک با فردی است که در دوران شیرخوارگی مراقبت از او را بعهده می‌گیرد و این فرد معمولاً مادر است، روشی که مادران در پاسخگویی به نیازهای نوزادان اتخاذ می‌کنند متفاوت است، و ممکن است صبورانه و گرم ، تند و خشن و عاری از حساسیت و بی‌تفاوتی باشد. از دیدگاه علم تربیت، برخوردهای اولیه مادر و کودک به هر کیفیتی که باشد نقطه‌ای است که تولد روانی کودک از آنجا آغاز می‌شود ( کارامل [22] ، 1984). اگر مادر، فردی خونسرد و بی‌قید و بند یا بی‌ترحم باشد ممکن است کودک را به واکنشهای شدید وادارد و او را موجودی خودخواه و سنگدل و غیرقابل اعتماد به شمار آورد.

شواهد ثابت کرده است که ارتباط میان مادر و فرزند نه تنها از زمان تولد بلکه حتی پیش از آن نیز اثر مهمی در رشد روانی کودک دارد. شخصیت مادر و نگرش او نسبت به کودک نیز اهمیت خاصی دارد. بعضی از روان‌شناسان معتقدند که میان مادرانی که از پستان خود به فرزندانشان شیر می‌دهند مهر مادر و فرزندی بیشتر وجود دارد تا مادرانی که چنین نمی‌کنند. برخی دیگر معتقدند که نگرش گرم و سرد مادر نسبت به کودک موجب سازگاری و ناسازگاری کودک در آینده می‌شود. بررسیها نشان می‌دهد که مادرانی که برای مدت طولانی با گرمی و محبت به پسرانشان از پستان خود شیر داده‌اند بیش از همه فرزندان سازگار داشته‌اند اما دختران در همین شرایط سازگار نسبی داشته‌اند و پسران و دخترانی که از پستان مادر سرد و کم محبت شیر خورده‌اند اغلب دارای مشکلات رفتاری بوده‌اند( پارسا ، 1371). به اعتقاد بالبی [23] کنش متقابل بین مادر و فرزند نوعی بستگی عاطفی بوجود می‌آورد که این ارتباط عاطفی باعث می‌شود که طفل به دنبال آسایش حاصل از وجود مادر باشد. این تعاملهای بین مادر و کودک سرمایه‌ای از امنیت عاطفی را برای کودک فراهم می‌کند که بنیان روابط آینده او با دیگران و با والدیناشان را پایه‌ریزی می‌کند ( مشفقیان ، 1359).

بالبی نیز معتقد است که نبودن کنشهای متقابل مادر و کودک در اثر جدائیهای طولانی مخصوصاً در سه سال اول زندگی اثر خاص روی شخصیت طفل می‌گذارد. اینگونه اطفال از نظر عاطفی گوشه‌گیر و درخودفرورفته هستند و نمی‌توانند پیوندهای دوستی با بچه‌های دیگر یا با افراد بالغ بوجود آورند در نتیجه از لذت دوستی واقعی محروم می‌باشند، تصور می‌رود که این امر بیش از هر چیز دیگر علت سخت‌جوشی اینگونه کودکان باشد. (مشفقیان 1359) " به اعتقاد اریکسون اولین کنشهای متقابل مادر و کودک رشد اعتماد یا بی‌اعتمادی کودک را در جهان بنیان می‌نهد، تجارب مثبت و ارضاءکننده کودک با مادرش او را به اعتماد به مادر و سپس از طریق تعمیم به اعماد به دیگران منتهی می‌سازد.

در گذشته روان‌شناسان تصور می‌کردند که وابستگی طفل به مادرش از آن روست که مادر به عنوان منبع تغذیه یکی از اساسی‌ترین نیازهای کودک را تامین می‌کند. اما این نظریه پاسخگوی برخی از واقعیات نبود، برای مثال جوجه‌ها و اردکها اگر چه از بدو تولد خودشان غذای خود را تأمین می‌کنند اما به دنبال مار خود راه می‌روند و وقت زیادی را کنار او صرف می‌کنند. آرامشی را که آنها از بودن در کنار مادرشان حس می‌کنند نمی‌توانند صرفاً از نقش مادر در تغذیه آنها سرچشمه بگیرد. آزمایشات مارگارت هارلون نشان داد که بچه میمون اگر چه از مادر سیمی تغذیه می‌کرد اما در هنگام ترس و احساس ناامنی به سوی مارد پارچه‌ای پناه می‌برد و این نشا‌دهنده آن است که دروابستگی کودک به مادر چیزی بیش از نیاز به غذا درکار است (یاسائی ، 1367).

تعامل میان مادر و کودک بر رشد زبان و پاسخگویی کودک نیز تأثیر دارد . در تحقیقی که بر روی کودکان پرورشگاهی قبل از آغاز سخن گفتن بیش از کودکان عادی گریه می‌کنند ولی از بوجود آوردن صداهایی که سایر کودکان درمی‌آورند ، عاجز و ناتوانند. این ناتوانی انها حتی در مقایسه با کودکان متعلق به فقیرترین خانواده‌ها نیز مشهود است.

محققان مهمترین علت این پس‌ماندگی را عدم رابطه نزدیک بین مادر و کودک دانسته‌اند به همان اندازه که ارتباط صحیح بین مادر و کودک اثر سازنده در رشد و سخنگویی کودک دارد. رابطه غلط و رفتار نادرست مادر نیز اثرات نامطلوبی بر فرزند دارد. مادری که کودک خود را لوس می‌کند و در هنگام صحبت کردن با او کلمات و جملات را مانند او کودکانه و با لحنی غلط به کار می‌برد، نه تنها باعث می‌شود که فرزندش در رشد تکلم عقب بماند بلگه امکان پیدایش نارسائی‌های زبانی از جمله لکنت زبان را در کودک فراهم می‌کند ( روحانی ، 1343). فقر اقتصادی مهمترین عامل در برقراری روابط غلط میان والدین و کودک است. فشارهای زندگی روزانه در خانواده‌های فقیر روابط مادر و کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهد. فقر و شلوغی خانه موجب می‌شود که هیچ کودکی کانون توجه قرار نگیرد. عده کودکان بیش از آن است که پدر و مادر وقت رسیدگی به همه آنها را داشته باشد. حتی می‌توان ادعا کرد که شکست در مدرسه هم در روابط مادر و فرزندی نهفته است ( هارلوک [24] ، 1983) .

تحقیقات نشان می‌دهد که ترس کودکان از رفتن به مدرسه نیز بیشتر از کنش و واکنشهای مادر ـ کودک ناشی می‌شود. برای بسیاری از کودکان ورود به مدرسه همراه با جدایی از مادر در محیط گرم خانواده ، ناراحت کننده و اضطراب‌آور است. این امر در بین دختران شیوع بیشتری دارد. واکنش مادران در قبال چنین رفتاری حائز اهمیت است مادرانی که کودکانشان حکایت افراطی داشتند و مدرسه رفتن را مترادف افزایش خطرات می‌دانستند، ترس کودک از مدرسه رفتن را تشدید می‌کردند. علت این امر که دختران در مقایسه با پسران بیشتر واکنشهای ترس از مدرسه را نشان می‌دهند، شاید این باشد که در دختران تمایلات اتکایی بیشتر توسط مادران ایجاد شده باشد ( عظیمی ، 1363).

ناسازگاری

کودکان ناسازگار[25] به افرادی اطلاق می‌شود که معمولاً از هوش عادی یا حتی از ضریب هوشی بالاتر برخوردارند ولی دارای رفتار غیرعادی و نابهنجار و یا به اصطلاح مبتلا به اختلالات رفتاری می‌باشند. بعضی از این کودکان را کودکان دشوار می‌گویند که بنظر می‌رسد اصطلاح مناسبی باشد زیرا :

1- تماس، برخورد و معاشرت با این قبیل افراد و تحمل رفتارشان برای اطرافیان دشوار است.

2- پیروی از مقررات و احترام به قوانین متداول اجتماعی برای خود این افراد دشوار است.

3- تربیت و آموزش و پرورش آنان برای والدین آموزگاران ، مربیان مسئله دشواری را با مقایسه با دیگران ایجاد می‌کند.

4- از لحاظ روان‌شناسی و روانپزشکی تشخیص ماهیت و علت این ناسازگاریها دشوار است و بالنتیجه درمان این کودکان دشواریهای زیادی را پیش ‌می‌آورد.

پس کودکان دشوار افرادی از اجتماع هستند که دچار اختلالات رفتاری هستند و رفتارشان برای خود و اطرافیان مشکلات زیادی ایجاد می‌کند. این افراد کسانی هستند که مشکل تربیتی برای پدر و مادر و اولیاء مدرسه و مسئلهی برای پلیس و دستگاههای قضایی ایجاد می‌کنند. دشواری این کودکان از شیطنت‌های ساده شروع شده و به انواع بزهکاریها منتهی می‌گردد ( میلانی فر ، 1372).

عوامل موثر در پیدایش ناسازگاری در کودکان:

1- عوامل پزشکی : اختلالات روانی ممکن است بعلت احساس محرومیت و وازدگی متاثر از عوامل جسمی مانند نقس یکی از حواس پنجگانه باشد. مثلاً اختلالات بینایی و شنوایی تا موقعی که پی بوجود آنها نبرده‌اند ممکن است م.جب مسائل ناراحت‌کننده‌ای شود بخصوص که اولیا نسبت به اشتباهات ناشی از نقص سخت‌گیر باشند، کم‌هوشی و اختلالات مغزی موجب می‌شود که کودک نتواند آنچه که پدر و مادری ازوی انتظار دارند یاد بگیرد. ناتواناییهای جسمی بعلت محدود کردن دامنه فعالیت کودک در رسیدن به هدف باعث سوق دادن او بطرف ناسازگاری می‌شود. مثلاً پسری که نمی‌تواند مانند سایرین در بازیها شرکت کند و یا دختر بزرگی که قادر به جلب توجه مردان و یا احیاناً رقابت با سایر دختران نیست به علت شکست و ناکامیهای پی‌درپی خواهی‌نخواهی ناسازگاری پیشه می‌کند.

2- عوامل تربیتی و اختلالات عاطفی هیجانی : این دسته شامل شایع‌ترین علل اختلالات کودکان است با توجه به نظریات روانکاوان ، مکتب اصالت رفتار و سایر فرضیه‌ها در رشد و تکامل شخصیت، چگونگی روابط اولیه کودک با اعضای خانواده و بخصوص مادر از اساسی‌ترین عوامل رشد شخصیت شناخته شده است. هرگاه دراین روابط عاطفی اختلال حاصل شود باعث بهم خوردن امنیت عاطفی کودک می‌شود که آثار آن در رفتار کودکان منعکس می‌گردد. وقایع ترسناک و دردناک حوادث ناگوار خانوادگی اکثراً موجب اختلالات عاطفی و هیجانی کودک می‌شوند . کودکان در میزان آسیب‌پذیری نسبت به حوادث ناگوار متفاوت هستند و این تفاوت بعلت اختلاف در سرشت، خلق و خوی ، رشد عاطفی و میزان پختگی آنها می‌باشد. عوامل مختلف ممکن است در میزان احساسات امنیت طفل تاثیر کند. برخورداری پدر و مادر با کودک، وضع بهداشت روانی و جسمی پدر و مادر شرایط اقتصادی و اجتماعی خانواده همه اهمیت اساسی دارند. مثلاً اگر مادری بعلت یک زایمان دچار افسردگی زایمان شود کودک نیز ممکن است به نوبه خود دچار افسردگی شده و از خوردن غذا خودداری کند و خواب ناراحت داشته باشد. مادری که تعداد زیادی فرزند دارد و در عین حال کار هم می‌کند ممکن است نتواند برای ایمنی کامل کودک عواطف لازم را نشان بدهد. خانه درهم و مشوش بخصوص برای کودک زیان‌آور است. اگر خانه بعلت درگیری و جدال، خشونت ، کنش و مشاجره بین پدر و مادر و یا طلاق و غیاب آنان ناامن باشد قطعی است که کودک حق دارد فکر کند دنیای خارج ناامن و پرخطر است در کشور ما ازدواج‌های پی‌درپی و پیش‌رس ، کمی یا فقدان تجربه و آمادگی برای قبول مسئولیت زندگی، تعدد فرزندان ، فقر و نادانی والدین ، فقدان وسایل بهداشتی و مضیقه‌های مالی ، از علل عمده بشمار می‌روند.

متاسفانه وضع کودکان ما در ایران مخصوصاً در بحبوحه بلوغ طوری است که بقول بعضی از نویسندگان باید آنها را کودکان از یاد رفته نام نهاد. غالب پدران و مادران وظیفه خود را نسبت به اطفال خویش فقط محدود به تأمین وسایل اولیه زندگی آنها مانند خوراک و پوشاک می‌دانند و کمتر پدری یافت می‌شود که با روحیه فرزند خود آشنایی داشته باشد. نوع فیلم یا کتاب خوشایند طفل خود را بداند ، که کودکش اوقات بیکاریش را چگونه می‌گذراند . در راه مدرسه چه کار می‌کند و چه نگرانیها و سرگرمیهایی دارد. برت [26] ، میلانی فر ، (1372) در مطالعه و تحقیقات خود در دویست جوان بزهکار و مقایسه آن با چهار صد جوان سالم و درستکار که در یک خیابان زندگی می‌کردند و به یک مدرسه می‌رفتند متوجه شد که انضباط ناقص در خانواده ، نااستواری عمومی عاطفی ، سابقه تبهکاری و جنایت در خانواده و بالاخره کودنی و نارسایی رشد هوشی کودکان با بزهکاری ارتباط بیشتری دارند و تقریباً همیشه چندین عامل در مستور نمودن کودک به ارتکاب تبهکاری مؤثرند اگر چه اغلب اثر یک عامل شدیدتر و نمایان‌تر است.

بالبی تحقیقات و مطالعات خود را در زندانیان و بزهکاران جوان انجام داده و عقیده دارد که مجرم واقعی در طول پنج سال اول زندگیش مورد پذیرش مهر و محبت والدین قرار نگرفته ، مدتی طولانی از آنها جدا بوده و یا در دامن نامادری پرورش یافته است. از این‌رو بالبی به این مادران اصطلاح، مادران بی‌عاطفه، که افراد مجرم و بزهکار می‌پرورانند ، داده است. قطع ارتباط مادر بسیار مهم است بخصوص اگر بصورتی درآید که عواطف شخصی دیگری جانشین آن نشود ( میلانی‌فر ، 1372).

فقدان مادر را در مرحله اول کودکی و فقدان پدر را در مرحله دوم کودکی مهمتر باید شمرد. زیرا همبستگی و احتیاج کودک در دوره اول به مادر و وجود پدر بعنوان مظهر قدرت که نمونه و الگو قرار می‌گیرد در دوره دوم کودکی مهم می‌باشد.

3- عوامل ارثی : مسلماً همانطوری که گفته شد ارث در میزان آسیب‌پذیری کودک تأثیر دارد و در این زمینه احتیاج بمطالعات بیشتری داریم. کودک پاره‌ای از خصایص والدین را بارث می‌برد و مسلماً استعداد این را خواهد داشت که روزی مانند والدین خود به اختلالات رفتاری مبتلا شود. از نظر روانشناسی افراد مجرم حتی تا 50% موارد خصایص اجداد خود را دارا می‌گردند.

مسلم است که ما رفتار و اعمال بزهکارانه را به ارث نمی‌بریم و آنچه به ارث می‌بریم ساختمان بدنی، مزاج و گرایش به انجام عمل در راهی خاص و آمادگی شخصی برای رفتار بزهکارانه است. این آمادگی سرشتی در اثر برخورد با عوامل محیطی نامناسب بارز و ظاهر می‌گردند و از اینجاست که اثرات متقابل و مکمل عواملی مانند نیروهای بیولوژیکی و اجتماعی در ناسازگاری معلوم می‌گردد.

4- عوامل محیطی و اجتماعی : علت روز‌افزون ناسازگاریهای کودکان و نوجوانان را در سالهای اخیر کاهش انحطاط ارزشهای اخلاقی ، تغییرات سریع اجتماعی و پیچیدگیهای بسیار شدید زندگی که برای کودک قابل فهم نیست می‌دانند.

صرف نظر از محیط خانواده ، مدرسه و اجتماع یکی از عوامل اجتماعی که ذکرش بنظر لازم می‌رسد اثر عوامل ارتباط جمعی است. سینما ، تلویزیون ، رادیو ، تئاتر و مطبوعات هر کدام سهم بسزایی در ناسازگاری و رفتارهای غیراجتماعی و حتی ارتکاب جرم دارند. همانطور که از طرق ارتباط جمعی می‌توان به بهبود وضع اخلاقی و اجتماعی و بالا بردن سطح فکر و دید مردم کمک قابل توجهی نمود همانطور هم می‌توان در خراب کردن وضع اخلاقی توده مردم و کودکان قدم برداشت (میلانی‌فر ، 1372).

طبقه‌بندی کودکان و نوجوانان ناسازگار

طبقه‌بندی کودکان ناسازگار مسئله بسیار دشواری است زیرا :

1- متفاوت بودن علل ناسازگاریها

2- زیادی تعداد ناسازگاریها

3- تفاوت کیفیت شروع ، رشد و پیشرفت آنها .

4- اختلاف درجه شدت و حدت علائم آنها.

5- درجه درمان پذیری ‌آنها.

اینها از جمله عواملی هستند که تقسیم‌بندی این کودکان و نوجوانان را دشوار می‌کند و بهمین جهت روانپزشکان و متخصصان طبقه‌بندی متفاوتی را پیشنهاد کرده‌اند بنابر آنچه گفته شدن اختلالات عاطفی هیجانی و بیماریهای روانی در کودک بصورت اختلالات رفتاری در می‌آید و اگر ادامه یابد مانع رشد طبیعی شده و یا آن را به تأخیر می‌اندازد. در کودکانی که سن بیشتری دارند، این اختلالات می‌تواند در حافظه ، تمرکز حواس و فعالیتهای فکری و تجمسی مؤثر باشند. در این حالت کودک نمی‌تواند تکالیف مدرسه را در سطحی انجام دهد که مورد رضایت اولیاء مدرسه باشد. مهارتهای کسب شده تدریجی مانند کنترل ادرار در شب ممکن است بهمین علت از بین برود و کودک از نظر رفتاری دچار انحطاط شود ( میلانی‌فر ، 1372).

ناسازگاری از دیدگاه مکاتب

نظریه‌های مختلفی درباره علل پیدایش رفتارهای ناسازگار بیان شده است که در اینجا به بررسی کاملاً اجمالی مهمترین آنها یعنی نظریه روان‌پویایی ، تئوری یادگیری و تئوری یادگیری اجتماعی خواهیم پرداخت.

در نظریه روان‌پویایی ، رفتار نشاندهنده فعالیت نیروهای روحی است. پیروان این نظریه (وینکات [27] ، ملانی کلاین [28] ، کالو هورنای [29]، بالبی ) به تجربیات دوره کودکی اهمیت بسیاری می‌دهند و معتقدند که اختلالات رفتاری ، نشانه‌های برخی آسیبهای نهفته در این دوران می‌باشند. که باید قبل از تغییر رفتار ، درمان شوند. یعنی به عبارت دیگر لازمه تغییر رفتار درمان و بهبود این آسیبهای دوران کودکی است.

در مقابل تئوری یادگیری به تأثیر حوادث و اتفاقات محیطی در بروز رفتار تأکید دارد. تئوری مذکور نظریه بالا را قبول نداشته و می‌گوید که بروز و دوام رفتار در اثر محرکات محیطی است. طرفداران نظریه یادگیری معتقدند که ناسازگاری یک پاسخ غلط آموخته شده بر اساس انواع روشنهای شرطی شدن است. به نظر این دسته از روان‌شناسان تنها رفتار قابل مشاهده است که مهم می‌باشد و نه ناخودآگاه و قوانین روان‌شناختی مربوط به آن ، بنابراین طرفداران مکتب یادگیری تنها یک عقیده دارند و آن این که ، شخصیت یک تاریخچه از انواع شرطی شدن‌هاست و نه زاییده و متبلور یک اصل لذت خصوصی، سالتر[30]، 1961 معتقد است که شخص در مقابل آنچه که برایش اتفاق می‌افتد عادی و نرمال است.

ناسازگاری یعنی شرطی شدن غلط و روان درمانی یعنی دوره شرطی شدن ، بر اساس نظریه وینیکات ( درون تحلیل‌گر) ناسازگاری کودکان ناشی از یک شکست در محیط دوران کودک یو در خلال بحرانی وابستگی به مادر می‌باشد. به نظر او این محیط تشکیل یافته است از کودک ، مادر و روابطشان که توسط پدر حمایت و تقویت می‌گردد.همانطوری که ملاحظه می‌کنید وینیکات در این محیط نقش اساسی را به مادر می‌دهد. ولی بطور ضمنی برای پدر نیز سهمی قائل است. او معتقد است که عملکرد پدر برای کودک ناشناخته می‌باشد. وینیکات (1965) معتقد است ناسازگاری و نمونه‌های دیگر از اینگونه اختلالات همه در اثر شکست در محیطهای اولیه بوجود می‌آید. به اعتقاد ملانی کلاین طفل در رابطه با مادر خود دچار نومیدی و پریشانی می‌شود که این پریشانی با در آغوش گرفتن توسط مادر و سپس شیردادن تبدیل به احساس راحتی خاطر می‌گردد. احساسی که طفل بصورت یک احساس رضایت‌بخش که از یک شیئی خوب (مادر) برخواسته اسنتباط می‌کند. در نتیجه طفل بدینوسیله یک رابطه دوستانه با یک شخص (شیئی) بوجود می‌آورد. کلاین اضافه می‌کند که تصورات طفل درمورد شی‌ء بخصوص نه تنها به وسیله واقعیتهای خارجی بلکه بوسیله خیالات شکل می‌گیرد.طفل در خیالات خودش شی‌ء بد تمیز داده و بدین وسیله احساسات خود را درمورد آنها قبول و احساسات بد را از طریق انتقال به دیگران از خود دور می‌کند. به این ترتیب اطفال بر اساس خیالات خود که زائیده ارتباطشان با مادر (شیء) می‌باشد با دیگران رابطه برقرار می‌سازند و روابط بعدی آنها در زندگی نیز بر اساس همین خیالات شکل گرفته شده با مادر رضایت بخش یا امیدوار کننده صورت می‌گیرد. کودک خوشبخت‌ بر اساس تجربیات مثبت با مادر خود هنگام ناامیدی قادر به تحمل احساسات بد بوده خود را مانند مادر خوب می‌داند.

با ادامه چنین جریانهایی کودک بیشتر و بیشتر قادر به تحکل نابسامانیهای مختلف ، احساسات دشمنی ، حسادت و ناامیدی می‌گردد. کودک کم‌کم شروع به تقدیر از احساسات خوب می‌کند همانطور که قادر به قبول کردن احساسات منفی در خود نیز خواهد بود چرا که در رابطه با مادر خود تجربه کرده و می‌داند که این احساسات خوب نخواهند بود. هر چقدر این احساسات کمتر تخریب کننده باشند برای کودک قابل قبول‌تر می‌شوند.

این قسمت از تئولی ملانی کلاین حائز اهمیت است چرا که توضیح می‌دهد چگونه کودک ناسازگار احساسات خصمانه و ناپسند خود را با دیگران منتقل می‌سازند، چنانچه با انتقال این احساسات به دیگران می‌توانند هرگونه مسئولیتی را در این موارد از خود سلب نمایند، بسیار مهم است که آموزگاران چنین تمایلی را در این کودکان بشناسند چون اینها براحتی از مکانیسم دفاعی فراکنی استفاده کرده رابطه معلم و شاگرد را به اسمتحان می‌گذارند و مختل می‌سازند. مگر اینکه ماهیت اصلی این گونه انتقالات (فرافکنی) شناخته شود. اریکسون [31] معتقد است که زمانی بک طفل احساس هویت را در خود بوجود می‌آورد که با یک مادر خوب در ارتباط باشد. به نظر او و وینیکات بسیاری از کودکان ناسازگار و محروم اجتماع هیچگاه نتوانسته‌اند این حس هویت را در خود توسعه دهند. به نظر اریکسون اغلب کودکان ناسازگار از داشتن اولیاء خوب محروم بوده‌اند. به این معنی که زندگی این اطفال می‌بایست توسط یک سری از آزادیها و نهی کردن‌ها رهبری شود، که طی آنها اولیاء باید قادر باشند که معانی و دلایل این محرومیتها را برای فرزندان توضیح دهند. برای اغلب کودکان اینگونه ناامیدی‌ها فقط ناامیدی‌های بدون دلیل باقی مانده ، هیچ معنی و مفهوم خاصی به آنها اختصاص داده نشده و مادر نتوانسته ارتباط این محدودیتها را با رشد عاطفی و اجتماعی به کودک خود بفهماند. همانطوریکه اریکسون می‌گوید : نهایتاً این کودکان روان آزرده (نوروتیک) می‌شوند. آنهم نه صرفاً به خاطر این ناامیدیها و محدودیتها بلکه بخاطر عدم وجود معانی و دلایل کافی برای آنها.

جان بالبی (1953) می‌نویسد: ناسازگاری نتیجه محرومیتهای مادرانه است و اثرات این محرومیتها را روی اطفال توضیح می‌دهد. بنظر او این اطفال احتیاج زیادی به علاقه و توجه دارند. احساس و انتقام به خاطر کمبودهایی که از آنها مطلع نیستند ولی کاملاً این کمبودها را نمی‌فهمند در آنها وجود داشته قادر به برقراری رابطه رضایت بخش با دیگران نمی‌باشند. صمناً واکنش آنها نسبت به فشارهای محیطی به صورت رفتارهای ضد اجتماعی بروز کرده و دچار رشد نامناسب فیزیکی ، فکری و اجتماعی می‌گردند.

به نظر بالبی تعیین دقیقی که جدایی از مادر در آن سن از هر سن دیگر خطرناکتر است ، امکان‌پذیر نیست. او بر اساس تجربیات بالینی خود اینطور نتیجه‌گیری می‌کند که جدایی‌هایی که بعد از سن 6 ماهگی و 12 ماهگی اتفاق می‌افتد به مراتب زیان‌آورتر است ، تا آنهائیکه قبل از 6 ماهگی رخ می‌دهند. بالب در کارهای بعدی خود به پیوندهای طفل به مادر خود تاکید می‌کند و توضیح می‌دهد که این رفتارهای چسبندگی که در حقیقت در حکم عمل حفاظتی برای طفل محسوب می‌شوند. شامل رفتارهای علامتی هستند. مثل گریه و خنده که مادر را به فرزند نزدیک می‌کند و مکیدن ، چنگ‌زدن و دنبال کردن نیز طفل را به مادر نزدیک می‌کند. بالبی از مطالعه رفتارهایی که بین مادر و فرزند بروز می‌کند نشان داده که رابطه مادر و فرزند بسیار مهم است. نه تنها به خاطر روابط عاشقانه که صرفاً برای شدد عواطف فرزند نقش تعیین کننده دارند بلکه این رابطه به عنوان یک مأخذ ابتدایی برای یادگیری بخصوص یادگیری اجتماعی محسوب می‌گردد (اسلامولچی مقدم ، 1370).

اختلالات رفتاری ممکن است بصورت اولیه و ثانویه بروز کند.

اختلال رفتاری اولیه : در اینجا کودک الگوهای رفتاری از خود نشان می‌دهد که متناسب با سن عاطفی و روانی وی نیست بلکه با مراحل قبلی رشدوی تطباق دارد. رشد روانی بدین ترتیب متوقف شده و کودک با وجود آنکه سنش بالا میرود قادر به تطبیق خود با تغییرات محیط اطراف نمی‌باشد و با وجود رشد سنی رفتار کودک غیرقابل تغییر می‌ماند. و به عبارت دیگر در مراحل پایین رشد متوقف می‌شود.

اختلال رفتاری ثانویه : در این حالت کودک در ابتدا رشد طبیعی دارد ولی بعداً دست به یک سلسله رفتارهایی می‌زند که شایسته مراحل قبلی رشد وی می‌باشد. به عبارت دیگر از نظر رفتاری به مراحل پایین رشد برگشت یا عقب‌نشینی می‌کند. در کلیه کودکانی که دچار فشارهای زندگی اعم از اینک عامل فشار روانی یا جسمی باشد اینگونه اختلالات رفتاری دیده می‌شود. گوئی کودک بعلت بیماری یا عدم توانایی در مقابله با فشار روانی بیش از پیش وابسته می‌شود و بناچار الگوهای رفتاری بچه‌گانه‌ای اتخاذ می‌کند که متناسب با دوره‌های قبلی رشد است که در آن وابستگی بیشتری به پدر و مادر به چشم می‌خورد ( میلانی‌فر ، 1372).

ناسازگاری کودکان پیش‌دبستانیاهمیت مادرعوامل موثر در پیدایش ناسازگاری در کودکانکودکان پیش‌دبستانی

دانلود بررسی عوامل موثر بر گسترش روحیه خدمتگذاری در جامعه

بررسی عوامل موثر بر گسترش روحیه خدمتگذاری در جامعه

انسان موجودی اجتماعی است و در جمع ، استعدادش شکوفا می گردد انسان ها ، همانند سنگ هایی نیستند از یکدیگر بی خبر و باهم بی ارتباط بلکه مانند حلقات یک زنجیره اند که حیات و قوامشان در گرو پیوستگی و وابستگی است به همین جهت ، در فرهنگ بشری ، همواره به این مسئله توجه گردیده و به تعبیرهای گوناگون ، جامعه ی انسانی به این سو فرا خوانده شده است و اندیشه وران

دسته بندی	علوم اجتماعی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	100 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	169

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فهرست مطالب

چکیده

مقدمه

خدمتگذاری

مفهوم خدمتگذاری

خدمتگذاری از دیدگاه اسلام و ائمه

محدوده خدمت

جلوه های خدمت

الف) سودمندی و نفع رسانی

ب) برآوردن نیازها

ج ) یاری به دیگران

انگیزه ها در خدمتگذاری

آفات خدمتگذاری

الف) منت و آزار

ب ) ریا و شهوت طلبی

ج ) زیاده روی

حکومت و خدمت

عوامل موثر در ایجاد روحیه خدمتگذاری

الف) تبلیغات

ب) ضرورت تشویقو تنبیه

ج ) انتخاب کارگزاران صالح

د) ایجاد = و امنیت

روحانیان و خدمتگذاری

درنگی در مفهوم خدمت

خدمت در سیره و سخن امام جواد (ع)

- اخلاص

- پرهیز از اذیت

- خدمت در حد توان

- نابودی نعمت

خدمت به مردم ، افتخاری بزرگ

ضرورت پرکردن شکاف های اقتصادی

ضرورت ایجاد فضای آرام

اولویت های خدمت رسانی به مردم

کاربرای مردم ، فلسفه مسئولیت پذیری

ضرورت رسیدگی به وضع معیشت مردم

تامین روحیه انقلابی در کنار سازندگی

رمز پیروزی در خدمت رسانی

ملاک گزینش خدمتگذاران

کنترل و نظارت بر خدمتگذاران

در نظر گرفتن رضای خدا

عدالت ، مبنای خدمت رسانی

هشدار به خدمتگذاران

اصطلاحات حقیقی

سرمشق بودن خدمتگذاران در زهد

هم دلی و وحدت خدمتگذاران

پرهیز از تجمل ، شرط خدمت رسانی

پیش نیازهای تحول اداری

مردم سالاری دینی

رضایت مردم

ارزش مداری

حق مداری

قانون مداری

فرهنگ خدمت و احسان

همدردی با مردم

توفیق خدمت

خدمتگذاری

انسان موجودی اجتماعی است و در جمع ، استعدادش شکوفا می گردد انسان ها ، همانند سنگ هایی نیستند از یکدیگر بی خبر و باهم بی ارتباط بلکه مانند حلقات یک زنجیره اند که حیات و قوامشان در گرو پیوستگی و وابستگی است . به همین جهت ، در فرهنگ بشری ، همواره به این مسئله توجه گردیده و به تعبیرهای گوناگون ، جامعه ی انسانی به این سو فرا خوانده شده است و اندیشه وران و مصلحان ، با بیان و قلم ، مردم را به تعاطف ، تعاضد ، همدلی و خدمت رسانی دعوت کرده و آن را از مقومات جامعه و اجتماع برشمرده اند . ادیان الهی ، که بر اساس ارزشهای فطری و واقعی استوارند ، به این امر عنایت کرده و نقش اساسی را در ایسجاد و تقویت این روحیه داشته اند و پیامبران . آورندگان پیام الهی ، در راس خدمتگذاران بشری بوده اند .

در فرهنگ و معارف اسلامی ، به این صفت و عمل شایسته سفارش فراوان شده است . در این دین برزگ ، ارزشمند ترین مردم ، سودمندترین آنان است :

خیرالناس انفعهم للناس 1 .بگیرد

برای روشن شدن ابعاد و زویای موضوع ، بحث را در چند محور پی می گیریم :

مفهوم خدمتگذاری

خدمتگذاری ، مفهوم وسیع و گسترده ای دارد . این واژه ، تمام فعالیت های مثبت و مفید انسانها را در زمینه های : اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی ، فرهنگی و معنوی شامل می شود . این نکته را یادآورمی شویم که : {خدمتگذاری} غیر از {انجام وظیفه} است . برای روشنی و وضوح معنای خدمتگذاری ، لازم است ، مرز این دو مشخص شود .

1- کسی که مسوولیتی بر دوش دارد ، چه در بعد معنوی و چه در بعد مادی ، و درازای کار مزد دریافت می کند . خدمتگذار نیست گر چه نتیجه تلاش او در راستای خدمت به خلق قرار می گیرد . خدمتگذار ، واژه ای است که با چگونگی عمل و نیت فرد ارتباط دارد .

البته اگر شخصی در انجام وظیفه اش کوتاهی نکرد و آن را به بهترین وجه انجام داد و علاوه ، هم و غم خویش را در رفع نارسائی های زندگی مردم قرار داد و تابع یکسری مقررات خشک و دست و پاگیرداری نبود ، نام خدمتگذار ، بر او زیبنده و شایسته خواهد بود . بنابراین ، هر خدمتگذار مالا به جامعه خدمت می کند ولی هر خدمتی خدمتگذاری نیست .

2- معلمی که علاوه بر انجام دقیق وظایف ، برای رشد و شکوفایی شاگردان ، دل می سوزاند ، عالمی که علاوه بر تبیین احکام دین ،‌در امور خیر و مسائل زندگی مردم پیشگام است و با مبارزات و فداکاری هایش ، از اذت های زندگی چشم می پوشد ، متمکنی که علاوه بر انجام وظایف شرعی ، با اموال و دارائیش بانی مراکز سودمند می گردد . به نیازمنندان امداد می رساند و بالاخره آن بسیجی که از ناموس و ارزش های دینی ، عاشقانه به دفاع بر می خیزد ، همه از نمونه های بارز خدمتگذاری بیشمارند . بدینسان می یابیم که در مفهوم خدمتگذاری ، گذشت ، فداکاری ، ایثار ، تمل سختی و ناگواری و احساس همبستگی به همنوعان نهفته است . با توجه به وسعتو گستردگی معنای خدمتگذاری ، می توان آن را به دو بخش تقسیم کرد :

1-خدمت های مادی

2-خدمت های معنوی

تاسیس مدارس و موسسات ، مراکز امداد تلاش هایی از قبیل : امدادرسانی ، ساختن مدرسه ، دانشگاه ، مسجد ، پاک ، ورزشگاه و ... از مقوله خدمات مادی است .

خدماتی مانند : تعلیم ، ارشاد ، پاسداری از عقیده و اخلاق مردم ، تبلیغ از ارزشهای دینی ، ستیز با متجاوزان ، کوشش در راه استقلال و عزت و بالاخره فداکاری و فدا شدن در راه ایمان و عقیده از جمله خدمت های معنوی شمرده می شوند .

اینک که مقصود ما از به کاربردن وتژه خدمتگذاری ، در این مقاله ، بیان شد ، اشارتی خواهیم داشت به ارزش و اهمیت خدمتگذاری و برخی از جوله های آن .

خدمتگذاری از دیدگاه اسلام و ائمه

اسلام ، در برنامه ها و تعالیم ، بر آن است که : جمع اندیشی و جمع زیستی سازگار و با هدف را در پیروان خویش ، ایجاد و تقویت کند و به گونه ای که مردمان را { عیال خدا} بیند . در جهان بینی اسلام ، از یک طرف ، مسئله خدمت به خلق مقدمه قرب الهی و نوعی عبادت تلقی شده است و از دیگر سوی ، به هر اندازه که انسان ذز بعد شناخت و معرفت حق تعالی رشد و تکامل پیدا کند ، در خدمت به مردم ، بیشتر عشق می ورزد زیرا شیفته حق ، خدمت به خلق را جدای از بندگی خالق نمی بیند به همین جهت ، در انسان های متعای و فرزانه و آشنایان به جهان بینی اسلامی ، حس نوعدوستی و خدمت به خلق و جامعه ، بیشتر به چشم می خورد .

پیامبر اکرم (ص) سودمندی و خدمت به مردم را در کنار ایمان به خداوند ، معبار و ملاک ارزشمندی انسان دانسته و می فرماید :

خصلتان لیس فوقهما من البر شیء : الایمان بالله و النفع لعبادات

الله 3 ...

ایمان به خدا و نفع رساندن به بندگان او ، دو خصلت نیک است که برتر از آن چیزی نیست .

از این بیان استفاده می شود که اگر عشق و سوز به مردم ، که نمودار محبت به پروردگار است ، برروح آدمی حاکم گردد و با ایمان و اعتقاد به خداوند در آمیزد ، انسان خدمتگذار و پر تلاش می سازد که هیچ گاه از خدمت به دیگران غفلت نمی ورزد که بفرموده رسول خدا (ص) مسلمانی غیر از خدمت به دیگران غفلت نمی ورزد که به فرموده رسول خدا (ص) مسلمانی غیر از خدمت به برادران مسلم و اهتمام در رفع مشکلات آنان نیست :

من اصبح و لم بهتهم بامور المسلمین فلیس بمسلم 4 .

در برخی از روایات ، خدمتگذاری یکی از ویژگی ها و مشخصه های اصلی مومنان دانسته شده است : یکی از راویان می گوید : از امام صادق(ع) شنیدم که فرمود :

المومنون خدم بعضهم لبعض . قلت : و کیف یکون خدما بعضهم لبعض

قال : یفید بعضهم یعضا 5 .

امام صادق (ع) فرمود : مومنان خدمتگذار یکدیگرند . گفتم چگونه ؟ فرمود : به یکدیگر فایده و سود می رسانند .

این ها و صدها نمونه دیگر از تعالیم دینی در این زمینه ، نشان دهنده پیوندی تنگاتنگ بین ایمان و خدمتگذاری است .

آنان که خود را مومن می پندارند و به پندار خود ، برای قرب به خدا ، عزلت می گزینند و از مسئولیت های اجتماعی رو برمی تابانند ، با روح تعالیم اسلام بیگانه و در پیشگاه حق ، عذری نخواهند داشت .

امام خمینی ، رحمه الله علیه ، که خود اسوه ایمان به خدا و خدمت به خلق بود ، در دستور العملی به رزندشان ، چنین می نگارند :

( پسرم !... آنچه گفتم بدان معنی نیست که خود را از خدمت به جامعه کنار کشی و گوشه گیر و کل بر خلق الله باشی که این از صفات جاهلان کتنسک است . با درویشان دکان دار... پسرم ! از زیر مسئوولیت انسانی که خدمت به حق در صورت خدمت به خلق است نشانه خالی مکن که تاخت و تاز شیطان در این میدان ، کمتر از تاخت و تاز در بین مسئولین و دست اندرکاران نیست ) 6 .

محدوده خدمت

ممکن است این سوال پیش بیاید که آیا خدمت ، مطلقا ، ارزش ذاتی دارد ؟ در هر جا و به هر کس که خدمت بشود پسندیده و مورد ستایش است ؟ یا خدمت مسلمانان به یکدیگر ، در جامعه اسلامی است که دارای ارزش و اهمیت است ؟

از نظر اسلام ، خدمت به مردم به تعبیر روایات (ناس) ، عملی است مطلوب و شایسته . پیامبر اکرم (ص) فرمود :

راس العقل بعد الدین انوددال الناس و اصطناع الخیر الی کل بر

و فاجر7 .

پس از ایمان به خداوند ، سرآمد تمام اعمال عاقلانه ، بشر دوستی و نیک به مردم است چه خوب و درستکار باشند و چه فاسق و گناهکار.

آنان که بسان خورشید بر نیک و بد می تابند و بخل و امساکی در این جهت ندارند ، بی شک خدمتگذار بشرند و از پاداش خداوند نیز بهرمند .

امام موسی بن جعفر(ع) فرمود :

ان الله عبدافی الارض یسعون فی حوائج الناس هم الامومنون یوم

القیامه 8 .

خدا را در زمین بندگانی است که در برآوردن نیازمندیهای مردم تلاش می کنند . ایشان ، در قیامت در امنیت و امان قرار دارند .

این گونه روایات ، خدمت را ، مطلقا ، ارزش دانسته و محدودیتی در آن قائل نشده است روایات فراوان دیگری نیز داریم که در آن ها قید خدمت به مومن آورده شده که به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد . از مجموع این دو گروه از روایات چنین به دست آید که خدمت رسانی مسئله ای است که دارای ارزش ذاتی و همانگونه که خدمت به مومن از ارزش والایی برخودار است ، خدمت به غیر مومن نیز ارزش است .

جلوه های خدمتگذاری

خدمتگذاری با عناوین و تعبیرات گوناگون در منابع دینی ، مورد ترغیب و تشویق قرار گرفته است که هر کدام به گونه ای مسوله خدمت به مردم را در ابعاد مختلف ، مطرح می سازد ، که در مجموع ، همه ، جلوه های یک حقیقتند . در این باره ، به ذکر چند عنوان اشاره می کنیم و یادآور می شویم که : ذکر این عناوین ، جدای از یکدیگر ، به معنای استقلال و عدم تداخل آنها نخواهند بود .

الف . سودمندی و نفع رسانی

در بسیاری از روایات ، خدمت به خلق و سودرسانی به آنان ، عامل ارزشمندی انسان ، به شمار آمده است و پیامیر اکرم (ص) ، در پاسخ این سوال که محبوبترین افراد ، پیش خداوند چه کسانی هستند ؟ فرمود ؟

انفع الناس للناس 9 .

یا در وصف مومن می فرماید :

مثل المومنون مثل النخله ما اخذت منها من شی نفعک 10 .

شخص یا ایمان ، همانند درخت خرمااست که هر چه از آن برگیزی سودمند و مورد استفاده است .

از آنجا که انسان با ایمان ، براساس حق و حقیقت زندگی می کند ، نمی تواند جز نفع رسانی ، روش دیگری را پیش گیرد . نفع رسانی جزء مقومات ایمان او به شمار می آید از این رو ، قرآن مجید (حق) و طرفدارانش را ، از آن نظر که نافع و سودمندند برای دیگران ، جاوید و ماندگار خوانده است :

... و اما ما ینفع الناس فیمکث فی الارض 11.

بنابراین ، سراپای زندگی انسان معتقد به خدا و روز واپسین را این ویژگی تشکیل می دهد که در هر موقعیتی قرار بگیرد و به هر دریچه ای که رسد برای مردم و در خدمت آنا است . امام صادق(ع) در ذیل آیه شریفه

( وجعلنی مبارکا اینما منت ) 12 فرمد : (ای نفعا) 13 ! .

بدینسان می ابیم که مومن ، انسانی است مبارک ، برخیز و پرسود برای دیگران و لازمه خصلت ، خدمتگذاری وی نسبت به همنوعان است .

ب : برآوردن نیاز

گره گشایی ، حل مشکل دیگران و برطرف نمودن نیازهای مادی و معنوی مردم ، جلوه های دیگری از خدمتگذاری هستند که مورد سفارش اسلام می باشند . برخرداری از این ویژگی ؛ توفیقی است که خداوند نصیب بندگان نیکش می سازد . در حقیقت ، نیازمندی که به انسان روی می آورد ، رحمت و هدیه ای الهی است که باید از آن استقبال گردد . امام حسین (ع) می فرماید :

ان حوائج الناس الیکم من نعم الله علیکم فلا تملواالنعم 14 .

نیازخای مردم (که شمابرای حل آنان اقدام می کنید ) از جمله نعمت های خداوند است برای شما . از مراجعه مردم به خودتان اظهار ملامت و دلتنگی نکنید .

انسان اگر بتواند حاجت و نیاز کسی را برطف کند ، ولی در آ کوتاهی بورزد ، گویا نعمتی را ناسپاسی کرده و از فیض و رحمت خداوند روی برتابیده و در نتیجه به خود ، ظلم و ستمی را روا داشته است . امام کاظم (ع) می فرماید : من اتاه اخوه المومن فی حاجه فاتما هی رحته من الله ساقها الیه .

فان فعل دلک فقد وصله بولایتنا و هی موصوله بولایه الله و ان رده فقد ظلم نفسه و اساءالیها 15 .

آن که برادر دینیش نیازی پیش او می برد ، آن نیاز رحمتی است که الهی که خداوند به سوی او فرستاده است . اگر آن نیاز را برآورد ، به ولایت خداوند پیوسته است واگر آن نیاز را رد به خود ستم کرده و بدی رسانده است . روشن است که : ( قضا حوائج الناس) و برآوردن نیازهای مردم هر گونه اقدام مثبت و خیرخواهانه در مسائل مادی و معنوی را شامل می شود بنابراین ، همانگونه که چراغی را فرا راه مردم برافروختن ، نابینایی را دست گری کردن یتیمی را سرپرستی و نوازش نمودن خدمت و برآوردن نیاز نیاز به شمار می آید ، همچنین گوراهی را هدایت کردن ، جاهلی را ارشاد نمود و منحرفی را به راه آوردن نیز ، از مصادیق بارز خدمتگذاری است . در این باره نمونه های فراوانی در کتب احادیث به چشم می خورد ، تا آنجا که برای این عنوان ، باب مستقلی گشوده است . 16

ج . یاری به دیگران

از جلوه های خدمتگذاری ، یاری به دیگران است . یاری در مسائل و مشکلات زندگی ، بوزژه ئر بعد مالی و اقتصادی ، که از آن در فرهنگ اسلامی ، تعبیر به (مواسات) شده است .

در معنای واژه مواسات گفته اند :

( مواسات ( با همزه) با برادران دینی ، عبارت است از یاری رساندن به آنان ، با مال و جان و مانند آن . در چیزهایی که به آن نیازمندند و مواسات ( با واو) هم در لغت به همین معنی بخ کار رفته است ) 17 .

در اهمیت این عمل سخن فراوان است . پیامبر اکرم (ص) کمک رسانی به برادران دینی را (مواساه الاخ فی الله ) از بهترین و سرآمدترین کارها (سیدالاعمال) شمرده است 18 .

در سیره و روش آن حضرت برتری و فضیلت از آن کسانیث بود که دارای این صفت باشند .

... اعظمهم عنده منزله احسنهم مواساه و موازره 12 .

اگر جامعه اسلامی را مانند پیکر واحدی بدانیم ، اعضای این پیکر ارتباطی حیاتی و سرنوشت ساز ، با یکدیگر دارند ، اختلال و کم کاری در یک عضو ، عامل به هم خوردن تعادل بدن خواهد شد . در این هنگام ، بقیه اعضا باید به کمک آن عضو بشتابند و به او یاری دهند تا نظم و تعادل به بدن برگردد و حیات و زندگی ممکن شود . این حقیقت در سطح جامعه اسلامی نیز باید پیاده شود . اگر نیازمندی به عللی نتوانند خود را همپای دیگران قرار دهد ، شایست است دیگران به او یاری دهند تا عدالت اجتماعی در جامعه محقق گردد . امام صادق (ع) ایجاد مواسات را به عنوان حق افراد جامعه اسلامی بر یکدیگر بیان فرموده است :

یحق علی المسلمین الاجتهاد فی اتواصل و التعاطف و

المواساه الهل الحاجه و تعاطف بعضهم علی بعض 20 .

مسلمانان موظفند در راه پیوستگی وکمک نسبت به نیازمندان کوشا و جدی باشند ، از عواطف و اخلاقی کمک های مالی مضایقه نکنند به هنگام گرفتاری و نیاز ، یارو یاور هم باشند .

بر و احسان

بر ، به معنای گستردگی انجام کار نیک است . هر گونه اقدامی که به گونه ای در راستای خدمت مردم و جامعه قرار بگیرد امعه و مردم را به سوی خیر ونیکی فرا خواند ، از مصادیق (بر) است .

بر و نیکی و نیکوکاری ، این نیست که انسان وظایف فردی و عبادی خود را به بهترین شیوه انجام دهد و از سرنوشت دیگران بی خبر باشند بلکه آن انسانی نیکوکار است و در ردیف ابزار ، قرار دارد که همپای انجام اعمال عبادی فردی .

به وظایف اجتماعی و تعاون و خدمت به دیگران نیز توجه داشته باشد :

لیس البران تولوا وجوهکم قبل المشرق و المغرب و لکن البر من آمن

بالله و الیوم الاخروالملائکه و الکتاب و النبیین و آنی المال علی حبه ذوی القربی و الیتامی و المساکین وابن السبیل و السائلین و فی الرقاب و افام الصلوه و آتی الزکوه والموفون بعهدهم اذا عاهدوا و الصابرین فی الباساء و الضراء و حین الباس 21...

نیکی ان است که روی خود ، به جانب مشرق و کغرب کنید الکه نیکوکار کسی است که به خداوند و روز بازپسین و فرشتگان و کتاب خدا و پیامبران ایمان آورد و مال خود را ، با آن که دوستش دارد . به خویشان و یتیمان و درماندگان و مسافران و گدایان و در بند ماندگان ببخشد و نماز بگذارد و زکات بدهد و اینان چون عهدی می بندند بدان وفا می کنند و در بینوایی و بیماری و به هنگام جنگ ، صابرند .

پر واضح است ، کسی که می تواند از مال و ثروت بگذرد و از آن در راه خدمت به مردم ، بهره گیرد که پشتوانه ایمانی و عقیدتی استواری برخوردار و از ناخالصی ها پیراسته باشد . همراه با ایمان و انجام فرایض دینی به خدمات اجتماعی دست بتازنده و زمره نیکان و ابراز قرار می گیرد .

از امام صادق (ع) نقل شده است :

... من خالص الایمان البر بالاخوان و السعی فی حوائجهم فی العسر

والیسر 22.

نیکی به برادران دینی و تلاش و جدیت بزای رفع مشکلات آنان ، در تمام زمینه ها و در تمام زمینه ها و در هر شرایط برخاسته از ایمان خالص است.

بدینسان می یابیم که (بر) و نیکوکاری یکی از شاخه های مهم اخلاق اجتماعی انسان است و ریشه همه خدمات و نیکی ها به شمار می رود . از این روی امام علی (ع) می فرماید :

جماع الخیر فی اعمال البر23 .

احسان ، نیز هم افق با براست احسان هر خدمتی را که برای مردم انجام گیرد و در برابر آن انتظار پاداشی نباشد ، شامل می شود . مرحومه علامه طباطبایی می فرماید :

الاحسان الی الغیر ... هو ایصال خیر اونفع الی غیر لاعلی سبیل

المجازاه و المقابله ، ان یقابل الخیر باکثرهمنه و یقابل الشر باقل منه و یوصل الخیر الی غیر متربعا به ابتداء 24 .

احسان به دیگران ... نفع و نیکی رساندن به آنان است . بدون انتظار پاداش مقابل .

از مصادیق احسان است : جبران نیکی دیگران به گونه ای فزونتر و شایسته تر و برخورد با بدب آنان . در مرتبه ای نتزلتر و بالاخره ، خدمت ابتدا و بی انتظار پاداش .

احسان یکی از اصول اساسی ارزش ها در جامعه اسلامی است و خداوند در قرآن همگان را به انجام آن فرمان داده است :

ان الله یامر بالعدل و الاحسان و ایتاء ذی القربی 25 ...

پیامبر اکرم (ص) این یه را در بر دارنده و جامع تمام ارزش ها دانسته است:

جماع التقوی فی قوله : ان الله یامر26...

روشن است که اگر بنیاد جامعه ای بر پایه عدل و احسان و کمک به خویشان استوار گردد و خدمتگذاری در آن پدیدار شود ، آن جامعه ، از ارزشهای زیربنایی و اساسی برخوردار خواهد بود . از این که در آیه فوق (احسان ) پس از (عدل) ذکر شده است ، استفاده می شود که در مفهوم احسان یک نوع گذشت از حق شخصی و ایثار نهفته است .

به همین جهت علی (ع) سرآمدترین جزء ایمان را احسان و آخرین مرتبه احسان را ایثار دانسته است :

راس الایمان الاحسان الناس27 .

الایثار غابه الاحسان 28 .

انگیزه ها در خدمتگذاری

خدمت امری است پسندیده اما آنچه ارزش آن را بالا می برد و یا از ارزشش می کاهد . انگیزه هایی است خدمت بر اساس آنها شکل می گیرد . برخی از هدف انگیزه خدمتشان نوعدوستی و انسان گرایی است . بر این باورند که خدمت ، مرز ، نژاد ، عقیده ، ایمان و ... را نمی شناسد بلکه هر جا انسانی یافت شود که می توان به او خدمت کرد ، باید سراغش رفت . صاحبان این تفکر ، اصل خدمت را ملاک و معیار می گیرند اما به متعلق آن کاری ندارد. البته این طرز تفکر ، در حد خودش ، در خور ستایش است اما کامل نیست .

انگیزه برخی از مردم ، در خدمت رسانی ، یک نع دادو ستد است یعنی قدمی بر می دارند تا قدمی بر ایشان برداشته شود . در این بینش محور خدمت گذاری ! از ارزشی برخوردار نیست زیرا نه انگیزه مردمی در آن وجود دارد و نه احساس نوعدوستی.

اینان خدمت می کنند ، تا به نام و نانی برسند و مقامی بدست آورند یا اغراض و اهداف سیاسی و مانند آن دست یابند عشق به اصل خدمت ندارند بلکه انگیزه اساسی آنان مقاصد اجتماعی و دنیایی است !

برخی از افقی بالا به انسان ها می نگرند و در بینش ، آنان ، همه مردم اعیال ( خداوندند . خدمت به خلق در تفکر و اندیشه اینان ، نوعی عبادت و تقرب به پروردگار است . کار و خدمت صاحبان این فکر ، هم حسن فاعلی دارد و هم از حسن فعلی ، برخوردار است . به عقیده ایشان تنها مفید بودن عمل کافی نیست بلکه باید فاعل نیز ، نیت و هدف خیر داشته باشد . صاحبان این نظر می کوشند که ضمن مفید شکل عمل ، روح معنویت را نیز بر آن حاکم سازند . تا ثمره این حرکت خیرخواهانه ، آنان را از منزل خودخواهی و هواپرستی خارج وو منزل صفا و اخلاص برساند .

پیدایش این نگرش ، تنها در سایه تفکر دینی و جهان بینی الهی ممکن است . در مقام ارزشگذاری خدمتها ، خدمت نشات گرفته از این جهان بینی ، از ارزشمندترین آنها به شمار می رود به همین جهت ، در قرهنگ دینی ، عمل و خدمتی مایه ارزش و عامل کمال آدمی است که انگیزه انجامش ، قرب و رضایت خداوند باشد .

آفات خدمتگذاری

خدمتگزاری ، مانند هر عمل دیگری ، ممکن است در حین انجام و یا پس از آن ، گرفتار آفات گردد بدین شرح :

الف) منت و آزار

چه بسا خدمتی در مرحله انگیزه و صحنه عمل ، صحیح و خدایی انجام پذیرد از لاظ شکل و قالب به شایستگی به فرجام برسد ولی پس از اتمام ، گرفتار آفت و به ضد ارزش تبدیل شود ، مانند : بذری که در زمین آماده پاشیده می شود و به محصول دهی هم می رسد ف اما پیش از بهره برداری ، دچار آفت می گردد .

منت همه جا محکوم است منت ، نیشی است که نوش خدمت را از بین می برد . خداوند ، ضمن فرمان به انجام صدقه و انفاق ، از هر گونه عملی که ارزش و مقدار آن را نابود سازد نهی می کند :

لا بطلوا صدقاتکم بالمن والاذی 29... علی (ع) خطاب به مالک و همه دولتمردان ، هشدار می دهد که مبادا خدمات عمومی و فعالیت های مردمی را به منت و ... آلوده سازند :

ایاک والمن علی رعیتک باحسانک اوالتزید فیما کان من فعلک اوان

تعدهم فتتبع موعدک بخلفک ... فان المن یبطل الاحسان 30 .

بپرهیز که نیکی خود بر رعیت منت بگذاری ، یا آنچه کرده ای بزرگ شماری یا آنان را وعده ای دهی و در وعدهخ خلاف آری ، که منت نهادن ارج نیکی را ببرد .

در این ستاست که امام سجاد(ع) یکی از مکارم اخلاق را خدمت بی منت دانست و از خداوند طلب می کند :

واجر للناس علی یدی الخیر و لا تمحفه بالمن 31 .

خدایا ! خیر و نیکی و خدمت را به دست من روان ساز و آن را به منت نهادن تباه مساز .

روشن شد که اسلام ، به ارزش های اجتماعی و حیثیت مردم تاکید می ورزد و هر خدمت و کار نیکی را که ارزش ها و موفقیت افراد را نادیده بینگارد ، طرد و مهر ابطال بر آن می زند .

ب ) ریا و شهرت طلبی

هر عملی و خدمتی ، صاف و خالص آن از جایگاه ارزشی برخوردار است . خدمتی که برای آوازه و زیبا جلوه دادن اعمال و رفتار و خوش نامی عرضه گردد ، آلوده است و در پیشگاه حق غیر مقبول ، این آفت ، روح عمل را می میراند . آن را قالبی بی محتوی جلوه می دهد . قرآن مجید ، به اتفاق و خدمات عمومی و مردمی تاکید می کند ولی اعمال برخواسته از شهرت طلبی را نمی پذیرد . آن را ناشی از عدم اعتقاد ه خداوند و روز جرا می داند .

کالذی ینفق ماله رثاء الناس و لا یومن بالله و الیوم الاخر فمثله کمثل

صفوان علیه تراب فاصابه وابل فترکه صلدا، لا یقدرون علی شیء مما کسبوا 32 .

ای ایمان آورندگان ! همانند آن که اموال خود را از روی آن قشری را خاک متراکم را به صورت بوستان و کشتزاری پر ثمر پرورده باشند و باران دانه درشتی سیل آسا ببار و قشر خاک را بلغزاند و در هم بپیچد که جز صفحه خارای صاف و براق بر جای نماند و کشتکار ، از مزرعه و بوستانی که پرورده ، چیزی به دست نیاورد .

3 . زیاده روی

در اعمال و رفتار ، اعتدال بایسته است و خروج از اعتدال و راه میانه ، تباهی آور و آفت زا .

اسلام در همه برنامه های فردی و اجتماعی ، اصل میانه روی را پذیرفته و به پیروانش سفارش نبوده است . با دوستیها ، تشریفات ، اسراف و تبذیرها که در پیرامون خدمات و کارهای خیر انجام می گیرد . مورد امضای اسلام نیست و از آن نهی شده است در خدمات عمومی و مردمی ، باید کوشش شود که این ْفت بنیادد برافکن راه نیابد .

اسراف و تبذیر در هر کجا که راه یابد ، تباهی آفرین است و عمل را هر چند مقدس و ارزشمند از اوج به حضیض می آورد و چه بسا ، تبدیل به ضد ارزش می کند . قرآن ، ضمن تاکید و تشویق به انفاق و هر گونه کار نیک اجتماعی ، به نکته نیز اشاره می کند :

والذین اذ انفقوا لم یسرفوا و لم یقتروا و کان بین ذلک قوما . 33

هم آنان که چون انفاق کنند از حد لازم عدول نکنند و کوتاه هم نیاید بلکه در میان افراط و تفریط ، حد اعتدال را در پیش گیرند ، که قوام زندگی را از دست ندهند .

در همین باره :

ولا تجعل یدک مغلوله الی عنفک ولا تبسطها کل البسط 34 .

نه دست خود را از روی خست برگردن بیند و نه به سخاوت یکباره بگشای...

آنچه بیان شد ، نگاهی بود گذرا به برخی از آفت ها و ضد ارزشها در خدمتگذاری . البته در اینجا ناگفته بسیار است و ذکر مصادیق و موارد بی شمار که مجالی دیگر می طلبد .

حکومت و خدمت

آنچه تا کنون درباره خدمتگزاری ، اهمیت و جلوه های آن نگاشتیم . بیشتر بر محور خدمتهای فردی و مردمی تاکید داشت اما بجش عمده و اساسی خدمتگزاری ، خدمت دولت ها و حکومت هاست زیرا آنها از سویی منابع ملی و ثروتهای عمومی را در اختیار دارند و از سوی دیگر ، امکانات اجرایی و راه های به کاگیری آن برخوردار . در این بخش دو مطلب را یادآور می شویم :

1-خدمتگزاری دولتمردان و ارزش آن .

2-ایجاد روحیه و زمینه خدمتگزلری توسط آنها

پیش از آنکه به بررسی این بحث بپردازیم ذکر نکته ای ضروری می نماید :

فرهنگ حکومت ها ، نقش زیربنایی در خدمتگذاری و عدم آن دارد . در حکومت های طاغوتی ( فرهنگ امنیت) حاکم است . در نقطه مقابل ، حکومت های الهی و اسلامی قرار دارند که فرهنگشان (فرهنگ عبودیت) است .

در بینش سردمداران طاغوتی ، همه چیز بر محور (من) و اشباع شهوات و غرایز شخصی دور می زند و شکل می گیرد . چنین حاکمتنی ، تنها منافع و تامین خواسته های خویش را می اندیشند .

مردم در نظر اینان ، از شخصیت و هویت مستقل و انسانی برخوردار نیستند و از این روی از هر عاملی که ژایه های قدرت آنان را استوار سازد ، سود می جویند گر چه به قیمت فدا شدن ملت و جامعه تمام شود .

در بینش دولتمردان اسلامی ، جز کار و خدمت مخللصانه و صادق ، چیز دیگری مطرح نیست . این تشنگتن قدرت از شیفتگان خدمت جدا می شوند در منابع اسلامی ، به حاکمان و دولتمردان که با قوانین اسلام بر مردم حکومت می کنند ، سفارش شده است که همواره کانون مهر و خدمتگذاری مردم باشند .

علی (ع) به فرماندار مصر چنین توصیه می کند :

واشعر قلبک الرحمه للرعیه لهم و اللطف بهم ولا تکونن علیهم

سبعا ضاریا تغنتم اکلهم ، فانهم صنفان انااخ لک فی الدین و اما نظیر لک فی الخلق 35 .

و مهربانی بر رعیت را برای دل خود پوششی گردان و دوستی ورزیدن با آنان را و مهربانی کردن با همگان و مباش همچون جانوری شکاری که خوردنشان را غنیمت شماری ! چه رعیت دو دسته اند ! دسته ای برادر دینی تواند و دسته دیگر در آفرینش با تو همانند .

اگر محور مسوولیت پذیری ، عبودیت حق و خدمت به مردم باشد ، هیچ گاه حکومت و ریاست ، به صورت هدف و طعمه در نمی آید بلکه امانتی است در اختیار حاکم .

علی (ع) در این باره می فرماید :

ان عملک لیس لک بطعمه فی عنقک امانه و انت مسترعی لمن فوقک . لیس

لک ان تفتات فی رعیه 36 ... کاری که به عهده توست نانخورش تو نیست بلکه بر گردنت امانتی است . آنکه تو را بدان گمارده ، نگهبانی امانت را به عهده گذارده . تو را نرسد که آنچه خواهی به رعیت فرمایی .

حکومت اسلامی ، باید در راس برنامه و اهدافش خدمت به مردم قرار بگیرد و بکوشد که در مردم روحیه خدمتگذاری ایجاد بکند و آنان را به سمت کارهای اساسی و سازنده جذب نماید . طبعا ، چنین امری ، طرح و برنامه دقیق و زمینه سازی مناسب را می طلبد .

عوامل موثر در ایجاد روحیه خدمتگذاری :

الف ) تبلبغات

تبلیغات ، نقش عمده ای در تشویق و ترغیب خدمتگزاری مردم برای خدمتگزاری دارد .

دولت علاوه بر ایجاد روحیه خدمتگزاری در مردم ، می بایست ، خدماتی برای مردم انجام می دهد ، صادقانه ب آنان در میان یگذارد . طرح ها و برنامه هایی که امکان دارد مردم در اجرای آن نقشی داشته باشند ، به آنان ابلاغ کند .

برای اطمینان مردم به دولتمردان ، ضروری است از اخبار مبالغه آمیز و گزافه گوییها در زمینه بیلان خدمات و وعده هایی که رسیدن به آنها ، به زودی ، میسر نیست ، اجتناب شود .

در دستور العمل سیاسی اجتماعی مولا ، علی (ع) می خوانیم :

ایاک ... ان تعهدهم فتبع موعدک بخلفک یوجب المقت

عندالله و عندالناس ... و ایاک والعجله بالامور قبل اوانها ... 37 بژرهیز از این که مردم را وعده ای دهی و در وعده خلاف آری ... زیرا خلاف وعده ، خشم خدا و مردم را برانگیزاند ... و بپرهیز از شتاب در کارهایی که هنگام انجام آن نرسیده است .

بر مدیران ومسوولان کشور است که هر کاری را به هنگام آن بگزارند و از اعلام و اظهار طرح و برنامه ای که شرایط آن فراهم نیست احتزاز نمایند .امام جواد (ع) فرمود : اظهار الشی ءان یستحکم مفسده له .38

ب)ضرورت تشویق وتنبیه

مساله دیگر که در ایجاد زمینه و روحیه خدمتگزاری موثر است ،تشویق وتنبیه بجا و بموقع است . حکومت اسلامی نباید خدمت و خیانت را یکسان ببیند و با نیک و بد ، برخورد مساوی داشته باشد زیرا این گونه برخورد ،زمینه خدمتگزاری را در مردم از بین می برد .

امیر المومنین (ع) می فرمایند :

و لا یکونن والمحسن و امیسی عندک بمنزله سواء،فان فی ذلک تزهیدا

لاهل الاحسان فی الاحسان ،و تدبیرا لاهل لاساء ...39 و مبادا نکوکار و بدکردار در دیده ات و برابر آید که آن ،رغبت نکوکار درنیکی کم کند وبدکار را به بدی وادار نماید .

ج)انتخاب کارگزاران صالح

دولت و حکومت اسلامی وقتی موفق به ارایه خدمات و ایجاد جو وفضای خدمتگزاری خواهد بود که از مدیران و وکارگزاران شایسته و واجد شرایط برخوردار باشد .انتخاب صحیح در کار اجرایی ویژه درکارهای کلیدی ،مهمترین مساله برای زمامداران است .

بازسازی مراکز خدمت رسانی و مدیریت کشور و پاکسازی آنها از عوامل ناسالم و ناشایسته ،عامل مهمی در ایجاد زمینه خدمتگزاری دولت ومردم به شمار ی می آید .

به فرموده علی (ع)

ان نشر وزاریک من کان لاشرار قبلک وزیرا ومن شرکهم فی الایام

فلایکون لک بطانه فانهم اعوان الایمه واخوان الظلمه 40 .بدترین وزیران تو ،کسی است که پیش تو وزیر بدکاران بوده وآن که در گناهان آنان شرکت نموده .پس مبادا چنین کسان محترم تو باشند که آنان یاوران گناهکارانند وستمکاران را کمک کار.

سپس حضرت به ویژگی های نیروهای جایگزین اشاره نموده و بر این نکته یادآور می شود که :

تلاش کن از کسانی که نظم و حکومت استفاده کنی که تخصص و تعهدشان محرز ومسلم باشد :

...وانت واجد منهم خیر الخلف ممن له آرایهم ونفاذهم

ولیس علیه آصارهم واوزارهم ،ممن لم یعاون ظالما علی طلمه ولا آثما علی الثمه .اولیک احف علیک وموونه واواحسن لک معونه واحنی وعلیک وعطفا واقل لغیرک ایفا فاتخذ اولیک خاصه ولخلواتک وحفلاتک ...

وتو جانشینی بهتر از ایشان خواهی یافت که در رای گذاردن کار چون آنان باشد ،وگناهان رادرگناهش مددکار .بار اینان بر تو سبکتر است ویاری ایشان بهتر ومهربانی شان بیشتر و دوستی شان با جز تو کمتر ،پس اینان ر اخاص خلوت خودگیر ودر مجلسهایت بپذیر .

د) ایجاد جواعتماد وامنیت

ایجاد انگیزه خدمت وگسترش آن در بین مردم ،فضای مناسبی را میطلبد .دولت ،می تواند این نقش را داشته باشد و زمینه های مناسب را ،برای عرضه خدمت از سوی مردمان خدمتگزار ایجاد کند ،از جمله : اعتماد به مردم وبهای لازم به کار آنان .این امر سبب می گردد که مردم با عشق وعلاقه به خدمات عمومی روی بیاورند و بسیاری ازنابسامانی های اجتماعی را سامان دهند وجامعه را به عطر دل انگیز خدمت وکمک به همنوع معطر کنند . بسیاری از بدگمانیها را از بین می برد و درنهایت رنج ومشقت دولت را در اداره جامعه میکاهد .

به فرموده امیرمومنان

...فلیکن منک فی ذلک امر یجتمع لک به حسن الظن بر عینک فان

حسن الظن یقطع عنک نصیا طویلا 42...

پس رفتار کن تو چنان باید که خوش گمانی رعیت برایت فراهم آید ، که این رنج دراز را از تو می زداید .

روحانیان و خدمتگزاری

در طول تاریخ ،خدمتگزاران فراوانی بوده اند که دست به خدمات ارزنده وچشمگیری زده اند وجودشان مایه برکت و خیر برای مردم بوده است ،اموال وثروتهایی که به عنوان {موقوبه } در حوزه فرهنگ اسلامی دیده می شود گوشه ای از این خدمتهای ماندگار است . بناهای خیریه ،مساجد ،تکایا ،پلها وبسیاری از تاسیسات عام المنفعه دیگر ،دلیل آن است که همواره انسانهای خدوم وخدمتگزار در جامعه بوده اند که وجودشان منشا آثار وخدمات مفید و مردمی گردیده است .چهره هایی که عمر خود را در پی کسب ابتکار اختراع وبذل دانش وشکوفایی استعدادها گذاشتند و به مردم وجامعه خدمت کردند .

عالمان راستین و درد آشنایی که خدمتگزاری با روح وجانشان آمیخته گردیده و علاوه بر انجام وظیفه ،پیدایش حادثه و ضرورت ایثار،درکنار مردم و با مردم بوده اند .

مردم ،روحانیون را خدمتگزاران بی منتی میشناسند که در تاریخ منشا برکات و خدمات فراوانی بوده اند .

اهل علم ،از متن مردم و جامعه برخاسته و با آنان درتکالیف اجتماعی شریک و همقدم بوده است .

اینان به آموخته های علمی واعمال فردی بسنده نکرده اند ،بلکه کوشیده اند که همواره رهایی بخش وخدمتگزا ر دیگران باشند

صاحبدلی به مدرسه آمده زخانقاه

بشکست صحبت اهل طریق را گفتم میان عالم وعابد چه فرق بود

تا اختیار کردی از آن این طریق را

گفت این گلیم خویش بدر میبرد زموج

وین جهد می کند که بگیرد غریق را

اگر در روایت می خوانیم :

برتری عالم برعاید ،چون برتری ماه تابان بر سایر ستارگان است .43

بدین خاطر است که عالم دینی ،ارشاد و راهنمایی مردم را ،در راس کارها قرار داده وبه خدمات اجتماعی نیز دست می یازد

چه زیباست جامعه ای که رهبران فکری وعالمان دینی آن پیشگامان خدمت نیز باشند .به فرموده عیسی مسیح (ع) ان احق الناس بالخدمته 44

لایقترین افراد برای خدمتگزاری عالمنند .

اینان هستند که با حضور درمیان توده ها ،دردها و نیازها را می شناسند .ارتباط تنگاتنگ با مردم دراند از این روی ،می توانند گره گشای مشکلات آنان باشند .

پیامبر اکرم (ص) درباره این عالمان میفرمایند :

نعم الرجل الفقیه العالم ان احتیج الیه نفع 45...

نیک انسانی است ،آن عالم فقیهی که سودمند وخدمتگزار مردم باشد .

شایسته است حوزویان باالگو قراردادن پیامبر عظیم الشان و عالمان خدمتگزار ،در میدانهای خدمت رسانی پیشتاز باشند .

بویژه در این زمان که برخی از آنان در {مجاری امور} واداره جامعه دستی دارند ومسولیتهای کلیدی واساسی به آنان واگذار شده است .

امروز،میدان تحقق آمال وآرزوهای مردم فراهم شده است . آنان چشم دوخته اند که حوزویان از انی قدرت وامکانات چگونه بهره میگیرند و چه خدماتی ارایه می دهند .پی شایسته است که حوزویان ،این زمینه مناسب را غنیمت بشمرند و در عمل چره حوزه را ،که همواره داعیه خدمت به مردم را داشته است ،به مردم بشناسانند و بکوشند که از حوزه خدمتگزاری برای مردم پارا فراتر ویا فروتر ننهند .

پر واضح است که اگر خدمت از هرکس پسندیده است ،از اهل علم زیبنده تر و زیباتر است .

در پایان یه فرازی از سخنان امام خمینی ،رحمته الله علیه ،که خورشید وجودش از افق حوزه نمایان گشت و شعاعش همگان را فرا گرفت و در این راه هستی اش را فدا ساخت ،گوش جان می سپاریم .به امید آن که راه و کلام الگوی رفتار وگفتارمان گردد :

تا حیات دارم خدمتگزار همه هستیم : خدمتگزار ملتهای اسلامی ،خدمتگزار ملت بزرگ ایران ،خدمتگزار دانشگاهیان و دوحانیون ،خدمتگزار همه قشرهای کشور وهمه قشرهای کشور اسلام وهمه مستضعفین

درنگی درمفهوم خدمت

اگر عبادت بزرگ ترین فلسفه آفرینش است که « و ما خلقت و الانس والا لیعبدون «جن و انسان راخلق نکردم مگر به خاطر اینکه عبادتم کنند » برگزیدگان الهی ،عابدترین بندگان خدا خواهند بود واگر از والاترین مظاهر عبادت «خدمت به خلف » است که «من سعی فی حاجه اخیه المومن فکانما عبدالله تسعه الاف سنته صایما نهاره قایما لیله هر فردی که در براوردن نیاز برادر مومنش تلاش کند گویا نه هزار سال خداوند را عبادت کرده ،در حالی که روزها را روزه دار وشب زنده دار بوده است » برگزیدگان الهی انبیا معصومان ،خدمتگزار ترین افراد به مردم خواهند بود ؛ زیرا آنان اسوه و شاخص اند و درخت کمال در وجودشان به بالنده ترین شکل سر به فلک کشیده است

آیه الهی خطاب به پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله را به یاد آوریم که می فرمایند «واحفض جناحک لمن اتبعک من المومنین « پروبال خود را برای مومنانی کهک پیرو تو هستند بگستران» واژه «خفض جناح » که سه بار در قرآن کریم به کار رفته است ،به کنایه از کمال مهرورزی ،عطوفت و خدمتگزاری خالصانه و متواضعانه حکایت میکند .

خدمتگزاران واقعی ،انبیاو اوصیا و مومنان به آنان هستند ؛ چه بی پرده و صریح می توان این ادعا را در حدیث آسمانی امام صادق علیه السلام یافت که فرمود «ما آمن بالله ولا بمحمد ولا بعلی من اذا اتاه اخوه المومن فی حاجه لم یضحک فی وجهه فان کانت حاجته عنده سارع الی قضایها و ان لم یکن عنده و تکلف من عند غیره حتی یقضیها له فاذا کان بخلاف ما وصفته فلا و لایه وبیننا و بینه » به خدا و محمد صلی علیه و الله و علیه و آله وعلی علیه السلام ایمان نیاورده است کسی که هنگامی که برادر دینی اش به خاطر حاجتی نزد او آید ،با خوشرویی ببرخورد نکند .پس اگر توان دارد نیاز او رابه سرعت برطرف کند واگر کند و اگر توان ندارد با کمک دیگری حل کند ،اگر برخلاف آنچه توصیف کردم باشد ، پس بین ما و او ولایتی نخواهد بود

با این دیدگاه کسانی نزد خداوند دوست داشتنی تر خواهند بود که نسبت به دیگران گامی به این هدف نزدیک تر باشند این سخن قدسی را به یاد آوریم که «الخلق عیالی فاحبهم الی الطفهم بهم و اسعاهم فی حوایجهم ؛ مردم خانواده من هستند ،پس محبوب ترین آنها نزد من ،مهربان ترین و کوشاترین آنها در رفع نیازهای مرد است »

اینک در آستانه شهادت حضرت جواد الایمه علیه السلام قرار گرفته ایم ،گوشه هایی از خدمت درسیره و سخن حضرت را مرور میکنیم

خدمت در سیره و سخن امام جواد علیه السلام

اخلاص

شرط پذیرش هر علمی ،از جمله خدمت به مردم ، خلاص است و مومن باید به انگیزه جلب رضایت الهی خدمتگزار عیال الله باشد و هر چه ناخالصی در عمل بیشتر باشد ،درجه مطلوبیت آن هم پایین تر خواهد آمد .به علاوه بر دخالت خلاص در اصل عمل ،از دیدگاه امام جواد علیه السلام درتداوم اعمال نیز باید اخلاص جاری باشد .چه بسا عملی که انجام آن با خلوص است ،ولی عامل به آن بعد از عمل ،آن را به ریا و ناخالصی آلوده و از درجه مقبولیت الهی ساقط می کند لذا امام جواد علیه السلام فرمود »ا لا بقاء علی العمل اشد من العقل بقای بر عمل سخت تر از خود عمل است » و آن گاه که پرسیدند بقای بر عمل یعنی چه ؟ فرمود « یصل الرجل بصله وینفق بفقه لله وحده لا شریک له فکتب له سرا ثم یذکرها وتمحی فتکتب له علانیه ثم یذکرها فتمحی و تکتب له ریاء مردی هدیه ای می دهد و برای خدای یگانه بی شریک انفاقی میکند ،پی برایش به عنوان «عمل پنهانی »نوشته می شود .آن مرد دوباره عملش را یادآوری می کند پس عنوان قبلی محو می شود و برایش «عمل ریایی» نوشته می شود

پرهیز از اذیت

فرد خدمت رسان علاوه بر اخلاص ،باید از هر نوع رفتاری که موجبات رنجش مددجو را فراهم آورد پرهیز کند

همچنین باید به خاطر خدمت خود به یک مومن ،به منت گذاری و یا اذیت دیگر مومنان هم نپردازد .حکایتی از امام جواد علیه السلام در این باره راهگشا است

مردی نزد امام جواد علیه السلام آمد که بسیار خوشحال و مسرور به نظر می رسید .امام از علت خوشحالی اش پرسید او گفت: یابن رسول الله، از پدرت شنیدم که می فرمود «شایسته ترین روز برای شادی بنده روزی است که در آن انسان توفیق نیکی و انفاق به برادران مومنش یابد » و امروزه ده نفر از برادران دینی که فقیر و عیال وار بودند از فلان شهرها به نزد من آمدند و مه هم به هر کدام چیزی دادم ،برای همین هم مسرورم .

امام جواد علیه السلام به او فرمود «لعمری انک حقیق بان تسر ان لم تکن احبطته اولم تحبطه فیما بعد به جانم سوگند ،شایسته است مسرور باشی ،اگر کار خود را بی اثر نساخته باشی و یا بعد حبط و بی اثر نسازی » او باشگفتی پرسید :با این که از شیعیان خالص شماییم ،چگونه عمل خالص من پوچ می شود ؟

فرمود :«با همین سخنی که گفتی ،کارهای نیک و انفاقهای خود را حبط کردی »او توضیح خواست و امام فرمود : این آیه را بخوان «یا ایها الذین آمنوا لا تبطلو صدقاتکم وبالمن والاذی «ای مومنان بخششهای خود را با منت و اذیت باطل نکیند »

گفت : من که به آن افراد منت نگذاشتم و آزار ندادم ! امام فرمود «خدا فرموده :بخششهای خود را با منت و آزار باطل نسازید ،نفرموده تنها منت وآزاربر آنان که می بخشید ،بلکه خواه بر آنان خواه بر دیگری ،آیا به نظر تو آزار به ْآنان شدیدتر است یا آزار به فرشتگان مراقب اعمال تو و فرشتگان مقرب الهی و یا آزار به ما ؟

مرد گفت :البته آزاربه فرشتگان وشما .امام فرمود :تو فرشتگان وما را آزدی و عمل خود را باطل کردی ،مرد پرسید چرا باطل کردم وشما را آزردم ؟فرمود :اینکه گفتی «چگونه باطل نمیدم با این که از شیعیان خالص شما هستم ؟» وای بر تو ! آیا می دانی شیعه خالص ما کیست ؟ شیعه خالص ما «حزبیل» مومن آل فرعون و «حبیب نجار» وصاحب یس و...و سلمان و ابوذر ومقداد وعمار هستند .تو خود را در صف این فردا برجسته قراردادی و ما و فرشتگان را آزردی

آن مردبعد از اعتراف و به تقصیر و استغفار پرسید :پس چگونه بگویم ؟ امام فرمود : بگو من از دوستان شما هستم .دوستان شما را دوست دارم و دشمنان شما را دشمن می دارم . اوچنان گفت و امام جواد علیه السلام فرمود «الان قد عادت الیک مثبوبات صدقاتک وزال عنها الاحباط الان پادشهای بخششهایت به تو بازگشت و حبط وبی اثری از آنها زایل شد

خدمت د رحد توان

مردی خدمت امام جواد علیه السلام آمد و گفت : به اندازه جوانمردی ات به من کمک کن .امام فرمود :این قدر نمی توانم گفت پس به اندازه جوانمردی خودم کمک کن فرمود این را می توانم ای غلام صد دینار به او بده

نابودی نعمت

امام جواد علیه السلام می فرماید : ان لله عبادا یخصهم بالنعم و یقرها فیهم ما بذلوها فاذا منعوها نزعها عنهم وحولها الی غیر هم خداوند بندگانی را دارد که نعمتهایش را به آنان اختصاص داده است ومقرر کرده است از آن بذل و بخشش کنند واگر خودداری کنند ،ازآنان وبه دیگران منتقل میکند

بر این اساس ،امام جواد علیه السلام قرار گرفتن و تمرکز نعمتها د ردست برخی افراد را سنت وخواسته ای اللهی می داند که امیری هدفمند است و هدف از آن ،واگذاری به دیگران می باشد ،لذا صاحبان مال و جاه و مقام وموقعیت باید آنچه را به دست می اورند اولانعمت وسپرده اللهی بدانند و ثانیا واگذاری و خدمت به مردم را وظیفه خود بدانند وثالثا مطمین باشند که در صورت ترک وظیفه ،همان وخدایی که انی نعمت ها و امکانات را به آنان سپرده ست ،توان باز پس گیری و واگذاری آن را به افراد دیگر دارد

امام جواد علیه السلام درحدیثی دیگر ،به طبیعی بودن این وضعیت وسنت اللهی بودن آن چنین اشاره می کند «ما عظمت نعمه الله وعلی احد الا عظمت علیه حوایج الناس فمن لم یحتمل تلک المومنه عرض النعمت للزوال نعمت خدا بر کسی زیاد نمی باشد مگر اینکه نیاز مردم هم به او بیشتر می شود ،پی کسی که این زحمت را تحمل نکند نعمت را درمعرض زوال قرار می دهد

مرز خدت

خدمتگزاری نیز مانند هر رفتار اجتماعی دیگر مرزی دارد و طبعا باید به انسانهایی خدمت کرد که اهلیت خدمت را دارند ،نه آنکه با ارایه خدمت ،درمسیر غیر اللهی مستحکم تر شوند .برای همین ،اهل بیت علیهم السلام هرگاه اریه خدمت به منحرفان ،عامل جذب و تالیف قلوب وهدایت آنان میشد ،از هر نوع خدمت و حتی گذشت و از توهینها و.. دریغ نداشتند و درکنار آن ،هرگاه هم که تشخیص می دادند خدمت رسانی به یک شخص منحرف موجب تقویت ویا رسمیت وی می شود ،از آن پرهیز میکردند .نمونه ای از رفتارهای امام جواد علیه السلام در این باره را میخوانیم :

علی بن مهزیار می گوید :به اما م جواد علیه السلام نوشتم :فدایت شوم ! پشت سر کسی که قاتل به جسمانیت خداست نماز بخوانم ؟ فرمود «لا تصلوا خلفهم و لا تعطوهم الرکاه وابرووا منهم بری الله منهم پشت سرشان نماز نخوانید و چیزی از زکات به آنها ندهید و از آنان بیزاری بجویید که خدا از آنان بیزار است

آثار خدمت رسانی

رضایت اللهی

امام صادق علیه السلام می فرمود «مسلمانی نیاز مسلمانی را بر آورده نمی سازد ،مگر اینکه خدای تبارک وتعالی به او می فرماید : ثواب کار تو با من اس وبه کمتر از بهشت برای تو راضی نمی شوم

امام جود علیه السلام می فرمود: ثلاث یبلغن بالعبد رضوان الله کثره الاسبغفاره و خقض الجانب و کثره لاصدقه سه چیز بنده را به مقام رضوان اللهی می رساند :استغفار زیاد ،فروتنی با مردم ،زیاد صدقه دادن

پاداش ،مباهات ونام نیک

امام جواد علیله السلام می فرمود «اهل المعروف الی اصطناعه احوج من اهل الحاجه الیه لان اجره و فخره وذکره فمهما اصطنع الرجل من معروف فانما یبدا فیه بنفسه فلا یطلبن شکر ما صنع الی نفسه من غیره اهل نیکوکاری به کار خیرش بیشتر از نیازمندان به خیر ،محتاج است ،چون پاداش ومباهات ونام آن کار برای نیکوکار است .پس هرگاه چیز بنده را به مقام رضوان الهی می رساند :استغقار زیاد ،فروتنی با مردم ، زیاد صدقه دادن

مردی کار خوبی کرد ،از خودش کرده است لذا تشکر بابت کارش را از دیگران نباید بخواهد

برتری بر عابد نتیجه خدمت عقیدتی

عمل خدمت رسانی ارزشی عمومی دارد اما برخی از خدمات ،واز جمله خدمت فرهنگی ونجات دادن کسانی که در معرض گمراهی و انحراف فکری قرار دارند ،ارزش افزون تری دار .امام جواد علیه السلام ارزش شگفت آوری را برای خدمت به ایتام آل محمد یادآور میشود و میفرماید :

«ان من تکفل بایتام ال محمد المنقطعین عن امامهم، المتحیرین فی جهلهم الاسرا فی ایدی شیاطینهم و فی ایدی النواصب من اعدائنا فاستنقذهم منهم و اخرجهم من حیرتهم و قهر الشیاطین برد و ساوسهم و قهر الناصبین بحجج ربهم و دلیل ائمتهم، لیفضلون عند الله تعالی علی العابد بافضل المواقع باکثر من فضل السماء علی الارض و العرض و الکرسی و الحجب (علی السماء) و فضلهم علی هذا العابد کفضل القمر لیله البدر علی اخفی کوکب فی السماء: همانا کسانی که یتیمان آل محمد را سرپرستی کنند که از امامشان جدا شده اند. و در جهل خود سرگردان اند و در دست شیاطین شان و ناصبیهایی که دشمن ما هستند، اسیرند. پس از دست آنان نجاتشان دهند و از سرگردانی و قهر شیطانها با بازگرداندن وسوسه هایشان و از قهر ناصبیها با آوردن حجتهای خدایشان و دلیلهای ائمه خویش خارج سازند. نزد خداوند بر عابد به بهترین موقعها برتری داده می شوند، بیشتر از برتری اسمان بر زمین و عرش و کرسی و حجابها بر آسماان و برتری آنها بر این عابد، مانند برتری مااه شب چهارده بر کوچکترین ستاره در آسمان است.(عابدی، 1380)

خدمتگذاری از دیدگاه اسلام و ائمهخدمتگذاریجلوه های خدمتروحانیان و خدمتگزاری

دانلود بررسی رابطه تیپ شخصیت (درونگرا، برونگرا) با ارتباط پنهانی با جنس مقابل

بررسی رابطه تیپ شخصیت (درونگرا، برونگرا) با ارتباط پنهانی با جنس مقابل

درک لزوم مطالعه روانشناسی شخصیت، چندان دشوار نیست شناخت شخصیت، ویژگیها، چگونگی شکل گیری، عوامل موثر در ایجاد شخصیت و مسائل از این قبیل، ارضای حسن کنجکاوی و میل به حقیقت جویی را در انسان به دنبال دارد زیرا این شناخت نوعی خودشناسی است و شخص هنگام مطالعه غالباً آن دانسته ها را با خود مقایسه کرده و احتمالاً با این شناخت نوعی طبقه بندی انجام می دهد یعن

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	76 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	130

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فهرست مطالب

عنوان.................................. 1

چکیده.................................. 2

فصل اول............................... 3

مقدمه.................................. 4

بیان مساله............................. 6

ضرورت پژوهش............................ 7

هدف پژوهش.............................. 9

سوال پژوهش............................. 9

فرضیه پژوهش............................ 9

تعیین متغیرها:......................... 9

- متغیر وابسته....................... 9

- متغیر مستقل........................ 9

- متغیر کنترل........................ 9

تعاریف مفهومی.......................... 10

تعاریف عملیاتی......................... 11

فصل دوم: ادبیات پژوهش – پیشنیه پژوهش.. 13

تعریف شخصیت............................ 14

فیزیولوژی برونگرایی- درونگرایی......... 23

نظریه های سنخ شناسی شخصیت.............. 27

سنخ شناسی شخصیتی در نظریه یونگ......... 28

برونگرایی و درونگرایی از نقطه نظر آیزنک 31

رویکرد یادگیری اجتماعی................. 32

رویکرد شناختی.......................... 32

خصوصیات افراد درونگرا و برونگرا........ 33

نوروفیزیولوژی برونگرایی- درونگرایی..... 34

دیدگاه یونگ، سطوح روان:................ 35

هشیار.................................. 35

ناهشیار شخصی........................... 36

ناهشیار جمعی........................... 37

کهن الگوها............................. 39

پرسونا................................. 40

سایه................................... 42

آنیما.................................. 43

آنیوس.................................. 44

مادر................................... 45

پیرفرزانه.............................. 45

پویشهای شخصیت:......................... 46

علیت و غایت شناسی...................... 46

پیش روی و پس روی....................... 47

تیپ های روان شناختی.................... 48

کارکردها............................... 50

نظریه ویلیام شلدون..................... 56

نظریه اوتوگراوس........................ 60

ارتباط اجتماعی......................... 60

انواع ارتباط اجتماعی................... 62

نگاهی مقدماتی به ارتباطات میان فردی.... 65

ویژگی ارتباطات میان فردی چیست.......... 66

پیوستار ارتباط......................... 67

ارتباط من و آن......................... 69

ارتباط من و شما........................ 69

ارتباط من و تو......................... 71

گزارش ایسکانیوز........................ 72

عوامل برقراری ارتباط پنهانی باجنس مقابل 73

پیامدهای روانی – اجتماعی ارتباط پنهان باجنس مقابل 73

دیدگاه اسلام............................ 75

دیدگاه شهید مطهری...................... 78

ارتباط دختر و پسر و شرایط آن........... 79

تعریف دوستی دختر و پسر................. 80

انگیزه برقراری ارتباط با جنس مقابل..... 80

آثار رابطه با جنس مقابل................ 84

شرایط ارتباط باجنس مقابل............... 87

پیشینه پژوهش........................... 91

فصل سوم.............................. 95

جامعه ................................. 96

نمونه.................................. 96

روش نمونه گیری......................... 96

روش پژوهش.............................. 96

ابزار اندازه گیری...................... 97

اعتبار و روایی آزمون................... 99

شیوه نمره گذاری....................... 101

روش اجرا.............................. 102

فصل چهارم............................ 103

مقدمه ................................ 104

تجزیه و تحلیل توصیفی.................. 105

تجزیه و تحلیل استنباطی................ 111

فصل پنجم............................. 112

بحث ونتیجه گیری....................... 113

محدودیت های پژوهش .................... 115

پیشنهادات پژوهش ...................... 116

منابع................................. 117

ضمائم................................. 119

چکیده

این پایان نامه با هدف بررسی رابطه تیپ شخصیت و ارتباط پنهانی با جنس مقابل ، تدوین شد . برای این منظور نمونه ای به حجم 60 نفر متشکل از 30 دانشجوی دختر بین سنین 25 – 18 ، مجرد دانشجوی شهر تهران که با جنس مقابل رابطه پنهانی نداشتند و 30 دانشجوی دختر بین سنین 25 – 18 ، مجرد ، دانشجوی شهر تهران که با جنس مقابل رابطه پنهانی داشته انتخاب شد . فرض بر این بود که بین 2 متغیر ذکر شده در بالا ، رابطه معنادار وجود دارد و همچنین بین میزان نوروتیک و سایکوتیک و ارتباط پنهانی با جنس مقابل نیز رابطه معنادار وجود دارد.

برای سنجش ارتباط داشتن یا نداشتن با جنس مقابل، به پرسش اکتفا شد و از نمونه در دسترس استفاده شد. و برای اندازه گیری تیپ شخصیت (برونگرایی- درونگرایی) از پرسشنامه 57 سئوالی آیزنک کمک گرفته شد. بعد از انجام امور آماری هر 2 فرضیه رد شد و بر این اساس میزان برونگرایی و درونگرایی در گرایش جوانان (نمونه مورد نظر) به جنس مقابل تاثیر ندارد و همچنین ارتباط معناداری در رابطه ی ارتباط با جنس مقابل و میزان نوروتیک یا سایکوتیک مشاهده نشد.

فصل اول

مقدمه

درک لزوم مطالعه روانشناسی شخصیت، چندان دشوار نیست. شناخت شخصیت، ویژگیها، چگونگی شکل گیری، عوامل موثر در ایجاد شخصیت و مسائل از این قبیل، ارضای حسن کنجکاوی و میل به حقیقت جویی را در انسان به دنبال دارد زیرا این شناخت نوعی خودشناسی است و شخص هنگام مطالعه غالباً آن دانسته ها را با خود مقایسه کرده و احتمالاً با این شناخت نوعی طبقه بندی انجام می دهد. یعنی خود را در یکی از تیپهای شخصیتی قرار می دهد.

از سوی دیگر، این شناختها و اطلاعات به شخص امکان می دهد که در ارتباط متقابل با دیگران موضع گیریهای مناسب و آگاهانه داشته باشد. به عنوان مثال، اگر مادری بداند که کودکان در حدود سنین 3 تا 4 سالگی بیشترین میزان حسادت را نشان می دهند، چنانچه کودک خود را در این سنین حسود ببینند، دچار نگرانی و اضطراب نخواهند شد، زیرا می دانند که این ویژگیها یک حالت طبیعی در سن خاص کودک اوست.

امروزه بحث ارتباط میان فردی در جامعه ای به گستردگی جامعه ی ما با این میزان رشد و شکوفایی، با توجه به اهداف و برنامه های تعیین شده، جای کنکاش و بررسی بیشتر دارد. از طرفی کانال های فراوان اطلاعات و ورود تکنولوژیهای گوناگون ایجاب می کند حساسیت ویژه ای نسبت به ارتباط پنهانی دختر و پسر به عنوان زیرمجموعه ی ارتباط میان فردی داشته باشیم. تهاجمات فرهنگی بنابراین دارند، ارزشهای فرهنگ غربی را که گاهاً در جامعه ی دینی ما ضد ارزش محسوب می شود، بر قشر جوان تحمیل و نهادینه کنند و این می تواند در دراز مدت مخرب باشد . موضوع ارتباط با جنس مقابل بسیار وسیع و دارای جوانب زیادی است که پرداختن به آن باید جامع و بدور از تعصبات و سوگیریهای شخصی ، گروهی و احیاناً همراه با فرض ورزی باشد .

این پایان نامه در مقطع کارشناسی ، به سهم خود خواسته به بخش ارتباط تیپ شخصیت (درونگرا – برونگرا) و رابطه پنهانی با جنس مقابل بپردازد و برای این منظور ارتباط پنهانی با جنس مقابل را اینگونه تعریف کرده است : هرگونه رابطه مخفیانه ، بدون اطلاع خانواده ، دختر و پسر که حداقل 1 ماه از آشنایی آنها گذشته است و در محدوده ارتباط تلفنی ، گردش ، سینما ، کافی شاپ وجود دارد.

بیان مسأله

به درستی هرگاه انسان از جامعه می برد و در تنهایی غوطه می خورد ، با همان سرعت ، راه به سوی انحراف ، اعتیاد و حتی خودکشی و ... می برد . اگر ارتباط انسان ها با یکدیگر نبود ، بنای عظیم فرهنگی پا نمی گرفت . هیچیک از دستاوردهای بزرگ انسانی نظیر زبان ، خط و ... پدید نمی آمد . و بالاخره باید گفت زیبایی زندگی در جمع انسان ها تجلی می کند . از آنجا که ارتباط بشر ، به مجموعه ها و انواع گوناگون تقسیم می شود و گستردگی فراوانی دارد ، لذا یکی از شاخه های آن ارتباط پنهانی با جنس مقابل است که به دلیل اهمیت و تأثیر بسزای آن در جنبه های مختلف زندگی ، پرداختن به آن ، خالی از لطف نیست ...

در علم روانشناسی ، آنجا که شخصیت ، موضوع بحث است ، 2 نوع یا تیپ شخصیتی مفروض است ، درونگرایی و برنگرایی که مقدمه و همچنین فصل دو ،‌ به تفصیل به آن پرداختم . در این پژوهش به مطالعه ی ارتباط رابطه پنهانی دختر و پسر با تیپ شخصیت اقدام کردم .

لذا گمانه زنی های گوناگون ، نقدها و مقاله های فراوانی که به موضوع ارتباط با جنس مقابل پرداختند ، تمایل من را به انتخاب این موضوع برای پروژه خود ، برانگیخت .

ضرورت پژوهش

دوستی های خیابانی و ارتباط پنهانی با جنس مقابل ، عاری از شکوفایی محبت و عشق واقعی است و اگر هم به ازدواج برسد ، هیچ پشتوانه ای ندارد و جامعه را با مشکلات روبرو می کند .

در آغاز نوجوانی و جوانی به علت بیداری غرایز و شدت حالات هیجانی ، گرایش دختران و پسران به دوستی با جنس مقابل بیشتر می شود . داشتن دوست اعتماد به خود را تأیید می کند و نیازهای عاطفی و احساسی را تا حدی تأمین می کند . در صورتیکه پیوند گسسته شود ، شخص نسبت به ارزشهای وجودی خود دچار شک و تردید می شود . بعضی از پسران داشتن دوست دختر را نوعی محبوبیت ، قدرت اجتماعی و موفقیت برای خود محسوب می کنند و برخی دختران ارتباط پنهانی با پسران را نوعی جذابیت برای خود تلقی می کنند .

آسیب های اجتماعی ، فردی ،‌خانوادگی و عوامل زمینه ساز گوناگونی در ارتباط پنهانی با جنس مقابل وجود دارد . و از آنجا که قشر جوان و نوجوان جامعه که آتی ساز کشور هستند ، سوژه ی این نوع ارتباط هستند ، لازم دیدم ، این نوع ارتباط را به عنوان یکی از متغیر های کارم انتخاب کنم و تا حدی هر چند کوتاه و مختصر به آن بپردازیم . به علاوه انیکه اگر فرضیه این پژوهش تأئید شود ، می توان از بروز آسیب هایی که در این ارتباط پنهانی در کمین جوانان است ، جلوگیری کرد .

هدف پژوهش

هدف از پژوهش حاضر عبارت است از بررسی رابطه بین تیپ شخصیت (درونگرایی و برونگرایی) و رابطه پنهانی با جنس مقابل در دختران مجرد، دانشجو ، 25 – 18 سال شهر تهران

سوال پژوهش

1-آیا بین رابطه پنهانی با جنس مقابل و تیپ شخصیت (درونگرایی – برونگرایی) رابطه معنادار وجود دارد؟

2-آیا بین رابطه پنهانی با جنس مقابل و میزان نوروتیک و سایکوتیک رابطه معنادار وجود دارد؟

فرضیه پژوهش

1-بین رابطه پنهانی با جنس مقابل و تیپ شخصیت (درونگرایی- برونگرایی) رابطه معنادار وجود دارد.

2-بین رابطه پنهانی با جنس مقابل و میزان نوروتیک و سایکوتیک رابطه معنا دار وجود دارد.

تعیین متغیرها

متغیر وابسته رابطه پنهانی با جنس مقابل

متغیر مستقل تیپ شخصیت (درونگرا- برونگرا)

متغیر کنترل دختران (25-18) سال- مجرد- دانشجو- ساکن تهران

تعاریف مفهومی

تیپ شخصیت[1]: بطور کلی برچسبی که برای طبقه بندی شخصیت فرد مورد استفاده قرار می گیرد . سنخ شناسی های متعددی هر کدام با سیستم طبقه بندی خود وجود دارد . معهذا همه آنها مبتنی بر این فرض است که الگوهای پیوسته با سبکهای ثابت عملکرد وجود دارد که مشخص بودن آنها امکان قرار دادن افراد را در یک یا چند سنخ مشخص می کند . این فرض هر چند در آن جای بحث است ، ارزش اکتشافی دارد و تعیین سنخ شخصیت در پژوهش و نظریه های شخصیت و اجتماعی جنبه بومی دارد(پورافکاری ، 1111)

درونگرایی[2]

شخصی که در خود فرو رفته است . نسبت به محیط خارج بی توجه و بی علاقه می شود و رضایت باطنی خود را در دنیای درونی خویش می جوید . دیرجوش ، کم حرف و همواره در حالت تفکر به سر می برد . در اجتماع چلمن و بی دست و پا می نماید (رزم آزما – 192 – 193)

برونگرایی[3]

روشهای مشاهده حالات شعور روش سوژه توسط خودفرد می باشد . مثال: من از ادراکاتم ، احساساتم ، رویاهایم ، شناختی فراوان دارم و شاهد و ناظر منحصر به فرد آنها هستم و به علت برخورداری از موهبت درون نگری قادر به تحمل نفسانیات خویش هستم (رزم آزما – 193 – 192)

رابطه[4]

رابطه ، نسبت . بطور کلی رابطه بین دو یا چند شی ، رویداد یا شخص . ماهیت رابطه ممکن است فرق بکند و معمولاً یکی از موارد زیر مورد نظر است . الف) رابطه بین 2 متغیر ، بگونه ای که متغیر در یکی از آنها با تغییر در دیگری همراه است . ب) پیوستگی بین 2 متغیر ، بطوریکه درستی یا نادرستی یکی تلویحاً درستی یا نادرستی دیگری را برساند . ج) رابطه بین رویدادها بطوریکه یکی به عنوان پیش آیند دیگری عمل می کند . د) خویشاوندی.

تعاریف عملیاتی

درونگرایی: منظور از درونگرایی نمره ای است که فرد در میزان E آزمون شخصیت آیزنگ پایین تر از 13 بیاورد.

برونگرایی: منظور از برونگرایی نمره است که فرد در میزان E آزمون شخصیت آیزنگ بالاتر از 13 بیاورد.

رابطه پنهانی با جنس مقابل: ارتباط و معاشرت مخفیانه دختر یا پسر با پسر یا دختر بدون اطلاع والدین که یک ماه از آشنایی آنها می گذرد و بصورت تلفنی، ملاقات در کافی شاپ، رستوران، پارک، سینما طی می شود و یک نوع دوستی بین آنها برقرار است.

فصل دوم

ادبیات پژوهش

تعریف شخصیت

هر انسان و رویدادی در نوع خود منحصر به فرد است. با وجود این، بین بسیاری از انسانها و رویدادهای زندگی آنها، آنقدر شباهت وجود دارد که بتوان نکات مشترکی را در نظر گرفت و درست همین الگوهای رفتاری است که روان شناسان شخصیت در پی درک آنند.

روان شناسی شخصیت برای کلیت فرد و تفاوتهای فردی اهمیت خاص قائل است . اگر چه روانشناسی شخصیت وجود شباهتهائی بین افراد را قبول دارند‌ ، توجه آنها به تفاوتهای افراد از یکدیگرمعطوف است . چرا عده ای موفق و بعضی ناموفق اند؟ چرا برداشتهای افراد از امور متفاوت است؟ تنوع استعدادها از کجا ناشی می شود؟ چرا عده ای به بیماریهای روانی دچار می شوند در حالیکه دیگران در همان شرایط سالم می مانند؟

نظریه پردازان شخصیت ، به کلیت انسان نیز می پردازند . بنابراین ، روابط پیچیده عامیان جنبه های مختلف کنش انسان ، از جمله یادگیری ، ادراک و انگیزش را بررسی می کنند . بلکه بر ارتباط این فرآیندها با یکدیگر نیز متمرکز است . درک نحوه عمل این فرآیند ها با همدیگر و تشکیل یک کل یکپارچه ، اغلب فراتر از شناخت هر یک از آنها به طور جداگانه است . انسان بصورت یک کل سازمان یافته عمل می کند و در پرتو چنین کلیت و سازمانی است که باید شناخته شود . کمتر جنبه ای از کنش انسان را می توان تصور کرد که شخصیت وی را منعکس نکند . به این ترتیب ، شخصیت را چگونه تعریف می کنیم؟ برای عامه ی مردم ، این کار احتمالاً با قضاوتی ارزش توأم است – یعنی اگر کسی را دوست دارید ، به دلیل شخصیت «خوب» اوست . ولی برای دانشمندان و دانشجویان روانشناسی ، اصطلاح شخصیت ، برای تعریف یک زمینه ی مطالعاتی بکار می رود . هر تعریف از شخصیت ، بازتاب موضوعاتی است که قرار است مطالعه شود و بیانگر روش هایی است که در مطالعه این موضوعات به کار می رود . (سیاسی / 1379) در حال حاضر ، تعریف واحدی از شخصیت ، که مورد توافق همگان باشد ، وجود ندارد . بعضی از روانشناسان شخصیت ، به افراد و رفتار مشهود آنها توجه می کنند . بعضی دیگر شخصیت را با توجه به ویژگیهایی چون فرآیندهای ناهشیار تعریف می کنند که بطور مستقیم قابل مشاهده نیست و باید از رفتار استنباط شود . گروهی ، جنبه های بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی کنش انسان را مطالعه می کنند . وسرانجام ، بعضی از روانشناسان ، شخصیت را تنها از طریق ارتباطهای متقابل افراد با یکدیگر و یا نقشهایی که در جامعه بازی می کنند ، تعریف کرده اند . بنابراین ، دامنه تعریف موجود و احتمالی ، از فرآیندهای دونی ارگانیسم تا رفتارهای مشهود ناشی از تعامل افراد، نوسان دارد .

بدیهی است که از شخصیت تعاریف مختلفی می توان ارائه کرد و چنین نیز شده است . هریک از این تعاریف ، بر رفتارهای متفاوتی تکیه دارد و روشهای مختلفی از مطالعه را اقتضا می کند . این تعاریف ممکن است عینی تر و یا انتزاعی تر باشند . تعاریف می توانند رویدادهایی را تشریح کنند که در درون افراد می گذرد و یا چگونگی تعادل آنها با یکدیگر را در نظر قرار دهند . همچنین می توانند عاملی را توصیف کنند که مستقیماً قابل مشاهده است و یا از این استنباط می شود . این تعاریف ممکن است خصوصیاتی را تشریح کند که از آن عده خاصی باشد و یا به توصیف ویژگیهایی بپردازند که به اکثریت یا همه افراد مربوط می شود . در مطالعه تعاریف شخصیت ، دو نکته شایان ذکر است. اول اینکه ، هر تعریف نشاندهنده رفتارهای مورد نظر روانشناس و روشهایی است که برای بررسی این رفتارها بکار می رود . دوم اینکه ، تعریف درست یا نادرستی از شخصیت وجود ندارد . تعاریف شخصیت ضرورتاًدرست یا نادرست نیستند ، بلکه در ارزیابی شخصیت ، در تحقیقات و در انتقال یافته های روانشناسان به دیگران ، کارایی کنند یا بیشتری از خود نشان می دهند .(سیاسی / 1379)

در اینجا تعریفی به عنوان تعریف علمی شخصیت پیشنهاد می شود: شخصیت بیانگر آن دسته از ویژگیهای فرد یا افراد است که الگوهای ثابت رفتاری آنها را نشان می دهد. در این مورد، چند نکته را می توان مطرح کرد: نخست اینکه مفاهیم شخصیت باید طوری بیان شود که روانشناسان در نحوه ی مشاهده و اندازه گیری آن رفتارها به توافق برسند. یعنی در مطالعه علمی شخصیت، باید بر سر موضوع مورد مطالعه و چگونگی مطالعه آن، توافق وجود داشته باشد.

دوم اینکه، شخصیت، هم بیانگر اصول و قواعد مربوط به کنش یک فرد و هم نشانگر اصول و قواعدی است که در کنش همه افراد مشترک است. اگر چه هر یک از ما از جهتی بی مانند و منحصر به فردیم، در سایر جهات شبیه بعضی یا شبیه همگان هستیم. شخصیت مفهومی است که اصول و قواعد مربوط به یک فرد و شباهتهای موجود بین افراد را بیان می کند. شخصیت هم بیانگر آن دسته از خصوصیات فرد است که وی را از سایرین متمایز و منحصر به فرد می کند و هم بیانگر آن دسته از خصوصیات است که در همه انسانها مشترک است. سوم اینکه شخصیت، هم شامل جنبه های پایدارتر و تغییرناپذیرتر کنش انسان است- که گاهی ساختار نامیده می شود – و هم شامل جنبه های ناپایدارتر و تغییرپذیرتر- که گاهی فرایند خوانده می شود. همانطور که بدن انسان از اجزایی تشکیل می شود و فرایندهایی این اجزا را، هم پیوند می دهد در بعد روان شناختی هم، ارگانیسم ها شامل بخشهای پایدار و فرایندهای ناپایداری است که ارتباط این بخشها به یکدیگر تامین می کند. شخصیت در این معنی، به مشابه یک سیستم است. چهارم اینکه شخصیت شامل شناخت (فرایند تفکر)، عواطف (هیجانات) و رفتارهای مشهود است. شخصیت بیشتر به روابط پیچیده میان فرایندهای شناختی، عواطف و رفتارهای فرد اهمیت می دهد و سرانجام می توان گفت که این فرایندها با توجه به محرکها و موقعیتهایی به وجود می آید که بعضی از آنها را محیط و بعضی را خود شخص موجب شده است. باید دانست که انسانها در خلاء عمل نمی کنند، بلکه با توجه به موقعیتها و شرایط پاسخ می دهند.

درک انسان با توجه به این پیچیدگیها، کار دشواری است. همانطورکه گفته شد، این کاری است که هر یک از ما با موفقیت کم یا زیاد، در زندگی روزمره انجام دهیم.

البته، نظریه پردازان و پژوهشگران باید در مطالعات خود عینی تر باشند و نظریه هایی را که به وجود می آورند بیشتر در معرض قضاوت عامه قرار دهند. (کریمی/1381).

تعریف علمی با توجه به چند فرض مشخص در مورد ماهیت شخصیت انسان به شرح زیر عنوان شده است:

1-ارگانیسم انسان خصوصیاتی متفاوت از سایر گونه ها دارد و این تفاوتها در مطالعه شخصیت، اهمیت خاصی پیدا می کند ما در مقایسه با سایر گونه ها، کمتر تحت تاثیر عوامل زیستی و بیشتر به عوامل شناختی وابسته هستیم. وابستگی ما به منابع اولیه انگیزش مثل گرسنگی و تشنگی، در مقایسه با سایر انواع، کمتر است. توانایی قابل ملاحظه ما در تفکر و زبان به این معنی است که می توانیم الگوهای یاد گرفته شده رفتاری (فرهنگ) را به نحوی که در بین گونه ها بی مانند است، به دیگران منتقل کنیم. این توانایی، چشم اندازی طولانی از گذشته و آینده را پیش روی ما قرار می دهد و ما را از قید محرکهای آنی موجود می رهاند.

تیپ های روان شناختیارتباط اجتماعیدوستی دختر و پسردرون گرا و برون گرا

دانلود بررسی رابطه بین همان‌خواهی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر چهارم ، پنجم دبستان شهر تهران

بررسی رابطه بین همان‌خواهی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر چهارم ، پنجم دبستان شهر تهران

هیجان پدیده‌ای است که هر روزه در برخورد تن و روان ملاحظه می‌گردد و مسائلی مانند عشق ، کینه ، نفرت و موضوع هیجان را تشکیل می‌دهند فرایندهای هیجانی با واکنش‌های بدنی غالباً دارای وابستگی هستند حتی یکی از کارکردهای دیگری تأثیر می‌گذارد همان‌گونه که کوچکترین رفتار انسان تحت تأثیر عوامل تفاوت انگیزشی و هیجانی قرار می‌گیرد و از آنجایی که پیشرفت تحصیلی

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	79 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	53

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

چکیده

هدف این پژوهش بررسی و مقایسة هیجان‌خواهی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر چهارم و پنجم دبستان شهر تهران می‌باشد.

هیجان پدیده‌ای است که هر روزه در برخورد تن و روان ملاحظه می‌گردد و مسائلی مانند عشق ، کینه ، نفرت و ... موضوع هیجان را تشکیل می‌دهند. فرایندهای هیجانی با واکنش‌های بدنی غالباً دارای وابستگی هستند حتی یکی از کارکردهای دیگری تأثیر می‌گذارد. همان‌گونه که کوچکترین رفتار انسان تحت تأثیر عوامل تفاوت انگیزشی و هیجانی قرار می‌گیرد و از آنجایی که پیشرفت تحصیلی به عنوان یک مهم در آموزش و پرورش و یک امر مهمتر برای دانش‌آموزان در جهت رشد و شکوفایی ایشان در جوامع امروزی است. اثرگذاری هیجانات بر پیشرفت تحصیلی بسیار جدی است میل به پیشرفت از زمانهایگذشته وجود داشته است و انسان‌ها برای رسیدن به هدف‌های متعالی خود کوشش زیادی به عمل آوردند و یکی از راه‌های رسیدن به اهداف خود تحصیل علم و دانش در تمام مقاطع تحصیلی می‌باشد.

بدین منظور 450 نفر دانش‌آموز کلاس‌های چهارم و پنجم دبستانهای منطقه 2 شهر تهران در سال تحصیلی 85-84 به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده گزینش و از بین آنان 100 نفر دانش‌آموز انتخاب نموده و آزمونهای دانش‌آموزی تحقیق کرده و بین هیجان‌خواهی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع چهارم ارتباط معنی‌داری وجود دارد. در مورد تأثیر هیجان‌خواهی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع پنجم این نتیجه بدست آمد که دانش‌آموزانی که دارای پیشرفت‌ تحصیلی هستند هیجان‌خواهی بیشتری نسبت به دانش‌آموزانی که در همان مقطع پیشرفت تحصیلی ندارند را دارا هستند.

در مورد دانش‌آموزان دختر مقطع چهارم نیز نتیجه بدین‌گونه است که میزان هیجان‌خواهی دانش‌آموزانی که پیشرفت تحصیلی دارند بیشنر از دانش‌آموزانی است که در همان مقطع پیشرفت تحصیلی ندارند.

فهرست مطالب :

عنوان صفحه

فصل اول : کلیات

مقدمه

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت پژوهش

اهداف پژوهش

فرضیه پژوهش

تعاریف نظری

تعاریف عملیاتی

فصل دوم : ادبیات تحقیق

مقدمه پیشینه پژوهش

ماهیت هیجان

چه چیزی موجب هیجان می‌شود

دیدگاه زیستی هیجان

دیدگاه شناختی هیجان

هیجان‌های اصلی

هیجان‌ها چه فایده‌ای دارند

جلوه‌های هیجانی

چرا هیجان داریم

هیجان‌خواهی

هیجان‌خواهی و جستجوی تجربه‌های جدید

هیجان‌جویی و مخاطره‌جویی

هیجان‌خواهی و فعالیت‌های غیرعادی

مبنای زیستی هیجان‌خواهی

مفهوم هیجان

نقش دستگاه عصبی در هیجان

نقش هیپوتالاموس و دستگاه کناری در هیجان

نقش دستگاه کناری در هیجان

نفرو هیجان

برانگیختگی

اثر هیجان بر حافظه

تأثیر هیجان‌ها بر تصمیم و عمل

هیجان‌ها شور و احساس برپا می‌کنند.

شرایط موثر در ایجاد احساس

نظریه‌های هیجانی

الف : نظریه میجز لانگه

ب : نظریه لُنون بارد

ج : نظریه شناخت سینگر

آیا می‌توانیم هیجانهای خود را به صورت ارادی کنترل کنیم

هیجان‌خواهی و روابط بین فردی

هیجان‌خواهی و تفاوتهای فردی

هیجان‌خواهی ، ناهنجاری‌های روانی و رفتارهای بزهکارانه

هیجان‌خواهی و فرایندهای شناختی

پیشرفت تحصیلی

تحقیقات انجام شده در داخل و خارج از کشور

مجله‌های روانشناسی

فصل سوم : روش تحقیق

مقدمه

روش تحقیق

جامعه آماری و حجم جامعه پژوهش

نمونه و روش نمونه‌گیری

روش جمع‌آوری اطلاعات

ابزار اندازه‌گیری پژوهش

روش‌های آماری

فصل جهارم : ارائه یافته‌های تحقیق و تجزیه و تحلیل آنها

مقدمه

یافته‌های فرضیه اول

یافته‌های فرضیه دوم

یافته‌های فرضیه سوم

یافته‌های فرضیه چهارم

فصل پنجم : بحث و نتیجه‌گیری

مقدمه

خلاصه تحقیق

بحث و نتیجه‌گیری

محدودیت‌های تحقیق

پیشنهادات

منابع

ضمایم

1- تست زاکرمن

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول 1-3: سطوح هیجان‌خواهی دانش‌آموزان مقطع چهارم و پنجم ابتدایی

جدول 2-4 : توزیع فراوانی هیجان‌خواهی 40 دانش‌آموز دختر مقطع پنجم

جدول 3-4 : توزیع فراوانی هیجان‌خواهی و پیشرفت تحصیلی 40 دانش‌آموز دختر مقطع پنجم

جدول 4-4 : توزیع فراوانی 40 دانش‌آموز دختر مقطع پنجم در یک آزمون هیجان‌خواهی

جدول 5-4 : توزیع فراوانی هیجان‌خواهی 30 دانش‌آموز دختر مقطع چهارم

جدول 6-4 : توزیع فراوانی هیجان‌خواهی و پیشرفت تحصیلی 30 دانش‌آموز دختر مقطع چهارم

جدول 7-4 : توزیع فراوانی 30 دانش‌آموز دختر مقطع چهارم در یک آزمون هیجان‌خواهی

جدول 8-4 : توزیع فراوانی 15 دانش‌آموز دختر مقطع پنجم که پیشرفت تحصیلی ندارند در کی آزمون هیجان‌خواهی

جدول 9-4 : توزیع فراوانی 15 دانش‌آموز دختر مقطع پنجم که پیشرفت تحصیلی ندارند

جدول 10-4 : توزیع فرانانی هیجان‌خواهی 40 دانش‌آموز دختر مقطع پنجم که پیشرفت تحصیلی دارند

جدول 11-4 : توزیع فراوانی هیجان‌خواهی 30 دانش‌آموز دختر مقطع چهارم که پیشرفت تحصیلی دارند

جدول 12-4 : توزیع فراوانی 15 دانش‌آموز دختر مقطع چهارم که پیشرفت تحصیلی ندارند

جدول 13-4 : توزیع فراوانی 15 دانش‌آموز دختر مقطع چهارم که پیشرفت تحصیلی ندارند دی یک آزمون هیجان‌خواهی

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

نمودار ستونی 4-4 : هیجان‌خواهی 40 دانش‌آموز دختر مقطع پنجم

نمودار ستونی 7-4 : هیجان‌خواهی 30 دانش آموز دختر مقطع چهارم

فصـل اول

کلیات

مقدمه :

آدمی موجود شگفت‌انگیزی است با استعدادهای گوناگون از قبیل ادارک وقایع، قضاوتهای پیچیده یادآوری اطلاعات گذشته ، حل مسائل، طرح و انجام نقشه‌های مختلف، اما این ماشین ظریف و پیچیده ممکن است برای مقاصد مختلفی بکار افتد مثلاً جنگ طرح کند یا به اکتشاف فضایی بپردازد.انسان دیگر را تحقیر کند و یا بیماری را نوازش کند و بالاخره خواهان دوستی و سرافرازی می‌باشد یا سلطه‌جویی در جمع (براهنی ، 1349).

روانشناسان در نتیجه پژوهشها و بررسی‌های گوناگون و پی‌گیر دریافته‌اند که بیشتر رفتارهای آدمی به علت خاصی پدید می‌آیند.(پارسا، 1375)

ظهور رفتارهای انسان تنها به وجود محرک و متغیرهای ژنتیک وابسته نیست بلکه شدت و فرکانش متغیرهای مداخله‌گر درون ارگانیزمی در پدیدآیی رفتارهای انگیزشی و هیجانی سهم بسزایی دارند. (خداپناهی ، 1379)

هیجان پدیده‌ای است که هر روز در برخورد تن و روان ملاحظه می‌شود و مانعی مانند عشق، کینه، نفرت ، غم و شادی و خشم و غضب ، پرخاشگری و حالتهای دیگر انفعالی ما ویژگی‌های خاص خود موضوع هیجان را تشکیل می‌‌دهند . فرایندهای هیجانی با واکنش‌های بدنی غالباً دارای وابستگی هستند و حتی یکی در کارکرد دیگری تأثیر می‌گذارد. چنانکه قلب گاهی به شدت دچار ضربان می‌شود و اشک خودبخود از چشم‌ها فرومی‌ریزد یا آنکه رنگ رخسار فرد می‌پرد و به زردی می‌گراید و گاهی دستها و پاهای او می‌لرزد. ممکن است به زمین درغلطد. کوشش در راه مهار کردن واکنش‌های هیجانی عملی ارزشمند و انسانی و اجتماعی است. (پارسا، 1379)

اما گاهی هیجان‌ها در جهتی گرایش پیدا می‌کنند و با تأثیر خود بر امری نتیجه قابل قبولی به همراه خواهند داشت . اگر بخواهیم بطور کلی اثرگذاری هیجان‌ها را روشن سازیم باید بیاد داشته باشیم که هیجان نظامی است که هم بر نظام‌های دیگر اثر می‌گذارد و هم از آنها متأثر می‌شود. همانگونه که کوچکترین رفتار انسان تحت تأثیر عوامل متفاوت انگیزش و هیجانی قرار می‌گیرد و از آنجایی که پیشرفت تحصیلی به عنوان یک امر مهم در آموزش و پرورش یک امر مهمتر برای دانش‌آموزان در جهت رشد و شکوفایی ایشان در جوامع امروزی است اثرگذاری هیجانات بر پیشرفت تحصیلی بسیار جدی است میل به پیشرفت از زمانهای گذشته وجود داشته است و انسانها برای رسیدن به هدفهای متعالی خود کوشش زیادی به عمل آوردند و یکی از راههای رسیدن به اهداف خود تحصیل علم و دانش در تمام مقاطع تحصیلی می‌باشد. بنابراین اگر فرد در این راه موفق شود می‌تواند به پیشرفت دست یابد و اهداف خود نائل گردد. پیشرفت تحصیلی بستگی به عوامل سندی چون محیط مدرسه، معلم ، کتابهای درسی و ... دارد. عوامل هیجانی فردی مثل کنجکاوی ، علاقمندی، اضطراب و ... عوامل هیجانی که محیط مدرسه در آن دخیل است طبیعتاً بر نمرة درسی شاگردان اثرگذار است.

بنابراین منظور از این پژوهش بررسی رابطه بین هیجان‌خواهی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع چهارم و پنجم دبستانهای منطقع 1-2 شهر تهران می‌باشد.

بیان مسئله :

هیجانها در زندگی آدمی دارای اهمیت فراوان می‌باشد. واژه هیجان [1] را هنگامی به کار می‌بریم که می‌خواهیم به توصیف احساس‌هایی چون عشق، نفرت ، امید ، کنجکاوی و ... بپردازیم . این احساس‌ها در زندگی ما نقش بسیار مهمی را بعهده دارند و نه تنها در خوشبختی ما موثرند ، بلکه بر سلامت حافظه‌و نیروی عقل و ادارک ما نیز تأثیر دارند. به تجربه ما معنا می‌بخشند. در داوری ما در مورد اشخاص و اشیاء دخالت می‌کنند و در تصمیم کردار ما هم نفوذ انکارناپذیری دارند. آگاهی از تأثیر هیجان‌ها تنش ما را در رفتار خودمان و دیگران از جمله شاگردانمان افزایش می‌دهد. معلمان علاوه بر اینکه باید در رفتار شاگردان بینش داشته باشند لازم است برای پرورش هیجانهای آنها نیز کوشش کنند و برای تربیت هیجان‌های کودکان باید بکوشیم دو کار را انجام دهیم :

الف : به کودکان یاری دهیم تا ارزش‌های واقعی را درک کنند.

ب : آنان را در بیان هیجان‌هایشان به شیوه‌های خلاق و رضایت‌بخش رهبری کنند. (پارسا / 1377)

افراد طبق تفاوتهای فردی که با یکدیگر دارند از حوادث اطراف نیز بطور متفاوت برداشت می‌کنند. نشان دادن احساسات و عملکرد در موقعیت هیجانی هم در افراد متفاوت است. حال اگر در موقعیت کلاس دانش‌آموزان تحت تأثیر هیجانی قرار بگیرند بر هر یک از آنها تأثیر متفاوت بر جای خواهد گذاشت. اگر هیجانی بر علایق دانش‌آموزان منطبق باشد می‌تواند میزان یادگیری و بازدهی تحصیلی اثر مثبت داشته باشد ولی اگر هیجان ایجاد شده بر طبق تفاوتهای فردی موجب التذاذ فرد قرار نگیرد اثر منفی خود را نشان خواهد داد. بنابراین بدلیل اینکه هیجانها بر تمام امور زندگی انسان مخصوصاً بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان تأثیر می‌گذارد پژوهشگر قصد دارد به بررسی ارتباط بین هیجان‌خواهی دانش‌آموزانی که از نظر تحصیلی پیشرفت دارند بیشتر است یا خیر. در پایان پژوهشگر به مقایسة هیجان‌خواهی دانش‌آموزان سال چهارم و پنجم که پیشرفت تحصیلی دارند با دانش‌آموزان همان مقطع که پیشرفت تحصیلی ندارند می‌پردازد. پژوهشگر در این پژوهش تلاش می‌کند به بررسی رابطه بین هیجان‌خواهی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر چهارم و پنجم دبستان منطقه 2 تهران بپردازد.

اهمیت و ضرورت پژوهش :

یکی از اهداف مهم این پژوهش این است که معلمان و مسئولان مدارسه را در هدایت دانش‌آموزان برای استفاده صحیح و بجا از هیجان‌ها در موقعیت‌های گوناگون یاری می‌رسانند. همچنین به دانش‌آموزان کمک می‌کنند تا آنها بتوانند هیجان‌های خود را کنترل کنند تا بتوانند در امر تحصیل علم و دانش موفق باشند و اگر معلمان از تأثیر هیجان‌خوهی دانش‌آموزان خود اطلاع کافی داشته باشند آنها می‌توانند راههای مهار هیجانها را به دانش‌آموزان ارائه دهند. بدین وسیله معلمان مدارس می‌توانند با فراهم کردن زمینه‌های مناسب هیجان‌خواهی دانش‌آموزان را ارضا نمایند و اگر این میل ارضا نگردد باعث می‌شود که در موقعیت‌های دیگر ارضا گردد و ممکن است زمانیکه معلمان مشغول تدریس هستند مشکلاتی را در کلاس بوجود آورند و سبب کاهش یادیگری سایر دانش‌آموزان گردند و معلمان می‌توانند دانش‌آموزان هیجان‌خواه را مشخص نمایند و تمایلات هیجان‌خواهی آنهارا بشناسند و در مواقعی کانند زنگ ورزش از فعالیت‌هایی که آنها تمایل به انجام آن دارند استفاده کنند. این کار سبب می‌شود که در امر تحصیل تلاش خود را به کار گیرند . آگاهی از تأثیر هیجان‌ها منش ما را در رفتار خودمان و دیگران از جمله شاگردانمان افزایش می‌دهد معلمان علاوه بر اینکه باید در رفتار شاگردان بینش داشته باشند لازم است برای پرورش هیجان‌های آنان نیز کوشش کنند. ( پارسا ، کاربرد روانشناسی در تدریس ، 1377)

اهداف تحقیق :

هدف کلی : هدف کلی در این پژوهش بررسی رابطه بین هیجان‌خواهی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع چهارم و پنجم دبستان‌های منطقه 2 شهر تهران می‌باشد.

اهداف جزیی :

اهداف جزئی در این پژوهش عبارتند از :

1- بررسی رابطه بین هیجان‌خواهی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع پنجم ابتدایی

2- بررسی رابطه بین هیجان‌خواهی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع چهارم ابتدایی

3- بررسی هیجان‌خواهی دانش‌آموزان دختر مقطع پنجم که پیشرفت تحصیلی دارند با هیجان‌خواهی دانش‌آموزان همان مقطع که پیشرفت تحصیلی ندارند.

4- بررسی هیجان‌خواهی دانش‌آموزان دختر مقطع چهارمکه پیشرفت تحصیلی دارند با هیجان‌خواهی دانش‌آموزان همان مقطع که پیشرفت تحصیلی ندارند.

فرضیه‌ها :

فرضیه اول : بین هیجان‌خواهی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع پنجم ابتدایی منظقه 2 شهر تهران رابطه وجود دارد.

فرضیه دوم : بین هیجان‌خواهی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع چهارم ابتدایی دبستانهای منطقه 2 شهر تهران رابطه وجود دارد.

فرضیه سوم : میزان هیجان‌خواهی دانش‌آموزان دختر مقطع پنجم ابتدایی که پیشرفت تحصیلی دارند بیشتر از دانش‌آموزانی است که در همان مقطع پیشرفت تحصیلی ندارند.

فرضیه چهارم : میزان هیجان‌خواهی دانش‌آموزان دختر مقطع چهارم ابتدایی که پیشرفت تحصیلی دارند بیشتر از دانش‌آموزانی است که در همان مقطع پیشرفت تحصیلی ندارند.

متغیرها :

متغیر مستقل : هیجان‌خواهی و احساس‌جویی

متغیر وابسته : پیشرفت تحصیلی

تعاریف نظری :

هیجان : این اصطلاح به معنی حرکت ، تحریک ، حالت تنش یا تهیج می‌باشد. (پورافکاری ، واژه‌نامه روانشناسی و روانپزشکی ، 1373)

هیجان‌خواهی : نیاز به گوناگونی ، تازگی و مجموعه‌ای از احساس‌ها و تجربه‌ها و رضایت به خطرهای روانی و فیزیکی و اجتماعی به منظور رسیدن به چنین تجربیاتی .(دران شولتز ، نظریه شخصیت ، 1990)

احساس‌جویی [2] : بعدی که در آن می‌توان افراد را بر حسب میزان علاقه، التذاد از فعالیتهایی که با سطح بالایی از احساس همراهند.

پیشرفت تحصیلی [3] : چنانکه آموخته‌های آموزشگاهی فرد متناسب با توان و استعداد بالقوه او باشد یا آموخته‌های فرد متناسب با توان و استعدادهای وی بوده، در یادگیری فاصله‌ای بین توان بالقوه و بالفصل او نباشد می‌توان گفت دانش‌آموز به پیشرفت تحصیلی نائل شده است. (سیف ، 1374 )

همچنین پیشرفت تحصیلی زمانی حاصل می‌شود که فعالیتهای آموزش معلم و کوشش‌های یادیگری دانش‌آموزان به بازدهی مطلوب بینجامد. (سیف ، 1374)

تعاریف عملیاتی :

هیجان‌خواهی : منظور از هیجان‌خواهی نحوه‌ای است که فرد در آزمون هیجان‌خواهی زاکرمش بدست می‌آورد.

پیشرفت تحصیلی : منظور شاخص پیشرفت تحصیلی در این پژوهش معدل 17 به بالا نمرات دانش‌آموزان در سال تحصیلی گذشته است.

فصـل دوم

ادبیات تحقیق

مقدمه :

روان‌شناسان در نتیجة پژوهشهای گوناگون ویی‌گیر دریافته‌اند که بیشتر رفتارهای آ‌دمی بعلت خاصی پدید می‌آیند. (پارسا، 1375) .

ارسطو نخستین کسی است که میان مؤلفه‌های فیزیولوژیکی و روانی هیجان عنوانهای ماده ، شکل یا نگاره را مطرح نمود. (پارسا ، 1375)

بقراط حکیم چهار مادة سیال : خون، صفرا ، سودا ، بلغم را اساس هیجانها می‌دانست. ) پارسا ، 1375)

واژه هیجان که در زبان متداول با واژه‌های شور، احسسا ، انفعال عاطفه معادل است روشنگی پاسخی است که موجود زنده از نظر «1) برانگیختگی بدنی ، 2) واکنش‌های بیانی ، 3) تجربه آگاه در برابر محرک‌ها از خود نشان می‌دهند. (پارسا ، 1375)

کرول ایزارد [4] معتقد است که در تعریف کامل هیجان باید به این موارد سه گانه توجه داشت:

1) فرایندهایی که در دستگاه عصبی رخ می‌دهد.

2) الگوهای شهود و بیانگر هیجان در چهره

3) احساس آگاهانه هیجان

همچنین به انواع ده‌گانه هیجان اشاره کرده است و معتقد است که بیشتر این هیجان‌ها در دورة شیرخوارگی (تولد تا 2 سالگی) وجود دارند و هیجان‌های دیگر ترکیبی از این هیجان‌های ده‌گانه بشمار می‌آیند، چنانکه عشق ترکیب از عامل سردانگیز به اضافة شادمانی است. (پارسا ، 1375)

در این فصل پژوهشگر قصد دارد پیشینه‌ای از هیجان را بیان نماید، همچنین به تأثیر هیجان بر سیستم عصبی و رویدادهای بدنی می‌پردازد و ارتباط بین هیجان خواهی و استفاده از مواد مخدر و نابهنجاری‌های روانی و روابط میان فردی مشخص نماید.

علاوه بر این چند مورد از نظریات دانشمندان در مورد هیجان را مطرح ساخته و او همچنین تحقیقاتی که در داخل و خارج کشور در رابط با اثر هیجان خواهی بر پیشرفت تحصیلی انجام گرفته با ارائه نتایج آنها بیان می‌نماید.

ماهیت هیجان :

هیجان‌ها چهار بْعد دارند :

1) عنصر ذرهنی به هیجان احساس می‌دهد. هیجان از نظر شدت و کیفیت در سطح ذهنی احساس می‌شود.

2) عنصر زیستی فعالیت دستگاههای خودمختار و هورمونی را شامل می‌شود به این صورت که آنها برای آماده کردن رفتار کنار آمدن سازگارانه و تنظمی آن در هیجان دخالت دارند. فعالیت نوروفیزیولوژیکی آنچنان با هیجان آمیخته است که هر گونه تلاش برای تجسم فردی عصبانی که برانگیخته نباشد تقریباً غیرممکن است.

3) عنصر کارکردی (هدفمند) به این سوال مربوط می‌شود که وقتی فرد هیجانی را تجربه می‌کند چه فایده‌ای از آن می‌برد . آدم بدون هیجان از لحاظ تکاملی در مقایسه با سایر آدم‌ها اشکال دارد.

4) عنصر بیانگر جنبة اجتماعی و ارتباطی هیجان است به تجربه‌های خصوصی ما از طریق ژستها ، آواگریها ، و به تیره جلوه‌های صورت به دیگران ابراز و منتقل می‌شود . پس هیجان‌ها کل بدن ما را درگیر می‌کنند. احساس‌ها و پدیدارشناسی‌مان، زیست شیمی و نظام عضلانی‌مان، امیال و هدفهامیان و ارتباط و تعاملمان با دیگران را در برمی‌گیرد. (سید محمدی ، 1381)

این تعریف هیجان نشان می‌دهد که چگونه جنبه‌های گوناگون تجربه با یکدیگر هماهنگ می‌شوند. هیجان چیزی است که عناصر زیستی ، ذهنی ، کارکردی و بیانگر را به صورت یک واکنش منسجم به رویداد برانگیزندة آن درمی‌آورد. (سیدمحمدی ، 1381)

چه چیزی موجب هیجان می‌شود:

برای پی‌بردن به اینکه چه چیزی موجب هیجان می‌شود بر اساس این یک مجادله مهم زیست‌شناسی در برابر شناخت بوجود می‌آید که آیا هیجان‌ها عمدتاً پدیده‌های زیستی هستند یا شناختی ؟ اگر هیجانها عمدتاً زیستی باشند پس باید از یک مرکز زیستی مثل مدارهای فنری آناتومی اعصاب سرچشمه بگیرند. اما اگر هیجان‌ها عمدتاً شناختی باشند باید از رویدادهای ذهنی مثل ارزیابی ذهنی علنی یک رویداد خاص سرچشمه بگیرند.

دیدگاه زیستی هیجان :

دیدگاه زیستی معتقد است که انسانها چیزی بین 2 تا 10 هیجان اصلی دارند. دیدگاه زیستی معمولاً بر چندین هیجان اصلی تأکید می‌کند. ریچارد سولومون (1980) از وجود دو سیستم مغزی ناهشیار خبر می‌دهد بطوری که هر تجربة ناخوشایندی بطور خودکار و بازتابی با تجربه‌ای خوشایند مقابله می‌کند و هر تجربة ناخوشایند به طور خودکار و بازتابی با تجربه‌ای ناخوشایند مقابله می‌کند.

جفری گری (1994) سه سیستم هیجان را معرفی می‌کند که از سه مدار فنری جداگانه سرچشمه می‌گیرند: سیستم گرایش رفتاری (شادی) ، سیستم جنگ و گریز (خشم و ترس) ، سیستم بازداری رفتاری (اضطراب ) .

جک پنک‌سپ (1982) بر اساس چهارگذرگاه جداگانة درون دستگاه لیبیک ، چهار هیجان ترس، خشم ، وحشت ، انتظار را معرفی می‌کند. نانسی اشتاین و تام تراباسر (1992) بر چهار هیجان شادی، غم ، خشم و ترس تأکید می‌کنند، زیرا این هیجان‌ها واکنش به چهار وضعیت اهداف مهم و ارزشمند را منعکس می‌کنند. موفقیت (شادی) ، شکست (غم) ، ممانعت (خشم)، و بلاتکلیفی هدف (ترس). سیلوان تام کینز (1970) شش هیجان را مشخص می‌کند علاقه، ترس ، تعجب ، خشم ، اندوه و شادی زیرا او معتقد است که شش الگوی متفاوت شلیک عصبی این هیجان‌های گوناگون را به بار می‌آورد. کارول ایزاد (1991) بر اساس نظریه هیجان‌های متمایز خود ده هیجان را معرفی می‌کند خشم ، ترس ، اندوه ، شادی ، نفرت ، تعجب ، شرم ، گناه ، علاقه و تحقیر.

آنچه که در این محققین پژوهش‌ها قبول دارند این است که :

1) تعداد محدودی هیجان اصلی وجود دارد ، .

2) هیجان‌های اصلی در تمام انسانها و حیوانات عمومیت دارند.

3) هیجان‌های اصلی محصول تکامل‌اند.

و آنچه این پژوهش‌ها را از هم جدا می‌کند این است که هر یک بر مبنای زیستی خاصی که تجربه هیجانی را هماهنگ می‌کند تأکید می‌ورزد. (سید محمدی ، 1381)

دیدگاه شناختی هیجان :

دیدگاه شناختی قاطعانه می‌گوید که انسانها بر خلاف آنچه دیدگاه زیستی معتقد است با بیشتر از 2 تا 10 هیجان را تجربه می‌کنند. نظریه‌پردازان شناختی می‌گویند درست است که تعداد محدودی مدار عصبی و واکنش بدنی مثل واکنش جنگ و گریز وجود دارد اما چند هیجان مختلف می‌توانند از واکنش زیستی یکسان ایجاد شوند.

از دید نظریه‌پردازان شناختی ، انسانها هیجان‌های بسیار متنوعی را تجربه می‌کنند زیرا موقعیت‌ها را می‌توان بسیار متفاوت تعبیر کردو به این علت که هیجان از مخلوط تعبیر شناختی، زبان ، دانش شخصی، اجتماعی شدن و فرهنگ ناشی می‌شود هر نظریه‌پرداز شناختی برای معرفی تعداد نامحدود هیجان‌های انسان دلایل خوبی دارد وجه مشترک آنها این فرض است که «هیجان‌ها در پاسخ به ساختارهای معنی موقعیت‌های معین به وجود می‌‌آیند هیجان‌های مختلف در پاسخ به ساختارهای معنی مختلف ایجاد می‌شوند». (فریجدا ، 1988 ؛ نقل از سید محمدی ، 1381)

اثر هیجان بر حافظههیجان‌خواهینقش دستگاه عصبی در هیجانماهیت هیجان

دانلود بررسی تاثیرات اختلالات زبان در میزان افسردگی کودکان

بررسی تاثیرات اختلالات زبان در میزان افسردگی کودکان

زبان به معنای اعم عبارت است از وسیله کلامی یا غیر کلامی که جهت تفاهم و تفاهیم بین موجودات زنده به کار می‌رود و غنی ترین تجارب آدمی را ایجاد می‌نماید (بلو اشتاین 1699) زبان در واقع نه تنها ارتباط فرد را با درون گروه و برون گروه فراهم می سازد بلکه وسیله ای برای انتقال فرهنگ از نسلی به نسل دیگر است به علاوه وسیله تنظیم زندگی بشر نیز می‌باشد چه در اط

دسته بندی	روانپزشکی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	57 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	73

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

چکیده:

تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیرات اختلالات زبان در میزان افسردگی کودکان انجام گر فته است. در این پژوهش افراد مورد مطالعه 60 نفر دانش‌آموز دختر مقطع راهنمایی (سوم راهنمایی) از مناطق 17 و 13 و 10 آموزش و پرورش استان تهران در سال تحصیلی 84 انتخاب شده‌اند و این پژوهش به شیوه تصادفی از میان دانش‌آموزان مدارس عادی و استثنایی انتخاب شده‌اند.

و ابزار و اندازه گیری در این پژوهش شامل تست افسردگی بک بود و نتایج بررسی نشان داد که بین میزان افسردگی دانش‌آموزان مبتلا به لکنت زبان و عادی تفاوت معناداری وجود ندارد.

مقدمه

زبان به معنای اعم عبارت است از وسیله کلامی یا غیر کلامی که جهت تفاهم و تفاهیم بین موجودات زنده به کار می‌رود و غنی ترین تجارب آدمی را ایجاد می‌نماید. (بلو اشتاین 1699) زبان در واقع نه تنها ارتباط فرد را با درون گروه و برون گروه فراهم می سازد بلکه وسیله ای برای انتقال فرهنگ از نسلی به نسل دیگر است به علاوه وسیله تنظیم زندگی بشر نیز می‌باشد. چه در اطراف انسان امور پراکنده وجود دارد که زبان آنها را طبقه بندی کرده و نامگذاری می‌کند (ریبو بروبیکر 1977 آزاد 1380).

گروهی از روانشناسان اندیشه را کلام صامت و زبان را فکر گویا دانسته و حتی با استفاده از وسایل فیزیکی دقیق ثابت کرده اند که هنگامی که فکر می‌کنیم در حقیقت به نوعی دستگاه تلکس خود را به کار می اندازیم (برنشتاین 1966 به نقل از فریاد درخشان 1382).

با توجه به آنچه گفته شد می‌توان زبان را عامل اساسی در رشد و تکامل اجتماعی عقلانی و اخلاقی انسان دانست پژوهشهایی که توسط روانشناسان شوروی صورت گرفته حاکی است که کاربرد زبان موجب تسریع در اکتساب رفتارهای مختلف و تصمیم به جا در کودکان می‌گردد (جایخوف 1984 عبادی 1380).

همچنین بررسیهای متعدد نشان می‌دهد که کودکانی که رشد هوشی سریع دارند، سخن گفتن را زودتر شروع می‌کنند (کراوتیز 1966، به نقل از فریاد درخشان 1381).

یکی از عقب‌ماندگی ذهنی و بدنی اختلال در رشد تکلم شناخته شده است علاوه بر اهمیت رشد تکلم و تاخیر آن در سازگاری های اجتماعی افراد می‌توان از اهمیت تکلم در رابطه با وضعیت اقتصادی و میزان تحصیلات فرد نیز سخن گفت با توجه به اهمیت زیادی که برای تکلم برشمردیم اختلال در تکلم می‌تواند مشکلات زیادی در جنبه های مختلف اقتصادی تحصیلی و اجتماعی افراد مبتلا ایجاد کند (به قول پیچسمن 1986) لکنت زبان چیزی بیش از قطع جریان روان واژه هاست که از آن به عنوان ناروانی صحبت می‌کنیم لکنت زبان ناشی از واکنشهای عاطفی در مقابل تجربه های تلخ گفتاری است.

(سوال پژوهش)

آیا بین اختلال تکلم (لکنت زبان) و میزان افسردگی کودکان شهر تهران رابطه وجود دارد؟

آیا کودکان دچار لکنت زبان از کودکانی که روان و عادی صحبت می‌کنند افسرده تر هستند؟

(فرضیه پژوهش)

بین میزان افسردگی دانش‌آموزان مقطع راهنمایی (سال سوم) دچار لکنت زبان در شهر تهران با دانش‌آموزان عادی همان سن تفاوت وجود دارد.

(هدف پژوهش)

هدف این پژوهش بررسی رابطه لکنت زبان با افسردگی است بدین معنی که میزان افسردگی در بین افراد دارای لکنت زبان تا چه حد با افراد سالم (بدون لکنت) متفاوت است.

(ضرورت پژوهش)

زبان وسیله تفهیم و تفاهم و وسیله ارتباط بشر است و هر نوع اختلال که در زبان و بیان به وجود بیاید خللی در روابط اجتماعی به وجود می‌آورد. توجه به این اختلال به دلیل وجود عدد نسبتاً زیاد کودکان یا افرادی که دچار این اختلالات هستند دارای اهمیت فراوان می‌باشد.

از علل دیگری که باید حتماً به افراد دارای این اختلال توجه و رسیدگی بیشتری نمود، علت عاطفی ارثی، خانوادگی و اقتصادی است و عدم توجه به افراد دارای اختلال گویایی، موجب رنجش عاطفی آنان می‌شود. و از آن جایی که این افراد همیشه در سنین کودکی باقی نخواهند ماند بلکه بزرگتر شده و وارد اجتماع می‌شوند. آن وقت است که به علت بی توجهی به وضع عاطفی در کودکی به این نقص خود پی برده اند نسبت به اجتماع در آنها کینه ایجاد می‌شود (یریس، 1977، داوریان، 1367).

همچنین بی توجهی به ناسازگاری حسی- حرکتی کودک در دوران کودکی و نوجوانی موجب سوق دادن او با ناسازگاری در دوران جوانی خواهد شد. از نظر خانوادگی هم این موضوع حائز اهمیت است که وقتی چنین فردی خود ناخواه خانواده ای تشکیل می‌دهد چگونه می‌تواند فرزندان سالم تربیت کند؟

چگونه می‌توان به فرزندانی که در دامان او لب به سخن باز می‌کنند طریقه سخن گفتن درست کلمات را بیاموزند؟ باید حداقل مرجعی باشد که پدران و مادران این کودکان بتوانند با مراجعه به آن مکانها مشکلات خود را رفع کنند. و احیاناً راهنمایی نیز بشوند. به آنها یاد داده شود که از نظر عاطفی چگونه با کودکان مبتلا به اختلالات گویایی خود رفتار کنند. تا آنها احساس حقارت نکرده و به خاطر این نقض قابل علاج، نقایص دیگری پیدا نکنند. گوشه گیر، دور از اجتماع و کینه‌توز بار نیایند. اینگونه تحقیق های اجتماعی اگر با دلسوزی و علاقه‌مندی انجام شود می‌تواند تا حدی توجه خانواده ها و اجتماع را به این موضوع جلب کند: زیرا همین امر باعث می‌شود خانواده ها زودتر به وضع کودک پی برده و در نتیجه شانس بیشتری در معالجه کودک خود داشته و بنابراین توجه به این امر چه بسا موجب تسریع معالجه فرد مبتلا نیز بشود (یریس، 1977، داوریان، 1367).

از طرف دیگر می‌توان با استناد از اطلاعات حاصل از این تحقیق برنامه ریزی های موثری جهت راهنمایی و کمک به افراد مورد مطالعه با توجه به توانمندی ها و خصوصیات آنها انجام داده و به ویژه این بررسی باعث می‌گردد که علاوه بر یافتن دیدی کمی جهت نگریستن و برخورد با این اختلال در زمینه ای یادگیری اجتماعی و سایر جنبه ها می‌توان با اختیار گزاردن این اطلاعات به خانواده ها در آموزش آنان طرز برخورد آنها با افرادی که دارای این اختلال هستند را نیز کنترل و تعلیم نمود. تا برخوردهای غلط موجب بروز احتمالی ناراحتی ها و مشکلات جنبی نشوند.

شناخت ویژگیهای بارز روانی این افراد در زمینه عاطفی- هیجانی موجب استفاده صحیح از نیرومندی های موجود در افراد دارای لکنت زبان می‌گردد.

همچنین اگر بتوان در سطح وسیعی و بطور همه جانبه به این توانمندی ها توجه کافی مبذول داشت می‌توان انتظار داشت که در پایان دوره آموزشی دبیرستان این افراد یک رضایت روانی در ارتباط با نوع و کیفیت آموزشی که دارا بودند برخوردار شوند. (یریس، 1977، داوریان، 1367).

مفاهیم و واژه ها:

لکنت زبان:

اختلال ریتم و سلامت تکلم که ممکن است بصورت سیلابها و کلمات یا انسداد در تولید آنها باشد (جانسون پورافکاری 1368).

تعریف عملیاتی لکنت زبان:

منظور از لکنت زبان در پژوهش حاضر افرادی هستند که با مراجعه به مراکز گفتار درمانی بنا به تشخیص متخصصان گفتار درمانی دارای لکنت زبان می‌باشند و به عنوان فرد لکنتی تشخیص داده شده‌اند.

افسردگی:

واژه افسردگی به تجربه حالات نا‌شادی گفته می‌شود که تحمل آن دشوار است.

تعریف عملیاتی افسردگی:

منظور از افسردگی در این پژوهش نمره ای است که آزمودنی از آزمون افسردگی بدست می‌آورد.

مقدمه

قرنها و شاید بیش از دو هزار سال است که لکنت زبان مورد توجه قرار گرفته است و عقاید مختلف بسیاری در مورد طبیعیت و علت و درمان آن پیشنهاد شده است. علی‌رغم تلاشهای بسیار علت این اختلال هنوز کاملاً شناخته نشده است. برخی علت لکنت زبان را نارسایی مغزی می دانستند. گروهی تصور می‌کردند با جراحی زبان و یا لوزه ها مشکل برطرف می‌شود و عده ای آن را یک مشکل مادرزادی لاعلاج قلمداد می‌کردند.

اگرچه اختلال لکنت زبان ممکن است گاهی با ناهنجاری ها و یا مشکلات فیزیکی همراه باشد ولی در اکثر مواقع هیچگونه ضایعه و بیماری در شخص نمی توان یافت. مگر تنها لکنت زبان که آن هم تحت تاثیر عوامل متعدد طبیعی شدت و ضعف می یابد. احتمالاً لکنت زبان بیش از تمام اختلالات گفتاری دیگر توجه را به خود جلب کرده است ولی همچنان آیینه تاریک گفتار اختلال در مراحل رشد و تکامل گفتار است که تحت تاثیر عوامل مختلف به وجود می‌آید. نظر آدافر (1982) بر این است که فراوانی لکنت زبان در سنین سه تا هفت سالگی همزمان با تغییرات فیزیکی و روانی متعدد و قابل توجهی در این مقطع سنی است. او عقیده دارد که تکامل هماهنگ تمام سیستمهایی که در تکلم و بیان نقش دارند برای سلامت گفتار ضروری است و عناصر ژنتیک و محیط بر روند عادی تکامل این سیستمها تاثیر می‌گذارد.

کوپر (1976) معتقد است که لکنت زبان ثمره اثر زیانبخش عوامل متعدد روانی- فیزیکی است. بنابراین تا آنجا که امکان دارد باید علت اختلال را یافت و بر مبنای آن برای درمان مناسب برنامه ریزی کرد.

معلولیت گفتاری می‌تواند یکی از مهمترین عوامل شکست و ناکامی برای شخص باشد به ویژه وقتی که آن بی توجهی گردد و یا به اشتباه به معلولیت ذهنی یا جسمی ربط داده شود. بنابراین هر کوششی برای شناخت عمیق تر آن به رشد طبیعی کودک کمک می‌کند.

کثرت ناروانی گفتار در کودکان زیر سن دبستان و به نسبت کمتری در دوران دبستان و راهنمایی و مشاهده اضطراب و نگرانی والدین که گاهی به برخوردهای نادرست با کودکان می انجامد.

یافته های پژوهش

اختلالات زبانی

1-1 تعریف اختلالات زبانی:

اختلال زبان به هر گونه نارسایی در بیان و درک گفتار اطلاق می‌شود. نمونه ای از این اختلال لکنت زبان است که در آن شنونده به جای توجه به محتوای صحبت یک فرد به نحوه صحبت او توجه دارد، به عبارت دیگر هرگونه ناتوانی فرد در برقراری ارتباط طبیعی کلامی با افراد همزمان خود را اختلال زبانی گویند. این ناتوانی می‌تواند هم به درک و هم به بیان گفتار و زبان مربوط باشد. مثلاً فرد ناشنوایی که گفتار دیگران را به زبان مادریش درک کند دچار اختلال زبانی است. (خواجه پور، 1378).

اختلال زبانی به دلیل اشکالاتی که در برقراری ارتباط با افراد دیگر در جامعه ایجاد می‌کند مانع بزرگی در راه پیشرفت فرد در جامعه محسوب می‌شود. فردی که اختلال زبانی دارد شفعی متناسب با مهارت و توانایی های خود به دست نمی آورد و معمولاً نمی تواند تا سطح مطلوب تحصیل کند. اختلال در زبان سبب گوشه گیری اجتماعی فرد می‌شود و او را از مشارکت شایسته در گروههای اجتماعی باز می دارد به این دلیل و دلایل متعدد دیگر، این اختلال به بروز مشکلات عاطفی مثل خجالت، گوشه گیری، پرخاشگری، اضطراب و... منجر می‌شوند.

در نهایت باید گفت: همان گونه که زبان به عنوان وسیله ارتباطی بی نظیر در خدمت پیشرفت فردی و اجتماعی انسان است، اختلالات زبانی نیز مانع این پیشرفت اند (خواجه پور، 1378).

1-2 خصوصیات اختلالات زبانی

علائم ظاهری مختلفی وجود یک یا چند مقوله از اختلالات زبانی را در افراد مشخص می‌کند. مهمترین این علائم که با مشاهده آنها می‌توان به وجود اختلال در فرد پی برد عبارتند از:

1- گفتار فرد به آسانی شنیده نمی‌شود. یعنی صحبت فرد خیلی آهسته است و شنونده معمولاً از فرد می خواهد که بلندتر صحبت کند یا حرف خود را تکرار کند. در این مورد افراد خجالتی که خیلی آهسته صحبت می‌کنند یا افرادی را که تارهای صوتی آنها فلج شده است و نمی تواند صداسازی کنند و در نتیجه فقط به صورت نجوا صحبت می‌کنند می‌توان نمونه آورد. نمونه دیگر آنهایی هستند که حنجره شان مبتلا به سرطان شده است و آن را برداشته اند در نتیجه صدای آنها به صورت نجوا درآمده است (خواجه پور، 1378).

نمونه دیگر شخصی است که برای عارضه سرماخوردگی شدید به طور موقت دچار گرفتگی صدا و به عبارت دیگر گرفتار بی صدایی شده است و مخاطب او هنگامی متوجه حرفهای این شخص می‌شود که در برابر دهان او قرار گیرد (خواجه پور، 1378).

در مواجهه با موارد بالینی ای که این نوع در کلینیک های گفتار درمانی در حین مصاحبه و ارزیابی بیمار، مجبوریم گوشمان را نزدیک دهان او قرار دهیم یا در صورت امکان برای برقراری ارتباط از نوشتن استفاده کنیم.

2- گفتار فرد از نظر صوتی خوش آیند نیست: یعنی موقعی که فرد صحبت می‌کند، صدای او شنونده را ناراحت می‌کند. افرادی که صدایشان خیلی بلند است و یا کسانی که دورگه و زنگدار دارند شنیدن صدای آنها در درازمدت باعث خستگی و ناراحتی می‌شود گفتاری از این نمونه دارند. نمونه دیگر این گفتار در افرادی دیده می‌شود که صدایشان گرفته است و به هنگام بلند حرف زدن از گفتار آنها صدای خش‌خش شنیده می‌شود شایع ترین موارد فوق که با آن مواجه می شویم گرفتگی صدا از نوع خفیف تا شدید در بین کودکان، زنان و مخصوصاً معلمان و گویندگان است (خواجه پور، 1378).

3- فرد در زبان بومی خود، در تلفظ صداهای خاص مشکل دارد. نمونه این افراد کسانی اند که بیشتر صداها را غلط تلفظ می‌کنند، مثلاً کسانی که صدای «س» «s» را به صورت بین دندانی تلفظ می‌کنند، نمونه بارز‌ آن در افراد ناشنوا است که به سبب ناتوانی در شنیدن درست صداهای بعضی از آنها را غلط تلفظ می‌کنند در نتیجه صحبت آنها نامفهوم است و فقط متوجه ریتم و آهنگ جمله شان می شویم(خواجه پور، 1378).

نمونه بالینی شایع این نوع کودکانی است که در موقع صحبت در شعر و سرود خوانی فقط آهنگ کلام را ادا می‌کنند و جمله ای مثل «سلام، صبح به خیر!» را به این صورت بیان می‌کنند «تلات توب به یل» (Talam tob beyl)

4- گفتار فرد فاقد وزن، آهنگ و تکیه و سرعت طبیعی است: نمونه این گفتار در افراد لکنتی دیده می‌شود که گفتار آنها سرعت طبیعی لازم را ندارند و پر از مکث و کشش و تکرار است. مورد نادری نیز به نام تندگویی وجود دارد که وزن، سرعت و آهنگ گفتار در آن مختل است و فرد به حدی تند صحبت می‌کند که کلام او نامفهوم جلوه می‌کند. موارد بالینی این نوع گفتار در برخوردهای روزمره با افرادی که لکنت زبان دارند مکرر مشاهده می‌شوند (خواجه پور، 1378).

5- گفتار فرد با سن و جنس او نامتناسب است: مثل فرد سی ساله ای که لحن هماهنگ صحبتش کاملاً کودکانه است. نمونه دیگر موردی است که صدای زیر زنانه دارد، یا زنی که صدای بم مردانه داشته باشد، این افراد معمولاً خودشان از غیرطبیعی بودن گفتارشان اطلاعی ندارند و به توصیه دیگران به کلینیک مراجعه می‌کنند و وقتی صدای ضبط شده خود را می شنوند متوجه تفاوت صحبت خود با دیگران می‌شوند (خواجه پور، 1378).

6- فرد در درک گفتار اشکال دارد: این گفتار بیشترین مقدار از افراد مبتلا به اختلال زبانی تشکیل می‌دهد. در اینجا فرد به دلایل مختلفی ممکن است قادر به درک زبان بومی خود نباشد و یا این توانایی را از دست بدهد. نمونه اول کودکان عقب مانده ذهنی و یا کودکان ناشنوا هستند که از درک گفتار دیگران ناتوان اند و یا به زحمت آن را درک می‌کنند. نمونه دوم افراد بزرگسالانی اند که در اثر ضربه یا سکته مغزی، توانایی درک گفتار دیگران را از دست می دهند مورد مربوط به ضربه مغزی در طی هشت سال جنگ تحمیلی به وضوح در کلینیک ها مشهود بوده است افراد متعددی به کلینیک مراجعه کرده اند که در اثر موج انفجار، اصابت ترکش به مغز از بین رفتن قسمتی از مغز و غیر آن.دچار مشکل شده اند ( خواجه پور ،‌1378).

1-3 شیوع اختلالات زبانی

تعیین میزان فراوانی اختلالات زبانی در زبان فارسی به صورت دقیق ممکن نیست. چون تاکنون کار پژوهشی عمده ای در این زمینه صورت نگرفته است و بیشتر داده های موجود به مدارس و کلینیک های گفتار درمانی تهران محدود می‌شوند. ولی بنا بر تجربه بالینی چندین ساله با افرادی که اختلالات زبانی داشته اند می توانیم بگوییم که اختلالات تولیدی و تاخیر در گفتار زبان از بالاترین میزان شیوع برخوردارند، و در هر کلاس مدرسه عادی حداقل یک تا پنج نفر را می یابیم که دچار اختلال تولیدی از خفیف تا شدیدند. همچنین مراجعان به کلینیکهای گفتار درمانی را اکثراً کودکان تشکیل می دهند که مراحل رشد گفتار و زبان آنها طی شده است و هنوز صحبت نمی کنند و یا صحبتشان نامفهوم است مقولات دیگر مثل زبان پریشی و اختلالات صوتی از کم ترین میزان فراوانی برخوردارند. لکنت زبان درصد بینابینی دارد. و می‌توان گفت که بعد از اختلالات تولیدی و تاخیر در گفتار و زبان بیشتر مراجعان افراد لکنتی‌اند. جنسیت نیز در میزان شیوع اختلالات مخصوصاً لکنت زبان تاثیر دارد. معمولاً اختلالات زبان در افراد مذکر بیشتر از افراد مونث است. این نسبت در افراد لکنتی 3 به 1 است (سیف نراقی، 1382).

1-4 انواع اختلالات زبانی

اختلالات زبانی را از نظر علت شناسایی و علائم بالینی به شیوه های مختلفی تقسیم بندی می‌کنند. بررسی ما در موارد بالینی و داده های بالینی بر اساس صدای ضبط شده افراد در کلینیک است. اختلالات زبانی را از نظر بالینی به چهار دسته تقسیم می‌کنیم.

الف: اختلالات تولیدی

ب: اختلالات روانی گفتار

پ: اختلالات کارکرد زبانی

ج: اختلالات صوتی

صور گوناگون اختلالات زبانی به علل مختلفی به وجود می آیند که ذکر آنها در مبحث مربوط به خود آن اختلال مناسب خواهد بود (سیف نراقی، 1382).

تاثیرات اختلالات زبان در میزان افسردگیلکنت زبانافسردگی

دانلود بررسی شهر سالم دربرنامه ریزی شهرری کارشناسی ارشد جغرافیا وبرنامه ریزی شهری

بررسی شهر سالم دربرنامه ریزی شهرری کارشناسی ارشد جغرافیا وبرنامه ریزی شهری

رویکرد به شهرنشینی که امروزه به دلیل توجه روز افزون به آن به معضلی بزرگ برای اغلب کشورها تبدیل شده است لزوم چاره اندیشی برای مقابله با این پدیده را به ضرورتی مبرم مبدل ساخته است پروژه شهرهای سالم گام موثری در جهت کاهش عوارض توسعه شهری و ایجاد توسعه شهری پایدار، اولین بار در چهارچوب سلامتی برای همه، در دهه 1980 توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO)1 مطرح

دسته بندی	برنامه ریزی شهری
فرمت فایل	doc
حجم فایل	948 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	59

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فصل اول

طرح تحقیق

1-1 تعریف مساله

رویکرد به شهرنشینی که امروزه به دلیل توجه روز افزون به آن به معضلی بزرگ برای اغلب کشورها تبدیل شده است لزوم چاره اندیشی برای مقابله با این پدیده را به ضرورتی مبرم مبدل ساخته است. پروژه شهرهای سالم گام موثری در جهت کاهش عوارض توسعه شهری و ایجاد توسعه شهری پایدار، اولین بار در چهارچوب" سلامتی برای همه"، در دهه 1980 توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO)[1] مطرح گردید. با توجه به شتاب شهرنشینی در جهان و براساس آخرین آمار هنشره ، در طول پانزده سال آینده، 20 تا 30 شهر جهان، جمعیتی بالای 20 میلیون خواهند داشت. مهمتر از همه شهرها یا محیط ساخته شده توسط بشر، محل زندگی بیشتر جمعیت جهان به حساب خواهد آمد. مشکلات زیست محیطی از عمده ترین مشکلاتی است که مدیریت خدمات شهری را به دلیل رشد بی رویه شهرنشینی به شدت زیر فشار قرار داده است. تامین آب آشامیدنی، مسئله مسکن، آلودگیهای محیط زیست، مدیریت دفع مواد زائد جامد، مشکلات بهداشتی، کاربری های اراضی شهری و حمل ونقل شهری از اهم مشکلات شهرهاست. رشد سریع شهر نشینی به طور فزاینده ای خارج از ظرفیت و توانایی امکانات شهری در فراهم آوردن خدمات اولیه زیست محیطی، مسکن، اشتغال و دیگر حداقل احتیاجات برای یک جامعه سالم است که بحران های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و مشکلات بهداشتی از عواقب زیانبار آن است (عصایی، 1375 ، صص 5-4).

"نظریه شهر سالم" برای اولین بار در کنفرانسی که در تورنتوی کانادا به منظور بررسی نتایج گزارش لالونده تشکیل شده بود، معرفی گردید. در این کنفرانس پروفسور لئونارد دهل شهر سالم را شهری تعریف می کند که به طور دائم در ایجاد و یا بهبود اجتماعی، کالبدی و توسعه منابع فعالیت می کند، تا به این وسیله امکان عملکرد درست در جهت حداکثر بهره برداری از توان انسانها را فراهم آورد (بحرینی، 1374 ، ص 6). منظور از شهر سالم رعایت همه کاربری ها با توجه به تراکم و سرانه مناسب و رعایت استانداردها ومعیارهای سرانه است. رعایت مسائل زیست محیطی، زیرساختها، حفظ میراث فرهنگی، حراست از آسایش و غیره ضروری است. به طور کلی درجهان امروز حفظ سلامتی و وجود شهر اجتماعی سالم از ضروریات اجتماعی می باشد (زیاری، 1384 ، ص 30).

طبق پیش بینی کارشناسان سازمان بهداشت جهانی رشد و گسترش بی رویه شهرها بزرگترین تهدید علیه سلامت و بهداشت جامعه بویژه در کشورهای در حال توسعه خواهد بود. بر اساس همین گزارش تا سال 2025 میلادی، بیش از 60 درصد جمعیت جهان شهرنشین خواهند شد. از سوی دیگر مهاجرت وسیع روستائیان به شهرها موجب از هم پاشیدگی خانواده ها و بروز مشکلات و بیماریهای فراوانی می شود. براین اساس سازمان جهانی بهداشت بر آن است تا برنامه شهر سالم – روستای سالم را به منظور جلوگیری از اثرات سوء شهرنشینی روی سلامت و بهداشت جامعه اجرا کند (پروژه شهر سالم ساوه، 1376 ، صص 3 و 2). رشد جمعیت بویژه در شهرها و گسترش بی رویه شهرنشینی در خلال قرن بیستم موجب مطرح شدن مقوله سلامت گردید. نتایج حاصل پس از بحث وگفتگوی برنامه ریزان و کارشناسان بخشهای مختلف توسعه اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی منجر به تدوین رویکرد نوین توسعه پایدار با محوریت" سلامت" گردید. این تفکر در دهه 1980 موضوع شهر سالم را توسط سازمان بهداشت جهانی مطرح نمود که مبتنی بر همکاری بین بخشی ومشارکت مردمی در راستای دستیابی به برنامه سلامت می باشد (عصایی، 1375، ص 6).

شهرری علاوه بر مشکلات فوق، امروزه به دلیل شرایط توپوگرافی خاص، شیب منطقه و محدودیت جهات گسترش شهر برای توسعه آینده با کمبود فضای سبز برای اوقات فراغت شهروندان، ترافیک زیاد در مرکز شهر، کمبود خدمات رسانی مناسب به شهروندان و دیگر مسائل اجتماعی و فرهنگی مواجه است. این پژوهش سعی دارد با توجه به مسائل ومشکلات امروزی شهرری برنامه ریزی لازم جهت دستیابی به شهری سالم را در این شهر مطرح نماید. بنابراین با توجه به گستردگی متغیرهای شهر سالم، در این پژوهش متغیرهای ویژگیهای زیست محیطی، کاربری ارضی شهری، شاخص مسکن و خدمات شهری مورد بررسی قرار می گیرد.

1-2) سوالات پژوهش

1. آیا توسعه فیزیکی شهر شهرری متناسب با ویژگیهای زیست محیطی صورت گرفته است؟

2. آیا شهرری از وضعیت مناسب کاربری اراضی شهری برخوردار است؟

3. آیا شهرری از وضعیت مناسب مسکن برخوردار است؟

4. آیا شهرری از وضعیت خدمات شهری بهینه برخوردار است؟

5. برنامه های مناسب برای نیل به اهداف شهر سالم در شهرری کدام است؟

1-3 ) فرضیات

1. توسعه فیزیکی شهرری متناسب با ویژگیهای زیست محیطی صورت نگرفته است.

2. کاربری اراضی شهری، شهرری با معیارهای مناسب فاصله دارد.

3. وضعیت شاخص های مسکن در شهرری با معیارهای مناسب فاصله دارد.

4. وضعیت ارائه خدمات شهری در شهرری مناسب نیست.

5. با ارائه برنامه های مناسب می توان به شهر سالم در شهرری دست یافت.

1-4) اهداف

مهمترین اهداف این تحقیق را به شرح ذیل می توان ارائه نمود:

1.بررسی و شناخت مولفه های شهر سالم از قبیل کاربری اراضی شهری، مسکن ، ویژگیهای زیست محیطی، خدمات شهری در شهرری.

2.ارائه برنامه های مناسب جهت ایجاد شهر سالم در شهرری

1-5 )اهمیت و ضرورت تحقیق :

شهرها از عوامل گوناگونی چون انسان ها، محیط طبیعی و دستاوردهای بشری پدید آمده اند. با وقوع انقلاب صنعتی تحولات عظیمی در شهرنشینی به وجود آمد که به تبع آن بیشترین سکنه کشورها در شهرها ساکن شدند و تغییراتی عظیمی در ساختارها و روابط اجتماعی به وجود آمد. با توجه به اینکه شهرها موجودی زنده، پویا وانسان محور هستند اهمیت برنامه ریزی شهر سالم در طول برنامه ریزی بلند مدت ضروری می باشد (میراشد، 1381 ، ص 41).برای داشتن شهری سالم باید در آن شهر شاخص های زیادی وجود داشته باشد که از جمله این شاخص ها وجود محیطی پاک و آرام، دسترسی سریع و آسان به خدمات شهری، مسکن مناسب به لحاظ کمی وکیفی و توزیع بهینه خدمات در سطح شهر است. به نظر می رسد شهرری با شاخص های یک شهر سالم فاصله داشته باشد که عدم پرداختن به آن در آینده مشکلات بیشتری را برای این شهر در پی خواهد داشت. بنابراین پرداختن به بررسی متغیرهای شهر سالم جهت ارائه برنامه های مناسب برای دستیابی به شهر سالم از اهمیت وضرورت اساسی برخوردار خواهد بود.

1-6 ) تعاریف عملیاتی

برنامه ریزی[2] : یک جریان آگاهانه که به منظور دستیابی به اهداف معین و مشخص، انجام یک سلسله اقدامات و فعالیت های مرتبط با یکدیگر را در آینده پیش بینی می کند (معصومی اشکوری، 1376 ، ص 80)

شهر سالم [3] : شهر سالم شهری است که به طور پیوسته محیط های فیزیکی و اجتماعی را خلق کرده و بهبود می بخشد، منابع جامعه را توسعه می دهد تا مردم قابلیت پشتیبانی متقابل را پیدا کنند و روش زندگی خود را بهینه نمایند (9/2Barton & Catherine , 2000,p.) . در واقع شهر سالم یعنی وجود متغیرها یا مولفه های مناسب اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی در شهر می باشد (زیاری، 1383 ، ص 25).

کاربری اراضی شهری [4] : مشخص کردن نوع مصرف زمین در شهر، هدایت و ساماندهی فضایی شهر، تعیین ساختها و چگونگی انطباق آنها با سیستم های شهری است(زیاری، 1384 ، ص 3).

مسکن [5] : یک سرپناه فیزیکی می باشد که کلیۀ خدمات وتسهیلات عمومی لازم برای زیستن انسان را شامل می شود و باید حق تصرف نسبتاً طولانی و مطمئن برای استفاده کننده آن فراهم باشد (پورمحمدی، 1382 ص 3).

برنامه ریزی شهر سالم [6] : عبارت است از ایجاد و یا بهبود شرایط زیست محیطی در جهت بهره برداری از محیط و رعایت همه کاربری ها با توجه به تراکم وسرانه مناسب و رعایت استانداردها و معیارهای سرانه و تهیه مسکن برای تمام اقشار جامعه شهری و ارائه خدمات شهری به گونه ای که تمام مردم از آنها نهایت استفاده را بکنند ( زیاری، 1383 ، ص 25).

سرانه ا ستاندارد : منظور میزان سرانه و سطوحی است که از طرف وزارت مسکن و شهرسازی برای تهیه طرح های شهری پیشنهاد شده است .

1-7) روش تحقیق

نوع تحقیق کاربردی- توسعه ای است. و روش تحقیق پیمایشی و توصیفی – تحلیلی می باشد. محدوده جغرافیایی پژوهش شهر شهرری است. متغیرهای مورد بررسی عبارتند از : کاربری اراضی شهری، مسکن ، ویژگیهای زیست محیطی وخدمات شهری می باشد. گردآوری اطلاعات در مرحله اول تا آنجا که آمار وجود داشته باشد از طریق مراجعه به آمار به سرشماری های نفوس و مسکن و آمار موجود در سایر نهادها و سازمان های شهرری صورت می گیرد. در مرحله دوم از طریق ابزار پرسشنامه، مصاحبه و همچنین کارگاه مشورتی خواهد بود.

بررسی فرضیه اول از طریق مطالعه و بررسی معضلات زیست محیطی (وضعیت آب) شهرری انجام می شود.

بررسی فرضیه دوم با مراجعه به اطلاعات طرح جامع و طرح تفضیلی شهرری و سپس مقایسه آن با شاخص استاندارد صورت می گیرد.

برای نیل به فرضیه سوم از طریق مطالعه شاخص های کمی و کیفی مسکن از شاخص های استاندارد استفاده می شود.

برای بررسی خدمات شهری از ابزار پرسشنامه استفاده می شود.

ببرای بررسی فرضیه پنجم از مدل برنامه ریزی استراتژیک (SWOT ) [7] استفاده می شود.

جامعه آماری پژوهش شهروندان شهرری می باشد و حجم نمونه در این پژوهش از رابطه :

بدست می آید، که در این فرمول مقادیر d=0/49 , t=1/96, q=0/5 , p=0/5 می باشد.

بنابراین پس از محاسبات n=384 (حجم نمونه) و روش نمونه گیری تصادفی ساده و واحد آماری یا واحد تحلیل سرپرست خانوار خواهد بود. از سوی دیگر در تحلیل مسائل، از مصاحبه با مردم شهر و ایجاد کارگاه مشورتی از کارشناسان شهرداری هم استفاده می شود.

1-8 ) سابقه تحقیق

دهه 1970 سالهای بازنگری درباره نحوه دستیابی به سلامت و ارائه خدمات بهداشتی درمانی بود. برنامه «سلامت برای همه» در سال 1978 توسط سازمان جهانی بهداشت تدوین و ارائه گردید و تمامی کشورهای عضو این سازمان متعهد به اجرای آن گردیدند. ماحصل این دیدگاه با این حقیقت همراه بود که برای حفظ و ارتقاء، سطح سلامت افراد جامعه، بخش بهداشت به تنهایی کاری از پیش نمی برد و تمامی بخشهای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی باید با تدوین برنامه های همسو در این راستا گام بردارند که مشارکت مردمی در برنامه ها مکمل آن می باشد (پروژه شهر سالم ساوه، 1376 ، صص 3و 2).

در دهه 1870 شهر ایده آل شهری بود که هوای تمیز ، شبکه حمل و نقل عمومی، بیمارستان های کوچک محلی و آسایشگاه برای سالمندان و بیماران روانی داشته باشد و فروش دخانیات و الکل در آن مجاز نباشد. همین نظریات "هاوارد" را بر آن داشت تا برای اولین بار در دهه 1980 ایدۀ باغشهر را به عنوان راه حلی برای مسائل و مشکلات شهری ارائه بدهد ( پاپلی یزدی و سناجردی، 1382 ، ص 91). هدف از ایجاد چنین شهرهایی نزدیکتر کردن مردم به یکدیگر و ایجاد زندگی اجتماعی ساده که مردم رفاه و آسایش را در آن حس کنند و به سکوت و آرامش خود در این شهرها برسند و از نظر فقر و ضعف مایه های فرهنگی و معنوی جلوگیری شود (فرید، 1366، ص 125).

در ایران مقوله شهر سالم در آذرماه 1370 با برگزاری سمپوزیوم شهر سالم در تهران، آغاز شد و در طی چند سال بعد در 25 شهر به اجرا در آمد. در سال 1375، شعار سازمانی جهانی بهداشت «شهر سالم برای زندگی بهتر» اعلام گردید و این شعار در فراگیر نمودن ایده شهر سالم در ایران نقش بسزایی داشت، به طوری که تا پایان سال 1378 بیش از 56 شهر در سراسر ایران در اجرای این پروژه فعالیت داشتند ( نخستین سمپوزیوم شهر سالم، 1370، ص 5).

پروژه شهر سالم ری (کوی سیزده آبان) در سال 1370 شروع شده و به این نتیجه رسیده است که در هر کجا بخواهد پروژه شهر سالم موفق باشد باید از همان ابتدا مشارکت مردم را در نظر بگیرد و اعتمادسازی کند و در واقع جلب مشارکت مردم از ضروریات انجام پروژه شهر سالم است (ذکانی، 1382، صص 50-48).

پروژه شهر سالم ساوه در تیرماه 1376 با برگزاری همایش و تایید فرماندار و مسئولین شهرستان آغاز به کار نمود. مشکلاتی از قبیل، ایجاد اماکن تفریحی و ورزشی و گسترش فضای سبز، بهبود کمی وکیفی سیستم آب آشامیدنی، پیشگیری از سوانح وحوادث، سلامت روان را مورد بررسی قرار داده است (پروژه شهر سالم ساوه، 1376 ، ص 5).

عطارها (1374)، پروژه شهر سالم در بافت تاریخی کاشان را مورد بررسی قرارداده است و بیان می کند که با وجود پتانسیل های فراوان در این بافت در احیاء و ساماندهی فضای کالبدی و فرهنگ سنتی باید تلاش شود (عطارها، 1374، 632-624).

حاجی خانی و صالحی (1374)، اصول و معیارهای حمل ونقل را در شهر سالم مورد مطالعه قرار داده اند؛ نتیجه می گیرند که راه حلها و حرکت های امروزی در حمل ونقل مسایل ومشکلات آتی را به وجود می آورند که با جلب مشارکت مردم وهماهنگی وتشویق فعالیت های بین بخشی و با اتکا والتزام به روشهای سیستمی بتوان به رفع مشکلات حمل ونقل شهری همت گماشت (حاجی خانی و صالحی، 1374، صص36-24).

علمی (1376) ، پروژه های شهر سالم و تاثیر آن در بهبود هوای غرب تهران را مورد بررسی قرار داده و در پایان به این نتیجه رسیده است که برای سالم سازی هوای غرب تهران باید کارخانجات اطراف میدان آزادی از محل انتقال یابند و یا حداقل گاز سوز کردن آنها را ضروری بیان کرده است (علمی، 1376، ص 155).

شیخی (1378) ، موفقیت برنامه های مربوط به شهر سالم را موکول به همبستگی و یکپارچگی بین بخش های مختلف اجتماعی ، اقتصادی، فرهنگی، بهداشتی، صنعتی و غیره در یک جامعه می داند و به ارائه دیدگاههای نوین در مدیریت شهر سالم می پردازد (شیخی، 1378، صص122-112).

مدنی و شازده احمدی (1378) ، شهر سالم از دیدگاه اسلام محدود به شرایط بهداشتی و رعایت پاکیزگی نمی شود بلکه با افقی بازتر، استفاده مفید و سالم از مواهب الهی و طبیعی مانند آب ، هوا و نور خورشید و حتی خیابان بندیها و ارتفاع بناها و معماری شهر و زیبایی تاسیسات مختلف شهری را برای برقراری شهر سالم و محیط نمونه اسلامی لازم است (مدنی و شازده احمدی، 1378، صص 319-305).

تقی زاده (1379)، با تمرکز روی مباحث فرهنگی و معنوی حیات انسان به بررسی و تبیین ویژگی های توسعه پایدار در شهر سالم اسلامی بر پایۀ فرهنگ ایرانی- اسلامی پرداخته است و منظور از ایجاد شهر سالم رافراهم آوردن محیطی مناسب برای زندگی سالم انسان و یکی از راههای ایجاد شهر سالم را بستگی به متکی بودن طرحها و برنامه ها، به حمایت نیروی جامعه و بستگی تام به بهره گیری از حمایت های بالقوه و بالفعل جامعه دارد. از مهمترین راهها برای ایجاد شهر سالم را ابزار آموزش بیان می کند (تقی زاده، 1379، صص 62-50).

آقامعلی زاده (1379)، به جوانب اقتصادی ، اجتماعی، سیاسی ، هنری و فرهنگی شهر سالم با معضلات موجود شهرهای امروزی پرداخته است؛ شهر سالم را از دیدگاه اندیشمندان اسلامی مورد بررسی قرار داده است و به این نتیجه رسیده است که هماهنگی و وحدت شهر اسلامی با طبیعت اطراف خود بیش از آنکه ناشی از ادراک اکولوژیک و بینش اقتصادی سازندگان آن باشد ناشی از روحیۀ اسلامی آن می باشد (آقامعلی زاده، 1379، صص 1040-1035).

بارتون و دیگران (2003) در پژوهشی اقدام به بررسی تجربه های 6 شهر اروپایی و فعالیتهای سازمان بهداشت جهانی در زمینه برنامه ریزی شهر سالم را انجام داده اند. که موفقیت این شهرها در اجرای پروژه شهر سالم را همکاری نهادهای شهر ومردم بیان کرده اند (بارتون ودیگران، 2003، ص 5).

جانسن لافوند [8] و دیگران (2003) شبکه شهرهای سالم و توسعه پایدار در اروپا را در سه دوره بررسی کرده اند. دوره اول 1992-1988 که تمرکز بیشتر برای ایجاد یک ساختار جدید برای تغییر مدیریت توسط ماشینی کردن می باشد. دوره دوم 1997-1993 تاکید بیشتر بر توسعه سیاست های شهر سالم و تهیه نقشه جامع از شهر سالم و تمرکز بر کمیت توسعه پایدار می باشد. دوره سوم 2003-1998 تلاش برای ایجاد و تحول از رشد شدید شهر سالم به طرح توسعه یکپارچه شهر سالم و ایجاد مشارکت بین سیاست های شهر سالم و توسعه پایدار است ( جانسن لافوند و دیگران ، 2003، ص 9).

1-9 ) کاربرد نتایج تحقیق

تحقیق حاضر به بررسی وضعیت زیست محیطی، کاربری اراضی شهری، مسکن و وضعیت خدمات شهری در شهرری می پردازد. که از نتایج آن را می توان در زمینه های بررسی شده استفاده کرد. برای حفظ و نگهداری از محیط زیست شهر و رفع معضلات شهری و رشد و توسعه شهر در زمین های زراعی اطراف شهر و در زمینه عرضه مسکن و خدمات شهری مورد استفاده قرار داد.

از نتایج این پژوهش به صورت کلی در زمینه های زیر می توان استفاده کرد،

• دستیابی به توسعه موزون و پیش اندیشیده شهر.
• افزایش ایمنی و حفاظت شهر و شهروندان در مقابل سوانح و حوادث طبیعی.
• ایجاد شهرهای پاک وارتقاء و بهبود کیفیت زندگی و تامین تعادل های زیست محیطی.

فصل دوم

بررسی دیدگاهها و نظریه ها در رابطه با شهر سالم

مقدمه

در حال حاضر برای اولین بار در تاریخ بشر، نیمی از جمعیت دنیا در شهرها زندگی می کنند. همچنین پیش بینی می شود که تا سال 2025 بیش از دو سوم جمعیت جهان ساکن شهرها خواهند بود. در حالیکه توسعه شهری پدیده ای جهانی است، بیشترین رشد و توسعه شهری در کشورهای در حال توسعه مشاهده می شود به طوری که بیش از 90 درصد شهرنشینان دنیا در این بخش خواهند بود (پاک، 1383، ص 16).

شهر موجودی است زنده و پویا وانسان محور، برای داشتن شهر سالم به برنامه ریزی بلند مدت نیاز است. برعهدۀ مدیران و برنامه ریزان شهری است که شهروندان را در رسیدن به خواسته هایشان برای داشتن شهری سالم، زندگی سالم و هوای سالم یاری کنند.

ایدۀ شهر سالم متناسب با موفقیت و ویژگیهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و اقلیمی مناطق گوناگون تحقق می یابد؛ گرچه تبادل تجربه ها و اندیشه ها در سطح جهانی در این طرح نقش مهمی ایفا می کند. اما نمی توان از مدل و الگوی واحد و از شیوه ها و روش های یکسان استفاده کرد. هریک از شهرهای جهان ویژگیهای خاص خود را دارند و شهروندان و شهر نیز از نظر ترکیب بندی اجتماعی و اقتصادی و ساختار اجتماعی و فرهنگی و نیز میزان فعالیتها و توانایی ها و ظرفیت ها از یکدیگر متفاوت می باشند. یکی از محورهای اجرایی درست ایدۀ شهر سالم شناخت توانایی ها و ظرفیت های گوناگون مردمی و امکانات ونهادهای دولتی وغیردولتی هر منطقه و هماهنگ کردن این ظرفیتها و امکانات در راستای تحقق اهداف شهر سالم می باشد.

بسیاری از شهرها بویژه در کشورهای روبه توسعه ( جهان سوم) طی دهه های اخیر با تخریب محیط های شهری و افزایش نابرابری های بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی در مقیاس وسیع بین ساکنان خود روبه رو بوده اند. به همین سبب این شهرها از دهه 1970 به بعد با فقر شهری مواجه شده اند. این امر باعث شده که سطح زندگی و استانداردهای مربوط به محیط زیست نیز در بسیاری از شهرها با مشکل مواجه گردد (پاک، 1383، ص 213).

شهر سالم دربرنامه ریزی شهرریبرنامه ریزی شهر سالمکاربری اراضی شهری

دانلود باورها و ارزشها

باورها و ارزشها

باورها و ارزشها به فرهنگ کلی و جامعه مفهوم و معنی می بخشد وقتی مسئله قضاوت و ارزشیابی جامعه مطرح می شود عملاً با مفهوم مقایسه میان بهتر و بدتر سر و کار خواهیم داشت در واقع باورها و ارزشها ی هر جامعه معرف شخصیت و هویت اجتماعی ، فرهنگی افراد و حتی جوامع هستند ، چرا که خصیصه انسان داشتن نظامی از باورها ، هنجارها و ارزشهاست این نظام باورها است که م

دسته بندی	علوم اجتماعی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	58 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	75

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فصل اول

× بیان مسئله

× اهمیت موضوع

× ضرورت تحقیق

× اهداف تحقیق

× سئوالات تحقیق

× فرضیات

× تعاریف مفهوم

× فهرست منابع و مأخذ

مقدمـه :

باورها و ارزشها به فرهنگ کلی و جامعه مفهوم و معنی می بخشد. وقتی مسئله قضاوت و ارزشیابی جامعه مطرح می شود عملاً با مفهوم مقایسه میان بهتر و بدتر سر و کار خواهیم داشت . در واقع باورها و ارزشها ی هر جامعه معرف شخصیت و هویت اجتماعی ، فرهنگی افراد و حتی جوامع هستند ، چرا که خصیصه " انسان " داشتن نظامی از باورها ، هنجارها و ارزشهاست. این نظام باورها است که مقررات و قوانین جامعه حول آن شکل می گیرد. به تعبیری نه فقط حیات اجتماعی و سالم انسانها نیازمند داشتن مجموعه ای از باورها و نظام های ارزش است ، بلکه تداوم زیست معنی دار و با هدف انسانها " تعالی و کمال‌" جز با برپایی و اقامه نظام ازشی میسر نیست.

در نظام اجتماعی ایران که متکی به باورهای اسلامی است توجه به باورهای مذهبی افراد جامعه حائز اهمیت است.

جامعه بشری همواره جهت حفظ و استمرار و صیانت از " انسانیت" خویش نیازمند داشتن پروراندن نظام های باورهای مذهبی است. امروز بر همه انسانهای اهل شعور و منطق اثبات شده که ارزشها و هنجارهای دینی است که همواره انسجام بخش حیات جامعه انسانها است و تنظیم کننده روابط اجتماعی و حدود و شعور مقررات هر جامعه و اجتماع انسانی است.

از این روست که " سوروکین" جامعه شناس شهیر از نظام باورهای دینی به عنوان دم مسیحایی یاد می کند، که می تواند آخرین پناهگاه برای بشر باشد.

(گرامی – عبدالرحیم- جامعه شناسی ادیان – تبیان – تهران 79 )

در جامعه ایران نیز همچنانکه داده های تجربی نشان داده است ، همه اقشار جامعه ، اعم از پیر و جوان همچنان به باورهای مذهبی خود معتقد هستند و عاملی که از همه بیشتر می تواند بر این باورهای مذهبی تأثیر داشته باشد نقش تلویزیون و رسانه ها در این امر است. در ایران معمولاً اعضای خانواده با هم به تماشای تلویزیون می پردازند و تلویزیون همواره با این معضل روبرو بوده است که چگونه می توان ارزشهای فرهنگ سنتی را با رسانه های مدرن معاصر ترکیب کرد تا هم جذابیت آنها محفوظ بماند و هم اثر جاذبه خود را از دست ندهد.

موضوع بحث این تحقیق بررسی رابطه تماشای تلویزیون با باورهای مذهبی مخاطبان است به بررسی میزان باورهای مذهبی مخاطبان و تأثیر تأتر تلویزیون بر آن می پردازیم.

بیان مسئله‌ :

طی سالهای اخیر ساختار اجتماعی و اقتصادی کشورهای اسلامی و از جمله ایران دگرگون و تا حدی مدرن شده است. با وجود این، مسلمانان هنوز برای محترم داشتن دستورهای خداوند و آموزه های قرآن اهمیت زیادی قائل هستند. مسلمانان نشان داده اند که تا حد زیادی توانسته اند انگیزه های دینی خود را در دنیای مدرن حفظ کنند . دنیایی که مشاهده گسترش روز افزون مطالعات رسانه ای و تأثیریافته های آن در عرصه های متفاوت زندگی بشر از جمله اعتقادات و باورها است و اگر نگوئیم که سرنوشت جوامع انسانی و افکار عمومی یکسره در اختیار نگاههای عظیم خبررسانی و اطلاع رسانی است ، دست کم باید بپذیریم که متولیان رسانه های گوناگون توانسته اند تا حد زیادی واقعیات را آنگونه که همسو با منافع و اهداف آنان است نمایش دهند. امروزه امکان استفاده جهانی از رسانه ها باعث شده است که مخاطب بنا به دلایل شخصی و اجتماعی به سوی استفاده از رسانه ای خاص گرایش یابد و انگیزه اصلی وی که دستیابی به رضایت شخصی ناشی از انتخاب رسانه و بهره گیری از آن است ، جایگزین ارتباط یکسویه سابق شود. بر این اساس ، سلیقه و انتخاب مصرف کننده رسانه در تنظیم محتوای پیام ها اثر می گذارد.

(سعیدیان- ایما- نگاهی نو به مفهوم مخاطب – انتشارات سروش – سال بیستم – تهران)

آگاهی از انگیزه ها و انتظارات بینندگان و مخاطبان برنامه ها ، عامل مهمی در موفقیت سیاستگذاران و برنامه ریزان تلویزیون در زمینه کسب رضایت مخاطبان است.

بنابراین با توجه به تأثیر روزافزون رسانه های رقیب در القای ارزش ها و افکار جدید و تغییر نگرش و رفتارها و باورهای مذهبی و نیز تحول نیازها و انتظارات مخاطبان و همچنین تعدد و تنوع شبکه های تلویزیونی ، برنامه سازی و برنامه ریزی جهت تقویت نگرش ها و باورها و بررسی رابطه تماشای تلویزیون با باورهای مذهبی مخاطبان امری است ضروری که خود مستلزم آگاهی از ارتباط میان میزان تماشای برنامه های تلویزیون و نوع برنامه های منتخب از سوی مخاطبان با باورهای مذهبی مخاطبان است.

براین اساس، در پژوهش حاضر به بررسی رابطه میان باورهای مذهبی مخاطبان با میزان ساعات تماشا و نوع برنامه های منتخب آنان پرداخته ایم.

اهمیت تحقیق :

با گسترش ارتباطات در سطح جهان و نزدیک شدن فرهنگ هابه یکدیگر ، نوعی همرنگی و همزیستی در نگرش و باورهای مذهبی و سیاسی افراد به چشم می خورد و این امر حتی در جامعه اسلامی ما به ویژه در میان جوانان به نحو چشمگیری ملاحظه می شود.

امروز تحقیقات انجام گرفته حاکی از تغییر ساخت نگرش و باورهای مذهبی مخاطبان جامعه و تمایل بیشتر آنان به استفاده از رسانه های غیررسمی است که مستقیماً سنگر مذهب را مورد تهاجم خویش قرار داده اند. در چنین اوضاعی توجه جدی به برنامه های صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران جهت شناخت سلیقه ها و تقویت نگرشها و باورهای دینی مخاطبان حائز اهمیت است.

تلویزیون به عنوان وسیله اثر بخش در گسترش اسلام و انتقال فرهنگ ، به خوبی در قانون اساسی مورد تأکید قرار نگرفته است، از این رو هر گونه تولید و برنامه سازی تلویزیونی مستلزم رعایت اصول دینی و اخلاقی است. از این نظر تلویزیون در ایران منحصر به فرد است . زیرا که این رسانه از یک سو می کوشد تا با الزامات تکنولوژیک سازمانی و برنامه سازی کنار آید و از سوی دیگر مسئولیت تطابق برنامه ها و قالب های برنامه ریزی را با موازین اخلاقی برعهده گیرد.

(مولانا- حمید- " چگونه تلویزیون در ایران اسلامی شد" – انتشارات سروش ، سال بیست و دوم – شماره 1026)

ضرورت تحقیق :

با هجوم روز افزون رسانه های رقیب و شبکه فارسی زبان خارج از کشور و کوشش آنها در القای ارزش ها و افکار جدید و تغییر نگرشها و رفتارها و باورهای مذهبی و نیز تحول نیازها و انتظارات مخاطبان ، شناخت سلایق و نوع برنامه مورد انتخابی آنها و همچنین ساعات تماشای تلویزیون از سوی آنها برای برنامه ریزی در جهت برنامه های مطلوب ضرورت این تحقیق را مشخص می کند.

اهداف تحقیق :

هدف کمی تحقیق، عبارت است از دستیابی به وجود یا عدم وجود رابطه بین باورها و رفتارهای دینی بینندگان تلویزیون با کمیت تماشای برنامه ها و نوع برنامه های انتخابی و هدف آنان از تماشای برنامه ها.

اهداف جزئی شامل وجود تفاوت در خصوص متغیر مؤلفه باورهای مذهبی با توجه به متغیرهای جنس ، سن و تحصیلات و درآمد و ... مخاطبان است.

سؤالات تحقیق :

- مفهوم باورهای مذهبی چیست ؟

- مفهوم برنامه های تلویزیونی چیست ؟

- رابطه بین ساعات تماشای تلویزیون با باورهای مذهبی مخاطبان چیست‌؟

- رابطه بین نوع برنامه انتخابی با باورهای مذهبی مخاطبان چیست ؟

- رابطه بین قالب برنامه با باورهای مذهبی مخاطبان چیست ؟

- وضع موجود نظام باورهای مذهبی مردم چگونه است ؟

فرضیـات :

- به نظر می رسد بین ساعات تماشای برنامه های تلویزیون با باورهای مذهبی مخاطبان رابطه وجود دارد.

- به نظر می رسد بین باورهای دینی مخاطبان و نوع برنامه ای که انتخاب
می کنند رابطه وجود دارد.

- به نظر می رسد بین باورهای دینی مخاطبان و هدف آنان از تماشای برنامه های تلویزیون رابطه وجود دارد.

تعاریف مفهومی :

«مقدمه»

باورها به صورت طیف گسترده ای بنیان رفتار و حرکات انسانی را تشکیل می دهند، منظومه باورهای انسان که هنوز به صورت کامل شناخته نشده اند توسط " میلتون روکیج" مورد بحث و علاقه قرار گرفته و در این بین 5 دسته باور مورد شناسایی و تبیین قرار گرفته اند که از باورهای عینی و مرکزی شروع (نوع A) و تا باورهای بدون عواقب نوع(E ) ادامه دارد که بر حسب نوع از بار اهمیتی گوناگون برخوردارند، تغییر در باورهای انسان دارای فرآیند خاصی است که مشخص می شود چه میزان چالش لازم است که بتوان هر باور را در یکی از تقسیم بندی های باوری دچار تزلزل یا تغییر کرد، " به طور کمی یک باور (اعتقاد) هر جمله ساده اخباری است که می توان از آنچه فرد می گوید یا انجام می دهد آن را استنباط کرد و می توان به راحتی با عبارت " من اعقاد دارم که ... " بیان نمود.

بنابراین ، باورها ، تمام اعتقادات و آمادگی های ذهنی قبلی برای عمل هستند و هر اعتقاد دارای 3 جزء شناختی ، احساسی و رفتاری است.

باورها و ارزشها به فرهنگ کمی و جامعه مفهوم و معنی می بخشد. در واقع باورها و ارزشهای هر جامعه معرف شخصیت و هویت اجتماعی- فرهنگی افراد و حتی جوامع هستند. چرا که خصیصه انسان داشتن نظامی از باورها و ارزشها است.

مفهوم باورهای مذهبی :

باور دینی اعتقادی است که فرد یا گروهی در مورد موضوعات دینی دارا هستند به طوریکه این عقاید بر قضاوت های ارزشی یا استدلال و دلایل منطقی متکی است.

(گرامی – عبدالرحیم – جامعه شناسی ادیان – تبیان – تهران – 79)

مفهوم برنامه های تلویزیون :

تلویزیون یک ابزار مخابراتی برای ارسال و دریافت عکس های متحرک و صدا از یک فاصله دور می باشد. این لغت به تمام بخش های تلویزیون ، برنامه های تلویزیون و پخش آن اشاره می کند.

کلمه تلویزیون یک کلمه دو قسمتی است که از زبان یونانی و لاتین می آید. تل در یونانی به معنای دور در حالیکه ویزیون که از زبان لاتین ویزیو می آید به معنای دیدن یا بینایی می باشد.

منظور از برنامه های تلویزیونی تمامی برنامه هایی است که توسط گروههای دینی ، اجتماعی ، فرهنگی ، تفریحی ، ورزشی و ... در شبکه های مختلف تولید و پخش می شود.

قالب های برنامه ای :

انواع و اقسام برنامه های تولید شبکه ها که در زمینه ها و
قالب های ، فیلم و سریال ، جنگ و برنامه های شاد خبر ، گزارش و مصاحبه ، موسیقی و تصویر ، دکلمه و پیام های کوتاه ، کارتون ، تبلیغات و غیره از شبکه های مختلف تولید و پخش می شوند.

انواع برنامه :

انواع برنامه های تولیدی شبکه ها در زمینه های علمی و آموزشی ، خانوادگی ، اجتماعی و فرهنگی ، اخلاقی و فرهنگی ، اخلاقی و مذهبی ، ورزشی ، سیاسی ، اقتصادی ، تاریخی ، بهداشت و ایمنی ، هنر و ادب ، پلیسی و جنایی و غیره که از نظر نوع با هم متفاوتند.

منابع و مأخذ این فصل به ترتیب کاربرد :

1) گرامی – عبدالرحیم – جامعه شناسی ادیان – تبیان – 79

2) سعیدیان – ایما – نگاهی نو به مفهوم مخاطب – انتشارات سروش – سال بیستم – تهران

3) مولانا – حمید " چگونه تلویزیون در ایران اسلامی شد " – سروش – سال بیستم و دوم – شماره 1026

4) گرامی – عبدالرحیم – جامعه شناسی ادیان – تبیان – 79

× سوابق نظری موضوع

• o مقدمه
• o تاریخچه
• o مبانی نظری

× سوابق تجربی

× فهرست منابع و مأخذ

پیشینه نظری موضوع :

«مقدمه »

یکی از مشخصات برجسته دوران ما مقامی است که وسایل ارتباط جمعی در زندگی اجتماعی و سیاسی و فرهنگی ملل بدست آورده اند. مارشال مک لوهان معتقد است که اگر دوران فن آوری یک دوران مصنوع فکر و عمل انسان است می توان گفت که انسان هر عصر به سهم خود مصنوع فن آوری زمان خود است.

(ساروخانی- باقر "جامعه شناسی ارتباطات "تهران 71 ) انتشارات اطلاعات نقش تلویزیون در شکل دهی رفتارها و باورهای مردمی به علت جنبه های شنیداری و دیداری و حرکتی آن دارای ویژگی های خاص است و به دلیل همین ویژگی ها و تأثیرات عمیقی که این رسانه می تواند به افراد جامعه به خصوص جوانان و نوجوانان داشته باشد ، حساسیت داشتن جامعه به محتوای پیام های ارائه شده از طریق این رسانه ضرورت پیدا می کند. نتایج تجربیات که بتازگی انجام شده حاکی از آن است که تأثیر رسانه های گروهی و به خصوص تلویزیون بر مردم به منزله مسمومیتی شبیه مسمومیت مواد مخدر است و یکی از روانشناسان مدعی است که تلویزیون مانند مواد مخدر پاره ای از اختلاف ها را می پوشاند و از بروز آنها جلوگیری می کند .

(شرایر- شروان – نیروی پیام – ترجمه سروش حبیبی – تهران 71)

در بحث از آثار وسایل ارتباط جمعی از جمله تلویزیون ، دو دیدگاه افراطی و یک دیدگاه معتدل به چشم می خورد برخی مانند مک لوهان معتقدند که وسایل ارتباط جمعی دارای چنان قدرتی هستند که می توانند برای نخستین بار نسلی تازه در تاریخ انسان پدید آورند. به نظر وی تلویزیون یک وسیله ارتباطی سرد به شمار می آید که می تواند موجبات مشارکت انسانی را فراهم کند.

تاریخچه باورهای مذهبی:

دین و باورهای مذهبی یکی از اساسی ترین و مهمترین نهادهایی است که جامعه بشری به خود دیده است به طوریکه هیچگاه بشر خارج از این پدیده زیست نکرده و دامن از آن بر نکشیده.

به گفته پلوتارک اگر به صحنه گیتی نظری بیافکنیم، بسیاری از محل ، اماکن را خواهید دید که در آنجا نه آبادیست نه علم و نه دولت ، اما یکجا که خدا نباشد و باور مذهبی نمی توان پیدا نمود.

(کوزر – لوئین – جامعه شناسی معرفت : به ترجمه سعید سبزیان – نامه علوم اجتماعی 73 )

در واقع هیچ فرهنگی در گذشته یافته نمی شود که دین در آن جایی نداشته باشد و هیچ کس فکر نمی کند که در آینده نیز فرهنگی غیر از این بتواند به وجود آید . مطالعه انسان فهم و درک این نکته را برای ما ممکن می سازد که نیاز به یک نظام مشترک جهت گیری و باوری و مرجع اعتقاد دارای ریشه عمیق در شرایط زیستی انسان است.

(فرم – اریک – روانکاری و دین – به ترجمه آرسن نظریان – انتشارات مروارید – چاپ اول – 82)

به زعم یونگ " دین حالتی خاص از روح انسان است که بر طبق معنی اصلی کلمه دین و باور مذهبی به این عبارت تعریف می شود ، بعضی از عوامل مؤثر که بشر عنوان " قدرت قاهره " را به آن اطلاق می کند و آنها را به صورت ارواح ، شیاطین ، خدایان، قوانین ، صور مثالی ، کمال مطلوب و غیره تجسم می کند.

(یونگ - کارل گوستاور – روانشناسی و دین – ترجمه فواد روحانی – انتشارات علمی و فرهنگی چاپ سوم – 82)

استعمال کلمه دین و باور مذهبی ، اعتقاد به ملک معینی را در نظر ندارد . اما هر ملکی در اصل از یک طرف به احساس مستقیم کیفیت قدسی و نورانی متکی است و از طرف دیگر به ایمان یعنی وفاداری به اعتقاد و تأثیر عوامل قدسی و نورانی و تغییراتی که در وجدان انسان از آن تأثیر حاصل می شود.

به نظر فروید منشاء دین و باور مذهبی ناتوانی انسان در مقابله با نیروهای طبیعت در بیرون از خود و نیروهای غریزی درون خویش است . به نظر او دین در مراحل ابتدایی و اولیه تکامل انسان به وجود آمده یعنی زمانی که هنوز بشر از عقل و دانش کافی برخوردار نبوده و قادر به استفاده از خرد خود در مقابله با این نیروهای بیرونی و درونی نبوده است . در نتیجه به جای مقابله با‌ آنها و استفاده از خرد از "ضد انفعالات " و دیگر باورهای احساسی و عاطفی کمک گرفته و در این فراگیر چیزی را در خود پرورش می دهد که فروید آن را " توهم " می نامد .

بنابراین نتیجه می گیریم مذهب و باور مذهبی از همان ابتدای تاریخ بشر همیشه همراه و همگام انسان بوده و موجبات اعتلای روانی و تکامل و آرامش و تعالی انسان شده است.

باورهای مذهبیبرنامه های تلویزیونباورها و ارزشها

دانلود بررسی علل تمایل معلمان ابتدایی به تغییر مقطع از دورة ابتدایی به دورة متوسطه در شهرستان قوچان

بررسی علل تمایل معلمان ابتدایی به تغییر مقطع از دورة ابتدایی به دورة متوسطه در شهرستان قوچان

معلم در مکتب مقدس اسلام از پایگاه و موقعیت والایی برخوردار است به طوری که حضرت رسول اکرم (ص) فرموده است انما بعثت معلماً به همین سبب توجه به معلمان یک جامعه، یعنی توجه به مقام بشری و توجه به سرچشمه خوبی‌ها اگر عزت نفس معلمان حفظ شود عزت نفس جامعه حفظ و تأمین می‌شود

دسته بندی	خدماتی و آموزشی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	275 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	128

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فصل اول

کلیات پژوهش

مقدمه

معلم در مکتب مقدس اسلام از پایگاه و موقعیت والایی برخوردار است به طوری که حضرت رسول اکرم (ص) فرموده است انما بعثت معلماً به همین سبب توجه به معلمان یک جامعه، یعنی توجه به مقام بشری و توجه به سرچشمه خوبی‌ها , اگر عزت نفس معلمان حفظ شود عزت نفس جامعه حفظ و تأمین می‌شود.

بی‌شک نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران برای تحقق اهداف انقلاب اسلامی و تداوم آن ناگزیر است که به نظام آموزش و پرورش توجه کند و نظام آموزش و پرورش برای تحقق اهداف خود باید به تأمین و تربیت نیروی انسانی لایق و شایسته برای عصر حاضر و آتی بیندیشد. در این راه مهم‌ترین نیروی انسانی همان معلم است.

در فرآیند یاد دهی و یادگیری مهم‌ترین و موثرترین کسی که نقش‌های متعدد و سازنده بر عهده دارد معلم است. جایگاه و نقش معلمان به حدی است که صاحب نظران تعلیم و تربیت بدون وجود معلمان شایسته بازسازی و اصلاح نظام آموزش و پرورش را موفقیت‌آمیز نمی‌دانند.

امروزه کارگزاران اصلی تعلیم و تربیت معلمان‌اند زیرا آن چه دانش‌آموزان کسب می‌کنند متأثر از خصوصیات، کیفیات و شایستگی‌های علمی، فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی و معنوی معلمان است و تعامل مستمر و چهره به چهره معلم با دانش‌آموزان وی را در موقعیت ممتاز و منحصر به فردی قرار می‌دهد که هیچ انسان دیگری از چنین موهبتی برخوردار نیست که پژوهش‌های گوناگون نیز موید این امر است.

بنابراین با توجه به رسالت و نقش معلمان در رشد ابعاد وجودی کودکان، نوجوانان و جوانان و تربیت نیروی انسانی هر جامعه باید بگوییم که معلمان، نقطه آغاز هر تحول آموزشی‌اند آموزش و پرورش کلید و فاتح آینده است و معلمان فاتح عرصه تعلیم و تربیت و تمدن‌اند.

لذا توجه جدی و همه جانبه به جذب، انتخاب و تربیت معلمان شایسته، ارتقای علمی،‌ نگهداری و تکریم شخصیت آنان وظیفه مسئولان بالای کشو ر، مدیران عالی و اجرایی وزارت آموزش و پرورش و اولیای دانش‌آموزان است.

1-1 بیان مسأله

در نظام آموزش و پرورش نقش عامل نیروی انسانی بسیار مهم است و معلم از مهمترین عوامل موثر در رشد و توسعه کیفی و محتوی تعلیم و تربیت به شمار می‌آید. با توجه به افزایش روز افزون تعداد دانش‌آموزان مدرسه رو به طبع نیاز به جذب و نگهداری آموزگاران دوره ابتدایی بیشتر محسوس است.

بنابراین در نظام آموزشی ایران نیز باید به امر نگهداری و استفاده بهینه از معلمان توجه بیشتری مبذول گردد چرا که کم توجهی نسبت به این امر مهم مسائل و مشکلات عدیده‌ای را در امر آموزش به وجود می‌آورد.از این رو سرمایه‌گذاری در مورد نیروی انسانی آموزش و پرورش به ویژه معلمان در ابعاد کمی و کیفی به مساعد ساختن محیطی تربیتی و ایجاد شرایطی که معلم را به کار خود دلگرم کند امری اساسی است لذا نظام آموزش و پرورش باید با استفاده صحیح از سیستم نگهداری و ایجاد انگیزه و رغبت در معلمان و اجرای طرح‌های مناسب جهت حل مشکلات مرتبط با آن از بروز مسائل و مشکلات آموزگاران جلوگیری نماید.

علل و عوامل متعددی هستند که باعث گردیده است معلمان ابتدایی به مقاطع بالاتر انتقال یابند که این عوامل با آموزش و پرورش و بعضاً با جامعه در ارتباط هستند بدین جهت این تحقیق به دنبال پاسخ به سئوال و مسأله زیر است:

دلایل تمایل معلمان دوره ابتدایی به انتقال به مقاطع تحصیلی بالاتر چیست ؟

1-2 اهداف تحقیق

هدف اصلی:

بررسی علل تمایل معلمان دوره ابتدایی به تغییر مقطع و انتقال به مقطع بالاتر

اهداف فرعی:

1- بررسی تأثیر سطح درآمد در افزایش تمایل معلمان ابتدایی به تغییر مقطع

2- بررسی تأثیر جایگاه و منزلت اجتماعی در افزایش تمایل معلمان ابتدایی به تغییر مقطع

3- بررسی تأثیر میزان سختی کار در افزایش تمایل معلمان ابتدایی به تغییر مقطع

4- بررسی تأثیر مشکلات ناشی از تعیین محل خدمت در افزایش تمایل معلمان ابتدایی به تغییر مقطع

1-3 ضرورت و اهمیت تحقیق

تعلیمات دوره ابتدایی، مهمترین دوره نظام آموزش و پرورش رسمی کشور را تحت پوشش قرار داده و به این سبب از اولویت خاصی برخوردار است تعلیمات این دوره نخستین گامی است که در جهت آموزش افراد برای زندگی کردن برداشته می‌شود با توجه به همین نقش تعیین کنندة آموزش ابتدایی در شکل دادن به زندگی است که تقریباً کلیه کشورهای جهان آموزش ابتدایی را به مثابه یک اصل مهم و همگانی پذیرفته‌اند و آن را به عنوان زیربنا و رکن اصلی نظام آموزش و پرورش تلقی می‌کنند.

پیاژه معتقداست که بهترین طرح‌های اصلاح و بازسازی آموزش و پرورش در صورتی که معلم به تعداد کافی و با کیفیت مطلوب در اختیار نباشد با شکست مواجه خواهد شد

حتی نتایج حاصل از تحقیقات روان‌شناسی تربیتی نیز تنها از طریق آموزگاران با تجربه و علاقه‌مند به مدرسه راه می‌یابد و بار ترقی جوامع و پیشرفت و تحول روش‌های آموزشی هم به دوش معلمان سنگینی می‌کند.

از طرف دیگر می‌دانیم ساخت‌های ذهنی تشکیل شده در دوره ابتدایی شرط اصلی حیات تحصیلی آینده کودک است و تشکیل ساخت‌های ذهنی دوره بالاتر (نوجوانی) در گرو تشکیل ساخت ذهنی دوره پائین‌تر (کودکی) است و شخصیت کودک در این دوره تشکیل می‌گیرد و بسیاری از قوانین اجتماعی را فرا می‌گیرد.

از آنجا که شرط ورود به دوره های تحصیلی بالاتر گذراندن دوره ابتدایی است سرمایه گذاری برای این دوره و توجه به بهبود کمی و کیفی آن زمینه را برای توفیق دانش آموزان در دوره های تحصیلی بعد فراهم کرده و افت تحصیلی و تربیتی آنان را در این دوره کاهش می دهد .

1-4 سئوالات پژوهش

علل و عواملی متعددی هستند که باعث انتقال معلمان ابتدایی به مقاطع بالاتر می‌گردد که این عوامل از جامعه و نظام آموزش و پرورش نشأت می‌گیرند سئوالاتی که در رابطه با این پژوهش به ذهن می‌رسد به صورت زیر مطرح می‌گردند.

سئوال اصلی:

علل تمایل معلمان دوره ابتدایی به تغییر مقطع و انتقال به مقاطع بالاتر چیست؟

سئوالات فرعی:

1- آیا سطح درآمد پائین مقطع ابتدایی منجر به تمایل ترک مقطع در معلمان ابتدایی گردیده است؟

2- آیا کم اهمیت بودن جایگاه و منزلت اجتماعی مقطع ابتدایی منجر به تمایل ترک مقطع در معلمان گردیده است؟

3- آیا سختی کار بالای مقطع ابتدایی منجر به تمایل ترک مقطع ابتدایی در معلمان گردیده است؟

4- آیا مشکلات ناشی از تعیین محل خدمت مقطع ابتدایی منجر به تمایل ترک مقطع ابتدایی در معلمان گردیده است؟

1 -5 مدل تحقیق :

تحقیق حاضر از جمله تحقیقات توصیفی پیمایشی علـّی است که محقق در این پژوهش قصد دارد به تبیین علت های تمایل به تغییر مقطع معلمان ابتدایی بپردازد .

1-6 تعاریف نظری و عملیاتی واژه‌ها

تعریف دوره ابتدایی

نظری :

نخستین مرحله از مراحل تعلیم و تربیت رسمی است که همه کودکان اعم از پسر و دختر از سن 6 تا 11 سالگی را در بر می‌گیرد ( صافی ، 1378 ص79 ).

عملیاتی :

منظور کودکان 6 تا 11 ساله هستند که دوره ابتدایی در قوچان تحصیل می کنند که طول مدت دوره تحصیل آن 5 سال است .

تمایل:

نظری :

تمایل توجه مستمر فعالیت انسان به سوی جنبه‌ای از جنبه‌های زندگی است یعنی هر وقت فرصت ظهور پیدا کنند آثار خارجی خود را نشان می‌دهند.( سیف ، 1375 ، ص98 )

عملیاتی

منظور میل و رغبتی است که یک معلم دوره ابتدایی تمایل دارد دوره ابتدایی را ترک نماید و به مقطع تحصیلی متوسطه رغبت پیدا کند .

تغییر مقطع:

نظری

منظور حرکت و انتقال از یک دوره تحصیلی پائین (ابتدایی) و ارتقاء به یک دوره تحصیلی بالاتر (متوسطه) است که طول دورهای تحصیلی در ابتدایی در کشور ما 5 سال و در دوره متوسطه با احتساب پیش دانشگاهی 4 سال است.

عملیاتی

در این تحقیق درصدی از معلمان ابتدایی هستند که به دلیل اخذ مدرک تحصیلی و دیگر عوامل متقاضی انتقال به مقطع تحصیلی بالاتر هستند .

سطح در آمد

نظری

میزان حقوق و مزایایی است که یک معلم در دوره ابتدایی در طول یک ماه خدمت دریافت می‌کند که میانگین آن به طور متوسط کمتر از چهارصد هزار تومان است.

عملیاتی

منظور درآمد ماهیانه ای است که فرد در مقابل انجام کار موظفی دریافت می کند.

سختی کار

نظری :

یعنی مقدار رنج و ناراحتی که فرد در حین انجام وظیفه متحمل می شود .

عملیاتی:

منظور کارکردن با قشری از کودکانی است که از محیط خانواده بدون زمینه قبلی تحصیلی و آموزشی پا به دبستان می‌گذارند که معلمان مجبورند وقت و انرژی بیشتری را به منظور دریافت مطالب درسی صرف کنند و در نهایت تحت فشارهای جسمانی و روحی قرار می‌گیرند.

محل خدمت

نظری

محلی است که معلم آنجا را برای تدریس برای مدت یکسال انتخاب می‌کند

عملیاتی : منظور محلی است که یک معلم آنجا را برحسب امتیاز و شرایط به مدت یک سال تحصیلی برای تدریس انتخاب می کند .

فصل دوم

مطالعات نظری

2- 1 ادبیات تحقیق

مقدمه

در جوامع کنونی معلم به عنوان یکی از عناصر اصلی نظام آموزش و پرورش که تعلیم و تربیت کودکان را به عهده دارد، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. امروزه اکثر کشورهای پیشرفته دنیا بیشترین سرمایه‌گذاری را در نظام آموزش و پرورش انجام می‌دهند در این راستا سعی و اهتمام رؤسای نظام آموزش و پرورش کشورهای توسعه یافته در این است که معلمان مجرب، متخصص، لایق و شایسته را بکار گیرند با توجه به اهمیت حرفه معلمی در اکثر کشورهای دنیا بخصوص کشورهای اروپایی و چین و ژاپن معلمان از احترام کافی برخوردارند و عموم مردم این کشورها به معلمان بسیار ارج می‌نهند. هم چنین با توجه به این که در این کشورها معلمان از حقوق و مزایای عالی بهره‌مندند لذا بیشتر نیروهای متخصص تمایل دارند تا در این نهاد به کار اشتغال یابند و همین امر باعث گردیده است که امروزه این کشورها از نظر علمی پیشرفت شایانی داشته باشند.

ژان پیازه می‌گوید: زیباترین طرح اصلاح و بازسازی آموزش و پرورش در صورتی که معلم به تعداد کافی و با کیفیت مطلوب در اختیار نباشد با شکست رو به رو خواهد شد.

در آموزش و پرورش به هیچ تحول علمی یا نوآوری مطلوب نمی‌توان دست یافت مگر این که پیشاپیش در شیوه‌های کاری معلمان به عنوان کارگزاران واقعی، تغییرات مناسب بوجود آید رمز سعادت و بالندگی نظام‌های تعلیم و تربیت را باید در سلامت، رشد و بالندگی معلم جستجو کرد.

امروزه کارگزاران اصلی تعلیم و تربیت معلمان‌اند زیرا آن چه دانش‌آموزان کسب می‌کنند متأثر از خصوصیات ـ کیفیات و شایستگی‌های علمی، فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی معلمان است و تعامل مستمر و چهره به چهره معلم با دانش‌آموزان وی را در موقعیت ممتازی قرار می‌دهد که هیچ انسان دیگری از چنین موهبتی برخوردار نیست (صافی ، 1378، ص 28).

تعریف آموزش و پرورش

در فرهنگ کشور ما از زمان‌های بسیار قدیم اصطلاح تعلیم و تربیت را به کار می‌برده‌اند که بعدها آن را به آموزش و پرورش ترجمه کرده‌اند. در گذشته تصور بر این بود که یک معلم دو نوع وظیفه در قبال دانش‌آموز خود دارد. یکی آموزش مفاهیم علمی و دستاوردهای تکنولوژی و دیگری پرورش اجتماعی و مذهبی یعنی تقویت نیروهای اخلاقی و ویژگی‌های نیک انسانی (شریعتمداری، ، 1369، ص 25).

اما مطالعه دقیق انسان و رفتار و کردار او مؤید این است که تجزبه انسان به دو جنبه متفاوت بدن و روان درست نیست، بلکه هر رفتاری از کل وجود او سر می‌زند به طور کلی تربیت به معنای وسیعش یعنی کمک به پیدایش تغییرات مطلوب در افراد (نقیب‌زاده، ، 1368، ص 12).

تربیت در لغت به معنی نشو و نما دادن، زیاد کردن، بر کشیدن و مرغوب یا قیمتی ساختن است. در این معنی تربیت از حد افراط و تفریط بیرون آوردن و به حد اعتدال سوق دادن است. تعلیم نیز چنانچه صحیح صورت پذیرد نوعی تربیت است. زیرا به پرورش استعدادهای بالقوه آدمی کمک می‌کند و آدمی از لحاظ فرهنگی ، اجتماعی و اعتقادی محصول تعلیم یا نفوذ بزرگسالان است (شکوهی ،1369 ، ص2 )

آموزش و پرورش فرایندی است که به وسیله آن جامعه می‌کوشد تا دستاوردها و آرمان‌های خود را برای زندگی بهتر به کودکان خود منتقل کند، فرآیند آموزش و پرورش از لحظه تولد آغاز می‌شود زیرا از همان روزهاست که پدران و مادران می‌خواهند رفتارهایی مطابق با فرهنگ خود را به کودکان یاد دهند و می‌کوشند تا آن گونه نگرش‌ها، ارزش‌ها، مهارت‌ها و معرفتی را در کودکان بوجود آورند که تعیین کننده روند عملیات حاکم در رفتار آنان در تمامی دوران زندگی باشد

(تقی‌پور ظهیر، 1368، ص 25).

ساختار آموزش و پرورش

در نظام‌های آموزشی معمولاً سه سطح آموزش ابتدایی، آموزش متوسطه و آموزش عالی طراحی شده است در سطح آموزش ابتدایی، در اهداف برنامه‌ها، عمدتاً انتقال اطلاعات عمومی به دانش‌آموزان و پرورش قوای روحی و جسمی آنان مورد نظر است.

در سطح آموزش‌های متوسطه در حقیقت بعنوان مرحله بینایی تکمیل و گسترش آموزش‌های مقدماتی و ایجاد پایه‌های لازم برای آموزش‌های تخصصی در نظر گرفته می‌شود و در مرحله سوم یعنی سطح آموزش عالی عموماً جنبه‌های تخصصی در رشته‌های مختلف علمی و فنی، به مثابه آماج نهایی مورد توجه می‌باشد.

رژیم گذشته از اوایل دهه 1340 درصدد ایجاد تغییراتی در نظام آموزش و پرورش کشور بر می‌آید و طرحها و برنامه‌ریزی‌های جدیدی در عرصه آموزشی تدوین و به مورد اجرا می‌گذارد در اوایل دهه 1340 نظام آموزش و پرورش کشور به مدت 12 سال و به شرح زیر تقسیم‌بندی شده بود.

1- آموزش ابتدایی (تعلیمات عمومی) 6 سال.

2- آموزش متوسطه نظری و آموزش فنی و حرفه‌ای (سیکل اول) 3 سال.

3- آموزش متوسطه نظری و آموزش فنی و حرفه‌ای (سیکل دوم) 3 سال.

اما از سال 1347 ساختار نظام آموزش و پرورش کشور به شرح زیر تغییر یافت ..

1- آموزش ابتدایی 5 سال

2- آموزش راهنمایی تحصیلی 3 سال

3- آموزش متوسطه نظری و آموزش فنی و حرفه‌ای 4 سال

و از سال 1371 دوره متوسطه نظام آموزش و پرورش به صورت نظام ترمی و واحدی به سه سال تبدیل شد که سال آخر بنام پیش دانشگاهی مشغول تحصیل می‌شوند. (صافی، 1378، ص 69).

تاریخچه آموزش ابتدایی در ایران

در نظام آموزش و پرورش، آموزش ابتدایی به عنوان زیر بنا و رکن اصلی آموزش و پرورش کشور محسوب می‌شود. دوره ابتدایی یکی از دوره‌های مهم تحصیلی است که در رشد تربیت و تکوین آن تأثیر به سزایی دارد. این دوره را دورة تأدیب خلاقیت و بروز استعدادهای عمومی و کودکی سوم نامیده‌اند که گروه سنی 10-6 سالگی را شامل می‌شود. این سطح از آموزش به نام‌های تعلیمات ابتدایی , تعلمیات اجباری، آموزش همگانی و عمومی خوانده می‌شود. آموزش ابتدایی در ایران قبل از تأسیس مدارس به سبک جدید معمولاً در مکتب خانه‌ها صورت می‌گرفت در قانون اساسی معارف مصوب آبان ماه 1290 شمسی آموزش ابتدایی به عنوان اولین دوره تحصیلی ذکر گردیده و مدت آن نیز 6 سال تعیین شده است در قانون تعلیمات اجباری مصوب مرداد ماه 1322 شمسی توجه به دوره ابتدایی از نظر برنامه‌ریزی آموزشی و درسی، تربیت و تأمین معلمان مورد نیاز و... مورد تأکید قرار گرفته و تعلیمات ابتدایی، دوره‌های عمومی، اجباری و مجانی اعلام شده است در سال 1345 شمسی با تغییر ساختار آموزش و پرورش، دوره ابتدایی از 6 سال به 5 سال تقلیل یافته و به عنوان مرحله اول تعلیمات عمومی مطرح شده است هم اکنون کودکانی که 6 سال تمام دارند طبق مقررات مصوب دوره ابتدایی ثبت نام نموده و به مدت 5 سال این دوره را می‌گذرانند که تا سال 1376 در پایه پنجم امتحانات بصورت نهایی برگزار می‌شد و به قبول شدگان گواهینامه پایان تحصیلات ابتدایی اعطا می‌گردید ولی از سال 1376 به بعد امتحانات نهایی در مقطع ابتدایی حذف گردید و در حال حاضر امتحانات بصورت داخلی برگزار می گردد و به قبول شدگان به جای گواهی نامه پایان تحصیلات ابتدایی ، کارنامه عکس دار اعطا می گردد . (صافی، همان منبع، ص 78).

اهمیت و ضرورت دورة ابتدایی

دوره ابتدایی، در رشد مفاهیم و معانی اموری که کودک در زندگی روزمره با آنها مواجه است، نقش مهمی بر عهده دارد. این دوره تداوم بخش تکوین شناختی، زیستی و اجتماعی کودک است که درخانواده پی‌ریزی شده است. همچنین دوره‌ای است که در آن فرصت و موقعیت مناسبی برای تحصیل، تربیت و یادگیری شیوه ارتباط صحیح با دیگران برای کودک فراهم می‌گردد و استعدادهای هر کودک بتدریج شکوفا می‌شود.

با توسعه فرهنگ و تمدن بشرو نیاز انسان به خواندن، نوشتن و حساب کردن و غیره بتدریج بر تعمیم آموزش همگانی و بهره‌گیری از تعلیمات اجباری تأکید شده است. به گونه‌ای که در اعلامیه حقوق بشر آمده است:

هر کس حق دارد از آموزش و پرورش بهره‌مند شود. آموزش و پرورش لااقل تا حدودی که مربوط به تعلیمات ابتدایی و اساسی است باید رایگان باشد. همچنین آموزش و پرورش اجباری است. آموزش حرفه‌ای باید عمومیت پیدا کند و آموزش عالی باید با شرایط مساوی و کامل در دسترس قرار گیرد تا همه بنا بر استعداد خود از آن بهره‌مند شوند.

در ایران تصمیم ایجاد آموزش همگانی و توجه به آموزش ابتدایی ضرورت دارد؛ زیرا:

در قانون اساسی معارف، قانون تعلیمات اجباری و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر عمومی بودن، اجباری و رایگان شدن این دوره تأکید شده است و فراهم کردن شرایط تحصیل در این دوره از وظایف دولت بر شمرده شده است.

از آنجا که گسترش دوره پیش دبستانی (آمادگی) به دلایلی هم اکنون مقدور نیست و اکثر کودکان قبل از دوره دبستان تحت تعلیم و تربیت والدین قرار دارند؛ باید کودکان سنین شش تا ده سال نه تنها از آموزش و پرورش ابتدایی برخوردار شوند بلکه ضعف‌ها و نارسایی‌های تربیتی ناشی از شرایط نامساعد خانوده، نیز باید در این دوره جبران شود.

از آنجا که شرط ورود به دوره‌های تحصیلی بعدی گذراندن دوره ابتدایی است، سرمایه‌گذاری برای این دوره و توجه به بهبود کمی و کیفی، آن زمینه را برای توفیق دانش‌آموزان در دوره های تحصیلی بعد فراهم کرده و افت تحصیلی و تربیتی آنان را در این دوره کاهش می‌دهد.

گسترش دوره ابتدایی در شهر و روستا موجب می‌شود که همه کودکان واجب‌التعلیم بتوانند در این دوره تحصیل کنند تا بدین وسیله به تدریج بی‌سوادی در ایران ریشه کن شود دورة ابتدایی امکان می‌دهد تا اغلب ناتواییهای یادگیری به شکل مشکلاتی در خواندن، نوشتن و حساب کردن ظاهر شود. این نوع مشکلات معمولاً قبل از ورود به مدرسه شناخته نمی‌شود.(صافی،همان منبع،ص49 )

در بحث از مفهوم تربیت یا آموزش و پرورش طبعاً مسئله انسان مطرح می‌شود زیرا در هر جایی که افراد بشر زندگی کرده‌اند مسئله تربیت مطرح شده است به عبارت دیگر زندگی و تربیت برای انسان در مفهوم لازم و ملزوم بوده‌اند که بدون یکی دیگری امکان ندارد انسان تا وقتی زنده است به ترتیب نیاز دارد و او را تربیت می‌کنند یا بتواند زندگی کند.

کانت می‌گوید: «آدمی موجودی اخلاقی نیست، فقط وقتی تحت تعلیم قرار می‌گیرد موجودی اخلاقی می‌شود» (نقیب‌زاده، 1368، ص 36).

دکتر هوشیار می‌نویسد: «تأثیر عمیق تربیت در سرنوشت افراد و اقوام و در دگرگون ساختن چهره بشریت ملی قرون و اعصار همواره آشکار بوده است». (هوشیار، 1370، ص 61).

نوزاد آدمی موجودی بسیار ناتوان است زیرا نمی‌داند برای رفع نیازهای خویش از اندام‌های خود استفاده کند و تقریباً همه استعدادهای بیشمارش بالقوه است نه بالفعل، به طوری که تربیتش از جهات مختلف جسمی عقلی و عاطفی نه فقط ممکن، بلکه ضروری است. براستی، آدمی نه تنها تربیت پذیر است، بلکه تنها مخلوقی است که به تعلیم و تربیت نیازمند است تا آنجا که اگر از برکات آن محروم بماند فرصتی قیمتی و چیزی ارزنده را برای همیشه از دست داده است کار این انسان در تمام دوران زندگیش بستگی به نوع و کیفیت تعلیم و تربیتی دارد که در دوران کودکی و نوجوانی دریافت داشته است.

فیوضات می‌گوید: «بین رشد اقتصادی و توسعه آموزش و پرورش رابطه مستقیمی وجود دارد همچنین آموزش و پرورش برای تحرک و ارتقای اجتماعی و بهره‌برداری از امتیازات اجتماعی و اقتصادی لازم است کسانی که از آموزش کافی بهره‌مند شده‌اند نسبت به کسانی که از چنین آموزشی بی‌بهره‌اند، جلوترند» (فیوضات، ، 1374، ص 22).

با توجه به آنچه در مورد اهمیت و ضرورت تعلیم و تربیت بیان شد می‌توان گفت آموزش و پرورش نوعی سرمایه‌گذاری است و تخصیص منابع بیشتر به این بخش موجب تسریع رشد اقتصادی می‌گردد که می توان از عوامل مؤثر در رشد اقتصادی از استفاده بهینه از نیروی کار، سرمایه و تجهیزات فیزیکی و مادی نام برد .

حال با توجه به این که می‌دانیم دوره ابتدایی پایه و اساس آموزش و پرورش است و شخصیت کودک در این دوره شکل می‌گیرد و به زعم صاحب‌نظران علم اقتصاد، سرمایه‌گذاری در این دوره را بهترین سرمایه‌گذاری می‌دانند می‌طلبد معلمانی زبده و با تجربه و کارآمد در این دوره بکار گرفته شوند و نیازهای مادی و معنوی آنها را در حد زندگی مطلوب تأمین کنند تا به جز آموزش و پرورش بچه‌ها به چیز دیگری فکر نکنند و با استفاده از تکنولوژی پیشرفته و تجهیزات آموزشی ـ آموزشی اثربخش و مفید ارائه دهند در غیر این صورت اگر توجه کافی به این دوره نشود و نتوانند نیروی انسانی ماهر و با تجربه در این حوزه جذب و نگهداری نمایند اهداف مورد نظر محقق نخواهد شد چرا که نیروهای با تجربه و سوابق بالا از این مقطع به دلیل عدم تأمین نیازهای معیشتی، منزلت اجتماعی، فقدان اضافه کاری ، سختی کار و عدم رشد و توسعه در رشته شغلی خود ناگزیرند از این مقطع به مقطع متوسطه کوچ کنند تا شاید بتوانند موجبات نیازهای معشیتی و منزلتی خویش را فراهم نمایند و کسب اعتبار و ارزش نمایند.

ویژگی‌های دوره ابتدایی

دوره سوم کودکی از حدود شش سالگی تا یازده سالگی است. دراین دوره شخصیت کودک سازمان یافته‌تر و پیچیده‌تر می‌شود و از نظر جسمی و تواناییهای ذهنی و اجتماعی تغییرات مهمی در او به وجود می‌آید، از این رو شناخت کودکان دبستانی برای برنامه‌ریزان و مدیران و معلمان دوره ابتدایی ضرورت دارد.

در گزارش اهداف، ویژگیها و اصول آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی اهم ویژگی بدنی و ذهنی کودکان هفت تا ده ساله به شرح ذیل آمده است:

الف) ویژگیهای بدنی

- هماهنگی چشم و دست کامل می‌شود.

- یادگیری مهارتهای حرکتی، دقیقتر، سریعتر و پیچیده‌تر می‌شود.

- ماهیچه‌های کوچک، کاملاً رشد می‌کنند.

- سرعت رشد دختران در این دوره از پسران بیشتر می‌شود.

- در پایان این دوره، علائم بلوغ (صفات ثانویه) در دختران بتدریج ظاهر می‌شود.

- در کاربرد صحیح و سریع اندامهای حسی و حرکتی مهارت کافی کسب کرده است.

- رشد جسمی کودک بخصوص از نظر تکامل مراکز عصبی، به جایی رسیده است که می‌تواند به تحریکات رسیده از خارج، پاسخ‌های کاملاً اختصاصی بدهد.

ب) ویژگی‌های ذهنی و تحول روانی

- تقلید در این دوره آگاهانه انجام می‌گیرد.

- خودمیان بینی یا خودمداری کودک تعدیل می‌شود.

- بزرگسالانی را که از نظر او ارزشمند و مورد احترامند الگو قرار می‌دهد.

- احساس مالکیت در او قوی می‌شود.

- از تخیل به واقعیت نزدیک می‌شود.

- قدرت تشخیص میان خوب و بد در اوظاهر می‌شود.

- کم کم آرامش و ثبات عاطفی پیدا می‌کند.

- دارای ابتکار عمل و سلیقه شخصی می‌شود.

- قواعد را درک می‌کند و رعایت قاعده در کارها را لازم می‌داند.

- به مرحله تفکر محسوس می‌رسد.

- قدرت درک علت امور طبیعی را بتدریج پیدا می‌کند.

- در این دوره کودک دارای حافظه نیرومندی است.

- به حرف زدن علاقه فراوان دارد.

- به رفاقت با کودکان دیگر و همسالان علاقه‌مند است.

- قبل از اجرای هر کار قادر است طرح و نقشه آن را بریزد.

- به یادگیری علاقه زیاد دارد.

- قدرت درک مشکلات پیرامون خود را پیدا می‌کند.

- کنجکاوی کودک جهت دار و هدفمند می‌شود.

با توجه به ویژگیهای کودکان در دوره دبستان تعلیم مفاهیم اساسی، تربیت اخلاقی و اجتماعی و جسمانی او ضرورت دارد.(صافی، همان منبع ، ص 42)

علل تمایل معلمان ابتدایی به تغییر مقطعمعلمانآموزش و پرورشاهمیت و ضرورت دورة ابتدایی

دانلود بررسی رابطه ی بین عناصر سبکهای عشق ( صمیمیت ، شهوت ، تعهد ) و رضایت زناشویی

بررسی رابطه ی بین عناصر سبکهای عشق ( صمیمیت ، شهوت ، تعهد ) و رضایت زناشویی

پژوهش حاضر به بررسی رابطه ی بین عناصر سبکهای عشق ( صمیمیت ، شهوت ، تعهد ) و رضایت زناشویی می پردازد هدف از این پژوهش ، شناخت سه عامل مهم و مؤثر بر رضایتمندی زناشویی است که شناخت هر یک به بهبود زندگی های زوجین و نهایتاً کاهش نرخ طلاق منجر می شود ، بود برای رسیدن به این هدفها ، 41 زن متأهل خانه دار ( 45 ـ 30 ) ساله ساکن شهر تهران به عنوان نمونه ی

دسته بندی	علوم اجتماعی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	215 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	120

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

چکیده :

پژوهش حاضر به بررسی رابطه ی بین عناصر سبکهای عشق ( صمیمیت ، شهوت ، تعهد ) و رضایت زناشویی می پردازد . هدف از این پژوهش ، شناخت سه عامل مهم و مؤثر بر رضایتمندی زناشویی است که شناخت هر یک به بهبود زندگی های زوجین و نهایتاً کاهش نرخ طلاق منجر می شود ، بود . برای رسیدن به این هدفها ، 41 زن متأهل خانه دار ( 45 ـ 30 ) ساله ساکن شهر تهران به عنوان نمونه ی تصادفی برگزیده شدند . همه ی آزمودنیها به دو پرسشنامه ی سبکهای عشق ( استرنبرگ ) و رضایت زناشویی ( ENRICH ) پاسخ دادند .

پس از بررسی های آماری بر روی سه فرضیه پژوهش ، از طریق ضریب همبستگی پیرسون ، نتایج نشان داد . که بین عنصر صمیمیت سبکهای عشق و رضایت از زندگی زناشویی همبستگی معنا داری ، در سطح 96 /0 = r که نمایانگر همبستگی خیلی بالا و کامل است ، وجود داشت . و این در حالی بود که بین عناصر شهوت سبکهای عشق در رضایت از زندگی زناشویی همبستگی منفی معنا دار در سطح 39 /0 ـ = r بدست آمد . و همچنین بین عنصر تعهد سبکهای عشق و رضایت از زندگی زناشویی همبستگی منفی معنادار در سطح 74 /0 ـ = r بدست آمد .

فصل اول

مقدمه

1 ـ مقدمه

2 ـ ضرورت و اهمیت پژوهش

3 ـ اهداف پژوهش

4 ـ بیان مسئله

5 ـ فرضیه ها

6 ـ تعریف واژه ها

مقدمه

در گذشته ، هر گونه ارتباط بین عشق و ازدواج امری بدون معنا و غیرمعمول بود . پدر و مادر ، دختری را برمبنای مبانی و ملاکهای کاملاً عینی و مشهود چون ثروت و دارایی و تمول و نظایر آن انتخاب می نمودند . هر طبقه اجتماعی ملاکهای فرعی خاص خود را نیز در نظر می گرفتند ، مثلاً نجبا و اشراف زادگان ؛ اصالت و اشراف زادگی ، کشاورزان ؛ تنومندی و نیروی کار در مزرعه را مهم تلقی می نمودند. دخترهای جوان ، درباره ی مردی که قرار بود شوهر آنها گردد ، تقریباً هیچ اطلاعی نداشتند . در جوامع سنتی و متعصب ، عروس و داماد تا لحظه ی زفاف ، کمترین شناخت لازم را نیز یکدیگر نداشتند و گاه تا آن هنگام حتی یکدیگر را ندیده بودند . زنان در اثر تعلیم و تربیت خاص آن زمان ، بیشتر از طریق بدنیا آوردن بچه های زیاد و انجام وظایف خانه داری و کدبانویی ، امید به خوشبختی داشتند . عشق در روح و روان آنها ، تنها رویا و گاه فقط یک شوخی بود . به علاوه ، لذت جنسی و ارگاسم برای زن نجیب و محترم ، امری شرم آور و گستاخ نآبانه بود . در قرون وسطی ، انجام تکالیف ساده زناشویی را معادل عشق متین و موقری دانستند که تا جنگ جهانی ارزیابی هایی مورد قبول اکثر نخبگان و دانشمندان نیز بود ، به گونه ای که جنین اظهار می شد که زن خود فرد نمی بایست محبوب عشق فرد دیگری باشد . ( اوحدی ، 1382 ) .

امروزه ، از نظر علمی و عملی ثابت شده است که وجود دوره ی نامزدی قبل از ازدواج ، در ثبات و تفاهم پس از آن ، بسیار و لازم و ضروری می باشد . آشنایی و عشق قبل از ازدواج ، اگر با دلایل عقلانی و قضاوت ها و بینش های منطقی همراه گردد ، احتمال به اوج رسیدن تفاهم و عشق پس از ازدواج و نهایتاً رضایت را افزایش خواهد داد . تعصبات کور و محدودیت های غیرمنطقی در مورد روابط دختر و پسرها قبل از نامزدی و ازدواج جز بالا بردن ریسک و احتمال شکست عاطفی زوجین و بروز اختلالات روانی همراه و متعاقب ، ثمر دیگری نخواهد داشت ، زیرا شناخت های بنیان های شخصیتی و خصوصیات روانی انسان ها ، آسان نبوده و غالباً به تدریج صورت می پذیرد . و نیز به دلیل تفاوت اصلی ساختار روانی مردان و زنان ، روابط منطقی و عاطفی بین آنها ـ به شرطی که هرج و مرج و بی بندوباری جنسی نینجامد ـ باعث تجربه ی بهتر و کامل تر مردان و زنان در کسب شناخت و بینش به اصول روان شناسی و نیازهای روحی ـ روانی یکدیگر و بدین ترتیب ، نیل به تفاهم و هماهنگی بیشتر در ازدواج آن ها با جنس مقابل خواهد شد . ( همان منبع )

در نظام و فرهنگ الهی ، هدف اصلی از ازدواج رسیدن به آرامش روان و آسایش خاطر ، پیمودن طریق رشد ، نیل به کمال انسانی و تقرب به ذات حق است . تردیدی نیست که از تنهایی به درآمدن ، همسر و همراه شدن ، خانواده ی مستقل تشکیل دادن ، ارضای کششهای نفسانی و فرزندآوری از نتایج قهری ازواج و بالطبع از مهم ترین عوامل مؤثر در آرامش فکر و جان و احساس رضایتمندی درونی است . در واقع والاترین هدف ازدواج ، به عنوان یک نیاز ، برخوردارشدن از آرامش روان و آسودگی خاطری است که خود لازمه ی اعتلای وجود ، شکفتن همه ی قابلیت ها ، همگانی و همراهی در مسیر رشد و کمال است و سایر اندیشه های دیگر فروعی بر این اصل می باشد . ( افروز ، 1378 )

از آنجایی که عشق یکی از مهم ترین عامل آرامش زوجین است . این آرزوی مشترک بین همه ی زن و شوهرها است که با یکدیگر دوست و برای سراسر عمر یارو یاور هم باشند . بررسی زندگی های زناشویی بادوام و توأم باکامیابی نشان می دهد که تنها مولفه ای که به زوجها کمک می کند روزهای سخت و دشوار را پشت سر بگذارند و از لذت خوب برخوردار شوند دوستی و مودت و عشق بین آنهاست .

( کوآن و کیندر ، 1381 )

ضرورت و اهمیت پژوهش :

انسان ، اصالتاً موجودی است اجتماعی و نخستین بستر فعلیت یافتن این ویژگی برترین مخلوق الهی به طور قطع کانون مقدس خانواده است . خانواده ؛ اولین و مهم ترین نهاد اجتماعی در تاریخ فرهنگ و تمدن انسانی است . در فرهنگ اسلامی ، خانواده به مثابه ی دژی استوار و نهادی مقدس ، بیشترین مسئولیت را در رشد و تحول ، تربیت و تعالی و سعادت وجود انسان برعهده دارد . خانواده کانونی است که در آن ارزشهای اخلاقی ، باورهای دینی و معیارهای اجتماعی از نسلی به نسلی دیگر انتقال می یابد و زمینه ی رشد عاطفی و تربیت اخلاقی و اجتماعی اعضای خانواده فراهم می گردد . خانواده در انتقال فرهنگ و پاسداری از ارزشهای فرهنگی جامعه نیز اساسی ترین نقش را عهده دار است . خانواده با پیمان ازدواج و پیوند همسری زن و مردی هوشمند و آگاه و برخوردار از بلوغ فکری و قابلیتهای اجتماعی پایه گذاری می شود و این زوج ستون اصل حیاتی ترین نهاد اجتماعی ، یعنی ًً خانواده ًً را تشکیل می دهند . بنابراین سلامت و سعادت جامعه به سلامت و پوپایی نظام خانواده وابسته است و بنابراین سلامت و تعادل نظام خانواده نیز به کیفیت روابط بین زن و شوهر و والدین و فرزند بستگی دارد . ( افروز ، 1378 )

هر قدر روابط بین همسران بهتر، سالمتر و پر جاذبه تر باشد ، زندگی شیرین تر و باصفاتر می گردد و فرزندان با نشاط و موفقی تربیت می شوند . بدین ترتیب خانواده های لجام گسیخته و متزلزل جامعة متزلزل را پدید می آورند که در آن نشانی از خانواده های سالم یافت نشود ، میزان طلاق روز به روز بالا برود و ازدواجهای مطلوب و برنامه ریزی شد کمتر صورت می گیرد ، به زودی متلاشی خواهد شد و به طور کلی اساس کجرویهای اجتماعی را باید در آن جست و جو کرد . ( همان منبع )

بنابراین اینگونه می نماید که هر چه زن و شوهر دارای روابط صمیمانه باشند ، سه عنصر عشق یعنی تعهد ، صمیمت و شهوت در آنها فعالتر خواهد بود . عشق کامل ، عشقی است که رابطه ای ایده آل شامل شهوت ، تعهد و صمیمت باشد . نهایتاً این عشق کامل باعث بالا رفتن میزان رضایتمندی زناشویی می شود در واقع با توجه، به مسائل مطروح ، اهمیت و ضرورت این پژوهش به این برمی گردد که اگر جزء کوچک جامعه و یکی از مهمترین ارکان جامعه سعادت و آرامش حاکم باشد ، جامعه بزرگ نیز سعادتمند خواهد گشت . خانواده ایی که در آن احساس رضایت از زندگی حاکم است در فرآیند فرزند پروری موفق تر و نهایتاً افرادی تحویل جامعه خواهند داد که به سود خود و جامعه گام بردارند. این احساس رضایت نیز برای خود زن و شوهر آرامش عاطفی و روانی را به همراه خواهد داشت که سلامت تک تک افراد بسیار مهم تلقی می شود .

اهداف پژوهش :

اهداف این پژوهش بررسی ارتباط بین عناصر سبکهای عشق و رضایت زناشویی می باشد که به شرح زیر است :

1 ) بررسی ارتباط عنصر عشق سبکهای عشق و رضایت زناشویی در زنان خانه دار 45 ـ 30 ساله ی شهر تهران .

2 ) بررسی ارتباط عنصر شهوت سبکهای عشق و رضایت زناشویی در زنان خانه دار 45 ـ 30 ساله ی شهر تهران .

3 ) بررسی ارتباط عنصر صمیمیت سبکهای عشق و رضایت زناشویی در زنان خانه دار 45 ـ 30 ساله ی شهر تهران .

بیان مسئله :

عشق و محبت عامل پیوند دهنده ی زن و شوهر و موجب حفظ ثبات آنها می شود . از آن گذشته ، عشق و محبت از کیفیتی برخوردار است که می تواند بسیاری از تنشهای میان زوجها را محو کرده ، برخود محوریها سرپوش بگذارد . البته عشق تنها برای تداوم مناسب زناشویی و احساس رضایتمندی کافی نیست . حفظ پیوند ازدواج مستلزم وجود عوامل دیگری نیز هست که اگر وجود نداشته باشند ، زن و شوهر باید آن را در زندگی زناشویی خود بوجود آورند . عوامل پاسدار روابط زناشویی عبارتند از تعهد ، وفاداری ، صمیمیت ، روابط جنسی ، اعتماد ، تقرب و صمیمیت ، ایمنی پیوندهای عشق و محبت را حراست می کنند . عشق به خودی خود مشکلات را حل نمی کند . اما ، انگیزه ی قدرتمندی برای غلبه بر آنها فراهم می سازد . ( کوآن و کیندر ، 1381 )

آمار سرسام آور طلاق نشان دهنده ی این نیست که مردم امروزی هیچ علاقه ای به ازدواج ندارند ، بلکه این آمار نشان می دهد که توقع بیشتری نسبت به گذشته از زندگی مشترک دارند . زنها و مردها به یک اندازه از زندگی ناراضی هستند زیرا توقعات آنها از ازدواج نسبت به قبل افزایش یافته است ، ما به زندگی سرشار از عشق و علاقه نیاز داریم ما به محبتی دائمی از یک فرد کاملاً استثنایی و منحصر به فرد نیاز داریم . ( همان منبع )

بنابراین ، نیاز به مطالعات علمی در باب عشق و رضایت زناشویی بسیار مهم می نماید . لذا محقق سئوال تصمیم بر آن گرفته تا به بررسی سئوال اصلی پژوهش یعنی آیا بین رضایتمندی زناشویی و سبکهای عشق در زنان متأهل خانه دار 30 تا 40 ساله شهر تهران رابطه وجود دارد بپردازد .

فرضیه ها :

1 ـ بین عنصر صمیمیت سبکهای عشق و رضایت زناشویی زنان متأهل خانه دار 45 ـ 30 ساله ی شهر تهران رابطه وجود دارد .

2 ـ بین عنصر شهوت سبکهای عشق و رضایت زناشویی زنان متأهل خانه دار 45 ـ 30 ساله ی شهر تهران رابطه وجود دارد .

3 ـ بین عنصر تعهد سبکهای عشق و رضایت زناشویی زنان متأهل خانه دار 45 ـ 30 ساله ی شهر تهران رابطه وجود دارد .

تعریف واژه ها

تعاریف مفهومی

تعریف سبکهای عشق :

روابط صمیمانه سه عنصر فعال دارد : تعهد 1 ، صمیمیت 2 و شهوت 3 . وجود یا عدم وجود هر یک از این عناصر است که ماهیت روابط صمیمانه را معین می کند . حال به توصیف سبکهای مختلف عشق می پردازیم :

علاقمندی که مستلزم صمیمیت است اما تعهد یا شهوت در آن وجود ندارد .

دلباختگی 1 عاشق شدن در اولین نگاه است . در دلباختگی شهوت وجود دارد ولی این رابطه آنقدر عمیق نمی شود که درآن تعهد و صمیمیت ایجاد شود .

عشق تهی2 بدون صمیمیت و شهوت است . عشق تهی در روابط کسل کننده ایی وجود دارد که زوجین بی حوصله یا صرفاً به علت نداشتن اعتقاد به طلاق در کنار هم می مانند .

عشق خیالی 3 که ترکیبی است از میل جنسی و صمیمیت ، رابطه ایی عمیق بدون تعهد است .

عشق ابلهانه4 ، عشق هالیودی است . زن و مرد دیوانه وار عاشق همدیگر می شوند ، بدون شناخت واقعی از یکدیگر ازداوج می کنند .

عشق رفاقتی 5 ، صمیمیت و محبت توام با تعهد بدون شهوت است . این عشق رابطه ای دوستانه و طولانی مدت است . عشق رفاقتی ، عشق افلاطونی یا زناشویی صمیمانه بدون میل جنسی است .

عشق کامل 6 رابطه ایی ایده آل شامل شهوت ، تعهد و صمیمیت است . ( کلینکر، 1383 )

تعریف رضایت زناشویی :

احساسات عینی از خوشنودی ، رضایت و لذت تجربه شده توسط زن و شوهر هنگامیکه همه جنبه های ازدواج آنها را در نظر می گیرند . ( هاکنیز ، 1986 ، به نقل از اولسون 1989 )

تعریف ازدواج :

در قانون ، ازواج یک قرارداد تلقی می شود :« اتحاد داوطلبانه یک مرد و زن برای تمام عمر» . ( پورافکاری ، 1373 )

تعریف عشق :

تعریف عشق به صورت دقیق بسیار مشکل است . رادو[1]عشق را واکنش هیجانی مستمر نسبت به یک منبع لذت معلوم تعریف کرده است .

( پورافکاری ، 1373 )

تعریف شهوت [2] :

در نظریه فرویدی به مجموعه غرایز نگاهدارنده زندگی گفته می شود . ولی در پژوهش حاضر ، به احساسی که به طور اختصاص از آلت تناسلی بر می خیزد یا به طور کلی برانگیختگی جنسی گفته می شود . ( پورافکاری ، 1373 )

تعریف عملیاتی

تعریف سبکهای عشق : سبکهای عشق عبارتست از نمره ایی که فرد در آزمون عشق استرنبرگ[3] کسب می کند .

تعریف رضایت زناشویی : عبارتست از نمره ی بدست آمده ی فرد در آزمون رضایت زناشویی (ENRICH ) که نشانگر رضایت نسبی زناشویی نسبی و متوسط به بالای فرد می باشد .

فصل دوم

مطالعه منابع مربوط به موضوع مورد پژوهش

الف : بررسی ادبیات پژوهش

1ـ تعریف عشق

2 ـ مراحل عشق

3 ـ تعریف رضایت زناشویی

4 ـ عوامل موثر بر رضایت زناشویی

5 ـ باورهای موهوم درباره ازدواج و عشق

6 ـ تغییر باورها

7 ـ معیارهای انتخاب درست همسر

8 ـ چگونه دختر و پسر جذب یکدیگر می شوند

9 ـ واکنش ها و پاسخهای جنسی انسان

10 ـ فواید کلی ازدواج

11 ـ نظریه های عشق

نظریه آبراهام مزلو

نظریه اریک فردم

نظریه استرنبرگ

نظریه افلاطون

نظریه ویکتور فرانکل

نظریه سالیوان

نظریه فروید

نظریه کارن هورنای

نظریه کاپلان و سادوک

عشق افلاطونی

12 ـ نظریه های ازدواج و رضایت زناشویی

نظریه اریسکون

نظریه ی تحلیل رفتار متقابل اریک برن

نظریه رضایت زناشویی الیس

نظریه مبادله ی اجتماعی نای

اسلام

ب : بررسی تحقیقات انجام شده

1 ـ پژوهش های داخل ایران

2 ـ پژوهش خارج از ایران

رابطه ی بین عناصر سبکهای عشقرضایت زناشوییعشق

دانلود ررسی و شناخت علل و عوامل مرتبط با پیری اجتماعی جانبازان جنگ تحمیلی در شهر تهران، سال (84-1383)

ررسی و شناخت علل و عوامل مرتبط با پیری اجتماعی جانبازان جنگ تحمیلی در شهر تهران، سال (84-1383)

تحقیق حاضر با عنوان بررسی و شناخت علل و عوامل مرتبط با پیری اجتماعی جانبازان جنگ تحمیلی در شهر تهران، سال (841383) با هدف شناسایی بهتر و رفع مشکل یا دگرگونی در ارزش های حاکم مردم و مسئولین در قبال جانبازان شکل گرفته است

دسته بندی	علوم اجتماعی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	273 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	374

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

چکیده

تحقیق حاضر با عنوان بررسی و شناخت علل و عوامل مرتبط با پیری اجتماعی جانبازان جنگ تحمیلی در شهر تهران، سال (84-1383) با هدف شناسایی بهتر و رفع مشکل یا دگرگونی در ارزش های حاکم مردم و مسئولین در قبال جانبازان شکل گرفته است.

پیری اجتماعی مترادف واژه هایی نظیر: طرد اجتماعی، از کارافتادگی، انزواطلبی و یا عدم توجه و حمایت خانواده، مسئولین وسایر افراد جامعه نسبت به فرد و یا گروه خاصی از اجتماع می‌باشد. در این تحقیق بیشتر مفهوم طرد اجتماعی مدنظربوده است ، که رابطه آن با متغیرهایی از قبیل: سن، وضعیت تأهل، درصد جانبازی، تعداد سالهای خدمت در جبهه و … سنجیده شده است. در این راستا سوالات تحقیق نیز عمدتاً مربوط به نوع یا میزان رابطه این مفاهیم با میزان و سطح طرد شدگی اجتماعی جانبازان از صحنه‌های سیاسی- اجتماعی می باشد.

جمعیت نمونه این تحقیق حدود 150 نفر از جانبازانی است که از نواحی مختلف شهر تهران با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و سیستماتیک به طور تلفیقی انتخاب شده اند.

روش پژوهش با توجه به معیارهای کلی از نوع مقطعی، توصیفی و در برخی محورها بصورت تبیینی بوده و در چارچوب ابزارهای غالب از روش اسنادی وپیمایشی به صورت همزمان، بهره گرفته هم چنین فن پرسشنامه تؤام با مصاحبه عمقی به عنوان ابزار تکمیلی استفاده شده است. پرسشنامه شامل 30 سؤال باز و 2 سوال بسته در دو بخش شناسایی و طیفی (لیکرت) تدوین گردیده است. پس از جمع‌آوری اطلاعات با بهره‌گیری از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی همراه با آزمون‌های کای اسکوئر[1]، وی کرامرز[2]. دی‌سامرز[3] و رواسپیرمن[4]، یافته‌ها در قالب 17 جدول یک‌بعدی و 16 جدول دو بعدی ارائه شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که 60 درصد جمعیت نمونه دارای پیری اجتماعی زیادی بوده است. جالب توجه آنکه موضوع مورد بررسی با متغیرهایی نظیر: میزان مزایا، امکانات هنگام جنگ یا قبل از آن، میزان ساعات تنهایی و قضاوت جامعه، رابطه معنادار و مستقیمی داشته است. یعنی با کاهش یا افزایش متغیرهای مذکور، پیری اجتماعی نیزهم جهت با آنها تغییر می یابد.

مقدمه

پیری پدیده ای است جسمانی اما عوامل اجتماعی می تواند در تسریع آن موثر افتد. بدین معنی که چیزی از خارج بر فرد تحمیل شده و ناراحتی های جسمانی و روانی را برای شخص در پی دارد. بدین ترتیب می توان اذعان نمود که پیری امری نسبی بوده و در آن علاوه بر شاخص جسمانی، عوامل روانی و اجتماعی نیز، موثر می باشند.

چنانچه پیری را مسامحتا با دید اجتماعی بررسی نمائیم، در اینصورت دریچه ای فراخناک به پهنای تاریخ زندگانی انسان بر روی کره زمین در پیش روی هر محققی گشوده خواهد شد.

با توجه به وسعت مفهوم پیری در نظرگاه اجتماعی، این پدیده میتواند گربیان گر اقشار کثیری از جامعه گردد. یکی از گروههایی که این پدیده در مورد آنها به وقوع پیوسته، قشر جانباز می باشد. با عنایت به اینکه، جانبازان در کشورما گروهی هستند که به منظور دفاع از مرز و بوم کشور بذل جان نموده و در عین از دست دادن بخشی از سلامت جسمانی خود، از لحاظ ویژگی های روحی و روانی نیز دستخوش تغییراتی گشته اند، لذا در پژوهش حاضر این قشر ایثارگر که در معرض آسیب بیشتری بوده اند مورد توجه قرار گرفته اند. بنابراین با توجه به مفهوم پیری اجتماعی می توان گفت: این پدیده در قشر جانبازان، افرادی را شامل می شود که علی رغم از خودگذشتگی شان در دفاع و یا ارتقا کشور،جامعه آنها را به وادی فراموشی سپرده و مورد بی مهری قرار داده است که از عوارض آن : انزوا، گوشه نشینی، احساس تنهایی می باشد.

براین اساس به پیرامون اهداف تحقیق، اهمیت موضوع، فرضیات و محدوه مطالعه پژوهش پرداخته شده از آنجا که پژوهش حاضر، تجربه ای دو سویه است ،امیدواریم برای خوانندگان نیز متقابلا رضایت بخش باشد.

توجیه علمی مسئله

موضوع: پیران‌شناسی اجتماعی[5]

عنوان: بررسی و شناخت علل و عوامل مرتبط با پیری اجتماعی بین قشر جانبازان جنگ تحمیلی در شهر تهران، سال (84-1383).

توجه به یک مسئله اجتماعی از آگاهی جامعه، پیرامون وجود آن موضوع در نظام اجتماعی سرچشمه می‌گیرد، از اینرو کلام آغازین مادر طرح مسئله تحقیق از رابطه فرد و جمع و جدایی‌های آنها شروع می‌شود و به ما اجازه می‌دهد که حداقل طرح کلی یک مشکل نظری اساسی را مشخص کنیم. بر این اساس پرسشی که به عنوان سوال پایه مدنظر می‌باشد عبارت است از اینکه: پیری اجتماعی چیست؟

پیری اجتماعی، اگر این تعبیر درست باشد در زمان‌های قدیم مشکل تلقی نمی‌شد یا وجود نداشت بلکه از فراورده‌های عصر حاضر است. به طوری که می‌دانیم واژه پیری تداعی کننده مفاهیم متعددی از قبیل پیری جسمی، پیری قانونی، پیری ریاضی وغیره است همینطور فاکتورهای معینی من جمله ناتوانی‌جسمی، کاهش یادگیری و تغییرات فیزیولوژیک و مانند آن را به همراه دارد. به نظر می‌رسد امروزه واژه پیری وسعت، عمق و پیچیدگی بیشتری پیدا کرده است. به تبع آن مفهوم نوینی مطرح می‌شود که باید به عنوان یک پدیده اجتماعی ساختاری و بالاتر از آن مسئله اجتماعی مورد توجه قرار گیرد چرا که از یک طرف فرد تا زمانی وجود دارد و مطرح است که برای نظام اجتماعی کارکردی داشته باشد؛ در غیر اینصورت جامعه او را کنار می‌زند. از سوی دیگر این نگاه که با کاهش توانایی‌های فرد، پیران را از صحنه اجتماع حذف می‌کنند، در حد توانایی‌های بدنی و ذهنی‌شان در زندگی روزانه، اجتماعی و اقتصادی شرکت نمی‌دهند، فرصت‌های آنان را برای فعالیت در اجتماع کاهش می دهد. در عین حال گوبریوم نیز معتقد است که یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار بر رفتار فرد در طول زندگی، عوامل محیطی، اعم از پشتیبانی و حمایت اجتماعی نظیر عضویت در گروه، تشکیل خانواده و … می‌باشد که موجبات پیوستگی و وابستگی به محیط را فراهم می‌آورد. فردی که به واسطه موانع موجود در اجتماع از داشتن پیوستگی با دیگران محروم می‌ماند در برابر این موانع و محدودیت‌ها تسلیم شده و کناره‌گیری از اجتماع را به مبارزه با آن ترجیح می‌دهد و در اثر گذشت زمان احساس تنهایی بر وی غلبه کرده به عنوان یک پیر اجتماع محسوب می‌گردد. پس همانطوری که اجتماع فرد را به انزوا می‌کشاند فرد نیز از مداخله در اجتماع دوری می‌کند و این امر به یک رابطه متقابل تبدیل می شود.

سوال دیگری که در اینجا مطرح است این می‌باشد که آیا قشر جانبازان نیز در دسته پیروان اجتماعی قرار می‌گیرند؟

شاید اگر امروزه فقط از دوران جنگ صحبت کنیم جوانان آن را افسانه‌ و شخصیت‌های آن را اسطوره فرض ‌کنند اما واقعیت جنگ فراتر از افسانه و … بود. حقایق و اتفاقاتی در جنگ رخ داد که تمام دنیا را متعجب و شگفت‌زده کرد اما در داخل از جانب برخی از مردم و مسئولین شاهد تعلل و سستی در جهت پاسداری از این ارزش‌ها بودیم. بنابراین لزوم پرداخت به شخصیت جانباز به عنوان پیر اجتماع ضروری به نظر می رسد!

در فرهنگ واژه‌ها، جانباز به معنای جان باختن است. جان باختن در راه هدف معین و تعیین شده‌ای که مورد اعتماد جانباز است. اما در فرهنگ معنویات، این کلمه آغاز یک راه است، راهی که انتهای آن تکامل انسان است. جاده‌ی عشق و ایثاری که پر از مشکلات و سختی‌هاست. در این راه، جانباز نشانه‌ایست از ایثار و حماسه و دلیری و شجاعت و در پایان- مبارزه بی امان با سختی‌ها و مشکلات عظیمی است که تا پایان عمر با صبر و اراده و قاطعیت آنان ادامه خواهد یافت. جامعه کوچک مورد بحث ما زیر مجموعه‌ای است از جامعه بزرگ اسلامی و اجتماعی که درک مصائب و مشکلات این جامعه در راه رسیدن به هدف والایش، برای افراد دیگر جوامع تا حدودی قابل بحث است.

از آن جا که محیط برخورد و زندگی جانبازان، کوچک و محدود است در عصر حاضر این محیط محدود بر زندگی جانبازان تأثیر گذاشته و خواهد گذاشت و مسائل و مشکلاتی را برای آنان فراهم می آورد.

در رابطه با مسائل و مشکلات پیری اجتماعی در جانبازان متغیرهای زیادی مطرح است اعم از: خصوصیات زمینه ای، وضعیت اقتصادی، حالات فکری و روانشناختی و اجتماعی.

در رابطه با بعد اجتماعی و پیری چنین می‌توان بیان داشت که: نگرش های سیاسی ، دیدگاه های مردمی و برخوردهای اجتماعی با جانبازان بسیار حائز اهمیت می‌باشد. بطوریکه قضاوت ارزشی جامعه در بعضی موارد، شکل منطقی و انسانی نداشته و غالباً در دو حد افراط و تفریط، دلسوزیهای ناخواسته، ترحم ، طرد، عدم پذیرش اجتماعی و بی‌توجهی به حقوق فردی آنان قرار می‌گیرد. و امکان برقراری ارتباطات اجتماعی را کاهش می‌دهد. در حالیکه ارتباط اجتماعی نه تنها برای فرد جانباز بلکه برای هر انسانی مهم می‌باشد، هر انسانی دوست دارد در محیط باز و فضای گسترده‌ای با آرامش خاطر زندگی کند، با جامعه بیشتر در ارتباط باشد تا بتواند نیاز اجتماعی خویش را اغنا نماید. یا میل دارد با همه کس به گفتگو نشیند. بنابراین تمام این نیازها و تمایلات در مورد جانبازان نیز صدق پیدا کرده و باید گفت شوق و شور ایشان چندبرابر انسان سالم دیگری است. در حالیکه اگر جانبازی با تمام وجود، احتیاج به تحقیق و شناخت و بررسی داشته باشد و بخواهد به دنبال آنها برود همه‌ی راهها را بر خویش بسته می‌بیند. اگر هنری داشته باشد و بخواهد به معرض دید افراد جامعه قرار بدهد موانعی پیش‌پای او قرار می‌گیرد همینطور نمی‌تواند به نقاط دور سفر کند و با دیگر مردم جامعه‌، تماس حاصل نماید. افرادی که به عللی دچار ضعف این برقراری ارتباط می‌شوند طبعاً نا امید و خسته بر جای می‌مانند. بدامان دردها و غم‌های خویش باز می‌گردند و غرق در دنیای تفکرات بی‌سرانجام می‌شوند. بدین ترتیب قضاوت ارزشی جامعه موجبات کاهش یا افزایش ارتباطات اجتماعی را فراهم می‌آورد و هر چه ارتباطات فرد با محیط تقلیل یابد بر پیری اجتماعی فرد افزون خواهد شد.

در عین حال عوامل بسیاری موجب از هم گسستگی پیوند این گروه با جامعه می‌شود و در نهایت تعامل اجتماعی و منطقی، چسب اجتماعی و ادغام آنها را در جامعه با مشکل مواجه می‌سازد. از طرفی اگر کسی در دریای پرتلاطم و سهمگین درد افتاده باشد، برای ما که در ساحل امن ایستاده‌ایم و واقعیت را نظاره‌گریم، دردی که بر غریق عارض شده، قابل درک و احساس نیست و تنها خود را شاهد وناظر جریان یک تراژدی می‌یابیم، که در نهایت، قوة دلسوزی ما را تحریک کرده و بدنبال راه نجاتی برای او می‌گردیم. جانبازان در حال حاضر شرایط بسیار بدی را می‌گذرانند به طوری که حتی برای تأمین دارو و سایر نیازهای درمانی خود نیز با مشکلات بسیاری روبرو هستند. از آنجا که شخصیت جانباز در چهارچوب اعتقادات اسلامی و جانبازی‌هایی که اینان برای حفظ و حراست ناموس ملی داشته‌اند شایستة احترام وافر می‌باشد، به نظر می‌رسد جامعه وظیفة خود را در باب شناخت و شناسایی ابعاد اخلاقی و عملی جانبازان انجام نداده و دور نیست که مشکلات ناشناخته‌ای آشکار شده و رخ بنمایاند. و اثرات سوء بر عملکرد کلی فرد داشته باشد. چنانچه در بعد روانشناختی ابعاد گوناگون این تأثیرگذاری مشخص می‌باشد، به عنوان مثال بعد از اتمام جنگ تحمیلی و وجود معلولیت‌های ناشی از آن امکان افزایش مسائل و مشکلات روانی در رابطه با جانبازان به طور روشنی وجود دارد. این در حالی است که جامعه سبب شده نقص بدنی در تصویر ذهنی جانباز اثر منفی بگذارد و بالنتیجه ادارک وی را از خویش دستخوش دگرگونی می‌نماید.

در این رابطه توجه به ، بهبود وضعیت روانی این انسانهای مظلوم که حتی نزدیکترین افراد به آنها نیز، قادر به درک درستی از آنان نمی‌باشند، لازم می نماید.. ولی چنانچه مشاهده می‌شود جانبازان به عنوان جمعیت قابل توجهی از افراد جامعه از رسیدگی دولت و مردم به نیازهایشان محروم مانده‌اند.

با توجه به مطالب ذکر شده سعی بر آن است که به بسط مفهوم پیری اجتماعی در روند کار بپردازیم.

اهداف پژوهش

برای روشن‌تر ساختن مسیر حرکت مطالعه و درک اسلوب حاکم بر سایر مراحل پژوهش، آگاهی از اهداف اصلی و فرعی لازم می‌نماید. به بیان دیگر سخن گفتن از مقصود تحقیق در ابعاد کلان و خرد، روشنی‌بخش طریق جریان مطالعه می‌باشد:

هدف کلی:

بررسی و شناخت علل و عوامل مرتبط با پیری اجتماعی و دلایل بوجود آمدن آن به منظور شناسایی بهتر و رفع مشکلات ناشی از پیری اجتماعی جانبازان و از سوی دیگر دگرگونی ارزش‌های حاکم مردم و مسئولین در قبال جانبازان.

با دستیابی به این هدف، امکان طرح و توجه به اهداف ریزتری که در ذیل آمده است فراهم می گردد.

اهداف جزئی:

الف: بررسی وشناخت رابطة برخی از خصوصیات زمینه‌ای از قبیل: سن، سطح تحصیلات، تعداد فرزند، وضعیت تأهل، تعدادسالهای خدمت در جبهه و درصد جانبازی با پیری اجتماعی جانبازان.

ب: بررسی وشناخت رابطة برخی از خصوصیات فکری و روان شناختی از قبیل: ساعات تنهایی و اعتقادات مذهبی با پیری اجتماعی جانبازان.

ج: بررسی وشناخت رابطة برخی از خصوصیات اقتصادی از قبیل: درآمد، وضعیت مسکن، وضعیت شغلی، اشتغال به کار همسر، امتیازات و مزایا، دریافت کمک‌ مالی و امکانات قبل یا هنگام جنگ با پیری اجتماعی جانبازان.

د: بررسی وشناخت رابطة برخی از خصوصیات اجتماعی از قبیل: مقبولیت از طرف مردم، قضاوت از طرف جامعه، مشارکت سیاسی و حزبی، ارزش‌های جبهه و جنگ، نوع حضور در جبهه و آشنایی با افراد ذی‌نفوذ در سازمان ها و ارگان های مختلف با پیری اجتماعی جانبازان.

با این وصف مشاهده می‌شود که روند پژوهش در قالبی کل نگرانه به سوی فهم و دریافت اطلاعات خردتری است که درون آن چار چوب کلی نهفته است. در واقع فراهم آوری داده‌هایی که پاسخ‌گویی اهداف فرعی تحقیق باشند راه وصول اساسی را هموار می‌نماید.

ضرورت واهمیت پژوهش

در بین مسائلی که جامعه به آن دچار است باید انتخاب و تلاش، برای بررسی موضوعاتی صورت پذیرد که از درجه اهمیت بالاتری برخوردار هستند. به عبارتی دیگر « … باید به اهمیت مسئله مورد نظر توجه داشت، تا اگر واجد ارزش و اهمیت کافی نیست برای آن انرژی و وقت و بودجة انسانی بدون جهت تلف نگردد.» (نبوی،(1371)/ ص: 66)

ضرورت و اهمیت هر تحقیقی به فواید نظری و عملی آن بر می‌گردد یعنی باید از یک طرف به غنا و پیشرفت تفکر مربوط باشد و از طرف دیگر به شناخت واقعیت‌ها و بهبود وضع موجود کمک کند.

الف- ضرورت نظری پژوهش:

در پاسخ‌یابی پیرامون اهمیت موضوع تحقیق حاضر باید توجه داشت که از دوران قدیم نیز بسیاری از افراد سعی در برقراری رابطه انسان و جامعه داشته‌اند این امر در دنیای امروز ضرورت بیشتری یافته است زیرا پیشرفت‌های بسیار سریع ابزارهای زندگی انسانی بدون در نظر گرفتن عواقب آن موجب شخصی شدن هر چه بیشتر زندگی انسانها شده و انسانها را از هم دور کرده است.

این مسئله در کشورهای جهان سوم نظیر جامعة ایران به نحو بارزی خود را نشان داده است چرا که جامعه ایرانی از یک سو درگیر سنت‌های انعطاف‌ناپذیر و از طرف دیگر گرایش به پیشرفت دارد. مشکل مذکور به راحتی می‌تواند انگیزة تنهایی، طرد وحاشیه شدن اعضای جامعه را فراهم آورد. از آن جایی که هر فرد یک جزء از نظام اجتماعی است و همانطور که اگر در بخشی از ارگانیسم یک فرد بیماری پدید آید سراسر ارگانیسم را بیماری فرا می‌گیرد و نه تنها همان قسمت را، بنابراین اگر یک فرد که جزئی از نظام اجتماعی می‌باشد و برای برقراری این نظام تلاش کرده و در این راه دچار مشکل جسمی شده است، ناچار به کناره‌گیری از جامعه خویش گردد احتمال وقوع این امر برای سایرین نیز می‌رود.

با توجه به رابطه تنگاتنگ فرد و جامعه، همچنین موقعیت خاص اجتماعی کشورمان، لزوم انجام تحقیقات گسترده در کشورما، بیش از سایر کشورها می باشد و این در حالی است که پژوهشهای بنیادی در این زمینه به منظور شکل گیری تئوری های قابل دفاع، صورت نگرفته و یا تحقیقات در سطح بسیار محدودی بوده است. لذا، ضعف در تئوری ها و وجود خلاهای بارز در چارچوب نظری این پدیده در جامعه ما، لزوم انجام پژوهشهایی از این دست را بیش از پیش آشکار می نماید.

ب- ضرورت کاربردی پژوهش:

پژوهش حاضر از طرفی در پی شناخت مشکلات جانبازان می‌باشد زیرا این افراد نباید بدلیل مشکلات جسمی در حاشیه قرار گیرند. آنان نه تنها دارای لیاقت انسانی و نیازمند دوست‌داشتن و محبت کردن می‌باشند بلکه باید افراد جامعه به جانبازان بیشتر بپردازند ، زیرا آنان نیازمند ترحم نیستند، بلکه باید از ظرفیت‌های باقی مانده ایشان حداکثر استفاده برای پیشرفت کشور به عمل آید و در کنار دیگر افراد جامعه فعالانه در کارها مشارکت کنند در این راستا هر گونه برنامه‌ریزی ضرورت دارد تا توانایی‌های جانبازان توسط دولت مورد حمایت قرار گیرد. چرا که به نظر می‌رسد علیرغم توجه لفظی به مسئله جانبازی دیدگاه علمی از ضعف فراوانی برخوردار است.

لذا به دلایل ذکر شده، موضوع پیری اجتماعی برای این رسالة تحصیلی انتخاب گردید.

امید است که در سایة استعانت حضرت حق، مجموعة حاضر با همة نواقصی که در بر دارد قادر باشد گوشه‌ای از ابهامات موجود در چنین بحثی را برای خوانندگان بر طرف سازد و نتایج این تحقیق منبعی برای مراکز علمی قرار گیرد، هم چنین نقطه‌ای برای آغاز تلاش در جهت رفع تبعیض‌ها و اعطای فرصت‌های برابر به انسانها باشد.

فرضیات تحقیق

معادل لاتینی فرضیه[6] از ریشة یونانی به معنای فرض و حدس گرفته شده است. در فارسی معادل‌هایی چون شرط و فرض یافته است. به طول کلی فرضیه پرسشی است جهت یافته که انسان در برابر یک امر واقع که از قبل برگزیده شده است مطرح می‌سازد. خواه به منظور بررسی این امر که آیا قوانین شناخته شده در مورد آنها قابل اعمال هستند یا خیر، خواه جهت دستیابی به قوانینی تازه، روابطی نو و یا پیشنهاد تجربه‌های جدید.

به طور کلی در تحقیقات علی، میدانی، اسنادی و … نقش فرضیه انکارناپذیر است و باید فرضیه را به حق موتور تحقیق دانست. تمامی فرایند تحقیق برای اثبات و یا رد فرضیه صورت می‌گیرد. هم اثبات و هم رد فرضیه حائز اهمیت است و نباید صرفاً به اثبات فرضیه توجه داشت. (اتسلندر،(1371)/ ص: 27)

فرضیه‌ها به اشکال متفاوت رشد می‌یابند و در همه آنها یک اصل مشترک است و آن اینکه فرضیه در هر صورت و شکلی که باشد رابطه‌ای است حدسی یا فرضی که موقتاً محققین بین دو یا چند متغیر پیش‌بینی می‌کنند تا بعدا این رابطه‌ها را به یک محک تجربه بزنند و اگر تایید شد آن را در قالب علمی و یا تجربی بیان کنند و از تعمیم وجوه مشترک فرضیه‌های تایید شده به یک تئوری علمی برسند.

منابع اخذ فرضیات در مطالعات تجربی متعدد و متنوع است که عبارتند از:

الف- تجارب شخصی محقق

ب- تئوریها و نظریات مرتبط

ج- استفاده از تحقیقات پیشین.

د- فرهنگ (کاشانی/ ص : 34)

بر خلاف پدیده‌های طبیعی، پدیده‌های اجتماعی تابع یک علت نیستند و در پی شناخت هر واقعیت اجتماعی و چگونگی شکل‌گیری آن باید بدنبال فهم سبب‌های متعدد برآمد. به سخن دیگر پدیده‌های اجتماعی (چند سبب) هستند. اصولاً یک بررسی جامعه‌شناختی همیشه به کمک تعدادی متغیر به شرح مجموعه‌ای از عناصر یا واحدهای مشابه می‌پردازد. (بودون،(1369)/ ص: 78).

آنچه مهم است ارائه فرضیاتی با ریشه‌های نیرومند است که اگر ممکن گردد حرکت تحقیق در مسیر راست گونه بوده و از دقت علمی کافی برخوردار شود.

فرضیات تحقیق حاضر در قالب گروه فرضیات به شکل ترکیبی و چند متغیره ارائه شده است.

گروه نخست فرضیات:

- به نظر می‌رسد بین برخی از خصوصیات زمینه‌ای از قبیل: سن، تحصیلات، تأهل و تعداد فرزندان، تعداد سالهای خدمت در جبهه و درصد جانبازی با پیری اجتماعی جانبازان رابطه وجود داشته باشد.

گروه دوم فرضیات:

- به نظر می‌رسد بین برخی از خصوصیات اقتصادی از قبیل: درآمد، وضعیت مسکن، وضعیت شغلی، اشتغال به کار همسر، امتیازات و مزایا، دریافت کمک مالی و امکانات قبل یا هنگام جنگ با پیری اجتماعی جانبازان رابطه وجود داشته باشد.

گروه سوم فرضیات:

- به نظر می‌رسد بین برخی از خصوصیات اجتماعی از قبیل: مقبولیت از طرف مردم، قضاوت از طرف جامعه، مشارکت سیاسی و حزبی، ارزش‌های جبهه و جنگ، نوع حضور در جبهه و آشنایی با افرادی ذی نفوذ در سازمان ها و ارگان های مختلف با پیری اجتماعی جانبازان رابطه وجود داشته باشد.

گروه چهارم فرضیات:

- به نظر می‌رسد بین برخی از خصوصیات فکری و روان شناختی از قبیل: ساعات تنهایی و اعتقادات مذهبی با پیری اجتماعی جانبازان رابطه وجود داشته باشد.

پیران‌شناسی اجتماعیررسی و شناخت علل و عوامل مرتبط با پیری اجتماعی جانبازان جنگ تحمیلی در شهر تهران، سال (841383)

دانلود بررسی شرایط قاضی در فقه اسلامی

بررسی شرایط قاضی در فقه اسلامی

با توّجه به جایگاه رفیع علم فقه در مجموعه علوم اسلامی و فقیه بعنوان متخصص در این علم که با آموخته های خود به استخراج و تبیین و ارائه احکام شرعی و کلیه دقائق و ظرایف افعالی و رفتاری انسان که برگرفته حکمی از احکام است می پردازد و گستردگی و دامنه علم فقه اعم از سیاسی ـ اقتصادی ، فرهنگی ، اجتماعی، فردی، خانوادگی و بطور کلی نیاز انسان را از تولد تا مرگ

دسته بندی	فقه و علوم انسانی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	188 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	73

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

مقدمه:

یا داود انّا جعلناک خلیفته فی الارض فاحکم بین النّاس بالحّق.سوره ص آیه 22.

اسلام دینی جهانی و جامعترین و آخرین آیین الهی است، دین مبین اسلام تنها به بیان احکام عبادی و رابطه انسان با خالق نپرداخته، بلکه در تمامی جنبه های حیات فردی و اجتماعی بشر دارای مکتب و روش و احکام خاص خود می باشد.

به سخن دیگر دین اسلام مجموعه ای به هم پیوسته از بینشها و ارزشها، قوانین و احکامی است که از یک سو با دیدی واقع گرایانه به تبیین نظام هستی و چگونگی عالم خلقت و تعریف جایگاه انسان در این مجموعه پرداخته و از سوی دیگر با وضع مجموعه ای از احکام و مقررات، آدمی را در مسیر رشد و کمال خود مرحله به مرحله و گام به گام هدایت و همراهی نموده است.

جامع نگری اسلام سبب پیدایش و توسعه رشته های مختلف علوم اسلامی گردیده و آن را از دیگر مکاتب ممتاز نموده است.

با توّجه به جایگاه رفیع علم فقه در مجموعه علوم اسلامی و فقیه بعنوان متخصص در این علم که با آموخته های خود به استخراج و تبیین و ارائه احکام شرعی و کلیه دقائق و ظرایف افعالی و رفتاری انسان که برگرفته حکمی از احکام است می پردازد و گستردگی و دامنه علم فقه اعم از سیاسی ـ اقتصادی ، فرهنگی ، اجتماعی، فردی، خانوادگی و بطور کلی نیاز انسان را از تولد تا مرگ را شامل می گردد. امور قضایی و چگونگی حل و فصل دعاوی و منازعات مردم که واقعیت انکارناپذیر اجتماع بشری می باشد از جمله مسائلی است که فقه اسلام به تفصیل و بر اساس جهانبینی خود احکام آن را بیان نموده و با نگرش به تحول و تکامل جامعه انسانی و روابط اجتماعی موجب تحوّل و توسعه رشته های مختلف علوم اسلامی و از جمله علم فقه گردیده است.

بی تردید تنها راه باقیمانده برای برپایی مجدد دوباره اسلام در ممالک اسلامی که متأسفانه بشدت تحت نفوذ و سلطة حکومتهای وابسته به تفکرات شرقی و غربی می باشند بازگشت به هویت فطری و اسلامی خود و به کار بستن احکام الهی است.

خوشبختانه مجموعه عوامل مساعد برای ایجاد وحدت بین مسلمانان فراهم است، قرآن بی هیچگونه تحریفی در میان ما، و سنّت پیامبر و احکام و سیره اهل بیت و صحابه راستین آن بزرگوار چراغ راه ماست.

وقتی که سخن از وحدت مسلمین جهان و تقریب مذاهب اسلامی به میان می آید مسلماً منظور آن نیست که یکباره همه فرق و مذاهب اسلامی به کلیه عقاید مذهبی که به دلایل مختلف در عمق باور آنان جای گرفته، پشت پا زده و به یک مذهب و گرایش خاص جدید روی آورند، هر چند نهایتاً حق یکی است و رسیدن به کمال نهایی جامعه انسانی گذر از مسیر چنان وحدتی است، امّا تحقق این آرمان مقدس جز در سایه برخورد سالم آراء و اندیشه های مختلف و بکارگیری عقل و فطرت الهی در انتخاب نیکوترین آن و پرهیز از هرگونه وسوسه نفسانی و القائات شیاطین درونی و بیرونی امکان پذیر نیست.

تعدّد مذاهب، بطور طبیعی نشان از اختلاف مسلمانان در پاره ای از باورهای کلامی و فقهی دارد که این نتیجه طبیعی آزادی اجتهاد و اختلاف انسانها در برداشتهای فکری تحت تأثیر ظروف و شرایط تربیتی است، ولی نباید فراموش کرد که اصول اعتقادی، کلامی، فقهی و اخلاقی ما، وجوه اشتراک بسیار دارد، برخی از علماء مشترکات را تا 95% در امور فقهی و حتّی اعتقادی برآورد می کنند و این امر در مورد امور اخلاقی به صد درصد می رسد.

همکاری و تعاون پیروان مذاهب اسلامی بر اساس اصول مسلّم و مشترک اسلامی و اتخاذ موضع عملی واحد برای تحقق اهداف و مصالح عالیه امت اسلامی و موضع گیری واحد در برابر دشمنان اسلام و احترام به التزام قلبی و عملی هر یک از مسلمانان به مذهب خود همان وحدت اسلامی است و این شیوه اسلام راستین، بفرموده امام خمینی (ره) " اسلام ناب محمدی" است و هرگونه نغمه ای که ساز شود و موجد کینه و دشمنی بین مسلمانان هم کیش و همدین گردد به دور از روح و فلسفه بعثت انبیاء و برخاسته از توطئه های دشمنان اسلام و استعمارگران حاکم بر جهان است.

هدف:

هدف از انتخاب این موضوع این نکته است که طرح آراء مختلف فقها و مکاتب فقهی نه تنها زمینه و بهانه تشدید اختلافات مذهبی نبوده بلکه برعکس، ارائه تطبیقی نظریات گوناگون فقهی در جوی سالم، کوششی است در جهت یافتن دیدگاههای فقهی مشترک و دستیابی به علل واقعی اختلاف آراء.

عنوان پایان نامه حاضر شرایط قاضی از دیدگاه فقهای اسلامی است که اولاً تناسب آن با رشته تحصیلی و نیز گردآوری اختلاف نظرات مختلف فقهای اسلامی و از سوی دیگر طرح موضوع شرایط قاضی در اسلام بعنوان مسئله روز و مورد ابتلاء جوامعی است که عزم اجرای احکام الهی را نموده اند و می تواند راهگشای نیازمندیهای قضایی گردد.

بدیهی است که گستردگی قفه اسلامی و فراوانی آراء و نظریات فقهاء مانع از آنست تا در ضمن یک رساله مختصر تمام اقوال فقهای شیعه و علمای مکاتب فقهی اهل سنت را جداگانه با ذکر مستندات هر یک ارائه نمود، که چنین کاری مجموعه ای عظیم و حجیم را طلب می کند، لذا شیوه نگارش مطالب بدین ترتیب اتخاذ شده که نخست موضوع مورد بحث بصورت کلی مطرح و آراء فقهاء بر اساس تعدد و تنوع نظریات دسته بندی شده و در همان صفحه و صفحات بعد عین اقوال فقهاء که نظریات ایشان در دسترس بوده ارائه گردیده است و پس از آن مجموعه دلایل و مستنداتی که مورد استناد یک یا چندین از فقها قرار گرفته با رعایت اختصار بیان شده، و در اغلب موارد به ارزیابی و نقد نظریات پرداخته ایم بنابراین چنین نیست که کلیه مستنداتی که در مورد هر نظریه فقهی بیان گردیده مورد قبول و استناد تمامی فقهاء معتقد به آن نظریه باشد، چه بسا مواردی که فقیهی به استناد یکی از ادله نظریه ای را ثابت و معتبر دانسته ولی فقیه دیگری در عین قبول آن نظریه دلیل ارائه شده را کافی ندانسته و مستند دیگری ارائه نموده باشد.

از آنجا که مبانی استنباط احکام شرعی در فقه شیعه با توجه به حجیت احادیث ائمه (ع) متفاوت با منابع اهل سنّت می باشد در اغلب موارد نظریه فقهای شیعه و مستندات ایشان بطور جداگانه مورد بررسی قرار گرفته و سپس دیدگاه فقهای مکاتب اهل سنت آورده شده، در انتخاب آراء فقهاء نیز سعی شده است تا معروفترین و معتبرترین نظریات از کتب موجود ارائه شود، تمامی آرائی که مطرح گردیده عیناً از روی متن کتابهای فقهی پیاده شده و در موارد معدودی که نظریه ای به نقل از نوشته دیگری آمده، منبع و مأخذ نقل نیز ذکر گردیده است.

در طول مباحث سعی شده تا توضیح اصطلاحات و واژه های خاص در متن و یا پاورقی آورده شود، و در مسائل مهم به ریشه اختلاف آراء بر اساس دیدگاه اصولی فقهاء اشاره شده است و به تناسب موضوع کوشش گردیده تا رابطه بین شرایط و مسائل روز و نظریات ارائه شده ضمن حفظ امانت در نقل آراء حداقل از طریق طرح سؤال برقرار شود، قبل از ورود به بحث اصلی یعنی شرایط قاضی، مباحث مقدماتی و لازم مبنی بر نگرش اسلام به دادرسی، بررسی واژه قضاء، رابطه دادرسی با وظایف رهبری، چگونگی انتصاب قاضی در زمان غیبت نزد شیعه و انتخاب قاضی از دیدگاه اهل سنت، ثبوت قضاء و حکم آن در اسلام و راههای اثبات ولایت قاضی بیان گردیده و آنگاه وارد محور اصلی بحث یعنی شرایط قاضی شده ایم، از میان شرایط مختلفی که برشمرده اند سه شرط عدالت، اجتهاد و رحولیت ( مرد بودن قاضی) بلحاظ اهمیت موضوع و طرح آن در شرایط کنونی به ویژه در مورد شرط اخیر با تفصیل بیشتری مورد بررسی قرار گرفته است.

پس از بررسی شرایط قاضی در انتهای مباحث، داوری و حکمیت و شرایط قاضی التّحکیم و تفاوت حکمیت با دادرسی به معنای عام و مصطلح آن بیان گردیده است.

در پایان رساله به معرفی اجمالی اعلام و اشخاصی که نام ایشان در متن و یا پاورقی آمده پرداخته ایم و همچنین تمامی منابعی که مورد استفاده قرار گرفته و مطلبی از آنها نقل گردیده و با ذکر نام کتاب، نویسنده ، مترجم و مصحّح ، موضوع، انتشارات و تاریخ چاپ و تعداد مجلدات در بخش کتابنامه آمده است.

علی ای حال علیرغم مشکلات فراوان و وقت زیادی که مصروف گردیده، با عنایت الهی و راهنمایی اساتید محترم جناب آقای دکتر عظیمی (استاد راهنما) و جناب آقای دکتر کاویانی (استاد مشاور) موفق به گردآوری مجموعه حاضر شده و از این بابت خدای مهربان را سپاس گفته و به حکم وظیفه انسانی و اسلامی صمیمانه از آن عزیزان تشکر می شود.

در پایان ضمن اعتراف و اذعان به نقص و کاستی در بیان مطالب و استدلال و استنتاج مباحث موجود که ناشی از بضاعت مزجاه علمی و زمانی این جانب بوده انتظار غمض عین و پوزش را دارم.

از خداوند متعال توفیق روزافزون تمامی دست اندرکاران و دلسوزان نشر و گسترش فرهنگ و معارف اسلامی را مسئلت داشته و با آرزوی برقراری حکومت جهانی اسلام به رهبری یگانه عدالت گستر جهان امام مهدی (عج) و اتحاد تمام فرق و مذاهب اسلامی.

بررسی واژه قضاء:

قضاء واژه ای است عربی، اصل آن قضایٌ بوده است که به خاطر قاعده صرفی یای بعد از الف تبدیل به همزه شده و جمع آن اقضیه می باشد، واژه قضیه نیز به معنای حکم آمده که جمع آن قضایا است.

واژه قضاء در فارسی به داوری، دادرسی و حکم ترجمه شد و در کتب فقهی احکام قضا را تحت عنوان کتاب القضاء، کتاب القضایا، کتاب القضیه، آداب القضاء و ادب القاضی می توان یافت.

عده ای از فقهاء معنای عرفی قضاء را معادل معنای لغوی آن یعنی حکم گرفته اند و گروه دیگر از آن به " ولایت بر حکم" یا " الزام به حکم" تعبیر نموده اند.

مهمترین تعاریفی که از قضا در کتب فقهی شیعه و اهل سنّت آمده بدین شرح است:

الف: شهید اول : " ولایه شرعیه علی الحکم فی المصالح العامّه مِن قِبَلِ الامام" .[1]

ب : شهید ثانی : " القضاء ای الحکم بین النّاس" .[2]

ج : مقدس اردبیلی: " القضاء ولایة عامة بالنّیابه عن النّبی اوالامام عموماً اَوخصوصاً" .[3]

د : میرزا محمد حسن آشتیانی : نیز همانند شهید ثانی و صاحب جواهر الکلام تعریف قضا رابه " الحکم بین النّاس" بهتر از سایر تعاریف دانسته است. [4]

هـ : امام خمینی (ره) : " القضاء و هوالحکم بین النّاس ارفع التّنازع بینَهُم" .[5]

و: دکتر جعفر لنگرودی: " حکم قاضی بیان کننده در مورد مسائلی است که احراز کرده است خواه امور کیفری باشد یا نباشد" .[6]

ز: احمدبن محمدبن احمد الدردیر (مالکی): "( القضاء) فی الشّرع هو حکم حاکم او محکّم بامرٍ ثَبتَ عنده : کدینٍ و حبسٍ و قتلِ و جرحٍ و ضربٍ و سَبٍّ و ترک صلوة و نحوها، وقذف و شرب و زنا و سرقة و غضب و عداله و ضدّها و ذکوره و انوثه و موت و حیاه و سفهٍ و رشد و کبر و نکاح و طلاق و نحو ذلِک لیرتّب علی ما ثبَتَ عندهُ مقتضاهُ او حکم بذلک المقتضی".[7]

ح: " القضاء ... شرعاً ، فصل الحضومات و قطع المنازعات" (حنفی).[8]

لغت شناسان برای واژه قضاء معانی گوناگونی ذکر کرده اند، نویسنده کتب فقهی: " جواهرالکلام" به نقل از اهل لغت ده معنای قضاء را بشرح زیر شمرده است و برای هر یک نیز شواهدی از آیات قرآن مجید آورده:

" حکم، علم، اِعلام، قول، حتم، امر، خلق، فعل ، اتمام و فراغ" .[9]

صاحب کتاب نفیس " وجوه القرآن" با استناد و استشهاد آیات کریمه، کاربرد قضاء را در قرآن بر سیزده وجه دانسته، وی علاوه بر معانی فوق الذکر وجوه دیگری همچون : منیه = مرگ، قتل = کشتن، فصل = جدا کردن و اداء برای واژه قضاء برشمرده است.[10]

آیا واژه قضاء مشترک لفظی است بین معانی ذکر شده؟ چنانکه نویسنده کتاب " بُلغه السالّک" بر آنست[11] یا آنکه قضاء در اصل برای یک یا چند معنای محدود همچون حکم، فراغ و اتمام وضع شده و استعمال آن در دیگر معانی از باب اشتراک در معنا می باشد و اینکه آن معنای اصلی کدامیک از معانی مذکور می باشد و همچنین در بیان رابطه معنای لغوی با معنای اصطلاحی قضاء میان فقهاء اختلاف نظر وجود دارد.[12]

بهر حال مشهورترین معنای لغوی قضاء حکم است که با معنای اصطلاحی آن نیز مناسبت تام دارد.

دادرسی در اسلام :

یافتن تاریخ و مبدأ مشخصی برای توجه بشر به امر دادرسی کار آسانی نیست و می توان گفت دقیقاً از روزگاری که آدمی به زندگی اجتماعی و برقراری روابط ، هر چند به شکل ابتدایی و ساده روی آورد، این واژه نیز در فرهنگ حیات بشری پدیدار گردید، اجتماعی زیستن حتی در ابتدایی ترین نوع خود مستلزم پذیرش محدودیتهایی است که بدون آن برقراری رابطه با دیگران و تشکیل اجتماع امکان ناپذیر است.

محدودیتها خواه صرفاً نتیجه نیاز بشر و حکم عقل و سایر انگیزه های آدمی باشند و خواه حاصل پیام و راهنمایی پیامبران و حاملان وحی الهی، در عمل و اجرا همواره بصورت صحیح و کامل رعایت نشده اند، پایبند نبودن به تعهدات و مسئولیتهایی که لازمه حیات اجتماعی است از سوی برخی از عناصر و ارکان تشکیل دهنده اجتماع یعنی آدمیان و نادیده انگاشتن مرزها و تعرض به حقوق دیگران نیز از بدو پیدایش روابط اجتماعی در میان انسانها آغاز گردیده و تا به امروز ادامه دارد. ( اشاره به داستان هابیل ، قابیل ودرگیری آن دو)[13]

اعتقاد به مبدأ هستی و خدا و تبیین نظام خلقت بر اساس بینش دینی و به دنبال آن پذیرش ایدئولوژی یعنی مجموعه ای از حقوق، تکالیف و مقررات که فرد را در مقابل خود، دیگران و خدای خود متعهد ساخته ، مرزها و محدودیتهای دیگری را فراروی آدمیان قرار داده که تخطی از آن، تعرض به حدود الهی و به همان میزان انحراف و دوری از مسیر تکامل و رشد فرد تلقی می گردد.

ارتکاب گناه، تعرض به حدود الهی و پایمالی حقوق دیگران واقعیتهای انکارناپذیر تاریخ زندگانی انسانند، و به همین دلیل دقیقاً همزمان با پیدایش روابط اجتماعی در میان انسانها و پذیرش بنیانهای اعتقادی و دینی، تمایل و گرایش به داد و دادگری و دادرسی در جامعه انسانی نمودار گردیده است.

بحق می توان گفت انگیزه و حداقل بهانه بسیاری از کشمکشها و جنگ و ستیزهای تاریخ بشری و همچنین فلسفه پیدایش بسیاری از مکاتب فلسفی و مذهبی و نظامهای حکومتی همین گرایش قوی و نیرومند آدمی به داد و دادگری بوده است.

اسلام نیز به عنوان دینی واقع گرا و رئالیست دادرسی را بمثابه مهمترین رکن بقای جامعه و تضمین کننده تکامل حیات بشری در اصول و فروع خویش تعقیب و بدان تکیه نموده است، چشم انداز اسلام از مقولة داد و دادرسی برگرفته از یک اصل بنیادی فلسفی است که نظام هستی را نظام عدل و داد می داند، و بدینسان این مقوله را فراتر از رابطه انسان با انسان می نگرد، و از اینرو در ارزیابی نظام حقوقی اسلام باید به همسوئی آن با نظام خلقت بر اساس اصول جهانبینی اسلامی توجه نمود.

در بیان اهمیت دادرسی در اسلام همین بس که خداوند در کتاب خود فلسفه بعثت و رسالت انبیاء را برپایی عدل و داد معرفی نموده است.( لقد ارسلنا رسلنا با لبینات و انزلنا معهم الکتاب والمیزان لیقوم الناس بالقسط) [14]

دادرسی یکی از مهمترین وظایف انبیاء الهی و اوصیای آنان بوده، و چنانکه در بحثهای آینده، خواهیم نگاشت نه تنها انبیاء شخصاً به حل و فصل دعاوی مردم و ستاندن حقوق ایشان پرداخته اند بلکه اساساً منصب قضاء در بینش اسلامی از مناصب ویژه ایشان است.

پیامبر اسلام (ص) شخصاً به عنوان قاضی مسلمین به دادرسی همّت گمارده و در مواردی نیز شخصیتهایی همچون علی (ع) و معاذبن جبل را برای انجام این مهم به بلاد اسلامی فرستاده است.

دادرسی از عمده ترین مسئولیتهای خلفا و ائمه و حکام اسلامی بوده، و حتی در بینش کسانیکه معتقد به ولایت مطلقه فقیه در زمان غیبت امام نمی باشند نیز دادرسی از وظایف اولیه فقهاء شیعه در زمان غیبت بوده و ولایت وی در امور قضایی و رسیدگی به مرافعات و مخاصمات و اجرای حدود الهی از جمله مسئولیت هایی است که مورد اتفاق نظر و اجماع تمامی فقهای شیعه می باشد، همچنین فقهای اهل سنت دادرسی را از اهمّ وظایف حاکم و والی مسلمین دانسته اند.

بدیهی است که بموازات اهمیت و ارزشی که مقام دادرسی در اسلام دارد، شرایط و ویژگیهای کسی که امر دادرسی را به عهده می گیرد نیز اهمیت یافته و بدین لحاظ در بینش اسلامی هرگز نمی توان سرنوشت امور قضایی و حل و فصل دعاوی که در حقیقت اجرای عملی و عینی احکام الهی است بدست نا اهل سپرد، بنابراین هرگاه فردی واجد شرایطِ بنیادین قضاء نباشد هر چند از هوش و فراست سرشاری برخوردار بوده و به قوانین و احکام دادرسی آگاهی کامل داشته و بر فنون دادرسی نیز کاملاً مسلّط باشد، گماردن او به منصب قضاء جایز نیست. به همین جهت فقهاء قبل از آنکه آداب و احکام قضاء و چگونگی صدور حکم در منازعات را مطرح نمایند، ابتدا به بیان شرایط و اوصاف قاضی پرداخته اند.

تأکید اسلام بر ضرورت اتّصاف قاضی به شرایط و ویژگیهای خاص، یکی از مسائلی است که سبب امتیاز نظام حقوقی اسلام با سایر نظامهای حقوقی جهان بویژه نظامهای معاصر گردیده است،

آنچه که سبب امتیاز نظام حقوقی اسلام گردیده، همان تأکید و توجه به صلاحیت قاضی قبل از دادرسی است در حالیکه در نظامهای دیگر بدون استثناء محور مسائل و احکام حقوقی نفس حکم و قانون است و در حقیقت بحث از شرایط دادرسی جائی در مجموعه نظام حقوقی ندارد. منشاء این تفاوت نیز همسویی و هماهنگی قوانین و احکام اسلامی با مبانی عقیدتی و اصول جهان بینی آن است در اسلام بحث از حل و فصل منازعات و اجرای عدل و داد هرگز مستقل و مجرّد از بحث شرایط و اوصاف کسی که اجرای آن را بعهده دارد مورد بررسی قرار نگرفته، به سخن دیگر قضاء شرعی و دادرسی اسلامی ماهیتاً دو عنصر تفکیک ناپذیر دارد که نبود هر یک از آن دو مشروعیت قضاء را منتفی می سازد و این دو رکن عبارتند از :

1-اهلیت قاضی از لحاظ احراز شرایط ویژه آن.

2-مطابقت احکام صادره با قوانین الهی، و دقیقاً به همین جهت است که اسلام گفته اند:

" هرگاه فردی واجد شرایط دادرسی نباشد هر چند به عدل و داد حکم نماید، گماردن وی به منصب قضاء حرام و قبول او نیز گناه و بردن دعاوی از سوی مسلمانان در محکمه او نیز حرام خواهد بود" .

و عرفوه شرعاً بانه : ولایه الحکم شرعاً لمن له اهلیه الفتوی بجزئیات القوانین الشرعیه علی اشخاص معیّنه من البرّیه باثبات الحقوق و استیفائها للمستحّق.[15]

ترجمه: " و در شرع قضاء را این چنین تعریف نموده اند: ولایت بر صدور حکم است شرعاً از ناحیه کسی که حائز شرایط فتوی است در مورد جزئیات قوانین شرعی و بین اشخاص معین بمنظور اثبات حقوق و بازگرداندن حق به صاحب آن"

حکم مشروعیت قضا در اسلام:

قضاوت و حکم کردن ، شرعاً واجب کفایی است در حق کسانیکه صلاحیت آن منصب را دارند یعنی اگر مثلاً ده نفر صلاحیت آن را داشته باشند ابتدا بر همه آنها واجب است آن را بدست بگیرند ولی وقتی که یکی از آنها پیشقدم شد و آن را بر عهده گرفت از دیگران ساقط می شود و اگر هیچکس اقدام به آن نکرد همه گناه کرده اند.

البته قضاوت در زمان حضور امام معصوم علیه السلام وظیفه خاص امام است ، پس بر امام واجب است که به نحو واجب کفایی یک نفر را در منطقه و محلّی برای قضاوت نصب فرماید، و گاهی قضاوت کردن بالعرض واجب عینی می شود مثل اینکه جز او کسی از اهل قضا یافت نشود و نیاز به او باشد.[16]

با اینکه قضا برای افراد دارای صلاحیت واجب کفایی است امّا برای دو گروه واجب عینی می باشد.

1-کسی را که امام معصوم (ع) امر به قضاوت کرده است.

2-اشخاصی که دارای صلاحیت و واجد شرایط منحصر به فرد باشد.

شهید ثانی (قده) در کتاب مسالک در این باره می گوید: « وظیفه قضا از جمله واجبات کفایی است.» [17]

زیرا نظام نوع انسانی متوقف بر آن است چون ظلم و بیداد از صفات جبلی آدمی است ، پس اجتماع ناگزیر از حاکمی است که داد مظلوم بستاند و دیگر از آن جهت که امر به معروف و نهی از منکر بر این وظیفه مترتّب است. [18]

امام خمینی (ره) در تحریر الوسیله می فرماید:

اگر چند نفر دارای صلاحیت باشند در صورتی که شخص بخود اطمینان داشته باشد تصدی امر قضا بر او مستحب است.[19]

ملّا احمد نراقی در این باره می فرماید:

قضا واجب است برای کسی که صلاحیت این کار را دارد اگر قاضی متوجه شود نزاعی درگرفته که کسی به دیگری از روی ظلم یا جهل ستم می کند برایش واجب است نزاع را رفع کند زیرا به منزله نهی از منکر می باشد.[20]

در مقام نقد و ارزیابی نظریات ارائه شده در تعریف قضاء توجه به چند نکته که مورد اتفاق نظر همه مذاهب اسلامی است، راهگشا خواهد بود:

1-قضاء ماهیتاً حکم بین مردم است در منازعات و مخاصمات ایشان.

2-قضاء در اسلام یک منصب رفیع دینی و از شئونات حاکم و رهبر اسلامی است.

3-دادرسی در اسلام مشروعیت ندارد جز آنکه بر طبق احکام شرعی صورت پذیرد.

4-قاضی در اسلام دارای شرایطی است که بدون احراز این شرایط ، قضاء او هر چند صحیح و بر حق باشد مشروعیت ندارد.

اقسام قضاء :

در بررسی واژه قضاء گفتیم که قضاء به داوری و دادرسی هر دو اطلاق می شود و بر همین اساس دو نوع قضاء در کتب فقهی مورد بحث قرار گرفته : قضاء تعمیم یا تنصیب، و قضاء تحکیم.

منظور از قضاء تعمیم همان مفهوم عرفی و اصطلاحی قضاء است که قاضی منصوب از ناحیه امام و حاکم اسلامی با شرایطی که در شرع مقرر گردیده برای رفع خصومت و نزاع بر اساس احکام و قوانین اسلام اقدام به دادرسی و صدور حکم الزام آور برای طرفین دعوی می نماید.

قسم دیگر قضاء که درواقع همان حکمیّت و داوری در دعاوی می باشد نیز مورد بحث فقها قرار گرفته که در جای خود تحت عنوان قضاء تحکیم بدان خواهیم پرداخت.

اجمالاً می توان گفت: هرگاه دو یا چند نفر در نزاع خویش راضی به حکمیت و داوری فردی (با مشخصاتی که بعداً خواهیم گفت) گردند، حُکم در چنین موردی را قضاء تحکیم و داور آن را قاضی التحکیم یا محکّم و یا حَکَم نامند.

ناگفته نماند که حکم در قضاء تحکیم نیز باید بر اساس احکام شرعی باشد و قاضی آن نیز شرایط قاضی عام را دارا می باشد و به همین جهت نیز بسیاری از فقهای شیعه تقسیم بندی مذکور را نپذیرفته و تفاوتی بین دو عنوان مذکور از لحاظ احکام و شرایط بویژه در زمان غیبت قائل نمی باشند. و در مقابل دیگر فقهای شیعه و تمامی فقهای اهل سنت برآنند که قضاء تحکیم همواره موضوعیت داشته و دارد.

مشروعیت و ثبوت قضاء در اسلام :

در بینش اسلامی هیچ قانون و حکمی مشروعیت ندارد جز آنکه با استفاده از اصول و منابع احکام یعنی کتاب و سنت[21] ، که مورد پذیرش تمامی فرق اسلامی می باشند و همچنین دیگر منابعی که نزد هر یک از مکاتب فقه اسلامی حجیت دارند[22]، تشریع آن حکم بعنوان حکم اسلامی ثابت گردیده باشد.

از این رو اکثر فقهاء در آغاز بحث قضاء به ذکر دلایل و مستندات مشروعیت قضاء در شریعت اسلام پرداخته اند، گر چه بنظر می رسد با توجه به حتمی بودن وقوع نزاع، جامعه انسانی و ضرورت پرداختن به امر دادرسی برای رفع اختلافات و ایجاد زمینه های سلامت جامعه برای نیل به اهداف والای خلقت آدمیان، و اینکه با این نگرش قضاء شأنی از شئونات رسالت و امامت در دین اسلام ، جایگاه واقعی این بحث در بیان فلسفه خلقت بشر و بعثت انبیاء و امامت اولیاء و به سخن دیگر در مبانی اعتقادی می باشد نه در فروع احکام.

بهر حال جمیع فرق اسلامی ثبوت قضاء در شریعت اسلام را پذیرفته و فقهاء نیز به تعابیر مختلف و با استناد به کتاب و سنت و اجماع، در کتابهای خود بدان تأکید و تصریح نموده اند.[23]

بنا به دلایلی که اشاره شد نیازی به برشماری آیات و روایات و بحث از کیفیت دلالت آنها بر ثبوت قضاء در اسلام نیست و چنانکه شهید ثانی از فقهای بنام شیعه فرموده " قوام و کمال نظام جامعه انسانی بدان وابسته است" [24] و یا به گفته یکی از محققین: " دور از حق نیست که گفته شود: قضاء از ضروریات دین مبین اسلام است که علاوه بر کتاب و سنت و اجماع، عقل نیز بر لزوم پرداختن بدان به لحاظ توقف نظام جامعه بر این مهم ، گواهی می دهد" .[25]

در اینجا تیمنّاَ به ذکر چند آیه و حدیث بی آنکه وارد مناقشات چگونگی استدلال و استناد بدان شویم بسنده می کنیم:

الف ـ آیات الهی :

- ان الله یاءمرکم ان تودوّا الامانات الی اهلها و اذا حکمتم بین الناس ان تحکموا بالعدل[26]

خداوند شما را امر می کند که امانتها را به اهلش بازگردانده و به هنگام حکم بین مردم، به عدالت حکم رانید.

- یا داود انا جعلناک خلیفه فی الارض، فاحکم بین الناس بالحق ولاتتبع الهوی[27]

ای داود، ما تو را خلیفه در زمین قرار دادیم پس بین مردم به حق داوری نما، و از هوای نفس پیروی مکن.

- انا انزلنا الیک الکتاب بالحق لتحکم بین الناس بما اراک الله[28]

(ای پیامبر) ما کتاب را بر توبه حق نازل کردیم تا بین مردم بر اساس آنچه خداوند به تو نمایانده حکم نمایی.

- فإن تنازعتم فی شیء فردوّه الی الله والرسول[29]

پس هرگاه در امری بین شما نزاع درگرفت آن را به خدا و رسولش عرضه کنید.

و دیگر آیاتی که در کتب فقهی و آیات الاحکام ذکر شده که طی بحثهای آینده به برخی از آنها اشاره خواهیم نمود.

ب ـ احادیث و روایات:

از سنت نیز روایات متعددی در باب ضرورت قضاء و اهمیت آن و لزوم حکم به عدالت و منع تصدی قضاء برای غیراهل آن فراوان نقل گردیده که در کتب حدیث شیعه و سنی موجود می باشد.[30]

آشتیانی در کتاب القضاء خود بر آنست که روایات در این باب بحد استفاضه (هر گاه انتشار و شیوع یک خبر به حدی باشد که موجب اطمینان نزدیک به یقین بر صحت و درستی آن خبر گردد ولی به حد تواتر نرسیده باشد، این خبر را مستفیض و انتشار و شیوع آن بدین حد را استفاضه نامند.

بلکه تواتر (هر گاه انتشار و شیوع یک خبر به حدی برسد که موجب یقین انسان به درستی آن خبر گردیده و احتمال همدستی راویان آن بر جعل و دروغ منتفی باشد، چنین خبری را متواتر نامند.) رسیده است.[31]

بررسی شرایط قاضی در فقه اسلامیحکم مشروعیت قضا در اسلاماحادیث و روایات

دانلود بررسی استرس شغلی برروی کارمندان شهرداری منطقه 16 تهران

بررسی استرس شغلی برروی کارمندان شهرداری منطقه 16 تهران

امور شهری و رسیدگی به شهرها و به طور کلی هر جامعه مسکونی انسانی از دیرباز مورد توجه بوده است در گذشته و قبل از پیدایش شهرها و در جوامع کوچک انسانی شاید ریش­سفیدان جامعه و یا به اصطلاح «کدخدایان» تمام امور شهری را به عهده داشتند و به علت کوچک بودن جامعه و فضای زندگی موفق به این کار می­شدند البته این کار به صورت ابتدایی و غیر سازمان­یافته خود صورت م

دسته بندی	کار و امور اجتماعی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	357 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	73

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

تاریخچه:

امور شهری و رسیدگی به شهرها و به طور کلی هر جامعه مسکونی انسانی از دیرباز مورد توجه بوده است. در گذشته و قبل از پیدایش شهرها و در جوامع کوچک انسانی شاید ریش­سفیدان جامعه و یا به اصطلاح «کدخدایان» تمام امور شهری را به عهده داشتند و به علت کوچک بودن جامعه و فضای زندگی موفق به این کار می­شدند. البته این کار به صورت ابتدایی و غیر سازمان­یافته خود صورت می­گرفت.

با گسترش شهرها و تمایل بشر برای شهرنشینی نیاز به چند سازمان مختلف برای رسیدگی به امور شهری که تعداد آن بسیار زیاد و محدوده آن بسیار وسیع است احساس شد. با پیدایش اولین شهرها شهرداری­ها نیز آغاز به کار کردند که در ابتدا کارشان نظافت شهری و رفت و روب شهرها بوده است و حیطه وظایف آنها بسیار محدود بوده. شاید جالب باشد بدانید اولین شهرداری در دوران پادشاهی هخامنشی در ایران بوجود آمد.

در تهران و پس از پایتخت شدن این شهر به عنوان مرکز ایران، تهران اهمیت ویژه­ای پیدا کرد و نیاز به مدیریت شهری احساس شد.

در سال 1286 شهرداری تهران با نام سابق« بلدیه» آغاز به کار کرد. و در آن زمان مسئول نظافت شهری و جمع­آوری زباله بود اما با گسترش شهر روند روزافزون ساخت و سازها حیطه وظایف شهرداری بیشتر شد.

اهداف و وظایف شهرداری تهران

شرح وظایف فعلی شهرداریها (مصوب سال 1309) بیش از تکالیف جاری شهرداریها بوده و اغلب این وظایف (مانند تأمین آب و روشنایی شهر، نصب و نظارت برگه قیمت اجناس...) با مشارکت یا توسط دیگر سازمانهای دولتی انجام می­شود. لکن بخشی از نیازهای جدید و اساسی مدیریت کلان شهرها (مانند کاهش ترافیک و تسهیل تردد شهرها، حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی هوا، خودکارسازی امور شهروندان و ترویج فرهنگ و رفاه شهری) از وظایف مصوب شهرداریها نبوده و هماهنگی و مشارکت دیگر واحدهای ذیربط با شهرداری کلان شهر مصوب و الزامی نمی­باشد که ساماندهی و هدایت مطلوب کلان شهر را نامقدور و بعید نموده و بازنگری قوانین فعلی مدیریت کلان شهرها را ضروری می­نماید.

اهم وظایف مصوب فعلی شهرداریها در ذیل آمده است:

1-ایجاد توسعه، تنظیف، نگهداری و اصلاح معابر و مجاری آب و فاضلاب

2-پیشنهاد اصلاحات شهری، صدور پروانه ایجاد و اصلاح کلیه ساختمانهای شهر

3-مراقبت و تشریک مساعی در امور بهداشت اهالی (برای جلوگیری از امراض همگانی و دفع حیوانات مضر)

4-تأسیس مؤسسات فرهنگی، بهداشتی و تعاونی و مساعدت مالی به انجمن­های تربیت بدنی و خانه و مدرسه

5-تهیه مقررات صنفی و پیشنهاد آن به شورای شهر و مراقبت در امور اصناف، صدور پروانه کسب اصناف، تعطیلی اماکن بی­پروانه و جلوگیری از ایجاد، تأسیس و ادامه کار مشاغل و اماکن غیربهداشتی یا مزاحم

6-اتخاذ تدابیر لازم برای حفظ شهر از خطر سیل و حریق، احداث ابنیه عمومی مورد نیاز شهر (مانند کشتارگاهها، میدانها، باغ کودکان، ورزشگاه، غسالخانه و گورستان و تهیه وسایل حمل اموات)

7-اتخاذ تدابیر لازم برای ساخت خانه­های ارزان برای اشخاص بی­بضاعت و تشریک مساعی با مراکز مسئول حفظ ابنیه عمومی، آثار باستانی، مساجد و غیره

8-تهیه و تعیین میادین عمومی فروش ارزاق و اتخاذ تدابیر برای فراوانی، مرغوبیت و حسن اداره فروش گوشت و نان شهر و تردد و توقف وسایل نقلیه

9-پیشنهاد برقراری یا لغو عوارض شهر، تغییر نوع و میزان عوارض، برآورد و تنظیم بودجه و متمم اصلاحیه و تفریغ آن و پیشنهاد و اجرای برنامه­های عمرانی (با تصویب شورا)

10- انجام دیگر امور مصوب شورای شهر

گسترش شهرتهرانآآ

با روند ساخت و ساز شهری و مهاجرت به شهرها و به ویژه تهران و گسترش کلان شهر بزرگ ایران، تهران به مناطق مختلف تقسیم شد. که در حال حاضر به 22 منطقه تقسیم شده است.

شهرداری منطقه 16 بعد از انقلاب اسلامی آغاز به کار کرد مناطقی از جمله نازی­آباد، خزانه بخارائی، جوادیه، علی­آباد و ... را تشکیل می­دهد.

شهردار این منطقه جناب دکتر صبری هستند که مستقیماً از سوی شهردار تهران منصوب می­شدند.

شهرداری منطقه 16 خود به 4 ناحیه تقسیم می­شود که هر کدام از این نواحی قسمتی از این منطقه را شامل می­شود.

ساختمان جدید شهرداری منطقه 16 در تاریخ بهمن ماه 1385 توسط شهردار محترم تهران افتتاح گردید.

آشنایی مکان کارآموزی

ساختمان شهرداری منطقه 16 در میدان بهمن کنار فرهنگسرای بهمن قرار گرفته است.

این ساختمان بسیار زیبا و نوساز است و از 2 قسمت و 2 ساختمان تشکیل شده ، در ساختمان کوچک کنار ساختمان اصلی دبیرخانه و کارگزینی قرار دارد. در جلوی این ساختمان فضای سبز زیبا و در کنار ساختمان پارک بزرگی واقع شده. قسمت­های مختلف ساختمان اصلی در نمودار زیر آمده است.

نمودار 1-1-قسمت­های مختلف شهرداری منطقه 16 تهران

حوزه دفتر شهردار	طبقه 2 T2	اداره آموزش	حوزه معاونت شهرسازی و معماری	همکف -0- زیر زمین 1-	اجرای احکام
حراست		فناوری و اطلاعات	اداره بازدید یکسان		واحد بیسیم
مشاورین		اداره بودجه
معاونت هماهنگی و برنامه­ریزی		کارشناس حقوقی	رستوران		پارکینگ
مشاور شهردار در امور ایثارگران		اداره حقوقی	واحد خدمات		تلفنخانه
بازرس					موتور پول
قائم مقام	طبقه 1 T1	حوزه معاونت مالی اداری	سالن آمفی تئاتر	زیرزمین 2-	استخر و سونا و جکوزی
روابط عمومی		حوزه درآمد و نوسازی	تأسیسات		پارکینگ
تدارکات		حسابداری
		امور قراردادها
		ممیزی

آشنایی با فضای کلی محل کارآموزی:

طبقه دوم

حوزه دفتر شهردار:

تشکیل شده از دفتر جناب آقای شهردار، کار ایشان نظارت بر کارها، مدیریت شهری، ایراد دستور، امضاءها و ...

در حوزه دفتر شهردار رئیس دفتر ایشان مشغول به کار هستند که وظیفه ایشان هماهنگی کارهای جناب شهردار است اعم از ملاقات­ها، بازدیدها و نامه­ها و ... همچنین منشی ایشان برای پاسخگویی به تلفن دریافت پیامهای شهردار و با هماهنگی شهردار پاسخگویی به پیامهاست.

اداره آموزش

اداره آموزش مسئولیت مهم و بسیار کارساز آموزش حین خدمت کارمندان و کارکنان شهرداری را برعهده دارد. در بحث روان­شناسی صنعتی و سازمانی بحث آموزش حین خدمت بسیار مهم است و در بالا بردن بهره­وری و تخصص کارکنان، فعالیت مهمی محسوب می­شود.

حراست

کارمندان حراست مسئول نظارت بر رعایت قوانین اداری و همچنین رعایت

شئونات اسلامی و تخلفات کارمندان می­باشند.

فناوری و اطلاعات

قسمت فناوری اطلاعات قسمتی است که طراحی سایت­های اینترنتی و بروز کردن اطلاعات داخل سایت و هماهنگی تمام شبکه­های قسمت­های مختلف اداری شهرداری را عهده­دار است. تأسیس سایت­های جدید و گرفتن اطلاعات از سایت­های دیگر از وظایف این قسمت است.

مشاورین

گروه مشاورین همان طور که از اسمش برمی­آید کار مشورت دادن به ارباب رجوع در تمام موارد مربوط به شهرداری را دارد. مشورت در امور ساخت و ساز، مرمت، جواز، پایان­کار و ... را عهده­دار هستند.

اداره بودجه:

اداره بودجه مسئول حساب کردن بودجه مورد نیاز شهرداری درخواست این بودجه و تقسیم این بودجه به قسمت­های مختلف و همچنین نحوه استفاده از این بودجه را دارد. همچنین این اداره مسئول تصویب بودجه برای قسمت­های مختلف نیز می­باشد.

معاونت هماهنگی و برنامه­ریزی:

این معاونت به عنوان یکی از معاونین شهردار مسئول هماهنگی و برنامه­ریزی کوتاه، میان و بلندمدت را عهده­دار هستند. این اداره بعد از برنامه­ریزی برای یک دوره کاری مسئول هماهنگی برای اجرای این برنامه­ها هستند.

کارشناس حقوقی و اداره حقوقی:

این اداره که از کارشناسان حقوقی و حقوق­دانان در امور شهرداری و شهرسازی تشکیل شده مسئول رسیدگی به مسائل حقوقی و موانع پیش روی شهرداری در اجرای برنامه­ها و طرحها می­باشد. در واقع این کارشناسان وکلای شهرداری به حساب می­آیند. موانع حقوقی و احقاق حق توسط این کارشناسان انجام می­شود.

مشاور شهردار در امور ایثارگران:

این واحد کار رسیدگی و مشاوره در امور ایثارگران که در شهرداری کار می­کنند و یا ارباب رجوع که خود از ایثارگران است و مشکلی دارد که توسط شهرداری حل می­شود را دارد. این واحد رسیدگی به کارهای خانواده­های شهدا، جانبازان، آزادگان و رزمندگان را عهده­دار است.

بازرسی:

این واحد برای نظارت و بازرسی در امور شهرداری منطقه 16 توسط شهرداری مرکز تعیین شده. وظیفه این واحد نظارت و بازرسی و برخورد با تخلفات و همچنین گزارش تخلفات به شهرداری مرکز می­باشد.

طبقه اول:

قائم مقام

نفر دوم بعد از شهردار قائم مقام منطقه می­باشد که برای کمک به شهردار و همچنین در غیاب شهردار کارهای ایشان را انجام می­دهد.

روابط عمومی

روابط عمومی شهرداری منطقه 16 در طبقه اول قرار دارد که این واحد گرفتن پیام­های 1888 که پایانه ارتباط با مردم شهرداری تهران هست همچنین بررسی مشکلاتی که مردم با تلفن 137 شهرداری مطرح می­کنند، گرفتن پیشنهادات و انتقادات و نظرات مردم، گرفتن فکس و ابلاغیه­ها و انتقال آن به واحدهای مربوط و اطلاع­رسانی برای مردم و کارکنان است.

تدارکات

واحد تدارکات هم در طبقه اول است که وظیفه ارائه خدمات به کارکنان را عهده­دار است.

حوزه معاونت مالی و اداری

تمام امور مالی و اداری از جمله دادن حکم عزل و نصب و استخدام و کارهای اداری را دربرمی­گیرد که سازمان­هایی چون درآمد و نوسازی و ممیزی و حسابداری را در زیرمجموعه خود دارد.

حسابداری

کار حسابداری ،رسیدگی به حساب­های اداره می­باشد.

طبقه همکف

حوزه معاونت شهرسازی و معماری

در حوزه معاونت شهرسازی کارهایی از قبیل: بازدید ملک برای صدور پایان­کار، تشخیص میزان خلافی، تعیین جریمه برای خلاف در ساخت و ساز، صدور جواز برای ساخت و ساز، بازدید از محل­های در حال ساخت، تعیین سلامت ساخت و ساز، تعیین محدوده شهری و نوع معماری و حفظ آن، و نظارت بر رعایت طرح تفضیلی مصوب در شهرداری و ... می­باشد، که حدود 33 کارمند در آن مشغول به کار هستند که اکثر آنها دارای مدرک کارشناسی هستند.

اجرای احکام

همان طوری که از اسم این واحد مشخص است این واحد وظیفه اجرای احکامی که توسط کمیسیون ماده 100 مصوب می­شود را دارد. وقتی ملکی دارای خلافی باشد که این خلاف قابل بخشش نباشد یا مخالف طرح­های شهرسازی باشد این خلاف ساختمانی به کمیسیون ماده 100 ارجاع داده می­شود و این کمیسیون یا رأی به تخریب و یا پلمپ و یا جریمه می­دهد که اجرای این رأی و احکام وظیفه واحد اجرای احکام است.

اداره بازدید یکسان

این اداره مسئول بازدید برای تمام واحدهای شهرداری است. درگذشته هر واحد برای خود و به طور مجزا بازدید انجام می­داد و این کار هزینه و وقت زیادی می­طلبید، با بوجود آمدن این واحد، بازدید به صورت یکسان برای تمام واحدها انجام می­گیرد.

واحد بیسیم

واحد بیسیم شبکه بیسیم شهرداری را زیرنظر دارد. شهرداری از ارگان­هایی است که اجازه استفاده از بیسیم را دارد.

زیرزمین 1-

در این طبقه رستوران، پارکینگ، واحد خدمات و تلفنخانه می­باشد که نیاز به توضیح نحوه کار این واحدها نیست.

زیرزمین 2-

ر این طبقه سالن آمفی­تئاتر، استخر، سونا و جکوزی، تأسیسات و پارکینگ قرار دارد.

لازم بذکر است کمتر از یکسال از افتتاح ساختمان شهرداری منطقه 16 می­گذرد و این ساختمان بسیار مجهز و به روز است و به رضایت ارباب رجوع و کارمندان کمک می­کند.

	نمودار4-1

نمودار 5-1

تعداد پست­ها

حوزه­ها	تعداد پستها
حوزه دفتر شهردار	15
مالی و اداری	66
شهرسازی	44
فنی و عمرانی	22
ترافیک	19
خدمات شهری	81
هماهنگی	16
اجتماعی	6
پست جانبازان	3
جمع	272

نحوه استخدام:

برای استخدام کارمند در شهرداری تهران هر منطقه و ناحیه یا واحدی که به نیروی انسانی نیاز دارد درخواست خود را به شهرداری مرکز ارسال می­نماید. شهرداری مرکز نیز با بررسی این درخواست و لزوم استخدا کارمند جدید با این درخواست موافقت می­کند.

معمولاً هر ناحیه یا منطقه شهرداری براساس نیز خود پیشنهاد کارمند هم (با توجه به بانک اطلاعاتی خود) به شهرداری ارسال می­کند.

بانک اطلاعاتی کارمند مناطق تشکیل شده از افراد با سابقه یا واجد شرایط برای کار در شهرداری منطقه 16 که تقاضا برای کار در این اداره را دارند. در سال­های اخیر روند استخدام در این اداره بسیار کم و محدود بوده و برای تأمین کارمند از نیروهای قرارداری استفاده شده است.

لازم به ذکر است شهرداری تهران از اداراتی است که درخواست و علاقه زیادی برای کار در این اداره وجود دارد، البته شهرداری برای پست­های تخصصی با مراکز آموزش عالی همکاری خوبی دارد.

البته شهردار تهران توس شورای شهر تعیین می­گردد که این شورا توسط رأی مردم انتخاب می­شود؛ شهردار هم با توجه به مسیر کاری خود و سوابق شهردار مناطق را گزینش می­کند.

مقدمه:

در جهان صنعتی امروز بسیاری از کارگران و کارمندان ناچارند خود را با شرایط نامناسبی که محیط و ابزار مورد استفاده بر آن تحمیل می­کند، منطبق و متناسب سازند و با محدودیت­های ایجاد شده گونه­ای کنار آیند. پی­آمد چنین مصالحه­ای می­تواند بسیار وخیم بوده و بر زندگی فرد، تندرستی، ایمنی و فرآوری وی اثری نامطلوب داشته باشد. در چنین وضعیتی انسان از نظر جسمانی یا روانی با نوع کار یا تجهیزاتی که مورد استفاده قرار می­دهد و یا در محیطی که در آن زندگی کرده است یا به کار می­پردازد تناسبی ندارد. نبود تناسب جسمی، شایع­ترین عوارض ناشی از کار در جوامع امروزی را یعنی ناراحتیهای اسکلتی، ماهیچه­ای ایجاد می­کند.

بزرگترین آفت نیروی انسانی در دنیای شغلی، استرس است. 80 تا 85% تمام بیماریها علتش استرس است. محیطی که محرکهای فشارزا در آن خیلی زیاد است ایجاد استرس می­کند. حداقل 25% مشاغل مردان و 50% مشاغل زنان دارای نوعی فشار هیجانی است. به استرس شغلی در قرن 20 لقب طاعون سیاه را دادند.

هر نوع تغییری در زندگی انسان دارای فشار روانی (استرس) است. به طور کلی در زندگی امروز به دلیل اینکه تغییرات دائمی است اجتناب از فشار روانی یک رویا است پس به جای اجتناب باید فشار روانی را مدیریت کنیم، بنابراین هر شغل نیاز به یک استرس بهینه دارد تا ما را برای زندگی یا کار تحریک بیشتری ایجاد می­کند. اگر کارگری بر کار خودش احساس کنترل نداشته باشد این خود منبع استرس است. اگر در محیط شغلی از مقدار بسیار کمی از قابلیت­های افراد استفاده کنیم، این فشار بسیار پائین در نتیجه ایجاد ناکامی می­نماید، ناکامی حاصل از این عامل، شدیدترین نوع فشار روانی هم برای فرد و هم برای سازمان است.

تعریف استرس:

پاسخی فیزیولوژیکی، روانی و رفتاری که یک شخص جهت وفق دادن به فشار داخلی و خارجی می­دهد، استرس نامیده می­شود. به عبارت دیگر، استرس، اجبار به سازگاری با یک تهدید یا با یک چالش است. استرس به معنای فشار روانی است و فشار روانی عبارتست از مجموع واکنشهای غیراختصاصی که تحت تأثیر فشارهای روانی گوناگون در ارگانیزم ایجاد می­شود، به عبارت دیگر، وقتی فرد در شرایط و اوضاع و احوالی قرار گیرد که تحت فشار واقع شود یا احساس ناراحت­کننده­ای به او دست می­دهد، عصبی باشد، احساس ناکامی و تنش کند یا در تعارض و بلاتکلیفی باشد می­گوییم تحت فشار روانی است. تنش­های عصبی در نتیجه تعارضهای داخلی ناشی از موقعیتهای خارجی مختلف به وجود می­آید. کلمه استرس­زا را می­توان محرک خارجی نامید از دیدگاه پاولفی محرکی که با نیروی تأثیر خود بر ارگانیزم بر دیگر تأثیرات روزمره برتری دارد.

در بحث روشهای فردی برخورد با استرس برخی تیپ­های شخصیتی با استرس هماهنگی دارند:

الف) شخصیت سخت­رو یا پرطاقت:

افرادی هستند که در درجات بالای استرس هم کار می­کنند و هم به زندگی خود ادامه می­دهند. این افراد دارای 3 ویژگی مهم هستند:

1-کنترل: یعنی باور دارند بر روند زندگیشان تأثیرگذارند و می­توانند دوره­های زندگی را اداره کنند.

2-تعهد: معتقدند زندگی دارای معنا و هدف است.

3-چالش­انگیزی: معتقدند هر رویداد فشارزا و هر اتفاق در زندگی فرصتی است برای رشد و ارتقاء فردی.

ب) شخصیت خوش­بین:

خوش­بینی به عنوان یک هیجان مثبت تجربه می­شود. خوش­بینی در افرادی که شخصیت پرطاقت دارند زیاد دیده می­شود و با هیجان­طلبی فایده­گرا رابطه دارد، افراد دست به کارهای هیجان­انگیز می­زنند. خوش­بینی در حریم قوانین با خوش­خلقی نیز رابطه دارد.

تیپ­شناسی شغلی هاولند:

هاولند 6 تیپ شغلی را در افراد و به میزان شخصیت آنها معرفی نمود.

1)تیپ اهل کار یا واقع­گرا: (Realistic) کد شخصیتی ISTJ

معمولاً کارکردن در یک محیطی که در آن افراد کمتر هستند ترجیح می­دهند، به کار با اشیاء علاقمند هستند تا با مردم. از لحاظ توصیف صفت، این افراد: در کار، فعال- مطیع- باثبات- صرفه­جو هستند.

این افراد از کارهایی مثل: کارهای یدی (دستی)- تعمیر کردن و ... لذت می­برند.

نوع مشاغل افراد این تیپ شخصیتی شغلی:

1- مکانیک تهویه هوا 2- مهندسان نفت 3- تعمیرکار رادیو و تلویزیون

4- کارشناس نرم­افزار5- مهندس برق 6- جنگلبان

2)تیپ مسئله­حل­کن یا جستجوگر: (Investigative) کد شخصیتی INTJ

این افراد کار در تنهایی را دوست دارند و به ویژه از حل مسائل ذهنی و شناخت دنیای مادی لذت می­برندا.

این افراد، تحلیل­گر- کنجکاو- درون­گرا- دقیق- منطقی و کم­حرف هستند.

سرگرمی­های این افراد شامل: بازیهای فکری- دیدار از موزه و گالری- جمع­آوری­کننده سنگ و تمبر و ... است.

این افراد دارای توانمندیهایی مثل: حل مسائل ریاضی- انجام محاسبات پیچیده- تفسیر فرمول و ... هستند.

نوع مشاغل افراد این تیپ شخصیتی شغلی:

1- شیمی­دانان 2- زمین­شناسان 3- پرستاران

4- زیست­شناسان 5- آماردانان 6- مهندسان شیمی

3)تیپ خلاق یا هنرمند: (Creative) Artistic کد شخصیتی INFP

این افراد هنری هستند و کار در محیطهای هنری را ترجیح می­دهند. در جایی که فرصت، خودابرازی وجود داشته باشد خود را نشان می­دهند. از لحاظ توصیف صفات، این افراد: افراد پیچیده (بدون قابل پیش­بینی)- عاطفی- نامنظم- پراحساس هستند.

نوع مشاغل افراد این تیپ شخصیتی شغلی:

1- عکاسی 2- نقاشی 3- بازیگری 4- موسیقی 5- داستان­نویسی

6- طراحی (طراح لباس یا دکوراتور داخلی)

4)تیپ امدادگر یا اجتماعی: (Social) کد شخصیتی ENFP

این افراد، علاقمند به رفاه و آسایش دیگران هستند و به مهارتهای جسمانی علاقه دارند، مجاب­کننده هستند یعنی خوب افراد را به لحاظ شناختی راضی می­کنند، با تدبیر و صمیمی و دارای روحیه همکاری و همدلی هستند.

نوع مشاغل افراد این تیپ شخصیتی شغلی:

1- مشاوره­های شغلی 2- عضو هیئت علمی 3- مددکاران اجتماعی

4- مدیران بیمارستان 5- تاریخ­نگارها 6- مربی ورزش

5)تیپ ترغیب­کننده یا متحول: (Enterprising) کد شخصیتی ENTP

این افراد، علاقمند به رهبری، سخنرانی و خرید و فروش در سطح بزرگ هستند. پرانرژی و متکی به نفس و معاشرتی هستند.

نوع مشاغل افراد این تیپ شخصیتی شغلی:

1- مدیرهای فروش 2- بانک­دارها 3- مجریهای تبلیغات

4- نماینده­های بیمه 5- سیاست­مداران 6- مسئول روابط عمومی

6)تیپ سازمان­دهنده یا متعارف: (Conventional) کد شخصیتی ISTJ

این افراد، بهترین تیپ برای کارهای دفتری و مالی هستند. این افراد دقیق- محافظه­کار- منظم و سازمان­یافته هستند. سرگرمی­های این افراد شامل: شطرنج- ثبت گزارشهای دقیق و ... است.

نوع مشاغل افراد این تیپ شخصیتی شغلی:

1- منشی­های دادگاه 2- دفتردارهای حقوقی 3-کارمندهای دفتری

4- حسابدارها 5- مشاوره­های مالیاتی 6-تحلیل­گرهای بودجه

علائم استرس در محیط شغلی:

1- بی­حوصلگی زیاد 2- سردردهای مداوم 3- خستگی مداوم

4- بی­خوابی 5- گردن درد، شانه درد، کمردرد 6- سرماخوردگی مکرر

7- دردهای عضلانی 8- اختلالات معده­ای 9- خستگی توأم با نبود خواب

10- ناسازگاری در محل کار 11- افزایش حواس­پرتی 12- تمرکز پائین

13- فراموشی محیط کار 14- کاهش اعتماد به نفس 15- کاهش علاقه به کار

16- افزایش فشار خون 17- رفتارهای تند در محیط کار

18- رفتارهای تهاجمی­یابی تفاوتی

19- زوال حافظه کوتاه­مدت و بلندمدت 20- غیبت­های مکرر و بدون دلیل در محیط کار

استرس شغلی

بار وی هم جمع شدن عاملهای استرس­زا (محرکی که استرس را به وجود می­آورد) و آن­گونه وضعیت­های مرتبط به شغل باید دانست که بیشتر افراد نسبت به استرس­زا بودن آن اتفاق نظر دارند. برای نمونه یکی از وضعیت­های پراسترس و مرتبط با شغل این است که از یک سو کارگر یا کارمند در معرض خواستها یا فشارهای زیاد در محیط کار قرار بگیرند و از سوی دیگر برای برآوردن این خواستها وقت محدودی در اختیار داشته باشد و طبیعی است که چون
نمی­تواند پس از انجام آنها برآید با ایرادگیری­های پی­درپی سرپرستاران روبه­رو می­شود. به بیان دیگر استرس ناشی از شغل، استرسی است که فرد معین برسر شغل معین دستخوش آن می­شود.

نشانه­های روانی، جسمانی، رفتاری، نشانه­های استرس شغلی است.

استرس­ها می­توانند به صورت مشکلات داخل یا بیرون از سازمان در شخص ایجاد شوند که خود را به صورت، پرخاشگری عدم رضایت از شغل- کم­کاری- صدمه زدن به دستگاهها و در آخر اختلالات روحی نشان می­دهند.

7-2 اهمیت شرایط استخدامی افراد:

در مورد شرایط استخدامی و اهمیت آن در اقتصاد موج سوم می­توان 10 ویژگی را ذکر نمود:

1-عامل تولید

عامل تولید در اقتصاد موج سوم، دانایی است. منظور از دانایی: داده- اطلاعات- تصاویر ذهنی- نمادها- فرهنگ- ایدئولوژی است.

اولین پیامد دانایی: کاهش هزینه، بالا رفتن کارآیی و تنوع زیاد است.

منظور از کارآیی این است که با تعداد کمتری از افراد همان کار اولی را ولی با هزینه کمتری انجام دهیم.

دانایی، انطباق­پذیرترین و چند منظوره­ترین عامل تولید است.

ارزشهای ناملموس:

در موج سوم، ارزش در کسب تولید و توزیع و به کارگیری دانایی است. ارزش در کمپانی­های بزرگ، به تعدادایده­های داده شده در مغز افراد است.

2- انبوه­زدایی:

یعنی تکنولوژی سنتی به تکنولوژی انعطاف­پذیر- هوشمند و متنوع تبدیل شده است و بازارهای انبوه را به بازارهای ویژه تبدیل می­کند.

3- کار:

منظور از کار: مهارت بالا، نیروی ذهنی و تخصص است که اگر مهارت و تخصص هر دو بالا باشد باعث امنیت شغلی می­شود. بالا رفتن مهارت منجر به تنوع می­شود و برعکس. مهارت بالا تنوع در موج سوم باید به افراد برای بالا بردن مهارت، آموزش داد.

4- نوآوری:

در موج سوم، هدف از نوآوری، بالابردن خلاقیت افراد است. در نظریه­های روان­شناسی جدید اظهار داشته­انند که خلاقیت، تجلی یک انگیزه است نه تجلی استعداد و همه می­توانند در هر سطحی خلاق باشند اگر بخواهند.

5- مقیاس:

مقیاسهای امروزه، مینیاتوری (عملیاتی- کوچک) هستند و هر چقدر تیم تخصصی­تر باشد، سرعت کار را بالا می­برد.

6- سازماندهی:

در موج سوم، به علت اینکه تکنولوژی و نیازهای افراد به سرعت تغییر می­کند، سازماندهی باید تغییر کند. پرآوازه­ترین واژه مدیریت در ارتباط با، ساختار است.

بررسی استرس شغلی برروی کارمندان شهرداری منطقه 16 تهراناهداف و وظایف شهرداری تهرانمشاور شهردار در امور ایثارگرانتیپ­شناسی شغلی هاولند

دانلود تحلیل عوامل توسعه نیافتگی در کهگیلویه و بویراحمد

تحلیل عوامل توسعه نیافتگی در کهگیلویه و بویراحمد

کشورهای صنعتی غرب که سالها جلوتر از جهان سوم راه توسعه نامتعادل و بدون توجه با شرایط محیط طبیعی چیزی جز نابودی محیط طبیعی و به دنبال آن نابودی محیط انسانی در جوامع ندارد ، حتی اگر کشوری در شرایط عالی توسعه صنعتی باشد ولی در صورت حفاظت نکردن از محیط طبیعی راهی جز سقوط و ضعف ندارد از آنجائیکه انسان در محیط زندگی می کند و ناگریز از استفاده از منابع

دسته بندی	برنامه ریزی شهری
فرمت فایل	doc
حجم فایل	1138 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	115

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده

مقدمه

فصل اول: کلیات

1-1: طرح مسئله ................................... 2

1-2: ضرورت تحقیق.................................. 4

1-3- انگیزه تحقیق................................. 4

1 –4 : اهداف تحقیق................................ 5

1-5 :سوالات تحقیق.................................. 6

1-6 :فرضیات تحقیق................................. 6

1-7 : پیشینه تحقیق................................ 6

1-8-روش تحقیق ..................................... 8

1-9- فرایندهای تحقیق .......................... 8

1-10- روشهای جمع آوری اطلاعات ...................... 8

1 – 11- ابزار تحقیق ............................... 8

1-12- محدودیت های و تنگناهای تحقیق ............ 9

فصل دوم : مبانی نظری پژوهش

2-1- : مبانی نظری یا تئوریک پژوهش............ 11

2-2- : تعاریف و مفاهیم......................... 12

2-2-1- برنامه ریزی منطقه ای.................... 14

2-2-2- مفهوم رشد اقتصادی....................... 15

2-3 – تفاوت رشد و توسعه اقتصادی................ 16

2-3-1-الف ) توسعه علمی......................... 17

2-3-2-ب) توسعه سیاسی........................... 17

2-3-3-ج) توسعه فرهنگی.......................... 18

2-3-4-د) توسعه پایدار.......................... 19

2-4- سابقه برنامه ریزی منطقه ای ............... 19

2-5- سابقه برنامه ریزی در ایران ............... 21

2-6- فرایند تاریخی توسعه و توسعه نیافتگی در جهان ............................................... 23

2-7- نظریه ها و الگوهای توسعه ................. 25

2-7-1- نظریه تسلسل فقر توده های و شهرگرایی..... 25

2-7-2- نظریه حداکثر استفاده از زمینهای کشاورزی 26

2-7-3- نظریه قطب رشد........................... 27

2-7-4- نظریه مرکز پیرامون...................... 30

2-7-5- تئوری مرحله ای روستو.................... 31

2-8- استراتژی های مختلف توسعه اقتصادی.......... 32

2-9- تکنولوژی مناسب برای کشورهای در حال توسعه . 36

2-10- معیارهای سنجش رشد و توسعه ............... 37

2-11- شاخص های سنجش توزیع درآمد................ 41

2-12- شرایط لازم جهت موفقیت در هدایت توسعه ای .. 42

فصل سوم :ویژگیهای جغرافیایی منطقه محل پژوهش

3-1-ویژگیهای طبیعی............................. 46

3-1-1-موقعیت و حدود جغرافیایی.................. 46

3-1-2- ویژگیهای عمومی زمین شناسی............... 48

3-1-3-. وضعیت گسل ها در زلزله خیزی منطقه....... 56

3-1-4- هواشناسی و اقلیم........................ 60

3-1-5- پوشش گیاهی وحیات جانوری................. 63

3-1-6- ویژگیهایی خاک منطقه................................................ 64

3-2- ویژگیهایی اجتماعی و فرهنگی..................................... 67

3-2-1- توزیع و پراکندگی جمعیت.................. 67

3-2-2- توزیع سنی جمعیت......................... 68

3-2-3- توزیع جنسی جمعیت........................ 71

3-2-4- موالید و مرگ و میر...................... 71

3-2-5 - رشد جمعیت.............................. 75

3-2-6- بار تکفل خانوار........................ 77

3-2-7- بعد خانوار وتغییرات آن.................. 81

3-2-8- روند مهاجرت................................................................. 82

3-2-3- وضعیت شاخصهای توسعه فرهنگی................................ 84

3-4- ساختار فضایی کالبدی....................... 92

3-4-1- تقسیمات سیاسی........................... 92

3-4-2- روند تحولات جمعیتی....................... 96

3-5- وضعیت سکونتگاههای روستایی................. 98

6- ویژگی های اقتصادی جمعیت .................... 99

3-6-1- جمعیت شاغل به تفکیک بخش های مختلف اقتصادی............................................... 99

3-6-2- بهره برداری از منابع نفت وگاز........... 104

3-6-3- فعالیت صنعتی (شهرک های صنعتی )......... 105

3-6-4- وضعیت موجود بخش معدن.................... 106

3-6-5- وضعیت اشتغال در بخش کشاورزی ............ 107

3-7- موسسات بهداشتی ودرمانی.................... 108

3-8- شبکه راههای ارتباطی....................... 110

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل عوامل اجتماعی و اقتصادی

4-1-تحلیل وضعیت اجتماعی و فرهنگی منطقه......... 114

4-1-1- تحلیل جمعیت وتغییرات آن................ 114

4-1-2- تحلیل تراکم ورشد جمعیت................. 115

4-1-3- بررسی روند مهاجرت...................... 118

4-1-4- تحلیل ویژگیهای اقتصادی................. 119

4-1-4- الف) تحلیل جمعیت فعال وغیر فعال......... 119

4-1-4- ب) نرخ فعالیت اقتصادی منطقه............. 120

4-1-4-ج) تحلیل روند اشتغال..................... 120

4-1-4-د) روند نرخ بیکاری....................... 121

4-1-5-تحلیل ویژگیهای فرهنگی.................... 121

4-1-6 بافت فرهنگی ورهیافتهای توسعه............. 123

4-2- تحلیل فضایی-کالبدی........................ 125

4-2-1- تحلیل پراکندگیها وقلمروهای مناطق طبیعی(اکوتوریسم)............................................... 126

4-2-2- تحلیل فضایی جمعیت شهری و روستایی....... 128

4-2-3- تغیرات فضایی اندازه جمعیت در دوره1385 -1375............................................... 130

4-2-4- تحلیل دلایل جابجایی جمعیت.............. 130

4-2-5 نتیجه گیری از روند تحولات جمعیتی......... 132

4-6-بررسی وتحلیل ساختار اقتصادی................ 133

4-6-1- بخش صنعت ومعدن......................... 135

4-6-2- بخش کشاورزی............................ 137

4-6-3- بخش خدمات............................... 141

4-6-4- توزیع هزینه ودرآمد بهد تفکیک شهر وروستا. 143

4-6-5- درآمدهای عمومی استان.................... 143

4-7- شاخصهای توسعه انسانی ..................... 144

4-8- خدمات بهداشتی درمانی ..................... 145

4-9- قابلیتهای منطقه در بخشهای مختلف اقتصادی... 146

فصل پنجم:آزمون فرضیات ؛ :نتیجه گیری وبیشنهادات

آزمون فرضیات................................... 149

نتیجه گیری..................................... 152

5-1- مسایل اساسی استان......................... 162

5-2- عمده ترین تنگناها وقابلیتهای اقتصادی...... 163

5-3-راهبردهایی جهت برنامه های بلند مدت در منطقه 167

راهکارهای عمومی................................ 171

منابع وماخذ.................................... 173

چکیده به انگلیسی

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول:3-1-تقسیمات سیاسی استان در سال 1385....... 48

حدول: 3-2-طبقات شیب اراضی ..................... 51

جدول:3-3-محدوده استان در طبقات شیب............. 52

جدول:3-4-طبقات ارتفاع از سطح دریا.............. 54

جدول:3-5-طبقات ارتفاع محدوده استان............. 55

جدول:3-6-نتایج سرشماری نفوس ومسکن1385.......... 68

جدول:3-7-توزیع سنی جمعیت در استان در مقایسه با کشور 69

جدول:3-8-نسبت جنسی جمعیت....................... 71

جدول:3-9- موالیداستان به تفکیک شهر و روستا .... 73

جدول:3-10-نرخ رشد سالانه ی جمعیت ............... 74

جدول:3-11-بار تکفل استان ...................... 76

جدول:3-12- مقدار سهم جمعیت شهری وروستایی....... 78

جدول:3-13- مقایسه بعد خانوار استان ............ 79

جدول:3-14- مقصد مهاجران خارج شده ازاستان....... 81

جدول:3-15- مبدا مهاجران وارد شده به استان ..... 82

جدول:3-16- مهاجران داخلی در مقایسه با کل کشور . 82

جدول:3-17- مراکز بهداشتی ودرمانی............... 84

جدول:3-18- شاخص های توسعه انسانی .............. 85

جدول:3-19- میزان با سوادی...................... 85

جدول:3-20- کتاب خانه ها وتعداد کتاب ها......... 87

جدول:3-21- شمارگان مطبوعات محلی ............... 88

جدول:3-22- برنامه های صدا وسیمای استان......... 89

جدول:3-23- تعداد سینما های استان............... 89

جدول:3-24- گردشگران وا رد شده به استان ........ 90

جدول:3-25- تاسیسات اقامتی ورفاهی .............. 91

جدول:3-26-مساحت وتعداد شهر های استان........... 91

جدول 3-27- تعداد شهر های استان ................ 97

جدول:3-28- جمعیت بیکار استان بر حسب جنس........ 100

جدول:3-29- وضعیت اشتغال جمعیت ................. 100

جدول:3-30- توزیع جمعیت جویای کار (بالای 10 سال) 101

جدول:3-31- اشتغال در بخش های مختلف اقتصادی .... 101

جدول:3-32- تولید ناخالص داخلی ................. 102

جدول:3-33- ضریب توزیع ومقدارسرمایه............. 103

جدول:3-34- مشخصات شهرک های صنعتی .............. 104

جدول:3-35-واحد های صنعتی بهره برداری شده....... 105

جدول:3-36- معادن در حال بهره برداری و شاغلان بخش معدن 106

جدول:3-37-مزاکر بهداشتی و درمانی............... 109

جدول:3-38- تعداد تونلها و پل ها .............. 110

جدول:3-39-مشخصات راه های اصلی وفرعی استان...... 111

جدول:4-1- شاخص های جمعیت نیروی انسانی،وسواد در استان 119

جدول:4-2-مسیر های گردشگری عمومی استان ......... 127

جدول:4-3- مهاجرت های میان منطقه ای وخالص در استان 131

جدول:4-4- ضریب توزیع تعداد سرمایه وصنعت ....... 134

فهرست نمودار

عنوان صفحه

نمودار3-1- هیستو گرام طبقات شیب............... 52

نمودار3-2- هیستو گرام طبقات ارتفاع .......... 55

نمودار3-3- هرم سنی و جنسی جمعیت ............... 69

نمودار3-4- تغییرات نسبت جنسی ................. 71

نمودار3-5- میزان موالید .................... 73

نمودار3-6- در صد مرگ ومیر .............. 74

نمودار3-7- متوسط رشد سالانه جمعیت ............. 76

نمودار3-8- بار تکفل خانوار ........ 78

نمودار3-9- تراکم نسبی جمعیت ................... 79

نمودار3-10- سهم جمعیت شهری..................... 80

نمودار 3-11- سهم جمعیت روستایی................. 80

نمودار3-12- بعد خانوار به تفکیک شهر وروستا.... 81

نمودار3-13- مبدا مهاجران وارد شده ...... 83

نمودار3-14- مقصد مهاجران خارج شده ............. 83

نمودار3-15- مقایسه شاحص های با سوادی........... 86

نمودار3-16- مقایسه شاخص پوشش تحصیلی............ 86

نمودار3-17- مقایسه روند جمعیت شهری ........... 97

نمودار3-18- جمعیت شهر های استان................ 97

نمودار3-19- سهم آبادی های سکنه وخالی از سکنه .. 98

نمودار3-20- اشتغال بخش های مختلف استان 102

نمودار3-21- بهروری نیرو ی انسانی ..... 103

نمودار3-22- وضعیت اراضی کشاورزی ....... 108

نمودار 4-1 منحنی لورنز در مناطق شهری .......... 129

نمودار 4-2 تعداد و سهم آبادهای استان .......... 129

نمودار 4-3 شاغلان بخش معدن ..................... 137

نمودار 5-1 دلایل توسعه نیافتگی استان ........... 170

فهرست نقشه ها

عنوان صفحه

نقشه شماره 1- موقعیت استان در کشور ............ 47

نقشه شماره 2- شهرستان های استان................ 50

نقشه شماره 3- نقشهDEM طبقات ارتفاع استان..... 53

نقشه شماره 4 – خطرات نسبی زمین لرزه ........... 58

نقشه شماره 5- شبکه راههای استان ............... 59

نقشه شماره 6- منابع آب استان ................. 62

نقشه شماره 7 – کار بری اراضی .............. 66

نقشه شماره 8 - پراکندگی جمعیت در استان........ 70

نقشه شماره 9 – واحد های اداری وسیاسی........... 94

نقشه شماره 10- مکان های گردشگری در استان....... 95

نقشه شماره 11- کانون های توسعه ی تمرکز محوری دراستان(طرح پیشنهادی نگارنده)....................................... 169

فصل اول:

کلیات طرح

1-1- طرح مسئله

کشورهای صنعتی غرب که سالها جلوتر از جهان سوم راه توسعه نامتعادل و بدون توجه با شرایط محیط طبیعی چیزی جز نابودی محیط طبیعی و به دنبال آن نابودی محیط انسانی در جوامع ندارد ، حتی اگر کشوری در شرایط عالی توسعه صنعتی باشد ولی در صورت حفاظت نکردن از محیط طبیعی راهی جز سقوط و ضعف ندارد . از آنجائیکه انسان در محیط زندگی می کند و ناگریز از استفاده از منابع و امکانات محیط طبیعی خود است بنابراین حتی جوامع و مناطق که اختیار است محیطی خوبی دارند و توانسته اند رابطه خوب و سالمی با محیط خود برقرار کنند ، به توسعه ای متوازن و پویا دست یافتند . در ایران موقعیت جغرافیایی ممتاز . منابع غنی طبیعی . شرایط اقلیمی خوب و متنوع و جمعیت متناسب با وسعت . فضای لازم را برای توسعه فراهم نموده است که در صورت برنامه ریزی صحیح و علمی نگری به جای سطحی نگری و مصلحت اندیشی های سنتی و مهمتر از آنها توجه به حفظ محیط می توان توسعه ای همه جانبه را مشاهده نمود.استان کهگیلویه و بویراحمد با طبیعت سرشار و مناطق کوهستانی دست نخورده مورد مطالعه قرار نگرفته اند .

وجود منطقه ای با این آب و هوا و زیبایی های طبیعی کنار گرم ترین نقاط کشور در نوع خود جالب و قابل تأمل است که با استفاده بهینه از این طبیعت زیبا می توان سرمایه های زیادی حتی از کشورهای حوزه خلیج فارس جذب نمود وصنعت گردشگری که امروزه اقتصادی نامرعی نامیده می شود می تواند کمک زیادی به ساکنین دامنه های زیبایی زاگرس بنمایند که علیرغم داشتن اینهمه امکانات و قابلیت ها با زندگی مملو از رنج و سختی را تجربه نموده اند. بنابراین با مشکلاتی از قبیل کوهستانی بودن که خود مانع ایجاد ساختارهای شبکه های ارتباطی شده است که به نظر نگارنده یکی از مهمترین موانع توسعه منطقه و در بن بست قرار دادن آن می باشد .عبور شریانهای آب از قعر دره ها نیز مانع دسترسی ساکنین منطقه به منابع غنی آب گردیده با وجود ارااضی حاصلخیز و غنی کشاورزی رونق چندانی نیافته است .منابع غنی نفت گاز که حدود 25 درصد صادرات کشور را شامل می شود تأثیر چندانی در توسعه منطقه نداشته است و دیگر قابلیت هایی که می توانست این منطقه را در جایگاه مناسب توسعه منطقه ای قرار دهد.

منطقه موردمطالعه به لحاظ شرایط لزوم جهت قرارگرفتن دریک سطح مناسب ازنظرتوسعه یافتگی موقعیت بسیارخوبی را درقیاس با مناطق برخوردارکشوردارد زآنجاییکه بررسی توسعه یافتگی ورسیدن به آمارو ارقام ازنظررشد سالانه درآمد سرانه سطح سواد وغیره می تواند جایگاه مناسبی برای آن درنظرگرفت.چون منابع طبیعی وشرایط اقلیمی منطقه مورد مطالعه یکی ازشرایط جهت توسعه ازنظرجغرافیایی است.که می توان آنرا در بالاترین رتبه امتیازی اقلیم وشرایط طبیعی قرارداد .از نظرمنابع زیرزمینی هم وجودبیش از25%صادرات صادرات نفت وحجم زیادی منابع گازکشور و منابعی چون فسفات ودیگر.مکوهها ودشت های منطقه دست نخورده باقی مانده است نیز میتواندگواه این توانایی بالقوه باشد. قرار گرفتن دربین چهارمنطقه برخوردارازنظرمنابع وتوسعه یافتگی مثل اصفهان که یکی قطب های رشد کشورواز همه نظربعدازتهران مؤثرترین قطب اقتصادی و سیاسی کشورهست با خوزستان باموقعیت استراتژیک وذخایرعظیم نفت گاز و انرژی هیدرولیک وکشاورزی باتمام پیشینه فرهنگی وتوانایهای فراوان مراکز مهم پتروشیمی بندرامام وماهشهر،و بوشهربا داشتن یکی از بزرگترین مراکز تولید گاز جهان درعسلویه وپتانسیل بالاتجاری وجذب سرمایه که ساحلی بودن آن براین امتیاز نیز می افزاید.بنابراین محصور شدن دراین میان گذشته از تهدیدهای خارجی ولی فرصت های فراوانی را می تواند به لحاظ کارو سرمایه برای این استان ایجاد نماید.

1-2 - ضرورت تحقیق

محدودیت ها منابع محیطی و نیاز روز افزون جوامع بشری از در پی افزایش رشد جمعیت از یکسو و تحولات اجتماعی سالهای اخیر و بالا رفتن سطح زندگی در پی گسترش ارتباطات در جهان که منجر به پیوند رسانه ای در تمام جهان شده است که منجر به پیوند رسانه ای در تمام جهان شده است ، تلاش انسان را برای رسیدن به بهترین نوع بهره برداری و کیفیت بالای زندگی مادی دو چندان کرده است بنابراین رسیدن به چنین سطوح زندگی و استفاده بهینه از منابع با در اختیار گرفتن ابزارهای فنأوری جدید امکان پذیر می باشد بهمین دلیل توسعه علمی و فنی رسمیت یافته مایه امید انسانها برای غلبه بر بسیاری از مشکلات امروزی است که برای رسیدن به چنین توسعه ای برنامه ریزی لازم است .

چون برنامه ریزی تلاشی است آگاهانه برای رسیدن به هدفی مشخص در زمانی مشخص در منطقه محل پژوهش باید هر چه سریعتر اقدام به موانع اصلی در رسیدن به رفاه و آسایش ساکنین نمود تا انسانها در چند صباحی که زندگی می کنند لذتی از زنده بودن و زیستن خود در استفاده از نعمت های الهی احساس کنند و از نوع زندگی که سراسر سختی و زحمت از بدو تولد تا مرگز است دگرگون شود و تفکری جدید در شیوه زندگی ایجاد شود این شرایط دست یافتنی است به شرطی که ضمن شناخت قابلیت ها به برنامه ریزی در جهت استفاده هر چه بهتر از آنها اقدام نمود و با تلاشی همگانی و مستمر اقدام به ساختن جامعه ای پویا و سرشار از نشاط و شادابی در استان نمود چرا که در این استان با داشتن این همه منابع و قابلیت ها دیدن این همه محرومیت ها و سختی در زندگی ساکنین جای تأمل تفکر زیادی دارد .

1-3 - انگیزه تحقیق

آنچه اینجانب راوادار به انتخاب این موضوع نموده، مشاهده درد ورنج فراوانی است که، دراندامهای تکیده وچهرهای رنجور وفقرزده مردم آن دیارمشاهده نموده، و جور و جفایی که در سالیان گذشته توسط حاکمان ستمگر به این مردم تحمیل شده، وآنهارا اسیر و بازیچه هوسبازیها وقدرت طلبی های ایلی وطایفه ای خود نموده است.گذشته این مردم آکنده است ازظلم وستمی است که، با شمشیرهای زهر آلود تعصب وکج اندیشی حاکمان محلی، در پی قشون کشی وغارت وچپاول طوایف همجوار برگرده این مردم فرو رفته است0دامن زدن به اختلافات قومی وقبیله ای سالها و فکراین مردم رابخود مشغول کرده است. بسیاری از توانهای مردم سرزمین من زیر چکمه های تعصب واند یشه های خرافی راه یافته به پیکره ی فرهنگ غنی این دیار له شده اند،افسوس که هنوز هم بعضی از این کج اندیشیها وتنگ نظریها خواسته یا نا خواسته چسبیده به کالبد فرهنگ نسلهای امروز سرزمین من به حیات خود ادامه می دهند.

نویسنده وظیفه خود دانسته عقده ای را که سالها از دیدن ولمس این همه بدبختی ورنج کشیدگی مردان و زنان ایل وتبارم،در سینه داشته بازگشاید، شاید تا حدودی دینم را به سرزمین و آب وخاکم ادا کرده باشم. امروزه با توجه به وجود مناطق و کشورهایی دردنیا که از لحاظ توانائیها وداشته های طبیعی درسطح خیلی پایین قرار دارند.اما ازلحاظ توسعه اقتصادی به طورچشمگیری رشد کرده اند.امیدواری ما را دو چندان کرده که استان کهگیلویه وبویراحمد با وسعتی کم و جمعیتی متناسب با آن وبا داشتن پتانسیل بالا وبالقوه یکی از رده های بالا وحداقل میانی جدول توسعه ملی باشد.قویا معتقدم که درصورت اصلاح ساختار معیوب اداری-سیاسی و نظارت وجهت دهی صحیح می توان توسعه ی پایدار را در این منطقه مشاهده کرد0

1-4-اهداف تحقیق:

1-شناخت و بررسی ویژگیهای طبیعی وا نسانی ا ستا ن کهگیلویه وبویراحمد

2-تحلیل ویژگیهای کلی منطقه وامکان سنجی توسعه دربخشهای مختلف

3-ارایه راهکارهای مشخص برای توسعه منطقه ای

1-5-سوالات تحقیق:

1-5-1-آیا موانع اجتماعی-فرهنگی نقش اصلی را در توسعه نیافتگی منطقه داشته است؟

2-1-2-أیاشرایط توبوگرافی مانع اصلی توسعه استان بوده است؟

1-5-3-مشکلات مدیریتی وساختاراداری –سیاسی چه قدر در عدم توسعه ی استان نقش داشته است؟

1-6-فرضیات تحقیق:

1-6-1-به نظر می رسد مانع اصلی توسعه نیافتگی استان، با وجود بتانسیل بالا موانع اجتماعی فرهنگی است.

2-6-2-یکی از موانع مهم وتاثیر در توسعه نیافتگی استان،ویژگی زئومرفولوژیکی کوهستانی و صعب العبور آن میباشد.

1-7-پیشینه تحقیق :

1- طرح توسعه وعمران(جامع )دهدشت:

این طرح در سال 1282 توسط مهندسین مشاور جهان-پارس به سفارش سازمان مسکن و شهرسازی استان تهیه شده ،در این طرح ضمن بررسی ویژگیهای جغرافیایی عوامل جمعیتی شهروحوضه نفوذ وگذشته ازآن روند تغییرات جمعیتی شهرستان کهگیلویه نیز بررسی شده ا ست0 درطرح جامعه شهردهدشت ضمن بررسی رابطه شهردهدشت باروستاهای تا بعه درشهرستان به نوع فعالیت های اقتصادی دربخش های مختلف صنعت کشاورزی وخدمات درحوزه شهری پرداخته شد0وپیش بینی هایی بررسی توسعه آتی شد انجام شده است0

2-طرح توسعه و عمران( جامع) ناحیه گچسا ران

این طرح که بعد از تقسیم بندی استان به دو ناحیه گچساران(کهگیلو یه و گچساران و بهمئی ) و ناحیه دیگر یعنی بویراحمد و د نا توسط شرکت مهندسین مآب درسال به سفارش سازمان ملی وشهرسازی تهیه گردیده است0اولین طرح منطقه به تفکیک:شنا خت ویژگیهای جغرافیایی دوم: تجزیه وتحلیل عوامل طبیعی وانسانی وبررسی ویژگی های اقتصادی ناحیه درمقایسه با استان پرداخته است0درطرح عمران ناحیه گچساران و ویژگی های جمعیتی وناحیه با اولویت سکونت گا ههای انسانی اعم ازشهری –روستایی وعشایری به تفصیل مورد بررسی قرار گرفتند وعلاوه برآن ویژگیها وقابلیت های محیطی ناحیه ازکشاورزی گرفته ومعادل نفت وگازوکانی مورد برسی مورد بررسی قرار گرفتند وبا محورقرار دادن مکانهای مرکزی برای توسعه به تحلیل شاخص های مکان مرکزی درناحیه پرداخته ومحورتوسعه قطب های محلی رشد دا نسته که با توسعه این مراکز محلی می توان وتمرکز گرایی جمعیت برای ارایه خدمات کمک نمود0

3-طرح آمایش ا ستان:

این طرح باسفارش استانداری وتوسط دانشگاه شیراز درسال 1387با هدف امکان سنجی منطقه وارایه راه حل هایی برای برون رفت از مشکلات فعلی استان تهیه شده است0 طرح آ مایش استان با الهام گرفتن ازطرح کالبدی ملی ایران در5 بخش 0انسانی -اجتماعی ،فرهنگی،اقتصادی وفضایی تهیه، و نقشه های مورد نیاز نیز از منطقه تهیه شده است 0درطرح آمایش استان ویژگیهای جغرافیایی طبیعی وانسانی منطقه به تفصیل آمده وبا استفاده ازتحلیل های آماری ویژگی های جمعیتی واجتماعی راتغییر نموده اند0با توجه به پراکندگی نامتتوازن جمعیت دراستان که متا ثر از توپو گرافی منطقه است،مشکلات اصلی منطقه را عوامل طبیعی دانسته ولی عوامل فرهنگی واجتماعی را نیزسهیم دراین امرذکرنموده است0دراین طرح مسایل انسانی استان ونیز قابلیت های محیطی ومنطقه آورده شده راهکارهای مفیدی بررسی برنامه ریزی منطقه ای ارایه شده ا ست0

1-8-روش تحقیق

نوع پژوهش – کاربردی است که روش بررسی آن توصیفی – تحلیلی است .بعد از شناسایی کمی و کیفی منطقه و جمع آوری اطلاعات لازم از طریق کتابخانه ای ومیدانی ؛با انجام مصاحبه ومشاهده، به بررسی و تجزیه و تحلیل آنها به روش نرم افزا spss و exell برای رسیدن نتایج مورد نظر اقدام شده است .

1-9- فرایندهای تحقیق

1- تعریف توسعه و تفاوت رشد اقتصادی و توسعه

2- تدوین معیارهای برای ارزیابی سطوح توسعه منطقه ای

3- شناخت بررسی کامل ویژگیهای منطقه محل پژوهش

4- تجزیه و تحلیل نقاط قوت و ضعف منطقه از لحاظ توسعه

5 - ارایه رهنمودها و راهکارهای جهت بهبود و سطح توسعه منطقه

1-10-روشهای جمع آوری اطلاعات:

مراجعه به کتابخانه ها؛ ادارات وسازمانهایی که اطلاعات مربوط به منطقه را در اختیار داشته اند،مثل وزارت مسکن و شهر سازی ،سازمان آمار ،استانداری ،فرمانداریها ،وسایر ادارات منطقه.به روش میدانی با انجام مصاحبه با اشخاص وصاحب نظران .

1-11-ابزار تحقیق:

منابع کتابخانه ای مثل :کتابهای تاریخی و جغرافیا یی استان،مقالات و طرحهای پژوهشی مربوط به استان. نظرات مسئولین و صاحب نظران استانی.آمارهای استانی وملی ؛ نقشه های سیاسی وجمعیتی ، ونقشه ی طرح های اجرایی در استان.

1- 12-محدودیت های وتنگناهای تحقیق: محدودیت هاو تنگنا ها:

درحال حاضر درکشورها عموما ودرمناطقی کوچکتر علیرغم مصوبات جدید بهایی به پروژهای تحقیقاتی دارد نمیشود بهمین دلیل اطلا عات مورد نیاز پروژه ها اکثرا دراختیا رات مرکزی است که آنچنان استفاده از آنها نمی کننند وبه سختی جهت کار تحقیقاتی در اختیار پژوهشگران قرار داده می شوند0نکته بعدی اینکه چون بخشی از عناصر تحقیقی نیروی انسانی است بنابراین در بحث پرسش نامه ویا مصابه نمی توان آنطور که باید اطلاعات مورد نیاز را بدست آورد،علاوه براینها مشکلات مسافرت به جاهای مختلف جهت مشاهده ویا جمع آوری اطلاعات یکی از مشکلات سدراه پروژه بود0نبود الگوی تناسب به موضوع رسانه مهمترین معضل نگارنده بوده که به دلیل نبود الگوی اجرای متناسب به آن مجبور به ارایه شیوه ای جدید درتناسب تحلیل منطقه ای استانی شده است که این کار نارسا ئیها یی ومشکلاتی را متوجه نگارنده درحین اجرای پژوهش کرده است0

فصل دوم:

مبانی نظری پژوهش

2-1-مبانی نظری یاتئوریک موضوع:

هدف ازمبانی نظری رسیدن به چارچوبی مناسب وقابل اتکاءبرای پژوهش است. می توان خلاصه ای ازمهمترین یافته های نظری را به عنوان پایه و مبانی مطامعه و روش تحقیق مطرح نمود[1].

.مفهوم کلی توسعه نیافتگی:پدیده توسعه نیافتگی پدیده جدیدی نبوده وعمرآن به مراتب به چند قرن می رسد به نظر متفکرین توسعه اقتصادی، توسعه نیافتگی نه تنها پدیده ای تازه نیست بلکه پدیده ای چون توسعه یافتگی ارتباطی تنگاتنگ دارد.از دوران اولیه زندگی بشر تا شروع قرن شانزدهم میلادی اگرچه تفاوت های زیادی بین ساختار اجتماعی ،سیاسی،فرهنگی وحتی اقتصادی جوامع مختلف وجود دارد.اما اختلاف چندانی بین سطح زندگی وسطح تکنو لوژی آنها نبوده است. اما اینکه از قرن 16به این طرف چه اتفاقاتی افتاده ویا ارتباطی وپیوند دو پدیده چگونه است سؤالاتی هستند که بدون پاسخ داده خواهدشد0 1-دیدگاه اول :به نظر عده ای ازعلمای توسعه اقتصاد جهانی .به مانند مجموعه ای مرکب که اقتصادهای ملی عناصراین مجموعه هستند0 اگرچه شکل این مجموعه دائم درحال تغییر وحتی دگرگونی است اما عناصر این مجموعه که همان اقتصاد ملی هستند باسلسله مراتب خاصی بایکدیگر درارتباط نزدیکند والبته ارگانیک0بنابراین هرگونه تغییری که در قسمتی از این مجموعه اتفاق افتد مطمئنا تغییراتی در کل یا بقیه عناصرایجاد خواهد کرد0به عقیده این نظریه پردازان توسعه اقتصادی عنصری از این مجموعه که امروزه کشورهای توسعه یافته نامیده می شوند، درسه مرحله انجام شده است. تحولات دراین کشورها تنها محدود به خود آنها نبوده ونیست بلکه تاثیرات مهمی درکشورهای درحال توسعه نیز ایجاد کرده است.

1-مرحله اول یا مرحله تراکم اولیه ثروت (انباشت سرمایه)؛

2-مرحله دوم یامرحله صدور کالا (شروع تجارت)؛

3-مرحله سوم یامرحله صدور سرمایه (مبادله سرمایه وفناوری ).

دیدگاه دوم:

به نظر برخی دیگراز علمای اقتصاد توسعه مبدا شروع وریشه اصلی پدیده توسعه یافتگی درجوامعه توسعه یافته امروزی انقلاب صنعتی بوده است0اما تحلیلی که این گروه از انقلاب صنعتی می کنند متفاوت باتحلیل نظریه پردازان گروه اول است که اینها معتقدند انقلاب صنعتی طی دو مرحله عمده درجهان اتفاق افتاده است. اولین تحول بانام انقلاب نئولتیک (نوسنگی)ویاشروع عصرحجرجدیدحدود ده هزارسال پیش. دومین تحول عمیق بانام انقلاب صنعتی ازسال 1760ازکشور انگلستان وسپس به کشورهای همجوار گسترش یافت که عوامل ایجاد انقلاب صنعتی عبارتند از : 1 -عوامل اقتصادی 2 -عوامل اجتماعی –فرهنگی3 -عوامل فنی، حال باتوجه به کلیات ذکرشده توسعه یافتگی وتوسعه نیافتگی می توانند عوامل متعدد مختلفی را داشته باشند.[2]0

2- 2- تعاریف ومفاهیم

رشد وتوسعه[3] :درزبان فارسی کلمه فارسی رشد،ه معنای بزرگ شدن است این بزرگ شدن جنبه های متفاوتی دارد اما((رشداقتصادی یک کشور عبارت است ازافزایش تولید ملی واقعی سرانه آن کشوردریک دوره بلندمدت))

توسعه یافتگی[4] :توسعه یافتگی یعنی افزایش سطح عمومی زندگی مردم یک منطقه یا کشور به دلیل تولید سرانه مردم و افزایش زیر ساختها و تولیدات درون زای یک کشور که بتواند بطور مستقل ادامه داشته باشد0

توسعه نیافتگی[5]: توسعه نیافتگی یعنی عقب ماندن ازلحاظ تولیدات صنعتی وفناوری روزکه یک کشورنتواند مایحتاج زندگی مردم کشورش را خود تامین نماید و بیشتربه شکل فنی و دستی فعالیت نماید0

توسعه پایدار:[6] پشرفت همه جانبه (علمی.فنی.فرهنگی واجتماعی)یک کشورباتوجه به حفظ ثروت ملی و طبیعی با توجه به نسل آینده آن کشور بدون تخریب محیط زیست.

طرح آمایش سرزمین[7]:برنامه ریزی برای ساماندهی مطلوب فضایی و کالبدی برای آسانترکردن شرایط زندگی استان با استفاده مطلوب از توانائیهای محیط.

برنامه ریزی منطقه ای[8]: برنامه ریزی علمی وفرهنگی برای تمامی بخشهای یک منطقه با توجه به فضای و مکان متناسب با توانهای محیطی برای مدت زمانی مشخص.

برنامه ریزی شهری[9] :برنامه ریزی فیزیکی کالبدی –فضایی برای شهروحوزه نفوذ آن بادرنظرگرفتن تمامی عوامل مکانی وطبیعی وانسانی و فرهنگی مؤثردرگسترش فیزیکی وبهبود شرایط و رفاه شهروندان دراستفاده از امکانات شهری0

2-2-1- برنامه ریزی منطقه ای 1

منطقه عبارت است از فضا یا قسمتی از خاک یک کشور که عوامل طبیعی با اقتصادی و اجتماعی آنرا از محیط اطراف خود متمایز نموده است .

به طور ساده برنامه ریزی منطقه ای را می توان کوششی متشکل و منظم برای انتخاب بهترین راهها و روش ها به منظور رسیدن به هدفهای خاص در یک منطقه دانست. از دیدگاه دیگر برنامه ریزی منطقه ای عبارت است از کوشش جهت بالا بردن سطح زندگی مردم یک منطقه و یا کوششی جهت بدست آوردن حداکثر استفاده از منابع کمیاب و به کارگیری استعدادهای منطقه. به طور کلی برنامه ریزی منطقه ای شامل سه مرحله است .

1- شناخت مشکلات آن و طرح و تنظیم برنامه توسعه آن

2- اجرای برنامه تهیه شده

3- بررسی و ارزیابی طرح اجرا شده

در سیستم برنامه ریزی منطقه ای ، همیشه مسایل و مشکلاتی وجود دارد که بایستی با هماهنگی و در کنار سیاستهای کلی کشور اجرا گردد . توسعه متناسب و متوازن منطقه ای با مشارکت مسئولین محلی و منطقه ای در برنامه ریزی و یا تعیین استراتژی توسعه شهرها و مکانیابی صنایع از جمله مسایلی هستند که در برنامه ریزی ملی و منطقه ای قابل مطالعه اند .در رابطه با روش مطالعه حوزه های منطقه ای روش های تحلیل داده ها و روش حسابرسی منطقه ای روش تجزیه و تحلیل تقریبی و فرضیه اقتصاد پایه ای مورد استفاده قرار می گیرند . یک طرح کامل منطقه ای می تواند شامل چهار مرحله اصلی باشد که اجزای مطالعاتی آن به قرار زیرند

1- طرح برنامه ها : حرکات جمعیتی ،تجزیه و تحلیل فیزیکی : تولیدات طبیعی ، صنعتی ، خدماتی ، مطالعه مشاغل. برنامه های منطقه ای در دست اجرا و میزان تخصص ها ؛ پروژهای منطقه ای انجام شده و امکانات و محدودیت ها.

2- تجزیه و تحلیل : منابع زیر زمینی ، منایع اقتصادی ، خدمات فرهنگی و اجتماعی ، زیر بنای فیزیکی و تأسیسات ، منابع انسانی ، عوامل اداری ، عوامل حقوقی ، امکانات و عوامل ظاهری.

3- مرحه اجرا : انتخاب زمان پایان پروژه – اولویت بندی ، طرحهای جامع و هادی چند ساله برنامه بخشی ، تعیین پروژه ها ارزشیابی ، منابع مالی.

4- برنامه ریزی و معیارهای اجرایی : سیاست های دولت در سطح کشور ، منطقه ، شهر و روستا، نیازها ، مخارج ، منابع طبیعی ، سیاست های فضایی و پیشرفت های فیزیکی.

2-2-2 مفهوم رشد اقتصادی[10]:

کلمه رشد به معنی بزرگ شدن است و این بزرگ شدن بسته به مورد آن می تواند جنبه طولی ، وزنی ، سطحی و یا حجمی داشته باشد . رشد مفهومی کمی است . رشداقتصادی عبارت است از افزایش تولید ملی واقعی سرانه به آن کشور در طول یک دوره بلند مدت . در توجیه و تشریح این تعریف موارد زیر را می توان بیان کرد .

الف » به کار بردن کلمه تولید واقعی به منظور حذف اثر افزایش سطح عمومی قیمت هاست.

ب» برای دستیابی به نظرات واقعی تر و امکان مقایسه وضعیت یک جامعه در سالهای مختلف یا مقایسه جوامع مختلف با تعداد جمعیت متفاوت در تعریف بالا از تولید ملی سرانه جای تولید ملی استفاده شده است .

ج » به کار بردن کلمه بلند مدت برای اطمینان از استمرار رشد اقتصادی است . زیرا در بعضی موارد به خاطر افزایش قیمت یا تولید یک کالای خاص صادراتی ممکن است رشد زودگذری در یک اقتصاد مشاهده شود، مشخص شده است که نرخ رشد اقتصادی لزوماً یک تحول مثبت در تاریخ اقتصادی یک کشور به حساب نمی آید . زیرا افزایش نرخ رشد می تواند به بهانه تخریب و یا افزایش وابستگی یک کشور تمام شود تنها افزایش نرخ رشد با استفاده از روش پنجم ، نرخ رشد سالمی خواهد بود و اقتصاد و بلند مدت از آن سود خواهد برد.البته عواملی چون تغییرات سیاسی و یافرهنگی از عوامل مهم و اثر گذار بر نرخ رشد اقتصادی یک کشور به حساب می آیند، عاملی مستقل دانست . در نتیجه رشد به روش سرمایه گذاری و ارتقاء سطح تکنولوژی تولید می تواند محور توسعه اقتصادی باشد پس اگر رشد اقتصادی تحت تأثیر بهبود روشهای تولید با کمک فن آوری باشد محور توسعه اقتصادی نیز می تواند باشد .

تحلیل عوامل توسعه نیافتگی در کهگیلویه و بویراحمداستراتژی های مختلف توسعه اقتصادیتکنولوژی مناسب برای کشورهای در حال توسعه